Bóng ma Xô Viết vẫn bao trùm nước Nga
-Bóng ma Xô Viết vẫn bao trùm nước Nga -Những cuộc bầu cử và biến động ở Nga trong tuần qua cho thấy 20 năm sau ngày Liên Xô sụp đổ, nước Nga khó rũ bỏ quá khứ Xô Viết.
Một
tháng sau đúng 20 năm kể từ khi Liên Xô tan rã, đông đảo thanh niên
phẫn nộ xuống đường ở Moscow, biểu tình chống Đảng Nước Nga Thống Nhất
cầm quyền (“đảng của bọn lừa đảo và kẻ cắp”) và hô vang “Nước Nga không
có Putin!” Hàng trăm người đã bị bắt giữ, và quân đội được điều vào
trung tâm Moscow “để bảo đảm an ninh”. Dù số người tham gia thua xa con
số nửa triệu người đổ ra chật đường để chôn vùi Liên Xô, đây là những
cuộc biểu tình lớn nhất trong những năm gần đây. Lý do tức thời châm
ngòi cho cuộc khủng hoảng này là trò gian lận trong bầu cử quốc hội vào
ngày 4 tháng 12. Nhưng có những nguyên nhân sâu xa hơn.
Chế
độ cầm quyền bắt đầu đánh mất tính chính đáng của mình ngay khi thủ
tướng Nga Vladimir Putin tuyên bố thắng lợi cuối cùng cho “sự ổn định”,
hứa hẹn quay lại Điện Kremlin ngồi vào ghế tổng thống và cam kết tái
thiết một Liên hiệp Âu Á với các nước cộng hòa Xô Viết trước đây. Hương
vị Xô Viết của những trò này đã được nhấn mạnh tại đại hội của Đảng Nước
Nga Thống Nhất vào cuối tháng 11 vừa qua, tại đó ông Putin được đề cử
làm ứng viên tranh chức tổng thống. Một đạo diễn phim hăng hái phát
biểu: “Chúng ta cần một lãnh tụ mạnh mẽ, dũng cảm và có năng lực … Và
chúng ta có một người như vậy: đó là Vladimir Vladimirovich Putin”. Một
công nhân thép nói trước đại hội rằng ông Putin đã “vực dậy nhà máy của
chúng tôi từ chỗ suy sụp” và giúp sức cho nhà máy “bằng lời khuyên khôn
ngoan của ông”. Một bà mẹ độc thân có 19 đứa con cảm ơn ông Putin về một
“tương lai tươi sáng”.
Những
so sánh tương đồng như vậy với kỷ nguyên Xô Viết đầy lý tưởng giờ đã
diệt vong được xem là một trong những điểm thu phục nhân tâm của ông
Putin. Không có tranh luận chính trị chán ngắt, những quyền tự do cá
nhân khá phổ quát, cửa hàng đầy ắp thực phẩm: chẳng phải đó là điều nhân
dân muốn hay sao? Thay vì thế, không thể tưởng tượng nổi là ông Putin
lại bị la ó phản đối: trước tiên là ở một cuộc thi đấu võ thuật hôm
20/11, sau đó là ở những điểm bỏ phiếu, và giờ đây trên đường phố. Ngôn
từ mỹ miều khoa trương kiểu Xô Viết lại khơi dậy phản ứng chống Xô Viết.
Theo
Lev Gudkov của Trung tâm Levada, một tổ chức nghiên cứu trưng cầu dự
luận độc lập, phản ứng chống lại chế độ độc quyền, thối nát và chuyên
chế này tự thân nó là một phần của di sản Xô Viết. Dân phản ứng như vậy
là do không có hình thái nào thay thế [cho chế độ này], chứ không phải
do chia sẻ một tầm nhìn chung về biến đổi [xã hội]. Bởi Nga vẫn là một
nhà nước lai căng. Nước Nga nhỏ hơn, kinh tế thị trường hơn và ít mang
tính tập thể hơn Liên Xô. Tuy nhiên, dù ý thức hệ đã biến mất, cơ chế
duy trì quyền lực vẫn như cũ. Những thể chế chủ yếu, bao gồm tòa án, lực
lượng cảnh sát và an ninh, truyền hình và giáo dục, được giới quan chức
dùng để giữ quyền lực và của cải của mình. Văn phòng tổng thống liên
bang, một cơ quan không phải do dân bầu, vẫn đóng trong tòa nhà (và địa
điểm) của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản.
Quan
trọng hơn, não trạng Xô Viết tỏ ra bền vững hơn chính ý thức hệ đó. Năm
1989, khi một nhóm nhà xã hội học do Yuri Levada đứng đầu bắt đầu
nghiên cứu điều họ gọi là Con người Xô Viết (một quan niệm nhân tạo gồm
những tính cách tư duy nước đôi, ỷ lại vào nhà nước, đa nghi và biệt
lập), họ nghĩ con người đó đang biến mất. Trong 20 năm tiếp theo, họ
nhận ra rằng Con người Xô Viết đã biến thể và sinh sôi, và trong quá
trình đó có thêm những đặc tính như hoài nghi kiểu thích chỉ trích cay
độc và hiếu chiến. Đây không phải là di sản di truyền, mà là kết quả của
những ràng buộc về thể chế và những biện pháp lệch lạc để kích thích
kinh tế và đạo đức mà Điện Kremlin truyền bá.
Não
trạng này không phải là một đặc điểm thế hệ, như nhóm Levada ban đầu
phỏng đoán. Những cuộc bầu cử bị gian lận ở Moscow không chỉ bởi tầng
lớp trung niên còn giữ ký ức Xô Viết, mà còn bởi hàng ngàn thanh niên
ủng hộ Điện Kremlin được tập hợp từ khắp nước và được đưa đi bỏ phiếu
nhiều lần trên khắp thành phố này. Hình ảnh đầy tượng trưng là họ đóng
trại trong một sảnh trống của Khu Triển lãm Stalin về Thành tựu của Nhân
dân. Phần lớn trong số họ không có chút ký ức nào về Liên Xô; họ ra đời
sau khi Liên Xô diệt vong.
Tuy
nhiên, các kết quả bầu cử cũng cho thấy một bộ phận lớn trong xã hội
Nga không muốn tiếp tục với hệ thống hiện tại. Hàng ngàn người phẫn nộ,
nam có nữ có, già có trẻ có, cố gắng ngăn chặn trò lừa đảo và bảo vệ
quyền của mình. Một giám sát viên bầu cử bị tống ra khỏi một điểm bỏ
phiếu, đã viết trên blog của mình: “Chắc tôi sẽ chết vì nhục nhã … tôi
đã không làm tròn trách nhiệm bảo vệ những lá phiếu của các bạn … hãy
tha thứ cho tôi”. Những tiếng nói như vậy có thể vẫn còn là thiểu số,
nhưng mâu thuẫn giữa hai nhóm này thực chất là mâu thuẫn giữa các nền
văn minh – và là dấu hiệu cho thấy rằng tiến trình dẹp bỏ hệ thống Xô
Viết tuy đã bắt đầu 20 năm trước nhưng còn lâu mới xong.
Khoảng trống đạo đức
Khi
chế độ cộng sản sụp đổ vào năm 1991, cả phương Tây lẫn nước Nga đều kỳ
vọng rằng đất nước này sẽ đón nhận những giá trị phương Tây và gia nhập
thế giới văn minh. Kỳ vọng đó chẳng hề xét đến một nền kinh tế tàn lụi,
nguồn nhân lực cạn kiệt, và vết sẹo tinh thần và đạo đức do 70 năm của
chế độ cai trị Xô Viết để lại. Chẳng ai biết loại hình quốc gia nào sẽ
kế tục Liên Xô, hay tính cách Nga thực sự nghĩa là gì. Việc tháo bỏ
những ràng buộc về ý thức hệ và địa lý chẳng làm sáng tỏ hơn về đạo đức.
Đặc
biệt, giới trí thức – động lực dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô – bị bất
ngờ vì không chuẩn bị trước. Khi “chính nghĩa tuyệt vọng” của họ trở
thành hiện thực, người ta nhanh chóng nhận ra rằng đất nước này thiếu
một giới chóp bu có trách nhiệm đủ năng lực và sẵn lòng tạo dựng những
thể chế mới. Quá khứ Xô Viết và những thể chế của chế độ đó chưa bao giờ
được nghiên cứu đúng mức; thay vì thế, tất thảy mọi đặc tính Xô Viết
trở thành trò đàm tiếu. Bản thân từ “Xô Viết” được rút gọn thành sovok,
trong tiếng Nga nghĩa là “đồ hót rác”. Theo ông Gudkov thuộc Trung tâm
Levada, sự tự dè bỉu này không phải là lối phản bác có suy xét đối với
hệ thống Xô Viết; mà chỉ là kiểu đùa bỡn và cợt nhã. Bị lối quản lý nhà
nước kiểu gia trưởng đẩy ra bên lề và bị loại trừ khỏi hoạt động chính
trị, phần lớn người dân không muốn lãnh trách nhiệm về quốc gia sự vụ.
Lối
bỡn cợt này chấm dứt khi chính phủ bãi bỏ quản lý giá cả, khiến những
khoản tiết kiệm thời Xô Viết trở nên vô giá trị, và Boris Yeltsin, đương
đầu với phe nổi loạn có vũ trang, đã nã đạn vào quốc hội Liên Xô vào
năm 1993. Chẳng mấy chốc, hy vọng về một phép màu nhiệm bị thay thế bằng
ảo tưởng và tâm lý hoài niệm quá khứ. Như kết quả thăm dò dư luận của
ông Levada cho thấy, điều đó không có nghĩa là phần lớn người dân muốn
quay về với quá khứ Xô Viết. Nhưng họ mong muốn trật tự và ổn định; theo
họ, trật tự và ổn định gắn liền với quân đội và lực lượng an ninh hơn
là với các chính khách.
Anh hùng xuất hiện
Ông
Putin – trẻ, tỉnh táo, mắt xanh và điềm tĩnh – là một người hoàn hảo
xứng với kỳ vọng của nhân dân. Dù được Yeltsin chọn, ông là hình ảnh
hoàn toàn tương phản với vị lãnh tụ già yếu. Tuy gầy dựng sự nghiệp
trong thập niên 1990, Putin nhấn mạnh rằng thời kỳ của ông hoàn toàn
khác. Hai yếu tố khiến ông được lòng dân: nền kinh tế tăng trưởng giúp
ông trả hết những khoản nợ lương và hưu bổng, và việc tiến hành chiến
tranh ở Chechnya. Cả hai điều này tượng trưng cho sự trở lại của nhà
nước.
Do
không có tầm nhìn mới hay bản sắc mới, sự tương phản với những năm 1990
chỉ có thể đạt được bằng cách gợi nhớ về thời kỳ trước thập niên đó –
Liên Xô đã diệt vong. Thế nhưng, dù ông Putin lợi dụng tâm lý hoài niệm
quá khứ Xô Viết lý tưởng hóa và khôi phục quốc ca Liên Xô, ông không hề
có ý định tái thiết Liên Xô về mặt kinh tế hay địa lý. Như ông nhiều lần
nói, “Ai không hối tiếc sự ra đi của Liên Xô là không có con tim; ai
muốn đưa Liên Xô trở lại là không có khối óc”.
Vốn
là sĩ quan KGB, ông Putin biết quá rõ là nền kinh tế do nhà nước kiểm
soát của Liên Xô không hữu hiệu và ý thức hệ đó chỉ là rỗng tuếch. Nhưng
cũng vì là sĩ quan KGB, ông tin rằng dân chủ và xã hội dân sự chỉ là
một màn ngụy trang ý thức hệ do phương Tây áp dụng. Điều quan trọng trên
thế gian – bất luận Đông Tây – là tiền và quyền lực, và đây là những
thứ ông ra tay củng cố.
Nước
Nga đã quá chán ý thức hệ, và ông không ép buộc điều đó. Ông chỉ hứa
(và nói chung thực hiện được) tăng thu nhập; khôi phục tính ổn định như
thời Xô Viết và ý thức về giá trị; cung cấp thêm hàng tiêu dùng; và cho
phép người dân tự do đi lại. Vì những điều này đáp ứng hầu hết những yêu
sách về “Tự do” từng được nghe từ cuối thập niên 1980 trở đi, người dân
vui vẻ đồng ý với thỉnh nguyện của ông yêu cầu họ đừng tham gia chính
trị. Dù Putin là một kẻ chuyên quyền, đối với họ, ông dường như “có tính
dân chủ”.
Việc
ông Putin dễ dàng loại bỏ tất cả những nguồn gốc quyền lực khác là minh
chứng không phải cho sức mạnh của ông, mà cho sự yếu kém về thể chế của
Nga. Vốn ghét chủ nghĩa cộng sản, Boris Yeltsin đã không chấp nhận kiểm
duyệt báo chí hay can thiệp vào hệ thống tòa án. Ông Putin chẳng hề e
ngại những việc đó. Trước tiên ông thâu tóm quyền kiểm soát truyền hình,
rồi đến dầu và khí đốt. Igor Malashenko, người góp phần thành lập NTV,
kênh truyền hình tư nhân đầu tiên ở Nga, nói ông nghĩ rằng “có đủ những
nhà báo trẻ không muốn trở lại vòng kiềm tỏa. Tôi đã sai lầm”.
Nước
Nga trong thập niên 1990 tự do hơn dưới thời Putin. Nhưng biến đổi này
diễn ra dần dần chứ không phải đột ngột, và dựa trên mối quan hệ giữa
tiền và quyền lực thừa hưởng từ thời kỳ trước. Những vụ tư hữu hóa trong
thập niên 1990 trao tài sản vào tay giới quan chức Xô Viết và một số ít
tài phiệt đầu sỏ Nga. Theo nhận định của sử gia và nhà phân tích Kirill
Rogov, tuy việc tích lũy tư bản thường không công bằng, nhưng vấn đề
thực thụ không phải ở chỗ đó, mà là chuyện chưa bao giờ thiết lập luật
lệ rõ ràng về cạnh tranh và cơ chế chuyển nhượng tài sản từ các chủ nhân
kém hiệu quả sang các chủ nhân có hiệu quả cao hơn.
Dưới
thời Boris Yeltsin, những tay tài phiệt đầu sỏ được ảnh hưởng chính trị
của mình che chắn tránh khỏi cạnh tranh. Ông Putin chỉ việc lật ngược
công thức đó, biến các chủ nhân thành những chư hầu được phép giữ tài
sản của họ với sự đồng ý của ông. Từ đó, chính quyền lực của quan chức,
chứ không phải của cải của chủ nhân đó, bảo đảm quyền sở hữu tài sản.
Mối liên hệ giữa quyền lực chính trị và tài sản chưa bao giờ bị phá vỡ –
cũng như phải thế trong một nền dân chủ vận hành trơn tru.
Đổi đặc quyền thành tiền của
Thời
cộng sản, việc thiếu tài sản tư nhân được bù đắp bằng quyền lực và vị
thế. Một tổng bí thư không đích thân sở hữu một nhà máy – thậm chí mua
căn hộ cũng không được – nhưng vị thế trong đảng cho ông quyền tiếp cận
tài sản sở hữu tập thể của nhà nước, bao gồm nhà cao cấp và những khẩu
phần thực phẩm đặc biệt. “Đặc biệt” là một từ được ưa chuộng trong hệ
thống Xô Viết, ví như trong “cuộc họp đặc biệt”, “phòng/ban đặc biệt” và
“chế độ đặc biệt”.
Hệ
thống Xô Viết sụp đổ khi các quan chức cấp cao nhất quyết định lấy các
đặc quyền của họ “đổi thành tiền của” và biết chúng thành tài sản. Từ
“đặc biệt” cũng bị thương mại hóa, để trở thành eksklusivny (độc quyền, dành riêng) và elitny (ưu
tú, cao cấp). Nó được dùng để tiếp thị hầu như mọi thứ, từ căn nhà cho
đến dịch vụ cắt tóc. Dưới thời Putin, từ “đặc biệt” lấy lại ý nghĩa thời
Xô Viết mà không mất đi giá trị thương mại của nó. Một chiếc Mercedes
đen bóng chớp đèn xanh loang loáng, luồn lách qua dòng người đi bộ, là
cách hay nhất để phô trương quyền lực và tiền bạc. Đó cũng là một trong
những biểu tượng của tình trạng bất công góp phần châm ngòi làn sóng
biểu tình gần đây nhất.
Những
câu chuyện về quan chức, và đặc biệt là lực lượng an ninh, gây áp lực
với các doanh nghiệp, bây giờ không còn gì lạ. Ví dụ nổi tiếng nhất là
vụ Mikhail Khodorkovsky và việc chia cắt công ty dầu Yukos. Nhưng còn
hàng ngàn vụ khác. Số liệu thống kê thật đáng kinh sợ: trong thập niên
vừa qua, cứ sáu doanh nhân ở Nga có một người bị truy tố vì bị cáo buộc
một tội kinh tế. Phần lớn những vụ này không có nguyên đơn, và số trường
hợp trắng án gần như bằng không, theo nghiên cứu của Trung tâm Nghiên
cứu Pháp lý và Kinh tế Nga. Như vậy nghĩa là vô vàn doanh nhân Nga đang ở
tù là nạn nhân của những công tố viên, cảnh sát và tòa án tham nhũng có
quyền tịch thu sung công một doanh nghiệp mà không bị trừng phạt.
Như
Yegor Gaidar, nhà kinh tế học có tư tưởng tự do nổi tiếng, cảnh báo vào
năm 1994, “Thân thể mục rữa của một hệ thống hành chính có thể trở
thành thân thể mục rữa của một hệ thống mafia, tùy thuộc vào những mục
tiêu của nó”. Đến khi cuốn sách của ông xuất bản năm 2009, lời cảnh báo
của ông đã trở thành hiện thực. Trong vài năm qua, “con quái vật lai
căng” này đã bắt đầu vươn vòi vào mọi lĩnh vực công quyền có thể hái ra
tiền. Có rất nhiều chuyện bạo lực đối với giới doanh nhân. Điều này hệt
như chính sách chọn lựa mang tính tiêu cực thời Xô Viết, trong đó những
người giỏi nhất và năng động nhất bị đàn áp hay bị loại trừ trong khi
các quan chức và những kẻ thực thi luật pháp ăn bám được tưởng thưởng.
Điều mà xưa kia Stalin rèn đúc nên bằng trấn áp và thanh trừng, nước Nga
ngày nay đạt được bằng tham nhũng và bạo lực của nhà nước.
Nguồn
lực chính của bộ máy công quyền là việc tham gia vào chuỗi phân phối
đặc quyền đặc lợi. Trong khi điều này giúp họ hướng đồng vốn đến những
khu vực và nhà máy nhạy cảm, nó cũng khiến cho nước Nga càng thêm nghiện
dầu và khí đốt và làm bùng phát đường lối quản lý nhà nước kiểu gia
trưởng. Ông Putin đã nỗ lực hết mình để xây dựng hình ảnh nhà nước là ân
nhân duy nhất, giành công trạng tăng thu nhập quốc dân nhờ giá dầu cao.
Như ông nhấn mạnh tại đại hội Đảng Nước Nga Thống Nhất, chỉ có nhà nước
và đảng cầm quyền mới đủ năng lực giải quyết những vấn đề của nhân dân.
“Không một ai khác chịu trách nhiệm cho công việc ở một làng, thị xã,
thành phố, vùng hay cả quốc gia. Không có thế lực nào như vậy”.
Ý
tưởng này được các tỉnh trưởng địa phương truyền bá; trước kỳ bầu cử,
họ bảo công dân của mình rằng kinh phí tài trợ cho địa phương tùy thuộc
vào việc bầu cho Đảng Nước Nga Thống Nhất. “Nếu chúng ta có trách nhiệm,
chúng ta không có lựa chọn nào khác,” tỉnh trưởng của tỉnh Udmurtia
nghèo khó nói với người dân. “Chúng ta phải đi bỏ phiếu 99,99% cho các
ứng cử viên của đảng [Nước Nga Thống Nhất]. Đây là cách làm ở thời Xô
Viết, và nếu chúng ta đã không phá vỡ trật tự này, có lẽ chúng ta vẫn
sống ở Liên Xô … tốt đẹp hơn nhiều so với bây giờ”. Thực ra, theo giới
chỉ trích, nhà nước Nga đã không thực hiện được nhiều chức năng của
mình, chẳng hạn như cung cấp đủ dịch vụ y tế, giáo dục, an ninh và công
lý. Nhưng ở Nga, ngôn từ và biểu tượng thường có tác dụng hơn kinh
nghiệm sống.
Tâm lý pháo đài
Trong
số những biểu tượng Xô Viết được tái khám phá của ông Putin, không có
gì quan trọng bằng biểu tượng nước Nga là một đại cường quốc có lắm kẻ
thù vây quanh. Sau khi cổ xúy cho một phiên bản lịch sử trong đó Stalin
đại diện cho sự vĩ đại của nước Nga (những vụ trấn áp của Stalin chỉ là
một phản ứng phụ đáng tiếc của một cuộc chiến tranh lạnh do Mỹ áp đặt
lên ông), ông Putin đã sử dụng một trong những công thức ưa thích của
chủ nghĩa Stalin: Nga là một pháo đài bị cô lập và vây hãm.
Mặc
dù Nga không có tấm màn sắt và Internet được tự do, ông Levada đã viết
rằng “như thể có một bức tường vô hình vẫn lấy tất cả những gì “của ta”
đối chọi với tất cả những gì “của nước ngoài”. Thực vậy, kết quả thăm dò
dư luận của ông cho thấy, vào thời điểm 2004, số người Nga xem họ không
khác gì với người dân ở các nước khác đã giảm xuống, trong khi ý kiến
cho rằng nước Nga có lắm kẻ thù vây quanh đã trở nên rõ rệt hơn.
Những
cuộc bầu cử quốc hội gần đây được phụ họa bằng một chiến dịch tuyên
truyền thô thiển mô tả hệ thống phòng chống tên lửa của Mỹ là một mối đe
dọa hiển hiện đối với Nga. Tổng thống Nga Dmitry Medvedev có những lời
phát biểu hiếu chiến, và truyền hình nhà nước chiếu những thước phim dài
về tên lửa, radar và những thứ đầy vẻ đe dọa của Nga, có lồng âm thanh
căng thẳng. Cứ như thể Nga sắp bị tấn công đến nơi. Mục tiêu của chiến
dịch này không phải là phương Tây (nơi mà giới chóp bu Nga dành phần lớn
thời gian và tiêu tiền), mà là nhắm vào khán giả trong nước.
Bất
cứ ai chỉ trích chính phủ từ bên trong nước Nga coi như tiếp tay cho kẻ
thù bên ngoài. Trong bài phát biểu trước đại hội đảng, ông Putin đặc
biệt công kích các tổ chức phi chính phủ nhận tiền của phương Tây “để
tác động đến diễn biến của chiến dịch tranh cử ở nước ta”. “Những kẻ gọi
là người nhận trợ cấp” khác nào Judas, ông nói, và kết thúc bài phát
biểu của mình bằng câu trích dẫn từ thời Stalin: “Chân lý ở về phía ta.
Thắng lợi sẽ thuộc về ta!” Ông rõ ràng bỏ sót ý thứ ba: “Kẻ thù sẽ bị
tiêu diệt!” Nhưng ngay khi ông vừa phát biểu xong, đài truyền hình tay
sai của Nga (không hề chiếu những cảnh biểu tình hiện nay) phát sóng một
bộ phim tuyên truyền về Golos, một tổ chức giám sát bầu cử độc lập hàng
đầu, cố gắng bôi nhọ nhân viên của tổ chức này là điệp viên của phương
Tây.
Những
chiến thuật như vậy (cho rằng kẻ thù hiện diện khắp nơi và chẳng ai
được phép có động cơ cao cả) làm nảy sinh tâm lý hoài nghi thích chỉ
trích cay độc. Ở điểm này, nước Nga thời kỳ hậu Xô Viết cảm thấy rất
khác biệt với Liên Xô. Các lãnh tụ thời đó ngoài lợi ích còn có các giá
trị. Đảng Cộng sản khi đó có thể xơ cứng và trấn áp, nhưng không bị gọi
là “đảng của bọn lừa đảo và kẻ cắp”. Các lãnh tụ Liên Xô không khuyến
khích tâm lý hoài nghi thích chỉ trích cay độc: họ nghiêm túc với bản
thân và lời nói của mình. Ví dụ, thời đó không thể nào có chuyện trưởng
ban tư tưởng ý thức hệ Liên Xô viết tiểu thuyết nặc danh bêu riếu những
thói xấu của hệ thống do chính mình tạo nên, như Vladislav Surkov,
trưởng ban chiến lược của Điện Kremlin, vừa mới làm.
Nhiều
chính khách Điện Kremlin thực ra tự xem mình là những người tiến bộ Tây
phương hóa đang phải đánh vật với một quần chúng lạc hậu và trì trệ
không thích dân chủ hoặc không có kỹ năng thực hành dân chủ. Họ cho rằng
người dân sẽ chấp nhận nuốt trôi bất cứ điều gì miễn là thu nhập của họ
tiếp tục tăng lên. Nhưng khi ông Putin nói rằng việc đổi vai lãnh đạo
với ông Medvedev đã được hoạch định từ lâu, người dân cảm thấy bị lừa.
Những mưu toan trắng trợn này, trong đó mọi thứ chỉ là giả tạo, chứ
chẳng có gì thật cả, đã bào mòn sự ủng hộ dành cho Đảng Nước Nga Thống
Nhất ngay cả trước khi bầu cử. Khi Điện Kremlin quyết định công khai
gian lận phiếu, người dân sùng sục trút cơn thịnh nộ.
Sau
một thập niên “ổn định”, nước Nga bây giờ dễ bị tan vỡ hệt như Liên Xô
vào giai đoạn cuối. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn là Liên Xô có một cấu
trúc rõ ràng, và có Mikhail Gorbachev, một lãnh tụ không muốn tự vệ bằng
vũ lực. Tình hình hiện nay rất khác.
Ông
Putin có lẽ không theo lời khuyên của ông Gorbachev và hủy bỏ kết quả
bầu cử gian lận. Thay vì thế, ông có thể mạnh tay đàn áp hơn, do đó
khiến nước Nga càng mang màu sắc Xô Viết hơn. Như vậy chỉ càng khiến
cuộc khủng hoảng này trầm trọng hơn. Làm sao có thể thách thức quyền lực
rất đặc trưng cá nhân của ông Putin, và hậu quả sẽ ra sao vẫn là những
câu hỏi chưa có lời giải đáp. Nhưng rõ ràng là trừ phi người Nga tạo nên
một hệ thống khuyến khích lòng trung thực, tính cởi mở, lòng khoan dung
và óc chủ động, không có sự thay đổi lãnh tụ nào có thể giải phóng nước
Nga khỏi gọng kìm kiểu Xô Viết.
Bản tiếng Anh: The long life of Homo sovieticus, The Economist, 10/12/2011
Bản tiếng Việt: PVLH, Blog lên đông xuống đoài,http://phamvuluaha.wordpress.com/2011/12/13/russia_soviet_past/
- Làn sóng phản đối chính quyền Nga làm cho Matxcơva cứng rắn hơn về hồ sơ Syria — (RFI). – - Cơ hội nào cho tỉ phú Nga trong cuộc đua tổng thống? (VNN/Guardian). - Chính quyền Nga nao núng trước người biểu tình — (RFI). – Đối thủ của Thủ Tướng Putin của Nga, Mikhail Prokhorov là ai? — (VOA). -Tổng thống Nga loan báo phiên họp đầu tiên của Hạ viện Nga - (VOA). - Giàu lên nhờ Putin, biểu tình chống Putin (VNE). -- Vì sao dân Nga phản đối Putin? — (BBC). – Putin: Thỏa hiệp hay trấn áp?(TVN/TIME, Guardian).- Sao những người giàu lên nhờ Putin lại chống Putin? (VNN/New York Times).- Vì sao dân Nga phản đối Putin? - (BBC) -Dù chưa biết chắc được chuyện gì sẽ xảy ra trong thời gian tới, chính trường Nga chắc vẫn còn nhiều biến động.-Putin: Thỏa hiệp hay trấn áp? (TVN) Sao những người giàu lên nhờ Putin lại chống Putin? -- TT Medvedev trấn an người Nga (NLĐ). -Tỷ phú Nga tuyên bố tham gia tranh cử Tổng thống (VOV). - Putin có dễ bị tổn thương? (VNN). - Tỷ phú Nga Prokhorov thách thức Thủ tướng Putin (TTXVN). - Gắp lửa bỏ tay người (ND).--Russian Protester: Why I'm Not Scared Anymore-Something changed.
- Kremlin cam kết lắng nghe người biểu tình (VNN/Guardian).
- - Kremlin cam kết lắng nghe người biểu tình– Đến lượt phe ủng hộ Putin biểu tình rầm rộ (VTC). – Thách thức cái ghế của Putin (TQ).
- - Kremlin cam kết lắng nghe người biểu tình– Đến lượt phe ủng hộ Putin biểu tình rầm rộ (VTC). – Thách thức cái ghế của Putin (TQ).
–Dân Nga và cuộc biểu tình phản đối Putin (BBC). – Tổng thống Nga ra lệnh điều tra các tố cáo gian lận bầu cử — (VOA). – Tỉ phú Prokhorov ra tranh chức tổng thống Nga với ông Putin — (VOA).- Báo TQ rút tỉa bài học từ biểu tình ở Nga — (BBC). -Báo TQ rút tỉa bài học từ biểu tình ở Nga–Phe cộng sản biểu tình giữa trời băng giá ở Krasnoyarsk, phản đối ông Putin
Báo
Trung Quốc cho rằng biểu tình ở Nga cũng là điều 'không tệ' vì chính
quyền Nga cũng phải vì thế mà tăng cường 'ổn định xã hội' và trừng phạt
tham nhũng.
Tờ
Nhân dân Nhật báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, trong bản tiếng Hoa vừa
qua có đăng bầu nói rằng "Các cuộc tuần hành bất ngờ đã khiến chính
quyền Nga đối mặt với thách thức khá lớn".
"Đây
chắc chắn là thách thức cho chính phủ Nga vốn đã quen cầm quyền êm thắm
trong vòng 10 năm qua, và như thế cũng không hẳn là điều xấu."
"Chuyện
này có thể phần nào thúc đẩy chính phủ Nga tăng cường xây dựng dân chủ,
hợp tác chính trị và cổ xúy cho hài hòa xã hội, trừng phạt tham nhũng
mạnh mẽ và nghiêm túc."
Chuyện
bài xã luận trên Nhân dân Nhật báo của Trung Quốc hỏi liệu 'Mùa Xuân
nước Nga đã đến chưa?" cho thấy Trung Quốc không né tránh đưa tin về
tình hình Nga.
Đặc biệt, họ cũng quan tâm đến cách ứng xử của chính quyền trước các đợt biến động xã hội.
Có
vẻ như Trung Quốc muốn đây là dịp rút ra bài học cho mình, qua bài xã
luận trên Nhân dân Nhật báo vừa qua của một nhà nghiên cứu từ Viện Đông
Âu thuộc Viện hàn lâm khoa học xã hội Trung Quốc.
Bản
tiếng Anh của Nhân dân Nhật báo cũng nói rõ rằng kết quả bầu cử thua
kém của đảng Nước Nga Thống nhất đã làm suy giảm uy tín của ông Putin ở
một chừng mực nhất định.
Gần
đây, chính quyền Trung Quốc công khai nói về nhu cầu giữ ổn định qua
lời Ủy viên Bộ Chính trị Chu Vĩnh Khang cho rằng chính quyền "chưa sẵn
sàng" để giải quyết bất ổn.
Ông cảnh báo giới chức, nhất là các địa phương, phải làm nhiều hơn nữa để giữ xã hội hài hòa, giải quyết tham nhũng.
'Không hề có cách mạng'
Nhưng
trong khi Nhân dân Nhật báo muốn cảnh báo nội bộ, tờ Hoàn cầu Thời báo
thì nghiêng về phía đánh giá tình hình với cách nhìn phê phán Phương
Tây.
Báo
này phỏng vấn ông Vương Hải Vân, cựu tùy viên quân sự của Trung Quốc ở
Nga nói rằng, "Mùa Xuân nước Nga và cách mạng màu không hề tồn tại [ở
Nga], mà chỉ là một chiến lược lừa đảo của Phương Tây."
"Nước
Nga sẽ ổn định dù có thể có xung khắc tư tưởng với Phương Tây trong
tương lai. Có thể Phương Tây sẽ phải tìm cách hành xử với Trung Quốc như
vậy trong tương lai và chúng ta cần cảnh giác".
Còn
tờ Quang minh Nhật báo thì viết rằng "Phương Tây cần nước Nga mà không
có ông Putin. Đây là điều chắc chắn… Phương Tây tranh cãi với Nga về kế
hoạch phòng thủ tên lửa nên thật dễ hiểu vì sao Washington kinh tởm ông
Putin."
"Các
vụ gian lận trong bầu cử Duma và thực tế hiện nay có thể khiến sự ủng
hộ cho ông Putin bị ảnh hưởng, nhưng mục tiêu của Phương Tây nhằm hạ bệ
ông sẽ không dễ đạt được."
"Nước
Nga sẽ không chấp nhận một tổng thống yếu và cũng không chấp nhận một
nước Nga trở thành kẻ ăn theo hoặc bám đuôi một số nước hay thế lực
chính trị quốc tế."
Trong
khi đó, tại Nga hôm nay 12/12, báo chí đưa tin Trưởng Công tố Nga,
Yuriy Chayka nói ông không thấy có căn cứ gì để xóa bỏ kết quả bầu cử
vào Duma Quốc gia (Hạ viện) của Nga sau ngày bỏ phiếu 4/12.
Tuy thế, có vẻ như chính quyền không muốn, hoặc chưa muốn nặng tay trấn áp các cuộc tuần hành.
Ông Chayka được Interfax trích lời nói:
"Về
các cuộc tuần hành, chúng tôi đã thấy các công dân của chúng ta bày tỏ
thái độ rằng họ không thờ ơ trước số phận của đất nước và đây là điều
bình thường."
Ông cũng không quên khen ngợi công an, cảnh sát "làm việc rất chuyên nghiệp" trong thời gian diễn ra các buổi xuống đường.
Tin
cuối tuần cho hay, trang mạng Facebook của Nga đã đổ về bình luận thông
tin Tổng thống Dmitry Medvedev đăng lên, nói rằng ông đã ra lệnh cho
quan chức Nga "kiểm chứng kết quả bỏ phiếu".
Gần 7000 lời bình đổ về sau khi ông Medvedev đăng tin ngắn lúc 20 giờ tối ngày GMT hôm Chủ Nhật.
Dân mạng Facebook Nga có người nhạo báng, gọi ông là "dối trá", nhưng cũng có người bình ủng hộ ông.
Hôm
thứ Bảy, chừng 50 nghìn người đã xuống đường ở Moscow và con số hàng
chục nghìn cả thẩy ở nhiều thành phố khác trên toàn Nga để đòi "Kết quả
bầu cử công bằng".
Tin
cho hay trưa 12/12, một cuộc tuần hành ủng hộ đảng Nước Nga Thống Nhất
của Thủ tướng Vladimir Putin dự kiến sẽ diễn ra ở Moscow.
--Ông Putin, tự đẩy mình vào một góc/sgtt.vn/- SGTT.VN
- Một tuần sau khi có kết quả bầu cử Duma Quốc gia Nga ngày 4.12, quy
mô ngày càng lớn của các cuộc biểu tình đòi hủy kết quả bầu cử, tổ chức
bầu cử lại, cho phép có nhiều đảng đối lập hơn trong quốc hội và cách
chức Chủ tịch Ủy ban bầu cử.
- - Biểu tình ở Moscow (VOV). – Biểu tình lớn ở Nga sau bầu cử (VNE). – Thế giới 24h: Chóng mặt với biểu tình ở Nga (VNN).- Mùa Xuân Mạc Tư Khoa? — (NV). – ÐỊNH BIỂU TÌNH, BỊ GỌI ÐI THI (NCTG). – Thêm một ứng cử viên tranh chức tổng thống Nga (TTXVN).
Russia’s Putin under heavy pressure after mass protests-MOSCOW
(Reuters) – Prime Minister Vladimir Putin faces a huge challenge to
restore his dented authority after tens of thousands of people stepped
up pressure on him across Russia by staging the largest opposition
protests since he rose to power more than a decade ago.- TÁI THỨC TỈNH DÂN SỰ Ở NGA? -Nguồn: Tina Burrett - The Japan Times -
Các
trang mạng xã hội bắt đầu phát huy tác dụng khi tập hợp được từ 80-100
nghìn người Nga tham gia tuần hành ở các Quảng trường như Cách mạng hay
Bolotnaya cách điện Kremlin một bờ sông, tại thủ đô Moskva hay quê hương
của ông Putin, St Petersburg.
Những
cuộc biểu tình nổ ra trên khắp nước Nga ngày càng nhận được nhiều sự
quan tâm, và cũng đặt chính quyền Nga vào thế phải suy nghĩ đến chuyện
làm sạch điện Kremlin và hiện đại hóa nền kinh tế. Ảnh: Ria Novosti
|
Những
người biểu tình cùng hô to câu “Nước Nga không có Putin” trong cuộc
khủng hoảng chính trị sâu sắc nhất ở Nga những năm qua, tạo thành vết
nứt lớn trong chế độ Nga kể từ khi ông Putin lần đầu tiên lên nắm quyền
năm 1999.
Kết
quả bầu cử chính thức từ uỷ ban bầu cử trung ương Nga thì đảng Nước Nga
thống nhất đạt 49,32% phiếu tức 238 ghế, 19,19% phiếu thuộc về đảng
Cộng sản Nga với 92 ghế, 64 ghế cho đảng Nước Nga công bằng, 56 ghế cho
đảng Tự do dân chủ. Theo kết quả này thì đảng Nước Nga thống nhất đã mất
gần 15% phiếu ủng hộ so với kỳ bầu cử bốn năm trước.
Ở
một nước mà bầu cử có ảnh hưởng đến chính phủ như Nga, kết quả này cho
thấy sự đi xuống của tính hợp pháp và bất mãn với điện Kremlin đã lan
rộng trên tất cả các lĩnh vực xã hội. Không thể đưa tiếng nói của mình
vào những phe đối lập được công nhận, người dân thể hiện sự thất vọng
của họ bằng cách bỏ phiếu cho đảng Cộng sản, đảng Chỉ nước Nga, đảng Tự
do cũ Yabloko, những đảng không có chân trong Quốc hội.
Trước
ngày bầu cử, các phương tiện truyền thông trở thành cánh tay đắc lực
cho ông Putin khi liên tục đưa hình ảnh ông và vận động bầu cử cho ông
trong khi những thông tin về biểu tình thì gần như chẳng có trên TV. Rồi
sau đó, một đoạn clip chứng minh sự gian lận bầu cử được tung lên mạng,
kích động các cuộc biểu tình.
Quyền
lực của ông Putin được đặt trên hai cơ sở. Một là tính hợp pháp mà ông
có với sự nổi tiếng của mình (40% người vẫn ủng hộ ông), hai là giá dầu
hiện tại đạt ngưỡng cao hơn bao giờ hết, nhờ điều này, ông có thể đảm
bảo tăng dần mức sống cho người dân Nga. Cả hai dường như đều rất mong
manh nhưng vẫn chưa có dấu hiệu nào chứng tỏ ông Putin sẽ từ bỏ quyết
tâm quay lại điện Kremlin. Và nếu như thế, ông phải đối mặt với lựa chọn
khó khăn, cho phép một số đối thủ cạnh tranh chính trị có khả năng làm
sáng tỏ hệ thống hay cố gắng ngăn chặn sự bất mãn và nguy cơ bị tẩy chay
ở phương Tây và trên chính đất Nga.
Vấn
đề lớn hơn với ông Putin lúc này là nhu cầu của nền kinh tế và các hoạt
động chính trị của ông đang ngày càng mâu thuẫn nhau. Để giữ quyền lực,
vị thủ tướng đương nhiệm này đã giữ mối quan hệ chặt chẽ với nền kinh
tế. Kết quả là cả Nga và hệ thống bảo trợ chế độ vẫn phụ thuộc nhiều vào
dầu mỏ và khí đốt chiếm hơn 50% kim ngạch xuất khẩu. Là nước dự trữ
ngoại tệ lớn thứ ba thế giới, xuất khẩu năng lượng vào loại bật nhất thế
giới nhưng vần đề tham nhũng và hoạt động kém hiệu quả ở Nga dẫn đến sự
mất cân bằng ngân sách, chỉ giảm đi trừ khi giá dầu cứ đứng ở mức 110
USD/thùng, mà với triển vọng kinh tế toàn cầu ảm đạm như hiện nay, đó là
chuyện bất khả thi. Tốc độ tăng trưởng có khả năng đi xuống, nếu tiêu
chuẩn sống của người dân không tăng cao, sự oán giận với chính phủ sẽ
nâng lên nhiều lần.
Dường
như chính ông Putin đã đẩy mình vào một góc, như ông từng nói trước
đây, đẩy một con chuột vào một góc là ý tưởng chẳng hay ho gì vì nó sẽ
nhảy lên và đuổi theo mình.
KHẢ ANH (ECONOMIST, RIA, CBS, GULFNEWS)
Crackdown or Negotiation? Russian Protests Pose a Dilemma for Putin TIME-Shocked
by the scale of protest against last week's fraudulent election, the
ruling party is divided on how far to go in answering the demonstrators'
demands
– Tổng thống Nga cho mở điều tra về tố cáo gian lận bầu cử — (RFI). – Tổng thống Nga cho điều tra về những lời tố cáo gian lận bầu cử — (VOA). Tổng thống Nga ra lệnh điều tra kết quả bầu cử (12/12)/tuoitre.vn/- Ông Putin cam kết tôn trọng người biểu tình (LĐ). - Nga điều tra thông tin về gian lận bầu cử (VOV). - Thêm một ứng cử viên tranh chức Tổng thống Nga (VOV). - Biểu tình tiếp tục ở Nga (PLTP). – LB Nga : Uy quyền của Putin bắt đầu rạn nứt — (RFI). Ảnh: Người Nga biểu tình ‘nói không với Putin (BBC). – Hé lộ bí mật Hiệp ước khiến Liên Xô sụp đổ (VNN). - - Biểu tình ở Moscow (VOV). – Biểu tình lớn ở Nga sau bầu cử (VNE). – Thế giới 24h: Chóng mặt với biểu tình ở Nga (VNN).- Mùa Xuân Mạc Tư Khoa? — (NV). – ÐỊNH BIỂU TÌNH, BỊ GỌI ÐI THI (NCTG). – Thêm một ứng cử viên tranh chức tổng thống Nga (TTXVN).
Diên Vỹ, X-Cafe chuyển ngữ -10.12.2011
Những
người dân nước Nga không lấy gì ngạc nhiên khi cuộc bầu cử quốc hội
được tổ chức vào ngày 4 tháng Mười hai là không tự do và công bằng. Việc
bầu cử ở Nga ngày càng bị kiểm soát kể từ khi Vladimir Putin tranh cử
thủ tướng lần đầu tiên vào năm 1999.
Thậm
chí trước cả Putin, dưới thời Tổng thống Boris Yeltsin, bầu cử đã bị
điện Kremlin lũng đoạn và những người bạn chính trị đầu xỏ trong ngành
truyền thông. Năm 1996, Yeltsin dù bệnh tật vẫn vận động thắng cử tổng
thống mặc dù tỉ lệ tin tưởng ông chỉ có 3% vài tháng trước cuộc bầu cử.
Kể từ dạo ấy, cử tri Nga đã xem kết quả bầu cử chính trị với mức độ nghi
ngờ lớn. Nhưng cho đến nay, chỉ có vài người sẵn sàng tích cực thách
thức tính chính danh của hệ thống bầu cử hoặc việc chính quyền lũng đoạn
kết quả bầu cử.
Những
cuộc biểu tình tại Moscow từ Chủ nhật tuần trước cho thấy xã hội dân sự
đang dần dần tỉnh thức. Những cuộc biểu tình chống lại nhà cầm quyền
trong thập niên vừa qua hiếm khi lôi kéo hơn 200 người. Nhưng cuộc tuần
hành được tổ chức sau cuộc bầu cử tuần qua đã hấp dẫn gần 5 nghìn người.
Nhiều
người tham dự cuộc tuần hành đã hưởng ứng lời kêeu gọi từ những mạng xã
hội như Facebook và Twitter. Cuộc bầu cử viện Duma 2011 là lần đầu tiên
khi Internet đã đóng một vai trò quan trọng tại Nga. Kể từ vòng cuối
của cuộc bầu cử toàn quốc năm 2008, việc sử dụng Internet đã lan tràn
khắp quốc gia, thậm chí thâm nhập đến cả những vùng xa xôi nhất nước
Nga.
Mặc
dù không nên cường điệu hoá tầm quan trọng của môi trường này, cơn bão
chỉ trích trên mạng đối với Putin và đảng Nước Nga Thống nhất của ông
trong những tháng trước cuộc bầu cử đã có ảnh hưởng rõ rệt đến giới cử
tri, đặc biệt là đối với lớp trẻ.
Trong
mười năm qua, nhà cầm quyền đã thắt chặt quyền tự do trong truyền thông
chính thống mà chẳng có một lời than vãn nào từ xã hội. Nhưng trên mạng
và ngoài mạng, công dân Nga đã tìm lại được tiếng nói của mình; trong
một trường hợp điều này đã đúng theo nghĩa đen.
Khi
Putin xuất hiện trong một cuộc thi đấu võ hỗn hợp tại Sân thể thao
Olimpiilky ở Moscow vào ngày 21 tháng Mười một, lời phát biểu bế mạc của
ông đã bị cử toạ la ó. Đoạn phim về sự kiện này đã loan truyền rất
nhanh trên YouTube với 1,5 lượt người xem trong vòng 48 giờ. Khi điện
Kremlin tìm cách giải thích sự việc bằng cách cho rằng cử toạ đang la ó
đấu sĩ Hoa Kỳ Jeff Monson, thanh niên Nga đã tràn lên trang Facebook của
đấu sĩ Hoa Kỳ này để giải thích cho anh và thế giới rằng Putin chính là
đối tượng bị la ó.
Tiếp
theo sau sự kiện này, nhà báo Yuliya Latynina tiên đoán rằng “hoặc là
chính quyền sẽ huỷ diệt Internet hoặc Internet sẽ huỷ diệt chính quyền”.
Lời của Latynina cho thấy đấy là một tiên đoán đầy mỉa mai. Vào ngày
Bầu cử, trang mạng của cơ quan bà, đài truyền thanh bình luận độc lập
Ekho Moskvy, đã bị tin tặc phá sập. Trang mạng Golos, cơ quan quan sát
bầu cử độc lập duy nhất cũng phá sập bởi những cuộc tấn công mạng, sau
nhiều ngày chịu áp lực từ chính quyền. Thời điểm của những cuộc tấn công
chống lại các trang mạng của các tổ chức phi chính phủ và truyền thông
cấp tiến cho thấy sự liên hệ của Kremlin.
Không
như chính quyền Trung Quốc, chỉ đến gần đây, giới lãnh đạo Nga mới vài
lần tìm cách kiểm soát quyền truy cập thông tin trên mạng. Nhưng điện
Kremlin đã đúng khi lo ngại luồng thông tin tự do trên mạng. Trong cuộc
bầu cử này, các cử tri đã sử dụng triệt để mạng truyền thông xã hội để
vạch trần nạn gian lận bầu cử. Một đoạn phim từ Moscow được đăng trên
YouTube cho thấy những cây bút trong phòng phiếu đã được đổ đầy mực vô
hình. Trong một đoạn phim khác từ Siberia, cho thấy các thùng phiếu đã
đầy một phần ba khi được đưa đến các phòng bầu cử. Một số người sử dụng
YouTube đã quay phim các chiếc xe buýt, được mệnh danh là “đèn kéo
quân”, chuyên chở cùng một nhóm người đến những trạm bỏ phiếu khác nhau
để bầu nhiều lần.
Những
câu chuyện điển hình trên giới viết blog, ví dụ như những cuộc biểu
tình bảo vệ khu rừng Khimki, đã đưa ra một thế hệ lãnh đạo đối kháng
mới. Tuần trước, blogger nổi tiếng nhất ở Nga bị giam tù 15 ngày vì đã
đăngi bài chống lại gian lận bầu cử và Thủ tướng PUtin một đêm trước
ngày bầu cử. Alexei Navalny, 35 tuổi, là người lãnh đạo không chính thức
của giới trẻ bất đồng ở Nga. Trang blog của anh, chuyên vạch trần nạn
tham nhũng ở mọi tầng lớp của chính phủ Nga, đã có hàng nghìn khách
viếng thăm mỗi ngày. Navalny là một đe doạ đối với Kremlin, khi trang
blog chống tham nhũng của anh vạch trần một khoảng cách rõ rệt giữa
tuyên truyền của chính quyền và thực tế. Đảng Nước Nga Thống nhất đã
dùng việc chống tham nhũng làm chủ trương chính của chiến dịch vận động
bầu cử 2011. Nhưng cuộc chiến chống tham nhũng vẫn chỉ được hứa hẹn
trong mọi cuộc bầu cử từ năm 2003. Sau 12 năm cầm quyền của Putin, tham
nhũng và những điều còn lại đều tồi tệ hơn chứ không tốt lên, và cử tri
đã không còn kiên nhẫn.
Kể
từ khi Đại hội Đảng Nước Nga Thống nhất vào tháng Chín trước thông qua
việc Putin và Medvedev giao hoán chức vụ cho năm tới, sự ủng hộ của công
chúng đối với bộ đôi cầm quyền này đã bị suy giảm. Mặc dù người Nga
biết ơn sự ổn định mà Putin đã đem lại sau thời đại hỗn loạn của
Yeltsin, giờ đây nhiều người đã thấy việc cầm quyền của ông đã không còn
có ích.
Trong
khi cử tri sẵn sàng chấp nhận phong cách cầm quyền bán độc tài của ông
trong những năm bùng nổ giữa thập niên 2000, kể từ cơn khủng hoảng kinh
tế 2008-2009, nhiều người đã nhận thấy cần phải có sự thay đổi.
Khi
sự ủng hộ với chính phủ cầm quyền đã thuyên giảm, một vài cựu đồng minh
của nó cũng đã rời bỏ nó. Một ví dụ là Sergei Mironov, lãnh đạo đảng
Nước Nga Công bình đưọc thành lập năm 2006 với sự tán đồng của Kremlin.
Mironov và đảng của ông đã tách xa Putin từ năm ngoái. Vào tháng Mười
một năm nay, khi Putin đọc diễn văn trước Quốc hội, một số thành viên
của đảng Mironov đã từ chối đứng lên đón chào vị thủ tướng; một biểu
hiện nổi loạn hiếm thấy đã được hưởng ứng bởi những dân biểu thuộc Đảng
Cộng sản.
Thái
độ không hài lòng ngày càng cao đối với Putin cũng như những hoạt động
đối kháng trong xã hội Nga sẽ không ngăn trở được Putin quay lại ghế
tổng thống vào năm 2012. Việc thiếu vắng một nhân vật khác Putin cộng
với việc Kremlin kiểm soát nguồn lực quản lý sẽ bảo đảm chiến thắng cho
ông. Trong hai nhiệm kỳ trước, Putin đã được may mắn với những hoàn cảnh
thuận lợi. Nhiệm kỳ thứ ba của ông sẽ không dễ dàng như thế.
Cơn
khủng hoảng tài chính 2008-2009 đã làm thiếu hụt ngân sách để tài trợ
cho việc hiện đại hoá vô cùng cấp thiết đối với cơ sở hạ tầng nước Nga.
Tỉ lệ thất nghiệp trong giới trẻ vượt trên 25%; hưu trí, y tế và giáo
dục đang rất cần cải cách; và kinh tế Nga vẫn dựa vào việc xuất khẩu tài
nguyên thiên nhiên một cách đầy nguy hiểm.
Cử
tri Nga đã cho Putin một thập niên để giải quyết những cơn bệnh kinh tế
và xã hội của Nga. Nếu ông không đưa ra một phương pháp thật sự mới để
giải quyết những vấn đề cố hữu này, chắc chắn cử tri sẽ không cho Putin
cầm quyền thêm 10 năm nữa.
- Mỹ nhúng tay vào bầu cử ở Nga Life News công bố các các tài liệu chứng minh về sự phối hợp giữa Chính phủ Mỹ với Hiệp hội phát thanh Voice trong giai đoạn chuẩn bị bầu cử ở Nga.
(ĐVO) Life
News đang có trong tay 60 MB dữ liệu gồm thư từ cá nhân liên quan tới
việc Mỹ hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động nhằm hạ uy tín cuộc bầu cử ở
Nga.
Nếu trước thời điểm này sự việc chỉ dừng lại ở mức độ nghi ngờ, thì giờ đây mọi chuyện đã rõ ràng với bằng chứng không thể chối cãi, Life News bình luận.
Life News công bố một lá thư cảm ơn của Thư ký báo chí Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ Tommy Viytora gửi cho ban lãnh đạo Voice.
Nếu trước thời điểm này sự việc chỉ dừng lại ở mức độ nghi ngờ, thì giờ đây mọi chuyện đã rõ ràng với bằng chứng không thể chối cãi, Life News bình luận.
Life News công bố một lá thư cảm ơn của Thư ký báo chí Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ Tommy Viytora gửi cho ban lãnh đạo Voice.
Thư tín từ Nhà Trắng Mỹ:
“Chúng tôi tự hào hỗ trợ cho Voice, một tổ chức nhằm tăng cường thể chế dân chủ. Hoa Kỳ đã và sẽ hỗ trợ các chức phi chính phủ có các hoạt động hướng đến một cuộc bầu cử tự do và công bằng ở Nga. Nhà Trắng, ngày 2/12/2011. Công bố có tầm quan trọng đặc biệt. Thư của Thư ký báo chí Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Viytora Tommy". |
Life News không quên nhắc độc giả rằng họ sẽ tiếp tục tung ra các thư tín của các nhân viên “Voice” với "chủ nhân" Mỹ, trong đó có các thư tín trao đổi giữa Giám đốc Hiệp hội phát thanh Voice, bà Lilya Shibanova với cấp phó là Grigory Melkonyantsem với nội dung nói rõ ai là người đứng đằng sau tổ chức phi chính phủ mang tên Voice và nó được điều hành ra sao.
Cụ thể, một số “lãnh đạo” của tổ chức này là Kostkina Julia, chuyên gia phân tích tài chính của USAID - Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ. Kostkina Julia trực tiếp gửi cho Melkonyantsu danh sách các yêu cầu và hướng dẫn công việc cho Voice, và nhấn mạnh, ông hy vọng nhận được đầy đủ các tài liệu còn thiếu.
Nếu Voice lặp đi lặp lại khẩu hiệu “giám sát bầu cử độc lập và bảo vệ quyền của cư tri” là mục tiêu của mình, là nhiệm vụ hoàn vì nước Nga và vô tội, thì USAID cũng không thể che giấu mục đích của họ đó là hỗ trợ chính sách đối ngoại của Mỹ.
Nó chỉ ra rằng các "tổ chức độc lập", nhưng được Mỹ tài trợ, đang nhận được hàng triệu USD để hỗ trợ mục đích mà Bộ Ngoại giao Mỹ đang theo đuổi trên toàn thế giới. Với mỗi đồng côpêch, hay đúng hơn là mỗi cent nhận được vì sự phát triển cần thiết của nền dân chủ Mỹ ở Nga, rõ ràng cũng cần phải có những trao đổi báo cáo cần thiết.
Theo như cách nói của phương Tây: "Chúng tôi cung cấp cho các anh tiền bạc, các anh cũng phải báo cáo chi tiết về mỗi xu đã chi tiêu”. Sau đây là một ví dụ:
Báo cáo chi tiêu cho "lãnh đạo":
"Galina, cảm ơn vì đã hỗ trợ chúng tôi! Sau đây là các ước tính sơ bộ (tôi đã đánh dấu đỏ cuộc hội thảo trong các chương trình ). 1. Chi phí di chuyển (chi cho chuyến đi của các chuyên gia, các thành viên tham gia thảo luận, các cá nhân tiêu biểu của các tổ chức xã hội Perm, nhân viên và tình nguyện viên của Voice) - thuê một chiếc xe buýt (khởi hành 31/7 lúc 8h - trở về lúc 22h) 12 giờ x 900 rúp/h = 10.800 rúp. (có thể thanh toán bằng chuyển khoản, tôi sẽ sớm bổ sung thêm một số thông tin cần thiết để soạn hợp đồng). 2. Nghỉ giải lao cho người tham gia hội thảo, trù tính với 30 người x 300 rúp = 9.000 rúp. (đề nghị thanh toán bằng tiền mặt, bởi vì nhà hàng không có bất kỳ hình thức thanh toán tự động nào cả, hoặc có thể trả tiền trực tiếp cho những người tổ chức hội thảo (Shmyrova) vì họ đã thanh toán các hóa đơn đồ uống cho các thành viên tham dự)." |
Ai cũng biết bộ mặt thật của cái gọi là tổ chức phi lợi nhuận Voice và mức giá của mỗi lời nói của họ khi mà nó phục vụ cho chính sách đối ngoại của Mỹ.
Điều này là hiển nhiên khi xem xét bức thư từ Andrei Suvorov, một trong những thành viên tích cực nhất, gửi cho Melkonyantsu:
"Hi.
Tôi muốn thỏa thuận một lần nữa về các điều khoản của công việc hiện tại của chúng ta Việc đó chúng tôi xác định chỉ mang tính chất “kiếm thêm”. Chúng tôi sẽ nhận được bao nhiêu cho việc phổ biến mỗi thông tin đầy đủ và có giá trị về sự vi phạm? Và bao nhiêu tiền cho một tin theo chiều hướng xấu về sự vi phạm? Mong sớm nhận được hồi âm. Nếu cần tôi sẽ viết sơ lược các ý tưởng của mình. Chúc mọi điều tốt lành, Andrey». |
Phản ứng của VoiceGiám đốc điều hành của Voice, bà Lilya Shibanova giải thích các thư tín về việc “làm giá” cho các thông tin trên rằng Suvorov là một luật sư được trả tiền theo sản phẩm để kiểm tra các tin nhắn như trên.
- Thư tín này có được bằng phương tiện bất hợp pháp. Chúng được đánh cắp từ hòm thư điện tử của Phó giám đốc Gregory Melkonyantsa, anh ta thường gửi email từ hòm thư của mình theo chỉ thị của tôi. Hack-mail – đó là một hành động vi phạm pháp luật, chúng tôi sẽ kiện!”, - Lilya Shibanova tuyên bố.
Bà này nhấn mạnh rằng “với bất kỳ lý do gì có được, thư tín này sẽ không chỉ là bằng chứng xét xử của tòa án về tội hack-mail, mà còn là lý do cho cuộc điều tra nghiêm túc của các cơ quan có liên quan”.
-Nguồn:
Tin sáng:
Life
News công bố các các tài liệu chứng minh về sự phối hợp giữa Chính phủ
Mỹ với Hiệp hội phát thanh Voice trong giai đoạn chuẩn bị bầu ..
-- Biểu tình lớn nhất hậu Liên Xô ở Moscow - (BBC).-
Hàng ngàn người đã tham gia cuộc biểu tình phản đối chính phủ lớn nhất kể từ khi Liên Xô sụp đổ ở thủ đô Moscow của Nga.
Có
tới 50.000 người xuống đường gần điện Kremlin để biểu tình phản đối kết
quả bầu cử Hạ viện mà họ cho là gian dối và đòi bầu cử lại.
Một số người cũng kêu gọi Thủ tướng Vladimir Putin từ chức.
Các cuộc xuống đường nhỏ hơn cũng diễn ra ở St Petersburg và các thành phố khác.
Những người cộng sản, quốc gia và phe tự do thân phương Tây đều cùng nhau xuống đường bất chấp các khác biệt mà họ có.
Các
nhóm này cáo buộc có gian lận rộng khắp trong cuộc bầu cử hôm 4/12 cho
dù đảng Nước Nga Thống Nhất của Thủ tướng Vladimir Putin và Tổng thống
Dmitry Medvedev bị giảm số phiếu ủng hộ xuống 49% từ con số 64% của kỳ
bầu cử trước.
Các
cuộc biểu tình diễn ra ngay sau bầu cử đã khiến 1.000 người bị bắt, chủ
yếu ở Moscow, và một số nhà lãnh đạo biểu tình chính như nhà vận động
chống tham nhũng Alexei Navalny đã bị tù.
Một
thông điệp trên trang blog của ông Navalny nói: "Đã đến lúc quẳng hết
xiềng xích. Chúng ta không phải là súc vật hay nô lệ. Chúng ta có tiếng
nói và chúng ta có sức mạnh để bảo vệ nó."
Thủ
tướng Vladimir Putin chưa bao giờ gặp phải các cuộc biểu tình như hiện
nay, phóng viên BBC ở Moscow Steve Rosenberg cho biết.
Trong
một thập niên cầm quyền, đầu tiên ở vị trí tổng thống, sau đó là thủ
tướng ông đã quen với chuyện được coi là chính trị gia quyền lực và nổi
tiếng nhất.
Nhưng như một trong những người biểu tình nói với phóng viên BBC, nước Nga đang thay đổi.
'Chúng tôi là nhân dân'
Cảnh
sát nói số người tập trung ở Quảng trường Bolotnaya trong cuộc tụ họp
vì "Bầu cử Công bằng" vào khoảng 25.000 trong khi những người tổ chức
nói có tới 100.000 người tham gia.
Phóng viên BBC Daniel Sandford tường thuật tại chỗ nói số người tham gia có vẻ gần với con số 50.000 hơn.
Anh
cũng nói: "Người ta thực sự cảm thấy cảm giác giận giữ - và cho dù số
người không lớn tính theo tiêu chuẩn toàn cầu, nhưng theo tiêu chuẩn
Moscow thì đây là cuộc biểu tình rất, rất quan trọng.
"Kể từ những năm 1990, chưa bao giờ có số người như thế này xuống đường."
Các
nhóm tham gia biểu tình đã thông qua một nghị quyết kêu gọi hủy kết quả
bầu cử hôm Chủ Nhật, tổ chức bầu cử mới, người đứng đầu ủy ban bầu cử
Vladimir Churov phải từ chức và tổ chức điều tra cáo buộc gian lận bầu
cử cũng như trả tự do ngay lập tức cho những người biểu tình bị bắt.
Konstantin
Kosachyov, một dân biểu của đảng Nước Nga Thống Nhất phát biểu nhân
danh điện Kremlin rằng chính quyền bác bỏ chuyện đàm phán về các đòi hỏi
của người biểu tình.
"Với
tất cả lòng kính trọng cho những người biểu tình, họ không phải là một
đảng chính trị," ông được hãng tin Reuters trích lời nói.
Chính
quyền đã đồng ý để cuộc biểu tình diễn ra với điều kiện địa điểm biểu
tình chuyển từ Quảng trường Cách Mạng sang Quảng trường Bolotnaya, một
đảo trên sông Moscow nằm ở phía nam điện Kremlin nhằm có thể kiểm soát
được các điểm ra vào.
Những
người tuần hành đã đổ tới đây qua cây cầu chạy dưới các bức tường bao
quanh tường điện Kremlin và qua hàng rào cảnh sát dài.
Các
nhân vật có tiếng tại biểu tình bao gồm cả nhà hoạt động đối lập trẻ
tuổi hơn như Yevgenia Chirikova tới cựu Thủ tướng Mikhail Kasyanov và
cựu phó thủ tướng dưới thời cố Tổng thống Boris Yeltsin, Boris Nemtsov.
Ít
nhất 50.000 cảnh sát và lính chống bạo động được triển khai ở Moscow
trước cuộc biểu tình hôm thứ Bẩy và phóng viên BBC nói thành phố trong
giống một quốc gia cảnh sát hơn một nền dân chủ.
Không
có các tin tức về tổng số vụ bắt bớ liên quan tới biểu tình ở Moscow
nhưng bộ nội vụ nói họ đã bắt 130 người trên toàn quốc, đa số là ở vùng
viễn đông Khabarovsk.
Trong các diễn biến khác:
- Những người biểu tình ở cảng Thái Bình Dương Vladivostock mang biểu ngữ và khẩu hiệu như "Lũ chuột xéo đi" và "Hỡi những tên biển thủ và trộm cắp - hãy trả lại bầu cử cho chúng tôi!"
- Tại Kurgan, giáp biên với Kazakhstan, cảnh sát giải tán một cuộc tụ tập không xin phép của khoảng 200-400 người.
- Khoảng 3.000 người tụ họp trong hai giờ ở Novosibirsk bất chấp thời tiết -20 độ C.
- Ít nhất 3.000 người tụ họp tại Yekaterinburg, hô vang "Tự do cho tù chính trị" và "Nước Nga không có Putin".
Khuyên Medvedev
Tại
St Petersburg, thành phố lớn thứ hai của Nga, hàng ngàn người tập trung
ở Quảng trường Pionerskaya để nghe các diễn văn kêu gọi bầu cử lại và
đòi ông Putin ra đi, phóng viên BBC Richard Galpin cho hay.
Cuộc
biểu tình diễn ra ôn hòa và được tổ chức tốt cho dù một số người biểu
tình bị cảnh sát kéo đi ở những nơi khác trong thành phố.
Daniil
Klubov, một nhà lãnh đạo sinh viên tại cuộc tụ họp ở St Petersburg, nói
với BBC rằng các sinh viên chịu sức ép không được tham gia biểu tình.
"Tôi không thuộc phong trào chính trị nào cả - Tôi chỉ là một sinh viên đã chán ngấy tất cả những lời dối trá," anh nói.
Anh
cũng cho biết anh và các bạn sinh viên khác đã nhận được những lời đe
dọa nặc danh trên vKontakte, một trang mạng xã hội ở Nga tương tự như
Facebook, rằng họ đối mặt với án tù, bị đuổi khỏi trường hay bị gọi nhập
ngũ.
Cảnh sát ước tính số người biểu tình ở St Petersburg ở mức 10.000 người.
Theo
kết quả chính thức của cuộc bầu cử Hạ viện Nga, đảng Nước Nga Thống
Nhất được 49% số phiếu, giảm so với mức 64% họ đạt được trong lần bỏ
phiếu trước.
Tuy nhiên họ vẫn là đảng lớn nhất ở quốc hội, theo sau là Đảng Cộng sản.
Hôm
thứ Sáu, Ủy ban Quyền Con người thuộc phủ tổng thống khuyên ông
Medvedev rằng các tin tức về gian lận bầu cử gây lo ngại sâu sắc và cần
phải bầu cử lại nếu các tin tức này chính xác.
Tuy nhiên ủy ban không có quyền ra lệnh bầu cử mới
Ông Putin, người là tổng thống trong giai đoạn 2000-2008 vẫn được cho là sẽ chiến thắng trong bầu cử tổng thống vào tháng Ba.
Hôm
thứ Năm ông đổ lỗi cho Hoa Kỳ tiếp sức cho các cuộc biểu tình gần đây
sau khi Ngoại trưởng Hillary Clinton bày tỏ lo ngại về bầu cử ở Nga.
Bộ Nội vụ Nga cho quân vào Moscow- Nga tuyên bố kết quả bầu cử ngày 4/12 là hợp lệ (VOV).- - Nga: Cuộc biểu tình lớn nhất 20 năm qua (TN). – Đảng Nước Nga thống nhất chiếm đa số ghế hạ viện (TT).
-- Moscow đối diện cuộc biểu tình lớn — (BBC). – Hàng chục ngàn người Nga biểu tình phản đối kết quả bầu cử Quốc hội — (RFI). – Hàng chục ngàn người biểu tình tại Moscow phản đối sai phạm trong bầu cử — (VOA).
-Tens of thousands protest against Putin (Financial Times)- Tens of thousands demand a rerun of elections and release of prisoners in the largest opposition demonstration since 1993 Người Nga chống Putin, ủng hộ dân chủ - (VOA). - Đại biểu tình sau bầu cử tại Nga (TN). – 35,000 người Nga ghi tên biểu tình chống kết quả bầu cử — (NV). – Nga bịt miệng các mạng xã hội — (RFI). Nga bịt miệng các mạng xã hội – Nga siết chặt an ninh sau bầu cử(NLĐ).-Biểu tình lớn nhất hậu Liên Xô ở Moscow - - (BBC) -Có tới 50.000 người xuống đường gần điện Kremlin để biểu tình phản đối kết quả bầu cử mà họ cho là gian dối.- Biểu tình nhìn từ sân trường Đại học Berkeley (Bùi Văn Phú).
----Nga nên cân nhắc lại chính sách với Iran?
Moscow bị những lợi ích trước mắt trong quan hệ với Tehran làm mờ mắt và không nhận thức được đã đến lúc phải thay đổi chính sách với Iran.--- Ba nhà đấu tranh cho nữ quyền nhận giải thưởng Nobel Hòa bình — (RFI). – Ba phụ nữ nhận giải Nobel Hòa bình tại Oslo — (VOA). -
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét