Dương Chí Dũng có ‘khai man’ ông Ngọ?
 |
| Dương Chí Dũng có cố tình lôi ông Ngọ theo vì ân oán cá nhân? |
Hôm 7/1, trong phiên tòa xét xử em trai là Dương Tự Trọng và các đồng phạm về tội “Tổ chức cho người khác trốn ra nước ngoài’, ông Dương Chí Dũng đã khai rằng người báo tin để ông bỏ trốn là Thượng tướng Phạm Quý Ngọ, đương kim thứ trưởng Công an.
Ông Dũng, cựu chủ tịch Hội đồng Quản trị Vinalines, đã bị tuyên án tử hình trong một phiên tòa trước đó về hai tội ‘Tham ô’ và ‘Cố ý làm trái’.
Đáng chú ý ông Phạm Quý Ngọ lại từng trưởng Ban chuyên án điều tra vụ việc ở Vinalines nên có ý kiến cho rằng Dương Chí Dũng ‘khai man’ ông Ngọ nhằm lật lại cuộc điều tra để gỡ tội cho bản thân.
‘Có bằng chứng thì khai’
BBC Việt ngữ đã đem vấn đề này trao đổi với ông Trần Đình Triển, luật sư bào chữa của ông Dương Chí Dũng trong phiên tòa trước.
Ông Triển đưa ra hai lập luận để cho rằng nhận định trên là ‘không chuẩn xác’.
 Nếu anh không có bằng chứng mà khai ra làm mất uy tín người khác thì có thể bị xử lý tội vu khống." Luật sư Trần Đình Triển |
“Những vấn đề có căn cứ thì khai, nhưng không được lợi dụng yếu tố nào đó để có lợi cho bản thân mình,” ông giải thích.
Thứ hai, tình tiết có liên quan ông Ngọ cũng đã được ‘ông Dũng khai trong giai đoạn điều tra’ chứ không phải chờ đến sau khi biết có án tử hình mới khai, ông Triển cho biết.
“Tôi tin chắc những tình tiết này cũng đã được xem xét trong quá trình điều tra,” ông nói.
"Lời khai về ông Ngọ có nhiều tình tiết"
|
“Khi xét xử vụ án Dương Chí Dũng về tội ‘Cố ý làm trái’ và ‘Tham ô tài sản’, tình tiết báo tin không gắn với vụ việc nên nếu khai ra thì người ta sẽ hiểu nhầm mình đưa sự việc không liên quan,” ông giải thích và nói thêm rằng trong phiên tòa xử tội ‘Tổ chức trốn ra nước ngoài’ thì đưa ra lời khai về ông Ngọ sẽ phù hợp hơn.
Ông Triển cũng nói rằng với tư cách luật sư, ông đã khuyên thân chủ của ông rằng: “Cái gì có bằng chứng thì khai. Không có thì không khai và nên khai ở thời điểm nào.”
“Nếu anh không có bằng chứng mà khai ra làm mất uy tín người khác thì có thể bị xử lý tội vu khống,” ông nói.
Nhiều tình tiết
 |
| Thượng tướng Phạm Quý Ngọ bị cho là 'đang đổ bệnh' |
Luật sư Triển cũng nói rằng có nhiều chi tiết cơ quan điều tra có thể xác minh về lời khai của ông Dũng.
“Chẳng hạn tình tiết ông Dũng khai gặp ông Ngọ ở Quảng Ninh (để đưa 10.000 đô la) thì cũng cần xác minh vợ chồng ông Ngọ tại thời điểm đó có mặt ở Quảng Ninh hay không,” ông dẫn chứng.
“Hay việc liên quan nhà ông Ngọ (ông Dũng khai đến căn hộ của ông Ngọ ở tòa nhà Pacific trên đường Lý Thường Kiệt để đưa 500.000 đô la) thì thường những khu chung cư có vị trí như vậy đều có camera (quay lại),” ông nói thêm.
“Vấn đề điện thoại liên lạc với nhau nữa, và còn chi tiết (ông Dũng khai) có người con trai ông Ngọ là Hùng tại thời điểm đó có đi dự sinh nhật của một gia đình – điều này có không?”
Về việc liệu ông Dũng khai thêm có phải là có động cơ muốn giảm nhẹ tội hay không, Luật sư Triển lập luận rằng nếu sự việc có thật mà ông Dũng không khai thì sẽ mắc tội ‘Che giấu tội phạm’, còn nếu không có thật mà ông Dũng khai thì sẽ phạm thêm tội ‘Vu khống’.
Không thể nào nói với vai trò Viện kiểm sát hay Hội đồng Xét xử dám đưa ra kết luận như vậy đối với một vụ án mà mang tính chất rất là bức xúc và chấn động dư luận." Luật sư Trần Đình Triển |
“Trách nhiệm của cơ quan tố tụng phải chứng minh lời khai nào là đúng,” ông nói, “Ông Dũng phải khẳng định trong những lời khai mâu thuẫn đó thì lời khai nào là chính xác thì cơ quan bảo vệ pháp luật có căn cứ để xem xét có phù hợp không thì mới đưa ra kết luận được.”
Nhận định về việc Hội đồng xét xử trong phiên tòa Dương Tự Trọng ra quyết định khởi tố vụ án ‘Làm lộ bí mật nhà nước’, ông Triển cho rằng ‘đây là cả quá trình xem xét vụ án trước đó và cũng có những dấu hiệu và căn cứ rồi mới đi đến quyết định như vậy’.
“Không thể nào nói với vai trò Viện kiểm sát hay Hội đồng xét xử dám đưa ra kết luận như vậy đối với một vụ án mà mang tính chất rất là bức xúc và chấn động dư luận.”
‘Trâu lấm vẩy bùn’
Trong khi đó, ngày 9/1 báo mạng PetroTimes đã đăng bài viết của Tổng biên tập Nguyễn Như Phong, người vốn là đại tá công an, với lập luận ủng hộ Tướng Phạm Quý Ngọ rất rõ ràng và rằng lời khai của Dương Chí Dũng không đáng tin.
Điều đáng nói là vụ án chỉ vừa mới được khởi tố và sự vụ vẫn còn đang được điều tra.
|
Theo Đại tá Phong thì vụ việc ông Dũng khai ông Ngọ sau khi bị bắt đã được báo lên các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước và đã được ‘xem xét hết sức cẩn trọng’ nhưng sau đó ông Ngọ vẫn được nâng hàm từ trung tướng lên thượng tướng.
“Việc ông Ngọ vẫn được Chủ tịch nước phong cấp hàm Thượng tướng là minh chứng rõ nhất cho việc ông không ăn hối lộ của Dương Chí Dũng,” tác giả viết.
Tác giả cũng đặt nghi vấn về lời khai bất nhất của ông Dũng, lúc thì khai đưa ông Ngọ 500.000 đô la, lúc thì ‘viết bản khai lại và xin lỗi ông Ngọ vì đã vu oan cho ông’.
Ngoài ra, ông cũng nghi ngờ rằng việc ông Dũng đem tiền đến nhà ông Ngọ mà ‘qua mắt được lực lượng theo dõi thì rất lạ’.
Việc ông Ngọ vẫn được Chủ tịch nước phong cấp hàm Thượng tướng là
minh chứng rõ nhất cho việc ông không ăn hối lộ của Dương Chí Dũng."
Nguyễn Như Phong, tổng biên tập PetroTimes
|
Đại tá Phong cũng cho biết thêm là ‘trước phiên tòa 7 ngày’, ông đã gọi điện cho ông Phạm Quý Ngọ hỏi về khả năng Dương Chí Dũng sẽ khai ra tình tiết 500.000 đô la trước Tòa.
Theo lời ông Phong thuật lại thì ông Ngọ đã bình thản nói rằng: "Kệ nó. Nó muốn khai gì thì khai. Sẽ có nơi điều tra làm rõ".
“Ông chỉ nói như vậy, rồi chuyển sang chuyện ông đang bị bệnh tật hành hạ,” bài báo tường thuật.
Tác giả yêu cầu ‘phải làm cho ra ngô ra khoai’ nhưng cũng lưu ý rằng ‘từ xưa đến nay, chuyện bị cáo ra Tòa khai vấy theo kiểu "trâu lấm vẩy bùn" cho người khác là không hiếm’.
Theo BBC
Khởi tố Thứ trưởng Công an: Hành trình không dễ dàng
Lời tố cáo Thượng tướng Phạm Quý Ngọ tham ô 500 ngàn đô la trước tòa của Dương Chí Dũng mở đầu cho một quyết định khởi tố vụ án nhanh và khá bất ngờ cho người theo dõi.
|
Chiều ngày 8 tháng 1 năm 2014 Thẩm phán Trương Việt Toàn thay mặt cho Tòa án Nhân dân Hà Nội và Hội đồng xét xử đã công bố quyết định khởi tố vụ án ngay khi tòa tuyên án cho các bị cáo, tức ngay một ngày sau đó.
∇ Nghe tường trình
|
Vụ án Dương Tự Trọng đã xử xong, những lời khai chấn động của ông Dương Chí Dũng tuy vẫn còn dư âm nhưng xem ra ngày một ít đi vì người ta chờ đợi diễn tiến mới sau quyết định khởi tố của Tòa án Nhân dân Hà Nội.
Nói chuyện với báo chí sau phiên tòa, Thẩm phán Trương Việt Toàn cho biết lời khai và các chứng cứ như sổ tay và các cuộc gọi của Dương Chí Dũng là căn cứ để khởi tố hồ sơ vụ án.
Nhật ký diễn biến của một người cũng là chứng cứ, nó cũng được xem là
nguồn chứng cứ để người ta làm đầu mối điều tra theo dõi cũng như nhật
ký, các mối quan hệ giờ giấc đi lại hay giao tiếp.
-LS Trần Quốc Thuận
|
“Nhật ký diễn biến của một người cũng là chứng cứ, nó cũng được xem là nguồn chứng cứ để người ta làm đầu mối điều tra theo dõi cũng như nhật ký, các mối quan hệ giờ giấc đi lại hay giao tiếp. Tất cả những cái đó hình thành chứng cứ người ta dựa vào đó. Mình tưởng là chứng cứ chết nhưng khi dựng lại thì nó sống khi có căn cứ pháp lý, tức là căn cứ khoa học nhìn nhận việc đó. Việc chứng minh cũng là trách nhiệm của cơ quan điều tra. Chứng cứ đó rất quan trọng nhưng nó phải được chứng minh.”
Người ta còn nhớ trong phiên tòa của chính mình trước đó Dương Chí Dũng rất tự tin và thậm chí còn làm thơ trước tòa nữa vì ông ta tin rằng lá bài mang tên Phạm Quý Ngọ sẽ được thế lực nào đó âm thầm giảm án cho ông, và vì vậy ông kiên trì không khai ra như một bùa hộ mạng. Thế nhưng bản án tử hình đã làm cho ông tuyệt vọng và tên của Phạm Quý Ngọ được công khai là phản ứng quyết liệt đối với thế lực làm ngơ trước số phận của ông.
Sau khi lời tố cáo của Dương Chí Dũng nổ ra Bộ công an mới công khai rằng sau khi bị bắt tại Campuchia mang về Việt Nam Dương Chí Dũng đã khai toàn bộ sự việc này với cơ quan điều tra của Bộ công an.
Trung tướng Hoàng Kông Tư, quyền Tổng Cục trưởng Tổng cục An ninh II, Thủ trưởng Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an nói với báo chí rằng trước đây trong quá trình điều tra, Dương Chí Dũng đã khai báo về chuyện của Thứ trưởng Phạm Quý Ngọ và Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã báo cáo với lãnh đạo Bộ Công an.
Ông Dương Chí Dũng vào phòng xử án hôm 12 tháng 12, 2013
|
Lời giải thích của Trung tướng Hoàng Kông Tư không làm cho người dân thỏa mãn vì trong phiên tòa xử tử hình ông Dũng Viện Kiểm sát không hề nhắc tới chi tiết cực kỳ quan trọng này.
Luật sư Trần Quốc Thuận nhận xét:
“Cơ quan điều tra họ đã vào cuộc từ lâu rồi mặc dù bây giờ không khai ra như thế nhưng tôi biết những cơ quan an ninh họ đã vào cuộc từ lâu rồi và phiên tòa này chỉ là hình thức thôi. Họ đã bắt đầu khi có lời khai của Dương Chí Dũng, họ đã khoanh vùng điều tra rồi chứ không phải tới bây giờ họ mới giật mình khi nghe Dương Chí Dũng khai tại tòa. Không phải, cơ quan điều tra không thể ngây thơ như thế được. Có lời khai của Dương Chí Dũng có việc Dương Chí Dũng bị lộ khi chạy trốn thì ngay lúc đó họ đã khoanh vùng điều tra rồi.”
Nhiệm vụ bất khả thi
Dư luận đặt câu hỏi rằng nếu đã điều tra thì tại sao lại giấu chi tiết của một nhân vật quan trọng như vậy? Đúng hay sai thì người bị tố cáo phải trình diện trước tòa án để trả lời. Hành động bịt miệng lời khai của bị can có vi phạm hoạt động tư pháp hay không? Phải chăng công an điều tra công an là một nhiệm vụ bất khả thi nhất là cấp dưới điều tra cấp trên trong cùng hệ thống.
Trong phiên tòa Dương Chí Dũng lần trước cơ quan báo chí tuy được tham dự nhưng bị buộc không được mang theo các phương tiện tác nghiệp như máy thu âm, máy ảnh hay computer. Họ chỉ được mang theo giấy bút và bị cấm chụp ảnh bằng điện thoại.
Khi họ để báo chí vào đông như thế thì đã có chủ trương của người ta
rồi. Tất cả các vụ án người ta đều xử theo chủ trương theo lợi ích chính
trị của người cầm quyền.
-Nhà báo Lê Phú Khải
|
Nhà báo Lê Phú Khải làm việc cho Đài Truyên hình Trung ương nhiều chục năm cho biết nhận xét của ông về những thay đổi này:
“Khi họ để báo chí vào đông như thế thì đã có chủ trương của người ta rồi. Tất cả các vụ án người ta đều xử theo chủ trương theo lợi ích chính trị của người cầm quyền chứ không xử theo pháp luật. Nếu theo luật thì nhiều người bị bắt lắm, mấy ông giàu có thế lực thì tiền đâu mà ra? Họ xử theo bước đi theo nước cờ chính trị của người ta thế thôi. Lúc người ta xử thế này nhưng cũng có lúc người ta xử thế khác chứ làm gì có pháp luật trong một chế độ toàn trị?
Theo tôi thì tùy theo không khí, “nghĩa vụ chính trị” của người cầm quyền mà họ sẽ có cách điều hành tòa án điều hành báo chí và thông tin có lợi cho họ. Đây là vụ án tham nhũng có thể nó cần mang tính điển hình hoặc là những thế lực đứng đằng sau họ có những cái quyết định của họ để xét xử từng vụ án một.”
Trong cả hai phiên tòa báo chí không bỏ qua chi tiết về sự tham gia âm thầm của ông Trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Bá Thanh. Trong phiên xử Dương Chí Dũng ông ngồi một mình nơi phòng riêng theo dõi qua truyền hình trực tiếp và có lẽ cùng với tờ khai của Dương Chí Dũng tố cáo ông Phạm Quý Ngọ gửi cho ông trước đó trên tay.
Lần trước ông trở ra xe với bản án tử hình dành cho Dương Chí Dũng.
Lần này ông theo dõi phiên tòa của Dương Tự Trọng cũng trong phòng riêng và lời tố cáo của Dương Chí Dũng được ông nghe tường tận từng lời từng chữ thay vì đọc trên giấy.
Ông Nguyễn Bá Thanh ra về sau khi nghe lệnh khởi tố vụ án mà điểm nhắm tới lần này là Thượng tướng Phạm Quý Ngọ, đương kim Thứ trưởng công an. Hai hình ảnh này làm giới quan sát nghĩ rằng vai trò định hướng của ông Nguyễn Bá Thanh là rất lớn vì vụ án này được ông xem là một trong 6 đại án cần phải giải quyết.
Giới quan sát cũng cho rằng sau một thời gian im lặng chuẩn bị nếu Ban Nội chính Trung ương thành công lần này trong việc mang Phạm Quý Ngọ ra tòa thì sức mạnh của các phe phái đã đổi chiều tuy chưa biết là tốt hơn hay xấu hơn nhưng ít ra một vài con sâu cực lớn sẽ được bắt ra.
Mặc Lâm.
Theo RFA
Nụ cười Dương Tự Trọng
Nụ cười và sự điềm tĩnh của ông Trọng trong phiên xử hôm qua, liệu có
ai nỡ trách đó là một nụ cười khinh bạc, ngoan cố như những “bản án dư
luận” đã trở thành thông lệ vẫn dành cho những bị cáo “đến chết vẫn
cười”?
Giơ tay chào anh em, dặn vợ con không được khóc, Dương Tự Trọng bình
thản đón nhận bản án 18 năm tù ngay cả trong lời nói cuối cùng cũng như
biểu thị thái độ bằng một nụ cười.
Có không ít cảm thông từ nhiều phía khi hành động phạm tội của Dương Tự Trọng là sự giằng xé giữa cái lý mà một viên sĩ quan công an cao cấp phải giữ, và một bên là cái tình huynh đệ máu mủ ruột rà. Còn nhìn nụ cười của Dương Tự Trọng ( > Xem video) , chứng kiến sự bình thản của bị cáo đón nhận bản án, tôi lại nhớ tới Khổng Tử.
Sách Tứ thư chép:
Diệp Công nói với Khổng Tử: “Xóm tôi có người ngay thẳng. Người cha ăn trộm dê, người con ra làm chứng”.
Khổng Tử đáp: “Người con ngay thẳng ở xóm tôi khác thế. Cha che giấu cho con, con che giấu cho cha. Sự ngay thẳng ở ngay đó thôi”.
“Sự ngay thẳng” của Nho gia đến thời Lê chẳng có ai tranh luận.
Hoặc gần hơn, ngay hồi thế kỷ 19 thôi, bộ Hoàng Việt luật lệ (Luật Gia Long) trong điều 31, quyển 1 phần Danh lệ quy định “Thân thuộc tương vi dung ẩn”, (có nghĩa là họ hàng thân thuộc che giấu tội cho nhau), viết rằng: “Trường hợp người thân thuộc bậc đại công trở lên, mà tang phục rất trọng, ông bà ngoại, cha mẹ vợ của cháu, rể, vợ chồng của cháu, anh em của cháu, vợ của anh em mang ơn lớn, nếu phạm tội đều cho phép giấu tội cho nhau”.
Dù tiếng là “hủ nho”, các cụ hoàn toàn đúng khi đề cao giá trị gia đình và việc pháp lý hóa các phạm trù đạo đức cho thấy sự bảo vệ tốt nhất, chính là bảo vệ ngay từ đầu những quan hệ gia đình, rường cột nền tảng của xã hội.
Ngay trong xã hội pháp quyền đương đại, vị tình hay vị pháp đôi khi là một cuộc tranh đấu, nó có ngay trong sự phân vân ở mỗi con người.
Bị cáo Dương Tự Trọng, một quan chức cao cấp trong ngành công an đã tổ chức cho một nghi can trốn đi nước ngoài. Anh ta lôi kéo đồng nghiệp, bạn bè vào vòng lao lý, sử dụng các thủ đoạn để trốn tránh sự phát hiện của pháp luật. Thậm chí, anh dung dưỡng cho tội phạm bị truy nã. Dương Tự Trọng phạm tội và đương nhiên, bị cáo phải trả giá.
Nhưng đôi khi, người ta biết và chấp nhận trả giá cho việc mà họ làm.
Sẽ rất dễ để nói rằng, lẽ ra Dương Tự Trọng, với tư cách là một người em, nên khuyên anh mình ra đầu thú để “cùng lắm là tử hình”.
Sẽ rất dễ dàng nhìn thấy việc một sĩ quan công an cao cấp từng đảm nhiệm vị trí trưởng phòng cảnh sát hình sự phải làm: chìa ra một chiếc còng số 8.
Nhưng còn tình huynh đệ máu mủ ruột rà, còn gia đình và lương tâm?
Chúng ta đòi hỏi sự nghiêm trị của pháp luật, đòi hỏi “pháp bất vị thân”. Nhưng ít nhất vụ án Dương Tự Trọng không thể xếp chung trong với những vụ như “Em giết anh vì một cây xoan”; “Anh giết em khi tranh một bao gạo”; “Con giết bố vì không được cho tiền”; Và mới nhất, cũng hôm qua, cũng trong một phiên tòa ở Quảng Nam là chuyện “con đánh cha ruột đến chết bằng một khúc tre” mà nguyên nhân chỉ vì mâu thuẫn, cãi cọ.
Ừ thì bản chất của pháp luật là vô tình, nhưng cũng không thể vô tình để đánh đồng một tội phạm ngay tình bên cạnh toàn những ác nghịch, bất đạo, bất hiếu, bất mục…mà ngay trong luật Hồng Đức xưa đã coi là những đại ác.
>> Xem thêm: Video lời nói cuối cùng của Dương Tự Trọng tại tòa: 'Tôi thương anh tôi lắm'
Đào Tuấn
(VnExpress)
Có không ít cảm thông từ nhiều phía khi hành động phạm tội của Dương Tự Trọng là sự giằng xé giữa cái lý mà một viên sĩ quan công an cao cấp phải giữ, và một bên là cái tình huynh đệ máu mủ ruột rà. Còn nhìn nụ cười của Dương Tự Trọng ( > Xem video) , chứng kiến sự bình thản của bị cáo đón nhận bản án, tôi lại nhớ tới Khổng Tử.
Sách Tứ thư chép:
 |
Khổng Tử đáp: “Người con ngay thẳng ở xóm tôi khác thế. Cha che giấu cho con, con che giấu cho cha. Sự ngay thẳng ở ngay đó thôi”.
“Sự ngay thẳng” của Nho gia đến thời Lê chẳng có ai tranh luận.
Hoặc gần hơn, ngay hồi thế kỷ 19 thôi, bộ Hoàng Việt luật lệ (Luật Gia Long) trong điều 31, quyển 1 phần Danh lệ quy định “Thân thuộc tương vi dung ẩn”, (có nghĩa là họ hàng thân thuộc che giấu tội cho nhau), viết rằng: “Trường hợp người thân thuộc bậc đại công trở lên, mà tang phục rất trọng, ông bà ngoại, cha mẹ vợ của cháu, rể, vợ chồng của cháu, anh em của cháu, vợ của anh em mang ơn lớn, nếu phạm tội đều cho phép giấu tội cho nhau”.
Dù tiếng là “hủ nho”, các cụ hoàn toàn đúng khi đề cao giá trị gia đình và việc pháp lý hóa các phạm trù đạo đức cho thấy sự bảo vệ tốt nhất, chính là bảo vệ ngay từ đầu những quan hệ gia đình, rường cột nền tảng của xã hội.
Ngay trong xã hội pháp quyền đương đại, vị tình hay vị pháp đôi khi là một cuộc tranh đấu, nó có ngay trong sự phân vân ở mỗi con người.
Bị cáo Dương Tự Trọng, một quan chức cao cấp trong ngành công an đã tổ chức cho một nghi can trốn đi nước ngoài. Anh ta lôi kéo đồng nghiệp, bạn bè vào vòng lao lý, sử dụng các thủ đoạn để trốn tránh sự phát hiện của pháp luật. Thậm chí, anh dung dưỡng cho tội phạm bị truy nã. Dương Tự Trọng phạm tội và đương nhiên, bị cáo phải trả giá.
Nhưng đôi khi, người ta biết và chấp nhận trả giá cho việc mà họ làm.
Sẽ rất dễ để nói rằng, lẽ ra Dương Tự Trọng, với tư cách là một người em, nên khuyên anh mình ra đầu thú để “cùng lắm là tử hình”.
Sẽ rất dễ dàng nhìn thấy việc một sĩ quan công an cao cấp từng đảm nhiệm vị trí trưởng phòng cảnh sát hình sự phải làm: chìa ra một chiếc còng số 8.
Nhưng còn tình huynh đệ máu mủ ruột rà, còn gia đình và lương tâm?
Chúng ta đòi hỏi sự nghiêm trị của pháp luật, đòi hỏi “pháp bất vị thân”. Nhưng ít nhất vụ án Dương Tự Trọng không thể xếp chung trong với những vụ như “Em giết anh vì một cây xoan”; “Anh giết em khi tranh một bao gạo”; “Con giết bố vì không được cho tiền”; Và mới nhất, cũng hôm qua, cũng trong một phiên tòa ở Quảng Nam là chuyện “con đánh cha ruột đến chết bằng một khúc tre” mà nguyên nhân chỉ vì mâu thuẫn, cãi cọ.
Ừ thì bản chất của pháp luật là vô tình, nhưng cũng không thể vô tình để đánh đồng một tội phạm ngay tình bên cạnh toàn những ác nghịch, bất đạo, bất hiếu, bất mục…mà ngay trong luật Hồng Đức xưa đã coi là những đại ác.
>> Xem thêm: Video lời nói cuối cùng của Dương Tự Trọng tại tòa: 'Tôi thương anh tôi lắm'
Đào Tuấn
(VnExpress)
Hải chiến Hoàng Sa - 40 năm nhìn lại - Kỳ 5: Bỏ mình vì nước
Các tường thuật có chi tiết mâu thuẫn nhau về Hải chiến Hoàng Sa, nhưng có một thực tế không thể chối cãi, đó là Trung Quốc đã ngang nhiên xâm lăng quần đảo của Việt Nam. Và người Việt Nam đã chiến đấu để bảo vệ chủ quyền, nhiều người đã bỏ mình vì nước. (đã rõ NGƯỜI VIỆT NAM)
Tin liên quan:
Bài 5: Bỏ mình vì nước
 |
| Hạm trưởng Ngụy Văn Thà và con tàu HQ-10 Nhật Tảo nằm lại giữa biển khơi trong Hải chiến Hoàng Sa - Ảnh tư liệu |
Gần 40 năm sau trận hải chiến, trong căn nhà tạm cư ở quận 10, TP.Hồ Chí Minh, góa phụ Huỳnh Thị Sinh kể với phóng viên Thanh Niên Online: “Ngày 18.1.1974, nhiều người nghe tin có đánh nhau ở ngoải nên kéo ra cầu tàu quân cảng chờ. Cô không ra được. Nghe người ta bảo chưa biết tàu mình ra làm sao”. Đến ngày 19.1, hung tin báo về, chồng bà, Thiếu tá hải quân Ngụy Văn Thà, tử trận ở tuổi 30, mất xác cùng con tàu HQ-10 Nhật Tảo mà ông chỉ huy.
“Người ta làm lễ truy điệu long trọng cho ông xã cô. Có cả tư lệnh Hải quân tới viếng”. Người chồng quá cố của bà được vinh danh, được truy phong trung tá hải quân dưới thời Việt Nam Cộng Hòa.
Chồng bà Sinh nằm trong số ít nhất 74 quân nhân Việt Nam Cộng Hòa đã ngã xuống trong cuộc chiến bảo vệ quần đảo Hoàng Sa vào năm 1974, trước sự xâm lăng của quân Trung Quốc.
Nằm lại nơi biển xa
Hộ tống hạm Nhật Tảo (HQ-10) là tàu nhỏ nhất và có hỏa lực yếu nhất của Việt Nam Cộng Hòa. Khởi đầu cuộc chiến, các tàu 389 và 396 của Trung Quốc dồn hỏa lực vào HQ-16, nên HQ-10 được dịp “rảnh tay” phát hỏa vào tàu địch, khiến chiếc 389 của đối phương gần như tê liệt. Tuy nhiên, chỉ trong vòng khoảng 10 phút kể từ khi khai chiến, đài chỉ huy HQ-10 bị trúng đạn pháo, toàn bộ hệ thống truyền tin và hầm máy tê liệt. Hạm trưởng Ngụy Văn Thà tử trận, Hạm phó – Thiếu tá Nguyễn Thành Trí cũng bị trọng thương. HQ-10 trôi không kiểm soát và va vào tàu 389 của Trung Quốc, theo cuốn Tài liệu Hải chiến Hoàng Sa. Sau đó, hai chiến hạm Trung Quốc mới nhập vùng còn bắn dữ dội vào HQ-10 lúc này đã bất khả phản kháng, khiến tàu chìm vào buổi chiều ngày 19.1.
Khi HQ-10 trúng đạn, nhiều thành viên tàu tử trận cùng với Hạm trưởng. Số thủy thủ còn lại là 23 người đã tìm cách thả bè đưa Hạm phó Nguyễn Thành Trí đào thoát. Trong lúc lênh đênh trên biển, Hạm phó Trí cùng một thủy thủ khác đã không qua khỏi do vết thương quá nặng, đành nằm lại giữa biển khơi. Sau vài ngày trôi dạt không thức ăn, nước uống, những người sống sót trên bè được tàu chở dầu Skopionella trên đường từ Hồng Kông đi Singapore vớt được.
Khi tàu HQ-16 bị bắn trúng hầm máy, Trung sĩ Điện khí Xuân bị đạn chém đứt lìa tay. Trong hành trình rút về Đà Nẵng, Trung sĩ Xuân đã qua đời do vết thương quá nặng và không được chăm sóc đúng mức.
Hạm trưởng HQ-16 Lê Văn Thự nhớ lại: “Khi rời Hoàng Sa, tôi hết sức ân hận đã bỏ lại trên đảo một toán nhân viên 8 người do Trung úy Liêm chỉ huy khi có lệnh đưa nhân viên lên giữ đảo. Trung úy Liêm và toán nhân viên sau đó đã mạo hiểm vượt biển bằng bè vì không muốn Trung Cộng bắt làm tù binh. Sau hơn mười ngày lênh đênh trên biển, bè trôi về tận ngoài khơi Qui Nhơn, được ngư phủ cứu và được đưa vào bệnh viện Qui Nhơn cấp cứu. Họ vượt biển mà không chuẩn bị thức ăn nước uống nên Hạ sĩ Quản kho Nguyễn Văn Duyên đã chết vì kiệt sức khi đưa vào Qui Nhơn”.
Theo Hạm trưởng Vũ Hữu San, HQ-4 là tàu hiện đại nhất của Việt Nam Cộng Hòa nên phía Trung Quốc tưởng nhầm là soái hạm. Địch dồn hỏa lực rất lớn vào HQ-4 nên tàu trúng nhiều đạn nhưng sau đó khắc phục các tổn thất khá nhanh. Về nhân mạng, theo thống kê sau cuộc chiến, HQ-4 có Hạ sĩ vận chuyển Nguyễn Thành Danh và Nguyễn Văn Vượng (thành viên nhóm Biệt hải quá giang theo tàu) tử thương.
Bên cạnh đó, HQ-5 tổn thất một thành viên và bốn quân nhân thuộc nhóm Hải kích đi theo tàu. Theo các thống kê thu thập được cho đến hôm nay, phía Việt Nam Cộng Hòa tổn thất 74 nhân mạng trong Hải chiến Hoàng Sa; ngoài ra còn 16 người bị thương và 48 người bị bắt làm tù binh khi Trung Quốc tăng quân đổ bộ lên chiếm các đảo vào ngày 20.1.
Ngày 30.1.1974, phía Trung Quốc bắt đầu trao trả tù binh qua ngả Hồng Kông.
Căm giận và tưởng nhớ
Cuộc xâm lăng của Trung Quốc tại quần đảo Hoàng Sa vào ngày 19.1.1974 đã thổi bùng ngọn lửa tranh đấu của nhân dân Việt Nam. Tài liệu do chính phủ Việt Nam Cộng Hòa công bố cho biết tại hầu hết các tỉnh thành ở miền Nam, dân chúng và các đại diện dân cử, đoàn thể tôn giáo, nghiệp đoàn, hội sinh viên… đã tổ chức mít tinh, hội thảo, tuần hành, ra quyết nghị “để lên án đế quốc Trung Cộng và ủng hộ Chánh phủ VNCH”. Đồng bào còn gửi thỉnh nguyện thư lên Liên Hiệp Quốc và Tòa án Quốc tế La Haye đề nghị có biện pháp thích đáng với Trung Quốc.
Sinh viên Đại học Văn khoa và Minh Đức “đã tổ chức lễ tưởng niệm các chiến sĩ hy sinh trong biến cố Hoàng Sa”, theo tài liệu Hoàng Sa – lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa. Nhiều quân nhân tử trận đã được truy phong, truy tặng các danh hiệu. Nhiều quân nhân sống sót sau cuộc chiến được tôn vinh
Về mặt ngoại giao và chính trị, Chính phủ Việt Nam Cộng Hòa đã có nhiều phản ứng mạnh mẽ. Chúng tôi xin giới thiệu ở đây hai bản tuyên cáo chính thức của Việt Nam Cộng Hòa sau khi Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa. Những văn bản này là bằng chứng khẳng định ý chí duy trì chủ quyền, không bao giờ từ bỏ chủ quyền dù bị nước ngoài cưỡng chiếm bất hợp pháp của chính quyền tại Sài Gòn lúc bấy giờ.
Chúng ta coi những tờ chiếu, tờ lệnh mà các triều vua, chúa thời Nguyễn ban cho các đội thủy quân, đội dân binh đi thực thi chủ quyền tại Hoàng Sa là bằng chứng chứng minh chủ quyền, cho thấy hoạt động thực thi chủ quyền cấp nhà nước của các nhà nước tại Việt Nam là liên tục và không bao giờ từ bỏ. Thì ở đây, sự kiện các quân nhân Việt Nam Cộng Hòa nổ súng vào tàu quân xâm lược Trung Quốc, cũng như những tuyên bố chính thức từ Chính phủ, Bộ Ngoại giao và các cơ quan khác thuộc chính quyền Việt Nam Cộng Hòa xung quanh Hải chiến Hoàng Sa 1974 là những bằng chứng đanh thép tố cáo hành động xâm lăng phi pháp của Trung Quốc, khẳng định ý chí chủ quyền không bao giờ nhượng bộ của người Việt Nam.
oOo
Hải chiến Hoàng Sa: Tuyên cáo của Bộ Ngoại giao VNCH ngày 19.1.1974
Ngay khi trận Hải chiến Hoàng Sa đang diễn ra vào ngày 19.1.1974, Bộ Ngoại giao Việt Nam Cộng Hòa đã ra tuyên cáo lên án Trung Quốc xâm lược và khẳng định chủ quyền không thể chối cãi của VNCH tại quần đảo này. Dưới đây là toàn văn tuyên cáo.
“Sau khi mạo nhận ngày 11.1.1974 chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam Cộng Hòa, Trung Cộng đã đưa Hải quân đến khu vực Hoàng Sa, và đổ bộ quân lính lên các đảo Cam Tuyền (Hữu Nhật - TNO), Quang Hòa và Duy Mộng.
Lực lượng Hải quân Trung Cộng gồm có 11 chiến đỉnh thuộc nhiều loại và trọng lượng khác nhau, kể cả một tàu loại Komar có trang bị hỏa tiễn.
Để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ và nền an ninh quốc gia trước cuộc xâm lăng quân sự này, các lực lượng Hải quân Việt Nam Cộng Hòa trấn đóng trong khu vực này đã ra lệnh cho bọn xâm nhập phải rời khu vực.
Thay vì tuân lệnh, các tàu Trung Cộng, kể từ 18.1.1974, lại có những hành động khiêu khích như đâm thẳng vào các chiến đỉnh Việt Nam.
Sáng ngày 19.1.1974, hồi 10 giờ 20, một hộ tống hạm Trung Cộng thuộc loại Kronstadt đã khai hỏa bắn vào khu trục hạm “Trần Khánh Dư” mang số HQ-04 của Việt Nam Cộng Hòa. Để tự vệ, các chiến hạm Việt Nam đã phản pháo và gây hư hại cho hộ tống hạm Trung Cộng. Cuộc giao tranh hiện còn tiếp diễn và đang gây thiệt hại về nhân mạng và vật chất cho cả đôi bên.
Các hành động quân sự của Trung Cộng là hành vi xâm phạm trắng trợn vào lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa, và một lần nữa vạch trần chánh sách bành trướng đế quốc mà Trung Cộng liên tục theo đuổi, đã được biểu lộ qua cuộc thôn tính Tây Tạng, cuộc xâm lăng Đại Hàn và Ấn Độ trước kia.
Việc Trung Cộng ngày nay xâm phạm lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa không những chỉ đe dọa chủ quyền và an ninh của Việt Nam Cộng Hòa, mà còn là một hiểm họa đối với nền hòa bình và ổn cố của Đông Nam Á và toàn thế giới.
Với tư cách là một nước nhỏ bị một cường quốc vô cớ tấn công, Việt Nam Cộng Hòa kêu gọi toàn thể các dân tộc yêu chuộng công lý và hòa bình trên toàn thế giới hãy cương quyết lên án các hành vi chiến tranh thô bạo của Trung Cộng nhằm vào một quốc gia độc lập và có chủ quyền để buộc Trung Cộng phải tức khắc chấm dứt các hành động nguy hiểm đó. Làm ngơ để cho Trung Cộng tự do tiến hành cuộc xâm lấn trắng trợn này là khuyến khích kẻ gây hấn tiếp tục theo đuổi chánh sách bành trướng của chúng và sự kiện này đe dọa sự sống còn của những nước nhỏ đặc biệt là những nước ở Á châu.
Trong suốt lịch sử, dân tộc Việt Nam đã đánh bại nhiều cuộc ngoại xâm. Ngày nay, chánh phủ và nhân dân Việt Nam Cộng Hòa cũng nhất định bảo vệ sự toàn vẹn của lãnh thổ quốc gia”.
oOo
Hải chiến Hoàng Sa: Tuyên cáo ngày 14.2.1974 của Chính phủ Việt Nam Cộng Hòa
Sau khi Trung Quốc nổ súng cưỡng chiếm Hoàng Sa, một làn sóng phản đối mạnh liệt đã nổ ra trên khắp miền Nam Việt Nam. Chính quyền tại Sài Gòn cũng đã ra tuyên bố lên án Trung Quốc xâm lược. Dưới đây là tuyên cáo ngày 14.2.1974 của Chính phủ Việt Nam Cộng Hòa.
 |
| Tuần hành phản đối Trung Quốc chiếm Hoàng Sa |
“Nghĩa vụ cao cả và cấp thiết nhất của một Chánh phủ là bảo vệ chủ quyền, độc lập và sự vẹn toàn lãnh thổ của quốc gia. Chánh phủ Việt Nam Cộng Hòa cương quyết làm tròn nghĩa vụ này, bất luận những khó khăn trở ngại có thể gặp phải và bất chấp những sự phản đối không căn cứ dầu phát xuất từ đâu.
Trước việc Trung Cộng trắng trợn xâm chiếm bằng vũ lực quần đảo Trường Sa của Việt Nam Cộng Hòa, Chánh phủ Việt Nam Cộng Hòa thấy cần phải tuyên cáo long trọng trước công luận thế giới cho bạn cũng như thù biết rõ rằng:
Quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa là những phần bất khả phân của lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa. Chánh phủ và nhân dân Việt Nam Cộng Hòa không bao giờ chịu khuất phục trước bạo lực mà từ bỏ tất cả hay một phần chủ quyền của mình trên những quần đảo ấy.
Chừng nào còn một hòn đảo thuộc phần lãnh thổ ấy của Việt Nam Cộng Hòa bị nước ngoài chiếm giữ bằng bạo lực thì chừng ấy Chánh phủ và nhân dân Việt Nam Cộng Hòa còn đấu tranh để khôi phục những quyền lợi chánh đáng của mình.
Kẻ xâm chiếm phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về mọi tình trạng căng thẳng có thể do đó mà có.
Trong dịp này, Chánh phủ Việt Nam Cộng Hòa cũng long trọng tái xác nhận chủ quyền của Việt Nam Cộng Hòa trên những hòn đảo nằm ở ngoài khơi bờ biển Trung Phần và bờ biển Nam Phần Việt Nam, từ trước tới nay vẫn được coi là một phần lãnh thổ của Việt Nam Cộng Hòa trên những dữ kiện địa lý, lịch sử, pháp lý và thực tại không thể chối cãi được.
Chánh phủ Việt Nam Cộng Hòa cương quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia trên những đảo ấy bằng mọi cách.
Trung thành với chánh sách hòa bình cố hữu của mình, Chánh phủ Việt Nam Cộng Hòa sẵn sàng giải quyết bằng đường lối thương lượng những vụ tranh chấp quốc tế có thể xảy ra về những hải đảo ấy, nhưng nhất định không vì thế mà từ bỏ chủ quyền của Việt Nam Cộng Hòa trên những phần đất này”.
Châu Minh Linh
Theo báo Thanh Niên
Tưởng niệm 40 năm hải chiến Hoàng Sa
Trận hải chiến để giữ quần đảo Hoàng Sa trước sự tấn công xâm lược của Trung Quốc đã xảy ra 40 năm qua. Có 74 sĩ quan và binh sĩ hải quân Việt nam Cộng hòa đã bỏ mình trong trận hải chiến đó.
|
∇ Nghe tường trình
|
Một người được nhắc đến nhiều trong số những liệt sĩ hy sinh tại trận hải chiến sinh tử suốt ba ngày từ 17 đến 19 tháng giêng năm 1974 là thiếu tá Ngụy Văn Thà, hạm trưởng chiến hạm HQ10 của hải quân Việt Nam Cộng Hòa.
Bà quả phụ của thiếu tá Ngụy Văn Thà kể lại việc được tin chồng tử trận trong cuộc hải chiến năm đó:
Lúc đó báo chí đăng nhiều lắm, tôi thấy chiến hạm HQ10- Nhật Tảo bị Trung Quốc bắn chìm, trong khi đó tôi cũng nghe các anh ở Bộ Tư lệnh Hải quân nói tôi trong ngày đó cứ chờ đến 6 giờ chiều chiến hạm 16 về để biết tin tức thế nào. Đó là lời của ông đề đốc Hải quân nói. Chờ đến khi chiều HQ16 về thì biết chiếc HQ10 đã bị bắn chìm rồi, và ông Thà bị bắn chết khi ở trên đài chỉ huy. Tôi chỉ nghe nói lại như vậy thôi. Khi được báo tin như vậy, tôi có ra Bộ Tư lệnh Hải quân cùng với vợ của ông Nguyễn Thành Trí, và qua ngày sau Bộ Tư Lệnh Hải quân có đến nhà tôi làm lễ truy điệu. Đề đốc Tư lệnh có tới nữa.
Các anh ở Bộ Tư lệnh HQ nói tôi trong ngày đó cứ chờ đến 6 giờ chiều
chiến hạm 16 về để biết tin tức thế nào. Đó là lời của ông đề đốc HQ
nói. Chờ đến khi chiều HQ16 về thì biết chiếc HQ10 đã bị bắn chìm rồi,
và ông Thà bị bắn chết khi ở trên đài chỉ huy
Bà quả phụ của thiếu tá Ngụy Văn Thà
|
|
Sau khi trở về từ cuộc hải chiến Hoàng Sa, người thủy thủ Trần Văn Hà được trao Hải Dũng bội tinh và phong lên cấp hạ sĩ.
Một hạ sĩ quan phụ tá trưởng ngành hàng hải kiêm hạ sĩ quan trưởng khối hành quân trên chiến hạm Trần Khánh Giư, ông Lữ Công Bảy, hiện sống tại Thủ Đức bày tỏ cảm xúc vào thời điểm kỷ niệm 40 năm cuộc hải chiến Hoàng Sa:
Nhớ lại tôi thấy đau lòng lắm, số anh em của chúng tôi đã hy sinh tại
Hoàng Sa mà đến giờ này vẫn chưa được gì, mặc dù anh em của chúng tôi
bảo vệ cho đất nước Việt nam, chứ không bảo vệ cho bất cứ chế độ nào hết
ông Lữ Công Bảy
|
Sự lãng quên- ghi nhớ
Theo bà quả phụ thiếu tá Ngụy Văn Thà thì sau khi chồng tử trận bà nhận được các chế độ cô nhi tử sĩ của chính quyền Việt Nam Cộng Hòa trong thời gian ngắn đến khi miền nam thất thủ thì mọi nguồn trợ cấp đó đều không còn. Bà phải lo kế sinh nhai nuôi cho ba đứa con gái mất cha mà cháu lớn nhất khi ông Ngụy Văn Thà tử trận mới chín tuổi. Suốt gần bốn thập niên qua, gia đình bà dường như sống trong quên lãng.
|
Có đi cải tạo rồi cuộc sống cũng vất vả dữ lắm. Quê tôi ở quận Châu Thành, tỉnh Long An. Vợ chồng ‘đùm túm’ về Bạc Liêu để kiếm đường đi nhưng cuối cùng đi không được và tá túc đến nay luôn.
Hồi tháng 7 năm 2011, một số nhân sĩ trí thức tại thành phố Hồ Chí Minh tổ chức lễ kỷ niệm các cuộc chiến tranh biên giới phía nam, phía bắc và hải chiến Hoàng Sa, Trường Sa đã mời bà quả phụ Ngụy Văn Thà đến tham dự. Đó là lần được nhắc đến công trạng của người chồng tử trận lần đầu tiên gần mấy chục năm qua. Bà kể lại:
Tình cờ Báo Đại Đoàn Kết có phát hiện ra, họ hỏi và tôi cũng kể lại
rành rẽ vụ việc. Ngày 22 tháng 12 vừa qua, báo đó có tôn vinh những
người thuộc các thế hệ người Việt bảo vệ Biển đảo, lúc đó tôi cũng gặp
được vợ hạm trưởng và hạm phó
ông Trần văn Hà
|
Tờ Đại đoàn kết trong nước, cơ quan ngôn luận của trung ương Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam gần đây cũng có vinh danh những người bảo vệ biển đảo của Việt Nam, và người thủy thủ Quân đội Việt Nam Cộng Hòa trên chiến hạm HQ10, ông Trần văn Hà cũng được mời đến tham dự. Ông cho biết:
Tình cờ Báo Đại Đoàn Kết có phát hiện ra, họ hỏi và tôi cũng kể lại rành rẽ vụ việc. Ngày 22 tháng 12 vừa qua, báo đó có tôn vinh những người thuộc các thế hệ người Việt bảo vệ Biển đảo, lúc đó tôi cũng gặp được vợ hạm trưởng và hạm phó. Họ cũng được bên chính phủ Việt nam này tôn vinh trong ngày 22 tháng 12 vừa rồi.
...Mong muốn lớn nhất của tôi là bây giờ cho đến ngàn năm sau lúc nào Hoàng Sa và Trường Sa cũng là của Việt Nam. Thế hệ của chúng tôi không giữ được thì thế hệ sau này cũng tìm cách thu hồi lãnh thổ đã bị vào tay Trung Quốc.Ông Lữ Công Bảy
Mong ước
Những người từng liên hệ đến cuộc hải chiến cách đây 40 năm cũng bày tỏ những mong muốn như nhiều người Việt hiện nay là thấy phần đất của tổ quốc được thu hồi trở về dù thế hệ này không thực hiện được thì các thế hệ mai sau phải làm được điều đó.
Bà quả phụ Ngụy Văn Thà bày tỏ:
Bây giờ đảo Hoàng Sa do Trung Quốc nắm giữ rồi, ước muốn của mình là giới trẻ cũng nhớ đến ông cha trước kia đã hy sinh bảo vệ đất nước, tổ quốc thì mong tuổi trẻ bây giờ cũng giống vậy thôi.
Ông Lữ Công Bảy cũng có cùng tâm trạng:
Mong muốn lớn nhất của tôi là bây giờ cho đến ngàn năm sau lúc nào Hoàng Sa và Trường Sa cũng là của Việt Nam. Thế hệ của chúng tôi không giữ được thì thế hệ sau này cũng tìm cách thu hồi lãnh thổ đã bị vào tay Trung Quốc.
Trong cuộc làm việc với Hội lịch sử hồi cuối năm 2013, thủ tướng Việt Nam có nói đến việc tưởng niệm 40 năm cuộc hải chiến Hoàng Sa và 35 năm cuộc chiến tranh biên giới phía bắc; tuy nhiên sau đó thông tin liên quan trên các báo trong nước đều bị gỡ bỏ.
Nhiều người trong và ngoài nước vẫn thắc mắc về thái độ của chính phủ Hà Nội hiện nay khi tỏ ra dè dặt đối với những cuộc chiến bảo vệ đất nước trước đây như cuộc hải chiến Hoàng Sa tháng giêng năm 1974 và chiến tranh biên giới phía bắc tháng 2 năm 1979.
Trung Quốc là lực lượng tấn công xâm lăng trong hai cuộc chiến đó và nhiều binh sĩ Việt Nam phải bỏ mình để bảo vệ tổ quốc. Theo lẽ thường bản thân họ phải được ghi công là liệt sĩ và thân nhân họ cần được đền đáp xứng đáng về những hy sinh phải chịu khi mất người thân. Tuy nhiên người chết vẫn chưa được chính quyền hiện nay vinh danh và người sống vẫn phải âm thầm tưởng nhớ dù biết rằng sự hi sinh của người thân họ là vì sự toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia.
Gia Minh,
biên tập viên RFA
=========
Nghe bài này Thách thức cho Việt Nam ở Hoàng Sa
|
Trung Quốc kiểm soát hoàn toàn
∇ Nghe tường trình
|
Tiến sĩ Jonathan London thuộc trường đại học Hong Kong, người đã có nhiều nghiên cứu về Việt Nam, nhận xét:
Đối với quần đảo Hoàng Sa, Việt nam có đầy đủ bằng chứng pháp lý về
lịch sử chủ quyền của Việt Nam. Chính vì vậy Việt Nam có thể kiện Trung
Quốc ra tòa án công lý quốc tế (ICJ).
- Ông Đinh Kim Phúc
|
Cũng chính bởi Trung Quốc đã kiểm soát hoàn toàn vùng quần đảo này, từ năm 1999, nước này bắt đầu áp đặt lệnh đánh bắt cá đơn phương trên một vùng rộng thuộc biển Đông, bao gồm quần đảo Hoàng Sa, bất chấp những phản đối từ Bộ Ngoại giao Việt Nam. Lệnh cấm đánh bắt cá này được Trung Quốc đưa ra là nhằm để bảo vệ nguồn cá. Nhưng đồng nghĩa với nó là những vụ tấn công của các tàu kiểm ngư Trung Quốc đối với các tàu cá Việt Nam. Ngoài thời gian hiệu lực của lệnh cấm đánh bắt cá, các tàu cá của Việt nam cũng liên tục bị lực lượng kiểm ngư và hải giám của Trung Quốc tấn công, đập phá và tịch thu đồ đạc, mà gần đây nhất là vụ tàu QNg 95739-TS ở Quảng Ngãi hôm 3 tháng 1 vừa qua. Chưa hết, vào hồi đầu năm ngoái, Trung Quốc còn tuyên bố cho du khách đến thăm quần đảo Hoàng Sa. Đây được coi là một hành động khiêu khích của nước này nhắm vào Việt Nam. Từ đầu tháng này Trung Quốc cũng có lệnh mới bắt buộc các tàu cá nước ngoài phải xin phép Trung Quốc khi hoạt động trong vùng biển do nước này kiểm soát.
Cần tiếp tục đấu tranh pháp lý
Theo Tiến sĩ Jonathan London, bất chấp những khó khăn như vậy, chính phủ Việt Nam vẫn cần phải kiên quyết theo đuổi lập trường của mình trong việc đòi chủ quyền tại đây và tìm cách điều hòa căng thẳng. Ông nói tiếp:
Việt Nam vẫn phải tiếp tục, vì nếu tất cả các nước đều đầu hàng tình trạng như vậy thì nó có nghĩa là chúng ta có chấp nhận luật rừng giữa biên hải. Tôi không nghĩ có ai ở Việt Nam hay nước nào khác chấp nhận luật rừng trên biên hải. Chính vì thế dù tình trạng có hứa hẹn hay không, nhưng vì có những quyền chính đáng thì việt Nam vẫn phải nỗ lực để có được trật tự quốc tế, thực sự đưa vào các biện pháp về pháp luật quốc tế.
|
Đối với quần đảo Hoàng Sa, Việt nam có đầy đủ bằng chứng pháp lý về lịch sử chủ quyền của Việt Nam. Chính vì vậy Việt Nam có thể kiện Trung Quốc ra tòa án công lý quốc tế (ICJ). Nhưng nhiều lần Trung Quốc lên tiếng cho rằng vấn đề Hoàng Sa là vấn đề song phương giữa Trung Quốc và Việt Nam. Họ phản đối bất cứ phân xử nào của các tổ chức quốc tế. Cho dù Trung Quốc không đồng ý, nhưng Việt Nam vẫn phải kiện Trung Quốc để duy tì tính liên tục trong việc tuyên bố chủ quyền của Việt Nam. Mặt khác, hồ sơ pháp lý của Việt Nam sẽ đánh động dư luận quốc tế về tính phi nghĩa của Trung Quốc trong chính sách bành trướng của họ.
Tuy nhiên, theo Thạc sĩ luật Hoàng Việt, một chuyên gia về biển Đông, của Việt Nam, vụ kiện này có những khó khăn nhất định, khác xa với vụ kiện của Philippine với Trung Quốc được bắt đầu vào tháng 1 năm ngoái. Ông giải thích:
Hoàng Sa khó kiện vì nếu kiện đã kiện rồi. Thứ nhất Hoàng Sa là một tranh chấp về lãnh thổ. Tranh chấp lãnh thổ thì có một số tòa để giải quyết. Thứ nhất là có thể đưa ra tòa án công lý quốc tế hoặc tòa án trọng tài thường trực quốc tế. Những tòa này đều có tiêu chuẩn đầu tiên là các quốc gia đang tranh chấp phải cùng đồng thuận để đưa vấn đề ra tòa thì tòa mới có thẩm quyền. Trung quốc luôn từ chối và họ đâu có sợ biện pháp ra tòa. Cho nên biện pháp ra tòa là biện pháp cho đến giờ là chưa thể. Trong trường hợp của Philippines vừa liên quan đến tranh chấp lãnh thổ, vừa liên quan đến việc giải thích và áp dụng các điều khoản các công ước về luật biển, nên Philippines đã dùng cách đó. Trong công ước về luật biển quy định là nếu các bên giải quyết rồi mà không được, thì sẽ được tự động đưa ra các tòa mà theo phụ lục bảy là tòa được thành lập theo phụ lục 7, tức là thủ tục tự động dẫn tới đó mà không cần phải có sự đồng ý của bên kia.
Điều hòa căng thẳng tại Hoàng Sa
Trong khi vấn đề tranh chấp về chủ quyền tại quần đảo Hoàng Sa còn nhiều khó khăn như vậy, người ta cũng có thể đặt câu hỏi về khả năng điều hòa căng thẳng để ít nhất duy trì ổn định tại khu vực này, giảm thiểu những rủi ro cho các ngư dân Việt Nam.
Thời gian qua, Trung Quốc và Việt Nam đã thiết lập những đường dây nóng với mục đích giải quyết nhanh chóng và ngay tức khắc các sự việc nảy sinh trên biển. Nhưng trên thực tế, những vụ tấn công, trấn áp tàu cá Việt Nam vẫn tiếp tục. Theo Tiến sĩ Jonathan London, đây là một trong các biện pháp mà Trung Quốc thực hiện để tránh đạt được một Bộ quy tắc ứng xử của các bên trên biển Đông (COC), nhằm giúp điều hòa căng thẳng giữa các bên.
Trung Quốc từ trước đến nay và trong tương lai sẽ tiếp tục chỉ muốn đàm phán song phương thôi, vì thế mà họ đề nghị các biện pháp như đường dây nóng hay thảo luận song phương. Mục tiêu cơ bản là tránh một COC ở biển Đông.
Trung Quốc từ trước đến nay và trong tương lai sẽ tiếp tục chỉ muốn
đàm phán song phương thôi, vì thế mà họ đề nghị các biện pháp như đường
dây nóng hay thảo luận song phương. Mục tiêu cơ bản là tránh một COC ở
biển Đông.
- TS. Jonathan London
|
Chắc chắn nó là một thách thức lớn, COC có liên quan đến Hoàng Sa, nên một trong những lý do mà COC dậm chân cũng là vì nó có liên quan đến Hoàng Sa. Các nước ASEAN đưa ra COC là toàn bộ biển Đông còn Trung Quốc thì cho rằng Hoàng Sa là một lãnh thổ của Trung quốc và không có gì phải đàm phán cả, chỉ có thể đưa ra COC cho vùng Trường Sa thôi. Cho nên nếu nói đó là một trở ngại thì đúng, nó là một thách thức rất lớn.
Đã có những học giả quốc tế thậm chí còn cho rằng Việt Nam nên bỏ vấn đề Hoàng Sa ra ngoài COC để đàm phán với Trung Quốc. Tuy nhiên theo Thạc sĩ Hoàng Việt thì điều này là không thể vì nó liên quan đến vấn đề lịch sử, truyền thống của Việt Nam. Nhưng điều quan trọng hơn chính là nếu Việt Nam chấp nhận điều này, nó sẽ là tiền lệ cho những vùng tranh chấp khác.
Người ta cũng có thể đặt câu hỏi về lập trường gác tranh chấp cùng khai thác mà Trung Quốc đã đề ra, có thể được thực hiện ở Hoàng Sa hay không? Theo Thạc sĩ luật Hoàng Việt, thì điều này cũng không thể bởi chủ trương của Trung Quốc là chỉ gác tranh chấp tại các vùng thuộc chủ quyền của nước khác và nằm trong đường lưỡi bò của Trung Quốc, mà không áp dụng với những vùng do Trung Quốc kiểm soát, bao gồm quần đảo Hoàng Sa.
Cho đến lúc này tranh chấp về chủ quyền tại Hoàng Sa và điều hòa căng thẳng tại đây vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn bởi quan điểm giữa Trung Quốc và Việt nam cùng các nước ASEAN là quá khác xa nhau. Hy vọng về việc lấy lại Hoàng Sa của Việt Nam, theo đánh giá của các chuyên gia quốc tế, cũng không phải là lớn. Nhưng nói như thạc sĩ Hoàng Việt thì người ta vẫn phải tiếp tục hy vọng.
Việt Hà,
Theo RFA
– 
