Tổng số lượt xem trang

Thứ Sáu, 7 tháng 12, 2012

tin ngày 08/12/2012

  • Không quân Trung Quốc tập trận ở vùng Tân Cương (RFI) - Hôm nay, 07/12/2012, báo chí chính thức của Trung Quốc loan tin là lực lượng không quân của nước này vừa tiến hành một trong những cuộc tập trận lớn nhất từ trước đến nay. Hoạt động này diễn ra trong bối cảnh tranh chấp chủ quyền ngày càng căng thẳng giữa Bắc Kinh với Nhật Bản và một số nước Đông Nam Á.
  • Hoa Kỳ, Nga tiếp tục đàm phán về Syria (VOA) - Ngoại trưởng Clinton nói cuộc chuyển tiếp phải đưa đến một “nước Syria dân chủ, thống nhất,” bao gồm đại diện các nhóm tôn giáo,sắc tộc
  • Trần Quang Thành kêu gọi TQ cải tổ (BBC) - Nhà bất đồng chính kiến mù TQ Trần Quang Thành kêu gọi ông Tập Cận Bình hãy cải tổ và thả tự do cho các nhà bất đồng chính kiến.
  • TQ nới lỏng quy định nhập cảnh (BBC) - Từ 1/1/2013, công dân của 45 quốc gia, không bao gồm Việt Nam, có thể vào Trung Quốc 72 tiếng đồng hồ mà không cần visa nhập cảnh.
  • Blog Beo phản bác tin bị cách chức (BBC) - Bà Hồ Thị Thu Hồng tuyên bố trên blog Beo rằng chính bà đã thông báo thôi chức Tổng biên tập báo Thể thao TP HCM từ trước.
  • Whatever floats your boat (BBC) - Tìm hiểu nghĩa và cách dùng cụm từ tiếng Anh "whatever floats your boat" và cần phân biệt nó với 'to push the boat out'.
  • Cắt cáp để gây áp lực (BBC) - Hai tác giả của Quỹ Nghiên cứu Biển Đông phân tích vụ Trung Quốc cắt cáp thăm dò địa chấn.
  • Không thể mơ hồ về chủ trương của Trung Quốc (BaoMoi) - Tiến sĩ Trần Công Trục phân tích hàng loạt động thái dồn dập của Trung Quốc (TQ) nhằm khẳng định chủ quyền phi lý của họ trên biển Đông, từ việc làm đứt cáp tàu nghiên cứu của Việt Nam, in bản đồ “lưỡi bò” lên hộ chiếu, đòi khám xét tàu ở vùng biển mà TQ coi là chủ quyền của họ.
  • Cận cảnh động đất ở Nhật Bản (BaoMoi) - Chiều nay (7/12), một trận động đất 7,3 độ richter đã xảy ra ở ngoài khơi bờ biển đông bắc nước Nhật, làm nhiều tòa nhà ở Tokyo rung lắc mạnh và gây ra sóng thần cao 1m.
  • Động đất, sóng thần ập vào Nhật Bản (BaoMoi) - Theo hãng tin Reuters, chiều nay (7/12), một trận động đất đã xảy ra ở ngoài khơi bờ biển đông bắc nước Nhật, làm nhiều tòa nhà ở Tokyo rung lắc mạnh và gây ra sóng thần cao 1m.
  • Philippines hoãn họp 4 bên về Biển Đông (BaoMoi) - Manila vừa tuyên bố hoãn cuộc họp 4 bên về Biển Đông, vốn dự kiến diễn ra tuần tới, nhưng bác bỏ thông tin cho rằng nguyên nhân là do sức ép từ Bắc Kinh.
  • Trung Quốc vừa tập trận không quân lớn nhất (BaoMoi) - Trung Quốc cho biết, lực lượng không quân nước này vừa hoàn thành một trong những cuộc tập trận lớn nhất từ trước đến nay trong bối cảnh quan hệ giữa Bắc Kinh với Nhật Bản và các nước láng giềng phía nam đang căng thẳng vì một loạt tranh chấp lãnh thổ.
  • Giữa căng thẳng, không quân TQ tập trận quy mô (BaoMoi) - Lực lượng không quân Trung Quốc đã tiến hành một trong những cuộc tập trận quy mô lớn nhất từ trước tới nay. Động thái diễn ra trong bối cảnh Bắc Kinh có những tranh chấp căng thẳng về chủ quyền lãnh thổ với Nhật Bản và các nước láng giềng Đông Nam Á.
  • Văn phòng ở Tokyo rung lắc vì động đất (BaoMoi) - Nhật Bản hôm nay phát đi cảnh báo sóng thần, sau khi một trận động đất mạnh 7,3 độ Richter làm rung chuyển bờ biển đông bắc nước này và làm các tòa nhà ở thủ đô Tokyo rung lắc dữ dội.
  • Động đất ngoài khơi, Nhật cảnh báo sóng thần (BaoMoi) - TTO - Một trận động đất mạnh 7,3 độ Richter xảy ra ở ngoài khơi Thái Bình Dương lúc 17g18 (giờ địa phương) khiến ngay lập tức Nhật phát lệnh cảnh báo sóng thần ở bờ biển đông bắc nước này.
  • Nhật Bản lại rung chuyển vì động đất, sóng thần (BaoMoi) - TTO - Một trận động đất mạnh 7,3 độ Richter xảy ra ở ngoài khơi Thái Bình Dương lúc 17g18 (giờ địa phương) khiến ngay lập tức Nhật phát lệnh cảnh báo sóng thần ở bờ biển đông bắc nước này.
  • Mỹ muốn Trung Quốc làm rõ cái gọi là “kiểm tra tàu lạ” (BaoMoi) - PN - Cuối tuần trước, tờ Hoàn Cầu của nhà nước Trung Quốc đưa tin tỉnh Hải Nam (Trung Quốc) đã thông qua quy định mới cho phép cảnh sát địa phương “lên tàu, bắt giữ và trục xuất tàu nước ngoài xâm phạm bất hợp pháp vùng biển của tỉnh này”. Tỉnh Hải Nam tuyên bố có vùng biển rộng 2.000.000km2, bao gồm các khu vực quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.
  • Mưu đồ xua tàu cá độc chiếm biển Đông của Trung Quốc (BaoMoi) - Theo thiếu tướng Lê Văn Cương, việc Trung Quốc đơn phương áp đặt các hành động kiểm soát biển Đông, dùng đội tàu cá để quấy phá trong vùng biển chủ quyền của Việt Nam sẽ còn tiếp diễn, mức độ ngày càng gia tăng.
  • Phát hiện 26 quyển sách vi phạm chủ quyền biển đảo Việt Nam (BaoMoi) - Ngày 6/12, Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh, thuộc Cục Hải quan TP.HCM đã kiểm tra và phát hiện 26 quyển sách có nội dung vi phạm chủ quyền biển đảo Việt Nam, được gửi từ nước ngoài về cho một số cá nhân ở Việt Nam qua đường hàng không.
  • Đọc nhanh cùng ĐĐK (BaoMoi) - * Mỹ yêu cầu Trung Quốc làm rõ quy định khám xét tàu ngoại quốc trên Biển Đông
  • Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý biển và hải đảo Vũ Thanh Ca: Ngư dân Việt Nam không đơn độc (BaoMoi) - Trong cuộc trò chuyện với Đại Đoàn Kết, GS.TS Vũ Thanh Ca, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý biển và hải đảo cho rằng: Việc Trung Quốc ngang nhiên ra lệnh khám xét các tàu nước ngoài xâm nhập vào vùng biển đang tranh chấp, thậm chí đó là vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là trái với Công ước Liên Hợp Quốc 1982 về Luật Biển và Luật Biển Việt Nam. Các ngành chức năng Việt Nam sẽ có những động thái cần thiết để bảo vệ ngư dân cũng như bảo vệ vững chắc chủ quyền của Việt Nam trên biển.
  • Trung Quốc và chiến lược “mềm nắn, rắn buông” ở Biển Đông (BaoMoi) - (Dân trí) – Những phản ứng kịp thời, quyết đoán nhưng không kém phần linh hoạt của cộng đồng khu vực và quốc tế trước những diễn biến nóng gần đây ở Biển Đông đang khiến Trung Quốc phải chùn bước. Nó cũng lật tẩy chiến lược “mềm nắn, rắn buông” của Bắc Kinh tại vùng biển này.
  • Hộ chiếu lưỡi bò: Philippines quyết liệt, Trung Quốc hạ giọng (BaoMoi) - Sau khi chọc giận các nước láng giềng bằng việc in hình bản đồ có đường lưỡi bò phi lý vào hộ chiếu mới, Trung Quốc hôm qua (6/12) tiếp tục có những phát biểu mang tính xoa dịu. Theo đó, Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng “chia sẻ” với chính phủ các nước khác về vấn đề liên quan đến hộ chiếu mới của họ. Trung Quốc cũng nói rằng, các nước không nên “hiểu quá xa” chuyện hộ chiếu đó.
  • Không chỉ là miếng ăn của ngư dân (BaoMoi) - Trả lời phỏng vấn Báo Wall Street Journal và Hãng tin Reuters, ông Ngô Sĩ Tồn - Chủ nhiệm Văn phòng Đối ngoại tỉnh Hải Nam kiêm Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hải Nam Trung Quốc - cho biết sẽ áp dụng quy định kiểm soát biển Đông từ ngày 1.1.2013, trong phạm vi 12 hải lý tính từ các đảo mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Bản tin tiếng Anh
  • Luxury housing sales rise in Beijing (Washington Post) - Sales of upscale housing in Beijing reversed a previous downward trend to record a sharp increase in November, driven by appetite from foreign buyers and relatively cheap loans.
  • iPad mini feels the chills at China launch (Washington Post) - Unlike other Apple products' that were launched in China drawing big crowds, iPad mini is feeling the chills at China launch in both Beijing and Shanghai on Friday.
  • Wen calls for more connectivity (Washington Post) - Premier Wen Jiabao on Wednesday made another push for economic and financial cooperation within the Shanghai Cooperation Organization, calling for accelerated construction of regional connectivity.
  • Valuable seafood (Washington Post) - The price of unsalted dried sea cucumbers, which retail for 21,600 yuan ($3,467) per kilogram at the shop, has risen around 10 percent year-on-year, due to a decline in this year's harvest.
  • Gold and silver for Year of the Snake (Washington Post) - The year of the Snake, 2013, is yet to arrive but snakes made from gold and silver have already become available for purchase.
  • Bottoms up! A healthy wine market (Washington Post) - Scan the label with your mobile phone camera and press "OK" and you will get all the information you need - the brand, the chateau or the winemaker - about the bottle of wine in your hand.
  • Specially fertilized tea (Washington Post) - A girl and her father in panda costumes perform tea art in a tea garden in Ya'an, Sichuan province, on Sunday. The tea plants in the garden have been fertilized with panda excrement collected by An Yanshi, a former calligraphy teacher who has launched the pricey organic green tea.
  • Inflation expected to rebound in November (Washington Post) - Experts have predicted that China's inflation for November is expected to pick up on rising food prices following a two-month drop in the consumer price index (CPI), a main gauge of inflation.
  • Mighty melody (Washington Post) - Singer-songwriter Liu Huan remains China's king of Mandopop at 49. Now, he opens up about his music, upcoming concert and his life as a university lecturer. Underground voices Concert
  • Helping birds in transit (Washington Post) - In the past nine years, Meng Derong along with other volunteers have saved more than 800 wild birds in Cangzhou, Hebei province.
  • Migrant workers shelter beneath overpasses (Washington Post) - Even though the weather is getting cold, migrant worker Zhu Yunyou has to sleep beneath an overpass because he cannot afford renting an apartment in the downtown area.
  • Chinese kids struggle with characters (Washington Post) - A campaign is afoot in Chinese schools to improve children's literacy, as educators have warned that young people are increasingly having problems writing and reading Chinese due to their extensive use of electronic devices.
  • Travel chaos after snowstorm hits NE China (Washington Post) - Snowstorms caused travel chaos Monday with expressways in northeast China's Liaoning province forced to close and passenger ships departing from the port city of Dalian suspended.
  • Premier Wen back from SCO meeting, two-nation visit (Washington Post) - Wen Jiabao returned to Beijing after attending the 11th prime ministers' meeting of SCO in Kyrgyzstan and the 17th regular meeting between Chinese and Russian prime ministers in Russia .
  • China's development not a threat: Xi (Washington Post) - Xi Jinping, general secretary of the Communist Party of China (CPC) Central Committee, said on Wednesday that China seeks peaceful development without detriment to any other country.
  • China marks first road safety day (Washington Post) - China marked its first national day for road safety on Sunday with exhibitions, lectures and online discussions exhorting pedestrians and drivers to observe traffic signals.

Trần Hưng Đạo : Tinh hoa quân sự Việt Nam

Trần Hưng Đạo trong tranh dân gian Đông Hồ
Trần Hưng Đạo trong tranh dân gian Đông Hồ (DR)

Lịch sử Việt Nam là một chuỗi dài những cuộc chiến chống ngoại xâm. Về mặt số lượng và trang bị vũ khí, quân đội Việt Nam chưa bao giờ ở trong thế “cân sức” với kẻ thù xâm lược. Ấy thế mà, kẻ thù luôn thất bại, độc lập dân tộc và chủ quyền quốc gia Việt Nam luôn được giữ vững. Một tấm gương tiêu biểu : Trần Hưng Đạo hồi thế kỉ 13 đã ba lần đánh bại quân xâm lược Nguyên Mông.

Nguyên lý là : Dù nước Việt không hùng mạnh, quân Việt không đông, không có nhiều vũ khí, nhưng người Việt có nghệ thuật quân sự bách chiến bách thắng của riêng mình. Đó là một nghệ thuật quân sự dựa vào dân, lấy đoàn kết và quyết tâm làm sức mạnh, lấy “đoản binh để thắng trường trận”, “quí ở tinh nhuệ chứ không ở số quân nhiều hay ít”, một nghệ thuật quân sự mà hồi thế kỉ 13 đã được danh tướng Trần Hưng Đạo “trình diễn” trong ba lần đánh bại quân xâm lược Nguyên Mông.

Tấm gương học hỏi, tự rèn luyện

Đến với Trần Hưng Đạo trước tiên là đến với một tấm gương tự rèn luyện và học hỏi không ngừng để hoàn thiện bản thân đem trí tài phục vụ cho dân cho nước. Về vấn đề này, chúng tôi có dịp tiếp xúc với nhà sử học Nguyễn Khắc Thuần tại thành phố Hồ Chí Minh, người có nhiều công trình lịch sử Việt Nam có giá trị, ông nhận định:

“Trần Hưng Đạo sinh ra trong một bối cảnh khá đặc biệt. Ông chào đời có lẽ là vào năm 1231. Tôi nói là có lẽ bời vì đến hiện nay tôi đã tập hợp được nhiều tài liệu Hán cổ, nhưng chưa một tài liệu nào xác định một cách chính xác năm sinh của ông. Có điều, dựa trên sự phân tích sử liệu, chúng ta có thể đoán chừng ông sinh năm 1231 và mất năm 1300, hưởng thọ 70 tuổi ta, 69 tuổi tây.


Bối cảnh ra đời của Trần Hưng Đạo như thế nào? Ông chào đời vào lúc nhà Trần vừa mới được thành lập, kinh tế rất đổ nát, chính sự rất rối ren bởi những di hại của triều Lý để lại.


Về đối nội, phong trào chống lại họ Trần cũng bùng nổ khá mạnh mẽ, đó là lực lượng của Đoàn Thượng, lực lượng của Nguyễn Nộn. Và chưa kể rằng nội bộ nhà Trần tuy mới bắt đầu cầm quyền những những vết rạn nứt cũng bắt đầu hình thành, và đặc biệt là vết rạn nứt giữa Trần Liễu và em ruột là Trần Cảnh. Trần Liễu là thân sinh của Trần Hưng Đạo còn Trần Cảnh là vị hoàng đế đầu tiên của triều Trần.


Về đối ngoại, nhà Trần cũng gặp không ít trở ngại. Trước hết, nhà Tống tuy suy yếu nhưng vẫn tiếp tục tác oai tác quái với nước Đại Việt. Và ở phía bắc của nhà Tống thì đế chế Mông Cổ đang trên đường nhanh chóng xác lập và sau đó đã thật sự là một đế chế hùng mạnh và gây hấn ở khắp cả Châu Âu và Châu Á. Lúc bấy giờ ở phía Tây và nam Đại Việt ta, Ai Lao, Vạn Tượng và Chiêm Thành đều gây những vụ bất ổn ở biên giới. Tóm lại, nhà Trần non trẻ phải đối mặt với những khó khăn trong cũng như ngoài nước.


Trong bối cảnh đó, Trần Hưng Đạo đã chào đời, và ông đã tìm cách xác lập vị thế của mình. Trước hết là bằng con đường tự học hỏi để nâng cao nhận thức và kỉ năng sống của mình. Ông học văn, văn rất giỏi. Ông học võ, võ rất tài. Chính Trần Hưng Đạo là người đã có công khai sáng nền khoa học quân sự của Việt Nam. Trần Hưng Đạo đã tiến hành quảng giao. Ông đã tiếp xúc với những người trong cũng như ngoài nước. Điều đáng nói là ông giỏi tiếng Trung Quốc đến nổi mà khi người Trung Quốc nói chuyện với ông họ không nghĩ rằng ông lại là người Việt”.

Ý chí học hỏi rèn luyện đó đã tạo ra một đại danh tướng Trần Hưng Đạo đánh bại quân Mông Cổ, đội quân mà vó ngựa từng giẫm nát khắp Á Âu.

Ba lần đánh thắng quân xâm lược Nguyên Mông

Danh tiếng lẫy lừng của Trần Hưng Đạo gắn liền với cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại hồi thế kỉ 13 chống quân xâm lược Nguyên Mông, một đế chế hùng mạnh từng một thời hoành hành khắp Á Âu.

Vào đầu thế kỉ 13, Thiết Mộc Chân thành lập một nước Mông Cổ hùng mạnh và bắt đầu bước đường xâm lược tứ phương. Năm 1215, Mông Cổ chiếm kinh đô nước Kim. Năm 1218, Mông Cổ chiếm được vùng phía đông của Turkestan ngày nay. Năm 1219, kỵ binh Mông Cổ tiến về Trung Á. Tại đây, một loạt những thành phố nổi tiếng lần lượt bị tấn công và bị triệt hạ. Năm 1221, các vương quốc như Azerbaijan, Gruzia và nhiều thành phố lớn của Nga bị vó ngựa Mông Cổ giẫm lên. Năm 1223, Nga bị quân Mông Cổ chiếm đóng. Năm 1225, Mông Cổ đánh chiếm Tây Hạ. Năm 1241, quân Mông Cổ đánh chiếm Hungari, đuổi vua của Hung-ga-ri đến tận biên giới nước Ý. Bấy giờ, cả Âu châu bị chấn động bởi vó ngựa hung hãn của quân Mông Cổ. Nỗi lo sợ trùm phủ khắp nơi.

Năm 1251, Mông Kha lên ngôi hoàng đế Mông Cổ. Quân Mông Cổ đẩy mạnh bành trướng xuống phương Nam. Năm 1252, ngay khi cuộc thôn tính Trung Quốc còn đang dở dang, Mông Kha ra lệnh cho em là Hốt Tất Liệt đánh xuống nước Đại Lý. Chỉ trong một thời gian ngắn, vua nước Đại Lý là Đoàn Hưng Trí đầu hàng, nước Đại Lý bị diệt. Năm 1260, Hốt Tất Liệt lên ngôi Hãn. Năm 1278, nhà Tống bị quân Mông Cổ tiêu diệt, Hốt Tất Liệt hoàn tất cuộc thôn tính Trung Quốc.

Sau khi thôn tính xong Trung Quốc, đế quốc Mông Cổ tập trung lực lượng đánh Đại Việt. Trong ba mươi năm (1257-1288), đế quốc Mông Cổ đã ba lần ào ạt cho quân tràn xuống xâm lược nước Việt, mỗi lần lực lượng mỗi to lớn hơn lần trước, chuẩn bị công phu hơn và quyết tâm cũng cao độ hơn.

Cuộc xâm lăng lần thứ nhất của quân Mông Cổ diễn ra vào năm 1257 do tướng Ngột Lương Hợp Thai chỉ huy với ba vạn kỵ và bộ binh. Cuộc tấn công này xuất phát từ nước Đại Lý. Ngột Lương Hợp Thai bắt vua nước Đại Lý mới đầu hàng là Đoàn Hưng Trí dẫn đường, nhưng Đoàn Hưng Trí chết khi chưa kịp đến Đại Việt. Kết quả cuộc xâm lượt này: Giặc thua to.

Cuộc xâm lăng lần thứ hai của quân Mông Cổ diễn ra vào năm 1285 do con trai Hốt Tất Liệt là Thoát Hoan đem năm mươi vạn quân tràn sang nước ta. Ngoài ra còn có đạo quân 10 vạn do tướng Toa Đô chỉ huy, trước đó đã có mặt ở Chiêm Thành cũng được lệnh rời Chiêm Thành tiến lên đánh nước ta, hai mặt giáp công. Tính ra, cứ khoảng sáu người dân Đại Việt (bất kể già trẻ trai gái), phải đương đầu với một tên giặc Nguyên hung hăng, tàn bạo và thiện chiến.

Lịch sử kim cổ đông tây quả thật cực kỳ hiếm có một cuộc đối đầu nào hoàn toàn không cân xứng như vậy. Thế mà kết quả cuộc xâm lược này là: Giặc thảm bại, quân chết vô số kể, Toa Đô bị chém, Thoát Hoan chui vào ống đồng để lính khiêng trốn chạy về Trung Quốc, Ô Mã Nhi và các tướng khác trốn thoát được theo đường thủy chạy về Trung Quốc.

Cuộc xâm lăng lần thứ ba của quân Mông Cổ diễn ra vào năm 1287. Hốt Tất Liệt quyết ý phục thù hai lần thất bại trước. Để tiến hành cuộc xâm lược này, Hốt Tất Liệt huy động năm mươi vạn quân tiến vào Đại Việt qua ba hướng khác nhau : Thoát Hoan làm tổng chỉ huy, tiến theo đường bộ, tướng Áo Lỗ Xích chỉ huy cánh quân thứ hai cũng tiến theo đường bộ. Ô Mã Nhi và Phàn Tiếp chỉ huy thủy binh hỗ trợ cho bộ binh và kỵ binh. Trương Văn Hổ vận chuyển lương thảo theo sau.

Kết quả cuộc xâm lược này : Giặc thảm bại, quân chết vô số kể, đội quân Trương Văn Hổ bị đánh tan không thể vận lương đến, Ô Mã Nhi bị chém, đội thủy binh hoàn toàn bị tiêu diệt, Thoát Hoan và các tướng khác trốn về đến Trung Quốc đều bị trị tội theo quân pháp, Thoát Hoan bị cha là Hốt Tất Liệt đuổi đi không thèm nhìn mặt nữa.

Ta thấy rằng, khi ấy, so với nhà Tống, Đại Việt chỉ là nước nhỏ. Ấy thế mà đội quân Mông Cổ đã đánh bại nhà Tống, đã từng làm rung chuyển khắp Á Âu, lại đại bại ở nước Đại Việt nhỏ bé.

Trong ba lần đánh thắng quân xâm lược Nguyên Mông này, công lao của Trần Hưng Đạo là vô cùng to lớn. Sử gia Nguyễn Khắc Thuần tóm lược như sau :

“Trần Hưng Đạo đã tham gia việc cầm quân và huấn luyện quân sĩ. Khi chưa đầy 30 tuổi Trần Hưng Đạo đã là tổng chỉ huy quân đội của nhà Trần ở vùng đông bắc và có công rất lớn trong sự nghiệp chống quân xâm lăng Mông Cổ năm 1257-1258. Ông đã huấn luyện quân đội ngày càng tinh nhuệ, và chủ trương của Trần Hưng Đạo là một chủ trương rất tiến bộ mà giá trị câu nói của ông lúc sinh thời vẫn còn bất diệt với non sông, đó là “binh quí hồ tinh bất quí hồ đa”, nghĩa là “binh quí ở chổ tinh nhuệ chứ không phải ở số đông”. Chủ trương đó thật sự đúng đắn, đã phát huy được tác dụng to lớn trong sự nghiệp bảo vệ độc lập thế kỉ 13.


Trần Hưng Đạo là tướng tổng chỉ huy lực lượng vũ trang của quân đội Đại Việt trong hai cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại thế kỉ 13 chống quân xâm lược Nguyên Mông. Đó là lần thứ hai vào năm 1285 và lầ thứ 3 vào năm 1287-1288. Trần Hưng Đạo đã chọn đúng người đúng việc. Trần Hưng Đạo đã tự tin và chuyển tải niềm tự tin đó đến với mọi người, dù đó là binh sĩ, dù đó là tướng lĩnh, thậm chí đến thái thượng hoàng hay hoàng đế cũng được ông chuyển tải niệm tự tin ấy mới có thể vững vàng trước thử thách của non sông.


Trần Hưng Đạo đã khai thác hết mọi tài năng của con người, kể cả những người dưới đáy xã hội, đặc biệt là lực lượng gia nô. Chính ông đã có lời nói về hành vi của Yết Kiêu và Dã Tượng khi mà những người này bộc lộ niềm trung thành lớn lao và đức hi sinh cao cả. Ông nói rằng: “Chim hồng chim hộc sở dĩ bay cao bay xa là nhờ vào 6 trụ xương cánh. Nếu không có 6 trụ xương cánh thì chim hồng chim hộc cũng chỉ là chim thường thôi”.

Ở đây chim hồng chim hộc chính là Trần Hưng Đạo và quý tộc họ Trần, những vị tướng cao cấp của quân đội nhà Trần, còn 6 trụ xương cánh ấy chính là những người như Yết Kiêu, Dã Tượng, Nguyễn Địa Lô và nhiều gia nô khác.


Ông là nhà chỉ huy thiên tài, và thắng lợi trong cuộc chiến vệ quốc vĩ đại đã chứng tỏ thiên tài của Trần Hưng Đạo. Vì chúng ta biết rằng, đế quốc Mông Nguyên có diện tích khổng lồ, mình như con ác thú phủ kín từ Hắc Hải cho đến Thái Bình Dương”.

Khai sáng nền khoa học quân sự Việt Nam

Bên cạnh việc trực tiếp chỉ huy đánh trận, xông pha trên sa trường, Trần Hưng Đạo còn là một nhà khoa học quân sự xuất sắc. Các nhà sử học xem ông là người khai sáng nền khoa học quân sự Việt Nam. Sử gia Nguyễn Khắc Thuần ghi nhận:

“Trần Hưng Đạo không phải chỉ có huấn luyện quân đội, không phải chỉ tập luyện võ nghệ, mà quan trọng hơn là ông đã nghiên cứu binh pháp, và đã biên soạn ra một bộ binh pháp hoàn toàn mới. Trước đó, tướng lĩnh của nhà Trần phải học ít nhất 15 bộ binh pháp của Trung Quốc. Tất cả những bộ binh pháp đó được trình bày rất sắc xảo, và có những ý kiến rất xuất sắc, nhưng nó chỉ phù hợp với những cuộc chiến tranh xung đột nội bộ, mà không phù hợp với cuộc chiến tranh vệ quốc của dân ta. Vì thế, Trần Hưng Đạo đã biên soạn bộ “Binh Thư Yếu Lược”, và đó chính là tác phẩm khai sinh của nền khoa học quân sự Việt Nam.


Trước Trần Hưng Đạo, chúng ta có rất nhiều vị tướng giỏi, nhưng đó chỉ là những vị tướng có công đưa nghệ thuật cầm quân lên một trình độ cao, chứ chưa phải khoa học quân sự. Tôi không hề có ý nói rằng nghệ thuật thấp hơn quân sự, mà chỉ muốn nói: đến đây khoa học quân sự Việt Nam mới thật sự được khai sinh.


Sau khi đã biên soạn binh pháp, thì trong huấn luyện quân đội, Trần Hưng Đạo đã tìm đủ mọi cách để kích lệ tinh thần của quân sĩ, và tác phẩm nổi bật nhất của ông trong lĩnh vực này chính là bài “Hịch Tướng Sĩ Văn”. Đây là một trong những áng thiên cổ hùng văn có giá trị bất diệt, và chỉ cần là tác giả của Hịch Tướng Sĩ Văn thôi thì tên tuổi của Trần Hưng Đạo đã trở nên bất diệt với non sông. Huống chi ông còn là tác giả của nhiều tác phẩm lớn. Huống chi việc cầm bút chỉ là một phần nhỏ trong sự nghiệp to lớn của ông”.

Dĩ công vi thượng

Trần Hưng Đạo vốn là con của An Sinh Vương Trần Liễu. Trần Liễu là anh ruột của Trần Cảnh. Năm lên bảy tuổi, Trần Thủ Độ sắp đặt cho Trần Cảnh cưới vị hoàng đế cuối cùng của triều Lý là Lý Chiêu Hoàng khi ấy cũng lên bảy tuổi. Cùng năm đó, Trần Thủ Độ ép Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh. Thế là triều Trần được thành lập khi Trần Cảnh lên ngôi lấy miếu hiệu là Trần Thái Tông.

Năm 1237, do không sinh được con nên Lý Chiêu Hoàng bị giáng làm công chúa, rồi Trần Thủ Độ ép chị gái Lý Chiêu Hoàng là công chúa Thuận Thiên Lý Thị Oanh lấy Trần Thái Tông. Trớ trêu là khi đó Lý Thị Oanh là vợ của Trần Liễu và đang có mang với Trần Liễu.

Vì chuyện này mà Trần Liễu ghi hận trong lòng và nổi binh tạo phản nhưng thất bại. Thái Tông không trị tội và lấy thân mình bảo vệ cho ông trước Trần Thủ Độ. Thế nhưng Trần Liễu vẫn còn ghi hận. Trước phút lâm chung, Trần Liễu trăn trối lại với Trần Hưng Đạo phải báo thù cho ông. Trần Hưng Đạo giả vờ vâng mệnh để cho cha an lòng nhắm mắt nhưng không cho lời cha là phải nên Trần Hưng Đạo đã không làm theo, và còn tỏ ra một lòng trung nghĩa với triều Trần vì lợi ích quốc gia dân tộc.

Nhiều câu chuyện được sách sử ghi lại về lòng trung nghĩa, “đặt việc nước trước tình nhà” của Trần Hưng Đạo. Sử cũ chép, một hôm Trần Hưng Đạo vờ hỏi con ông là Hưng Vũ Vương: "Người xưa có cả thiên hạ để truyền cho con cháu, con nghĩ thế nào?" Hưng Vũ vương thưa: "Dẫu khác họ cũng không nên, huống chi là cùng một họ !". Trần Hưng Đạo ngẫm cho là phải.

Lại một hôm ông đem chuyện ấy hỏi người con thứ là Hưng Nhượng vương Trần Quốc Tảng. Quốc Tảng tiến lên thưa: "Tống Thái Tổ vốn là một ông lão làm ruộng, đã thừa cơ dấy vận nên có được thiên hạ". Trần Quốc Tuấn rút gươm kể tội: "Tên loạn thần là từ đứa con bất hiếu mà ra" và định giết Quốc Tảng, Hưng Vũ Vương hay tin, vội chạy tới khóc lóc xin chịu tội thay, Trần Quốc Tuấn mới tha. Sau đó, ông dặn Hưng Vũ Vương: "Sau khi ta chết, đậy nắp quan tài đã rồi mới cho Quốc Tảng vào viếng"

Sử cũ cũng kể rằng bấy giờ Hưng Vũ Vương được lấy Công chúa Thiên Thụy, thế nhưng tướng Trần Khánh Dư lại thông dâm với Thiên Thụy, khiến nhà vua phải xuống chiếu, trách phạt và đuổi Khánh Dư về Chí Linh. Vậy mà khi quân Nguyên Mông sang xâm lược Đại Việt lần thứ 3, Trần Hưng Đạo đã gạt bỏ hiềm riêng, tin cậy giao hết công việc biên thùy cho Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư. Ngoài ra, khi soạn xong Vạn Kiếp tông bí truyền thư, thì Trần Khánh Dư cũng là người được ông chọn để viết bài Tựa cho sách.

Cũng có chuyện kể rằng, Trần Hưng Đạo là bậc kỳ tài, lại còn mối hiềm cũ của An Sinh Vương, nên có nhiều người nghi ngại. Trần Hưng Đạo theo vua, tay cầm chiếc gậy có bịt sắt nhọn. Mọi người đều gườm mắt nhìn. Trần Hưng Đạo liền rút đầu sắt nhọn vứt đi chỉ chống gậy không mà đi.

Trần Hưng Đạo cũng chủ động đề cao tình đoàn kết trong quí tộc học Trần để tạo thành sức mạnh chống ngoại xâm. Sử cũ chép Trần Hưng Đạo là quốc công tiết chế thống lãnh binh quyền, thế mà đã chủ động hạ mình tắm gội cho Trần Quang Khải. Trần Quang Khải chính là con ruột của Trần Thái Tông Trần Cảnh, tức em chú bác với Trần Hưng Đạo.

Trần Hưng Đạo đã đạt đến tột đỉnh vinh quang. Bản thân ông đã được phong đến quốc công tiết chế nắm hết binh quyền. Vua Trần còn sai lập sinh từ cho ông, tức đền thờ dành cho ông ngay khi ông còn tại thế.

Vợ Trần Hưng Đạo là Công chúa Thiên Thành, con gái lớn của Trần Thái Tông. Bà được phong tước là Nguyên Từ quốc mẫu. Bà có với Trần Hưng Đạo 5 người con, gồm 1 gái và 4 trai:

1) Một gái đầu lòng tên là Trinh, thường gọi là Trinh Công chúa, sau trở thành vợ của vua Trần Nhân Tông, tức Khâm Từ Bảo Thánh Hoàng hậu, mẹ của vua Trần Anh Tông sau này.
2) Trần Quốc Nghiễn, tước Hưng Vũ Vương: Ông cưới Công chúa Thiên Thụy, trở thành Phò mã của vua Trần Thánh Tông. Sau khi đánh đuổi quân Nguyên Mông, tháng Tư (âm lịch) năm 1289, ông được phong làm Khai Quốc Công.
3) Trần Quốc Hiện, tước Hưng Trí Vương: Ông là người có công tổ chức khẩn hoang nhiều vùng đất hoang vu của khu vực tỉnh Hải Dương ngày nay.
4) Trần Quốc Tảng, tước Hưng Nhượng Vương: ông được phong làm Tiết độ sứ. Ông có con gái gả cho vua Trần Anh Tông, tức Thuận Thánh Hoàng hậu.
5) Trần Quốc Uất, tước Minh Hiến Vương: từng tham gia đánh giặc Nguyên Mông cùng các anh em dưới sự điều khiển của Trần Hưng Đạo.

Chúng ta thấy với gia thế vương giả đến như vậy, quyền uy đến như vậy, bản thân Trần Hưng Đạo nắm hết binh quyền, con gái thì là hoàng hậu, 4 con trai đều mang tước vương. Ở vào thế đó, thì việc lật đổ triều đình đối với Trần Hưng Đạo là chuyện trong tầm tay. Ấy thế mà, qua những mẫu chuyện nêu trên ta thấy rằng ông vẫn luôn đặt việc chung lên trên việc riêng, đặt thù nước trên thù nhà. Một tinh thần đáng quí lắm thay !

Lấy dân làm gốc

Bàn về chính sách giữ nước, Trần Hưng Đạo là người theo tư tưởng “Dân vi quí”, lấy sức dân làm nền tảng xây dựng sức mạnh của chế độ. Đại Việt Sử Ký Toàn Thư nhà Hậu Lệ chép:

“ Hưng Đạo Vương ốm. Vua ngự tới nhà thăm, hỏi rằng: "Nếu có điều chẳng may, mà giặc phương Bắc lại sang xâm lược thì kế sách như thế nào". Vương trả lời: "Ngày xưa Triệu Vũ dựng nước, vua Hán cho quân đánh, nhân dân làm kế "thanh dã" (tức Vườn không nhà trống-LP), đại quân ra Khâm Châu, Liêm Châu đánh vào Trường Sa, còn đoản binh thì đánh úp phía sau. Đó là một thời. Đời Đinh, Lê dùng người tài giỏi, đất phương Nam mới mạnh mà phương Bắc thì mệt mỏi suy yếu, trên dưới một dạ, lòng dân không lìa, xây thành Bình Lỗ mà phá được quân Tống. Đó lại là một thời. Vua Lý mở nền, nhà Tống xâm phạm địa giới, dùng Lý Thường Kiệt đánh Khâm, Liêm, đến tận Mai Lĩnh là vì có thế.


Vừa rồi Toa Đô, Ô Mã Nhi bốn mặt bao vây. Vì vua tôi đồng tâm, anh em hòa mục, cả nước góp sức, giặc phải bị bắt. Đó là trời xui nên vậy. Đại khái, nó cậy trường trận, ta dựa vào đoản binh. Dùng đoản [binh] chế trường [trận] là sự thường của binh pháp. Nếu chỉ thấy quân nó kéo đến như lửa, như gió thì thế dễ chế ngự. Nếu nó tiến chậm như cách tằm ăn, không cầu thắng chóng, thì phải chọn dùng tướng giỏi, xem xét quyền biến, như đánh cờ vậy, tùy thời tạo thế, có được đội quân một lòng như cha con thì mới dùng được. Vả lại, khoan thứ sức dân để làm kế sâu rễ bền gốc, đó là thượng sách giữ nước vậy".

Qua cách lý luận trên ta thấy rằng Trần Hưng Đạo đã nắm hết những chỗ tinh yếu của binh pháp cổ kim, quả đúng là một bậc kỳ tài của thiên hạ. Ông đã nhấn mạnh đến việc dùng đoản binh thắng trường trận, dùng ngắn đánh dài, dùng ít thắng nhiều, dùng sức mạnh đoàn kết thắng kẻ thù tàn bạo. Điều đó hoàn toàn phù hợp với địa thế, lực lượng và truyền thống Việt Nam, đã được chứng minh tính hiệu quả qua biết bao chiến thắng kẻ thù xâm lược trong suốt mấy ngàn năm nay.

Đặc biệt điều đáng chú ý nhất đó là tư tưởng “lấy dân làm gốc” của Trần Hưng Đạo: dựa vào dân để xây nghiệp dài lâu, đây là đạo lý giữ nước, giữ chế độ ngàn đời nay không chỉ của riêng dân tộc Việt Nam mà của tất cả các dân tộc trên thế giới, bởi vì có dân là có tất cả, mà mất lòng dân thì sẽ mất tất cả vậy.

Một tấm lòng son chiếu sử xanh

Tài năng và đức độ của Trần Hưng Đạo đã đi vào thanh sử, được dân chúng bao thế hệ nay tôn thờ gọi ông là “Đức Thánh Trần”. Sử gia Nguyễn Khắc Thuần tóm lược:

“Bởi tấm lòng ấy, bởi tài năng ấy, Trần Hưng Đạo khiến cho muôn đời cảm phục. Vũ Phạm Hàm (từng đỗ tam nguyên thời nhà Nguyễn-LP) đã có đôi câu đối để ở đền thờ Vạn Kiếp rằng: “Vạn Kiếp hữu sơn giai kiếm khí
 
Bạch Đằng vô thủy bất thu thanh”. Nghĩa là:
Núi Vạn Kiếp chẳng nơi đâu là không có kiếm khí
Sông Bạch Đằng không có ngọn song nào không có hơi vũ khí,

Tức ca ngợi võ ông oanh liệt của Trần Hưng Đạo.

Và tôi đã đọc được những câu đối, kể cả những câu đối của người Trung Quốc đã ca ngợi Trần Hưng Đạo hết lời. Xin chọn một câu làm ví dụ:

“Địa chuyển ngã Việt chủng cư Bắc phương, Âu châu cảnh nội vô Mông kỵ tung hoành thiên vạn lý
 
Thiên sinh thử lương tài ư Tống thất, Trung Quốc sử tiền miễn Nguyên triều đô hộ nhất bách thiên"

Nghĩa là: Đất mà hoán chuyển cho người Việt lên ở phương Bắc, thì ngựa Mông Cổ không thể nào tung hoành ngàn vạn dặm đất Châu Âu - Trời mà sinh đấng lương tài này (tức Trần Hưng Đạo-LP) trên đất Tống thì lịch sử Trung Quốc không có chuyện bị Nguyên triều cai trị 100 năm.

Lời ca ngợi như thế là tột đỉnh của sự ca ngợi, và Trần Hưng Đạo xứng đáng nhận được những lời ca ngợi đó, không phải của người đương thời mà là của người hậu thế.

Đến hôm nay, tượng Trần Hưng Đạo được dựng lên ở khắp nơi, đền thờ Trần Hưng Đạo được dựng lên ở khắp nơi, và những bức tượng ấy, đền thờ ấy là kết tinh của sự sự kính trọng của người Việt Nam đối với Trần Hưng Đạo. Tên tuổi của Trần Hưng Đạo còn được dùng để đặt cho nhiều đường phố, trường học và công sở khác. Tên ông còn sống mãi với non sông này, đất nước này”.

Ba bài học quí

Đề cập đến những bài học rút ra từ cuộc đời và sự nghiệp của Trần Hưng Đạo, sử gia Nguyễn Khắc Thuần nhấn mạnh đến tình thần “lấy dân làm gốc” và “Dĩ công vi thượng” của ông:

“Trong bối cảnh hiện nay, cuộc đời và sự nghiệp của Trần Hưng Đạo để lại cho chúng ta rất nhiều điều đáng suy ngẫm. Trước hết là ý chí tự lập và không ngừng vươn lên. Đó là ý chí chung của tất cả mọi người. Và trước hết, tuổi trẻ muốn khẳng định mình thì phải không ngừng nuôi dưỡng chí lớn đó.


Thứ hai, hãy một lòng thương yêu mọi người, đoàn kết, bởi vì chỉ có đoàn kết mới có thể thành công, nếu không đoàn kết thì không bao giờ có thành công. Tâm thành của Trần Hưng Đạo xứng đáng cho ngàn đời sau noi theo.


Thứ ba, Trần Hưng Đạo là người đã không ngừng tìm tòi sáng tạo. Và chỉ có sự tìm tòi sáng tạo vì mục đích là bảo vệ cho nhân dân, cho dân tộc thì sự nghiệp tìm tòi sáng tạo ấy sẽ được đời đời tôn vinh, đời đời ghi nhớ.
 
Điều quan trọng là tấm lòng đối với nhân dân. Như tôi đã nói, một người sở dĩ có thể trở nên bất diệt là bởi vì người đó luôn chăm lo cho dân, nói theo cách nói của Trần Hưng Đạo là : “Khoan sức dân làm kế rể sâu gốc vững ấy mới là thượng sách để giữ nước”. Lòng thương dân là biểu hiện của một tâm hồn trong sáng, đồng thời cũng là một di sản lớn mà Trần Hưng Đạo để lại cho thế hệ chúng ta”.

Đến đây ta có thể kết luận rằng: Nghệ thuật quân sự của Trần Hưng Đạo tựu chung lại có ba điểm chính sau đây: 1) Lấy đoản binh thắng trường trận, lấy ít thắng nhiều, đánh phục kích bất ngờ; 2) Nêu cao tinh thần đoàn kết, đoàn kết trên thượng tầng lãnh đạo, đoàn kết trong quân, đoàn kết trong dân, gạt bỏ tình riêng để cùng chiến đấu vì lợi ích chung của cả quốc gia dân tộc; 3) Thứ ba cũng là điểm quan trọng nhất đó là: “lấy dân làm gốc”, dựa vào dân để chiến đấu, để chiến thắng, để bảo vệ độc lập chủ quyền quốc gia, để làm nền tảng tồn tại của chế độ.

Tóm lại, nghệ thuật dùng binh của Trần Hưng Đạo là tinh hoa quân sự của dân tộc Việt Nam, đã được chứng minh tính hiệu quả qua biết bao chiến thắng trước những kẻ thù hùng mạnh suốt mấy ngàn năm lịch sử. Đó chính là sức mạnh quân sự của dân tộc Việt Nam, nó không nằm ở sự lớn mạnh về vũ khí và số lượng, mà là ở tinh thần đoàn kết trên dưới một lòng, biết gạt hiềm khích riêng tư vì lợi ích quốc gia, biết đề cao tinh thần “dĩ công vi thượng”, và đặc biệt là biết khoan sức dân, biết thấm nhuần tinh thần “lấy dân làm gốc”.
Lê Phước (RFI)

Dân Miến Điện bất bình trước sự hiện diện quá đông đảo của Trung Quốc

Mỏ đồng Monywa mà Miến Điện giao cho công ty Trung Quốc khai thác.
Mỏ đồng Monywa mà Miến Điện giao cho công ty Trung Quốc khai thác. (DR)

Cuối tháng 11/2012, cảnh sát Miến Điện đã đàn áp dữ dội dân làng và tu sĩ Phật giáo bám trụ tại vùng đất xung quanh một mỏ đồng ở Monywa miền bắc đất nước. Hàng chục người đã bị thương, trong đó có cả các nhà sư, bị lựu đạn gây cháy làm phỏng nặng. Người biểu tình phản đối tác hại môi trường của mỏ và chống việc đất đai bị chính quyền tịch thu để giao cho công ty điều hành mỏ đồng : Myanmar Vạn Bảo (Wanbao), liên doanh giữa một công ty Trung Quốc và quân đội Miến Điện.

Sự hiện diện kinh tế của Trung Quốc ở Miến Điện, đặc biệt là ở miền Bắc, đã làm cho phần lớn người dân Miến Điện uất ức. Đặc phái viên Arnaud Dubus của RFI hiện đang ở trong khu vực này, chính xác là tại thành phố Mandalay, đã cho biết thêm về sự hiện diện của Trung Quốc tại Miến Điện.

Arnaud : Quan hệ giữa Miến Điện và Trung Quốc luôn luôn tế nhị. Cần phải nhớ rằng trong nhiều thập kỷ, và ngay cả trong những năm 80, Trung Quốc đã hỗ trợ quân du kích của Đảng Cộng sản Miến Điện, vốn là mối đe dọa quân sự ghê gớm nhất chống lại chính quyền quân sự.


Ngoài ra, sau khi đàn áp bằng bạo lực các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ vào năm 1988, và bị các nước phương Tây và cả một số nước châu Á như Ấn Độ và Nhật Bản trừng phạt kinh tế, chế độ quân sự Miến Điện đã phải quay sang Trung Quốc để cố gắng duy trì nền kinh tế của mình.


Về phần mình, Bắc Kinh rất muốn có một liên minh chặt chẽ với Miến Điện, một mặt vì tỉnh Vân Nam của Trung Quốc sẽ có một thị trường tăng trưởng mới, nơi mà các công ty không quá quan tâm về tác động đối với môi trường, nhân quyền, và một mặt khác sẽ cho phép Trung Quốc mở đường ra Ấn Độ Dương.

RFI : Về tâm lý phẫn uất của người dân Miến Điện, cụ thể họ bất bình trước những điều gì ?

Arnaud : Các doanh nghiệp Trung Quốc đã tràn vào miền Bắc Miến Điện, khai thác tài nguyên thiên nhiên, mà không quan tâm về những hậu quả đối với môi trường. Họ cũng lợi dụng quan hệ với quân đội để có được nhiều lợi thế hơn các doanh nhân Miến Điện, và đôi khi được hưởng giá đất đai rẻ mạt tịch thu được của các dân làng Miến Điện.


Ngoài ra còn có sự hiện diện quá đông đảo của người Trung Quốc trên đất Miến Điện. Tại một thành phố như Mandalay này, vốn là cố đô của Miến Điện, trung tâm thành phố chủ yếu có cư dân là người Trung Quốc. Họ là người Miến gốc Hoa, người Shan gốc Hoa hoặc là người mới từ Trung Quốc qua Miến Điện trong thời gian gần đây.


Đặc biệt là giới thuộc thành phần thứ ba này đã phô trương một cách xấc xược sự giàu có của họ. Họ sống trong những biệt thự xinh đẹp nằm trong những khu phố được dành riêng, nơi có rất ít người Miến Điện cư ngụ. Thành phố Mandalay chẳng hạn, đang ngày càng giống các thành phố ở miền nam Trung Quốc, với giao thông hỗn loạn và các tòa nhà không theo phong cách nào.


Trong những cuộc trò chuyện, người Miến Điện thường xuyên đề cập đến thái độ bất bình của họ đối với những người Trung Quốc mới nhập cư đó, cho dù hiện nay, các cuộc biểu tình công khai chống lại họ rất hiếm.

RFI : Kể từ khi Miến Điện bắt đầu mở cửa cách đây hai năm, sự hiện diện của Trung Quốc gia tăng hay là giảm bớt ?

Arnaud : Trong thực tế, sự hiện diện này có phần giảm bớt đi. Từ năm 1988 đến năm 2011, Trung Quốc đã vươn lên thành đối tác thương mại lớn nhất của Miến Điện và một trong các nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu. Nhưng đã có một sự thay đổi trong xu hướng đó kể từ khi Tổng thống Thein Sein lên cầm quyền vào tháng Tư năm 2011.


Sự kiện nổi bật là việc hủy bỏ dự án đập khổng lồ Myitsone tại Bang Kachin ở phía đông của đất nước - một dự án được một công ty Trung Quốc tài trợ đến mức 3 tỷ euro. Về mặt chính thức, chính phủ Miến Điện đã hủy bỏ dự án vì các cuộc biểu tình của người dân vốn lo ngại về tác động của đập đối với môi trường.

Căng thẳng xung quanh mỏ đồng Monywa hiện nay đã nêu bật trở lại phong trào chống lại sự hiện diện kinh tế của Trung Quốc. Nhưng lần này, chính phủ Thein Sein có vẻ đứng về phía các nhà đầu tư chú không phải là về phía người dân địa phương, có lẽ bởi vì có một tập đoàn quân đội Miến Điện tham gia vào dự án này.

RFI : Chính quyền Trung Quốc phản ứng như thế nào trước những sự kiện và những thay đổi đó ?

Arnaud : Việc hủy bỏ dự án đập Myitsone đã làm cho chính quyền Trung Quốc bất ngờ. Họ rõ ràng là đã không hiểu được tầm quan trọng của sự thay đổi chính trị ở trên thượng tâng chính phủ Miến Điện. Họ không hề nghĩ rằng chính quyền Miến Điện lại có thể không báo trước cho họ biết về một quyết định quan trọng như vậy.


Bức xúc sau vụ Myitsone, Bắc Kinh lần này đã tỏ ngay thái độ quan ngại về các cuộc biểu tình chống lại dự án mở rộng mỏ đồng Monywa. Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng tất cả các khía cạnh xã hội và môi trường của dự án đã được đàm phán với chính quyền Miến Điện, và các công ty Trung Quốc đã trả tiền bồi thường đất đai bị trưng thu cho các dân làng địa phương Miến Điện thông qua chính phủ Miến Điện.


Bắc Kinh thậm chí còn hàm ý đe dọa, nói rằng nếu dự án mỏ đồng bị hủy bỏ, điều đó sẽ gây ra một tình hình bất lợi cho cả Trung Quốc lẫn Miến Điện.


Về phần mình, chính quyền Miến Điện đang phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan : Làm Trung Quốc bất bình thêm hay sử dụng biện pháp mạnh chống lại người biểu tình, bất chấp luật lệ mới cho phép loại hoạt động này, và qua đó làm sứt mẻ hình ảnh cải cách của họ.


Việc dùng sức mạnh đàn áp người biểu tình ở Monywa cuối tháng 11/2012 dường như cho thấy là chính phủ Miến Điện đã chọn giải pháp bạo lực.
Mai Vân (RFI)

Không quân Trung Quốc tập trận ở vùng Tân Cương

Một máy bay chiến đấu J-10 của Trung Quốc đang bay về căn cứ.
Một máy bay chiến đấu J-10 của Trung Quốc đang bay về căn cứ. (Reuters)

Hôm nay, 07/12/2012, báo chí chính thức của Trung Quốc loan tin là lực lượng không quân của nước này vừa tiến hành một trong những cuộc tập trận lớn nhất từ trước đến nay. Hoạt động này diễn ra trong bối cảnh tranh chấp chủ quyền ngày càng căng thẳng giữa Bắc Kinh với Nhật Bản và một số nước Đông Nam Á.

Cuộc tập trận này diễn ra trong 11 ngày vào tháng trước ở vùng Tân Cương, với sự tham gia của hơn 100 phi công. Các phi công này luyện tập cận chiến trên không và chống gây nhiễu điện từ. Trong số các chiến đấu cơ được sử dụng trong cuộc tập trận lần này có các máy bay phản lực tối tân nhất hiện nay của Trung Quốc, đó là J-10 và J-11, cùng với các kiểu chiến đấu cơ cũ hơn và các chiếc Sukhoi Su-30 mua của Nga.

Tờ Hoàn cầu Thời báo mô tả đây là cuộc tập trận quy mô nhất của Trung Quốc trong những năm gần đây, cả về mặt hỏa lực lẫn số lượng chiến đấu cơ. Tham gia cuộc tập trận này còn có rất nhiều kỹ thuật viên và chuyên gia về tên lửa, ra đa và các công nghệ quân sự khác.

Xin nhắc lại là vào tháng trước, hải quân Trung Quốc lần đầu tiên đã cho chiến đấu cơ cất cánh và hạ cánh thành công trên chiếc hàng không mẫu hạm Liêu Ninh. Chiếc tàu này do Bắc Kinh mua lại của Ukraina và được đại tu thành hàng không mẫu hạm đầu tiên của hải quân Trung Quốc. Trên chiếc Liêu Ninh sẽ có các oanh tạc cơ tiêm kích J-15, phiên bản Trung Quốc của chiến đấu cơ Sukhoi Su-33 của Nga.
Thanh Phương (RFI)

Biển Đông, trận địa mới giữa Trung Quốc và Ấn Độ

BIỂN ĐÔNG VIETNAM
BIỂN ĐÔNG VIETNAM (DR)

Hôm qua, 06/12/2012, một ngày sau khi sau khi Trung Quốc cảnh báo Ấn Độ là không được « đơn phương » tiếp tục thăm dò dầu khí ở Biển Đông, New Delhi tuyên bố ủng hộ quyền tự do lưu thông hàng hải và tiếp cận các nguồn tài nguyên ở vùng biển này. Hiện giờ, tuy hai nước chỉ trong giai đoạn khẩu chiến, nhưng rõ ràng Biển Đông đang ngày càng trở thành một trận địa mới giữa hai cường quốc châu Á.

Quan hệ giữa New Delhi và Bắc Kinh đã nóng lên kể từ khi tập đoàn dầu khí Nhà nước của Ấn Độ ONGC vào tháng 10 năm ngoái, bất chấp phản đối của Trung Quốc, đã xác định trở lại việc tham gia vào hoạt động khai thác dầu khí tại khu vực thuộc chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông.

Quan hệ giữa hai nước càng nóng thêm sau khi tư lệnh hải quân Ấn Độ, đô đốc D K Joshi hôm thứ hai vừa qua tuyên bố là họ sẵn sàng triển khai chiến hạm đến để bảo vệ quyền lợi của nước này ở Biển Đông.

Trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 05/12/2012, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã phản ứng rất mạnh về tuyên bố nói trên của tư lệnh hải quân Ấn Độ, cho biết là Bắc Kinh « phản đối hoạt động thăm dò khai thác dầu khí đơn phương tại vùng biển tranh chấp trên Nam Hải » và yêu cầu các nước liên quan « tôn trọng chủ quyền, lập trường và quyền lợi của Trung Quốc. »

Hôm qua, Trung Quốc đã yêu cầu Việt Nam đình chỉ hoạt động thăm dò dầu khí « đơn phương » ở Biển Đông. Lời cảnh báo này dĩ nhiên là không chỉ nhắm đến Việt Nam, mà còn nhắm vào những quốc gia hợp tác thăm dò dầu khí với Việt Nam, như Ấn Độ.

Ngoài việc tham gia thăm dò khai thác dầu khí, có hai lý do khác giải thích vì sao đối với New Delhi, Biển Đông là một vùng rất quan trọng về mặt chiến lược.
Trước hết, là một quốc gia phụ thuộc rất nhiều vào mậu dịch, đối với Ấn Độ, Biển Đông là một trong những ngõ giao thương quan trọng nhất toàn cầu và quyền tự do lưu thông ở vùng biển này phải được tôn trọng.

Thứ hai, và có lẽ đây là lý do quan trọng nhất, Biển Đông là nơi mà New Delhi có thể giải tỏa vòng vây mà Trung Quốc đang lập nên từ mấy năm qua chung quanh Ấn Độ, với việc xây dựng các hải cảng ở Sri Lanka, Bangladesh và Pakistan. Nhảy vào Biển Đông, sân sau của Trung Quốc, là cách để Ấn Độ trả đũa trước việc Bắc Kinh bành trướng ảnh hưởng ở vùng Ấn Độ Dương.

Trong cuộc chạy đua giành thế thượng phong trong khu vực, cả Ấn Độ lẫn Trung Quốc đều đầu tư rất nhiều để phát triển các tàu ngầm và hàng không mẫu hạm. Nếu thật sự New Delhi nhất quyết bảo vệ quyền lợi của họ ở Biển Đông, không loại trừ khả năng là một ngày nào đó, hải quân hai nước sẽ đụng độ với nhau ở vùng biển mà tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan gần đây dự báo sẽ là một « Palestine của châu Á ».

Đối với những quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam không muốn nhìn thấy Biển Đông trở thành khu vực độc quyền của Trung Quốc, Ấn Độ có thể là một chỗ dựa quan trọng, nhất là vì hai nước có quyền lợi tương đồng trong lĩnh vực dầu khí.
Thanh Phương (RFI)

Thụy Sĩ sẽ thôi 'nghỉ chợ Chủ Nhật'?

Cửa hàng tại Geneva
Thụy Sĩ hiện chỉ cho các cửa hàng ở các sân bay, ga tàu xe ở trung tâm mở cửa Chủ Nhật

Ngày 4/12/2012 Thượng viện Thụy Sỹ đã thông qua việc cho phép shopping vào ngày Chủ nhật ở nước này.

Đây là một tin vui tôi đã ngóng đợi suốt năm năm nay mặc dù đó mới chỉ là một nửa Nghị viện của Thụy Sỹ đồng ý.

Người Việt Nam ta chắc phải kinh ngạc vì "tại sao lại không thể mua sắm vào ngày Chủ nhật?

Đương nhiên Chủ nhật là ngày thảnh thơi nhất để đi shopping chứ?

Nhưng không! Liên đoàn lao động ở đây rất mạnh.

Họ bảo vệ người lao động đến mức tối đa. Họ cho rằng mở cửa các cửa hàng, siêu thị vào ngày Chủ nhật là bắt nhân công phải làm việc khi những người khác được nghỉ ngơi.

Như vậy là bất công bằng, là lạm dụng người lao động.

'Con chiên ngoan đạo'

Ngoài việc bảo vệ người lao động, tôn giáo cũng đóng vai trò quan trọng không kém.

Phần lớn người dân châu Âu theo đạo Thiên Chúa, riêng ở Thụy Sỹ người theo đạo Thiên Chúa chiếm gần 80% dân số.
"Tháng 11/2005 Thụy Sỹ đã có một bước tiến nhỏ là cho phép các cửa hàng ở sân bay, nhà ga xe lửa trung tâm được hoạt động vào ngày Chủ nhật. Quyết định này nhờ số phiếu bầu của người dân Thụy Sỹ (50.6%) nhưng tỉ lệ phiếu chống cũng sát nút (49.4%)"
Đối với những người theo đạo thì ngày Chủ nhật là ngày của Chúa.
Sáng Chủ nhật, các con chiên ngoan đạo đều đi lễ nhà thờ và đó là truyền thống từ hàng trăm năm nay ở Thụy Sỹ.

Tuy nhiên, những chủ cửa hàng, trung tâm thương mại lớn (phần lớn là người Do Thái) yêu cầu chính phủ cho phép hoạt động kinh doanh vào ngày Chủ Nhật.
Đối với họ thì thêm một ngày bán hàng là một ngày tăng thêm lợi nhuận. .

Việc tranh cãi cho phép hay không phép mua sắm vào ngày Chủ nhật đã trở thành một vấn đề dai dẳng và khó thỏa hiệp cho cả hai bên.

Thụy Sỹ là một quốc gia dân chủ, mọi quyết định đều được thực hiện từ đại đa số phiếu bầu của người dân.

Vì vậy, tháng 11/2005 Thụy Sỹ đã có một bước tiến nhỏ là cho phép các cửa hàng ở sân bay, nhà ga xe lửa trung tâm được hoạt động vào ngày Chủ nhật. Quyết định này nhờ số phiếu bầu của người dân Thụy Sỹ (50.6%) nhưng tỉ lệ phiếu chống cũng sát nút (49.4%).

Hầu hết những phiếu thuận đều từ những thành phố lớn như Zurich, Basel, Geneva, trong khi những phiếu chống đều từ nông thôn, với sự ủng hộ của Liên đoàn Lao động và Giáo hội.

Thói quen

Đường phố Thụy Sỹ đã vào mùa đón Giáng Sinh

Nhớ lại cách đây năm năm (2007) khi tôi mới tới Thụy Sỹ, cứ mỗi Chủ nhật tôi lại "vò đầu bứt tóc" với những câu hỏi: Tại sao tất cả mọi cửa hàng cửa hiệu đều đóng cửa?

Tại sao đường phố vắng tanh? Mọi người đi đâu hết rồi? Một cảm giác vô cùng cô đơn trống trải khi một mình tôi đứng giữa con phố dài không một bóng người vào ngày Chủ nhật.

Ở châu Á, Chủ nhật là thời gian tụ họp gia đình và vui chơi cộng đồng, là lúc đường xá bận rộn nhất trong tuần, nhà nhà đi chơi, người người kéo nhau ra đường, rộn ràng shopping.

So sánh thói quen sinh hoạt giữa châu Âu và châu Á, ta thấy đây quả là một sự đối lập hoàn toàn.

Anh Simon, chồng tôi, là người Úc, đã từng quen với việc ăn bốc cơm cà ri ở Ấn Độ, sử dụng đũa gắp thức ăn thành thạo ở Việt Nam nhưng sang Thụy Sỹ anh cũng không tránh khỏi bị shock Văn hóa.

Những tuần đầu ở Thụy Sỹ, anh lúng túng không biết xoay sở thế nào khi các siêu thị mở cửa vào giờ anh đi làm và đóng cửa khi anh tan sở.

Anh không biết phải đi chợ mua thức ăn vào lúc nào khi ngày Chủ nhật thì cả thành phố đóng cửa, đường phố vắng tanh không một bóng người.

Như vậy thời gian shopping duy nhất trong tuần là vào thứ Bảy.

Mọi thứ trở nên hạn hẹp và vì chỉ được shopping một lần một tuần nên anh phải viết sẵn thực đơn mỗi bữa mỗi ngày trong tuần để mua thực phẩm dự trữ.

Việc shopping vào ngày thứ Bảy trở thành một công việc nặng nề và đầy áp lực, như thể áp lực công việc ở cơ quan vẫn chưa đủ vậy.

Điều này có lẽ chỉ xảy ra với người nước ngoài ở Thụy Sỹ vì thói quen đi lễ nhà thờ ngày Chủ Nhật của người bản xứ đã trở thành truyền thống.

Họ thảnh thơi với việc đi shopping một lần mỗi tuần vào ngày thứ Bảy.

Nó đã trở thành thói quen sinh hoạt của cả một Xã hội từ hàng trăm năm nay và không dễ gì phá bỏ.

'Đất nước xinh đẹp'

"Thụy Sỹ là một đất nước xinh đẹp, có nhiều tiềm năng du lịch như vậy mà không biết tận dụng ngày Chủ nhật thì thật uổng phí. "
Từ khi sống ở châu Âu, tôi hiểu ra một điều rằng, một quốc gia văn minh không có nghĩa là họ phải từ bỏ truyền thống.

Tuy nhiên, đến một ngưỡng thời gian nhất định, bắt buộc những con người văn minh phải nới lỏng truyền thống để bắt kịp với thời cuộc.

Năm 2008, khủng hoảng tài chính toàn cầu đã kéo theo suy thoái kinh tế Thụy Sỹ.

Thụy Sĩ nổi tiếng với nhiều sản phẩm đắt tiền như đồng hồ

Hàng loạt các ngân hàng lớn của Thụy Sỹ báo cáo thua lỗ, cho tới cuối năm 2009 thì tổng số người thất nghiệp ở Thụy Sỹ đã lên tới 172.740 người, đưa tỉ lệ thất nghiệp lên 4.4%, Bấm cao nhất kể từ năm 1998.

Lần này tôi lại "vò đầu bứt tóc" với câu hỏi: Tại sao không cho shopping vào Chủ Nhật khi việc các shop mở cửa sẽ tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, thu hút ngoại tệ từ khách du lịch, thúc đẩy tăng trưởng Kinh tế?

Thụy Sỹ là một đất nước xinh đẹp, có nhiều tiềm năng du lịch như vậy mà không biết tận dụng ngày Chủ nhật thì thật uổng phí.

Khách du lịch tới Thụy Sỹ nghĩa là họ có tiền, sẵn sàng tiêu tiền, sẵn sàng mua những món quà xa xỉ như đồng hồ Thụy Sỹ và những hàng hiệu cao cấp khác của Thụy Sỹ.

Nhưng nếu họ tới Thụy Sỹ nhằm ngày Chủ nhật thì tất cả các cửa hàng cửa hiệu đều đóng cửa. Họ không thể tiêu tiền ở Thụy Sỹ thì tất yếu họ sẽ sang những nước lân cận như Pháp, Đức, Ý để tiêu tiền.

Như vậy Thụy Sỹ đã để lỡ cơ hội thu hút ngoại tệ mà lẽ ra nó đã có thể giúp vực lại nền Kinh tế.

Dù sao thì tôi không phải là một nhà hoạch định chính sách, hay có bất kỳ ảnh hưởng nào tới guồng máy Kinh tế - Xã hội của Thụy Sỹ.

Những câu hỏi của tôi cũng chẳng có ai giải đáp dùm mà tôi tự khám phá và tìm được câu trả lời.

Năm năm trời tôi đã học thói quen sinh hoạt của người Thụy Sỹ và mọi thứ trở nên dễ dàng hơn.

Giờ đây tôi không có gì phải phàn nàn nữa. Tôi tôn trọng những quyết định của chính phủ và người dân Thụy Sỹ.

Tôi tin rằng những quyết định đó phục vụ cho cuộc sống của họ tốt hơn và họ hiểu điều đó hơn ai hết.

Mong rằng một nửa kia của Nghị viện là Hạ viện cũng sẽ sớm thông qua việc shopping vào ngày Chủ nhật. Tôi cảm thấy mình tự hào như một công dân của Thụy Sỹ vậy.
Tâm Phan
Viết cho (BBC) từ Geneva

Hoàng Khương tại ngoại để chịu tang mẹ

Nhà báo Hoàng Khương
Nhà báo Hoàng Khương được tại ngoại để chịu tang

Luật sư của nhà báo Hoàng Khương xác nhận ông được cho tại ngoại để chịu tang mẹ.

Ông Phan Trung Hoài nói với BBC ông đang bận công việc để nhà báo Hoàng Khương lo chuyện gia đình và không thể cung cấp thêm chi tiết.

Ngày hôm qua các nhà báo Tuổi Trẻ nói mẹ cựu đồng nghiệp của họ đã qua đời.

Hồi diễn ra phiên xử ông Hoàng Khương trong tháng Chín, báo Tuổi Trẻ cũng nói mẹ ông đang nguy kịch trong bệnh viện, dù sau đó sức khỏe bà ổn định trở lại.

Chính quyền luôn bác mọi lời kêu gọi để ông Hoàng Khương được tại ngoại kể từ khi ông bị bắt hồi tháng 1/2012 cho tới hôm nay.

Khi ông bị bắt, vợ ông đang mang thai và con ông được cho là đang bị bệnh hiểm nghèo.

Phúc thẩm

Cách đây đúng ba tháng ông Hoàng Khương bị kết án Bấm bốn năm tù giam vì tội đưa hối lộ sau phiên tòa kéo dài hai ngày.

Mặc dù thừa nhận thiếu sót về nghiệp vụ, ông Hoàng Khương nói hành động của ông chỉ nhằm đưa việc nhận hối lộ của công an ra trước công luận.

Nhà báo này cũng nói chính các bài viết của ông đã dẫn tới phiên tòa mà ông cũng trở thành nạn nhân.

Ông Hoàng Khương đang kháng án và luật sư Phan Trung Hoài nói hiện tòa chưa định ngày xử phúc thẩm.

Nhưng cũng có tin trên Facebook rằng tòa sẽ xử vào ngày 27/12 và hy vọng nhà báo sẽ được giảm án.

Nhiều nhà báo Việt Nam ủng hộ hành động của ông Hoàng Khương và nói họ cũng đã từng làm tương tự khi tiến hành các phóng sự điều tra.

Nhưng cũng có người phản đối chuyện nhà báo vi phạm luật và trong vụ này em vợ của ông Hoàng Khương cũng đã nhờ ông đưa tiền cho công an để chuộc xe máy bị tạm giữ.

Trong phiên xử hồi tháng Chín, người em vợ này cũng chịu án bốn năm tù giam vì cùng tội danh như nhà báo Tuổi Trẻ.
(BBC)

Doanh nhân Anh trắng án vụ Lê Đức Thúy

Ông William Lowther (trái) đã phải ra tòa ở quận Westminster, London từ hồi tháng 9/2011

Bồi thẩm đoàn tuyên bố trắng án với ông William Lowther, người ra tòa ở London với cáo buộc âm mưu hối lộ cựu Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Đức Thúy.

Đây là kết quả ở phiên tòa hôm 6/12 tại London.

Ông William Lowther, 73 tuổi, ban đầu bị cáo buộc thông đồng cùng năm người khác tìm cách hối lộ ông Lê Đức Thúy bằng cách giúp con ông, Lê Đức Minh, vào học ở Đại học Durham, Anh quốc.

Họ trả tiền nhà 3,132 bảng và 18,000 bảng học phí năm 2003.

Bên công tố nói việc giúp đỡ là nhằm có hợp đồng cho công ty Úc Securency in tiền polymer ở Việt Nam.

Ông Lowther đã từng là một giám đốc của Securency.

Nhưng bồi thẩm đoàn đã trải qua chưa đầy một ngày để ra quyết định trắng án cho ông Lowther, người luôn nói mình không làm gì sai trái.

Ông Lê Đức Thuý đã thôi giữ chức Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam từ tháng 7/2007

Ông Lowther vốn là một doanh nhân có tiếng tại vùng Cumbria ở Anh và được nhận huy chương CBE cùng danh hiệu hiệp sỹ danh dự từ Vua nước Bỉ.

Luật sư của ông Lowther nói vị doanh nhân không biết vai trò giúp con ông Thúy đi học là một phần của âm mưu hối lộ rộng lớn hơn.

Trong khi đó, tòa án ở Úc vẫn đang xử tám cựu lãnh đạo của Securency và Note Printing Australia.

Vụ điều tra ông Lowther thuộc thẩm quyền Văn phòng Gian lận Nghiêm trọng của Anh, cơ quan đối diện lo ngại về khả năng điều tra tội phạm của các công ty.
Cơ quan này gần đây đạt một số thành công, như việc kết án Asil Nadir, một doanh nhân đang thụ án 10 năm tù sau một trong những phiên tòa lớn nhất của Anh.

Nhưng họ cũng đang đối diện vụ kiện sau khi bỏ ngang cuộc điều tra về vai trò của hai ông Robert và Vincent Tchenguiz trong sự sụp đổ của hệ thống ngân hàng tại Iceland.

Hai người này đang đòi Văn phòng Gian lận Nghiêm trọng bồi thường hàng trăm triệu bảng vì vụ điều tra.
(BBC)

Cắt cáp để gây áp lực

Biển Đông

Ngày 30/11/2012, hai tàu cá Trung Quốc đã cào cá tại tọa độ 17º26 Bắc và 108º02 Đông và cắt cáp thu nổ địa chấn của tàu khảo sát Bình Minh 02.

Địa điểm này nằm ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, cách Đảo Cồn Cỏ 43 hải lý, cách đất liền Việt Nam 54 hải lý, đảo Hải Nam 75 hải lý và quần đảo Hoàng Sa 210 hải lý.

Theo PetroVietnam thì điểm này nằm cách đường trung tuyến Việt-Trung 20 hải lý về phía Tây. Nếu dùng đường trung tuyến vạch với đảo Cồn Cỏ được 50% hiệu lực thì điểm này nằm cách đường trung tuyến này 12 hải lý.

Ngày 3/12/2012, Việt Nam trao công hàm phản đối cho Đại sứ quán Trung Quốc. Đáp lại, ngày 6/12/2012 Trung Quốc tuyên bố rằng cáo buộc của Việt Nam là không đúng sự thật.

Không phân định

Trung Quốc cho rằng đó là vùng biển có yêu sách chồng lấn của hai nước Việt Nam và Trung Quốc, tàu cá của Trung Quốc đang tác nghiệp đánh bắt cá bình thường tại vùng biển địa phương nhưng đã bị hải quân của Việt Nam xua đuổi. Trung Quốc cũng yêu cầu Việt Nam đình chỉ hoạt động thăm dò dầu khí “đơn phương” trên vùng biển này.

Tuy Vịnh Bắc Bộ đã được phân định giữa Việt Nam và Trung Quốc từ năm 2000, hiện nay Việt Nam và Trung Quốc còn đang đàm phán về khu vực ngoài cửa vịnh.
"Trong các yêu sách về biển, cách tiếp cận của Trung Quốc là đưa ra yêu sách mà không cần dựa trên cơ sở pháp lý."

Nếu cả hai nước đều là các quốc gia bình thường, tôn trọng lẽ phải, thì ranh giới biển trong khu vực này sẽ là đường trung tuyến, có thể được đơn giản hóa hay điều chỉnh chút ít. Nếu việc phân định này được đưa ra một trọng tài quốc tế thì không có nghi ngờ gì là ranh giới biển cũng sẽ là đường trung tuyến, có thể được đơn giản hóa hay điều chỉnh chút ít.

Nhưng với Trung Quốc thì có ít nhất hai yếu tố đặc biệt.

Yếu tố thứ nhất, trong các yêu sách về biển, cách tiếp cận của Trung Quốc là đưa ra yêu sách mà không cần dựa trên cơ sở pháp lý.

Trong quá khứ, khi đàm phán phân định Vịnh Bắc Bộ, Trung Quốc đòi 50% diện tích mà không đưa ra cơ sở cho đòi hỏi đó. Nếu chia Vịnh Bắc Bô theo bất cứ đường trung tuyến hợp lý nào thì Việt Nam cũng sẽ được nhiều hơn 50% khá nhiều. Cuối cùng Việt Nam được 53%, Trung Quốc được 47%.

Có lẽ đó là một sự dung hòa giữa yêu sách 50% không có cơ sở của Trung Quốc và yêu sách của Việt Nam dựa trên các nguyên tắc của luật quốc tế.

Hiện nay, Trung Quốc cũng có những yêu sách trên biển dọc theo đường chữ U mà họ cũng không đưa ra cơ sở pháp lý để biện minh. Chiến thuật của Trung Quốc là đưa ra yêu sách không thể có cơ sở để thách giá, nhằm sau khi mặc cả họ sẽ đạt được nhiều hơn những gì hợp lý.

Với cách tiếp cận đó, khả năng là Trung Quốc cũng không đưa ra cơ sở cho yêu sách của họ trong cuộc đàm phán phân định khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ.

Yếu tố thứ nhì, khả năng là Trung Quốc sẽ không thật sự muốn phân định khu vực này theo các nguyên tắc của luật quốc tế. Lý do là việc áp dụng các nguyên tắc của luật quốc tế cho việc phân định trong phần chính của Biển Đông sẽ bất lợi cho các yêu sách về biển dọc theo đường chữ U, vốn đã không thể đứng vững trước luật quốc tế.

Vì vậy, Trung Quốc sẽ gây sức ép Việt Nam vào phương pháp “cùng khai thác” thay vì phân định.

Tàu khảo sát Viking II
Các vụ Trung Quốc phá cáp đã xảy ra trong quá khứ

Chồng lấn hay không?

Hai yếu tố đó sẽ làm cho cuộc đàm phán rất khó khăn.

Trong bối cảnh đó, việc tàu thuyền Trung Quốc vượt trung tuyến để đánh cá bên Việt Nam nói chung, việc Trung Quốc cản trở các hoạt động dầu khí của Việt Nam trong khu vực này nói chung, cũng như sự kiện cắt cáp này nói riêng, nằm trong chiến thuật của Trung Quốc để gây sức ép lên Việt Nam trong cuộc đàm phán.

Thông điệp của họ là “Nếu các anh không nhượng bộ trước yêu sách của chúng tôi thì những việc này sẽ tiếp tục xảy ra”.

Ngoài việc gây sức ép cho cuộc đàm phán, trong khi cuộc đàm phán còn kéo dài thì Trung Quốc cũng có mục đích khai thác tài nguyên ở bên phía Việt Nam của đường trung tuyến.

Tuy nhiên, dù hai bên còn đang đàm phán ranh giới cho khu vực này đi nữa, có thể nói rằng điểm cắt cáp nằm trong vùng có yêu sách chồng lấn hay không?

Điểm này nằm cách đảo Cồn Cỏ 43 hải lý, đất liền Việt Nam 54 hải lý và đảo Hải Nam 75 hải lý. Nếu lấy đường trung tuyến vạch với đảo Cồn Cỏ được 50% hiệu lực làm ranh giới biển thì ranh giới sẽ nằm cách đảo Cồn Cỏ 55 hải lý, đất liền Việt Nam 66 hải lý và đảo Hải Nam 63 hải lý.

Đành rằng là tồn tại tranh chấp, nhưng chỉ có thể hợp lý nếu các yêu sách đối kháng chỉ xê dịch chút ít hai bên đường trung tuyến.

Nơi xảy ra vụ cắt cáp 30/11
Dấu (X) là địa điểm xảy ra vụ cắt cáp hôm 30/11

Hoàn toàn không có cơ sở pháp lý nào để Trung Quốc cho rằng họ phải được nhiều hơn Việt Nam ít nhất là 20 hải lý (khoảng 37 km). Không một người Việt nào có thể chấp nhận được điều đó. Không bất cứ ai trên thế giới có tinh thần công bằng có thể cho đó là hợp lý.

Việt Nam cần phải làm sáng tỏ về vấn đề này với thế giới nói chung và với người Trung Quốc nói riêng.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao phải trình bày cụ thể, không được nói chung chung. Bộ Ngoại giao cần có một trang mạng về vấn đề này, như trang mạng của Bộ Ngoại giao Philippines về vấn đề bãi cạn Scarborough, để các chính khách, học giả, nhà bình luận, nhà báo trên thế giới có thể tham khảo.

Nếu Trung Quốc có những hành động và tuyên bố không hợp lý như trong sự kiện cắt cáp này, Việt Nam phải làm cho thế giới thấy rõ, ít nhất đó như là một giá phải trả nào đó cho những những hành động và tuyên bố đó.

Nếu không thì sẽ hoàn toàn có lợi cho Trung Quốc khi họ tiếp tục làm như thế. Không những thế, một số học giả và nhà bình luận trên thế giới không hiểu vấn đề sẽ cho rằng Việt Nam là bên gây sự với các hoạt động dầu khí đơn phương trong vùng tranh chấp.

Đi xa hơn nữa, Việt Nam nên công bố yêu sách và cơ sở pháp lý của mình trong khu vực này, để thế giới có thể thấy yêu sách của Việt Nam có công bằng hay không, và từ đó có thể kết luận về yêu sách của Trung Quốc.

Với cách tiếp cận thiếu thiện chí của Trung Quốc và sức mạnh của họ, khả năng là cuộc đàm phán sẽ có một trong ba kết quả: bế tắc, hoặc một ranh giới không công bằng cho Việt Nam, hoặc một thỏa thuận khai thác chung có thể là công bằng hay không công bằng cho Việt Nam.

Nếu Việt Nam muốn điều khác mà Trung Quốc vẫn không đàm phán nghiêm túc, Việt Nam cần phải nghiên cứu và tiến hành việc đưa tranh chấp ra một trọng tài quốc tế.
"Hoàn toàn không có cơ sở pháp lý nào để Trung Quốc cho rằng họ phải được nhiều hơn Việt Nam ít nhất là 20 hải lý (khoảng 37 km). Không một người Việt nào có thể chấp nhận được điều đó. Không bất cứ ai trên thế giới có tinh thần công bằng có thể cho đó là hợp lý."

Mặc dù Trung Quốc không chấp nhận thẩm quyền của Tòa án Công lý Quốc tế cho việc phân xử tranh chấp này, và măc dù Trung Quốc đã bảo lưu không chấp nhận thủ tục giải quyết tranh chấp của UNCLOS cho việc phân định biển, vì khu vực này nằm cách xa quần đảo Hoàng Sa, trên nguyên tắc của UNCLOS nếu Việt Nam yêu cầu thì Trung Quốc phải chấp nhận cùng đưa vấn đề ra một Ủy ban hòa giải UNCLOS.

Tuy rằng kết luận của Ủy ban hòa giải UNCLOS không có tính ràng buộc pháp lý cho việc phân định, kết luận đó sẽ hữu dụng cho Việt Nam trong những sự kiện như sự kiện cắt cáp này.

Ngoài ra nếu dù kết luận của Ủy ban hòa giải UNCLOS không có tính ràng buộc pháp lý cho việc phân định, kết luận đó cũng sẽ làm cho Trung Quốc bớt quá lố về những hành vi và tuyên bố vượt đường trung tuyến.

Đây không phải là lần đầu tiên tàu thuyền Trung Quốc cắt hay cố gắng cắt cáp địa chấn tàu khảo sát Việt Nam. Việt Nam cần tự hỏi rằng, sau các sự kiện cắt cáp Bình Minh 02, Viking II năm 2011, lúc đó Việt Nam có thể làm gì hơn để giảm khả năng những việc đó tái diễn.

Và Việt Nam cần tự hỏi ngày nay sẽ làm gì hơn năm 2011 để giảm khả năng việc cắt cáp tái diễn trong tương lai.

Bài thể hiện quan điểm của hai tác giả, thành viên Quỹ Nghiên cứu Biển Đông.

Dương Danh Huy và Phạm Thanh Vân
Quỹ Nghiên cứu Biển Đông
(BBC)

Bố mất chức vì con tát công an

Ông Lý Á Lực (giữa) đã bị đình chỉ công tác và mất chức bí thư chi bộ Đảng

Một quan chức ngành công an Trung Quốc bị đình chỉ công tác và xử lý kỷ luật vì con trai ông ta đã tát tới tấp một công an giao thông khi bị giữ lại vì lái xe lúc say rượu.

Đoạn video quay cảnh Lý Chính Nguyên đánh công an ngay trên phố hôm 13/10/2012 đã đặc biệt thu hút sự chú ý của người vào các mạng Sohu, Weibo và Youku và khiến chính quyền phải vào cuộc.

Tin của Tân Hoa Xã hôm 7/12/2012 nói ông Lý Á Lực, cảnh sát trưởng thành phố Thái Nguyên, phó cảnh sát trưởng tỉnh Thiểm Tây, đã bị đình chỉ chức vụ và điều tra kỷ luật vì hành vi của con ông.

Quyết định được cơ quan phụ trách ngành công an của Thái Nguyên đưa ra sau cuộc họp tối thứ Năm 6/12.

Ông Lý cũng bị mất chức bí thư Đảng của Văn phòng Chính pháp của Thái Nguyên, cơ quan Đảng giám sát ngành công an và tư pháp của chính quyền.

Theo Tân Hoa Xã, dù quyết định không nói ông Lý Á Lực phạm tội gì nhưng một nguồn tin nội bộ cho hãng thông tấn này hay chính quyền vào cuộc sau khi có tin tức lan truyền trên mạng tố cáo con ông ta lái xe khi xay rượu và còn hành hung nhân viên công lực.

Hiện các trang mạng Trung Quốc vẫn bàn thảo nhiều về vụ Lý Chính Nguyên đánh công an hồi tháng 10.

Video clip 'Con trai Lý Á Lực say xỉn đánh công an giao thông' (Lý Á Lực chi tử tửu giá ẩu đả giao cảnh) trở nên rất ăn khách với dân mạng tiếng Trung.

Video ghi cảnh công an giao thông bị Lý Chính Nguyên đánh đã được lưu truyền rộng rãi trên các trang mạng TQ

Được biết người này chỉ ngưng lại khi dân qua đường và các công an viên khác xông vào chặn Lý Chính Nguyên.

Nhưng sau đó, dù bị kiểm tra thấy có độ cồn cao trong máu, Lý Chính Nguyên không bị bắt mà còn được công an Thái Nguyên đưa về nhà.

Chủ đề 'con quan gây chuyện' như vụ Lý Chính Nguyên này thường thu hút dư luận Trung Quốc, nước đang có chia rẽ giàu nghèo gia tăng dù nền kinh tế phát triển mạnh trong nhiều thập niên.

Hồi năm 2011, con trai của một quan chức cảnh sát cấp cao ở Trung Quốc đã bị kết án sáu năm tù trong tai nạn đâm xe giết chết một phụ nữ trẻ và bỏ chạy.

Lý Khải Minh thừa nhận đã lái xe trong khi say rượu và đâm vào hai sinh viên tại thành phố Bảo Định thuộc Hà Bắc, ở đông bắc Trung Quốc.

Một trong hai sinh viên sau đó đã chết.

Vụ này gây chấn động ở toàn Trung Quốc bởi có tin đưa rằng Lý Khải Minh đã cố dựa vào địa vị của cha mình.

Câu chuyện được tung lên mạng như một ví dụ về việc giới chức chính phủ và người nhà của họ lạm quyền.

Trần Hiểu Phượng, 20 tuổi, sinh viên đại học đang đi pa-tanh với một người bạn trong khuôn viên trường thì bị xe của Lý Khải Minh đâm vào cô và cả người bạn hồi tháng Mười
(BBC)

Môi trường kinh doanh VN 'kém thân thiện'


Lãnh đạo doanh nghiệp nước ngoài mới đây gửi thông điệp mạnh tới chính phủ Việt Nam tại một diễn đàn được Ngân hàng Thế giới cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức vào ngày 3/12/2012 ở Hà Nội.

Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam 2012 (VBF 2012), đại diện Phòng thương mại Hoa Kỳ và châu Âu đã nói về những trở ngại trong môi trường kinh doanh có thể khiến Việt Nam không còn là bến đỗ của các nhà đầu tư nước ngoài nếu Hà Nội không cam kết cải cách và có hành động thực sự.

BBC trích những nét chính trong các bài thuyết trình của chủ tịch các phòng thương mại này.

Phòng Thương mại Hoa Kỳ

Ông Christopher Twomey, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam, (Amcham) nói về các thách thức Việt Nam đang đối diện trong bối cảnh mậu dịch song phương Mỹ-Việt đạt 24.5 tỷ đôla trong chín tháng năm nay và có khả năng đạt 50 tỷ đôla vào năm 2050 nếu đà giao thương vẫn được tiếp tục.

Ông nói “Vào tháng Hai, Thủ tướng tuyên bố rằng Chính phủ sẽ tập trung vào ổn định kinh tế thay vì dồn cho tăng trưởng. Amcham và các đối tác khác ủng hộ hướng đi này.

Chúng tôi không tới đây để chỉ ra những sai lầm dẫn tới thực trạng sầu não về kinh tế của Việt Nam.

Tuy nhiên chúng tôi kêu gọi chính phủ cải cách khẩn cấp và có hành động quyết đoán nhằm tạo môi trường kinh doanh hấp dẫn hơn.

Đảng và Chính phủ chống tham nhũng quá ít trong tám năm qua.

Nhiều thành viên của AmCham nhận thấy kinh doanh tại đây khó khăn hơn những năm trước. Nỗ lực của chính phủ nhằm “khống chế” hoạt động kinh doanh khiến nhiều nhà đầu tư phải nghĩ lại các kế hoạch mở rộng kinh doanh của họ tại Việt Nam.

Các quyết định như hạng mục nào có thể được nhập khẩu, ghi giá sản phẩm ra sao, ai có thể làm việc ở Việt Nam, chương trình truyền hình nào được phát sóng, ai được cung cấp dịch vụ y tế, và nhiều việc khác nữa khiến người ra nghĩ rằng các nhà đầu tư không được hoanh nghênh làm ăn tại Việt Nam và cần phải cân nhắc đi kinh doanh ở nơi khác.

Chúng tôi cũng quan ngại về những Bấm sửa đổi Luật Luật sư gần đây và đặc biệt là việc một số ít công ty luật trong nước đề nghị không cho các luật sư Việt Nam làm việc cho văn phòng luật nuớc ngoài được soạn thảo hợp đồng thương mại và điều lệ kinh doanh.

Hạn chế sự tham gia của doanh nghiệp nước ngoài trong nền kinh tế Việt Nam sẽ không giúp ích tạo một nền kinh tế hiện đại, tăng trưởng cao và ổn định.
"Các quyết định như hạng mục nào có thể được nhập khẩu, ghi giá sản phẩm ra sao, ai có thể làm việc ở Việt Nam, chương trình truyền hình nào được phát sóng, ai được cung cấp dịch vụ y tế, và nhiều việc khác nữa khiến người ra nghĩ rằng các nhà đầu tư không được hoanh nghênh làm ăn tại Việt Nam và cần phải cân nhắc đi kinh doanh ở nơi khác"
Christopher Twomey, Chủ tịch Amcham Vietnam

Tham nhũng là hiện tượng phổ biến tại Việt Nam và gây ảnh hưởng tiêu cực tới quản trị công, bào mòn nhà nước pháp quyền, cản trở tăng trưởng kinh tế và làm méo mó điều kiện kinh doanh.

Đảng Cộng Sản Việt Nam và Chính phủ phát động chiến dịch chống tham nhũng từ năm 2004 nhưng tiến bộ trong tám năm qua là quá ít.

Trong một khảo sát gần đây của Amcham, hơn 80% hội viên nói rằng tham nhũng là một trong hai quan ngại lớn nhất tại Việt Nam.

Các thành viên của AmCham cảm thấy tham nhũng ngày càng tồi tệ trong mọi lĩnh vực kinh doanh tại đây".

Trong phần kết luận, ông Christopher Twomey, Chủ tịch AmCham nói “Các nước cần có chính sách kinh tế tốt, hạ tầng pháp luật tốt và minh bạch cũng như các cơ quan chính phủ làm việc hiệu quả nhằm thu hút đầu tư”

Tuy nhiên Việt Nam đang chật vật nhằm xứng với tiềm năng của mình thể hiện qua sự sao nhãng, thiếu cam kết của lãnh đạo…

Chúng tôi muốn các doanh nghiệp đầu tư và mở rộng hoạt động tại Việt Nam thay vì chuyển sang Trung Quốc, Indonesia, Bangladesh hay Myanmar.

Nhận định và khuyến nghị của chúng tôi, ông Twomey nói, nên được xem là cơ hội để củng cố mọi trường kinh doanh và kinh tế tại Việt Nam".

Phòng Thương mại châu Âu

Ông Preben Hjortlund, Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (Eurocham), mở đầu bài thuyết trình dẫn chiếu tới khảo sát môi trường kinh doanh mà họ thực hiện vào tháng Mười năm nay.

Ông nói rằng "Khảo sát này cho thấy lòng tin kinh doanh và triển vọng kinh doanh của các doanh nghiệp tại Việt Nam tiếp tục giảm với mức thấp kỷ lục.
"Trừ phi việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ được thực hiện thực sự, các nhà đầu tư nhiều khả năng sẽ không đưa công nghệ vào Việt Nam, và Việt Nam sẽ vẫn là cạm bẫy của kinh tế dựa vào lao động rẻ tiền"
Preben Hjortlund, Chủ tịch Eurocham Vietnam

Ba lĩnh vực quan ngại chính bao gồm cơ chế giá, vai trò khu vực nhà nước và bản quyền sở hữu trí tuệ.

40% kinh tế trong tay khu vực nhà nước, theo EuroCham, tự nó không phải là vấn đề.

Vấn đề là ở chỗ các doanh nghiệp nhà nước, nơi được ưu đãi tín dụng, quyền sử dụng đất và chỉ tiêu lãi thấp, lại kém hiệu quả.

Việt Nam hiện đang cạnh tranh trên thị trường quốc tế dựa trên chi phí lao động thấp.

Chính phủ muốn và có nhu cầu chuyển hướng từ nền kinh tế sử dụng nhiều lao động sang các lĩnh vực có giá trị gia tăng cáo và công nghệ.

Tuy nhiên trừ phi việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ được thực hiện thực sự, các nhà đầu tư nhiều khả năng sẽ không đưa công nghệ vào Việt Nam, và Việt Nam sẽ vẫn là cạm bẫy của kinh tế dựa vào lao động rẻ tiền".

Chủ tịch EuroCham cũng cảnh báo đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam đang giảm với cá nước trong vùng cạnh tranh ngày càng nhiều.

Trong phần kết luận, ông Hjortlund nhấn mạnh về ba yếu tố giúp kinh tế phát triển bền vững gồm sân chơi công bằng, môi trường kinh doanh thân thiện, và cam kết bài trừ tham nhũng.
(BBC)

Bộ trưởng Indonesia từ chức vì tham nhũng

Bộ trưởng Thể thao và Thanh niên, Andi Alfian Mallarangeng
Bộ trưởng Thể thao, Andi Mallarangeng, là người đầu tiên trong nội các bị nêu tên có liên quan tới tham nhũng

Bộ trưởng Thể thao Indonesia vừa từ chức hôm nay, thứ Sáu, sau khi là thành viên nội các đầu tiên bị nêu tên trong số những người tình nghi có liên quan tới một vụ tham nhũng hàng triệu đô la.

Bộ trưởng Thể thao và Thanh niên, Andi Alfian Mallarangeng, nói tại một buổi họp báo ở thủ đô Jakarta rằng Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono đã chấp nhận đơn xin từ chức của ông hồi sớm thứ Sáu.

Đây là vụ tham nhũng lớn thứ hai được nói tới trong tuần này, theo truyền thông quốc tế trích báo Indonesia.

"Tôi tin rằng những cáo giác về tôi được đưa tin trên truyền thông là không đúng sự thật," ông Mallarangeng nói, và nói thêm rằng ông sẽ được chứng minh vô tội tại tòa.

Chủ tịch Ủy ban Xóa bỏ Tham nhũng, Abraham Samad, nói tại một cuộc họp báo hôm thứ Sáu rằng ông Mallarangeng bị nghi đã quản lý sai trái dự án xây dựng một khu tổ hợp thể thao trị giá 122 triệu đô la ở thị trấn Bogor thuộc West Java.

Ông Samad nói ông Mallarangeng, cũng là thư ký của ban bảo trợ Đảng Dân chủ cầm quyền, sẽ bị các cáo trạng tội lạm dụng quyền lực để làm giàu cho chính mình hoặc cho người khác, mà tội này có thể dẫn tới án tối đa 20 năm tù giam.

Hôm thứ Năm, Ủy ban đã yêu cầu phía di trú ngăn chặn ông Mallarangeng và hai người bị tình nghi khác, trong đó có em trai ông là Andi Zulkarnaen Mallarangeng, không được đi ra nước ngoài.

Xóa bỏ tham nhũng

Tổng thống Indonesia đang chịu sức ép phải tăng cường chống tham nhũng trong hệ thống nhà nước và đảng của ông

Ông Mallarangeng đã bị thẩm vấn vài lần về vụ này. Người nắm ngân sách của Đảng, Muhammad Nazaruddin, hiện đang chịu án bốn năm tù vì có liên quan, và đang diễn ra phiên xử bà Angelina Sondakh, phó của ông Nazaruddin.

Ông Nazaruddin cáo giác anh em nhà ông Mallarangeng đã nhận 20 tỷ rupiah (21 triệu đô).

Một cuộc kiểm toán của chính phủ đã phát hiện thấy dự án đầy chuyện bất thường, và thất thoát cho nhà nước có thể lên tới 243 tỷ rupiah.

Việc ông Mallarangeng từ chức diễn ra sau khi Ủy ban giam giữ tướng Djoko Susilo hôm thứ Ba vì là nghi phạm chính trong một vụ ăn hối lộ khác.

Hai vụ việc này đã nhấn mạnh thách thức mà Indonesia đang phải đối mặt trong việc thay đổi hình ảnh một đất nước nơi hối lộ làm giảm mức độ tín nhiệm với người đứng đầu đảng cầm quyền, Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono.

Trong chiến dịch vận động tranh cử năm 2009 ông Yudhoyono đã thể hiện mình là "Người trong sạch" của chính trường Indonesia.

Hàng trăm người đã bị bắt vì các cáo giác tội tham nhũng kể từ khi ông Yudhoyono lên nắm quyền, tuy nhiên các nhà chỉ trích lưu ý rằng các quan cao cấp vẫn phần lớn được để yên.

Theo đánh giá thường niên của tổ chức Minh bạch Quốc tế, năm nay Indonesia đứng thứ 118 trên 176 nước được xếp hạng, tụt từ vị trí thứ 100 trên 183 nước so với chỉ số của năm ngoái.
(BBC)

Cấm quan chức Nga 'vi phạm nhân quyền'


Thượng viện Mỹ thông qua luật mang tên luật sư nhân quyền Nga để trừng phạt quan chức Nga bị coi là vi phạm nhân quyền.

Luật mang tên ông Sergei Magnitsky, người bị chết trong đồn công an Nga hồi 2009, đã được thông qua hôm 6/12/2012 và sẽ buộc Chính quyền của Tổng thống Barack Obama có biện pháp với quan chức Nga.

Nếu ai trong số họ bị coi là vi phạm quyền con người thì sẽ bị cấm nhập cảnh vào Hoa Kỳ và tài sản riêng của họ nếu có tại Hoa Kỳ cũng bị phong tỏa.

Theo BBC Tiếng Nga tại London, sự kiện này đang gây ra cuộc tranh luận trên mạng tại Nga và người ta cũng hỏi đây có phải là cách giới lập pháp Mỹ muốn dùng để nhắm vào quan chức những nước khác nữa trong tương lai.

Vụ án Magnitsky

Sau khi phát hiện ra một vụ lừa đảo cấp nhà nước trị giá chừng 200 triệu USD liên quan đến các quan chức thuế Nga, bản thân ông Magnitsky bị bắt “vì trốn thuế”.

Giới vận động tại Nga và ở nước ngoài, chẳng hạn như ông Bill Bowder, người cùng làm việc với ông Sergei Magnitsky trong công ty Hermitage Capital Management (HCM) nói vị luật sư trẻ “đã bị công an tra tấn”.

Vụ án Sergei Magnitsky trở thành biểu tượng của cuộc chiến chống tham nhũng ở Nga

Nhà chức trách Nga thì nói ông Magnitsky “chết vì trụy tim và hậu quả của viêm tụy”.

Giới y tế đến nhà tù để khám nghiệm xác ông Magnitsky cho hay ông chết “ít nhất là một giờ trước thời gian quan chức trại giam thông báo”.

Chỉ hai giờ trước khi ông qua đời, nhân chứng trong tù còn nói rằng thấy ông Magnitsky “đi lại bình thường”.

Hồi tháng 7/2011, cuộc điều tra theo yêu cầu của Hội đồng Nhân quyền do Tổng thống khi đó, ông Dmitry Medvedev ra lệnh thực hiện, đã quy tội cho hai quan chức an ninh và cảnh sát Nga, Oleg Silchenko và Ivan Prokopenko về “lờ là trách nhiệm” dẫn tới cái chết của nạn nhân.

Vụ án Magnitsky, luật sư chống tham nhũng qua đời hồi tháng 11/2009 khi mới 37 tuổi, trở thành biểu tượng của cuộc chiến chống tham nhũng và lạm quyền ở Nga.

Jackson - Vanik và tự do đi lại

Luật Magnitsky nhắc lại quy định trong tu chính án Jackson – Vanik từ 1974 để buộc chính quyền Mỹ phải có biện pháp trừng phạt quan chức Nga “vi phạm nhân quyền”.

Tổng thống Bill Clinton đã ba lần yêu cầu miễn áp dụng luật Jackson - Vanik với Việt Nam

Tu chính án Jackson–Vanik hồi đó được thông qua, mang tên hai dân biểu Mỹ, buộc bên hành pháp ràng buộc tự do thương mại với Liên Xô và nhiều nước Đông Âu cộng sản với yêu cầu tôn trọng nhân quyền, gồm quyền tự do xuất nhập cảnh.
Cụ thể, luật này chống lại thói cưỡng ép lấy tiền của công dân Liên Xô gốc Do Thái, điều mà Moscow thường làm, để đổi lại quyền cho họ di dân sang các nước Phương Tây.

Nhưng luật Jackson – Vanik không nêu cụ thể sắc dân nào được hưởng sự bảo trợ này của Hoa Kỳ nên trở thành luật chung áp dụng với mọi công dân Liên Xô, yêu cầu chính quyền tôn trọng tự do đi lại của dân.

Trước khi chủ nghĩa cộng sản tan rã, điều từng được gọi là “thuế di dân” khá phổ biến thời cộng sản ở Đông Âu, điều tương tự như các vụ ‘thu vàng bán bãi’ ở Việt Nam để cho đi vượt biên sau 1975.

Việt Nam và Trung Quốc từng bị ràng buộc bởi luật Jackson - Vanik vì không cho công dân của họ tự do xuất nhập cảnh.

Lần đầu tiên, Tổng thống Clinton đã đưa ra điều khoản miễn áp dụng (waiver) với quy định của luật Jackson – Vanik liên quan tới Việt Nam năm 1989.

Sau đó, ông làm tiếp vào các năm 1999 và 2000. Còn Tổng thống George W Bush ký văn bản tương tự năm 2001.

Chỉ đến khi Washington và Hà Nội ký hiệp định mậu dịch song phương 2001 thì vấn đề này mới không được nói đến.
(BBC)

Thảo luận 4 bên về Biển Đông bị trì hoãn

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Philippines, Raul Hernandez, thông báo dù cuộc họp không thể diễn ra đúng ngày dự kiến, nhưng các bên đang làm việc với nhau để thống nhất một thời điểm khác

07.12.2012
Bộ Ngoại giao Philippines loan báo các cuộc thảo luận giữa Việt Nam, Philippines, Brunei, và Malaysia về Biển Đông dự trù diễn ra tại Manila vào tuần sau đã bị đình hoãn.

4 nước Đông Nam Á có tranh chấp lãnh hải ở Biển Đông trước đây đồng ý gặp nhau vào ngày 12/12 để tìm cách xúc tiến các cuộc thương lượng về tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Philippines, Raul Hernandez, ngày 7/12 thông báo dù cuộc họp không thể diễn ra đúng ngày dự kiến, nhưng các bên đang làm việc với nhau để thống nhất một thời điểm khác.

Ông Hernandez cho biết lý do trì hoãn vì thời gian họp chưa thuận tiện cho tất cả các bên. Ông cũng từ chối đưa ra bình luận khi được hỏi liệu việc trì hoãn này có do sự chi phối, ảnh hưởng bởi một bên nào hay không.

Philippines đề nghị và đang vận động giải pháp đa phương cho vấn đề Biển Đông trong khi Bắc Kinh nhất mực đòi thương lượng tay đôi với từng nước có tranh chấp.

Nguồn: Inquirer/Rappler/Xinhua
(VOA)
 

Bùi Tín - Ông Obama nói với tuổi trẻ

Tổng thống Obama phát biểu với sinh viên Miến Điện tại Đại học Yangon.

07.12.2012

Tổng thống Hoa Kỳ vừa đi thăm Campuchia, Thái Lan và Miến Điện - các nước láng giềng của Việt Nam. Đây là lần đầu tiên nhà lãnh đạo Mỹ đến gần nước ta hơn bao giờ hết, cho nên những phát biểu của ông trong chuyến đi này không khỏi có những âm hưởng đặc biệt đối với người Việt chúng ta. Kể cả bài nói chuyện của ông với sinh viên Miến Điện mà âm vang của nó rõ ràng là đã không dừng lại tại biên giới của những nước này..

Ngày 19 tháng 11, Tổng thống Obama đến nói chuyện với sinh viên Miến Điện tại Đại học Yangon. Giới truyền thông quốc tế nhận định ông Obama là một nhà hùng biện, có cách nói riêng hấp dẫn, vừa biểu hiện một trí tuệ uyên thâm, vừa có tình cảm chân thành nên có sức thu hút mạnh mẽ, sâu sắc đối với quảng đại quần chúng. Đây là một bài nói chuyện trực tiếp với giới trẻ Miến Điện, nhưng nó vang vọng đến tận thanh niên các nước Đông Nam Á khác cũng như với tuổi trẻ ở mọi nơi chưa được hưởng tự do, còn bị thống trị bởi các thế lực độc tài - độc đảng.

Đọc kỹ bài phát biểu này, nhiều đoạn cho tôi cái cảm giác là ông Obama đang trao đổi với một cử tọa Việt Nam, với sinh viên, tuổi trẻ, trí thức Việt Nam.

Tôi xin nêu ra sau đây một vài đoạn gây ấn tượng sâu sắc nhất đối với tôi.

"Chỉ một tù nhân lương tâm cũng là quá nhiều!"

Ở Miến Điện từng có hàng vạn tù nhân lương tâm dưới ách quân phiệt. Bản thân bà Aung San Syu Kyi cũng bị mất tự do 27 năm. Ngoài ra còn không biết bao nhiêu chiến sỹ bất khuất, nhà văn, nhà báo, giáo sư, nhà sư chết trong tù. Nhưng một thời kỳ mới đã mở ra. Hàng nghìn tù chính trị đã được trả tự do.Và bà Aung San Syu Kyi trở thành đại biểu Quốc hội. Trong khi đó ở Việt Nam chỉ trong vòng mấy năm nay đã có hơn 60 công dân bị giam cầm chỉ vì yêu nước, chống bành trướng, đòi tự do chính trị, tự do tôn giáo, tự do kinh doanh.

"Tôi bổ nhiệm các quan tòa nhưng tôi không thể bảo họ phán quyết như thế nào"

Đây là nguyên tắc cầm quyền của một chế độ dân chủ theo ba quyền phân lập, có phân công, kiềm chế, kiểm tra nhau. Không thể có chuyện mọi vụ xử tù nhân lương tâm hay các vụ tham ô lớn, Bộ Chính trị đều quyết định trước mức tuyên án cho từng người, gọi là các vụ xử án tiền chế, án bỏ túi, án phường tuồng, cứ ai chống bành trướng, đòi quyền tự do chính trị và kinh tế, đòi quyền sở hữu ruộng đất là bị xử nặng nhất. Còn những kẻ gây thất thoát hàng trăm nghìn tỷ đồng (hàng chục tỷ đôla) của nhân dân thì được Bộ Chính trị «xin được kỷ luật» để tiếp theo là tha bổng, xí xóa, hòa cả làng.

"Phải bảo đảm rằng người dân có quyền sở hữu mảnh đất mình sống và lao động trên đó"

Có nông dân và công dân Việt Nam lương thiện nào lại không nức lòng tán đồng câu nói chí tình ấy của Tổng thống Mỹ. Trong khi đó Quốc hội Hà Nội vừa bế mạc lại gác việc sửa đổi bổ sung Luật Đất đai, vì họ vẫn bám lấy điều bất công phi lý là «ruộng đất thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lý». Đây là trò cướp đất của nông dân một cách trắng trợn và tàn bạo của đảng Cộng sản. Hiện 3 phần tư các vụ kiện cáo liên quan đến chuyện ruộng đất. Hàng vạn, chục vạn nông dân bất mãn vùng dậy đấu tranh đã bị đàn áp. Tiến sỹ Đặng Hùng Võ, nguyên thứ trưởng Bộ Tài nguyên, giáo sư chuyên gia nông nghiệp Võ Tòng Xuân, và luật gia Trần Quốc Thuận đã cảnh báo về nạn cường hào địa chủ Đỏ, là nguy cơ tàn phá triệt để nông thôn. Các vị này chắc chắn tán đồng ý kiến trên đây của Tổng thống Obama.

"Thay vì bị lờ đi, các công dân phản đối việc xây dựng đập Myitsone đã được lắng nghe"

Tổng thống Obama nói thêm: «Tôi được biết trong cuộc bầu cử vừa qua, một cử tri trong các bạn đã nói: ‘cha mẹ ông bà chúng tôi chờ đợi điều này (nhà cầm quyền lắng nghe và làm theo ý người dân) nhưng không bao giờ thấy điều đó tới.’ Bây giờ các bạn đã nhìn thấy».

Việc nhà cầm quyền từ bỏ công trình xây dựng đập lới Myitsone do các công ty Trung Quốc thắng thầu là một quyết định gay go, làm Bắc Kinh nổi giận. Họ dự kiến sẽ thu được hàng tỷ lợi nhuận và khống chế cả khu vực. Nhưng do dân bản địa chống đối, do nguy cơ hủy hoại môi trường, cuối cùng nhân dân đã thắng.
Vậy thì Bộ Chính trị ở Hà Nội còn do dự gì mà không từ bỏ việc khai thác quặng bauxite ở vùng chiến lược Tây Nguyên theo ý nguyện của toàn dân Việt Nam đòi hỏi?

"Quyền tự do cuối cùng tôi muốn nói đến là quyền mọi người được sống thoát khỏi sự sợ hãi"

Hai nhà lãnh đạo Barack Obama và Aung San Syu Kyi có chung quan điểm về giải tỏa nỗi sợ hãi trong quan hệ giữa người với người. Nỗi sợ hãi của người dân trước cường quyền thô bạo. Nỗi sợ hãi của kẻ cầm quyền lo bị mất ghế, mất đặc quyền đặc lợi, bị nhân dân xuống đường hỏi tội, trừng phạt. Nhà lãnh đạo Mỹ kêu gọi: Hãy để sự sợ hãi ở lại phía sau!

Tại Việt Nam, hàng loạt bạn trẻ đã rũ bỏ sợ hãi. Phạm Thanh Nghiên, Nguyễn Phương Uyên, Huỳnh Thụy Vy, Đỗ Thị Minh Hạnh … nếu chỉ tính các nữ nhi kiên cường, đã bỏ sợ hãi ở phía sau. Sẽ còn trăm ngàn bạn trẻ nam nữ theo gương ấy, và cuối cùng rồi sẽ rõ ai phải sợ ai.

"Tăng trưởng mọi người được hưởng chỉ khi nào tham nhũng bị bỏ lại phía sau"

Vì đất nước ta phát triển khá trong 20 năm qua, tổng sản lượng PNB tăng gấp 3 lần chứ có ít ỏi đâu. Nhưng ai đang hưởng những thành quả của sự phát triển này? Không ai khác hơn là những người có chức có quyền.

Chưa bao giờ các quan chức CS cao cấp giàu có đến mức kinh khủng như hiện nay. Đến nỗi ông Mười Hương, một đảng viên Cộng sản kỳ cựu, đã phải thốt lên là kẻ ăn cắp mấy con vịt ở nông thôn thì bị hàng năm tù giam, trong khi bọn tham nhũng to đầu trong chính phủ làm thất thoát và bỏ túi hàng tỷ đô la lại chỉ bị khiển trách suông. Như viên đại tá công an Lương Ngọc Anh và tòng phạm ở chóp bu nuốt chửng đến 20 triệu đôla, mà rồi vẫn ung dung hưởng lạc.

Chỉ cần thu hồi 20% giá trị tổng sản phẩm do bộ máy quan liêu tham nhũng hoang phí và cướp đoạt hằng năm là ta có thể xây đường sá tốt hơn, kiến tạo một nền giáo dục có chất lượng, áp dụng một hệ thống y tế nhân đạo, thực hiện bảo hiểm xã hội hữu hiệu cho toàn dân.

Trong bài nói của mình tại Đại học Yangon, nhà lãnh đạo Mỹ còn đề cập đến nhiều vấn đề nóng hổi khác, nhưng với tôi, chỉ nội sáu ý kiến trên cũng đã đủ để vạch ra một con đường ngắn nhất, thực tế nhất, và hiệu quả nhất để nhân dân ta tiến tới dân chủ ở Việt Nam.

Xin cảm ơn Tổng thống Barack Obama.
* Blog của Nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
 
Người đăng: vào lúc Không có nhận xét nào:
Nhãn: , , , , , , ,
Đăng ký: Bài đăng (Atom)