Tổng số lượt xem trang

Chủ Nhật, 29 tháng 9, 2013

Thứ Hai, 30-09-2013 - Thất bại lớn nhất của sự nghiệp bảo vệ tổ quốc nằm trong mặt trận đối ngoại

CHÍNH TRỊ-PHÁP LUẬT
1CLB BÓNG ĐÁ NO-U FC RA SÂN LẦN THỨ 80 – 29/09/2013 (Thành), trước ngày xử LS Lê Quốc Quân = >
- Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ John Kerry kêu gọi ASEAN, TQ nên giải quyết tranh chấp biển đảo không bằng võ lực (VOA).
- Nguyễn Trung: SUY NGẪM VỀ THỜI CUỘC – Phần 10 (Bùi Văn Bồng). Thất bại lớn nhất của sự nghiệp bảo vệ tổ quốc nằm trong mặt trận đối ngoại”.
Radar Nhật săn J-20 Trung Quốc, COC có thoát điềm báo? (PNT). - Abe bác bỏ ‘có tranh chấp ở Senkaku’ (BBC).
Tokyo đòi tẩy chay bản đồ Google không ghi tên Nhật trên các đảo tranh chấp (RFI).
- Nguyễn Văn Huy: Các diễn đàn xã hội dân sự ở Việt Nam (BBC/DĐXHDS).  - Thư góp ý của ông Vũ Đình Quyến từ Đan Mạch gửi những người khởi xướng Tuyên bố 23/9 (DĐXHDS).
-  Nhà báo Phạm Chí Dũng: Có nên tham gia Xã Hội Dân Sự? (Video) (TTCCT/DĐXHDS). “Mục tiêu thì vô cùng lớn lao, nhưng thực tế thì vô cùng khó khăn.” Thông tin cá nhân trên mạng, hiểu thế nào cho đúng? (QĐND).  “Nếu để các trang thông tin điện tử cá nhân tự do cung cấp thông tin tổng hợp giống như một cơ quan báo chí sẽ dẫn đến tình trạng nhũng nhiễu, rối loạn thông tin, làm cho công chúng khó nhận biết đâu là đúng-sai, phải-trái, tốt-xấu, khiến dư luận hoang mang và đẩy xã hội rơi vào dòng xoáy bấn loạn, khủng hoảng thông tin”. => Vcl ný với nuận =))

Phái đoàn liên tôn giúp người Việt tị nạn ở Thái Lan (RFA).
Nhà cầm quyền rối trí về Lê Quốc Quân? (BBC). - Nhiều người bày tỏ thái độ ủng hộ Luật sư Lê Quốc Quân trước phiên tòa sơ thẩm 2/10/2013 (Dân Luận).
- Về việc huy động lực lượng sinh viên giúp công an đàn áp giáo dân: THÔNG TIN CHÍNH XÁC CHÚNG TÔI MỚI NHẬN ĐƯỢC (GX Bố Sơn). - Bức tranh sinh động về tự do tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam (QĐND).
Câu chuyện của anh em Đinh Nhật Uy-Đinh Nguyên Kha (VOA).
Một số tên: DŨNG đã mắc nạn (Bùi Văn Bồng). – Diễn văn “bốc mùi” của đ/c “X” (DLB) có nhắc đến cả “ba chàng ngự lâm của A-Lếch-xăng-đuy-ma” … Ha ha! Bữa qua coi TV chút té ghế. – Anh Ba quăng mìn tại LHQ!. Tiếp tục phát huy ý tưởng để đời: “Niềm tin chiến lược”.  - Nghe “Thông điệp xanh” của Thủ tướng ta tại LHQ, vừa vui vừa chưa vui (Quê choa). - Con gì làm ra tiền nhiều nhất? (Đinh Tấn Lực). “Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kêu gọi Hoa Kỳ sớm công nhận Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường. … Trong giai đoạn quá độ giữa nền kinh tế tập trung và kinh tế thị trường thì đó là… con gái xuất khẩu.  Còn trong nền kinh tế thị trường ở VN xứ tôi, hiện giờ và trong tương lai những năm trước mặt, thì chắc chắn đó là… con dấu“.
- Video: Dư luận xung quanh bài phát biểu của Thủ tướng tại LHQ (VTV).  – Hoạt động của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Mỹ: Dấu ấn sâu đậm với cộng đồng quốc tế (LĐ).
HẺM BUÔN CHUYỆN (KỲ 118): Nói vậy nhưng không phải vậy đâu ạ… (Nhật Tuấn).  “Từ thời ông cha ta làm gì có tham nhũng tùm lum như hiện nay, chỉ từ ngày học theo thằng Trung Quốc tôn đảng thành mặt trời nên mới có. Bởi vậy ông Nguyễn Phú Trọng rất khôn, chỉ dám nói tới tham nhũng như ghẻ thôi, không dám nói… ghẻ tàu…
GDP- SỰ DỐI TRÁ TUYỆT VỜI (Ngô Minh). – Nguyễn T Bình: Thêm ba con số không (Quê Choa). “Chị ML… hỏi tôi ‘Ê ông, sao tôi cung cấp số liệu tổng cộng chỉ có 30 móng vào xem ‘Lê nin với thời đại’ mà ông lại viết báo cáo gởi Bộ tới 30.000 người vào xem’. Lúc đó tôi chỉ mĩm cười, im lặng. Nếu 30 năm sau chị ML còn sống chắc chị sẽ kinh hoàng khi có lần người ta  đã công khai thông báo cho cả nước và toàn thế giới biết có tới 99% cử tri đã hồ hởi, phấn khởi đi bầu cử Quốc Hội (!?)“.
2<- Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: “Dứt khoát không thể vay về để ăn tiêu” (Vietstock). Mà phải để ăn … nhậu?!
-  Ngô Vĩnh Long: ‘Đảng đang thụt lùi hơn là cải cách’ (BBC/DĐXHDS). Bài phỏng vấn đã được Diễn đàn XHDS bóc tiếng.
Đúng như thông tin vỉa hè nghe được mấy tuần trước, Hội nghị TW 8 sẽ được khai mạc hôm nay, sớm hơn dự kiến, và thời gian họp cũng sẽ kéo dài hơn (10 ngày). Nghe chừng các rạp chiếu bóng, trung tâm giải trí, …  sẽ vắng người hơn trong dịp này.
- Võ Văn Tạo: Đâu chỉ chuyện thay tên nước? (DĐXHDS). - Tâm 8x – Nguyễn Phú Trọng – Nhà tuyên huấn thế kỷ 20 (Dân luận).  - Nghễnh ngãng hưởng thái bình (Nguyễn Vĩnh). - Nguyễn Bá Chổi:  Nắm tai dân mà hét (DLB). - Thơ: Nửa khùng nửa điên.  Có hình minh họa rất … tầm bậy, hỏng dám đưa lên đây. - Thư giãn: Chuyện hài những người Cộng sản (Dân luận). -  Kẻ đi cửa hậu (FB Caubay Thiem).
‘Đa số nhân dân đồng ý với Hiến pháp’ (BBC). “người lãnh đạo Đảng dường như đã cho thấy Điều 4 quy định về sự lãnh đạo của Đảng không còn gì để bàn cãi và chắc chắn sẽ được thông qua”. - Nguyễn Văn Bông – Luật Hiến pháp và Chính trị học (16) (pro&contra).
Ai là lãnh đạo Việt Nam? (Bùi Văn Phú). “Điều 4 Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam xác định quyền lãnh đạo đất nước nằm trong tay Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng này đã cai trị đất nước từ năm 1945, khi Việt Nam tuyên bố độc lập và một thời gian đã có chính phủ liên hiệp do Hồ Chí Minh thành lập với nhiều đảng tham gia nội các.  Nhưng cách tổ chức nhà nước hiện nay thì ba lãnh đạo to nhất nước, Chủ tịch Nước, Tổng Bí thư, Thủ tướng, cũng như các bộ trưởng đều là lãnh đạo cao cấp trong Đảng Cộng sản“. - Hiểu ý Bác Tổng rồi! (Trần Kinh Nghị).
Hồ Quang Huy – Thư phản đối Quy định số 47-QĐ/TW về các điều Đảng Viên không được làm (Dân Luận).
- Võ Văn Thôn: CHÍNH QUYỀN ĐÔ THỊ (DĐXHDS).
Sẽ sắp xếp lại số lượng Thứ trưởng ở các Bộ (VOV).
Tiền đã khó, xây trụ sở 10-15 năm lại đập (VNN).
CƠN ÁC MỘNG (Thùy Linh).
Giao đất nhưng không được tái định cư (NLĐ).
Hôm nay, xét xử vụ ông Đoàn Văn Vươn kiện UBND huyện Tiên Lãng (LĐ).
UBND Hà Nội sắp “tuyên án” Tổng GĐ đánh nhân viên sân golf (DV).
Cán bộ sở vào khách sạn phê ma túy đá (NLĐ).
- Video: Thanh niên cứng đối đầu Công An phường (Long Hoàng). “Thanh niên: Không! Cháu không xuất trình giấy tờ, chú hiểu chưa, bởi vì sao? Thứ nhất cháu nói với chú là: Thượng tá Mai Văn Huyên, số hiệu quân nhân là 134 và 394. Thưa với chú là, thứ nhất, chú không có thẻ xanh để kiểm tra, thứ hai chú chưa chào cháu, nên cháu không làm việc với chú. Thế nên cháu mới hỏi: Đồng chí nào làm việc với cháu thì phải ra chào cháu trước“.
Tỷ lệ luật sư trên dân số của Việt Nam thấp (TBKTSG).
3Trần Dân Tiên thực là ai!?  (VHNA/DLB).  - Tản mạn về những con đường. 
- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội Lê Thị Nga: Vụ chôn hóa chất: Đủ căn cứ khởi tố hình sự (TVN). Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga: Cần kịp thời xử lý vụ việc =>
Thủy điện “tàn sát” gần 50.000 ha rừng (NLĐ).
Việt Nam bắt đầu có ý thức bảo vệ môi trường (RFI).  - Tư pháp Nga quyết định tống giam một phát ngôn viên của Greenpeace. - IPCC: chính con người làm trái đất ấm nóng lên (RFA).
Trung Quốc xét xử một người kêu gọi biểu tình kỷ niệm Thiên An Môn (RFI).  - Cư dân mạng bất bình vì bình hoa khổng lồ trước Thiên An Môn.
Đối phó với một Trung Quốc mâu thuẫn (NCQT).
- Đề phòng Bắc Kinh và Bình Nhưỡng, Mỹ, Nhật và Hàn Quốc duyệt xét liên minh (RFI). - Mỹ-Hàn không đổi ngày bàn giao quyền tư lệnh liên quân.  - Triều Tiên lại lên án Hàn Quốc vụ bắn người đào tẩu (NLĐ).  - Mối đe dọa thực sự từ phía Triều Tiên (KT).
Putin – Gorbachev thứ hai (Kichbu).
Bangladesh : Ba triệu công nhân dệt may được chủ hứa tăng lương (RFI).

- Bùi Hoàng Tám: Tín hiệu mới cho lấy phiếu tín nhiệm! (DT). – Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp đề nghị: Hiến định thẩm quyền Quốc hội về “lấy phiếu tín nhiệm” (LĐ).
KINH TẾ
Chính phủ đề nghị bội chi ngân sách lên 5,3% (TBKTSG).  - Thu ngân sách vẫn khó dù kinh tế phục hồi (PLTP). - Đến từng doanh nghiệp gỡ khó (NLĐ).  - Thủ tướng: Khó nhất cân đối ngân sách (VNN).  - Thực hiện đồng bộ giải pháp hoàn thành kế hoạch 2013 (TTXVN).
4<- Phỏng vấn TS Võ Trí Thành – Viện phó Viện Kinh tế TƯ: “Sưởi ấm” tổng cầu của nền kinh tế (DĐDN).
Lúng túng xử lý nợ thuế (NLĐ).
Nhu cầu vàng của Việt Nam là 50 – 100 tấn/năm (VNN).
“Núi” bất động sản tồn kho đang nhỏ dần (VnM).  - Nhà đất Bình Dương chuyển động (BKTSG).
Trên 400.000 tấn đường tồn kho (HQ).  - Đường nhập rẻ hơn đường nội địa (PNTP).  - Mua giá thấp nông dân bỏ mía, mua giá cao nhà máy lỗ (TBKTSG).
Xử lý việc thao túng giá sữa (NLĐ).  – Video: Quản lý thị trường sữa (VTV).  - Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói về điều hành giá xăng, sữa (VnEco).  - Bộ Y tế, Bộ Tài chính quản lý giá sữa không tốt (TN).
- Phỏng vấn ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch: “Kích cầu cũng phải chọn thời điểm” (TQ).
Đại gia số 1 Việt Nam: Thâu tóm ngân hàng, mua 100 máy bay  (VNN).
- Video: Chính sách kinh tế và cuộc sống: Giảm nhập siêu từ Trung Quốc, từ chính sách đến thực tế (VTV).
Trung Quốc : Khu Thương mại Tự do Thượng Hải chính thức mở cửa (RFI).  - Khu tự do Thượng Hải ‘thúc đẩy cải tổ’ (BBC).

- Hoán đổi 11.900 tỷ đồng nợ của Vinashin: “Tảng đá” nợ xấu nhúc nhích (TP).
VĂN HÓA-THỂ THAO
Phát hiện mộ Lạc Long Quân: Lại một thông tin giật gân (Phan Duy Kha).
Màn đại xòe cổ lớn nhất Việt Nam (VOV).  - Đêm đại xòe kỷ lục Guiness say đắm lòng người (DV).
Kiên Giang: Rộn ràng Lễ hội Nguyễn Trung Trực (TT).
Người làm sống lại một văn đàn rực rỡ (TVN).  - Đưa tiễn Thầy Hoàng Như Mai (PBVH).  - Đọc Tuyển tập Hoàng Như Mai.
Hà Kỳ Lam – Ba Mươi Năm Ấy (DĐTK). - Nguyễn Xuân Hoàng – GIỌT NƯỚC MẮT CHO CHÚ ĐĂNG . - Nguyễn Hoài Vân – Nho Giáo.  - Thơ: Đông Hương – Người Ðàn Bà Ði…
- Đào Văn Bình: CHUYỆN HAI NGƯỜI QUÉT RÁC (TV Hoa Sen).
HOÀI NIÊM CÁC TRƯỜNG CŨ SAI GON (Sơn Trung).
HÀ TÂY BÌNH ĐỊNH BAO XA (Văn Công Hùng).
- Nguyễn Duy: Nhìn từ xa… Tổ quốc ! (Diễn Đàn).
BÀI THƠ ĐÃ KHƠI NGUỒN CẢM HỨNG CHO CA KHÚC “ĐIỆU VÍ DẶM LÀ EM” (Nguyễn Trọng Tạo).
Trùng Dương – Chuyện trò với Đạo diễn Đỗ Tiến Đức (DĐTK)
5Tản mạn về văn hóa “Còm” (TMCN).
Ngôi nhà kỳ dị gắn 8.000 bát đĩa cổ xưa (VNE). =>
Các điệp viên (Nhị Linh).
Người đẹp Philippines lên ngôi Miss World (BBC).  - Biết bao giờ đến Việt Nam? (NLĐ). Philippines mừng Hoa hậu Thế giới đầu tiên (RFI). 
Bóng đá Việt Nam thiếu chuyên nghiệp, nghề cầm còi bị nhiều sức ép (RFI).
Lễ thắp đuốc Olympic Sochi 2014 tại Đền Hera cổ (TTXVN).

- Đọc sách Quyền sư: Học để biết thua (TP).
GIÁO DỤC-KHOA HỌC
- Phỏng vấn Bộ trưởng Phạm Vũ Luận: ‘Tôi sẵn sàng trả giá cho đổi mới giáo dục lần này’ (VNE).  - Chỉ mong đổi mới nhanh nhanh (KT).
GS.NGND Hoàng Như Mai: Một đời vì giáo dục (GD&TĐ).  - Vĩnh biệt một cây đại thụ trong ngành giáo dục Việt Nam (DT).  - Những câu hỏi nhức nhối (TT).
Thí sinh “biến” đi đâu? (NLĐ).
Náo loạn trường mầm non, cảnh sát phải can thiệp (NLĐ).  - Đắk Lắk: Trường mầm non 1 – 6 đã có hiệu trưởng mới (VOV).
Giáo viên dạy giỏi – Góc nhìn người trong cuộc (GD&TĐ).
Lạm thu, lỗi không chỉ riêng nhà trường (PL&XH).
“Bằng đẹp” và “Kinh nghiệm”, nhà tuyển dụng chọn ai? (Afamily).
Hà Nội nỗ lực chống ùn tắc trước cổng trường học (CAND).
Thừa Thiên – Huế: Cho phép học sinh nghỉ học để tránh bão (GD&TĐ).
Một số bằng đại học 2 năm lại có lương cao hơn bằng cử nhân (Sống Magazine). - 10 loại thức ăn & thức uống làm bạn già nhanh. - 7 loại bạn hữu bạn không nên giữ trong đời.
Tác giả bài báo khoa học: vị trí (Nguyễn Văn Tuấn).
Nghị sĩ Đức bác bỏ cáo buộc ăn cắp ý tưởng luận án tiến sĩ (TT).
Phi thuyền chở hàng cập Trạm Không gian Quốc tế (VOA).

XÃ HỘI-MÔI TRƯỜNG
- MẤY DÒNG TRƯỚC BÃO (Cu Vinh). - ĐIỂM TIN CHẠY BÃO. - Quân dân miền Trung phập phồng phòng chống bão (TT).  -  TT-Huế: “Di dời dân khẩn cấp ngay trong đêm nay” (KP). - Nhiều khả năng tâm bão số 10 sẽ đổ bộ Quảng Bình, Quảng Trị (TN).  - Công điện chỉ đạo đối phó với bão số 10 (CP).
1 ngày ở BV Mắt TƯ: Già-trẻ-bé đau mắt đỏ “khủng“ (KT).
Bắt xuồng cao tốc vận chuyển khoảng 40.000 con gà nhập lậu (QĐND).
Đổ xăng xong, hàng chục xe chết máy (TT).
Cháy kho chứa hóa chất, QL1 náo loạn (TN).
Vụ sập tường làm chết 4 cháu nhỏ: Tạm giữ hình sự chủ khu đất và người lái máy xúc (TN).
Bắt hai “má mì” bán hai cô gái sang Trung Quốc (TT). - Bắt cóc đòi tiền, chủ nợ biến thành kẻ phạm tội (ĐSPL).
Nhức mắt với bảng quảng cáo (NLĐ).
- Video: Bất cập hệ thống đèn tín hiệu giao thông (VTV).  - Nguy hiểm rình rập người đi tập thể dục (NLĐ).
Phá rừng nuôi tôm (NLĐ).
Trắng đêm đuổi voi rừng (NLĐ).
- Đắk Lắk Vỡ kênh dẫn thủy điện Sêrêpốk 4A, gây ngập nặng (VNN).
Nigeria: Lật phà, 142 người chết và mất tích (NLĐ).
Sập nhà ở Ấn Độ: Ít nhất 42 người thiệt mạng (VOA).  - Vụ sập nhà ở Ấn Độ: 61 người đã thiệt mạng (VOV).

QUỐC TẾ 
Syria : Nga tăng cường hải quân ở đông Địa Trung Hải (RFI). - Lần đầu tiên Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc gặp lãnh đạo đối lập Syria.  - Syria oanh kích trường học, giết chết 12 người (VOA).  - Các nhà hoạt động: Quân nổi dậy Syria chiếm chốt gác biên giới.  - Thanh sát viên LHQ thực hiện đợt thanh sát mới Syria (TTXVN).
Teheran sẵn sàng thảo luận việc giới hạn mức độ làm giàu uranium (RFI).
Số tử vong vụ nổ bom ở Pakistan lên tới ít nhất 37 người (VOA).
Trường học ở Nigeria bị tấn công, 40 người thiệt mạng (VOA).
Bom nổ tại khu vực tự trị người Kurd ở Iraq (VOA).
Các bộ trưởng trung hữu từ chức đẩy chính phủ Ý vào khủng khoảng (VOA).  - Ý lại rơi vào khủng hoảng chính phủ (RFI). - Chính phủ liên minh Ý sụp đổ (NLĐ).  - Ý tìm giải pháp cho khủng hoảng chính trị (BBC).
Mỹ : Khó tránh nguy cơ đóng cửa các cơ quan chính quyền Liên bang (RFI). - Mỹ: Quốc hội chia rẽ, chính phủ khó tránh nguy cơ đóng cửa (NLĐ).  - Chính phủ Mỹ sắp bị đóng cửa (VOA).  - Bộ trưởng Hagel: Biểu quyết của Hạ viện ‘vô trách nhiệm đáng kinh ngạc’. - Mỹ: Phó tư lệnh Stratcom bị đình chỉ công tác (NLĐ).

* RFA: Audio:  + Sáng 29-9-2013; + Tối 29-9-2013

* RFI:  29-9-2013
* VTV:  + Chào buổi sáng – 29/09/2013;  + Cuộc sống thường ngày – 29/09/2013;  + Khoảnh khắc cuối tuần – 29/09/2013;  + Toàn cảnh thế giới – 29/09/2013;  + Thời sự 12h – 29/09/2013;  + Thời sự 19h – 29/09/2013.

– Đối phó với một Trung Quốc mâu thuẫn

Nguồn: David Shambaugh (2011). “Coping with a Conflicted China”, The Washington Quarterly, 34:1, pp. 7-27.>>PDF
Biên dịch: Hồ Lê Trung | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp
Download: Doi pho voi mot TQ mau thuan.pdf
Những năm 2009-2010 sẽ được ghi nhớ là những năm Trung Quốc trở nên khó đối phó vì Bắc Kinh ngày càng thể hiện những hành động cứng rắn và hung hăng với những quốc gia lân cận ở Châu Á cũng như Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu (EU). Thậm chí mối quan hệ của Trung Quốc với Châu Phi và Mỹ Latinh cũng phần nào căng thẳng hơn, khiến hình ảnh quốc tế của quốc gia này vốn đã xấu đi kể từ năm 2007 càng trở nên sa sút hơn nữa.[1] Hành động quấy nhiễu của Bắc Kinh đã khiến nhiều nhà quan sát đặt câu hỏi sự cứng rắn này sẽ kéo dài bao lâu. Sẽ là xu hướng tạm thời hay lâu dài? Nếu xu hướng này là dài hạn và là một sự thay đổi về chất để trở nên cứng rắn và ngạo mạn hơn thì các quốc gia khác sẽ phải phản ứng như thế nào?
Những gì thế giới đang chứng kiến ở vị thế mới của Trung Quốc lúc này là một phần kết quả của những tranh luận nội bộ căng thẳng, thể hiện thành sự đồng thuận hiện thời của những phần tử theo chủ nghĩa dân tộc và bảo thủ nhằm thực hiện chính sách cứng rắn và thể hiện sức mạnh ra xung quanh. Mặc dù dường như đã có sự đồng thuận nội bộ ở thời điểm hiện tại, Trung Quốc vẫn là một cường quốc đang trỗi dậy với những mâu thuẫn sâu sắc, mang trong mình một loạt các bản sắc quốc tế đối chọi nhau. Nhiều tiếng nói và chủ thể mới đang trở thành một phần của quá trình hoạch định chính sách đối ngoại phức tạp chưa từng thấy.[2] Kết quả của việc này là chính sách ngoại giao Trung Quốc thường thể hiện những trọng tâm đa dạng nhưng trái ngược nhau. Hiểu được những bản sắc đối chọi nhau này sẽ rất quan trọng để dự đoán cách thức hành vi ngày càng mâu thuẫn và đa chiều của Bắc Kinh sẽ biểu hiện như thế nào trên sân khấu thế giới. Mỗi chiều hướng mang những hàm ý chính sách khác nhau đối với Hoa Kỳ cũng như các quốc gia khác.
Tranh luận mở trong một môi trường hạn chế
Chưa từng có quốc gia nào có những tranh luận trong nước đa dạng, sống động và sâu rộng về vai trò của một cường quốc đang lên như ở Trung Quốc trong thập niên vừa qua. Các nhóm chính thức, bán chính thức và phi chính thức đều tranh luận tích cực về những cơ hội, nguy hiểm, rủi ro và trách nhiệm của một cường quốc lớn.[3] Chắc chắn là vẫn còn một bộ phận quan điểm chính thức không cho rằng Trung Quốc là một cường quốc lớn, mà thay vì vậy họ cho rằng  nước này vẫn đang là một quốc gia (xã hội chủ nghĩa) đang phát triển. Một bộ phận ý kiến đáng kể khác không xem Trung Quốc như là một cường quốc toàn cầu mà giỏi lắm chỉ là một cường quốc khu vực. Mặc dù những bản sắc truyền thống này vẫn được thể hiện ở những phát biểu và tài liệu chính thức, phần lớn tranh luận trong nước gần đây thừa nhận rằng Trung Quốc là một cường quốc lớn của thế giới, hoặc ít ra là đang trở thành như thế. Kết quả là cuộc tranh luận trong những năm gần đây đã chuyển thành việc xác định Trung Quốc nên trở thành một dạng cường quốc như thế nào.
Nếu có thì cũng rất ít các cường quốc lớn hay các quốc gia đang muốn thành cường quốc khác có những tranh luận mang tính tự vấn như vậy. Thậm chí còn có rất nhiều những cuốn sách “làm thế nào” được xuất bản ở Trung Quốc viết về việc làm thế nào để trở thành một đại cường quốc.[4] Mặc dù những thảo luận như vậy chủ yếu diễn ra ở giới làm chính sách và học giả bán chính thức, chúng cũng mở rộng ra ngoài xã hội với loạt phim tài liệu 12 phần “Các cường quốc đang trỗi dậy” (Daquo Jueqi) ở kênh truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV). Hàng trăm triệu người Trung Quốc đã xem loạt phim này. Loạt phim đã được phát lại một vài lần với nội dung khắc họa những điều kiện dẫn tới sự ra đời của các cường quốc thời hiện đại khác (Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Hà Lan, Pháp, Vương Quốc Anh, Đức, Nga, Liên Xô, Nhật Bản, và Hoa Kỳ), qua đó các kinh nghiệm lịch sử có thể giúp định hình bối cảnh và lý giải về sự trỗi dậy của Trung Quốc. Mặc dù loạt phim này tập trung chủ yếu vào những điều kiện dẫn đến sự nổi lên (hoặc sụp đổ) của các cường quốc, chủ đề của tập cuối là về làm sao để tránh được “bẫy bất đối xứng” từng lặp đi lặp lại trong lịch sử giữa cường quốc lớn đã được xác lập và cường quốc đang lên, trong đó cường quốc đang lên thách thức vị trí bá quyền của cường quốc đã được xác lập trên hệ thống quốc tế dẫn đến căng thẳng, cạnh tranh, va chạm và thậm chí chiến tranh.[5] Loạt phim của CCTV xuất hiện sau loạt bài giảng về chủ đề này do giới học giả trình bày trước Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc những năm 2005-2006. Do đó, trong những năm gần đây cả quần chúng và tầng lớp tinh hoa Trung Quốc đều bận tậm dự kiến những tình thế khó xử của một cường quốc đang trỗi dậy.
Mặc dù môi trường học thuật tương đối bị hạn chế bởi những quy định của bộ phận tuyên giáo, việc tranh luận về bản sắc quốc tế của Trung Quốc lại phát triển mạnh mẽ và đa dạng, cho phép quan sát được các nhận định của người Trung Quốc về những quốc gia, khu vực, vấn đề quốc tế khác và đặc biệt là vai trò đang lên của chính Trung Quốc như là một cường quốc quan trọng đang nổi lên trong các vấn đề thế giới. Quan trọng hơn cả, điều này hé lộ về các bản sắc khác nhau và đôi khi mâu thuẫn nhau đang tồn tại trong thế giới quan của Trung Quốc cũng như những quan điểm đối chọi nhau về vai trò của Trung Quốc trên thế giới. Trung Quốc ngày nay không chỉ có một bản sắc quốc tế đơn thuần mà là một loạt những bản sắc mâu thuẫn nhau.
Hiểu được nội dung và dãy phổ trong cuộc tranh luận nội bộ này là mấu chốt để hiểu bản thân người Trung Quốc đang trăn trở về điều gì khi quốc gia của họ đang nhanh chóng vươn ra vũ đài thế giới. Rõ ràng là Trung Quốc vẫn chưa sẵn sàng cho vị thế quốc tế mới của mình, và tốc độ vươn lên của nó đã nhanh hơn rất nhiều so với dự kiến. Đối với người Trung Quốc, họ đã khá sốc khi bất ngờ đối mặt với những câu hỏi và đòi hỏi hoàn toàn mới từ bên ngoài về vị thế, vai trò và nghĩa vụ quốc tế của Trung Quốc. Vậy những chuyên gia Trung Quốc về các vấn đề quốc tế nhìn nhận về thế giới và vai trò của Trung Quốc đối với thế giới ngày nay như thế nào?
Dãy phổ trong tranh luận về bản sắc quốc tế của Trung Quốc
Những trường phái hoặc những “xu hướng” tư tưởng và phân tích khác nhau tồn tại rõ ràng trong những tranh luận của Trung Quốc.[6] Mặc dù khác biệt về mặt học thuật nhưng nếu xem những trường phái này mang tính loại trừ lẫn nhau thì rất sai lầm; đôi khi chúng tương phản nhau nhưng cũng đôi khi lại bổ sung lẫn nhau. Hơn nữa các học giả quan hệ quốc tế và quan chức ở Trung Quốc thường theo quan điểm chiết trung; mặc dù mạnh mẽ ủng hộ một trường phái tư tưởng này nhưng họ cũng thường đề cập đến những quan điểm gắn với những trường phái khác. Sự phức tạp về nhận thức đang phổ biến. Cũng có thể nhận thấy là các nhóm nhà tư tưởng này không tương quan với các thể chế. Mặc dù sẽ thật tiện lợi nếu có thể gọi thể chế này là “theo chủ nghĩa hiện thực” hay thể chế khác là “theo chủ nghĩa toàn cầu”, nhưng thật sự mọi chuyện không đơn giản đến thế. Các trường phái tư tưởng giao cắt với các thể chế khác nhau.
Do có các bản sắc quốc tế đối chọi nhau, chính sách ngoại giao Trung Quốc phản ánh cùng lúc nhiều nhân nhân tố. Điều này thể hiện trong chính sách chính thức daguo shi guanjian, zhoubian shi shouyao, fazhanzhong guojia shi jichu, duobian shi zhongyao wutai (các cường quốc mạnh là chủ chốt, các khu vực xung quanh là ưu tiên hàng đầu, các quốc gia đang phát triển là nền tảng, và các diễn đàn đa phương là các vũ đài trọng yếu). Mặc dù đây rõ ràng là các định hướng chính sách khác nhau, nhưng chúng không nhất thiết phải loại trừ lẫn nhau. Qua nghiên cứu và tương tác với cộng đồng quan hệ quốc tế Trung Quốc, có thể thấy rất rõ ràng bảy quan điểm khác biệt nhau. Dãy phổ kéo dài từ xu hướng cô lập ở cực bên trái tới tham gia đầy đủ vào các thể chế và quản trị toàn cầu nằm ở cực phải. Giữa hai cực này là những trường phái tư tưởng khác trải dài từ xu hướng hiện thực đến xu hướng tự do.
(Vui lòng download văn bản để xem sơ đồ)
Chủ nghĩa cục bộ
Ở một cực của dãy phổ là trường phái “Chủ nghĩa cục bộ” tập hợp những người theo chủ nghĩa dân túy, chủ nghĩa dân tộc bài ngoại và chủ nghĩa Mác. Trường phái này không tin tưởng vào thế giới bên ngoài, tìm kiếm sự tự chủ quốc gia tối cao, không tin vào các thể chế quốc tế, và cho rằng Trung Quốc không nên tích cực trong quan hệ quốc tế. Trường phái này đặc trưng bằng việc phê phán mạnh mẽ phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ. Nhóm này mang định hướng chủ nghĩa Mác mạnh mẽ. Những người theo chủ nghĩa cục bộ tạo nên một liên minh lỏng lẻo rải rác ở nhiều tổ chức; và thực tế trường phái này có một lượng lớn những người ủng hộ hàng đầu là những chuyên gia độc lập. Nếu xét đến ngôi nhà thể chế chung của họ, nhiều người trong số này làm việc trong các viện nghiên cứu thuộc Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản liên quan đến nghiên cứu lịch sử và tư tưởng của Đảng Cộng sản, và một số làm ở Viện nghiên cứu chủ nghĩa Mác thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS).
Những người theo chủ nghĩa cục bộ này là anh em song sinh với phe “tân tả” (xin zoupai) trong các cuộc tranh luận chính sách đối nội. Cả hai đều tin rằng chính sách “cải cách và mở cửa” của 30 năm nay đã phải trả giá bằng tính toàn vẹn xã hội chủ nghĩa, làm thoái hóa nền văn hóa với ảnh hưởng tiêu cực từ nước ngoài, làm xói mòn sự tự chủ và chủ quyền của Trung Quốc trong các vấn đề quốc tế. Họ tin rằng nếu Trung Quốc không mở cửa với thế giới thì sẽ không bị mất những yếu tố này. Họ lập luận rằng cải cách trong nước (gaige) rõ ràng đã dẫn đến sự khôi phục chủ nghĩa tư bản của Trung Quốc, và “diễn biến hòa bình” (heping yanbian) – chính sách mà các nước phương Tây đã áp dụng để cố gắng chuyển hóa Trung Quốc một cách hòa bình nhằm làm xói mòn quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc – đã trở thành mối đe dọa trong nước chính yếu. Về mặt này, “các cuộc cách mạng màu” ở Ukraina và Trung Á làm dấy lên nhiều lo ngại trong nhóm này. Do đó họ ủng hộ chính sách ưu tiên chống lại diễn biến hòa bình và đóng cửa Trung Quốc.
Những ví dụ ban đầu của luồng tư tưởng này xuất hiện trong những năm 1990 với trường phái “Trung Quốc Có thể Nói Không” (Zhongguo Keyi Shuo Bu). Biểu hiện gần đây hơn là hiện tượng bùng phát của những cuốn sách phổ biến có thể được gọi là “văn học bất mãn”: Trung Quốc không Hạnh phúc (Zhongguo bu Gaoxing), Ai ở Trung Quốc không Hạnh phúc? (Sheizai Zhongguo bu Gaoxing?), và Tại sao Trung Quốc không Hạnh phúc? (Zhongguo Weishenma bu Gaoxing?).[7] Nhóm tác giả của các cuốn sau bao gồm một số người đã đóng góp vào cuốn Trung Quốc Có thể Nói Không.
Về các vấn đề quốc tế, những người theo Chủ nghĩa cục bộ tin rằng hệ thống quốc tế không hề công bằng và ưu đãi cho những đế quốc giàu có. Do đó họ lập luận rằng những quốc gia đang phát triển không thể xóa bỏ hoàn toàn đói nghèo chỉ nhờ lao động cần cù – mà cần phải có một sự thay đổi căn bản trong trật tự toàn cầu để tạo ra sự tái phân phối thu nhập và nguồn lực từ phía Bắc xuống phía Nam. Về khía cạnh này, họ cùng chia sẻ quan điểm với trường phái “hướng Nam” (xem phía dưới). Là những người trung thành theo chủ nghĩa Mác – Lê-nin, những người theo chủ nghĩa cục bộ cũng lập luận rằng “toàn cầu hóa” thật ra chỉ là một quá trình quốc tế hóa tư bản, tương tự như mô tả của Lê-nin về Chủ nghĩa đế quốc.[8]
Khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2010 đã làm cho dòng tư tưởng này mạnh mẽ hơn bởi nhiều người đã cho rằng “chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước” (guojia longduan zibenzhuyi) cuối cùng đã mang thế giới đến bờ vực tai họa, như Lê-nin đã dự đoán năm 1917. Fang Ning, Giám đốc Viện Khoa học Chính trị thuộc CASS cho rằng hiện tượng này thật ra đã xuất hiện từ Chiến tranh Iraq 2003 vốn đánh dấu sự xuất hiện của kỷ nguyên “chủ nghĩa đế quốc mới”. Với Fang và những người khác, cuộc chiến này báo hiệu kỷ nguyên “hòa bình và phát triển” của Đặng Tiểu Bình đã kết thúc.[9] Chính sách ngoại giao của chính quyền George W. Bush đã dẫn đến sự khôi phục của những nghiên cứu theo hướng chủ nghĩa Mác – hay chính xác hơn là chủ nghĩa Lê-nin mới – về quan hệ quốc tế và một số các bài báo và cuốn sách về “chủ nghĩa đế quốc mới”.[10] Mặc dù lặp lại khá nhiều những phân tích từ những năm 1980,[11] mảng học thuật mới này đã đi xa hơn rất nhiều trong việc đào sâu phân tích cả những phát triển mới trong “chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước” lẫn trật tự quốc tế. Những tác giả này cũng buộc tội chính sách của Trung Quốc đối với Hoa Kỳ là quá mềm mỏng và nhận định mối quan hệ đối tác chiến lược Trung Quốc – Hoa Kỳ chỉ là ảo tưởng. Những người theo chủ nghĩa cục bộ mang theo những nhân tố chủ nghĩa dân tộc cao độ và chống Hoa Kỳ mạnh mẽ (mặc dù không thô thiển như trên mạng internet của Trung Quốc).
Chủ nghĩa hiện thực mang đặc sắc Trung Quốc
Những người theo Chủ nghĩa hiện thực của Trung Quốc là nhóm áp đảo trong cuộc tranh luận về quan hệ quốc tế và vai trò quốc tế của Trung Quốc hiện tại (nếu không phải mãi mãi). Chủ nghĩa hiện thực đã bén rễ sâu trong cách nhìn thế giới của giới học giả Trung Quốc trong nhiều thế kỷ qua,[12] thậm chí trong suốt cả giai đoạn xã hội chủ nghĩa của quốc gia này. Những người theo chủ nghĩa hiện thực Trung Quốc xem quốc gia – dân tộc là đơn vị phân tích cốt lõi, ủng hộ nguyên tắc chủ quyền quốc gia đứng trên tất cả, và bác bỏ lập luận rằng các vấn đề xuyên quốc gia sẽ thâm nhập xuyên biên giới. Cũng giống như những người theo chủ nghĩa hiện thực ở các nơi khác, họ thường cho rằng môi trường quốc tế là vô chính phủ và không thể lường trước được, do đó cần đặt ưu tiên xây dựng một quốc gia mạnh mẽ có thể xác định được đường đi của riêng mình trên thế giới và chống lại những áp lực từ bên ngoài.
Những người theo chủ nghĩa hiện thực của Trung Quốc có thể được chia thành nhóm “tấn công” và nhóm “phòng thủ”, cũng như nhóm “cứng” hoặc nhóm “mềm”. Mỗi nhóm đều tin rằng quốc gia cần phải xây dựng nên sức mạnh cho mình, nhưng cái phân biệt họ với nhau là mục đích sử dụng sức mạnh của quốc gia. Những người hiện thực theo đuổi quyền lực cứng cho rằng cần tăng cường sức mạnh quốc gia tổng hợp (zonghe guoli) – đặc biệt là các khía cạnh quân sự và kinh tế – trong khi phía những người theo đuổi quyền lực mềm lại nhấn mạnh về sức mạnh ngoại giao và văn hóa. Những người theo chủ nghĩa hiện thực tấn công cho rằng Trung Quốc nên sử dụng ảnh hưởng mới xây dựng được về quân sự, kinh tế, và ngoại giao để ép buộc các nước khác khác hướng đến mục tiêu Trung Quốc mong muốn. Họ tin rằng quyền lực sẽ ít có ý nghĩa nếu không được sử dụng. Ví dụ, trong suy nghĩ của họ, Trung Quốc nên dùng ảnh hưởng từ việc nắm giữ trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ để buộc Washington ngừng trang bị vũ khí cho Đài Loan, hoặc trừng phạt những doanh nghiệp Hoa Kỳ lớn vì bán vũ khí cho Đài Bắc. Họ muốn Trung Quốc thành lập một sự hiện diện quân sự rộng rãi hơn (đặc biệt là hải quân) ở Tây Thái Bình Dương để ép Hoa Kỳ ngừng những hoạt động gần bờ biển Trung Quốc. Những người hiện thực phòng thủ đồng ý rằng Trung Quốc nên sở hữu sức mạnh quân sự vượt trội, nhưng chỉ cần “giữ tư thế sẵn sàng” và sử dụng khi cần thiết để răn đe các cuộc xâm lược cũng như sự độc lập của Đài Loan.
Thảo luận với những người hiện thực hé lộ một sự uất ức: họ muốn Trung Quốc sử dụng quyền lực mới có, nhưng cảm thấy bị hạn chế không được làm như vậy. Một người nói: “Vì vị thế Trung Quốc đang lớn lên ở nước ngoài, những khoản đầu tư và lợi ích ở nước ngoài đang lớn lên. Chúng ta cần nghĩ cách để bảo vệ công dân, các khoản đầu tư và lợi ích của chúng ta. Một phương pháp đó là hãy ứng xử như một đế quốc với các chính sách ngoại giao pháo hạm – nhưng với quá khứ của chúng ta, cách này không khả thi.”[13]
Cũng có những yếu tố mang tính trả thù trong suy nghĩ của họ. Những người theo chủ nghĩa hiện thực mang nặng sự bất mãn sâu sắc về giai đoạn dài yếu kém của Trung Quốc, và tin rằng giờ đây khi Trung Quốc đã trở nên hùng mạnh thì nước này nên trả thù những quốc gia đã đối xử không tốt với Trung Quốc trong quá khứ. Shen Dingli, Hiệu trưởng Trường Nghiên cứu Quốc tế của Đại học Phúc Đán ở Thượng Hải và là chuyên gia an ninh hàng đầu giải thích rằng, “trong 10 đến 20 năm năm nữa, Trung Quốc sẽ trở thành nước xuất khẩu kỹ thuật cao chủ chốt – có thể áp dụng những phương thức hạn chế thương mại lên những nước trước đây đã áp dụng phương thức này lên chúng ta!”[14] Ở một dịp khác, Shen khẳng định rằng “Trung Quốc là một cường quốc lớn, chúng tôi có thể xử lý một chọi một bất kỳ quốc gia nào. Đừng quốc gia nào cố gắng lãnh đạo chúng tôi, đừng quốc gia nào dạy chúng tôi nên làm gì.”[15]
Những người hiện thực này có mặt ở trong quân đội và một số trường đại học và các viện nghiên cứu tư vấn chính sách (think tanks). Các tập san và sách của Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) đầy ắp những lập luận theo chủ nghĩa hiện thực cứng. Một số học giả dân sự, như Diêm Học Thông (Yan Xuetong) của Đại học Thanh Hoa và Zhang Ruizhuang của Đại học Nam Khai (cả hai đều là nghiên cứu sinh đươc hướng dẫn bởi nhà hiện thực hàng đầu của Hoa Kỳ Kenneth Waltz, Đại học California-Berkeley), đều thừa nhận mình trung thành với chủ nghĩa hiện thực. Diêm giữ lập trường hiếu chiến trong rất nhiều vấn đề. Đối với ông, “trỗi dậy hòa bình” là một lý thuyết nguy hiểm vì nó chuyển đến những đối thủ tiềm tàng (gồm cả Đài Loan) một thông điệp rằng Trung Quốc sẽ không phản ứng mạnh mẽ để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và lợi ích dân tộc. Trong quá khứ, Diêm đã cho rằng Trung Quốc nên chọn sử dụng vũ lực khi cần thiết và không cần do dự để chống lại những động thái của Đài Loan tiến đến độc lập về pháp lý.[16] Cuốn sách của Diêm năm 1997 Sự nổi dậy của Trung Quốc là một tuyên ngôn về việc xây dựng và sử dụng sức mạnh cứng và toàn diện của Trung Quốc.[17]
Đối với Zhang Ruizhang, quan điểm về “phát triển hòa bình” kết hợp cùng mới “thế giới đa cực” và “đối tác chiến lược Mỹ-Trung” thể hiện những ý tưởng sai lầm, đánh giá sai tình hình thế giới và có thể dẫn đến sai lầm trong chính sách của Trung Quốc. Zhang tranh luận cho một chính sách cương quyết hơn với Hoa Kỳ, nói rằng “Hoa Kỳ đã gây tổn hại đến lợi ích của Trung Quốc rất lâu rồi. Trung Quốc cần phải bất mãn, không phải thỏa mãn, với tình trạng quan hệ Mỹ-Trung.  Mối quan hệ này không ở trong trạng thái tốt. Nếu Trung Quốc không phản đối Hoa Kỳ, nước Mỹ sẽ vi phạm lợi ích Trung Quốc và Trung Quốc sẽ trở thành con rối của Mỹ.”[18] Zhang cũng cho rằng đa cực là cách nhìn quá lạc quan về trật tự sau Chiến tranh Lạnh, cách nhìn này đánh giá thấp những thử thách to lớn mà Trung Quốc đang phải đối mặt từ sự bá quyền của Hoa Kỳ và làm suy yếu sự cảnh giác của Trung Quốc.[19]
Về những khía cạnh này thì những người theo chủ nghĩa hiện thực đang bi quan về môi trường bên ngoài của Trung Quốc, về quan hệ với Đài Loan, và về Hoa Kỳ. Trên hết, họ đang áp dụng một định nghĩa hẹp hòi và vị kỷ về lợi ích quốc gia Trung Hoa, chối bỏ những khái niệm và chính sách toàn cầu hóa, những thách thức liên quốc gia, và quản trị toàn cầu. Người ủng hộ chủ nghĩa hiện thực Trung Quốc (giống như chủ nghĩa cục bộ) có xu hướng cho rằng những cố gắng tranh thủ của phương Tây để kéo Trung Quốc can dự sâu hơn vào quản lý và quản trị toàn cầu là một cái bẫy nguy hiểm nhằm trói buộc Trung Quốc, làm cạn kiệt tài nguyên, và kiềm hãm sự phát triển của nước này. Tuy nhiên Chủ nghĩa hiện thực không phải là một trường phái ủng hộ sự cô lập – nó chỉ ủng hộ một định nghĩa cứng rắn và bảo vệ các lợi ích quốc gia hạn hẹp của Trung Quốc.
Trường phái Cường quốc chủ chốt
Mốt nhóm khác có thể được xem như là trường phái “Cường quốc chủ chốt”. Những thành viên nhóm này ủng hộ việc Trung Quốc nên tập trung khả năng ngoại giao để quản lý mối quan hệ với những cường quốc và các khối chủ chốt trên thế giới – Hoa Kỳ, Nga và có thể là Liên minh Châu Âu – trong khi ít chú ý hơn đến các quốc gia đang phát triển hay chủ nghĩa đa phương: ‘‘Daguo shi shouyao’’ (các cường quốc chủ chốt có tầm quan trọng chủ yếu) là khẩu hiệu nền tảng của họ. Không ngạc nhiên khi những học giả ở nhóm này là những chuyên gia về Hoa Kỳ, Nga, và Liên minh Châu Âu. Thú vị là những nhà phân tích này lại không xác định Ấn Độ, Nhật Bản, hoặc Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) là những “cường quốc chủ chốt”, mặc dù những nước này chắc chắn xác định Trung Quốc như vậy.
Trường phái này lập luận rằng không có những liên kết mạnh mẽ và ổn định với các cường quốc chủ chốt sẽ nguy hại cho những lợi ích của Trung Quốc và sẽ làm phức tạp những mối quan hệ khu vực khác của Trung Quốc. Động lực hiện đại hóa của Trung Quốc là một lý do hiển nhiên cho sự định hướng đến các cường quốc chủ chốt – các cường quốc phương Tây (Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu) là những nguồn chủ yếu của công nghiệ tiên tiến cũng như tư bản và đầu tư. Nga là một trường hợp riêng biệt, nhưng cũng được xem như là nguồn cung cấp năng lượng và vũ khí quan trọng, một nơi để đầu tư và có tầm quan trọng đáng kể đối với an ninh quốc gia của Trung Quốc. Những nhà phân tích nhóm này thường xác định mối quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ như là chìa khóa của mọi chìa khóa (zhongzhong zhi zhong), do đó cho rằng duy trì mối quan hệ hài hòa với Washington nên là ưu tiên hàng đầu của ngoại giao Trung Quốc. Hầu hết thành viên của trường phái này hiện nằm trong cộng đồng Nghiên cứu Hoa Kỳ của Trung Quốc, ví dụ như Vương Tập Tư (Wang Jisi) (Đại học Bắc Kinh), Jin Canrong (Đại học Nhân Dân), Wu Xinbo (Đại học Phúc Đán), and Cui Liru (Viện Trung Quốc về Quan hệ Quốc tế Đương đại). Nhóm này đã áp đảo trong suốt nhiệm kỳ Giang Trạch Dân làm Chủ tịch nước, khi mà Giang thực hiện chính sách “Hoa Kỳ trước hết”, nhưng lại không còn ảnh hưởng như vậy nữa dưới thời Hồ Cẩm Đào, người đã thực hiện một chính sách ngoại giao đa dạng hơn.
Tuy nhiên, một số người trong trường phái này tin rằng chính sách ngoại giao của Trung Quốc nên nhấn mạnh vào Nga. Pan Wei của Đại học Bắc Kinh xem Hoa Kỳ như là ngõ cụt của Trung Quốc và cho rằng mong đợi quan hệ đối tác chiến lược Trung Quốc – Hoa Kỳ là không thực tế và sẽ có nhiều bất lợi hơn là thuận lợi.[20] Pan và những người cùng suy nghĩ cho rằng chính sách ngoại giao Trung Quốc nên được điều chỉnh và hướng tới một mối quan hệ gần gũi hơn với Matxcơva. Những người này kêu gọi một chính sách cứng rắn hơn đối với Hoa Kỳ (do đó chia sẻ cùng quan điểm với những người theo chủ nghĩa cục bộ và chủ nghĩa hiện thực). Họ có sự quan ngại tương tự đối tư tưởng mà Đặng Tiểu Bình đưa ra và được lựa chọn trong 30 năm qua, đó là nhấn mạnh vào việc mở cửa với những cường quốc phát triển của phương Tây.[21]
Một nhóm trong trường phái này cho rằng cho đến vài năm trước, Trung Quốc nên nhấn mạnh ngoại giao với Liên minh Châu Âu vì EU là một trụ cột chính trong thế giới đa cực, nhưng những ý kiến này đã biến mất từ năm 2008 với sự rối loạn ở Brussels và sự bất lực trong chính sách ngoại giao và an ninh của Châu Âu. Những nhà phân tích Trung Quốc đều thất vọng và trở nên mất niềm tin, bác bỏ EU sau khi đã hy vọng một thời gian dài rằng EU có thể trở thành một “cường quốc đang lên mới” (xinxing daguo) trong các vấn đề của thế giới.
Mặc dù các học giả và chuyên gia tranh luận về sự khôn ngoan khi chọn định hướng cường quốc chủ chốt, họ chỉ ra rằng đa số những lãnh đạo cao cấp của Trung Quốc và những người làm chính sách đều thực dụng về những nhu cầu và lợi ích quốc gia của Trung Quốc và do đó vẫn sẽ chọn định hướng cường quốc chủ chốt. Logic của họ là Trung Quốc có thể trả một cái giá rất đắt nếu mối quan hệ với bất kỳ cường quốc nào trong ba cường quốc đề cập ở trên bị tổn hại. Tuy nhiên, rõ ràng là đã có một sự tái định hướng tránh khỏi việc chỉ tập trung vào một mình Hoa Kỳ (như đã thực hiện suốt thời kỳ Giang Trạch Dân) và hướng đến một chính sách toàn cầu và cân bằng hơn dưới thời Hồ Cẩm Đào.
Trường phái Châu Á trước tiên
Trường phái hướng Nam 
Chủ nghĩa đa phương có lựa chọn
Chủ nghĩa toàn cầu
Hàm ý đối với chính sách Trung Quốc của Hoa Kỳ
Đáp trả Chủ nghĩa hiện thực Trung Quốc bằng Chủ nghĩa hiện thực Hoa Kỳ?
Xem toàn bộ nội dung văn bản tại đây: Doi pho voi mot TQ mau thuan.pdf

[1] Xem ‘‘Views of China’s Influence,’’ WorldPublicOpinion.org, January 2009, http://www.worldpublicopinion.org/pipa/images/feb09/BBCEvals/BBCEvals2.htm; và ‘‘GlobalViews of United States Improve While Other Countries Decline,’’ BBC News, April 18, 2010, http://news.bbc.co.uk/2/shared/bsp/hi/pdfs/160410bbcwspoll.pdf.
[2] Về khía cạnh này, xem Linda Jakobson and Dean Knox,‘‘New Foreign Policy Actors in China,’’ SIPRI Policy Paper, no. 26 (Stockholm: Stockholm International Peace Research Institute, 2010), http://books.sipri.org/files/PP/SIPRIPP26.pdf.
[3] Nếu tiếp muốn tiếp cận một đánh giá gần đây, xem Zhu Liqun, ‘‘China’s Foreign Policy Debates,’’Chaillot Papers (Paris: Institute for Security Studies European Union, September 2010); một đánh giá trước đây, xem Daniel Lynch, ‘‘Chinese Thinking on the Future of International Relations: Realism as the Ti, Rationalism as the Yong?,’’ The China Quarterly 197 (March 2009): pp. 87—107.
[4] Xem ví dụ Xue Yong, Zenmayang Zuo Da Guo? [How to be a Great Power] (Beijing: Zhongxin chubanshe, 2009); and Yu Defu,Daguo Faze [The Rules for Great Nations] (Beijing: Zhongguo Huaqiao chubanshe, 2009).
[5] Xem Robert Gilpin, War and Change in Global Politics (Cambridge: Cambridge University Press, 1983).
[6] Tốt hơn có thể xem nhóm này như “những xu hướng để phân tích” thay vì là những trường phái tư tưởng không thay đổi. Nghiên cứu đầu tiên về “xu hướng phân tích” là của H. Gordon Skilling và William Griffiths, Interest Groups in Soviet Politics (Princeton: Princeton University Press, 1973).
[7] Wang Xiaodong et al., Zhongguo bu Gaoxing [China is Unhappy] (Beijing: Jiangsurenmin chubanshe, 2009); and He Xiongfei, Zhongguo Weishenma bu Gaoxing?[ Why is China Unhappy?] (Beijing: Shijie zhishi chubanshe, 2009).
[8] Zhang Wenmu,‘‘Shijie lishi zhong de qiangguo zhilu yu Zhongguo de Xuanze’’ [The Road
of Great Powers in World History and China’s Choice], in Zhanlue yu Tansuo [Strategy and Exploration], ed. Guo Shuyong (Beijing: Shijie zhishi chubanshe, 2008), pp. 33, 54.
[9] Fang Ning,‘‘Xin diguozhuyi yu Zhongguo de zhanlue xuanze’’ [The New Imperialism and China’s Strategic Choice], in Zhanlue yanjianglu [Lectures on Strategy], ed. Guo Shuyong (Beijing: Peking University Press, 2006), pp. 132—133.
[10] Xem Wang Jinsong, Diguozhuyi Lishi de Zhongjie: Dangdai Diguozhuyi de Xingcheng he Fazhan Qushi [Imperialism is the Final Stage of History: Contemporary Imperialism’s Formation and Development Trends] (Beijing: Shehui kexue wenzhai chubanshe, 2008).
[11] Xem David Shambaugh, Beautiful Imperialist: China Perceives America, 1972—1990 (Princeton: Princeton University Press, 1990).
[12] Xem Alastair Iain Johnston, Cultural Realism: Strategic Culture and Grand Strategy in Chinese Culture (Princeton: Princeton University Press, 1998).
[13] Học giả ở Diễn đàn Cải cách Trung Quốc, trong buổi phỏng vấn với tác giả, Bắc Kinh, 20 Tháng Một, 2010.
[14] Shen Dingli, diễn thuyết tại New Zealand Institute of International Affairs, 28 Tháng Sáu 2010
[15] Shen Dingli, diễn thuyết tại Bàn tròn với các chuyên gia Chính sách ngoại giao Trung Quốc, Wellington, New Zealand, 29 Tháng Sáu 2010.
[16] Yan Xuetong,‘‘An Analysis of the Advantages and Disadvantages of Containing Legal Taiwan Independence by Force,’’ Strategy and Management 3 (2004): pp. 1—5.
[17] Yan Xuetong, Zhongguo Jueqi [China’s Rise] (Tianjin: Tianjin renmin chubanshe, 1997).
[18] Zhang Ruizhang, phát biểu tại hội nghị ở Đại học Trung Sơn, Quảng Châu, 7 Tháng 5, 2010.
[19]Zhang Ruizhang, ‘‘Chonggu Zhongguo waijiao suochu zhi guoji huanjing-heping yufazhan bingfei dangdai shijie zhuti’’ [Reassessing the International Environment of China’s Foreign Affairs - Peace and Development are Not the Main Theme of Today’sWorld], Strategy and Management 1 (2001): pp. 20—30.
[20] Xem Pan Wei, ‘‘Yetan heping jueqi’’ [Again Discussing Peaceful Rise], http://www.360doc.com/content/07/0831/17/41440_708164.shtml; và Pan Wei,‘‘Diqiushang conglai mei fasheng guo‘heping jueqi’ zhezhongshi’’ [There Was Never Such a Thing as ‘Peaceful Rise’ in the World’s Past], http://www.360doc.com/content/09/1102/17/346405_828157.shtml.
[21] Xem Wang Yizhou, Zhongguo Waijiao Xin Gaodi [High Land over China’s Foreign Affairs] (Beijing: China Academy of Social Sciences Press, 2008), p. 7.

Nghe "Thông điệp xanh" của Thủ tướng ta tại LHQ, vừa vui vừa chưa vui

Nguyễn Mộng Hoài 
 Mấy ngày cuối tháng 9 này, trên hai cái Đài lớn của đất nước nói đến nhiều vấn đề đối nội, đối ngoại. Trong đó có lẽ ấn tương nhất là bài Phát biểu có tính chất Thông điệp của Chính phủ ta, do Thủ tướng ta trình bầy tại phiên họp lần thứ 68 Đại hội đồng LHQ hôm thứ sáu 27-9 vừa qua. Tôi theo dõi không bỏ sót một chữ "Thông điệp" này của vị Thủ tướng và càng nghe lại càng thấy lòng mình phấn chấn rộn rã niềm vui.
Một ông bạn già cùng tôi theo dõi Đài đã vỗ đùi thốt lên : "Hay, hay lắm ! Việt Nam mình nói giỏi lắm ! Trong nước đã nói giỏi, nay ở một diễn đàn lớn nhất thế giới có đại diên hàng trăm nước thành viên LHQ, lại càng giỏi ! Mấy cha thư ký, chuyên viên giúp việc Thủ tướng đã chuẩn bị bản "Thông điệp" rất hay ! Ông thủ tướng đọc cũng hùng hồn, nghe cũng được.
Thôi, không cần phải "khen phò mã tốt áo nữa", Nghe mấy cụ hưu trí khen và vui, tôi lại thấy buồn buồn. Buồn vì chưa thấy bài "Thông điệp" của Thủ tướng có phản ảnh đầy đủ, toàn diện và "chiến lược" về tình hình đất nước Việt Nam trong vài thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 này. Mọi sự diễn ra về tất cả các mặt đối với đất nước và con người Việt Nam đều làm cho "bọn già" chúng tôi suy nghĩ mông lung.
Hồi còn trẻ, tôi được cơ quan cử đi học một lớp đào tạo 4 năm, trong đó một nửa thời gian dành cho việc học những điều cơ bản của chủ nghĩa Mac-Leenin, học "Lịch sử Đảng ta", nghe tổng quát về lịch sử cộng sản thế giới, rồi học "Kinh tế chính trị Mac-Leenin" Tóm lại, sau lớp đào tạo này, mỗi người dự lớp chúng tôi đều hân hoan, phấn khởi vì từ nay đã có thêm một hành trang lý luận, lý thuyết "soi sáng" con đương công tác của mình. Điều mà tôi liên tưởng bây giờ là từ thực tế đúc kết thành lý luận và lý luận là ngọn đuốc soi đường cho thực tế. Trong quá trình tổng kết thưc tế chứng minh lý luận là đúng đắn, người ta gọi đó là "thực tiễn". Thực tiễn cuộc sống của nhân dân ta trải qua 83 năm do Đảng lãnh đạo và gần 40 năm có hòa bình, sự "được mất" của toàn dân nổi lên những vấn đề gì. Bởi "nói hay" mà làm "không hay hoặc chưa hay", hoặc như trong nghị quyết của Đảng đã đề cập "nói không đi đôi với làm" "nói một đằng làm một nẻo" vẫn là một hiện tượng phổ biến, có tác động "kéo lùi" nhận thức và hành động của nhân dân và cán bộ ta. Vậy thì, tôi nên hiểu thế nào cho đúng đây ?
Lịch sử phát triển của đất nước ta trong gần một thế kỷ qua, kỳ công, thành tích, thành tựu có nhiều, thậm chí vĩ đại, công lao lãnh đạo và công lao của nhân dân cũng có thể được gọi là "vĩ đại". Ngay cả trong thời kỳ "rực rỡ" ấy, nhiều  hiện tượng tiêu cực trong đảng đã xuất hiện, tất nhiên là không đến nỗi suy thoái như bây giờ. Cụ Hồ khi làm Chủ tịch nước đã phải thức một đêm trắng trước khi ký vào bản y án tử hình Trân Dụ Châu, một cán bộ cỡ cục vụ thuộc Tổng cục hậu cần của QĐND ta về tội tham ô, ăn cắp, sống tha hóa trên mồ hôi xương máu của chiến sĩ và tất nhiên là lấy của cải của nhân dân đóng góp để "vinh thân phì gia".
 Trong thời buổi đất nước đang tiến lên công nghiệp hóa và hiện đại hóa này, liệu có nhiều hay ít "Trần Dụ Châu ?". Nói như Chủ tịch nước đương nhiệm thì đó là một bầy sâu. Bầy sâu ấy rất khó bắt, khó diệt vì môi cấp, mỗi ngành lại có "một vài con sâu chúa" chỉ huy các nhòm lợi ích, ngày đêm rất tinh vi đục khoét, làm tàn lụi đất nước, làm xói mòn ngân sách, làm đổ vỡ nhiều công trình và ăn chặn nhiều thứ đáng lẽ người dân được hưởng. Ta gọi đó là nạn tham nhũng mà chúng ta đang tìm mọi cách để diệt nhưng vẫn "bó tay.com" hoặc chưa đâu vào đâu cả. 
Điều này vẫn làm cho nhân dân và đội ngũ đảng viên có tuổi bức xúc và "nóng lòng không yên". Có người nói rằng không nên sốt ruột về kết quả chống tham nhũng. Nhưng không sốt ruột có nghĩa là thế nào, cứ để cho bon tham nhũng tự do hoành hành, đất nước ngày càng kiệt quê, sự nghiệp "xóa đói giảm nghèo" mà LHQ khen liệu có bền vừng và kết quả hơn không ? Con sâu nào là "chủ tướng" làm thất thoát hơn 1 triệu nghìn tỷ đồng. Đấy lã phải là "con sâu bự" chưa ? Vậy thì "con sâu chúa nằm ở đâu"? Không giải quyết rốt ráo nạn tham nhũng thì Nguy cơ sụp đổ chế độ, sụp đổ cả Đảng cầm quyền nữa" Lúc ấy chúng ta có cơ sở nào để có "Thông điêp" trên diễn đàn LHQ về các vấn đề nóng bỏng có tính chất thời đại ?

Chúng ta nên bình tâm suy nghĩ những gì đã và đang diễn ra hằng ngày trên đất nước ta, trong đó có nhiều điều người ta "nói lấy được". Vì sao có hiện tượng "đổ máu" về đất đai. Tại luật hay tại thi hành luật ? Trên thế giới có nước nào quản lý đất đai công thể tư điền như nước ta không ? Tại sao họ làm tốt hơn ta, yên lòng dân hơn ta mà ta không học họ mà lại cứ khư khư giữ lấy cái điều mà phi thực tế và có nhiều tai hại như thời gian qua ? 
Nước nào cũng có công chức. Không có công chức, viên chức thì không có bộ máy quản lý đất nước. Nhưng vì sao, như một số vị lãnh đạo phát biểu công khai: "30% công chức sáng vác ô đi tối vác về" trong khi vị đứng đầu một ngành quản lý công chức lại chỉ khẳng định có 1%. Với ngót 10 triệu công chức viên chức, 1% không làm việc được cũng làm cho ta rùng mình rồi, chứ không phải lên đến con số 30% ! Một phần do luật, một phần do "mua quan bán chức", người dân bây giờ phải "đội một cái nắm quá to quá nặng là đội ngũ công chức. 
Vì sao nền giáo dục nước ta liên tục xuống cấp, càng cải cách giáo dục càng xuống cấp, trong giáo dục cũng có mua quan bán giáo viên" cũng có xập xệ nhiều mặt. Người thật bằng giả nhiều vô kể. Một ông chủ tịch xã sắp hết khóa muốn nhấp nhổm lên huyện đã khai có 3 bằng đại học và ông ta được điều lên vị trí "ngon thơm' của huyện. Nhưng rồi, như cái kim trong bọc lâu ngày cũng tòi ra, ông ta bị kiểm tra thì mới chưa học hết cấp hai ! Trong khi xã thiếu một "Phó chủ tịch UBND theo quy định", một năm hết thăm dò, lại bỏ phiếu tín nhiệm, lại điều tra nhân thân mà vẫn chưa có quyết định, thời gian thì cứ trôi không chờ ai cả. Người ta bảo rằng, "ông Phó chủ tịch chờ" này chưa đủ tiền mua nên chưa được chức quan, mặc dù chỉ là chức quan của xã. Thời buổi qua khó hiểu, dưới sự lãnh đạo của Đảng quang vinh, luôn được học tập "đạo đức Hồ Chí Minh" mà hầu như chức nào, vị trí quan nào dân sự cũng như quân sự đều có giá cả, có khi mất tiền tỷ và người ta đã tính, bỏ ra tiền tỷ mua một chức quan chỉ vài ba năm sau là hòa vốn và tiếp tục có lãi rôi. Thật sự thì người ta không chọn người có thực tài đâu.

Khi học triết học, tôi thấm thía một điều, phải lấy nội trị mà quyết đinh ngoại giao. Một nước có nên nội trị giỏi, bảo đảm dân chủ tự do, dân giầu nước mạnh thì đường lối ngoại giao mới rộng mở và những thông điệp trên các diễn đàn ngoại giao mới thu hút lòng người. Dân trí thế giới ngày nay không còn giống như vài chục năm về trước.

Thông điệp của Thủ tướng ta trước Đại hội đồng LHQ đang là tiếng vang, có tầm ảnh hưởng không thể chối cãi. Tuy nhiên, vui khi nghe thông điệp của Thủ tướng bao nhiêu lại thấy chưa vui về hiện tình đất nước bất nhiều. Làm thế nào để bảo đảm sự hài hòa giữa nội trị và ngoại giao ? Các vị lãnh đạo đất nước biết rất rõ cần phải làm gì, gỡ như thế nào, nhưng còn vướng rất nhiều thứ. Nhiệm kỳ XI sắp kết thúc. Nhiều vấn đề lớn còn đặt ra rất bức xúc. Chính trị, kinh tế, đối nội đối ngoại, giữa xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...đang đặt ra những vấn đề "chiến lược" không thể "ăn ngon ngủ yên" đâu !
Tác giả gửi Quê Choa
Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả

Diễn văn “bốc mùi” của đ/c “X”

Hoàng Thanh Trúc (Danlambao) - “...Bài chuẩn bị sẵn thường dẫn dắt các vấn đề theo dòng chảy sự kiện, theo lối “vái tứ phương”, “thừa còn hơn thiếu”. Lần này, phát biểu của Thủ tướng văn phong bay bướm, câu chữ trong sáng, ý tứ ngắn gọn, súc tích, là sự hòa quyện nhuần nhuyễn giữa quá khứ - cái đã qua, tương lai - cái sắp tới với hiện tại là những gì Việt Nam cũng như cộng đồng quốc tế đang phải đối mặt...” - Nguyễn Thành Châu, Nguyên Đại sứ - Trưởng phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ.
*
Trong vai trò là “phó thường dân” (“chính công dân” thượng đẳng đã thuộc về “đảng ta” rồi) và tuy là “phó dân” nhưng tin tưởng Điều 53 Hiến Pháp qui định cho phép: “mọi công dân có quyền tham gia quản lý Nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận các vấn đề chung của cả nước và địa phương…” dù rằng mọi điều khoản liên quan đến quyền lợi của “phó dân” thường hay bị “chính dân, đảng ta” rào đón ẩn dụ bằng cái còng số 8 ở cuối câu chữ là: "theo quy định của pháp luật".
Tuy nhiên Hiến Chương quốc tế về nhân quyền Liên Hiệp Quốc (nhà nước, “đảng ta” tự nguyện làm thành viên ký kết tham gia năm 1988) Điều khoản 19 qui định: “Mọi người đều có quyền tự do ngôn luận và bày tỏ quan điểm. Quyền này bao gồm sự tự do quan điểm mà không bị xen vào quấy rầy và được tự do tìm kiếm, thu nhận quảng bá tin tức và tư tưởng qua mọi phương tiện truyền thông, bất kể biên giới.” thì chuyện “phó thường dân” chúng ta lạm bàn nội dung chuyến công du và diễn văn của ngài thủ tướng CP, đ/c “X” ở diễn đàn LHQ là trong phạm vi công khai được phép.
“Thông lệ” nó uýnh nhau với “phá lệ” là cái đầu tiên người ta nhận thấy trong chuyến đi của đ/c “X”. Ai cũng biết, đại hội đồng bảo an LHQ mỗi năm “đại nghị” một lần, thường thì như phần đông các quốc gia không phải là thành viên thường trực, theo thông lệ CS/XHCN/VN chỉ cử đi bộ trưởng ngoại giao. Hãn hữu, đặc biệt quan trọng lắm thì Tổng thống (CT/Nước) mới đích thân tham dự, như 1995 CTN Lê Đức Anh dự lễ kỷ niệm 50 năm ngày thành lập LHQ; Năm 2000, CTN/Trần Đức Lương tham dự Hội nghị thượng đỉnh để thông qua và trực tiếp ký kết một số văn bản là Mục tiêu thiên niên kỷ của LHQ.
Năm nay, lần này Đại hội đồng LHQ không thấy đưa ra mục đích hay chủ đề nào đặc biệt cộm cáng trong nghị trình nhưng không hiểu sao “nhà nước, đảng ta” lại phá lệ, lần đầu tiên tiến cử (hay đề nghị xin đi?) một Thủ Tướng chính phủ. Người ta phải tự vấn lý do của việc “phá lệ” này là vì cái gì vậy? Vì cái ghế thành viên Hội Đồng Nhân Quyền LHQ mà CS/XHCN/VN là một ứng cử viên mà CSVN tha thiết muốn được vào ngồi trong năm tới (2014)?
Hay là để “đánh bóng” lại cái ngoại diện và tên tuổi đi kèm của một thủ tướng nhà nước mà người dân (nữ nghệ sĩ nhân dân Kim Chi) đã phải công khai thốt lên rằng: “Tôi không muốn thấy chữ ký của một kẻ (đ/c “X”) đã làm nghèo đất nước làm khổ nhân dân trong nhà mình” Dù chữ ký trên một tờ giấy khen!? Hay cụ thể hơn lời đề nghị của ĐBQH công khai tại nghị trường: Thay vì nhận trách nhiệm và “Xin lỗi” mãi thì đ/c Thủ Tướng nên cụ thể hóa bằng văn hóa “từ chức” đi (ĐBQH Dương Trung Quốc) và câu trả lời của ngài thủ tướng cũng đi vào “lịch sử”: “50 tuổi đảng tôi chưa từ chối nhiệm vụ nào mà “đảng” giao” (!?) Ngài Thủ Tướng quên béng rằng: Trước khi ngồi vào cái ghế thủ tướng của nhà nước nhân dân (không hề là của đảng) thì “đảng ta” phải đưa ngài thủ tướng ra QH xin phê chuẩn bằng biểu quyết.
Thế đấy! Nhân cách, phẩm giá, liêm sỉ của một cá nhân, một nguyên thủ, đại diện cho một quốc gia tại nghị trường quốc tế LHQ!?
Sau cái bắt tay này - Liệu ngài Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon có nên lau lại bàn tay mình? khi biết người mình vừa bắt tay là một kẻ “làm nghèo đất nước, làm khổ nhân dân VN” cố bám cái “ghế” bằng mọi giá dù ĐBQH đề nghị nên từ chức - bởi sau 6 năm ngài thủ tướng đưa VN quốc gia mình lên hàng lạm phát nhất thế giới, toàn bộ hệ thống các ngân hàng như phá sản, các tập đoàn TCT tham nhũng nợ hàng triệu tỷ đồng!? không có cách nào chi trả - Việt Nam đang tụt hậu so với khu vực...
Và vì vậy nội dung bài diễn văn nó cũng “lôm côm” lạc hậu bảo thủ, sặc mùi rỉ sét của “búa liềm” dù chắc chắn đó cũng không thể là tư duy của một “y tá vườn” mà là phải do một “ê kíp” chuyên nghiệp từ trường lớp CS/XHCN giúp việc “rặn” ra từng từ, từng chữ, và quan trọng là nó phải được duyệt trước, nhất trí thông qua từ bộ “cai trị” CSVN, chứng minh bằng xác định từ trong nội dung bài viết “Bài phát biểu vốn được chuẩn bị kỹ càng, được thông qua ở tập thể lãnh đạo cao nhất” Khác biệt hoàn toàn so với các nguyên thủ của các quốc gia tự do dân chủ đa nguyên có lúc tùy nghi ứng biến bằng giá trị kiến thức, khẩu khí diễn đạt độc lập của chính cá nhân mình tại nghị trường mà không phải lệ thuộc vào sự kiểm duyệt trước của bất cứ ai.
Chúng ta thử đọc đoạn mở đầu của bài viết “trí tuệ” bình luận từ trang báo điện tử (PhapLuat.com) mang tên “Tư duy mới về Việt Nam trong các vấn đề quốc tế  (1) của Nguyễn Thành Châu, Nguyên Đại sứ - Trưởng phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ - Bài viết có phong cách “nâng bi” nhưng phản cảm thiếu nghệ thuật làm cho kẻ được nâng bi đôi khi “nhột” quá muốn thẳng chân vào mặt kẻ nâng bi chứ không “tự sướng” được chút nào:
“...Chúng ta cũng không ngoại lệ. Bài (diễn văn) chuẩn bị sẵn thường dẫn dắt các vấn đề theo dòng chảy sự kiện, theo lối “vái tứ phương”, “thừa còn hơn thiếu”. Lần này, phát biểu của Thủ tướng văn phong bay bướm, câu chữ trong sáng, ý tứ ngắn gọn, súc tích, là sự hòa quyện nhuần nhuyễn giữa quá khứ - cái đã qua, tương lai - cái sắp tới với hiện tại là những gì Việt Nam cũng như cộng đồng quốc tế đang phải đối mặt...”. Nguyên văn trên Pháp Luật.com (1).
Phải nói là đọc đoạn này chắc khó ai nhịn được cười với cái nhận xét:
“Phát biểu của Thủ tướng văn phong bay bướm, câu chữ trong sáng, ý tứ ngắn gọn, súc tích, là sự hòa quyện nhuần nhuyễn giữa quá khứ - cái đã qua, tương lai - cái sắp tới với hiện tại là những gì Việt Nam cũng như cộng đồng quốc tế đang phải đối mặt.” Trời hỡi! Bình luận nâng bi như thế này mà là của Nguyên Đại sứ - Trưởng phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ Sao!?
Làm thế nào mà “cũng như cộng đồng quốc tế” được? Khi CS/XHCN/VN duy nhất là quốc gia cá biệt “không giống ai” lạm phát hàng đầu thế giới và GDP đang báo động như thế này từ nhận định của các quan chức CSVN:
“Nhìn lại nửa chặng đường phát triển kinh tế xã hội 5 năm và những điều chỉnh chiến lược” diễn ra sáng 23/9/2013 - Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ không dấu nỗi lo ngại: “Có dấu hiệu kinh tế Việt Nam đang tụt hậu so với các nước”.
Còn PTT/Nguyễn Xuân Phúc thẳng thẳn nhìn nhận: “Trong khi phần lớn các nước trong khu vực đã lấy lại đà tăng trưởng sau khủng hoảng thì tại Việt Nam, sự phục hồi còn chậm. Xét về mặt tuyệt đối, khoảng cách giữa Việt Nam và các nước láng giềng trong khu vực đang ngày một cách xa” (2).
Rồi lại “hót” tiếp theo như con sáo sậu: “Cấu trúc (bài diễn văn) hợp lý, cô đọng, súc tích cũng làm nổi bật lên giá trị nhân văn Việt Nam trong thế giới văn minh”.
Rất có giá trị nhân văn, thưa tác giả với thành tích: CS/XHCN/VN là quốc gia nhà tù đứng hàng thứ 2 trên thế giới giam giữ nhiều phóng viên báo chí (14 người) và hàng trăm công dân bất đồng chính kiến phản đối ôn hòa với nhà nước. Đặc biệt giá trị rất cao là mới đây người được tổng thống Mỹ tôn vinh nhận được Giải thưởng thường niên nhằm vinh danh những ngòi bút bất chấp sự đàn áp, can đảm tranh đấu và hy sinh vì một nền báo chí tự do được trao cho blogger Điếu Cày (Nguyễn Văn Hải), người đang bị nhà cầm quyền CS/Việt Nam giam cầm với bản án 12 năm về tội danh ‘tuyên truyền chống nhà nước’. Trong các nước khối Asean không có nước nào có “giá trị nhân văn” cao cấp như thế này!?
Bài viết còn ẩn dụ viển vông, “thuyết pháp” rẻ tiền rất buồn cười:
“...phát biểu lần này của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã làm nổi bật lên những đóng góp cụ thể của Việt Nam, chẳng hạn như với thế mạnh về sản xuất lúa gạo đã góp phần đảm bảo an ninh lương thực thế giới, Đặc biệt, đây là lần đầu tiên tại diễn đàn quốc tế rộng lớn này, lãnh đạo Việt Nam tuyên bố sẵn sàng tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ - một cam kết vừa mang tính biểu tượng cao, vừa là một nghĩa vụ thực tế mà phải đủ “chín tháng mười ngày” thai nghén, một đất nước vốn là nạn nhân của chiến tranh xâm lược giờ mới đủ thế và lực để gánh vác...”
VN Có tặng không, biếu không, có đóng góp cho LHQ kí lô gạo nào giúp cho các nước thiếu lương thực trên thế giới này đâu mà gọi là góp phần đảm bảo an ninh lương thực thế giới? Thái Lan, Ấn Độ cả núi gạo bán không hết người ta không “gáy” tiếng nào sao ngài Nguyễn Thành Châu “sủa” to thế.
Không biết tác giả có mù lòa không khi nói: “...Một đất nước (VN) vốn là nạn nhân của chiến tranh xâm lược...” Ai xâm lược? Nếu chưa mù lòa thì hảy mở to con mắt mà nhìn sang Nhật Bản và Hàn Quốc nơi mà Quốc Hội 2 quốc gia này hàng năm duyệt chi hàng tỷ USD vui lòng trả quân phí cho hàng trăm ngàn quân Mỹ hiện diện ăn ngũ trên quốc gia mình, để phát triển kinh tế giàu mạnh đến nỗi hiện nay hàng trăm ngàn thanh niên con em CSVN phải xếp hàng thi nhau qua đó “ở đợ”? Nói cho chính xác, miền Nam VN mới chính là nạn nhân của xâm lược từ CS Bắc Việt trên cơ sở 2 Hiệp định Geneve 1954 và Paris 1973.
Thêm nữa trong bài viết rêu rao tâng bốc diễn văn rằng: “Giá trị Việt Nam không chỉ được khẳng định qua cuộc kháng chiến hào hùng chống lại thực dân, đế quốc mà còn được chứng minh bằng những thành công của công cuộc đổi mới”.
Cùng thời điểm, so với các nước Asean đã lấy lại độc lập mà không tốn một giọt máu nào? So với Đông-Tây Đức, Nam-Bắc Triều Tiên cùng cảnh ngộ chia cắt thì đúng là CSVN rất “hào hùng” trong ngu xuẩn với “giá trị” hơn 4 triệu đồng bào, một thế hệ thanh niên nằm xuống vô nghĩa do cốt nhục tương tàn, nồi da sáo thịt bởi ông Hồ Chí Minh và đảng CSVN, thu hồi về một quốc gia không còn nguyên vẹn cương thổ của cha ông lại đối diện xâm lược biển đảo của tổ quốc từ kẻ gọi là “đồng chí” anh em TQ chứ không là đế quốc Mỹ!?
Và rất “thành công” vang dội trong công cuộc đổi mới với 500.000 ngàn thanh niên con em được “xuất khẩu” làm nô lệ cho các nước quanh khu vực! Thành công vang dội với một quốc gia lạm phát hàng đầu thế giới và là quốc gia có số dân nghèo thu nhập dưới 2 USD/ngày nhiều hàng đầu khu vực (sau Campuchia), và cũng là quốc gia “có số má” về tham nhũng ăn cắp mồ hôi nước mắt nhân dân hàng đầu thế giới... Đó gọi là giá trị của sự thành công chăng!?
Còn “tiếu ngạo” hơn nữa khi PV báo chí quốc tế đề cập về “đạo luật nhân quyền Việt Nam” có ý kiến cho rằng Thượng viện Hoa Kỳ dự kiến sẽ thông qua trong tháng 11 tới, đ/c thủ tướng “X” như ca vọng cổ rằng: “...thì đó sẽ là một bước lùi trong quan hệ giữa hai nước, vì nghị quyết đó không phản ánh đúng với thực tế ở Việt Nam, là sự can thiệp, áp đặt ý định chính trị vào nước khác. Hoa Kỳ là quốc gia văn minh không nên làm điều đó….” (3).
Ngược lại mọi quốc gia văn minh rất cần thiết phải lên tiếng tố cáo về vi phạm công ước nhân quyền của CSVN. Đã là “Công Ước” thì mọi thành viên phải có trách nhiệm tuân thủ tuyệt đối như nhau, không thể chấp nhận một kẻ “bịp bợm” lợi dụng danh nghĩa “đạo đức giả” để đàn áp nhân dân nước mình, một quốc gia thành viên LHQ.
Như thế nào là một quốc gia văn minh? Khi người dân không được quyền làm chủ và tự xuất bản một tờ báo nào? Trong khi ở Mỹ và châu Âu mọi công dân đều được quyền làm chủ đài phát thanh, truyền hình và xuất bản báo chí của riêng mình!?
Bắt bỏ tù hay khủng bố đánh đập bất cứ ai xuống đường biểu tình trong ôn hòa phản đối kẻ thù xâm lược là của một nhà nước nước “văn minh”!? Mọi phiên tòa công bố là công khai xét xử nhưng người dân không được phép đến gần, đó là “văn minh”!? 90 triệu người VN không ai được phép ứng cử vào QH, chỉ có một số người do CSVN đưa ra và người dân chỉ được phép bầu chọn trong số người này thôi, đó là “văn minh”!?
Ôi thôi còn nhiều lắm những thứ “văn minh” mà nước Mỹ và toàn thế giới không sánh bằng. CSVN ngăn cấm phản đối mọi sự can thiệp, áp đặt ý định chính trị lên cả nước để copy học hỏi “ăn trộm” bản quyền những hành vi sáng tạo văn minh “mọi rợ” này của CSVN - phải thế không thưa ngài Thủ Tướng “X” và ông Nguyễn Thành Châu - Nguyên Đại sứ - Trưởng phái đoàn đại diện Việt Nam tại LHQ - tác giả bài Bình Luận “diễn văn” của đ/c “X” qua tiêu đề “Tư duy mới về Việt Nam trong các vấn đề quốc tế” nói trên.
_________________________________
(3) PhapLuat online

SUY NGẪM VỀ THỜI CUỘC - Phần 10

           
* NGUYỄN TRUNG
(tiếp theo - Phần 10)
          Ngôn ngữ là tấm gương phản chiếu cuộc sống. Hệ thống chính trị của đất nước đã sản sinh ra những cụm từ tiêu biểu cho bản chất và cấu trúc của nó. Đó là sự xuất hiện của những hiện tượng xã hội mang những cái tên gọi như “văn hóa phong bì”, “đấu tranh, tránh đâu”, “sống lâu lên lão làng”, “chính sách cơ cấu”, “tân quan tân chính sách”,  “tư duy nhiệm kỳ”, “nền kinh tế GDP tỉnh”, “quan hệ”, vân vân… Nội hàm của những cụm từ này phong phú đến mức ngôn ngữ gần như bất lực trong việc chứa đựng chúng.., cũng có nghĩa là sự tha hóa đạt tới mức vượt ra ngoài khả năng diễn đạt của ngôn ng[68]. Vô vàn sự việc xảy ra trong đời sống cho thấy “tư duy nhiệm kỳ”, “nền kinh tế GDP tỉnh” và “quan hệ” là 3 sát thủ chính đang hàng ngày tìm cách giết chết mọi giá trị và hy vọng vốn là nguồn gốc làm nên sức mạnh của một quốc gia.
Chính sách ngu dân, sự bưng bít thông tin, cùng với sự tha hóa của đạo đức và lối sống – con đẻ của quan liêu tham nhũng và bất công xã hội  – đang  tàn phá nghiêm trọng đời sống tinh thần của đất nước. Tâm lý thờ ơ, vô cảm, mất phương hướng, mất lòng tin, không cần quan tâm đến trách nhiệm và đến tương lai (cái gọi là chủ nghĩa mackeno) đang lan rộng ở mức nguy hiểm trong xã hội. Việc dư luận viên đã tới mức phải dùng đến cả sổ hưu làm công cụ biện hộ cho các lý lẽ bảo toàn chế độ và sự vô cảm ẩn chứa nhiều tâm trạng trái ngược nhau của người nghe cho thấy sự khốn quẫn trong trạng thái tinh thần của đất nước đã tới mức hoàn hảo! Còn điều nào đau lòng hơn? …Giữa lúc đất nước cần xốc lên tinh thần quật cường của cả dân tộc trong giai đoạn đầy sóng gió hiện nay của đất nước...  
Sự giả dối và trấn áp nhân danh “giữ vững định hướng” của bộ máy tư tưởng và hệ thống báo chí lề phải càng làm cho tình hình tồi tệ hơn. Đến mức khoảng một năm nay, lần đầu tiên trong lịch sử đất nước xuất hiện trong ngôn ngữ chính thống cụm từ “đội ngũ dư luận viên”!.. Nghĩa là để thực thi bạo lực trấn áp bây giờ có thêm binh chủng “dư luận viên” bên cạnh những binh chủng sẵn có khác. Trong lãnh đạo đã có người công khai nói lên niềm tự hào của mình về sự đông đảo của “đội ngũ dư luận viên” này… (!) Người ta không thể không liên tưởng đến những cụm từ “móc ngoặc”, “bọn móc ngoặc”, “con phe”… xuất hiện trong thời kỳ bao cấp và tem phiếu cách đây ba thập kỷ. Chỉ có điều khác biệt là những cụm từ này là do nhân dân hồi ấy tặng những người làm các việc không chính đáng này với hàm ý phê phán; còn cụm từ “đội ngũ dư luận viên” lại là sản phẩm trí tuệ của ĐCSVN, nói lên nội dung  một việc làm đang được ĐCSVN thực thi và tôn vinh.  
Trong mọi sự tha hóa đất nước đang phải trải qua, có lẽ sự dối trá là nghiêm trọng nhất, là cái đẻ ra mọi tha hóa khác, đang hủy hoại mọi giá trị của đời sống mà tầm tay sự dối trá có thể với tới!
Thất bại nào trong đối nội cũng là tổn thất rất to lớn đối với đất nước. Nhưng điều làm tôi trăn trở nhất là những thất bại trong nền giáo dục của nước nhà. Tôi thực sự lo lắng không biết nước ta rồi đây – khi ra khỏi cuộc khủng hoảng nguy hiểm này và thiết lập nên được một hệ thống chính trị mới -  sẽ phải cần bao nhiêu năm hay bao nhiêu thế hệ nữa, để có thể lấy lại được và xây dựng mới những giá trị tạo dựng nên những thế hệ con người mới không thể thiếu cho một nước Việt Nam phát triển, hiện đại, dấn thân và cùng đi được với cả thế giới! Cần một chế độ chính trị như thế nào để có thể kiến tạo một nền giáo dục đất nước phải có?!..[69]
VII 1.4. Thất bại lớn nhất của sự nghiệp bảo vệ tổ quốc nằm trong mặt trận đối ngoại
            Thời bình, nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc chủ yếu diễn ra trên mặt trận đối ngoại. Vì lẽ này, tôi xin tập trung trình bẩy một số ý kiến của mình trên phương diện này. Những vấn đề khác liên quan đến vấn đề bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, bảo vệ biên giới trên bộ, và các vùng biển, đảo… xin được bàn vào một dịp khác.
            Cũng như các phần trên, tôi xin đặt sang một bên cho một dịp khác việc đánh giá các thành tựu đạt được. Trong phần này xin tập trung tìm hiểu những việc chưa làm được, những thiếu sót hoặc sai lầm.
Chuỗi các sai lầm đầu tiên rất trầm trọng với nhiều hậu quả lâu dài
            Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước thực chất chứa trong lòng nó 7 cuộc chiến tranh. Đó là:
- Cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam chống Mỹ xâm lược; 
- Cuộc chiến tranh giữa chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa đế quốc trực tiếp xảy ra trên đất Việt Nam, nước ta tự nhận về mình nghĩa vụ là một tiền đồn của phe xã hội chủ nghĩa;
- Cuộc chiến tranh tranh giành ảnh hưởng trên thế giới giữa một bên là Liên Xô và liên minh và một bên là Mỹ và liên minh trên đất Việt Nam (một hình thái thể hiện cụ thể của “chiến tranh lạnh 1945 – 1991” diễn ra trên đất Việt Nam);
- Cuộc chiến tranh giữa Trung Quốc và Mỹ trên đất Việt Nam - với mục tiêu giữ kẻ thù Mỹ của Trung Quốc càng xa biên giới Trung Quốc càng tốt, với ý chí của Trung Quốc tọa sơn quan hổ đấu và quyết tâm chống Mỹ đến người Việt Nam cuối cùng..;
- Cuộc chiến tranh tranh giành ảnh hưởng trên thế giới và trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế giữa Liên Xô và Trung Quốc;
- Cuộc chiến tranh của phong trào độc lập dân tộc chống chủ nghĩa thực dân, đế quốc, trong đó Việt Nam là một ngọn cờ tiêu biểu; và
- Việc thực dân Pháp và đế quốc Mỹ hồi ấy tiến hành âm mưu chia cắt lâu dài Việt Nam đã dẫn tới chiến tranh Bắc – Nam 1954 – 1975, đấy là một cuộc nội chiến kéo dài và đẫm máu.
            Đấy là thực tế lịch sử khách quan đã xảy ra.
Việc mổ xẻ các khía cạnh để phân tích 7 cuộc chiến tranh trong 1 cuộc chiến tranh như vậy không thuộc phạm vi bài này. Tuy nhiên, điều tất yếu có thể rút ra tại đây là: Khi kháng chiến chống Mỹ kết thúc, khách quan của sự vật đòi hỏi nước ta phải giải quyết hậu quả và mọi hệ quả liên quan về sau của tất cả 7 cuộc chiến tranh này.
Nhưng khi kháng chiến kết thúc, chủ trương chính sách đối ngoại của nước ta hồi ấy lại không nhận thức được hay không thừa nhận điều tất yếu này.
            Sẽ phải tốn rất nhiều công sức mổ xẻ ngoại giao của nước ta thập kỷ đầu tiên sau khi kháng chiến chống Mỹ kết thúc.
Theo nhận thức của tôi, xin được kết luận ngay như thế này: Vì bỏ qua điều tất yếu nói trên, ngoại giao nước ta khi ra khỏi chiến tranh vừa say sưa chiến thắng, vừa có nhiều bất cập và bị động nghiêm trọng; nhất là thiếu vắng hẳn truyền thống ngoại giao Việt Nam của cha ông ngàn xưa: Đó là luôn luôn biết giữ thể diện cho các kẻ thù sau khi ta đánh bại họ, chủ động bình thường hóa quan hệ với họ… Vì mục đích “lên dây cót” cho dân, cho đến hôm nay lúc này lúc khác vẫn ra rả làm bẽ mặt đối phương cũ, nhưng lại không rút ra những bài học cần rút ra.  
Đất nước ta đã phải trả giá rất đắt cho thiếu vắng sự hiểu biết này sau kháng chiến chống Mỹ!
Ra khỏi kháng chiến (7 cuộc chiến tranh), lại trong bối cảnh phe xã hội chủ nghĩa[70] không còn là một hệ thống thế giới thống nhất (Trung Quốc và Mỹ đi với nhau từ 1972), ngay lập tức nước ta phải đối phó với những kẻ ta đã đánh bại nhưng không chịu buông tha nước ta: Trung Quốc, Mỹ;
thân phận nước ta không thể tránh được là nước “bên thứ ba” trong cuộc tranh chấp không dứt giữa các cường quốc, giữa  cộng sản  và  chống cộng sản, nhất là trên địa bàn ĐNÁ thời đó - trong đó đặc biệt là 3 nước Đông Dương - là một điểm nóng; những nhiệm vụ vô cùng nan giải nhằm khắc phục những hậu quả sâu sắc của sự tương tàn Bắc – Nam và phục hồi đất nước sau những thập kỷ chiến tranh tàn khốc.
Song sự lựa chọn của lãnh đạo lại là thừa thắng xông lên, tiến thẳng lên xây dựng chủ nghĩa xã hội: “tiến lên chủ nghĩa xã hội là xu thế tất yếu của thời đại”, “sự lựa chọn đi lên chủ nghĩa xã hội là sự lựa chọn của dân tộc Việt Nam”, “độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội” ??? Vân vân…[71]?
Lịch sử không làm lại được, nhưng có lẽ lịch sử có thể giúp ta suy luận: Để giải quyết 3 thách thức (a, b, c) nói trên sau khi ra khỏi chiến tranh, Việt Nam lẽ ra phải vận dụng những kinh nghiệm sống còn đã làm nên thắng lợi của kháng chiến chống Mỹ; đó là (1)phát huy sức mạnh dân tộc, và (2)tranh thủ sự hậu thuẫn của cả thế giới tiến bộ.
Song làm sao phát huy sức mạnh dân tộc, nếu không thực hiện được hòa giải dân tộc ngay sau khi chiến tranh kết thúc?
Sự thật là ngay sau 30 Tháng Tư, với tính cách là người chiến thắng, ĐCSVN là người duy nhất có cơ hội và có đủ quyền lực trong tay thực hiện thắng lợi nhiệm vụ khó khăn và vô cùng nhạy cảm này: Hòa giải dân tộc.
Nhưng tư duy ý thức hệ dứt khoát không chịu nhìn nhận trong 7 cuộc chiến tranh của kháng chiến chống Mỹ mà đất nước lâm vào có cuộc nội chiến. Cho đến ngày hôm nay vẫn vậy.
Do đó đã không đặt ra vấn đề hòa giải dân tộc. Hệ quả là (1) vết thương nội chiến cho đến hôm nay vẫn bị bỏ qua không được hàn gắn, chẳng những thế mà còn để xảy thêm những chết chóc, tổn thất mới đau lòng (các vấn đề “nạn kiều”, “thuyền nhân”, cải tạo tư sản…) và bao nhiêu tổn thất khác; (2) nội hàm đích thực của phát huy sức mạnh dân tộc là áp đặt duy ý chí tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội.
Thực trạng đã xảy ra sau 30-04-1975 là: Trong khi vết thương nội chiến cũ còn nguyên vẹn, đất nước phải chịu đựng thêm những thất bại nghiêm trọng về mọi mặt kinh tế, chính trị, xã hội, đối ngoại… của duy ý chí  “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”. Do đó cho đến hôm nay, vẫn không thể phát huy sức mạnh dân tộc với đúng nghĩa, đất nước bị làm yếu đi nghiêm trọng giữa lúc phải đối phó với không biết bao nhiêu thách thức ngổn ngang.
Nói ra hay không nói ra, không đặt ra vấn đề hòa giải dân tộc một cách thực tâm, trên thực tế và trong thâm tâm có nghĩa ĐCSVN tiếp tục coi phía bên kia chiến tuyến cũ vẫn là thù địch. Càng để lâu, vết thương dân tộc này càng khó khắc phục. Ngày nay, trong tình trạng tha hóa trầm trọng của chế độ chính trị, vết thương này tự nó sâu sắc thêm, hoặc tâm lý hận thù cũ đang cố ý làm cho vết thương này sâu sắc thêm!..  Tất nhiên, chỉ có đất nước phải gánh chịu mọi hậu quả mới tiếp theo. Điều vô cùng phi lý: Tại sao ĐCSVN đã thực hiện khép lại quá khứ với Mỹ, mà lại không khép lại quá khứ với một nửa khác của chính mình bên kia chiến tuyến thời chiến tranh?
Song  quan trọng hơn thế, chừng nào ĐCSVN hôm nay chưa thực tâm khắc phục vết thương dân tộc này, chừng nào còn xem nhẹ vấn đề hòa giải dân tộc mãi mãi, thực tế này phải chăng chỉ càng cho thấy: ĐCSVN của hôm nay không muốn giương cao ngọn cờ dân tộc và dân chủ chấn hưng đất nước, đơn giản vì ĐCSVN hôm nay không có bản chất này và do đó cũng không có năng lực làm việc này. Đơn giản là ĐCSVN hôm nay không coi đó là mục tiêu cách mạng của mình. Có phải như vậy không? Nếu đúng như thế thì nguy hiểm quá. Từng đảng viên trong ĐCSVN phải xem lại sự biến chất này so với khi ĐCSVN làm Cách mạng Tháng Tám và tiến hành các cuộc kháng chiến. 
Kháng chiến chống Mỹ thắng lợi, ngoài sức mạnh kiên cường của dân tộc, còn có nguyên nhân quan trọng không thể thiếu: Sự ủng hộ của toàn thể loài người tiến bộ. Nhân dân ta đã nhận được sự giúp đỡ anh em của các nước xã hội chủ nghĩa hồi ấy; nhân dân ta còn được các lực lượng yêu chuộng hòa bình và công lý khắp thế giới và ngay cả trên nước Mỹ cổ vũ, hậu thuẫn, được phong trào phản chiến của những lực lượng này tiếp sức.
Xin nói ngay, sự cổ vũ, hậu thuẫn của phong trào phản chiến nói trên là dành cho những giá trị của cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Việt Nam mà những lực lượng tiến bộ này của thế giới chia sẻ. Xin đừng ngộ nhận đấy là sự ủng hộ Việt Nam lựa chọn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội – mặc dù những lực lượng tiến bộ này của thế giới biết rất rõ cuộc kháng chiến chống Mỹ ở Việt Nam do ĐCSVN lãnh đạo. Mỹ thất bại trong cuộc chiến tranh này còn có nguyên nhân là thế giới tiến bộ không chấp nhận một siêu cường đem vũ lực của mình bóp chết ý chí của một dân tộc đấu tranh giành độc lập tự do – đó là Việt Nam.
Có thể kết luận: Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước chứng minh hùng hồn: Để bảo vệ mình, Việt Nam phải đi với cả thế giới, phải đứng trong hàng ngũ tiến bộ của nhân dân thế giới. Cuộc kháng chiến này còn là sự đóng góp trực tiếp của Việt Nam vào hòa bình và các giá trị tiến bộ của thế giới, đó cũng là  sự dấn thân trực tiếp của Việt Nam trong trào lưu tiến bộ của nhân loại. Thực tế này đã góp phần trực tiếp làm nên sức mạnh bất khả kháng của Việt Nam.
Trong thời bình bảo vệ tổ quốc lại càng phải làm như vậy. Nhưng trong thời bình, ĐCSVN đã không làm như vậy.
Nhìn lại thời hậu chiến, nước ta làm không tốt (1) nhiệm vụ phát huy sức mạnh toàn dân tộc và (2) nhiệm vụ phát huy sức mạnh cùng đi với cả thế giới tiến bộ ngang tầm với những thách thức và cơ hội đặt ra. Vì 2 khuyết điểm này, nên đã vấp phải nhiều thất bại nghiêm trọng về đối nội cũng như đối ngoại. Đất nước bị suy yếu và uy hiếp nhiều mặt.
Những sai lầm này đã được Khmer đỏ khai thác triệt để cho cuộc chiến tranh chống Việt Nam. Những sai lầm này tạo thêm thuận lợi cho Trung Quốc xâm lược biên giới phía Bắc Việt Nam tháng 2 – 1979, vào hùa với Mỹ cô lập và bao vây cấm vận chống Việt Nam cả một thập kỷ sau chiến tranh. Những sai lầm nay làm cho quá trình hội nhập quốc tế sau đó của nước ta diễn ra cực kỳ chật vật, quanh co, nhiều cơ hội quan trọng bị bỏ lỡ[72].
Đấy là những sai lầm rất nghiêm trọng trong nhiệm vụ bảo vệ đất nước ở thời kỳ này, để lại nhiều hệ lụy cho hôm nay.
Có không ít ý kiến biện hộ: …Những sai lầm như thế vấp phải trong thời hậu chiến là tất yếu, là bất khả kháng trong bối cảnh quốc tế và khu vực  lúc đó… Không thể vỗ cánh bay qua bối cảnh lịch sử và đốt cháy giai đoạn trong tư duy…
 Những lập luận như thế không hoàn toàn vô lý, thậm chí có nhiều khía cạnh xác đáng. Lịch sử cũng không thể làm lại được. Nhưng nếu muốn lịch sử là người thầy cho hiện tại và cho tương lai, nhất thiết cần mổ xẻ tới căn nguyên mọi sự việc đã xảy ra.
Riêng tôi xin thưa: Suy cho cùng, điều đau lòng vẫn là tầm trí tuệ hạn hẹp và sự nhìn nhận thiên lệch của tư duy ý thức hệ của lãnh đạo hồi ấy về thế giới bên ngoài cũng như về lợi ích quốc gia, khiến cho đất nước rơi ngay vào chặng đường đau khổ mới, ngay sau khi vừa ra khỏi chiến tranh. Có phải sự thật là như vậy không? 
          ĐCSVN nói riêng và là người Việt Nam nói chung có lẽ nên suy ngẫm về quãng đường lịch sử không ít máu và nước mắt này. Tôi không dám cho mình cái quyền giữ chân lý về mình, nhưng tôi thực sự nghĩ như thế, đinh ninh như thế. Xin được chia sẻ để cùng tham khảo. Vì không nói ra cũng sẽ là có tội với đất nước. Còn chuyện đúng / sai, để cho sự thật phân giải, để cho mọi người sẽ phân giải.
Hơn nữa, nhìn rõ thế giới, hiểu đúng lợi ích quốc gia của ta – điều này luôn luôn là vấn đề nóng bỏng và có ý nghĩa mất / còn đối với hiện tại và của tương lai của đất nước.
Có thể kết luận: Sau kháng chiến, không phát huy được sức mạnh dân tộc, không cùng đi được với thế giới như vậy, thế là sai lầm. Đất nước yếu đi nghiêm trọng cả về thế và lực, nên đã phải trả giá đắt.
            Đã 38 năm trôi qua. Nhưng hôm nay nhìn lại, trong lòng tôi canh cánh nỗi niềm: Phải chăng một cơ hội lịch sử của dân tộc ngàn năm mới có một lần đã bị bỏ lỡ? – ngàn năm với cả nghĩa đen của cụm từ này –[73].
                 (còn tiếp)

Khi số phận đất nước được quyết trong khán phòng

-Sẽ dễ dàng hơn cho các nhà ngoại giao nếu họ nhận được sự ủng hộ, hậu thuẫn to lớn từ trong nước. Chính vì vậy, với thực lực vượt trội, các nước lớn thường tỏ ra lấn lướt trong các cuộc đàm phán. Nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng.
Ai cũng biết các động thái ngoại giao có thể ngăn một cuộc chiến tranh. Điều đó thể hiện rõ trong nỗ lực của các bên hiện nay liên quan đến tình hình Syria. Giả thử Nga, Mỹ, Syria không nhất trí phương án giải giáp vũ khí hóa học, khả năng sử dụng vũ lực sẽ là rất cao.
Đàm phán Paris kết thúc chiến tranh Việt Nam đã trở thành một điển cứu trong giáo trình chính trị học quốc tế. Được thừa nhận và tôn vinh, ngoại giao không chỉ ngăn ngừa mà còn giúp chấm dứt chiến tranh.
Ngọn đèn lịch sử
Vậy sức mạnh ngoại giao thể hiện ở đâu? Lẽ dĩ nhiên nó phải bắt nguồn từ nội lực bên trong của một quốc gia, bởi sẽ dễ dàng hơn cho các nhà ngoại giao nếu họ nhận được sự ủng hộ, hậu thuẫn to lớn từ trong nước. Chính vì vậy, với thực lực vượt trội, các nước lớn thường tỏ ra lấn lướt trong các cuộc đàm phán.
Nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng.
sức mạnh mềm, ngoại giao, bang giao, thông điệp, đối ngoại, Thủ tướng, NewYork, ShangriLa
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hội kiến Tổng thống Pháp Francois Hollande.
Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Các nước nhỏ đã giành nhiều thắng lợi vẻ vang trên bàn đàm phán. Đó là câu chuyện của Việt Nam trong nỗ lực xuất chúng kết thúc chiến tranh, Singapore giành giữ các lợi ích không tưởng về kinh tế-thương mại, Ba Lan không ít lần đàng hoàng đóng vai trò người hỗ trợ hậu chiến quốc tế, tất cả đều trước, cùng và thậm chí trong thế đương đầu với các nước lớn hơn.
Ngoại giao bao gồm nhiều định nghĩa, nhưng cũng như chính trị, nó là tất cả những gì thuộc về nghệ thuật của các khả năng. Các bài diễn văn là một trong những “bộ môn nghệ thuật đó”. Vận mệnh, khắc mệnh hay tương mệnh của các dân tộc không hiếm khi được quyết định trong một khán phòng.
Người ta sẽ không bao giờ quên bài diễn văn hùng biện “14 điểm” năm 1918 của Woodrow Wilson, tạo tiền đề cho sự ra đời của Hội quốc liên, tiền thân của Liên hợp quốc.
ASEAN sẽ còn mãi nhớ tới lời phát biểu của Thủ tướng Thái Lan Chatichai Choonhavan “biến Đông Dương từ chiến trường thành thị trường”, góp phần xóa mờ ranh giới chia cắt địa chính trị Đông Nam Á trong thập niên 80 của thế kỷ trước.
Hàng chục bài phỏng vấn quốc tế của Ngoại trưởng Nguyễn Cơ Thạch sau năm 1989 đã gây ấn tượng mạnh không chỉ trong lòng bạn bè quốc tế mà còn cảm hóa những người ở phía bên kia khi bóng đen bao vây cấm vận còn phủ kín. Ông không ngại ngần vận dụng ngay cả lời nói của “đối thủ” về khả năng chung luôn có “ánh sáng ở cuối đường hầm”.
Lịch sử cho thấy diễn văn ngoại giao là hợp phần xứng đáng của sức mạnh mềm như quan điểm được chia sẻ rộng rãi của Joseph Nye. Tôn Tử cũng nói đỉnh cao của quan hệ bang giao là “không đánh mà thắng”.

Điểm sáng hiện tại
Gần đây, các bài diễn văn đối ngoại Việt Nam đã đem đến nguồn cảm hứng mới trong bối cảnh kinh tế gặp nhiều thách thức, thời cuộc diễn biến phức tạp, khó lường, dung sai chiến lược dường như đã nhỏ đi.
Tháng 7/2013, tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược-Hoa Kỳ, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã làm nhiều cử tọa, bao gồm nhiều nhà nghiên cứu hàng đầu, bất ngờ thích thú và hưởng ứng với câu hỏi: có ai chỉ được cho chúng tôi đâu là cơ sở của ‘đường lưỡi bò’ không?
Tại Shangri La, hiệu ứng “lòng tin chiến lược” của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ngay lập tức khiến cộng đồng khu vực, quốc tế thấy một hình ảnh Việt Nam, dù gặp nhiềc thách thức, vẫn tỏ rõ vai trò tích cực, chủ động và có trách nhiệm hơn đối với các công việc chung.
Tương tự như vậy, diễn văn của người đứng đầu Chính phủ tại khóa họp 68 Đại hội đồng Liên hợp quốc ngày 27/9/2013 đã vượt lên trên khuôn sáo của bài phát biểu thông thường. Không chỉ cung cấp các diễn biến mới nhất liên quan đến tình hình an ninh và phát triển toàn cầu, bằng những ví dụ và con số sinh động, bài diễn văn còn thể hiện nhất quán những quan điểm cơ bản của nền ngoại giao Việt Nam trong nỗ lực hội nhập đất nước với những chuẩn mực của thời đại.
Đó là việc đề cao luật pháp quốc tế, nguyên tắc ứng xử chung, bình đẳng và công lý cho mọi quốc gia, tiêu biểu như ở Biển Đông hay việc thực hiện các Mục tiêu Thiên niên kỷ. Bình đẳng bởi vì các quốc gia dù nhỏ cũng có thể có những đóng góp đáng ghi nhận như vai trò của Việt Nam trong việc góp phần bảo đảm an ninh lương thực của thế giới. Công lý là những quốc gia giàu hơn, mạnh hơn, các nước lớn phải đáp ứng được kỳ vọng thể hiện trách nhiệm tương xứng hơn cho các nỗ lực chung của nhân loại. Đi ngược lại những điều đó sẽ làm mất đi hình ảnh quốc gia, một hợp phần thiết yếu của sức mạnh mềm trong thời đại truyền thông và thức tỉnh lương tri.
Tương tự,  bài phát biểu của Thủ tướng tại Paris, nhân dịp hai nước thiết lập “Đối tác chiến lược” đã phản ánh đúng tinh thần lịch sử quan hệ song phương, từ những thời kỳ khó khăn nhất, những câu chuyện tích cực như về bác sĩ Yersin, đến những hợp đồng trị giá hàng tỷ Euro và tinh thần hữu nghị, tin cậy mới. Đáng chú ý, ngôn ngữ của nó không nhằm tái tạo lịch sử bằng các sự kiện khô khan. Trái lại, câu chữ của bài diễn văn đó đã ví quan hệ hai nước như biểu tượng “con tầu đang căng buồm lướt sóng” của Paris, dù có trải qua bão tố cũng sẽ cập bến thành công, nếu được dẫn đường bằng những hành động tỉnh táo ở hiện tại, những bài học quý từ quá khứ và viễn kiến vì một tương lai nhân văn chung.
Trong “kỷ nguyên ánh sáng” (Bill Gate), các cử chỉ và biểu tượng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đó cũng là điểm xuyên suốt trong các tác phẩm gây tiếng vang gần đây của nhà văn, nhà biểu tượng học Dan Brown. Người ta luôn phải trả giá đắt để tìm lại những “biểu tượng đã mất”.
Sức mạnh mềm bao gồm những giá trị phi vật chất. Ý nghĩ và sự tưởng tượng ngay lập tức có thể đưa con người đến mặt trăng. Thực tế là con người đã đặt chân đến mặt trăng, bắt đầu từ những suy nghĩ điên rồ và viễn vông nhất. Là phạm trù thuộc giao tiếp, nghệ thuật và chính trị, ngoại giao là kênh khuếch đại. Bỏ lỡ nó là tự tước đi một nguồn sức mạnh không giới hạn, ẩn chứa trong mọi cá thể chính trị. Tận dụng nó, các quốc gia được chắp thêm đôi cánh.
Những bài diễn văn ngoại giao gần đây của các nhà lãnh đạo Việt Nam một lần nữa cho thấy nhận thức đó đã trở thành hành động cần thiết trong bối cảnh Việt Nam, cộng đồng khu vực, quốc tế cần thêm niềm tin. Thái độ lạc quan, những cách làm riêng mới cần được cổ vũ, nhưng trên hết để thành công chúng phải nhất quán, phù hợp với những nguyên lý phổ quát dẫn dắt toàn nhân loại.
Thạch Hà

Hoàn Cầu: Obama nói không thể dựa vào lịch sử giải quyết TT Biển Đông

(GDVN) - Ông Obama khẳng định rằng các bên tuyên bố chủ quyền các đảo ở Biển Đông cần phải làm rõ những điểm còn mơ hồ, không nên dựa vào lịch sử hay cảm tính, tình cảm dân tộc để giải quyết vấn đề.

Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Thời báo Hoàn Cầu ngày 30/9 dẫn lời Daniel Russell, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á - Thái Bình Dương truyền đạt quan điểm của Tổng thống Barack Obama xung quanh vấn đề tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc với các nước láng giềng.

Theo đó, ông Obama khẳng định rằng các bên tuyên bố chủ quyền các đảo ở Biển Đông cần phải làm rõ những điểm còn mơ hồ, không nên dựa vào lịch sử hay cảm tính, tình cảm dân tộc để giải quyết vấn đề.

Washington cũng khẳng định Mỹ có đầy đủ năng lực, tự tin để đồng thời kiểm soát các vấn đề an ninh ở cả khu vực châu Á lẫn Trung Đông.

Trước đó trong phiên họp với các Ngoại trưởng ASEAN, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry kêu gọi ASEAN và Trung Quốc nhanh chóng giải quyết tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông.

Mỹ sẽ tiếp tục nỗ lực giải quyết vấn đề an ninh và tự do hàng hải trên Biển Đông, đồng thời hy vọng đảm bảo các bên liên quan tôn trọng luật pháp quốc tế và an ninh thương mại hợp pháp trên Biển Đông.

Hồng Thủy

Con gì làm ra tiền nhiều nhất?

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kêu gọi Hoa Kỳ sớm công nhận Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường.
Cuộc phỏng vấn chớp nhoáng sau đây của phóng viên Ngọc Hà (hãng thông tấn Ý Dân) nhằm làm rõ hơn ý kiến của thủ tướng:
Hỏi: Mong ngài thủ tướng nói rõ hơn điều gì khác biệt nổi trội nhất giữa 1 nền kinh tế “nhiều thành phần-một định hướng” của Hà Nội với 1 nền “kinh tế thị trường” mà ông đang yêu cầu Hoa Kỳ công nhận?
Đáp: Trong cả hai nền kinh tế, người ta vẫn hỏi khó nhau là con gì làm ra tiền nhiều nhất? Trả lời được câu hỏi này thì sẽ hiểu tất tần tật những nguyên tắc cốt lõi của các nền kinh tế…
Trong nền kinh tế “nhiều thành phần-một định hướng” thì đó là con tôm xuất khẩu.
Trong giai đoạn quá độ giữa nền kinh tế tập trung và kinh tế thị trường thì đó là… con gái xuất khẩu.
Còn trong nền kinh tế thị trường ở VN xứ tôi, hiện giờ và trong tương lai những năm trước mặt, thì chắc chắn đó là… con dấu.