Cánh Cò - Khi tuổi trẻ lên tiếng
Một cô gái trẻ, Võ Thị Mỹ Linh, sinh năm 1989 viết thư gửi Bộ trưởng
Giáo dục và Đào tạo trình bày kinh nghiệm giảng dạy tiếng Anh của Nepal,
đất nước mà cô có dịp du lịch bụi để tìm hiểu về con người, văn hóa
cũng như cách mà họ dạy tiếng Anh trong nhà trường để bồi đắp kiến thức
khá mỏng manh về tiếng Anh của cô.
Cô gái quan sát về sách giáo khoa dạy tiếng Anh của Nepal mà cô có dịp
gần gũi để so sánh với sách giáo khoa tại Việt Nam được cô ghi lại qua
bức thư như sau:
 |
| Mỹ Linh và các em nhỏ ở Nepal (Ảnh :NVCC). |
" Sách giáo khoa English của học sinh Nepal từ lớp 1 đến lớp 5:
Bài học đầu tiên của học sinh lớp 1 Nepal là chuyện chào hỏi. Bài học
đầu tiên của học sinh lớp 2 nói chuyện đi đến trường. Bài học đầu tiên
của học sinh lớp 3 kể lại nhật ký một ngày của cô bé Lilu. Bài học đầu
tiên của học sinh lớp 4 dạy bạn phải biết Be careful với câu chuyện cậu
bé Raj vừa đi vừa chơi game mà không để ý thấy cây cầu bị gãy.
Bài học đầu tiên của học sinh lớp 5 hỏi, "What do you want?" và kể
chuyện người cha già có đứa con bị ở tù. Ông ra vườn trồng khoai tây và
ước giá mà có đứa con trai ở đây để đào lỗ cho ông trồng. Thế là ông
viết thư cho con trai. Mỗi bài học thể hiện độ khó khác nhau bác ạ. Thậm
chí ngoài English, họ còn có 2 môn học khác là Văn hoá xã hội và Khoa
học - Sức khoẻ cũng hoàn toàn được viết bằng English và nằm trong môn
học chính của học sinh.
Cháu lập tức nhắn về Việt Nam, nhờ đứa bạn thân chạy ra hiệu sách, chụp
cho cháu xem SGK English từ 1-5 dạy cái gì. Bác biết gì không?
Bài học đầu tiên của SGK 1 dạy Hello. Bài học của sách SGK 2 là dạy câu
"where are you from". Bài học của SGK 3 dạy lại Hello. Bài học đầu tiên
của SGK 4 dạy câu "How're you". Bài học đầu tiên của SGK 5 dạy lại câu
"where're you from".
Cháu hoảng hồn bác ạ. Cháu không biết vì bác nghi ngờ trình độ của học
sinh VN quá kém nên có mỗi 3 câu "hello, how're you, where're you from"
mà phải học đi học lại suốt 5 năm?
Hay tại chúng ta quan niệm, 5 năm, học được 3 câu đó là đã quá nhiều rồi?
Bác biết không, học sinh ở độ tuổi càng nhỏ thì khả năng tiếp cận ngôn
ngữ càng tốt. Vì lúc đó bộ nhớ của chúng chưa sử dụng để ghi nhớ những
điều phức tạp, những chuyện kiếm tiền, yêu đương. Nên cháu buồn khi thấy
chúng ta bắt các em học quá nhiều thứ về toán lý hoá nhưng lại lo sợ
trí nhớ của các em không đủ để học English. Buồn cười nhỉ.
2. Để dạy học sinh Nepal hiểu English, nhớ English, người Nepal bắt đầu
bài học bằng những câu chuyện. Chuyện kể cô bé Deepa làm việc này việc
kia. Chuyện kể gia đình cu cậu Ramesh thế này thế nọ.
Cô giáo sau khi dạy học sinh về câu chuyện sẽ hỏi lại học sinh câu
chuyện đó kể gì, cô bé Deepa làm gì, cậu Ramesh bị gì. Học sinh trả lời
và ghi nhớ.
Để dạy học sinh Việt Nam hiểu English, các nhà soạn sách VN soạn ra
những đoạn hội thoại chẳng có ý nghĩa gì và bắt học sinh học lại đoạn
hội thoại đó để ứng dụng như một con vẹt. Theo bác, việc ghi nhớ nội
dung câu chuyện dễ hơn hay khó hơn ghi nhớ một đoạn hội thoại dễ hơn?
3. Người Nepal soạn sách giáo khoa để dạy người Nepal. Thế nên những câu
chuyện họ viết, những đề tài họ dạy liên quan đến đời sống, văn hoá
hàng ngày của họ.
Họ nói về đỉnh Everest, nói về thủ đô Kathmandu, nói về những cậu bé, cô
bé với những cái tên rất Nepal như Gauri, Sunda... Đó là cách họ khiến
học sinh hứng thú với môn English vì nó gần gũi, dễ hiểu. Đó cũng là
cách họ từ hào về đất nước họ."
Bức thư của cô gái rõ ràng là thuyết phục và nếu có quan tâm hơn có lẽ
Bộ Giáo dục phải xem xét vấn đề một cách nghiêm túc. Ngược lại người ta
trả lời bức thư ấy bằng thái độ kẻ cả, quan quyền, chỉ tay năm ngón và
nhất là luận cứ của sự trả lời hoàn toàn lệch chuẩn không xứng đáng với
bức thư của cô gái chỉ mới 23 tuổi.
Ông Nguyễn Ngọc Hùng, nguyên là thành viên Ban Chỉ đạo Đề án ngoại ngữ
quốc gia 2020 (Bộ GD-ĐT), trả lời trên báo VietnamNet với những điểm
chính như sau:
Trước tiên ông phủ đầu người gửi thư bằng kinh nghiệm viết sách giáo
khoa của ông, mặc dù chưa ai đọc và thấy cái kinh nghiệm ấy ra sao kể cả
ông là thành viên của một ban chỉ đạo "sắp" tai tiếng trong việc soạn
thảo chương trình ngoại ngữ quốc gia. Ông cho rằng cô gái này chưa đọc
hết và nhất là chưa hiểu hết về nghệ thuật làm chương trình. Cô làm ầm ĩ
lên như vậy chứng tỏ cô không biết gì cả.
Xin thưa với ông hai điều trong cái gọi là phản biện hay trả lời này của ông.
Trước nhất cô gái này hoàn toàn không phê phán cái chương trình mà ông
gọi là cô "chưa đọc hết" này. Cô chỉ đưa ra một so sánh nhẹ theo cái
nhìn của cô, một người ham học tiếng Anh và có ý chí muốn học từ một đất
nước khác đất nước của mình. Thứ hai, ông nói soạn thảo sách giáo khoa
là một nghệ thuật thì tôi e rằng ông nói không chính xác. Không có loại
hình nghệ thuật nào ở đây cả, chỉ có khoa học thực nghiệm làm cho người
học, người dạy đạt tới sự thành công mà thôi. Vin vào hai chữ "nghệ
thuật" là tư duy ầu ơ, đánh bùn sang ao và làm rối trí những ai không
biết phân biệt thế nào là khoa học và thế nào là nghệ thuật.
Soạn sách giáo khoa dù là môn gì cũng dựa trên cách sắp xếp khoa học và
kinh nghiệm tích lũy lâu năm trong lĩnh vực chuyên môn. Ở đây không có
chỗ cho các ông khoe nhặng lên những kiến thức không phù hợp, cốt chứng
tỏ rằng bài học càng khó thì học sinh càng giỏi.
Cái thứ nghệ thuật ấy chỉ có thể áp dụng vào các phiên họp đảng ủy, nơi
người ta hết sức tô vẽ trên từng lời nói còn nội dung thực hiện thì để
tự nó đến sau ông ạ.
Ông biện bạch rằng chương trình ở Việt Nam có cấp bậc đi lên. Sau 3
tháng nghỉ hè, bài đầu tiên cho học sinh học là ôn lại kiến thức cũ, ôn
lại các cấu trúc cũ chứ không phải học lặp lại.
Cô Võ Thị Mỹ Linh không dốt và dễ dàng bị ông cả vú lấp miệng em. Cô
chứng minh một cách rõ ràng rằng sự lập lại không khoa học trong chương
trình sách giáo khoa liên tiếp nhiều năm cần phải xem xét lại. Muốn ôn
lại kiến thức đã học năm trước phải đưa vào những câu chuyện mới lồng
những yếu tố cũ đã học để học sinh vừa tiếp thu cái mới vừa có thể ôn
lại hiệu quả những gì đã học.
Ông chống chế một cách yếu ớt và quan trọng hơn trong lời chống chế này
đã lộ ra đường mòn trong việc soạn sách giáo khoa. Con đường mòn ấy
đáng lẽ phải được phát quang từ lâu nhưng không làm được vì cái nhìn
thiển cận của những người đang rất tự hào tiếp tục được dò dẫm trên lưng
của nó.
Ông để lộ ra sự thiếu hiểu biết một lần nữa khi nói rằng: "có thể những
quyển sách tiếng Anh cô gái đó nhờ bạn chụp lại là sách theo chương
trình cũ. Theo chương trình cũ, thậm chí đến lớp 10, học sinh học lại a b
c từ đầu, bởi ở thời điểm xây dựng chương trình đó có tới 2/3 học sinh
THCS không được học ngoại ngữ."
Câu nói này chứng tỏ ông không hề biết một chút gì về các cuốn sách dạy và học tiếng Anh trên kệ sách cả nước.
Chương trình mới còn được gọi là Đề án Ngoại ngữ 2020 mà ông đang tham
gia nhằm xây dựng chương trình ngoại ngữ tổng thể 10 năm phổ thông từ
lớp 3 đến lớp 12 mà ông giải thích là "được viết liên thông từ dưới lên
trên. Mục tiêu là đến hết lớp 12, học sinh sẽ phải đạt chuẩn B1 châu Âu,
tương đương với bậc 3 của Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, chương
trình được xây dựng và đánh giá là khó, chứ không hề đơn giản".
Một lần nữa xin lập lại, thưa ông, "khó" không phải là mục tiêu của một
cuốn sách giáo khoa bất cứ về môn gì, mà "dễ tiếp thu" do cách sắp xếp
khoa học mới là mục tiêu ông ạ.
Võ Thị Mỹ Linh đã chứng minh Nepal đã và đang theo cách này và học sinh
của họ rất ham thích khi học tiếng Anh từ các lớp vỡ lòng. Việt Nam đã
đi quá lâu trên con đường "khó là chính" cho nên học sinh "nuốt" bài chứ
không phải "học" bài. Vì nuốt quá nhiều bài học "khó" trong sách giáo
khoa nên hầu hết đều bội thực. Nếu họ được "học" bài thì kiến thức đã
tan vào óc, có đâu cứ trợn trạo vì không thể tiêu hóa những đánh đố do
ông và các đồng nghiệp của ông cố nặn ra hầu chứng tỏ kiến thức cao như
núi của chính các ông.
Ông nói rằng "Nepal là một quốc gia thuộc địa của Anh, giống như
Myanmar, Singapore, Malaysia… Đã từ lâu, tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai ở
những nước này. Toàn bộ hệ thống giáo dục đại học của họ cũng “copy”
của Anh."
Ô hay, ông gói gọn vào hai chữ "copy" và cho rằng điều này làm cho Nepal
học và dạy giỏi tiếng Anh, vậy tại sao ông và đồng nghiệp không lập lại
thao tác này nghĩa là cứ copy cho được việc, cần gì phải vắt óc ra tìm
tòi cái "nghệ thuật" mà ông kín đáo tự hào?
Sách dạy tiếng Anh nước ngoài đầy trên thị trường cả trong và ngoài
nước. Trí thức Việt kiều sinh ra tại các nước nói tiếng Anh nhiều như lá
trong rừng sẵn sàng bỏ công ra giúp cho Việt Nam cách thức mà họ đã
học. Các ông không dám xử dụng họ vì sợ mất miếng ăn và mất cả chức vị,
vậy thì đừng nên cho rằng chỉ có các nước bị Anh hay Mỹ lấy làm thuộc
địa mới giỏi tiếng Anh. Lập luận ông đưa ra không thuyết phục được người
Việt Nam nơi có ba triệu người dân lưu lạc biết rành rẽ thế nào là
tiếng Anh ông ạ.
Qua cách phản biện lại bức thư gửi Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo của Võ
Thị Mỹ Linh ông đã phạm phải một lỗi lầm quan trọng: mang cả một ban bệ
trong đó có ông để mong đè bẹp cô gái trẻ tuổi này với lập luận cô gái
này nông nổi và không biết gì về sách giáo khoa tiếng Anh. Ông đã không
thành công và tất cả những người trẻ theo dõi vụ này đã phản ứng bất lợi
cho ông là đúng.
Phẩm chất của Võ Thị Mỹ Linh đáng quý ở chỗ cô ấy dám lên tiếng trực
tiếp với một Bộ trưởng. Cho dù góp ý của cô gái này còn có chỗ phải bàn
nhưng điểm sáng trong toàn bức thư là nhận thức của một người trẻ về các
thất bại trong sách giáo khoa. Đó không phải là sự can đàm mà là trách
nhiệm và tâm lý khao khát được thấy cái mới.
Tâm lý ấy đã bị ông vội vàng xô ngã bằng cái tự tôn không nên có.
Võ Thị Mỹ Linh có phẩm chất của những mầm xanh không biết khuất phục bởi
sự già nua cũ kỹ. Người ta thấy đâu đó loáng thoáng hình ảnh của
Zuckerberg, người dám bỏ cả Havard để phiêu lưu vào mảnh đất Facebook và
giờ đây trở thành tấm gương cho bao người trẻ khắp thế giới.
Việt Nam không thể có một Zuckerberg không phải do thiếu chất xám lẫn
tính mạo hiểm, phiêu lưu tìm cái mới mà bởi quá nhiều vật cản do cơ chế
này tạo ra, trong đó có ông, điển hình cho những tư duy cục bộ vô hình
nhưng rất chắc chắn.
Cánh Cò
(Blog RFA)
Khi
con người càng điên cuồng với thiên nhiên, cái giá phải trả là thiên
nhiên nổi cơn thịnh nộ bằng thiên tai, dịch hoạ, hiện tượng lạ bất lợi
cho đời sống con người và hàng loạt những tai ương như một ẩn số luôn
phục kích loài người.
- Cất bằng đại học làm công nhân cũng là việc làm , Tuổi trẻ, 19/11/2014.
(Tuần Việt Nam)
Đoàn Văn Thanh - Ông Tổng bình vôi và con Lạc, cháu Hồng
(VNTB) - Trong chuyến thăm Liên Bang Nga, Tổng Bí thư Nguyễn Phú
Trọng đã có cuộc trò chuyện với bà con người Việt ở Moskva, ngoài việc
thông báo một số nét cơ bản về tình hình trong và ngoài nước, cũng như
lưu ý lại chủ trương về chính sách kiều bào.
“Tự sướng” với Lạc Hồng
Theo VOV, ông còn nhấn mạnh một ý: “Đi đâu thì cũng phải nghĩ ta là “con
Lạc cháu Hồng”, làm gì thì cũng phải nghĩ mình là người Việt Nam... cho
đàng hoàng, tự tin, tự trọng, không làm điều gì để người ta coi thường.
Điều đó là vô cùng quan trọng với bất cứ ai, bất cứ ở đâu.” [1]
.png) |
Lời ông nhắc cũng là niềm tự hào chung suốt bao đời nay, đi từ lời ru, câu hát đến nghị quyết, tuyên truyền.
Con Lạc, cháu Hồng trở thành thứ gì đó thiêng liêng, cao cả, và tự tôn dân tộc.
Thế nhưng, để mà đàng hoàng, tự tin, tự trọng như ông Tổng nhắc nhở lại
khó vô nhường. Vì càng tự tôn con cháu Lạc Hồng bao nhiêu, thì cái sự
đàng hoàng, tự tin, tự trọng đó lại càng ít bấy nhiêu.
Bởi, ngoài một nước xuất khẩu cô dâu/ lao động hàng đầu, thì mặt hàng
xuất khẩu quốc nạn trộm cắp, gian dối cũng đang ngày một khẳng định mình
trong những năm trở lại đây. Trong khi đó, quốc nội thì đầy rẫy những
bất công, và nạn nhũng nhiễu, trong khi lãnh đạo chủ chốt, cấp cao của
Đảng và Nhà nước cứ mải “chơi trò chữ nghĩa” về dân chủ, chủ quyền quốc
gia, lãnh thổ, nạn tham nhũng…
Nguồn cơn của cái “nạn” đó của quốc gia con cháu Lạc Hồng là gì? Là một
đám người chỉ khư khư bám ghế, cưỡi đầu cưỡi cổ dân đen thấp hèn, chỉ
chăm lo lợi ích nhóm mình mà không đoái hoài đến dân tộc.
Thế mà những kẻ đó lại “tự tin, đàng hoàng” khuyên dạy người khác sống
có đạo đức, có tư cách và phải tự hào vì con cháu Lạc Hồng, không khác
gì lời bảo ban của nguyên Tổng TTCP Trần Văn Truyền trước khi hạ cánh.
Cũng chính những kẻ đó đã khiến cho cả quốc gia lâm vào cái hệ tự ti,
nhu nhược, yếu kém, quốc dân bị đầu độc bởi tệ sùng bái cá nhân, tệ luồn
cúi và chà đạp nhau lên mà sống.
Muốn tự tin, muốn đàng hoàng thì quốc gia phải tạo nền tảng cho sự hùng
cường, phát triển, chứ nào phải là lời nói tuyên truyền cho qua ngày
tháng.
Khi xã hội phát triển không nhờ cạnh tranh mà bằng vùi dập thì liệu rằng, Lạc Hồng có bị ô uế khi xướng lên?
Ông bình vôi và sự tự tin, đàng hoàng
Ông Tổng (Nguyễn Phú Trọng), người sắp đi hết một nhiệm kỳ. Nhưng liệu
ông Tổng có phải là người đàng hoàng, tự tin với những gì mình đã làm
trong thời gian qua, đang làm trong hiện nay?
Tổng Bí thư vẫn một mực sùng bái chủ nghĩa Mác – Lênin. Nhưng nếu thay
sự sùng bái đó bằng sự tiếp nhận khéo léo, để Đảng dẫn đường đi nước
bước phù hợp với xu thế thời đại thì sẽ khiến cho một CNXH thô cứng ra
đời từ thế kỷ 19 trở thành một CNXH sinh động thực tiễn cho thế kỷ 21.
Tiếc là, từ ngày ông Tổng Trọng lên ngôi Bí Thư, ông cứ khư khư giữ lấy
những quan điểm mà trong nhiều tài liệu gọi nó là “giáo điều” để giảng
dạy cho Đảng viên, nhắc nhở cho các Đoàn thể, cơ quan nhà nước, coi chủ
nghĩa Mác-Lênin là thánh thần, còn Tư bản chủ nghĩa là kẻ thù không đội
trời chung, theo đó quy kết tất cả những ai dám nói lại Mác-Lênin là kẻ
thù của nhân dân. Cái cách ông nói, cử chỉ hành xử của ông khiến người
ta nghĩ đến một sự chân tình, bộc trực, nhưng nó quá cũ, quá thiếu tính
chất phát triển thực tại, tương lai. Vì thế qua lời ông Tổng, qua cách
ông biểu hiện, nó trở thành một “điếu văn” không hơn, không kém. Đến
nỗi, bài diễn văn khai mạc Hội nghị Trung ương 7 của ông cũng khiến cho
Giáo sư Tương Lai, cựu viện trưởng Viện Xã hội học Việt Nam phải thừa
nhận rằng: “...có lẽ đã hết thuốc chữa. Cho tới bây giờ vẫn là giọng
điệu từ giáo trình của Đảng cách nay mấy chục năm bây giờ vẫn nói như
thế”.
Ngay cả cách cách ông chỉ đạo xử lý trường hợp tài sản của nguyên Tổng
TTCP Trần Văn Truyền, bao năm vẫn một ngữ “phải làm, kiểm điểm, không
nhân nhượng, đúng người, đúng tội, không oan sai”; “Dù đã về hưu vẫn
phải làm, vẫn phải kiểm điểm tại cơ quan thanh tra. Thái độ của chúng ta
là không buông, không nhân nhượng, không cho qua, nguyên tắc là đúng
người, đúng tội, không oan sai, không bỏ lọt...”.
Ông sinh năm 1944, tính đến nay đã là 70 - theo lề lối xưa, đó là cái
tuổi phúc lộc trời cho, lại đương thì chức sắc. Nhưng tuổi cao không hẳn
là lộc, chức sắc không hẳn là trọng, bởi cách ăn, cách nói trên cương
vị lãnh đạo mà không ổn, thì người đời lại được dịp bàn tán, gièm pha.
Ông có thể khỏe mạnh, hồng hào đi đây đi đó, nhưng tâm trí ông lại trở
nên già nua, không theo kịp các bước chuyển thời đại.
Đức Khổng Tử có câu “Thất thập nhi tùng tâm sở dục bất du củ” – nghĩa là
tới 70 tuổi, con người sẽ đạt đến trạng thái xử sự thế đúng cách, trên
nền tảng của sự giáo dục, học hỏi đúng cách, nhìn nhận đúng kinh nghiệm
đời mình. Còn nếu trước đó không chuyên tâm học hỏi, đúc kết kinh
nghiệm, lăn xả thực tiễn thì cách xử sự theo sách vở, con người trở
thành “ông bình vôi”, càng sống lâu càng ngu và càng làm hại dân hại
nước, dù rằng có bằng cấp cao đến thế nào đi nữa. Ông Tổng Trọng cũng
không ngoại lệ, ông là kết quả và cũng là nạn nhân của việc giáo dục
không đúng cách, một nền giáo dục nhồi sọ đã đưa ông quay cuồng với sự
“đấu tranh giai cấp và một nhà nước tự tiêu vong”.
Người dân gọi ông bằng cái tên “Trọng Lú”, cũng có bài viết trước đó cố
gắng giải thích cái Lú trong ông không xấu như nghĩa mà dân gian thường
nghĩ. Cũng tin thế, ông Tổng không lú, ông vẫn là một người nhiệt thành,
một tín đồ ngoan đạo của chủ nghĩa Mác-Lênin, điều đó đáng được ngưỡng
vọng. Nhưng giá như, ông chỉ chuyên về nghiên cứu hay trở thành một
triết gia thoát tục thay vì giữ chức vụ lãnh đạo một Đảng phái thì hay
biết mấy. Dù ông đã được tôi luyện về chủ nghĩa Mác-Lênin trong trường
ĐH Tổng hợp Hà Nội, sau đó làm cán bộ chủ nghĩa Mác-Lênin, gắn liền tên
tuổi với Tạp chí Cộng sản, khoa ban Xây dựng Đảng, tư tưởng – khoa giáo
Đảng… Nhưng ông đã thất bại hoàn toàn trong việc đưa Đảng trở về cuộc
sống thực tiễn, gần gũi với người dân. Ông biến Đảng trở thành một thứ
xấu xa, đầy sỉ nhục, là cái xe bò chậm chạp, lỏng lẻo bánh xe, ngáng
đường đi của quốc gia. Đảng dưới sự lãnh đạo của ông trở thành vị lợi,
là bình phong của vị lợi, chứ không còn cái vị dân nữa.
Bởi Đảng dưới sự lãnh đạo ông ông Tổng trọng đã biến Đảng trở thành nơi
“thích nghe những ý kiến xu nịnh, thuận tai của bọn cơ hội, giáo điều,
nhưng ngược lại coi […] các ý kiến phản biện và những đóng góp chân
tình, xây dựng, tâm huyết và khoa học của rất nhiều nhân sỹ trí thức và
đảng viên là những ý kiến có “động cơ xấu”, thậm chí còn bị chụp mũ là
“suy thoái, biến chất” hoặc “bị các thế lực thù địch xúi giục”!” như lão
tướng Nguyễn Trọng Vĩnh từng chia sẻ thẳng thắn. [2]
Thế nên, ngay cả việc “góp ý kiến với Đảng theo con đường mà Đảng đã qui
định” cũng bị vô hiệu hóa, khiến cho các ý kiến chân tình và kiên trì
cũng như Đảng viên có tâm bị rơi vào quên lãng. Dẫn đến việc, 61 Đảng
viên/ cựu Đảng viên phải buộc đưa ra thư ngỏ theo đường chuyển phát
nhanh thay vì “đường Đảng”. Bản thân ông cũng từng xử lý vài lời nói
thẳng của nhà báo Nguyễn Đắc Kiên đấy thôi.
Do đó, kẻ ghét Đảng bấy lâu không nói, nhưng những người từng theo Đảng,
yêu mến Đảng buộc phải quay lưng lại với Đảng là điều đáng để định tội
ông Tổng, bởi chính ông đang ngày đêm “giết” Đảng bằng sự giáo điều của
chính mình. Ông dẫn Đảng, cả đất nước này đi vào con đường mà ông từng
dùng để chỉ trích xã hội tư bản: “Sự rêu rao bình đẳng về quyền nhưng
không kèm theo sự bình đẳng về điều kiện để thực hiện các quyền đó đã
dẫn đến dân chủ vẫn chỉ là hình thức mà không thực chất”.
Thế nên, trong cái đau xót dành cho quốc dân, có một phần xót xa cho một đời làm… người của ông Tổng.
Ông nay 70 tuổi, nhưng có lẽ ông đã “chết” thực sự từ lúc rời bỏ văn
khoa để qua chính trị. Và cái câu tự hào con cháu Lạc Hồng cũng đã chết
thật sự từ thời điểm ông nắm quyền Tổng Bí thư. Nhưng có lẽ ông Tổng đã
không nhận ra được điều đó, nên ông vẫn mãi “tự sướng” với lý thuyết cũ
kỹ, tật nguyền của mình, ngày càng làm ô uế hình ảnh của Đảng từ sau
những ngày tháng “chói lọi”.
Vậy mà ông vẫn cất cao giọng đầy “tự tin, đàng hoàng” là vì Đảng, vì Nhân dân, đất nước này, vẫn tự hào là con cháu Lạc Hồng…
Đoàn Văn Thanh
---
(Việt Nam Thời Báo)
VietTuSaiGon - Thiên nhiên đã nổi giận?
Đất lở, đá chuồi, lũ quét, động đất, mưa đá, bão tố quăng quật… Hàng
loạt thiên tai xuất hiện dày đặc và cuồng bạo ở khắp ba miền đất nước
trong vài năm trở lại đây đã làm cho đời sống vốn nghèo khổ của đa phần
người dân lại càng thêm khó khăn, ngột ngạt.
Thú rừng xuất hiện ngày càng nhiều ở đồng bằng sau mỗi trận lụt, và con
người sau cái đói của ngày mưa tháng lũ lại hè nhau đi tìm thú để săn
lùng, không có ngóc ngách nào là con người bỏ qua, từ đào đất tìm hang
cho đến đặt bẫy, săn bắn, châm điện, ném thuốc nổ… Không có thủ đoạn nào
là con người không dùng đến.
Khi
con người càng điên cuồng với thiên nhiên, cái giá phải trả là thiên
nhiên nổi cơn thịnh nộ bằng thiên tai, dịch hoạ, hiện tượng lạ bất lợi
cho đời sống con người và hàng loạt những tai ương như một ẩn số luôn
phục kích loài người.
Một tháng nay, hầu như cả miền Trung náo động vì chuyện rắn lục đuôi đỏ
xuất hiện ngày thêm nhiều và số người bị loài rắn này cắn ngày càng gia
tăng. Báo chí trong nước đã đồng loạt đưa tin về chuyện này. Có nhiều
cách đặt vấn đề khác nhau, trong đó có người nghi ngại “nước lạ“ đã lén
lút thả loài rắn này để cắn người Việt Nam, cũng có nhiều người lại
nghiêng về giả thuyết thiên nhiên đã nổi giận.
Ở hướng giả thuyết thiên nhiên nổi giận, người ta nói về sự mất cân bằng
sinh thái, sự mất đi số lượng quá lớn của cầy, cáo, chuột… Đã làm ảnh
hưởng nặng nề đến nguồn thức ăn cũng như loài khắc tinh của rắn lục đôi
đỏ, khiến nó trở nên hung dữ và tìm xuống đồng bằng để tìm thức ăn…
Nhưng trong giả thuyết này không đặt câu hỏi: Loài rắn này vốn dĩ không
quen với môi trường đồng bằng, chủ yếu sống trên các dãy núi, trong đó
phần lớn sống trong dãy Trường Sơn, làm thế nào nó đã thiên di hàng trăm
cây số xuống đồng bằng để sinh sống? Và tại sao nó chỉ xuất hiện ở miền
Trung? Và đáng sợ hơn cả là loài rắn vốn không sống trong môi trường
nước này hiện tại có khả năng di chuyển trong nước rất nhanh, có thể
sống trong môi trường nước một cách bình thường.
Phải chăng chỉ có miền Trung thường xuyên xãy ra lũ lụt, đặc biệt trong
vài năm trở lại đây, sau những trận lụt lớn, ở đồng bằng xuất hiện nhiều
thú rừng, rắn lục đuôi đỏ cũng là một trong những loài bò sát đã thiên
di theo dòng nước nhưng con người chưa phát hiện, chưa săn bắt vì loài
này có trọng lượng không lớn, sống kín đáo trong các lùm cây?!
Và những công trình thuỷ điện, hồ chứa mọc lên khắp miền Trung nhấn chìm
hàng triệu mét vuông rừng tự nhiên vào lòng hồ cũng đã nhấn chìm hàng
ngàn loài thú rừng xuống nước. Để thich nghi và tồn tại, loài rắn này
tập làm quen với môi trường nước. Chính dòng nước lũ đã đưa chúng về
đồng bằng?
Ở đồng bằng hiếm hoi chồn,cầy rừng, chỉ có chó nhà nhưng chó nhà không
dám ra đường vì sợ bọn người đập trộm, chính vì thế, điều kiện sinh tồn
của nó rấn đuôi đỏ rất cao. Đặc biệt năm nay tuy có mưa, độ ẩm cao nhưng
thuỷ điện không xả đập, không có lụt, loài rắn này tha hồ sinh sôi nay
nở vì gặp thời tiết thuận lợi… Thật là đáng sợ khi nghĩ đến chuyện môt
ngày nào đó thuỷ điện xả lũ, nước tràn về bất ngờ, mọi thứ giao thông tê
liệt, loài rắn này bò lỏm ngỏm trong dòng nước… Lúc đó, tai hoạ khó mà
lường được!
Nhưng có phải vì thế mà tìm cách giết sạch loài rắn này? Câu hỏi này rất
quan trọng đối với người Việt Nam. Với thói quen chỉ nhìn thấy trước
mắt, đa phần nông nổi, thiếu tầm nhìn chiến lược, đã có hàng ngàn bài
học trả giá bằng máu và nước mắt kể từ khi “thống nhất đất nước” đến nay
nhưng người ta vẫn cứ để tái diễn bởi lòng tham và sự nông cạn.
Ngay ở trung tâm thành phố Sài Gòn và Hà Nội, nơi được xem là trung tâm
kinh tế, văn hoá của hai đầu đất nước, người ta có thể ngang nhiên chặt
bỏ hàng trăm cây gỗ lớn thuộc vào hàng cổ thụ trăm năm. Trong khi đó, để
có một cổ thụ, phải tốn rất nhiều năm, thậm chí vài trăm năm, vài mươi
thế hệ để trồng, chăm sóc và giữ gìn.
Nhưng để xây dựng bất kì công trình nào cho dù vĩ đại, tầm cỡ quốc tế,
lịch sử gi gì đó, người ta cũng không tốn quá mười năm. Điều đó cho
thấy người ta đã mang cái hàng trăm, hàng ngàn năm ra đổi lấy cái vài
năm. Cách làm này, con người tiến bộ và biết suy nghĩ không bao giờ
chọn, bởi nó không chỉ mang tính lich sử, nhân văn mà còn ảnh hưởng trực
tiếp đến sinh mệnh của con người.
Một cây gỗ rừng phải tốn đến cả vài trăm năm, thậm chí những cây gỗ lớn,
thuộc hàng danh mộc có thể sống cả ngàn năm nơi rừng thiêng, nhưng, với
con người, đó là món hời để ốp trần nhà, ốp tường, thậm chí lót sàn để
thể hiện “đẳng cấp”. Không ai dám trả lời ngôi nhà tồn tại được bao lâu,
khi nào người ta sẽ đập phá để xây dựng cái mới nhưng cái cây thì chắc
chắn mất đi vĩnh viễn!
Cũng như để ngồi nhậu với nhau vài giờ đồng hồ, người ta sẵn sang bỏ ra
hàng đống tiền để giết chết một con vật đã tồn tại và giúp con người cân
bằng sinh thái mấy mươi năm. Không ai trả lời được là bữa nhậu giúp ích
được gì và sự ích lợi này kéo dài được mấy năm.
Chung qui, để thoả mãn sự ham thích, lòng tham ngắn ngủi, con người đã
bất chấp đánh đổi những gì vốn dĩ tồn tại lâu năm, có quan hệ mật thiết
với đời sống của đồng loại cũng như đời sống của hành tinh này. Nhưng,
ai đã đánh đổi?
Một người nghèo có đủ khả năng ốp trần nhà, ốp tường nhà, lót sàn nhà
bằng gỗ quí, gỗ lâu năm? Một phó thường dân có đủ khả năng chi trả một
bữa nhậu thịt rừng quí hiếm trong nhà hàng sang trọng? Không, chỉ có
những quan chức, những triệu phú, tư bản đỏ mới đủ khả năng làm chuyện
này!
Đến đây, không cần nói gì thêm, ngay cả bài học thời niên thiếu dưới mái
trường Cộng sản xã hội chủ nghĩa về một đất nước “rừng vàng biển bạc…”
cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đất nước khô kiệt
tài nguyên, thú hoang tan loạn chạy và đụng chạm với con người như hiện
tại.
Thiên nhiên đã nổi giận. Nhưng nổi giận với ai? Và ai đang hưởng thụ, ai
đang trả giá cho việc hưởng thụ ngu xuẩn đó. Đã đến lúc cần phải trả
lời rốt ráo và giải quyết triệt để câu hỏi này!
VietTuSaiGon
(Blog RFA)
Trận chiến ngoại tệ sắp tới
Trong khi đồng Mỹ Kim cứ lên giá liên tục so với các ngoại tệ chính yếu
khác thì đồng Yen của nền kinh tế đứng hàng thứ ba thế giới là Nhật Bản
lại sụt giá mạnh và còn có thể sụt nữa. Vì sao lại như vậy và hậu quả
cho các nền kinh tế khác trên thế giới sẽ là gì? Diễn đàn Kinh tế tìm
hiểu nguyên do và ảnh hưởng của sự chuyển động ấy qua phần phân tích cùa
chuyên gia kinh tế Nguyễn-Xuân Nghĩa. Xin quý thính giả theo dõi cách
Việt Long nêu vấn đề như sau đây.
Thế giới sẽ gặp biến động về ngoại hối
 |
| Đồng Yên Nhật và Nhân Dân Tệ Trung Quốc, ảnh minh họa chụp trước đây. |
Việt Long: Xin kính chào ông Nghĩa. Cách đây một tháng,
khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF đưa ra một dự báo bi quan về tình hình kinh
tế toàn cầu, thì trên diễn đàn này ông nói đến việc Mỹ Kim lên giá so
với các ngoại tệ khác và nhấn mạnh là thế giới sẽ gặp nhiều biến động về
ngoại hối. Từ mấy ngày qua, người ta lại thấy đồng Yen của Nhật sụt giá
mạnh so với tiền Mỹ và nhiều loại ngoại tệ khác. Nhật Bản có sản lượng
kinh tế đứng hàng thứ ba của thế giới sau Hoa Kỳ và Trung Quốc và là một
quốc gia xuất cảng rất mạnh. Khi tiền Nhật sụt giá như vậy thì ảnh
hưởng sẽ ra sao cho các nền kinh tế khác? Chúng tôi nêu vấn đề trong mục
đích tìm hiểu về những biến động ngoại hối mà ông đã nhắc đến từ tháng
trước.
Nguyễn-Xuân Nghĩa: Thưa rằng hôm Thứ Ba 17 vừa qua, Thủ tướng
Nhật là ông Shinzo Abe loan báo quyết định giải tán Quốc hội để tổ chức
bầu cử sớm vào ngày 14 tháng tới. Việc ấy xảy ra sau khi có thống kê xác
nhận kinh tế Nhật lại bị suy trầm nữa trong Quý Ba vừa kết thúc vào
Tháng Chín. Trước đó, vào ngày 31 Tháng 10, Ngân hàng Trung ương Nhật
cũng quyết định sẽ lại bơm thêm tiền theo phương pháp gọi là "gia tăng
mức lưu hoạt có hạn định" hay "quantitative easing" gọi tắt là QE với số
lượng cực lớn, dự trù là tương đương với hơn 700 tỷ đô la mỗi năm, cho
đến khi kinh tế ra khỏi suy trầm hoặc lạm phát lên tới 2% thì mới ngưng.
Những biến cố dồn dập ấy giải thích vì sao tiền Nhật mất giá so với các
ngoại tệ khác như Mỹ Kim hay đồng Euro của Âu Châu. Nếu nhìn trong dài
hạn thì việc đồng Yen mất giá là sự chuyển động dễ hiểu với hậu quả có
thể là một trận chiến về ngoại tệ giữa các nền kinh tế lớn trên thế giới
khiến nhiều quốc gia khác, kể cả Trung Quốc, sẽ lâm vào khó khăn trong
các năm tới.
Việt Long: Chúng ta lần lượt tìm hiểu hiện tượng này để phần
nào thấy trước được biến động ấy. Trước hết, xin ông nói về kinh tế Nhật
và những lý do khiến tiền Nhật sẽ còn mất giá nữa.
Nguyễn-Xuân Nghĩa: Nhật Bản có vấn đề trường kỳ là nạn dân số sút
giảm với tỷ trọng rất lớn của người cao niên lớn tuổi – mà người ta gọi
là nạn lão hóa dân số. Lý do sâu xa này khiến mức tiêu thụ sút giảm và
hàng họ mất giá. Trong khi đó, vì mở ra làm ăn với toàn cầu, kinh tế
Nhật vẫn có ưu điểm là nơi đầu tư ổn định khiến thiên hạ trút tiền mua
đồng Yen để tìm cơ hội kiếm lời trên thị trường Nhật. Kết hợp hai chuyện
1) dân số và tiêu thụ giảm khiến kinh tế bị nạn giảm phát –
disinflation – và 2) nội tệ lên giá dẫn tới hiện tượng giá cả trong nước
sụt đều làm người dân càng tiết kiệm và đình hoãn chi tiêu để chờ khi
giá hạ hơn nữa. Hoàn cảnh éo le ấy khiến các doanh nghiệp Nhật bị điêu
đứng. Đầu tư giảm vì mức lời sụt dẫn tới việc cắt lương và mở ra vòng
xoáy lẩn quẩn: lương hạ càng đánh sụt mức tiêu thụ và làm kinh tế đình
trệ.
Sự chuyền động lớn này giải thích vì sao kinh tế Nhật bị suy trầm liên
tục từ hai thập niên đã qua. Thế rồi, chiếm đa số áp đảo sau cuộc bầu cử
vào cuối năm 2012, Chính quyền của Thủ tướng Abe mới áp dụng chánh sách
cải cách táo bạo, được gọi là Abemomics, nhắm vào ba hướng gọi là "ba
mũi tên". Thứ nhất là cố tình gây lạm phát qua biện pháp tăng chi để bơm
tiền vào kinh tế theo cái ý khuyến khích dân chúng hãy mua ngay đi kẻo
mai này hàng lên giá. Thứ hai là cải tiến môi trường kinh doanh để
khuyến khích doanh nghiệp đầu tư bằng cách giảm thuế doanh nghiệp, khi
đó thuộc loại cao nhất địa cầu. Thứ ba là cải tổ toàn bộ cơ chế kinh tế,
xã hội và chính trị Nhật để tìm sức bật mới.... Việc tăng chi chưa có
kết quả thì Ngân hàng Trung ương Nhật áp dụng biện pháp tăng mức lưu
hoạt, tức là bơm thêm tiền vào kinh tế, với một số lượng tương đối cao
gấp đôi Hoa Kỳ. Vì thế mà tiền Nhật mới mất giá. Khi đồng Yen mất giá
thì hàng hóa của Nhật lại trở thành rẻ hơn, tức là dễ xuất khẩu hơn, nên
sẽ gây sức ép cho các nền kinh tế sống nhờ xuất khẩu, thí dụ như kinh
tế Đức và Trung Quốc.
Việt Long: Xin được hỏi ông một câu là vì biện pháp tăng chi
ngân sách, Nhật Bản hiện mắc nợ nhiều nhất, có thể lên tới 250% tổng sản
lượng kinh tế. Thưa ông, đấy không là một vấn đề sao?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: Thưa rằng đấy là một vấn đề, nhất là khi ta
nhớ đến khoản tiền lời phải thanh toán, có khi chiếm một tỷ trọng lớn
của các khoản chi ngân sách như nếu phân lời đi vay mà lên tới 2% thì
tiền lời sẽ lên tới 80% của số tổng thu về thuế khóa.
Nhưng, có một thực tế văn hóa và tâm lý mà mình nên chú ý. Khoản công
trái rất cao của Nhật có hai đặc tính. Thứ nhất, tuyệt đại đa số là "nội
trái", được yết giá bằng đồng Yen, tức là "Nhật nợ Nhật" chứ không nợ
ngoại quốc. Thứ hai, chủ nợ của đa số các khoản nợ ấy lại là Ngân hàng
Trung ương Nhật, nghĩa là chủ nợ cũng là chủ nhà in giấy bạc và nhờ vậy
có quyền quyết định về phân lời cao thấp khi bơm tiền ra. Vì thế, thị
trường tài chánh Nhật vẫn ổn định và không bị giao động nặng - trong khi
dân Nhật bấm bụng bảo nhau cho nhà nước vay tiền trong tinh thần liên
đới gọi là "rau cháo có nhau". Khi Trung Quốc càng tỏ vẻ hung hăng đe
dọa quyền lợi của Nhật thì người dân Nhật lại càng chịu đựng và hậu
thuẫn chính quyền để cố gắng vượt khó khăn kinh tế. Bây giờ ta mới nói
đến chuyện ngoại hối là hối suất đồng Yen....
Nguy cơ suy sụp
Việt Long: Như ông vừa trình bày thì có phải chăng là việc tiền Nhật mất giá là một hiện tượng có những lý do sâu xa và lâu dài hay không?
 |
| Đồng đôla Mỹ và euro Âu Châu. AFP PHOTO. |
Nguyễn-Xuân Nghĩa: Thưa là câu chuyện còn rắc rối hơn vậy nếu ta nhìn trong trường kỳ.
Khoảng 40 năm trước, có lúc tiền Nhật quả thật là quá rẻ mà nhiều người
đã quên mất rồi vì phải hơn 300 đồng Yen mới ăn một Mỹ Kim. Khi kinh tế
toàn cầu bị tổng suy trầm vào các năm 2008-2009 và tiền Mỹ mất giá thì
là lúc đồng Yen lên giá, một đô la chưa ăn được 80 Yen vào năm 2011. Nó
chỉ bắt đầu sụt vào cuối năm 2012, rồi dập dình cả năm 2013 qua tới 2014
ở mức trăm đồng ăn một Mỹ Kim. Bây giờ mới sụt mạnh và còn sụt nữa, có
thể tới 150 hay thậm chí 200 đồng vào một hai năm tới. Nhưng so với cái
giá 300 hay 350 vào những năm 1970-1975 thì vẫn chỉ bằng phân nửa mà
thôi.
Việt Long: Thưa về lâu dài thì ý nghĩa sẽ ra sao?
Nhìn trong lâu dài thì điều ấy có nghĩa là gì? Là trong khoảng 40 năm,
có lúc tiền Nhật tăng giá gấp bốn so với đô la và doanh nghiệp Nhật bị
thất thế khi cạnh tranh với doanh nghiệp Hoa Kỳ hay với thiên hạ. Họ
phải tìm lợi thế bằng cách khác, chứ không nhờ tiền rẻ mà dễ bán hàng
hơn.
Việt Long: Bây giờ ta mới nhìn qua xứ khác. Thưa ông, đồng Yen mà mất giá như vậy thì hậu quả sẽ là thế nào với các nước khác?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: Tôi xin lấy một thí dụ nổi bật nhất là nền
kinh tế đứng sau nước Nhật và cũng lệ thuộc mạnh vào xuất khẩu, đó là
kinh tế Đức. Sau đó mới tới Nam Hàn và Trung Quốc.
Trong giai đoạn khó khăn sau vụ Tổng suy trầm thì doanh nghiệp Nhật bị
mất sức cạnh tranh so với doanh nghiệp Đức, coí thể là mất tới hơn một
phần ba trong các năm 2010 đến 2012. Thí dụ như tại Mỹ này thì ta thấy
xe hơi của Đức bán chạy hơn xe Nhật. Ngoài lợi thế từ chuyện tiền Nhật
lên giá, ta không quên rằng khi đó Trung Quốc dốc sức đầu tư vào khu
vực nội địa là xây dựng hạ tầng cơ sở như cầu đường và gia cư địa ốc hơn
là xuất khẩu. Nhờ vậy mà Đức trở thành đầu máy cứu vãn cả khối Euro.
Bây giờ, cả hai lợi thế ấy của kinh tế Đức đều hết vì tiền Nhật mất giá
và kinh tế Trung Quốc co cụm, mất khả năng nhập khẩu. Khi kinh tế Đức
cũng suy trầm như người ta bắt đầu thấy từ tháng trước thì cả Âu Châu sẽ
lâm nạn, nhất là khi các nước phải chấp hành chính sách cải tổ hệ thống
ngân hàng theo yêu cầu của Hội đồng Ổn định Tài chính.
Việt Long: Phải chăng vì vậy mà hồi nãy ông mới nói đến một trận chiến ngoại tệ giữa các quốc gia khi tiền Nhật sụt giá?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: Quả thật là Ngân hàng trung ương của Âu Châu
có phản ứng bơm thêm tiền khiến đồng Euro sẽ mất giá. Nam Hàn cũng vừa
có động thái hạ lãi suất, y như trường hợp của Trung Quốc. Ít ai nói ra
cái chữ dễ sợ là một trận chiến về ngoại tệ nhưng sự thật thì xứ nào
cũng kích thích kinh tế qua các biện pháp tiền tệ hay tín dụng với hậu
quả là làm giảm tỷ giá đồng bạc so với các ngoại tệ khác. Các nước Á
châu hiện lâm vào hoàn cảnh đó.
Khốn nỗi, người ta không thể xuất khẩu lên cung trăng để phục hồi kinh
tế mà phải bán hàng cho nhau. Khi kinh tế trì trệ thì các nước nhập khẩu
ít hơn và xứ nào sống nhờ xuất khẩu sẽ bị hại nhất vì dù có làm giảm
giá đồng bạc thì cũng chưa thoát hiểm mà còn phải trả hóa đơn cao hơn
khi mua hàng xứ khác với đồng tiền mất giá. Đấy cũng là bài toán nan
giải cho ngân hàng trung ương của Việt Nam.
Một cách chậm rãi, thế giới đang gặp nguy cơ suy sụp nặng một cách cứ
tưởng như bất ngờ và ngoài khối công nghiệp hóa, có chín nền kinh tế lớn
bị nhiều bất trắc nhất, đó là Trung Quốc, Liên bang Nga, Brazil, Chile,
Argentina, Ấn Độ, Indonesia, Turkey và Nam Phi. Ngoại lệ duy nhất vẫn
là Hoa Kỳ dù tiền Mỹ lên giá, và hôm qua Thứ Ba 25, bộ Thương mại Hoa Kỳ
đã điều chỉnh đà tăng trưởng theo hướng cao hơn.
Việt Long: Ông vừa nói đến sự kiện là "một cách chậm rãi, thế
giới đang gặp nguy cơ suy sụp nặng một cách bất ngờ". Cách đây hơn một
năm, trong dịp phân tích Hội nghị Ban chấp hành Trung ương kỳ bảy tại Hà
Nội, ông có nói đến hiện tượng mà các nhà vật lý gọi là "cát truồi",
nghĩa là một cách chậm rãi người ta cứ lặng lẽ tích lũy thêm những yếu
tố thất quân bình cho tới khi có sự sụp đổ bất ngờ. Phải chăng, chúng ta
đang chứng kiến một hiện tượng đó khi các nước đều cố hạ giá đồng bạc
để thoát hiểm mà rốt cuộc lại kéo nhau vào khủng hoảng?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: Tôi nghĩ rằng cái gọi là trật tự kinh tế chính
trị của các nước là điều gì đó vô cùng phức tạp vì là kết quả của nhiều
động thái khác nhau.
Về trường hợp Việt Nam thì tờ World Affairs vừa có bài bút ký khá dài
của nhà báo Michael Totten với đề tựa rất lạ, đó là "Phải chăng đã đến
ngày tàn của đảng Cộng sản Việt Nam"? Ra khỏi chuyện Việt Nam thì ta nhớ
tới kế hoạch Nga bán năng lượng cho Tầu. Họ tưởng khôn khi nhận tiền
bằng đồng Nguyên của Tầu thay vì đô la Mỹ. Nào ngờ dầu thô sụt giá và
đồng Nguyên sẽ còn mất giá nữa trong trận chiến ngoại hối sắp tới trong
khi đô la lên giá. Kết quả là Nga thu về đồng bạc mất giá trong khi vẫn
phải trang trải các khoản nhập khẩu khác bằng tiền Mỹ. Tức là Tổng thống
Vladimir Putin có thể hoành hành tại Ukraine và cùng Trung Quốc thì coi
thường Hoa Kỳ chứ đang bị thiệt cả hai đầu. Những chuyện như vậy đang
chậm rãi xảy ra trước mắt chúng ta mà ít ai chịu để ý!
Việt Long: Xin cảm tạ ông Nghĩa về lời cảnh báo này.
Việt Long & Nguyễn-Xuân Nghĩa,
(RFA)
Thừa Thiên - Huế dừng dự án ở đèo Hải Vân
 |
| Nhiều ý kiến đã phản đối, nói rằng địa điểm này quan trọng về an ninh quốc phòng. |
Tỉnh Thừa Thiên - Huế cho dừng một dự án ở đèo Hải Vân sau những phản đối liên quan lý do quốc phòng an ninh.
Ông Nguyễn Văn Cao, Chủ tịch tỉnh Thừa Thiên - Huế, tuyên bố tỉnh chủ
động cho dừng dự án khu du lịch nghỉ dưỡng quốc tế World Shine - Huế
trên đèo Hải Vân.
"Chúng tôi quyết định dừng dự án, không triển khai nữa và tiến tới thu hồi", ông Cao nói với trang tin VnExpress chiều 26/11.
"Nếu như phân tích thì có những quy hoạch quốc phòng riêng, lâu nay phía tỉnh cũng chưa rõ lắm, giờ nắm rõ rồi thì dừng thôi.”
Quyết định được gửi tới nhà đầu tư, Công ty cổ phần Thế Diệu, do Công ty
TNHH World Shine Hong Kong thành lập, đăng ký đầu tư tại Thừa Thiên -
Huế từ tháng 10/2013.
Chủ doanh nghiệp này là người Trung Quốc.
Theo VnExpress, tỉnh Thừa Thiên - Huế giao cho Ban quản lý khu kinh tế
Chân Mây - Lăng Cô, đơn vị cấp giấy chứng nhận đầu tư, có trách nhiệm
làm việc với Công ty Cổ phần Thế Diệu để xem xét việc có bồi thường dự
án.
Ông Cao nói thêm rằng tỉnh vẫn chờ kết luận của Thủ tướng.
"Chúng tôi vẫn đang chờ ý kiến cuối cùng của Thủ tướng Chính phủ và Bộ
Quốc phòng. Thủ tướng có quyết định dừng hay thu hồi thì phía tỉnh
nghiêm túc chấp hành."
Trước đó, ngày 20/11, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế có báo cáo gửi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng xin ý kiến.
Bộ Quốc phòng Việt Nam cũng gửi một đoàn vào kiểm tra.
Dự án 200 ha tại khu vực mũi Cửa Khẻm muốn xây dựng khu nghỉ mát cùng căn hộ với tổng vốn đầu tư 250 triệu đôla.
Tuy vậy, nhiều ý kiến đã phản đối, nói rằng địa điểm này quan trọng về an ninh quốc phòng.
(BBC)
Nguyễn Quang A - Bên ngoài cuộc tọa đàm về “bảo vệ những người bảo vệ nhân quyền” ngày 26-11-2014
Tôi ghi vắn tắt diễn biến với bản thân tôi bên ngoài cuộc tọa đàm
trên theo thứ tự thời gian. Có nhiều ảnh và clip minh họa suốt đoạn
đường cuốc bộ từ nhà đến nhà thờ Thái Hà, nhưng chưa có thời gian lọc và
chèn vào đúng chỗ và sẽ xin bổ sung sau khi có thời gian – NQA.
Ngày 24-11-2014
Sau khi sửa xong 2 thư mời đại diện của Bộ Công an và Sở Công an thành
phố Hà Nội, tôi đưa 2 files vào USB và lên xe bus số 40 đi sang Hà Nội.
Tôi xuống ở bến gần Cung Thiếu nhi (một bến khá quen thuộc mà những ai
đã đi biểu tình ở Bờ Hồ thì biết nó nằm cạnh Nhà Hát Lớn và vườn hoa sau
Tượng Lê Thái Tổ. Tôi quay lại vài trăm mét để vào tiệm photocopy in ra
2 bản (bản in 2 mặt, tức là tổng cộng 4 trang, giá bèo chỉ 2.000 VNĐ).
Tôi đi tiếp qua Nhà khách Chính Phủ (đường Lê Thạch) ra Bờ Hồ đến Bưu
điện Hà Nội để gửi phát chuyển nhanh (cũng chỉ hết 2 chục). Gửi xong tôi
ra về và hy vọng muộn nhất sáng hôm sau 2 cơ quan đó nhận được giấy
mời.
 |
| Tiến sĩ Nguyễn Quang A. Tranh: Hoàng Tường |
Lý do mời 2 cơ quan đó như sau:
- Chúng ta làm công khai, mời họ đường hoàng
- Nếu họ đến dự thì cả 2 bên (chúng ta và họ) đều thắng to. Chúng ta
thắng vì họ coi chúng ta là bất hợp pháp, việc đến của họ ngầm thừa nhận
rằng chúng ta hợp pháp; chúng ta có thể khởi động đối thoại với họ để
tránh hiều lầm nhau; vân vân. Họ thắng to bởi vì họ giúp Nhà nước cải
thiện hình ảnh Việt Nam một cách đáng kể trước cộng đồng quốc tế; họ có
thể học được những kiến thức mà họ có thể chưa biết về người bảo vệ nhân
quyền, về nghĩa vụ của Nhà nước và của chính họ (công an) mà đã được
quy định rất rõ trong tuyên ngôn; họ có thể mở ra một kênh đối thoại hữu
hiệu; vân vân. Đấy là kết cục 2 bên đều thắng của trò chơi (Cả 2 bên
đều được điểm 10). [Tôi hay nghĩ dưới dạng trò chơi với 2 người chơi
tung đồng tiền: kết cục 2 bên đều thắng nếu đồng tiền tung lên thấy mặt
ngửa = Ngửa (thắng, thắng)].
- Nếu họ không tham dự (vì lý do “tế nhị như trên”) và không cản trở thì chúng ta được 8 điểm họ được 5 điểm.
- Nếu họ cản trở khốc liệt thì họ thua to bởi vì chính họ là những người
bôi nhọ hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế; chính họ làm mất uy
tín của Việt Nam với tư cách một thành viên mới của Hội đồng Nhân quyền
LHQ mà lại không thực hiện nghĩa vụ của mình được nêu trong tuyên ngôn
1999 (có quy định Nhà nước phải có trách nhiệm gì, riêng công an phải có
trách nhiệm gì).
Nếu chúng ta vẫn tổ chức thành công tọa đàm chắc chúng ta được 7 điểm và họ được 0 điểm [Kết cục Sấp(Thắng, thua)].
Nói cách khác việc mời họ tham gia là tính toán cái mình có thể làm được
(viết giấy mời, gửi giấy mời, công bố giấy mời) để biến trò chơi thành
trò chơi Ngửa (ta thắng, họ thắng), Sấp (ta thắng, họ thua). Tất nhiên
chúng ta muốn họ cũng thắng.
Ngày 25-11-2014
Lúc 10h01 phút tôi nhận được điện thoại của một người xưng tên Dương Văn
Cừ từ Bộ Công an muốn gặp tôi trao đổi. Tôi mời các anh ấy 14h cùng
ngày đến Highland Café gần Nhà Hát Lớn uống cà phê. Tôi đến đúng 14h
nhìn thấy một xe biển xanh đậu bên ngoài và chắc là anh ấy đã đến. Bước
vào thì thấy 2 người vẫy tay gọi, các anh ấy đã đến trước. Họ giới thiệu
là Dương Văn Cừ, Cục phó A83 và Nguyễn Xuân Nam, Phó phòng NGO.
Tôi trình bày lý do mời (đại loại về thiệt hơn như nêu ở trên và rất
mong các anh đến dự và thuyết phục Sở Công an Hà Nội cử người đến dự.
Anh Cừ bảo chúng tôi đưa các anh ấy vào thế khó xử quá. Tôi hỏi sao lại
khó xử? Anh ấy nêu ra hai lý do:
a) Các anh ấy là công an và công an phải tuân thủ luật pháp hiện hành.
Thế mà theo luật pháp hiện hành (Quyết định số 76 của Thủ tướng Chính
phủ, luật pháp về an ninh; Quyết định số 28 của UBND TP Hà Nội) quy định
về hội họp như cuộc tọa đàm dự kiến thì uộc tọa đàm là bất hợp pháp. Mà
công an thì không thể tham gia cái cuộc bất hợp pháp ấy.
b) Tọa đàm dự kiến làm ở Nhà thờ Thái Hà là nơi “nhạy cảm” ai cũng biết nên công an lại càng không thể đến đó để dự.
Vì thế họ sẽ không thể tham gia. Tôi nói rất tiếc và thông cảm với lý do
a) và như thế đành chấp nhận vậy. Còn lý do b) thì do kinh nghiệm tổ
chức tọa đàm ở Sài Gòn lần trước, khi đã đặt phòng, trả tiền cọc rồi
nhưng chính bên công an can thiệp nên New World Hotel từ chối cho thuê,
may mà chúng tôi nhờ được Dòng Chúa Cứu Thế giúp nên đã tổ chức ở Nhà
thờ Kỳ Đồng. Tại Hà Nội cũng vậy chúng ta rất muốn làm ở nơi công cộng,
trung lập nhưng đã bị công an can thiệp rất phản cảm trước mặt các nhà
ngoại giao mà anh Hảo và tôi đã chứng kiến, cho nên muốn giải tỏa lý do
b) thì đề nghị các anh tạo điều kiện bình thường để chúng tôi có thể
thuê hội trường hay phòng ở Khách sạn, trường học một cách đường hoàng.
Vì lý do a) nên các anh ấy đề nghị:
c) tôi tác động để hoãn buổi tọa đàm ngày mai đợi đến khi làm xong thủ tục phép tắc.
Tôi trả lời, tôi không tác động và không thể tác động. Lúc này tôi rút 2
danh thiếp mà mặt sau có in 4 khẩu hiệu của Diễn Đàn XHDS (Thực thi dân
quyền; Nâng cao dân trí; Chấn hưng dân khí; Cải thiện dân sinh) và giải
thích để 2 anh hiểu về các quyền của dân, dân cứ thế thực thi, Nhà nước
phải có nghĩa vụ ra luật pháp tạo điều kiện cho dân thực thi quyền của
mình đã được ghi trong Tuyên ngôn nhân quyền, công ước về các quyền dân
sự và chính trị, các quyền được ghi trong Hiến pháp mà ở đây là quyền tự
do hội họp và tự do ngôn luận và theo tinh thần đó các Quyết định nêu
trên của Thủ tướng và của UBND TP Hà Nội là vi hiến và như thế chúng tôi
không phải tuân theo và đề nghị Quốc hội ra luật (không phải để cắt xén
các quyền tự do và các quyền con người). Chưa có các quy định luật như
vậy là lỗi của Quốc hội của Nhà nước chứ không phải người dân. Vì thế
tọa đàm ngày mai là hợp pháp và không có lý do gì để hoãn cả. Hai bên
thống nhất với nhau là chưa có sự nhất trí về vấn đề này. Các anh ấy bảo
vì điểm a) nên công an sẽ phải làm nhiệm vụ để tọa đàm không thể diễn
ra. Tôi cố giải thích cho 2 anh rằng tốt nhất là các anh không cản, các
anh không dự chúng tôi thông cảm tuy lấy làm tiếc, nhưng các anh cản trở
thô bạo thì kết cục sẽ là chúng tôi được 7 điểm mà các anh được 0 thì
quả thực chúng tôi không muốn chút nào. Họ không hứa gì, cả 2 bên nghi
nhận đối thoại như thế để hiểu nhau hơn là tốt, nên tiếp tục. Còn nói
qua mấy chuyện linh tinh chẳng liên quan gì đến nội dung chính. Sau 1h20
phút trao đổi tôi ra về, các anh ấy có nhã ý đưa tôi về bằng xe cơ
quan, tôi đã từ chối (như đã từ chối việc đón bằng xe của họ khi anh Cừ
gọi điện lúc 10h01 phút sáng) và cảm ơn thịnh tình của các anh nhưng tôi
không muốn tốn thêm tiền thuế của dân. Các anh ấy bảo nói thế thì các
anh ấy chịu thôi.
Chiều tối 25-11-2014.
Cản sát khu vực gọi điện muốn trao đổi với tôi. Tôi từ chối vì không có
gì trao đổi với họ cả. Sau đó ông Trưởng Phường gọi điện nói các anh ấy
muốn tới thăm. Tôi cảm ơn thịnh tình thăm viếng nhưng từ chối vì có gì
tôi đã trao đổi với Cục phó A83 rồi (hóa ra, chỉ sáng hôm sau mới rõ họ
muốn đưa cho tôi xem thông báo của Phó chủ tịch Quận Đống Đa yêu cầu
Linh mục Nguyễn Văn Phượng chính xứ Thái Hà không tổ chức tọa đàm, không
cho thuê địa điểm mà tôi sẽ nói đến sau).
Tôi yên trí bên công an sẽ không cản trở sau những gì đã thảo luận với
Cục phó A83 và hẹn đánh thức lúc 4h50 phút ngày 26 để đi cho sớm sủa.
Sáng 26-11-2014
Tôi bảo cậu con út nhà tôi đi cùng để có 2 người, không phải đi một
mình. Lúc đầu bảo nó đưa ra bến xe bus, lên xong xe thì nó có thể về ngủ
tiếp. Tôi mang chiếc ô có cán dài vẫn thường mang đi trong các cuộc
biểu tình.
Ra đến đầu ngõ (cách nhà tôi khoảng 150 m) thì thấy 10 người ở đó. Một
anh xúm lại hỏi chú đi đâu? Tôi không trả lời và tiếp tục đi. Trời còn
tối nên ảnh chụp không rõ. Đi khoảng 250 m thì đến đường Nguyễn Văn Cừ,
bố con tôi đợi đèn xanh và sang đường đến bến xe bus (thêm khoảng 100 m
nữa), mấy anh đi bộ theo, số còn lại đi xe máy. Đến bến xe khi định lên
thì 3 anh lực lưỡng nhất chặn cửa lên để tôi không thể lên xe. Cứ thế cò
cưa mất 15-20 phút và vài lần thử. Họ tránh đụng vào tôi mà chỉ cản
đường thôi. Tôi đi bộ tiếp đến bến tiếp theo và chuyện lại xảy ra như
cũ. Tôi đã dùng chiếc ô làm cái chỉ đường lên bus nhưng họ đẩy ra. Gẫy
mất chiếc ô quen thuộc vừa dùng che mưa nắng vừa dùng làm đồ “dọa” bọn
côn đồ. Tôi vứt nó vào xó vỉa hè và đi tiếp. Họ bảo bác đừng đi vì bác
không thể đi, xe bus không, taxi cũng không. Chúng cháu khuyên bác đừng
đi. Có lúc tôi cáu nhưng nói chung giữ mức độ, chỉ bảo họ rằng họ vi
phạm quyền tự do đi lại, một quyền con người cơ bản và vi phạm Hiến
pháp. Mãi rồi họ cũng bảo chú muốn đi đến Thái Hà là không thể đi được.
Tôi bảo con vào quán ăn sáng, mời các bạn vào ăn cùng, nhưng không ai
nhận lời. Gọi 2 tô phở, trong quán có 1 người đàn ông hình như ở đó từ
trước hay vào trước tôi không biết. Người này bảo bác làm thế rất đúng
và nói cháu mời bố con bác vì quý trọng. Tôi xin từ chối và hỏi chuyện
anh là chủ quán hay sao? Anh ta trả lời chỉ là liên doanh thôi. Rồi anh
ta vào trong. Ăn xong bảo cô chủ ra để trả tiền thì hóa ra anh ta đã trả
trước rồi và nói những lời tốt đẹp về việc tôi làm. Tôi cảm động thật
sự, sao lại có người tốt bụng thế, xin anh ta cho chụp bức ảnh kỷ niệm
và ngoài ra tôi chụp bức ảnh quán phở để nhớ sau này đến cảm ơn ông đồng
chủ hay đối tác liên doanh. Con tôi bảo chú này nãy cũng đi theo đấy.
Tôi bảo tôi không biết, đừng nghĩ oan cho người ta.
Chúng tôi đi tiếp. Ba anh cứ cản và khuyên tôi đi về. Tôi phát bực nên
gọi điện cho anh Cừ A83 vừa biết hôm qua với ý trách móc rằng tôi đã
giải thích kỹ mà các anh lại chọn phương án cản trở rất không tốt cho
chính công an các anh, không tốt cho Nhà nước và đất nước Việt Nam. Anh
Cừ nói thế tôi chưa nhận thông báo tối qua về việc không được tổ chức
tọa đàm ư? Tôi bảo tôi không biết gì cả. Tôi bảo thế anh nói người đưa
tôi xem thế nào, tôi đứng ở bến đối diện với Tổng cục Hải quan. Giữa
chừng vợ tôi lo nên cũng phóng xe ra. Và ông Bình (nghe nói tên thế, có
lẽ là lãnh đạo của An ninh Long Biên) đưa cho vợ tôi xem. Lúc đó tôi mới
biết có cái thông báo đó, liền chụp 1 bức ảnh về cái thông báo đó lưu
vào máy. Cũng chẳng có thời gian đọc kỹ nên tôi tưởng là của UBND Hà
Nội. Chí ít mình có bằng chứng rành rành về chính quyền cản trở (ở Sài
Gòn mấy tháng trước chỉ nghe Khách sạn nói công an can thiệp mà không
biết có văn bản hay không). Tôi bảo thông báo này vi hiến nên tôi cứ đi
và việc này cũng chẳng liên quan gì đến tôi vì nó được gửi cho Linh mục
Nguyễn Văn Phượng. Họ bảo tôi, đấy chú thấy chưa, chú đi đến đấy cũng vô
ích không có tọa đàm gì đâu. Tôi bảo thế thì tôi đi thăm các Cha ở đó.
Tôi gọi điện đến Thái Hà để xác minh và được biết đúng họ có đến đưa cho
Linh mục nhưng Linh mục không nhận. Hóa ra họ dùng cái thông báo ấy để
thuyết phục tôi đừng đi. Từ bến này đi đến cầu Chương Dương là tịt
đường, vì cầu này không cho người đi bộ đi qua. Họ hỏi tôi chú đi thế
nào được, đến đấy chú đi bằng gì. Chúng cháu được lệnh không cho chú lên
bất kể phương tiện giao thông nào. Tôi bảo sao tôi phải cho các anh
biết. Mà bờ sông có thể cũng có thuyền có xuồng chứ? Nhưng thuyền, xuồng
cũng là phương tiện giao thông! Tôi nói nhỏ với vợ con rẽ sang cầu Long
Biên. Đứng ở đầu cầu Chương Dương họ nghĩ chắc tôi phải quay về. Rồi
khi thấy tôi đi bộ hướng về phía cầu Long Biên họ lại bám theo. Họ đi
xe, 1 anh đi kế bên tôi. Rồi lại ngồi lên xe mà không đội mũ bảo hiểm.
Tôi bảo công an ai lại vi phạm thế, đi không đội mũ. Anh ta nhảy phắt
xuống, bác thấy chưa cháu không tham gia giao thông nữa nên không vi
phạm. Chủng tôi rảo bước trên cầu Long Biên, họ lên xe hết cả, mấy xe đi
sau và không dám đi nhanh vượt qua tôi. Tôi tính thử quay lại xem sao
vì xe chỉ đi được 1 chiều, quay lại khoảng 100 m thì thấy 2 anh hớn hở, ừ
bác đi về thế là phải, chắc bác mỏi lắm rồi và lại làm khổ người nhà và
chúng cháu (họ bảo đã phải canh ở ngõ suốt đêm, tôi không biết họ có
thay ca không, nhưng nếu thế thì họ khổ thật). Tôi bảo tôi xin lỗi đã
làm các cậu khổ nhưng nguyên nhân chính không phải là tôi mà là sếp các
cậu, ông ấy làm khổ các cậu và làm hại thanh danh công an và hình ảnh
Việt Nam. Và tôi quay ngược lại đi tiếp sang phía Hà Nội.
Xuống cầu Long Biên rẽ Hàng Khoai, đi thẳng sang Phùng Hưng, rẽ cửa Đông
sang Lý Nam Đế. Họ kêu sao bác đi khỏe thế, chúng cháu theo bác mà mệt.
Chúng tôi tìm quán cà phê và mời họ vào uống nước, chỉ có 1 chú nhận
lời, còn tất cả ở ngoài hay đi đâu không rõ. Uống nước xong chúng tôi đi
tiếp, họ bám sát. Rẽ Trần Phú đi thẳng đến Bệnh viện Saint Paul, rẽ
sang Văn Miếu và cứ dọc Hàng Bột, Tôn Đức Thắng đi tiếp. Họ vẫn bám như
cũ và tiếp tục thuyết phục tôi vì việc làm của tôi không có ý nghĩa. Tôi
vận động họ về nhân quyền về nghĩa vụ của nhà nước và công an. Ai giữ ý
kiến của người đó.
Đến Ô Chợ Dừa phải đợi khá lâu để đi qua cái ngã năm mới mở khá khang
trang này để đi tiếp. Sang đến bên kia thì họ được lệnh cả 10 người để
xe lại và chặn không cho tôi đi tiếp nữa, đi bộ cũng không. Lúc này phố
đã đông người tôi nói to, sao công an lại vi phạm luật vi phạm nhân
quyền cản trở quyền tự do đi lại của dân. Nhưng vô ích, họ nói chúng
cháu phải chặn chú và chỉ biết thế thôi. Tôi hỏi các bạn chặn tôi thế có
đúng không, quyền tôi đi có đúng không. Không ai trả lời, có 1 chú đứng
hàng sau nói chú đúng, nhưng thuyết phục chú mãi không được. Tôi bảo
nếu tớ đúng thì các cậu sai và phải để tớ đi. Tôi gọi điện vào chỗ tọa
đàm nói anh em ra ứng cứu. Cứ giằng co như vậy cả chục phút. Rồi cũng
thấy anh Dũng (quán quân bị an ninh hành hung), Phương Bích đến cùng 2
anh và 1 chị (anh Dũng nói là người bên Nhà thờ), họ phá vòng vây và tạo
ra một kẽ hở, tôi cứ thế vút lên và rảo bước. Chỉ còn 5-600 mét nữa là
đến chỗ rẽ vào Thái Hà. Phương Bích và anh Dũng nói ở đấy còn đông hơn
nhiều. Đến nơi thấy 1 xe cảnh sát và khoảng ba chục bảo vệ, cảnh sát
thường phục và đồng phục có cả. Họ vây chặt lấy tôi và cố đẩy 1 anh sang
bên kia đường để “giải quyết”. Tôi nói to, chính các anh gây rối trật
tự, gây cản trở giao thông, vi phạm nhân quyền chứ không phải chúng tôi.
Họ cố đẩy tôi sang bên kia đường. Tôi bảo vào quán café uống nước. Hai
anh chặn cửa và bảo quán đóng cửa rồi. Tôi định lẻn qua khe giữa tường
và cột điện để đi vào. Họ chặn ngay. Chịu không sao đi được. Đúng lúc đó
tôi thấy cô Jenifer cất tiếng chào, rồi 2 cô nữa từ Sứ quán Úc và Anh.
J. B. Nguyễn Hữu Vinh, Lã Việt Dũng và mấy người nữa. Dũng chen vào nói
ai cho các anh cản người đi lại và tạo ra một kẽ hở để tôi lẻn qua. Bắt
tay mấy cô đại diện Sứ quán Mỹ, Úc và Anh xong tôi rảo bước đi cùng đoàn
vào Nhà thờ Thái Hà. Tôi lên đến tầng 3 nhìn vào hội trường có sức chứa
100 người gần chật và cảm thấy hết sạch mệt mỏi. Lúc đó khoảng 9 giờ.
Tôi muộn mất 30 phút, bài trình bày thứ nhất của tôi đã được người khác
trình bày hộ.
Trưa sau 12 giờ tôi mắc việc khác nên không cùng ở lại ăn trưa với anh
em. Không còn thấy công an ở cổng Nhà thờ và ở đầu đường nữa, đường
thoáng. Tôi bảo cậu con trai xem có ai bám sau xe máy không, nó bảo có 2
xe. Trên 1 xe có cái ông ở quán phở. Đi đến Bảo tàng Mỹ thuật vào để xe
ở đó, lại thấy 2 [người], đi qua Cao Bá Quát một lúc thấy họ quay lại.
Đi tiếp đến Cung Văn hóa, con tôi đi làm tiếp, tôi lên xe bus về nhà và
có lẽ 2 xe ấy không theo nữa.
Đấy là vài tình tiết xung quanh, bên ngoài cuộc tọa đàm.
Hà Nội 26-11-2014 (21 h và đến lúc này chắc phải ngủ một giấc cho bõ, may là chân chẳng thấy đau gì cả)
Nguyễn Quang A
P.S.
1. Tôi cảm ơn anh đã trả tiền phở cho bố con tôi bất luận anh ấy là ai:
- A) nếu anh ấy là người liên doanh làm ăn với bà chủ quán thì tôi thực sự cảm động và biết ơn như đã viết ở trên;
- B) Nếu anh ta là 1 trong số an ninh theo tôi từ đầu đến cuối, thì
tôi cảm ơn anh ta vì đã bày tỏ sự đồng tình với những việc làm của tôi.
2. Không có sự đoàn kết và ứng cứu kịp thời của anh chị em thì tôi đã
không thể đến để dự và thuyết trình (dù chỉ 1 trong 2 bài) tại một tọa
đàm mà tôi hài lòng nhất cả về số người tham gia (trên 70 người từ khắp
nơi, 8 đại diện của 7 Sứ quán và EU) và về nội dung cũng như sự thảo
luận sôi nổi và rất có ý nghĩa. Xin cảm ơn tất cả mọi người.
3. Một cô dư luận viên trẻ khi được giới thiệu và yêu cầu phát biểu đã lẻn đi rất nhanh.
4. Tôi nghe nói có 2 người của lực lượng an ninh có dự (nhưng về mặt
chính thức thì công an từ chối tham gia) nếu đúng vậy thì hy vọng 2
người ấy sẽ báo cáo trung thực với cấp trên của họ về tọa đàm chẳng có
gì “nhạy cảm” này mà ngược lại chỉ có lợi cho dân, cho nước và cho chính
lực lượng công an và tránh việc ngăn cản vô lối, làm xấu mặt lực lượng
công an, xấu mặt Việt Nam như đã xảy ra sáng nay.
Tác giả gửi BVN
(Bauxitevn)
Làm thế nào VN có 'những cú thay đổi ngoạn mục'?
"Ta
đã bỏ lỡ nhiều cơ hội lớn từ sau Đại hội 6 năm 1986... Bước sang những
năm 2000, dễ quan sát thấy xã hội VN đã không còn sự phấn đấu hăng say
như những năm 1990 nữa" - GS.TSKH Trần Ngọc Thêm.
LTS:"Văn
hóa âm tính", đặc tính "biến đổi từ từ" chi phối ra sao đến sáng tạo,
đổi mới tại VN? Làm sao khắc phục điều này?... Đó là nội dung Phần 2 cuộc
trò chuyện của Tuần Việt Nam với GS.TSKH Trần Ngọc Thêm, Viện sĩ Viện
hàn lâm Khoa học tự nhiên Nga, Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương, Giám
đốc Trung tâm Văn hóa học Lý luận và Ứng dụng Trường Đại học
KHXH&NV thuộc ĐHQG-HCM.
Xem lại Phần 1: Người Việt ưa nịnh, thích 'dìm': Tác hại đến đâu?
 |
| GS. TSKH Trần Ngọc Thêm - Ảnh: Phạm Thành Long/ Documentary.vn |
Mặt trái của sự ổn định kéo dài
Ở phần trước,
GS đã bàn đến những tác động của tư duy "vừa phải" đến tính cách cá
nhân, cộng đồng, xã hội. Ở tầm vĩ mô hơn, tác động của nó ra sao đến bộ
máy, cơ chế vận hành đất nước?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Xuất
phát từ tư duy "vừa phải", nền văn hóa âm tính luôn hướng tới sự ổn
định. Ổn định là đứng yên, mọi sự thay đổi, phát triển đều bị chống lại,
bị kìm hãm. Và cả một bộ máy, cả cơ chế đều hướng tới sự ổn định, phục
vụ và gìn giữ cho sự ổn định đó. Cái mới xuất hiện thường bị dị ứng, bị
xem là "có nguy cơ mất ổn định" rất cao.
Muốn phát triển thì phải có đột phá, thay đổi hiện trạng, và phải có
người giỏi để làm việc này. Nhưng như tôi đã nói, văn hóa âm tính của ta
sẽ "kéo" người giỏi nào muốn nổi trội lên. Và toàn bộ người Việt chúng
ta đều thấm nhuần đức khiêm tốn, coi đó không chỉ là đạo đức mà còn là
cách sống.
Các nền văn hóa dương tính như phương Tây không như vậy. Họ được giáo
dục sự trung thực, nói về mình như mình thực có. Họ quan niệm tự cao
tuy có thể vấp ngã, nhưng sau vấp ngã sẽ học kinh nghiệm mà đi lên, còn
khiêm tốn thì không.
Ai cũng ngại thay đổi, xáo trộn. Vì vậy, khi chọn người chẳng hạn, người
ta sẵn sàng "bầu" cho người không có gì đặc sắc nhưng được cái là lúc
nào cũng vui vẻ, xởi lởi, hòa đồng với mọi người, ai nói gì cũng gật.
Dường như đặc tính thích "ổn định" này cũng chi phối lớn đến quan niệm về tài năng và cách sử dụng người tài ?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Cũng
vì thích sự ổn định nên người VN thường thích người dễ bảo, thích nghe
lời. Trong gia đình thì thích "con ngoan", biết vâng lời chứ không phải
biết sáng tạo. Còn trong nhà trường thì muốn "trò giỏi", nhưng "giỏi" ở
đây phải hiểu là học thuộc bài, làm văn cũng phải theo văn mẫu của thầy
cô đưa ra.
Cho nên người VN với bản tính linh hoạt chỉ giỏi sáng tạo vặt, biến báo,
kiểu Trạng Quỳnh, thích ăn may kiểu Trạng Lợn, nói dóc kiểu Ba Phi, còn
sáng tạo kiểu làm máy bay, tầu ngầm, chế tạo xe tăng thì nhẹ sẽ bị coi
là "có vấn đề".
Với nền giáo dục như thế này thì làm sao đào tạo cho ra những những nhà phát minh, nhà bác học, nhà văn hóa lỗi lạc?
Trong quản lý xã hội, nhiều lãnh đạo ở các cấp đều thường chọn cấp phó,
người giúp việc thấp hơn mình từ một đến vài "cái đầu". Người ta cho
rằng làm như thế thì mới đảm bảo "ổn định", trước hết là "ổn định" vị
trí của mình.
Cách làm đó vô hình trung đã tạo nên một "cơ chế loại bỏ người tài" ra
khỏi bộ máy. Thậm chí trong xã hội cũng không có đất cho họ dụng võ vì
những ràng buộc đạo đức, pháp luật luôn chống lại nguy cơ làm "mất ổn
định".
Nghe ông nói tôi không khỏi liên hệ đến những câu chuyện "Đại tướng quân" hay phát minh, sáng chế "Hai lúa" được nhắc đến rất nhiều gần đây?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Phải,
với những đặc điểm tôi đã phân tích, không có gì ngạc nhiên khi thấy
những sáng chế, phát minh hay sáng kiến cải tiến khoa học kỹ thuật trong
nước ít khi được quan tâm, ngược lại có khi còn bị o ép.
Như chuyện ông Phan Bội Trân ở TP.HCM bỏ tiền của, trí tuệ công sức ra
chế tạo tàu ngầm mi-ni mà phải "lên bờ xuống ruộng" khi cho chạy thử
nghiệm...
Như chuyện ông Hải máy bay, có thể có vị Bộ trưởng sẽ trả lời rằng việc
này là do "cơ chế bên Campuchia thoáng hơn ở ta... Và ta không có nhu
cầu sửa chữa xe quân sự vì đã có đơn vị chuyên môn làm rồi". Điều này có
thể đúng. Nhưng nó cũng đồng thời cho thấy nền văn hóa âm tính luôn kìm
hãm sáng tạo, dị ứng với thay đổi đã chi phối mạnh mẽ đến mức nghiệt
ngã vào hệ thống quản lý xã hội.
Nguy cơ của nền văn hóa âm tính vô cùng lớn nếu không biết phát huy mặt
mạnh và khắc phục những mặt trái của nó, thoát ra khỏi "vũng lầy ổn
định" của nó.
Không thể "cứ từ từ" mãi
Theo GS, chắc phải có giải pháp nào cho "căn bệnh" âm tính, truyền thống biến động từ từ của chúng ta chứ?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Nghiên
cứu lịch sử, tôi nhận thấysự "biến động từ từ" như một quy luật ấy có
thể thúc đẩy cho nhanh hơn lên nếu có được sự kết hợp ở những mức độ
khác nhau của ít nhất 3 trong số 4 điều kiện: (1) Cuộc sống của toàn dân
chúng rơi vào (hoặc gần như rơi vào) tình trạng đặc biệt khó khăn, bế
tắc; (2) Có một vị minh quân, minh chúa, tức một nhà lãnh đạo mạnh mẽ,
sáng suốt, tận tâm tận lực vì dân; (3) Có một cú hích từ bên ngoài và
(4) Mỗi người nhìn ra xung quanh thấy người khác khá hơn mình và bản
thân mình có nhu cầu thay đổi hiện trạng.
Trong đó, điều kiện 1 thuộc về văn hóa vật chất - mưu sinh; điều kiện 2
thuộc về văn hóa chính trị; điều kiện 3 thuộc về ngoại lực; điều kiện
4 thuộc về văn hóa tính cách, tinh thần.
Cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một trường hợp đột biến nhờ hội tụ ở
mức rất cao ba điều kiện đầu: 1/ Cuộc sống của dân chúng dưới thời thực
dân, phát xít Nhật rơi vào bước đường cùng, hàng triệu người chết đói.
2/ Cái tên "Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh" có sức mạnh như một lời hiệu
triệu thu hút quần chúng. 3/ Chiến tranh thế giới kết thúc, Nhật đầu
hàng Đồng minh vô điều kiện.
Công cuộc Đổi mới năm 1986 là một trường hợp đột biến khác cũng hội đủ
cả ba điều kiện đầu, nhưng ở mức thấp hơn: 1/ Cuộc sống kinh tế của cán
bộ nhân dân ba miền ở mức rất khó khăn. 2/ Tổng bí thư Trường Chinh là
một nhà lãnh đạo có uy tín và tận tâm tận lực vì dân. 3/ Công cuộc Cải
tổ (Perestroika) của Liên Xô cũng vừa lúc bắt đầu.
Nếu
nói về "cú hích từ bên ngoài" thì hiện nay VN đang có rất nhiều đấy
chứ, thưa GS? Chẳng hạn VN hiện đang là thành viên của nhiều tổ chức lớn
trên thế giới và khu vực như WTO, AFTA, NAFTA, v.v... tất cả đều yêu
cầu ràng buộc VN phải cải cách, cải tổ theo hướng chung của thế giới?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Đúng
là VN đang có những tác động bên ngoài, nhưng chúng chưa đủ sức tạo nên
những thay đổi mang tính đột biến. Ta đã bỏ lỡ nhiều cơ hội lớn từ sau
Đại hội 6 năm 1986.
Những năm 1990 là thời mà chính sách Mở cửa đã bắt đầu phát huy tác
dụng, đời sống một bộ phận dân chúng khá lên đã kích thích toàn xã hội
hừng hực, hứng thú làm giàu. Giai đoạn này, ngoài 3 điều kiện đầu cho sự
phát triển đột biến của VN mà chúng tôi đã nói ở trên, điều kiện thứ 4
là "Mỗi người nhìn ra xung quanh thấy người khác khá hơn mình và bản
thân mình có nhu cầu đó" đã hiện hữu ở mức cao.
Tuy nhiên, bước sang những năm 2000, dễ quan sát thấy rằng xã hội VN đã
không còn sự phấn đấu hăng say như những năm 1990 nữa, dù VN đã hội
nhập nhiều hơn, sâu rộng hơn với thế giới. Một bộ phận đáng kể trong cán
bộ và dân chúng thấy rằng mình đã thoát khỏi tình trạng cùng cực và đã
chuyển sang được trạng thái "trông lên thì chửa bằng ai, nhưng trông
xuống thì chẳng ai bằng mình" nên đã hài lòng mà chững lại.
 |
Một tướng lĩnh Campuchia bên chiếc xe thiết giáp do cha con ông Hải chế tạo hoàn chỉnh. Ảnh: LĐO
|
Cần một hệ giá trị mới
Vào
thế kỷ 17, 18 tiếp xúc với văn minh phương Tây, chúng ta cũng có cơ hội
cải cách rất lớn giống như Nhật Bản. Tự Đức là vị vua thông minh, có
tài, có năng lực và tầm nhìn song vẫn thất bại, trong khi Nhật hoàng lúc
ấy là cậu bé 3 tuổi mà cuộc cải cách của Nhật lại thành công. Chúng ta
có thể rút ra kinh nghiệm gì từ thất bại này?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Khu
vực Đông Bắc Á vốn thuộc loại hình trung gian chuyển tiếp. Văn hóa
của Nhật có độ dương tính cao nhất trong số các quốc gia ở đây nên người
Nhật không làm thì thôi, còn khi đã nhận thức ra thì họ làm tới nơi tới
chốn. Trong lịch sử, họ thường có cách làm là tiếp thu cái mới rồi đóng
cửa lại thẩm thấu, sửa chữa, nâng cấp rồi phát huy.
Trước kia, Nhật đã từng tiếp nhận văn hóa Trung Hoa theo cách như thế.
Rồi khi người Nhật phát hiện họ thua châu Âu, họ bắt tay cải cách ngay.
Từ "thoát Á luận" cho đến "thoát Á, nhập Âu", người Nhật đã đề ra mục
tiêu nhận thức rất rõ ràng, thoát hẳn khỏi cái cũ, nhập hẳn vào cái mới
chứ không lơ lửng. Bên cạnh vua Minh Trị, cả dân tộc Nhật, cả nền văn
hóa đều cùng chung mục đích và quyết tâm nên họ tiếp thu và cải cách
thành công.
Còn chúng ta, do thuộc loại hình văn hóa âm tính cho nên trong khi vua
Tự Đức và vài nhân vật khác có tầm nhìn rộng và xa hơn nên thoát được,
nhưng lại bị số đông bảo thủ kiềm xuống, lôi kéo trở lại. Cả triều đình
không muốn thoát thì một mình vua cũng không làm được gì hơn.
Một nền văn hóa âm tính đậm đặc, với những con người lúc nào cũng chỉ
lo "ổn định" luôn có một lực lượng bảo thủ không cho phép phái cấp tiến
làm gì tới nơi tới chốn.
Bởi vậy mà VN rất khó có thoát ra được hoàn cảnh mà ta bị đặt vào, để có
được những cú thay đổi ngoạn mục như Nhật Bản hay Hàn Quốc là các quốc
gia Đông Bắc Á thuộc loại hình văn hóa trung gian. Dù có bậc minh
quân như Tự Đức hay ai khác mà nếu chưa hội đủ cả 4 điều kiện như tôi đã
đề cập thì cũng rất khó.
Với
sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là công nghệ thông tin, cả
thế giới ngày nay trở thành một ngôi nhà chung. Ắt rằng, chúng ta sẽ còn
có nhiều "cú hích" tác động vào. Vậy theo GS, để tận dụng thời cơ quốc
tế hóa cao độ như hiện nay, chúng ta phải làm gì nhằm tạo được sự thay
đổi đột phá mạnh mẽ cho kịp với các nước?
GS.TSKH Trần Ngọc Thêm: Từ
những điều trình bày trên, có thể thấy rất rõ nguyên nhân sự trì trệ
sâu xa là nằm trong văn hóa và con người. Chính bởi vậy mà Nghị quyết
33 của Hội nghị Trung ương 9 khóa XI đã đặt vấn đề "xây dựng và phát
triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững
đất nước".
Nhưng chỉ Nghị quyết không thôi thì chưa đủ. Để xây dựng và phát triển
văn hóa - con người thì cần phải thay đổi hệ giá trị. Thực ra, hệ giá
trị VN tự nó đang biến động rất mạnh. Vấn đề là cần sớm nhận thức được
xu hướng biến động, góp phần điều chỉnh và định hướng sự thay đổi đó từ
tự phát thành tự giác, theo hướng có lợi nhất, để tạo nên sự phát
triển đột biến một cách sớm nhất.
Trong một Chương trình KH & CN trọng điểm cấp Nhà nước mà tôi đang
làm chủ nhiệm, chúng tôi nghiên cứu và phân tích kỹ sự biến động của hệ
giá trị VN trong quá trình chuyển đổi từ văn hóa làng xã đến văn hóa
đô thị, từ văn hóa nông nghiệp đến văn hóa công nghiệp, từ văn hóa
khép kín đến văn hóa trong thời kỳ toàn cầu hoá và hội nhập. Một
trong những trọng tâm là phân tích kỹ nguyên nhân dẫn đến biết bao nhiêu
thói hư tật xấu của con người VN hiện nay. Bởi lẽ muốn thay đổi để đi
lên, để phát triển thì phải xóa hết các nguyên nhân gây ra những tật xấu
đó.
Chẳng hạn, tính cộng đồng tự nó không xấu, nhưng cộng đồng kiểu làng xã
là gây ra sự cào bằng, bệnh sĩ diện, bệnh thành tích...; tính cộng đồng
tình cảm gây ra tật thiếu ý thức, không tuân thủ pháp luật...; sự kết
hợp của nhiều đặc trưng gây ra quốc nạn dối trá, tham nhũng... Vì vậy
phải thay đổi cộng đồng tình cảm bằng cộng đồng lý trí; thay cộng đồng
làng xã bằng cộng đồng xã hội, tức coi trọng quyền lợi xã hội chứ không
phải của một làng hay của một nhóm lợi ích, v.v... Trên cơ sở đó đề xuất
một hệ giá trị VN mới.
Tuy nhiên, đề xuất một hệ giá trị VN mới mới chỉ là bước khởi đầu. Để
đưa hệ giá trị đó vào cuộc sống, để tạo ra những con người VN mới thì
cần có quyết tâm rất cao của cấp lãnh đạo cao nhất và sự đồng lòng của
toàn dân. Được như vậy, VN mới có thể thoát ra khỏi căn bệnh trì trệ của
truyền thống văn hóa âm tính, tạo nên một bước phát triển đột biến
mới trong giai đoạn hiện đại.
Xin cảm ơn GS!
Duy Chiến (thực hiện)
(Tuần Việt Nam)
'Học xong thế nào bố chẳng xin việc cho'
Cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp nếu muốn đi làm công nhân cũng chưa chắc đã "đắt", bởi nhà tuyển dụng sẽ nghi ngại nhiều thứ.
"Cất bằng đại học làm công nhân cũng là việc làm" - nhận định này của Bộ
trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền khi trả lời chất vấn của đại
biểu Quốc hội ngày 19/11 nhận được nhiều ý kiến khác nhau. Nhất là khi
lượng người có bằng cử nhân trở lên vừa ra trường mà thất nghiệp ở VN,
theo con số gần đây, đã lên tới 162.000.
Đúng như Bộ trưởng nói: "Đã đi làm, bất cứ việc gì cũng là vinh quang".
Song một vấn đề đặt ra là bản thân mỗi sinh viên, cùng gia đình, xã hội
tốn không ít thời gian, công sức, tiền bạc để đào tạo ra một cử nhân.
Vậy khi ra trường, nếu tấm bằng đó "bỏ xó", không có tác dụng cho công
việc của họ thì đó có phải một lãng phí quá lớn, và làm thế nào để giảm
bớt tình trạng này?
 |
| Tranh minh họa |
Chọn nghề: Cuộc chơi hay cuộc cạnh tranh
Cháu gái tôi ở quê chuẩn bị thi đại học. Cháu chọn khối D nên gia đình
đầu tư mấy năm học trong học ngoài vừa tốn kém vừa vất vả. Tuy nhiên,
đến khi quyết định chọn ngành nào, trường nào thì cháu làm cả nhà bổ
chửng. Cháu chọn ngay trường Luật TPHCM, đơn giản là vì... có bạn trai
đang học ở đó. Cháu muốn vào học để gần người yêu. Hơn nữa, cháu có nghe
sơ một buổi giới thiệu chung về trường cũng cảm thấy hay hay.
Hỏi về nghề nghiệp tương lai, cháu trả lời hồn nhiên rằng con cứ thi đậu
đã, học xong ra trường thế nào bố con chẳng xin việc cho. Mà đã xin
việc thì bao giờ bố con cũng chọn cho vào trong ngân hàng hay công ty
tài chính, hay là sân bay... Anh con cũng vậy, nếu không có bố thì cũng
có việc làm đâu, nên học trường nào chẳng thế, miễn cứ đại học là ổn.
Nghe xong tôi cảm thấy cô cháu tôi chọn nghề như chọn đi chơi ở đâu vào cuối tuần, nhẹ như không.
Trong khi đó, một cháu gái khác của tôi đang học trung học tại Mỹ. Mặc
dù không phải thi mà chỉ nộp đơn xét vào đại học, nhưng cháu nói với gia
đình là đang phải căng óc để có sự lựa chọn phù hợp nhất. Bởi vào đại
học ở Mỹ là một sự cạnh tranh liên quan đến mọi vấn đề, từ học phí đến
việc làm sau khi ra trường. Chính vì vậy, nhờ sự tư vấn của nhà tư vấn
chuyên trách vốn có mặt trong mọi trường trung học tại Mỹ, cháu đã liệt
kê ra 10 đại học khác nhau.
Từ 10 trường này, cháu có thể tra cứu rất nhiều thông tin sẵn có trên
mạng. Thứ nhất, là xếp loại của ngành mà cháu chọn có trong Top 10 các
trường có ngành này tốt nhất nước Mỹ không. Thứ hai, là khả năng tìm
việc làm của cử nhân hay thạc sĩ tốt nghiệp ngành đó. Thứ ba, là mức
lương của người mới ra trường và sau khi đi làm 10 năm, có so sánh trong
10 trường tốt nhất.
Thứ tư, là bảng Top 10 so sánh giữa ngân khoản học phí cần bỏ ra cho một
trường đại học so với mức lương thu được sau này. Thứ 5, là bảng chi
tiết cho thấy những tiêu chuẩn về điểm số, về học lực, về thành tích và
hoạt động xã hội mà một sinh viên muốn nhập học các trường này cần có và
học bổng mà nếu nỗ lực thì cháu có thể đạt được khi vào trường. Thứ 6,
chính là bảng thông tin cho thấy lượng học sinh nộp đơn vào từng trường
hàng năm và lượng học sinh thực sự được nhận có mức chênh lệch như thế
nào.
Tuy nhiên, cháu gái tôi không dừng ở việc xem các bảng đánh giá này, mà
sẽ đến từng trường, thăm thú, hỏi han, xem xét các môn học và về mới
quyết định gửi hồ sơ vào đâu. Cháu sẽ mất cả năm ròng cho công tác chuẩn
bị này. Vì vào được ngành tốt, trường tốt ở Mỹ đồng nghĩa là khi ra
trường có nhiều cơ hội kiếm tiền và làm giàu hơn hẳn những người khác.
Đầu vào loạng quạng, thì đầu ra sẽ ế ẩm
Câu chuyện xảy ra trong gia đình tôi cũng khá phổ biến ở nhiều gia đình
khác. Và đầu vào nếu chỉ là sự chọn lựa loạng quạng thì đầu ra ế ẩm.
Nhất là trong cảnh các đại học mở ra ào ào, thậm chí có nơi chỉ có tên
trường và vài giảng viên cũng được coi là... đại học, thì việc cạnh
tranh bằng cách giảm chất lượng tuyển sinh đầu vào là một thực tế dễ
hiểu.
Sự gia tăng chóng mặt của các đại học này cũng đi liền với chất lượng
đào tạo suy giảm, giảng viên thiếu và yếu, bị co đi kéo lại giữa các
trường. Điểm của sinh viên có thể vẫn cao vì dễ dãi, nhưng khoảng cách
từ học đến việc làm thì quá xa vời và lạc hậu.
Trong khi đó, ở VN cho đến nay vẫn chưa hình thành hệ thống bảng phân
loại đại học và xếp loại ngành đào tạo nào, cũng không có các thông số
chi tiết về mức lương sau khi tốt nghiệp, dự báo khả năng thu hút việc
làm của các ngành... để làm tiêu chí tham khảo giúp học sinh chọn ngành,
chọn trường và các nhà tuyển dụng chọn nhân sự, để các đại học cạnh
tranh nâng chất lượng.
Thế nên việc chọn nghề học, trường học với đa phần học sinh vẫn mang
tính chất may rủi, do quan hệ, do tình cờ, do cảm tính, tất nhiên có cả
do ưa thích nhưng không rõ ra trường sẽ thế nào...
Làm sao biến "chợ quê" thành thị trường?
Thay vì hình thành một thị trường cung ứng nhân lực và việc làm xuyên
suốt, thống nhất cho toàn xã hội tập trung phát triển kinh tế, vốn đang
rất cần nhân sự giỏi, thì tình cảnh của ta hiện thời thực vẫn chẳng khác
gì cái "chợ quê". Nghĩa là có gì bán nấy, tự cung tự cấp, ai dùng được
thì dùng, chẳng dùng được thì đành chịu vậy. Nhà tuyển dụng gặp may thì
"vồ" được người tốt. Còn nếu không may thì ôm cả về để đào tạo lại. Một
số đông khác thì có việc làm nhờ vào quan hệ của gia đình, người thân...
Những cử nhân, thạc sĩ nào không may rơi vào nhóm thiếu năng động để
chứng minh tài năng của mình với các DN tuyển dụng công bằng, hoặc chẳng
có quan hệ nào để xin xỏ thì đành thất nghiệp. Mà khi đã thất nghiệp
thì rõ ràng là đi làm công nhân cũng chưa chắc "đắt". Bởi ai chẳng biết
đã thuê công nhân thì phải tìm người khỏe mạnh, học cấp 2 hay cấp 3,
chịu khó làm việc nặng và tuân thủ ý kiến cấp trên. Còn nếu thuê một
thạc sỹ, cử nhân làm công nhân, nguy cơ "mang vạ" không hề nhỏ vì sức
khỏe kém hơn lại hay tranh luận, v.v...
Bởi vậy, câu nói của bà Bộ trưởng không khỏi khiến cử tri tâm tư. Đằng
sau thân phận của 162.000 cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp là sự lãng phí
tiền của hàng trăm ngàn gia đình, của toàn xã hội. Và tình trạng đó thực
sự chỉ có thể thay đổi nếu như các nhà quản lý có khả năng biến cái
"chợ quê" này thành một thị trường thông suốt và minh bạch mà thôi.
Nguyễn Anh Thi
------
Tham khảo:
(Tuần Việt Nam)
Đừng “đánh rắn giữa khúc”
Nếu không làm đến cùng là truy nguyên nguồn gốc của những tài sản
"khủng" của cán bộ mà chỉ thu hồi thì chẳng khác gì “đánh rắn giữa khúc”
Khối tài sản được cho là của ông Trần Văn Truyền, nguyên Tổng Thanh tra
Chính phủ, khiến sự bức xúc của dư luận bùng ra, chính là ngôi biệt thự
“khủng” ở xã Sơn Đông, TP Bến Tre (lúc đó, những tài sản khác của ông
còn “chìm” trong bóng tối).
Sự bức xúc đó khiến Ủy ban Kiểm tra Trung ương phải vào cuộc. Nhưng khi
có kết luận, thì hóa ra ngôi biệt thự ở xã Sơn Đông đó lại không phải
là tài sản của ông Truyền, mà là của con trai ông, Đại úy CSGT Công an
tỉnh Bến Tre Trần Hoàng Anh.
 |
| Cận cảnh biệt thự "khủng" của đại úy Trần Hoàng Anh |
Việc Ủy ban Kiểm tra Trung ương kịp thời vào cuộc, và chỉ đạo của Ban
Bí thư TW sau đó về việc thu hồi một số tài sản do ông Truyền "thiếu
gương mẫu” (từ dùng trong KLKT của UBKTTW) mà có, như lô đất 598 B5
đường Nguyễn Thị Định, có diện tích 351 m2; ngôi biệt thự cao cấp số 105
đường Nguyễn Trọng Tuyển, phường 15, quận Phú Nhuận, TP Hồ Chí Minh,
được nhân dân cả nước hoan nghênh, đồng tình. Nhưng ngay sau đó thì sự
bức xúc của dư luận lại hướng sang phía khác: Con trai ông Truyền lấy
tiền đâu để xây biệt thự “khủng” như vậy?
Ngôi biệt thự tọa lạc trên diện tích 16.000 m2, trị giá trên 20 tỷ đồng.
Biệt thự 3 tầng, tầng trệt có diện tích sàn 441,71 m2, tổng diện tích
sàn là 1.226 m2. Theo giải trình của ông Truyền, thì tiền xây biệt thự
hết 11 tỷ đồng, trong đó 7 tỷ là do vợ chồng ông “dành dụm”, và 4 tỷ
đồng đi vay.
Nhưng theo đánh giá của nhiều chuyên gia xây dựng, thì giá trị xây dựng
của ngôi biệt thự đó còn lớn hơn nhiều. Bởi nó có đến 270 cánh cửa. Chỉ
riêng 2 cánh cửa bằng hợp kim nhôm đã có giá 850 triệu đồng. Tiền làm
cổng và tường bao đã hết trên 3,5 tỷ.
Đại úy Trần Hoàng Anh mới ngoài ba mươi tuổi. Từ lúc học ở trường Đại
học Cảnh sát ra, được biên chế vào lực lượng CSGT của Công an tỉnh Bến
Tre đến khi ông có hàm đại úy, ít nhất cũng dăm bảy năm. Nghĩa là thời
gian ông được hưởng lương đại úy không nhiều. Vợ ông chỉ là một chủ đại
lý bia. Vậy nguồn tiền ở đâu để ông mua đất, xây ngôi biệt thự “khủng”
kia. Chưa kể ông còn có 3 tỷ đồng góp vốn kinh doanh bia?
Năm 2005, khi trả lời báo chí về nạn tham nhũng và quyết tâm chống tham
nhũng của cơ quan Thanh tra Chính phủ, ông Trần Văn Truyền đã nói về
mánh lới tẩu tán tài sản của bọn tham nhũng, rằng “Ngay cả nhà, đất, họ
cũng có đứng tên đâu”.
Sáng ngày 14/6/2010, bên hành lang Quốc hội, khi nói với các nhà báo về
chuyện kê khai tài sản của cán bộ công chức, ông nhấn mạnh: “Kê khai
phải trung thực”. Ông nói vậy, và đã… làm đúng như vậy. Lô đất 598 B5
đường Nguyễn Thị Định, TP Bến Tre được giao cho ông. Nhưng người đứng
tên là Đại úy Trần Hoàng Anh. Ngôi biệt thự cao cấp 105 đường Nguyễn
Trọng Tuyển, TP Hồ Chí Minh bán là bán cho ông. Nhưng người đứng tên lại
là Trần Thị Ngọc Huệ, con gái ông.
Làm rõ nguồn gốc tài sản, không phải chỉ có mục đích… thu hồi, mà mục
đích chính là để bảo vệ cán bộ. Nếu Đại úy Trần Hoàng Anh chứng minh
được rằng những tài sản mà ông có là hoàn toàn trong sạch, thì ông sẽ
được coi là một cán bộ giỏi cả việc nước lẫn việc nhà, xứng đáng tấm
gương để đại chúng noi theo.
Còn nếu không làm đến cùng là truy nguyên nguồn gốc của những tài sản đó, thì chỉ là việc “đánh rắn giữa khúc”.
VŨ HỮU SỰ
(Nông Nghiệp)
