Thứ Ba, 21-01-2014 - Tự do cho dân, hòa giải dân tộc và dân chủ cho đất nước - Vụ án Dương Chí Dũng, tiền đề nào cho phòng chống tham nhũng?

CHÍNH TRỊ-PHÁP LUẬT
- Sách sử VNCS ghi gì về Hải chiến Hoàng Sa? (Chép Sử Việt).
<- Đài BBC cũng đã đưa nghi vấn bản đồ VN từng có chữ “Tây Sa”, “Nam Sa” và thông tin “Miền Bắc có tuyên bố Hoàng Sa của TQ?” (BBC/ Chép sử Việt). Mời xem bài điểm sáng qua: Bản đồ của Cục Đo đạc & Bản đồ VN từ 1964 đã ghi Hoàng Sa-Trường Sa là “Tây Sa”-”Nam Sa”? (Chép Sử Việt). - Lê Vĩnh Trương: Từ Hoàng Sa nghĩ về tính toán của TQ (BBC).
- Kể từ đó chúng ta mất GẠC MA (Phan Duy Kha). “Trong lịch sử đông tây kim cổ/  Có một trận đánh lạ kỳ/  Một bên tay không, cầm cờ giữ đảo/  Một bên xông tới, đạn tóe đỏ nòng!/ Có trận đánh nào như thế này không:/  Một bên bắn, bên không được bắn/  Chỉ biết cắn răng, đưa ngực chịu đòn“.

– Tường trình Lễ Tưởng Niệm 40 năm – ngày 74 Hải Quân Việt Nam Cộng Hòa vị quốc vong thân (DLB). – Việt Nam tập hợp tưởng niệm hải chiến Hoàng Sa (AFP/ SCMP/ TCPT). – Trao gởi với những nhịp đập dân tộc về Hoàng Sa (DLB).  – Trần Hoàng Hận – “Không Ai Bị Lãng Quên Và Không Có Gì Bị Quên Lãng” (Dân Luận). – Biến cố Hoàng Sa! (DLB).  - Thục Quyên – Hoàng Sa trong vòng tay ôm của Muenchen (Dân Luận).

- Người biểu tình Hà Nội tưởng niệm 40 năm hải chiến Hoàng Sa (VOA).  Video Công an trấn áp biểu tình tưởng niệm 40 năm hải chiến Hoàng Sa.  – Lễ tưởng niệm Hoàng Sa ‘bị cản trở’, người trong cuộc nghĩ gì?

- Chính quyền quấy phá buổi tưởng niệm 40 năm Hải chiến Hoàng Sa tại Hà Nội ngày 19/1/2014 (Dân Luận). – Thêm một chữ “Hèn” thật vĩ đại của “Đảng ta” (JB Nguyễn Hữu Vinh). “Những hành xử của nhà cầm quyền hôm nay tại vườn hoa Lý Thái Tổ và Bờ Hồ Hoàn Kiếm đã là những đúc kết và lời giải thích đơn giản và đầy đủ cho xã hội hôm nay đang trượt những bước dài xuống hố diệt vong. Ở đó dối trá trắng trợn, ngang nhiên chẳng hề biết ngượng, hành xử thô lỗ với người già, phụ nữ là chuyện hẳn nhiên, bạo lực với bất cứ ai bất chấp luật pháp, chỉ cậy số đông và sức trâu bò… đó là những điển hình để đưa xã hội đi đến chỗ suy đồi. Nhất là khi những hành động đó được sử dụng để ngăn cản lòng yêu nước của người dân, thì sự suy đồi càng tăng gấp bội“. – Hòn đá làm thay đổi suy nghĩ (Cu Làng Cát).  – Đồ chừng đã hết Đồ chơi… (Đinh Tấn Lực).

- Saigon phải tưởng niệm Hoàng Sa trong lặng lẽ : Chính quyền lúng túng trước Trung Quốc ? (RFI).  – CHẢ CỨ CÁC ANH, MÀ CHÚNG TA CÙNG BÍ ? (FB Phương Bích).   – Minh Châu – Hoàng Sa nhỏ lệ – Dân tộc nhỏ máu (Dân Luận). “Nhưng than ôi !/ Trong hơn nửa thế kỷ/ Lũ chúng nó, Là cái thá gì !?/ Đứng trên đầu dân tộc/ Dám đem giang sơn gấm vóc,/ Của Tổ tiên/ Đi bán lén !/ Sự phản trắc,/ Vô cùng, vô tận/ Lũ chúng nó,/ Dáo da, dáo dác/ Ù ù cạc cạc/ Nửa khùng, nửa điên !“

- Govapha – Sức mạnh ở lòng người (Dân Luận). – Nguyễn Văn Thạnh – Vào hang hùm để hiểu được cọp (Dân Luận). - Tâm Như – Viết từ đêm nhạc “Bên Em Đang Có Ta”  “ĐỪNG IM TIẾNG – MÀ PHẢI LÊN TIẾNG! Khi quân thù vào cướp QUÊ HƯƠNG. Đoàn kết lại! Tiêu diệt bá quyền thâm độc vô biên“.

- Lê Nguyễn Hương Trà – 40 năm kẻ ở người đi (Dân Luận). “Tới khuya hôm qua, một bạn Thanh Niên bức xúc: Dù TN đã rất can đảm nhưng sáng nay (18.1.2014), 3 bài viết của mình nằm trong loạt bài 40 năm hải chiến Hoàng Sa bị đục bỏ sau 1-2 tiếng treo trên TNO bởi một lý do là kỷ niệm 64 năm quan hệ Việt – Trung. Rồi chương trình ca nhạc hát về biển đảo quê hương và Lễ thắp nến tri ân Hướng về Hoàng Sa vào lúc 19 giờ hôm nay tại Công viên Biển Đông (Đà Nẵng) do Ủy ban nhân dân huyện Hoàng Sa tổ chức cũng bị hủy bỏ“.

- ‘Khai hỏa để chứng minh chủ quyền’ (BBC).  – Audio phỏng vấn Cựu Phó Đề đốc Hồ Văn Kỳ Thoại: Tổng thống Thiệu ‘đồng ý dùng vũ lực’ “…người Việt hiện tại hay mai sau nếu còn muốn có một quê hương và muốn giữ mảnh đất mồ mả ông cha mình thì nên sớm thức tỉnh và thấy rõ sự nguy hiểm tột cùng của sự lấn chiếm mỗi ngày một thêm của Trung Cộng”.  – Audio phỏng vấn ông Dương Trung Quốc: ‘VNCH đã thực thi đúng nhiệm vụ’.

- Audio phỏng vấn Nhà báo Phạm Chí Dũng: ‘Lục đục nội bộ ảnh hưởng tới Hoàng Sa’ (BBC). “Một khi không thống nhất được, thì có lẽ vấn đề giải quyết bài toán đối ngoại mà đặc biệt là giải bài toán ‘đi dây’ trong hệ trục tay ba là cực kỳ khó khăn, muốn giải quyết vấn đề đó, họ phải giải quyết vấn đề đối nội.”

- Tết sớm trên đảo tiền tiêu (VOV).
- Diều hâu Trung Quốc và hội chứng đánh chiếm Trường Sa (RFI).
- Điều trần trước Hạ viện Mỹ về Các tranh chấp biển của Trung Quốc (NCBĐ).
- 10 xu hướng đáng chú ý tại Đông Nam Á 2014 (ĐBND).
- Nhật-Trung lại đấu khẩu về lịch sử (PLTP).
- Vận động trước phiên kiểm điểm định kỳ Việt Nam tại LHQ (RFI). – Trương Đình Trung – Vài cảm nghĩ về những cuộc điều trình nhân quyền vừa qua (Dân Luận).
- 6 người bị bắt giữ khi thăm Anh Phạm Văn Trội (RFI). – CA Hà Nội tiếp tục xua quân bắt bớ nhiều người (DLB). – Nguyễn Phương Uyên muốn chạy khỏi ‘nhà tù lớn’ Việt Nam (VOA).
- Nguyễn Trung Chính: Tự do cho dân, hòa giải dân tộc và dân chủ cho đất nước (DĐXDHS). – Cơ sở pháp lý nào cho việc lập Hội ở Việt nam? (RFA).
- Nhà sử học Hoàng Nhật Tân – con trưởng cố “tử tội” Hoàng Văn Hoan qua đời (VHNA/ Chép Sử Việt).
- Nguyễn Văn Thạnh – Chính quyền giáo dục dân hay dân giáo dục chính quyền? (Dân Luận).
- Cáo trạng vụ hai dân oan Cần Thơ Nguyễn Thị Ánh Nguyệt và Nguyễn Thị Tuyền (DLB).
- Phái đoàn cứu trợ của Tăng Đoàn PGVNTN đã ghé thăm và tặng quà tại Quảng Nam (DLB).  – Sinh viên Học viện tài chính đi tặng quà cho dân oan tại vườn hoa Dân oan (Xuân VN).
- Đảng trước, Xuân sau (RFA).
- Tô Văn Trường: Tản mạn trước tết năm Giáp Ngọ (Boxitvn).
 – Tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc trong Hiến pháp (QĐND).
- Phạm Chí Dũng: Cái Tết thứ ba: Suy thoái cùng kiệt sức (BBC). - Cuối năm, nỗi buồn nhược tiểu (DLB). “70 năm Hàn Quốc đếch cần ‘thống nhất’ – Đài Loan củng chẳng màng trở về lục địa mà ngay từ khởi điểm đã sáng suốt lựa chọn đặt sự thịnh vượng quốc dân lên hàng tối thượng trước khi nghĩ đến ‘thống nhất’ để hôm nay hai quốc gia này là hai thế lực quân sự kinh tế hùng mạnh mà bất cứ một đối thủ nào muốn đương đầu củng đều e dè quan ngại“. – Ngọ – Mùi – Thân – Dậu (DLB).
- Đội quân tấn công trên mạng của Việt Nam đánh nhau với Mỹ, Pháp: Vietnam’s ‘cyber troops’ take fight to US, France (AP).
- Cho bọ xin quả ớt ăn nốt bát cơm (Trần Kinh Nghị).
- Đảng đang giăng lưới bắt con cá to? (BBC). – Cuộc chiến chống tham nhũng: Hô hào và Hiệu quả? (RFA). – Vấn nạn biếu quà Tết cho cấp trên (RFA). - Hậu Khảo Cổ – Chuyện nhà họ Báo (Dân Luận). – Công khai tài sản cho dân giám sát (TT). – Xin lỗi, rồi sao nữa? (NLĐ).
- Phục hồi điều tra ông Phạm Trung Cang (NLĐ).
- Vụ Huyền Như: 5 luật sư kiến nghị xét hỏi tiếp, HĐXX bác (TT).
- Công chức ‘cắp ô’ và câu hỏi chưa lời đáp (VNN).
- Công an vẫn muốn bêu tên người vi phạm (NLĐ).
- Sam Rainsy: ‘Trung Quốc là tương lai’ (BBC).  – Ông Sam Rainsy trả lời BBC về Việt Nam.  – Phái viên LHQ lo ngại về lời lẽ chống VN.
- Ôn Gia Bảo lên tiếng bảo vệ thanh danh (BBC).
- Nhà truyền giáo Mỹ bị tù ở Bắc Triều Tiên cầu xin sự giúp đỡ (VOA).
- Bất bình tham nhũng là cội nguồn phong trào biểu tình chống chính phủ Thái Lan (RFI). – Bangkok: Nhân viên ngành y tuần hành yêu cầu thủ tướng từ chức (RFA). – Tấn công bằng lựu đạn giữa ban ngày trong thủ đô Bangkok (VOA).  – Ẩn số quân đội Thái Lan (NLĐ). =>
- Quốc tế quan ngại về bạo động tôn giáo ở bang Rakhine, Miến Ðiện (VOA).
- Đối lập Ukraina tiếp tục bám trụ tại Kiev sau một đêm xung đột với cảnh sát (RFI). – Ukraine: Biểu tình thành bạo động đẫm máu (TQ).  – Tổng thống Ukraina muốn nói chuyện với đối lập (VOA).  – Yanukovych ‘sẽ đàm phán với đối lập’ (BBC).  – Phe cực hữu ‘Tự Do’ ở Ukraine.  – Phóng viên đài Châu Âu Tự do, đài Phát thanh Tự do bị bắt ở Ukraina  (VOA).

- Số phận khác nhau của 4 chiến hạm VNCH tại Hoàng Sa tháng 1/1974 (Soha). - Học giả Nga nói về TQ đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa (ĐSPL).

- Tàu ngầm Kilo Việt Nam được bảo hành bao lâu? (ĐV).

- Nga lo ngại về động thái của Trung Quốc ở biển Đông  (TTXVN/TN). - Trung Quốc lại đưa tàu ra Biển Đông tập trận (Infonet). - Hé lộ về lực lượng tàu ngầm hạt nhân Trung Quốc (Infonet).

- “Liên kết với khu vực sẽ hóa giải được những áp lực từ Trung Quốc” (GDVN).

- Nhật-Trung lại đấu khẩu về lịch sử (PLTP). - Nhật lấy làm tiếc vì Trung – Hàn “vinh danh khủng bố” (GDVN).

- Sau 100 năm, Đại chiến có lặp lại? (TVN).

- Luật đất đai 2013: Bình đẳng cho nhà đầu tư nước ngoài (VOV).

- Chưa đầy 30 tuổi ‘nhảy phóc’ quan to, nhờ đâu? (TVN).

- Đúng là cần phải… “trảm”! (PT).

- Phục hồi điều tra cựu Phó chủ tịch ACB (TP).

- Viện kiểm sát khẳng định Huyền Như không “tham ô” (TP).

- Lãnh đạo quận và Chi cục Thuế Q.1 xin lỗi doanh nghiệp (TN).

- Xử lý nghiêm (TN).

- Vài năm nữa mới khởi công dự án điện hạt nhân Ninh Thuận (TP).

- Chà đạp lịch sử, Kem Sokha vu cáo VN dàn dựng tội ác Khmer Đỏ (Soha).

- Phó Giám đốc trường đảng tỉnh Thiểm Tây biết bị quay clip sex vẫn kệ (GDVN). - Cựu Thủ tướng Ôn Gia Bảo tiếp tục minh oan? (KT).

- Triều Tiên: Cựu thần già thay thế Jang Song-taek (KP). - Triều Tiên xây một loạt ụ súng bê tông trên biên giới với Trung Quốc (GDVN). - Kim Jong-un “sôi nổi” hơn sau thanh trừng (ĐV).

- Thái Lan: Xe bọc thép xuống đường, dân đồn sắp đảo chính (DV). - Người Thái Lan kể chuyện đi biểu tình (DV). - Chân dung người kiểm soát kinh tế thay Jang Song-thaek (KT).

- Người biểu tình Ukraine đốt xe cảnh sát (PLTP).

- Biển Đông một thời sủi bọt (Quê Choa). – Bắt quả tang thằng ăn cắp… đảo của người khác đi bán! (DLB).

- Khắp Nước nhớ biến cố 40 năm mất Hoàng Sa (DCCT).

- Bài này không được đăng do có chỉ đạo không được đăng bài về Hoàng Sa: Chúng tôi và Hoàng Sa (Quê Choa). – Tô Văn Trường: SUY NGHĨ TỪ MỘT LỆNH CẤM (Tễu). “Anh Bảy Nhị chấp bút thành bài báo “Chúng tôi và Hoàng Sa” (bài được đính kèm ) gửi đăng trên báo Tuổi Trẻ, thì nhận  được phản hồi: ‘Trên lịnh cho ngưng lại hết!’ Có thể hiểu, lệnh này từ Ban tuyên giáo Trung ương nhưng ai là người khởi xướng lệnh mất lòng dân này? Người dân không quên, trong kỳ họp Quốc hội cuối năm 2011, Thủ tướng là nhà lãnh đạo đầu tiên nói thẳng việc Trung Quốc dùng vũ lực xâm chiếm nốt Hoàng Sa năm 1974 lúc đó do quân đội VNCH đóng giữ“.

- Ổ mafia Hoàn Kiếm và phường Tràng tiền ( tiếp theo) (Xuân VN). – Nhật ký mở lần thứ 73: CHẲNG BIẾT CHÚNG NÓ CÓ TỰ THẤY CHÚNG NHỤC HƠN CON CHÓ KHÔNG? (Tô Hải). “Còn ai nữa! Cái bọn đã dẹp hết mọi tấm lòng ái quốc vì Hoàng Sa và Trường Sa của toàn dân vì chắc chắn là có lệnh của bố chúng nó bên Thiên Triều! Đúng chúng nó là đồ chó má thật!“

- Ta là gì và Ngụy là ai? (DLB).

- GIẢI BÓNG ĐÁ TỨ HÙNG NO-U – VINH DANH CÁC TỬ SỸ HOÀNG SA 1974 (Thành).

- Tù nhân chính trị ở tù cộng sản 38 năm sắp được tự do (Người Việt).

- HÒA GIẢI HÒA HỢP- ĐÓ CHỈ LÀ LUẬN ĐIỆU BỊP BỢM CỦA NHÀ CẦM QUYỀN (Bùi Hằng).

- Tìm thấy 21 hài cốt quân nhân VNCH tại Thuận An, Huế (Người Việt). “Thẻ bài số 1: Ðặng Mòi. SQ: 55/210-905. Loại Máu O. Sinh năm 1935./  Thẻ bài số 2: Trần Quang Minh. SQ: 77/111-653. Loại Máu O. Sinh năm 1957./  Thẻ bài số 3: Lê Văn Trung. SQ: 73/214-237. Loại Máu O. Sinh năm 1953./  Thẻ bài số 4: Trần Phiên. SQ: 73/117-885. Loại Máu B+. Sinh năm 1953“. Nhờ bà con giúp chia sẻ thông tin này để giúp tìm người thân của họ, để đưa hài cốt của họ về với gia đình, lo khói nhang sau hơn 38 năm lưu lạc.

- Trung Quốc tập trận tác chiến ở biển Đông (TN). - Hải quân Trung Quốc bắt đầu tập trận tại Biển Đông (PT). - Trung Quốc kéo 3 chiến hạm khủng mang 3 trực thăng diễn tập tại biển Đông (ANTĐ). - Trung Quốc tăng cường sức mạnh hải quân (Kỳ 1) (PT).

- Trung Quốc nổi lên, Mỹ mất ưu thế quân sự ở châu Á-TBD (TTXVN). - Đối phó Trung Quốc nhiều thách thức hơn đối đầu Xô-Mỹ? (ANTĐ).

- Việt Nam hôm nay, ngày 20.01.2014 (DCCT). - Ngô Hoàng Trí Dũng: VỀ VỤ CHIẾM DỤNG ĐẤT ĐAI HƯƠNG HỎA DÒNG HỌ THÁI Ở HUẾ (Tễu). – Các bạn làm rất tốt, cố lên… (DLB).  – Sớ bạn đọc Dân Làm Báo (DLB).

- Hôm nay hai dân oan Cần Thơ bị xét xử (DCCT). – Xử lưu động: Phiên tòa hay đấu tố (DCCT).

- Báo chí nước mình vui không chịu được (Nguyễn Hoa Lư).

- Triển khai thực hiện Hiến pháp (sửa đổi) năm 2013: Nhiều điểm mới, tiến bộ về nội dung và kĩ thuật lập hiến (NCT).

- Phải gắn kiến nghị của dân với cơ quan pháp luật (ĐĐK).

- “Không bằng con… chó!” (PT).

- Chống tham nhũng kiểu đảng và nhà nước đã và đang làm là Hoang tưởng (DLB).

- Phạm Trung Cang cũng được “ông anh” mật báo tháo chạy? (KT). - Có “ông anh mật báo” cho “sếp” Ngân hàng ACB đào thoát không? (PT).

- Vietinbank thay đổi nội dung trên web? (TT). - “Khối mâu thuẫn lớn” chưa lý giải trong vụ Huyền Như (VnEco). - Vụ Huyền Như: Các luật sư đồng loạt phản bác VKS (Infonet).

- Huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An: Đập phá Chợ Sò, cán bộ, đảng viên, nhân dân oán thán (NCT).

- Sơ thẩm lần 2 vụ kiện hành chính của Công ty Trúc Vinh: Tòa “lách luật”, phán quyết thiếu công minh (Tiếp theo kì trước) (NCT).

- Liên quan đến kết luận thanh tra tại Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN): Kí kết luận thanh tra, ông Ngô Văn Khánh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ “cắt giảm” những khoản gì trong vi phạm của EVN cần xử lí? (NCT).

- Vỡ nợ hơn 6 tỉ đồng, phó chủ tịch HĐND xã chây ỳ (NLĐ).

- Nhiều vấn đề cần tiếp tục được làm rõ vụ nhân bản ở BV Hoài Đức (NĐT).

- Gạo cứu đói và sự tự trọng tỉnh “giàu” (ĐV).

- Mẹ liệt sĩ 100 tuổi mong có một mái nhà thờ con (NCT).

- THƠ LỚN, THƠ LỢN (Hoàng Hải Thủy).

- Việt Nam: Thông điệp cao xa, dân thì vẫn đói (Người Việt). – Trung Quốc: Miếng ăn là miếng thịt “Ngày xưa, khi đòi tiến nhanh tiến mạnh tiến vững chắc lên xã hội chủ nghĩa kiểu Mao thì họ chỉ đủ vặt mũi bỏ mồm. Khi Mao Trạch Ðông đòi nhảy vọt vào công nghiệp thì trong có bốn năm từ 1958 đến 1961 đã có gần 40 triệu người chết đói giữa mùa gặt“.

- Mỹ cử đặc phái viên đến Triều Tiên giải cứu công dân (VOV).

KINH TẾ
- Xác lập hành lang pháp lý cho tập đoàn kinh tế (CT).
- Thời của hành động (TBKTSG).  – Kỳ vọng… dè dặt (SGTT).
- Cổ phần hoá đại gia hàng không vốn 14.600 tỷ (ĐT).
- 20 ngày ngưng đấu thầu, chênh lệch vàng thu hẹp (NLĐ).
- Hám lợi mở đường cho tín dụng đen (ĐBND).
- TS Lê Thẩm Dương: Lập chiến lược kinh doanh như ‘tán gái’ (VTC).
<- Giá cao nhưng lúa ít (NLĐ).  – Thị trường càphê có thể cải thiện trong năm 2014 (TTXVN). – Nông, thủy sản thô không phải nộp thuế VAT (TBKTSG).
- Bánh kẹo ngoại nhập giảm mạnh (TBKTSG).
- Chơi canh bạc Bitcoin không được bảo vệ (ĐT).  – Đến lượt châu Âu “siết” tiền ảo Bitcoin  (VnEco).
- Viện bào chế Mỹ thu hồi thuốc nhỏ mắt Rohto làm tại Việt Nam (RFI).
- Hàn Quốc ‘sốc vì bê bối thẻ tín dụng’ (BBC).
- Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 7.7% trong năm 2013 (VOA).  – Trung Quốc oằn gánh nợ công (NLĐ). – Công chức Trung Quốc “buồn thiu” vì Tết tiết kiệm (VnEco).   – Thưởng Tết: Xe hơi, vàng miếng, và… quan tài (TP).
- 2013: Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc tiếp tục ở mức thấp nhất kể từ 1999  (RFI). – Không còn nghi ngờ về nguy cơ Trung Quốc vỡ nợ (RFI).

- Kiều hối khởi sắc nhờ chính sách mở (DV).

- VN-Index tăng mạnh, vượt mức 550 điểm (TN). - ‘Hàng nóng’ 2014, cuộc đua ngàn tỷ bắt đầu (Vef).

- Hà Nội giảm dần “rót” tiền bình ổn giá (TP).

- Giá bưởi cao, nhà vườn phấn khởi (DV).

- Năm mới, xe máy tay ga ra hàng dìm nhau (Vef).

- Nửa tỷ đồng một sim “khủng”: Loạn giá, loạn chủ (Infonet).

- Tiền triệu mỗi cành địa lan, vẫn đắt khách (Infonet).

- Làm việc ở đâu lương cao? (TP).

- Vàng lại giảm giá (KTĐT).

- Những “điểm nhấn” của HOSE trong năm 2013 (ĐTCK).

- Dấu hỏi sau những số liệu về thị trường BĐS (VOV). - Nhiều dự án lớn vào tầm ngắm (ĐTCK). - Bao giờ chủ đầu tư “KĐT ĐH Quốc tế” đền bù cho người dân? (PLVN). - Thị trường bất động sản sẽ tiếp tục cuộc thử lửa (ĐTCK). - Thanh khoản sẽ khả quan hơn (KTĐT). - Tranh chấp chung cư: Cái sảy nảy cái ung (Vland).

- Hơn 10.000 doanh nghiệp xây dựng ngừng hoạt động (VOV).

- Doanh nghiệp “oằn mình” lo thưởng Tết (DT).

- Các dự án khủng đang mắc của Tập đoàn dầu khí (Infonet).

- Hà Nội: Chợ đầu mối – thuận tiện hay lãng phí? (ĐĐK).

- Mánh lừa vé máy bay tết (TN).

- Hàng Việt chiếm ưu thế lớn! (CT).

- Người tiêu dùng bị móc túi vì… cân điêu (LĐ).

- CPI tháng đầu năm của tỉnh Long An tăng 0,64% (Stockbiz).

- ĐBSCL: Nâng diện tích nuôi trồng thủy sản lên 800.000ha mặt nước (DV). - Cá tra Việt Nam bị cấm cửa ở Nga (SM). - 11 nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (VOV).

VĂN HÓA-THỂ THAO
- Ngày 22/2: Đón Bằng UNESCO vinh danh Đờn ca tài tử (TQ).
- Sự tích Hồ Gươm- Đừng vội cười nhạo những ý kiến khác thường! (Đẹp Plus). =>
- Giải thưởng Hội Nhà văn năm 2013: Tự làm khó mình? (SK&ĐS).
- Người gìn giữ và quảng bá võ cổ truyền dân tộc (VTV).
- Từ gánh hát Đồng Nữ Ban đến cải lương hôm nay (VH).
- Bài hát chỉ là “cánh cửa”… (PNTP).
- Nhà văn NHẬT TIẾN: THUỞ MƠ LÀM VĂN SĨ – KỲ 4 (Nhật Tuấn).
- Cao Xuân Hạo: CHỨNG VĨ CUỒNG: HIỆN TƯỢNG VÀ CĂN NGUYÊN (Hợp Lưu).
- NGỌC HOÀNG VẠN TUẾ (Thanh Chung).
- Những người đàn bà á châu khỏa thân   –    Phương Đông!    –    Vào lúc nửa đêm ♦ Cá chép (Da Màu).
- Hình ảnh nghệ thuật tuần lễ 20-26.01.2014: nghệ sĩ Nhật Bản Leonard (Tsuguharu) Fujita (1886-1968) (Da Màu)
-  Cưỡi ngựa vào Hà Nội (khoảng năm 1890) (Phan Ba).
- Phim hoạt hình – giáo dục trẻ thơ bằng nghệ thuật (ĐBND).
- Điện ảnh 2014 sẽ thế nào? (VH).
- Táo quân 2014 – Gặp nhau cuối năm: Hứa hẹn hấp dẫn (SGGP).
- Cháy lớn “càn quét” một ngôi làng di sản của Na Uy (TTXVN).
- Olympic mùa đông Sochi 2014: Hiểm họa khủng bố rình rập (PNTP).   – Mỹ nghiên cứu kế hoạch di tản tại TVH Sotchi (RFI).

- Bảo vật quốc gia – Kỳ 20: Tấm bia quý thời Lý (TN).

- SHB lý giải lịch sử ngô nghê, Cục Xuất bản “đang cho kiểm tra…” (GDVN).

- Tết là để về nhà (TN). - Tiễn ông Táo về trời: Cá chép “lạ” đắt hàng (TP).

- Chợ phiên trong lòng phố cổ (ANTĐ).

- DI CẢO CỦA NHÀ VIẾT KỊCH TÀO MẠT (Trần Mỹ Giống).

- “Thị Khanh” đồng cảm với “Thị Hến” (DV).

- Táo quân diễn tập (TN). - ‘Táo quân’ 2014: Thay đổi thú vị nhưng chưa ‘đã’ (TTVH). - Đủ món Táo quân (TP).

- Trung Quốc yêu cầu Hollywood “làm đẹp hình ảnh” cho mình (DT).

- Tôn tạo nhiều di tích lịch sử tại Điện Biên (ĐĐK).

- Từ Đền Chín Gian, ngẫm về ý niệm Đất Tổ của người Thái (VHNA).

- Hoa viên độc đáo trên phố núi (NCT).

- Hà Nội cấm ông đồ cho chữ trên vỉa hè Văn Miếu (TTXVN).

- Ngân hàng SHB lên tiếng về cuốn lịch “chế” truyền thuyết hồ Gươm (Soha).

- Một vườn mai cổ ở Hà Nội (NCT).

- Họa sĩ Nguyễn Gia Trí nói về sáng tạo (VHNA).

- Giải thưởng văn học nhìn qua những con số (TT).

- Kể chuyện Thế Lữ dẹp loạn thơ (Du Tử Lê).

- LỜI MẸ DẶN, TUYÊN NGÔN CỦA NGƯỜI CẦM BÚT (Ngô Minh).

- Tết, tình và cái ao làng (Quê Choa).

- Đây là lần cuối cùng (Hợp Lưu).

- MÁI NHÀ NĂM XƯA   -   KHI NGỒI NGOÁI LẠI   –    ĐOẢN CA GỞI CAROLINE   –   VÌ SAO TÔI YÊU EM… (Tương Tri).

- Nguyễn Hoàng Đức đối thoại với nhà thơ Trần Đăng Khoa: Tài năng là gì khiến văn học bé? (Bà Đầm Xòe).

- Tiếng Việt dùng trong giới trẻ hải ngoại (Nguyễn Hoa Lư).

- BÀ CỤ THƯƠNG BINH Ở CHỢ HOA (Lê Nhật).

- Kiều Maily: Cảm tác từ đồi Đá Trắng (Inrasara).

- “Chinh phục đỉnh cao”: Hát dở cũng được điểm 10 (LĐ).

- Những Người Thừa Kế – The Heirs (tiếp theo và hết) (Người Việt).

GIÁO DỤC-KHOA HỌC
- Vụ hiệu trưởng Trường ĐH Hùng Vương kiện UBND TP.HCM: Tranh luận căng thẳng quanh quyết định “truất phế” hiệu trưởng (TT).
- Du học Anh Mỹ và bài toán ‘hoàn vốn’ (BBC).
- “Cõng” Xuân lên đỉnh Lũng Luông (LĐ).
<- Tết còn xa với thầy, trò vùng lũ (CAĐN).
- Gia tài của teen (MT/Zing).
- Tiếng Anh trong WTO (Nguyễn Vạn Phú).
- Khởi động Phi thuyền săn Sao chổi của Châu Âu  (VOA).

- TS. Lê Thẩm Dương: Cảm xúc là kẻ thù số một của thành công (GDVN).

- Cô ơi, đừng nhiệt tình thế! (VNN).

- Thủ khoa không được tuyển dụng (TP).

- Trích tiền phụ cấp của giáo viên để… tất niên, quà tết (TN).

- Điều nhức nhối sau bản án dành cho 2 bảo mẫu (VNN).

- Ngôi trường “kỳ lạ” (TT).

- Phòng Giáo dục xem xét lại bài viết sai vẫn đạt giải của Phương Mỹ Chi (GDVN).

- Những lầm lạc của một giáo sư danh tiếng (ANTĐ).

- Chuyện cũ nói tiếp: Vấn đề đào tạo tiến sĩ ở Việt Nam (Nguyễn Văn Tuấn).

- Giáo dục phải chuyển sang đường ray khác (Tin tức).

- Thi tốt nghiệp THPT môn tiếng Anh: Thí sinh chỉ việc… gật hoặc lắc thì nên bỏ (LĐ).

- Thưởng tết “bèo bọt”, Bộ Giáo dục – Đào tạo “bó tay” (PT).

- Vụ nghi vấn “đạo luận án” phó TS: Hé lộ thông tin kết luận của HĐKH (GDVN).

- Tranh luận gay gắt tính pháp lý của quyết định không công nhận hiệu trưởng (DT).

- Lo gặp ‘ác mẫu’, phụ huynh méo mặt trông con ngày Tết (ĐV). - Để cha mẹ yên tâm khi gửi trẻ – Bài 1: Nơm nớp nỗi lo (Tin tức).

- Sự đối lập khó hiểu trong vụ xử hai bảo mẫu hành hạ trẻ em (Soha).

- Hệ lụy khôn lường từ những “tấm gương ố bẩn” (ĐS&PL).

- Chọn nghề hay nghề chọn? (DNSG).

- Hội nghị các nhà Khoa học trẻ Toàn cầu lần thứ hai (TiaSang).

XÃ HỘI-MÔI TRƯỜNG
- Cúm H5N1 tái xuất trên người, một nam giới tử vong (NLĐ).  – Giáp Tết, lại có người chết vì cúm gia cầm H5N1 (VNN).  – Nguy cơ tái phát và lây lan dịch cúm gia cầm trong dịp Tết (VOH).  – Virus cúm H7N9 bùng phát mạnh ở Trung Quốc (VOV).  – Phát hiện virus cúm gia cầm trong chim di cư tại Hàn Quốc (TTXVN).
- Vẫn còn tình trạng “cò mồi,” mập mờ giá dịch vụ y tế (TTXVN).  – Bộ trưởng Y tế ‘truy’ tình trạng ‘cò mồi’ ở Bệnh viện K (VOV).
- Cháy tàu cánh ngầm, khách lao xuống sông (NLĐ).  – Vụ cháy tàu cánh ngầm: Nhiều đơn vị tham gia ứng cứu (TN).  – Người phụ nữ cứu 15 khách nhảy từ con tàu bốc cháy (Zing).  – Chạy đua ngăn 2.000 lít dầu tràn từ tàu cánh ngầm bốc cháy (TT).  – Trạm cứu nạn giữa biển khơi (NLĐ).   – Hậu quả khó lường (SGGP).
- Vụ đồ chơi nổ: Chưa xác định được chất gây ngất (Tin tức).   – Vụ đồ chơi Trung Quốc phát nổ: 7 học sinh nguy kịch (NLĐ).   – Vụ đồ chơi Trung Quốc phát nổ ở Đắk Nông: Sức khỏe 6 học sinh đã ổn định (SGGP).
- Xét xử 2 bảo mẫu bạo hành trẻ em (VTV).  – Hình thức xét xử lưu động.  – Hàng ngàn người ‘vây’ hai bảo mẫu sau phiên tòa (TN).  – Dư âm từ phiên tòa xử 2 bảo mẫu hành hạ trẻ (PNTP).
- Không có chuyện ế hàng nghìn vé tàu Tết ? (PLO).  – Vé tàu Tết “không có chuyện ế”! (NLĐ).
- Tiểu thương tái mặt vì cháy kho hàng Tết (VNN).
- Hạn chế phương tiên cá nhân tại các đô thị lớn (VTV).
- Lại bắt quả tang khách Trung Quốc ăn cắp trên máy bay VNA (NLĐ).
- Ngổn ngang “kho báu” núi Tàu (NLĐ). =>
- Nghĩ đến sinh linh (TTCT).
- Đổ xô đi xem heo… vàng (NLĐ).
- Cứu than bùn đất Mũi (NLĐ).
- Massage, tắm thuốc ở Sapa (RFA).
- Việt Nam: Tuyên 30 án tử hình trong đại án buôn ma túy (RFI). – 30 án tử hình trong vụ án ma túy lớn nhất VN (RFA). – Việt Nam kết án tử hình 30 người trong vụ buôn ma túy lớn (VOA).  – 30 án tử hình trong vụ buôn ma túy lớn (BBC).  – Video: Mua bán, vẫn chuyển 5.000 bánh Heroin: 30 án tử hình (VTV).

- Ngư dân “nằm bờ” chờ Tết… (PT).

- Bộ trưởng Y tế: ”cò mồi” phải có người ở bệnh viện tiếp tay (VOV).

- Những ‘hổ báo’ dũng mãnh trong đám đông (TVN).

- Cháy chung cư, người dân hoảng loạn tháo chạy (TN).

- Thuốc lá lậu vẫn tràn lan (TN).

- Chợ hoa xuân tấp nập bán – mua (DV).

- Chuyện thưởng tết ở Trung Quốc (VNN).

- Lật tẩy bí ẩn lớn cuối cùng về thảm họa Titanic (VNN).

- Bệnh nhân đầu tiên năm 2014 tử vong do cúm A/H5N1 (NĐT).

- Gần 100 người dập đám cháy tại phòng y tế trường học (DT).

- Cần sớm đưa giúp việc gia đình vào danh mục nghề quốc gia (NCT).

- Xử vụ buôn lậu hàng trăm ký vàng: Bị cáo đi ô tô đến dự tòa (VOV).

- Án chung thân cho người chồng ném vợ bại liệt xuống sông (DT).

- Nguy cơ mới từ Trung Quốc đe dọa thế giới (ĐV).

QUỐC TẾ
- LHQ mời Iran dự Hội nghị Genève 2 về Syria (RFI). – LHQ chính thức mời Iran tham dự hòa đàm Syria (VOA).  – Kỳ vọng thấp cho hòa đàm Syria.  – Mâu thuẫn trước hội nghị Geneva 2 (SGGP).  – Phản ứng của các nước về việc Iran dự Geneva 2 (Tin tức).  – Trung Quốc nêu 5 nguyên tắc giải quyết vấn đề Syria (TTXVN).
- Thỏa thuận tạm thời về hạt nhân Iran có hiệu lực (RFI). – Iran đóng băng chương trình hạt nhân (BBC).  – Iran hạn chế tinh luyện uranium khi thỏa thuận hạt nhân có hiệu lực (VOA).
<- 21 người thiệt mạng trong các vụ đánh bom ở Baghdad  (VOA).
- Ðánh bom tự sát nhắm vào trụ sở quân đội Pakistan (VOA).
- Đông Timor và Úc nhờ Tòa án LHQ phân xử tranh chấp khí đốt (RFI).
- Dân Mỹ tưởng niệm Mục sư Martin Luther King (VOA).
- Cộng hòa Trung Phi tiến tới bầu cử tổng thống vòng hai  (VOA).  – CH Trung Phi có tổng thống mới  (Tin tức).
- Kẻ đầu độc há cảo TQ bị tù chung thân (BBC).
- Mỹ tố Nga giúp Snowden (NLĐ).
- Nhật vẫn xúc tiến kế hoạch dời căn cứ Mỹ tại Okinawa  (RFI).
- Tokyo phản đối Bắc Kinh dựng đài tưởng niệm kẻ sát hại một Thủ tướng Nhật  (RFI).
- Nhóm Hồi giáo nhận trách nhiệm vụ đánh bom Volgogard (SGGP).  – Người đồng tính ở Nga (BBC).
- Trung Quốc chế tạo máy bay ném bom tầm xa thế hệ thứ nhất (Lenta/ Kichbu).

- CNN: Đã có ‘giết người’ quy mô công nghiệp ở Syria (Infonet). - “Chính Assad tài trợ cho phiến quân liên kết với al-Qaeda ở Syria” (GDVN).

- Nga, Mỹ cùng ủng hộ Liên Hợp Quốc mời Iran tham dự Geneva II về Syria (GDVN). - LHQ rút lời mời Iran tham dự Hội nghị Geneva 2 (VOV). - Iran không được mời, phe đối lập Syria xác nhận tham dự Geneva 2 (Tin tức).

- Trung Quốc đang tăng cường phóng vệ tinh, số lượng có thể vượt Nga (GDVN).

- Về bình luận quân đội Anh có thểchiến thắng 2,3 triệu quân Trung Quốc (GDVN).

- “Mỹ cần tăng đe dọa, định kỳ làm vệ tinh TQ tạm thời mất tác dụng” (GDVN).

- Thiếu thuốc độc, Mỹ muốn xử bắn tù nhân (KP).

- Đến lúc bà Obama tỏa sáng trên chính trường? (Infonet).

- Kinh hoàng với bằng chứng “cỗ máy giết người” của Chính phủ Syria (LĐ).

- Tổng thư ký LHQ loại Iran khỏi hội nghị hòa bình Syria (TT).- Iran bị loại, phe đối lập Syria chia rẽ về hòa đàm (VOV).  - Trung Quốc đề xuất 5 nguyên tắc giải quyết khủng hoảng tại Syria (ANTĐ). - Phe đối lập Syria chia rẽ về hội nghị Geneva 2 (TTXVN).  - CNN: Đã có ‘giết người quy mô công nghiệp’ ở Syria (Infonet).

- Iran đã ngừng làm giàu uranium cấp độ 20% (VOV). - Iran từ chối lời mời của LHQ tham dự hội nghị Geneva II (GDVN).

- Israel dùng tia laser diệt tên lửa (TN).

- Các nhà khoa học Nga đã sẵn sàng chế tạo cá-robot cho mục đích quân sự (russian.rt.com/ Kichbu).

- Quyền lực mềm: Phương tiện để thành công trong chính trị thế giới – P5 (Góc sân).

- Trung Quốc phát triển máy bay ném bom tàng hình tầm xa thế hệ đầu tiên (DT).

- Về bình luận quân đội Anh có thể chiến thắng 2,3 triệu quân Trung Quốc (GDVN).

- Cuộc đào tẩu của Snowden có bàn tay “đạo diễn” của tình báo Nga? (ANTĐ).

- Mỹ hỗ trợ an ninh cho Olympic Sochi (NLĐ).

- Nga sắp trang bị súng AK có thể bắn 3 chế độ (TTXVN).

- Serbia khởi động vòng đàm phán đầu tiên để gia nhập EU (TTXVN).

- Hàn Quốc xác nhận công dân bị bắt cóc tại Libya vẫn an toàn (VOV).

- Trung Đông – Bắc Phi năm 2014: Những mảng mầu sáng tối (TTXVN).

* VTV: + Chào buổi sáng – 20/01/2014;  + Điểm báo – 20/01/2014;  + Cuộc sống thường ngày – 20/01/2014;  + Tài chính tiêu dùng – 20/01/2014;  + Tài chính kinh doanh sáng – 20/01/2014;  + Tài chính kinh doanh trưa – 20/01/2014;  + Tài chính kinh doanh tối – 20/01/2014;  + Thế giới trong ngày – 20/01/2014;  + Bản tin quốc tế 17h – 20/01/2014;  + Cải cách hành chính – 20/01/2014;  + Thời sự 12h – 20/01/2014;  + Thời sự 19h – 20/01/2014.

2247. Một viên đá bị cắt, những tiếng loa, và mấy cái đầu rỗng

Phạm Toàn
Ghi chép Chủ nhật 19-1-2014
Cuộc gặp gỡ sáng hôm nay, chủ nhật 19 tháng 1 năm 2014, để tưởng niệm 74 chiến sĩ liệt sĩ trong trận hải chiến Hoàng Sa năm 1974, đã diễn ra thật là… vui, vui đến tức cười. Mới đầu, thấy mình cười cợt, cũng chợt nghĩ thật là thất thố trước anh linh những người đã hy sinh mạng sống cho đất nước. Sau rồi nghĩ lại, thì thấy nếu các anh hùng được chứng kiến cảnh nhà cầm quyền phô trương những cái đầu rỗng của họ qua năng lực tổ chức những tiếng loa và tiếng máy khoan… cắt chơi vào một hòn đá, cốt phá phách cuộc tưởng niệm, có lẽ các anh cũng phải… cười theo luôn.

Tôi xin kể thong thả, lần lượt, thấy đâu kể đó, nhớ gì kể nấy, kể hầu các bạn vắng mặt, và kể như một lời tôi đang khấn vong linh các anh, cả 74 anh ở trận Hoàng Sa lẫn 64 anh ở trận Gạc Ma – những người anh em bà con ruột rà chung của mỗi người dân Việt còn có liêm sỉ.
Tâm trạng riêng tôi là sự phập phồng chờ đón cuộc tưởng niệm ngày 19 tháng 1 năm 2014 này. Tôi tự nhủ mình sẽ phải có mặt trong cuộc lễ. Những cuộc “xuống đường” nhiều lần trước tôi không dám tham gia, vì tôi không thể đi bộ nhanh, càng không thể chạy, hễ vận động nhanh là nghẹt thở, mà không vận động nhanh thì làm sao tránh khỏi bị lôi sang trại giam nhân quyền ở Lộc Hà? Hơn tám chục tuổi đời, ngồi ôm máy tính làm việc dài hơi thì vẫn được, nhưng nỗ lực cơ bắp là điều rất khó. Nhưng lần tưởng niệm này, tôi có những niềm tin để hình dung một cuộc gặp gỡ của đông đảo đồng bào mà không bị gọi là “tụ tập đông người” – ít ra người ta cũng phải biết nghĩ đến những đồng bào của mình đã chết, ít ra cũng phải biết nghĩ để biến nỗi đau Hoàng Sa (và Gạc Ma) thành một giá trị gắn kết dân tộc, ít ra thì cũng phải biết lắng nghe những tiếng nói khoan thai để ngay cả những kẻ thất học cũng có dịp học thày không tày học bạn. Không! Lần này chắc chắn là không có đàn áp! Khỏi cần chạy! Khỏi sợ nghẹt thở!
Một sự tình cờ xảy đến: tối 16 tháng 1 năm 2014, tôi được mời là một trong ba diễn giả của buổi mạn đàm nhân kỷ niệm 30 năm ngày ra đời bộ phim “Chuyện tử tế” của nghệ sĩ nhân dân Trần Văn Thủy. Bữa đó, khi kết thúc sự kiện, nhà thơ Dương Tường nói vui “đợi chủ nhật này, xem anh nào tử tế”. “Chủ nhật này” theo văn cảnh lời Dương Tường, đó là cuộc tưởng niệm 40 năm giặc Tàu lưu manh và ma mãnh cướp trắng quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Để coi, bên biểu dương lòng yêu nước và “bên kia”, bên nào tử tế. Và thế là, ngay lập tức nhóm Cánh Buồm hẹn nhau ai ở Hà Nội, sáng sớm chủ nhật, sẽ đến cất xe ở nhà Dương Tường rồi cùng đi bộ ra địa điểm tưởng niệm ở chân tượng đài Lý Thái Tổ. 
Cá nhân tôi rất muốn có dịp để mấy em trong nhóm biên soạn sách giáo khoa cùng đi dự lễ tưởng niệm. Cũng là điều tốt nếu các em chứng kiến một hành xử dân chủ và lịch sự, do đó mà biết tôn trọng những người tới dâng hương đồng bào yêu nước đã ngã xuống ở Hoàng Sa (và Gạc Ma). Càng tốt hơn nữa, nếu các em thấy những điều chướng tai gai mắt… Lý do chỉ đơn giản thế này thôi: các em quá trong trắng, các em cũng đỗ đạt này nọ đấy, nhưng một đời đi học là một đời bị bưng bít, nên các em có quá ít thông tin để có thể trưởng thành đầy đủ. Những đầu óc “trên mây” ấy khó có thể đi tiếp con đường cải cách giáo dục như nhóm từng mơ ước.
Chúng tôi đến nhà Dương Tường lúc mới hơn bảy giờ. Tường đã dậy rồi và đã ăn sáng rồi. Sự lạ! Cậu chàng thường làm việc đến gần sáng rồi ngủ dậy rất muộn! Nhưng hôm nay thì khi mọi người tới, cậu đã đóng bộ rồi.
Tường định pha nước, nhưng tôi ngăn lại. Tôi bảo, nên đi sớm trước khi người ta giở trò. Chưa kể là, mình nên đến sớm để quan sát mọi điều, cho bõ là một cuộc học hỏi tại chỗ. Vừa vặn một em trong nhóm phóng xe tới. Em cho biết, “ở khu vực sứ quán Khựa chúng nó bố trí đông lắm, nên ra sớm thôi, kẻo các ngả đường có thể bị bịt”. Thế là chúng tôi xuất hành.
Chúng tôi đi chầm chậm dọc đường Tràng Tiền rồi ra vườn hoa Chí Linh. Chúng tôi lên thẳng chỗ tượng đài và thấy một bà cụ đang quét các ngóc ngách ở chân tượng. Quét xong, cụ nhìn chúng rôi ra vẻ tạm biệt và chống gậy con cón ra đi. Tôi giữ tay cụ, hỏi tuổi. Cụ bảo “hơn chín mươi rồi, ngày nào cũng ra đây quét chân tượng”. Lát nữa, chính tôi cùng những người đến tưởng niệm mỗi người một bông cúc trắng có băng đen in chữ tưởng niệm Hoàng Sa cũng đặt hoa tại chân tượng này nơi bà cụ không tên tuổi đã quét dọn sạch sẽ. Và khi cuộc lễ tưởng niệm còn chưa kết thúc, thì lại có hai người đàn bà trẻ hơn nhiều, vội vã đến đây “quét dọn”. Một trong hai người đàn bà trẻ tuổi ấy nói với người kia như ra lênh, “quét mẹ nó hết đi”. Thật lạ lùng! Bà cụ già hơn chín mươi tuổi lưng còng kia chắc chắn không phải là sản phẩm của nền giáo dục xã hội chủ nghĩa. Còn hai chị này: họ ăn lương của ai để làm công việc súc phạm anh linh những liệt sĩ đã bỏ mình cho họ được ăn nói hỗn hào? Một xã hội khuyến khích những mụ công dân thủ đô có tâm hồn eo hẹp đến vậy, bảo làm sao không đẻ ra những quái thai có học vị bác sĩ Y khoa tên là Cát Tường?  
Mở màn cho cuộc vui cười ra nước mắt là một ông quãng dăm chục tuổi. Anh ta đeo một chiếc loa, tay cầm micro, đến sát chúng tôi khi đó mới chỉ có dăm bảy người quây quần trò chuyện, lần lượt gí loa vào tận mặt chúng tôi để “mời các anh các chị đi chỗ khác, ở đây sắp thi công”. Được hỏi lại, anh ta chỉ vào sợi dây điện màu vàng nằm dưới nền gạch hoa, “đấy, chúng tôi sắp thi công”. Và rồi sau đó chừng dăm bảy phút thì họ “thi công” thật. Bụi đá bay mù mịt vì vừa cắt đá vừa cho cái máy phải gió gì đấy thổi cho bụi tung lên. Cùng lúc đó, cả chục cái loa di động cũng sa sả gí sát mặt đồng bào đến dự lễ tưởng niệm mà buông những lời lẽ với âm lượng tra tấn. Đấy là một hình thức tra tấn chứ còn gì nữa? Tra tấn bằng cách bắt nghe tiếng ồn cùng những lời lẽ khó nghe. Tra tấn là như thế, chứ còn gì nữa?
Thấy cái anh gọi loa đó cứ quanh quẩn gần bên, tôi nói đùa, “anh là người Tàu phải không? Quảng Đông hay Quảng Tây?” Mọi người cười ồ lên. Anh ta đi sang nhóm bên cạnh tôi. Nghe có tiếng người hỏi anh ta, “hôm nay anh được trả mấy trăm?” Có anh còn rút ra tờ năm trăm ngàn giơ trước mặt anh ta nữa. Không nghe thấy lời nói đùa, chỉ thấy tiếng cười rộ. Một máy quay video giơ cao trên đầu nhóm người đang vui cười này. Tôi tin chắc đoạn băng này sẽ sớm được phát trên một trang mạng nào đó của những người yêu nước. Nếu coi đoạn băng đó, xin bà con chú ý tới vẻ mặt vô cảm của người gọi loa kia. Và của tất cả những người gọi loa đồng bọn với anh ta. Nhà thơ của nhóm chúng tôi bình luận thiệt chí lí, “cả đêm qua, bộ tham mưu chắc là mất ngủ để nghĩ ra cái mẹo con nít này” – những cái đầu rỗng đang được trưng ra trước công chúng! – và trưng ra giữa thủ đô yêu dấu vào một sớm chủ nhật trời quá đẹp!         
Vào một sớm chủ nhật trời quá đẹp, được thấy rõ một bọn độc chiếm quyền làm bẩn thủ đô của chúng ta. Nhìn hành tung của chúng ngăn cản việc tưởng niệm các chiến sĩ đã hy sinh khi Hoàng Sa thất thủ, có thể đoán biết chúng là hạng người thế nào. Cá nhân tôi thì đã xác định lập trường vì biết rõ bọn chúng từ lâu rồi. Dẫu sao, sớm chủ nhật Mười Chín Tháng Giếng Hai Ngàn Không Trăm Mười Bốn này, chúng ta vẫn kỷ niệm được dù không trọn vẹn ngày Hoàng Sa thất thủ và cũng vẫn dâng được hương hoa tới những liệt sĩ đã lưu danh muôn đời cho Tổ quốc, cho dù các anh có bị gán ghép là “NGỤY”.
Chưa kể là sớm chủ nhật hôm nay tôi còn làm thêm một công việc vô cùng tử tế: dắt mấy em trong nhóm soạn sách Cánh Buồm ra đường để các em chứng kiến những việc làm thay cho thói quen nghe những lời nói – và kể từ nay chắc là các em sẽ xóa cho tôi cái án treo gọi tôi là phần tử cực đoan. 

2248. Ngày tưởng niệm liệt sỹ Hoàng Sa và nỗi đau vong quốc

Đào Tiến Thi

Thế sự hồi đầu dĩ nhất không

Giang sơn vô lệ khấp anh hùng[1]

(Phan Châu Trinh)

Sáng 19-1-2014, tôi ra sân tượng đài Lý Thái Tổ cùng những người dân yêu nước tưởng niệm 74 liệt sỹ đã hy sinh trong trận hải chiến Hoàng Sa chống quân Trung Cộng xâm lược nhân sự kiện xảy ra cách đây 40 năm (19-1-1974 – 19-1-2014).

Chưa đến 8g30 theo giờ hẹn trên mạng, công an mặc sắc phục (khoảng hơn chục người) và an ninh mặc thường phục (có dễ đến hơn trăm người, về sau còn đông hơn) đã đứng vòng trong vòng ngoài. Ngay trước tượng đài Lý Thái Tổ, hình như đang có cãi cọ. Tôi đi vào thì thấy lực lượng chức năng (không sắc phục) đang đuổi mọi người ra, lấy cớ là công trình đang thi công. Ngó vào “công trình đang thi công” thì chỉ thấy mấy anh thợ đang xẻ đá. Những hòn đá nhỏ, có hòn chỉ lớn hơn nắm tay một chút và chẳng rõ xẻ như thế để làm gì. (Cho đến cuối buổi, khi người đi mít tinh đã về thì cuộc “thi công” cũng ngừng luôn và mấy cục đá xẻ lung tung đó càng tố cáo cái trò lố không che đậy được ai).

Tiếng loa ngày càng chói gắt mà người thét loa thì không sắc phục, không cả mảnh băng đỏ, cho nên không rõ thuộc lực lượng nào, cấp bậc gì, thế mà lại có quyền giải tán mọi người ở nơi công cộng này.  
Lực lượng chức năng cứ dồn dần người dự mít tinh ra ngoài. Một số cố tụ lại hô được vài lượt “Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam” rồi cũng bị đẩy ra.
Một nữ phóng viên Nhật Bản, có lẽ thấy tôi có khẩu hiệu chữ Hán “Nhất thốn sơn hà nhất thốn kim” (Một tấc đất của Tổ quốc là một tấc vàng – thơ Phan Bội Châu) mà muốn phỏng vấn tôi. Nhưng mà (thật xấu hổ), tôi phải trả lời: “I’ m very sorry, I don’t speak English”. Tôi vừa cố diễn đạt thứ tiếng Anh “giả cầy” vừa ra hiệu cho cô rằng, tôi sẽ tìm được ai đó có thể trả lời cô. Sau vài phút tìm kiếm, may quá, vớ ngay được bác Phạm Toàn. “Bác trả lời phỏng vấn bằng tiếng Anh được chứ?” “Được”. “Hay quá, bác ra đây với cháu”. Và bác Phạm Toàn trả lời bằng tiếng Anh rất lưu loát, hùng hồn.
Ngoài mấy bác kiểu dân phòng rất hăng trong việc giải tán cuộc mít tinh thì so với các cuộc biểu tình gần đây, các lực lượng chức năng hôm nay không quá gây căng thẳng, thô bạo lắm. Có một số cậu thanh niên khi bị chất vấn họ chỉ biết đáp lại bằng ánh mắt buồn, trông cũng đáng thương. Tôi bảo: “Trung Cộng nó mà lấy xong nước ta thì với những người như các cháu nó sẽ thịt trước cả chúng tôi đấy. Xưa nay có ai tha cho kẻ phản quốc bao giờ”. Có cậu bảo: “Thôi bác ơi, chúng cháu hiểu mà”. Chẳng biết cậu ta có hiểu thật không, hay là nói cho qua chuyện. Cũng có cậu lý lẽ rất “củ chuối”: “Có giỏi đi ra Hoàng Sa, Trường Sa đi”. Nhiều người nghe thế thét lên phẫn nộ. Tôi liền bước theo cậu ấy, định bảo “Thế cậu cấp phép cho chúng tôi đi nhé? (Đứng đây các cậu cũng không cho thì không biết ai sẽ cấp phép cho chúng tôi ra Hoàng Sa, Trường Sa nhỉ?). Thế nhưng cậu ta miệng nói mà chân lủi nhanh, tôi chẳng muốn theo nữa.
Lúc sắp ra về, chị Hồng Xuân phỏng vấn tôi về cảm tưởng của mình hôm nay. Tôi nói nỗi buồn đau lớn nhất của tôi là nghĩ về dân tộc Việt Nam, từ một dân tộc anh hùng, hôm nay đã trở thành một dân tộc hèn nhát. Vừa nói đến đấy thì một lão già khoảng gần bảy mươi hung hăng xông đến chỉ mặt quát tôi: “Mày bảo dân tộc này hèn nhát à? Mày bảo dân tộc này hèn nhát à?”. Nếu không có mọi người xúm lại thì có thể lão ta đã đánh tôi rồi. Mọi ngườì xúm vào mắng lão. Có ai đó bảo:
- Ông bảo ông không hèn thì ông hãy nói “Hoàng Sa là của Việt Nam. Nói đi, có dám nói Hoàng Sa là của Việt Nam không?”.
Lão già chưng hửng, tìm cách lủi. Về sau có người cho tôi biết lão ta là một quận trưởng công an về hưu.
Ra đến vỉa hè gặp một cậu thanh niên trẻ chạy đến “phỏng vấn”: “Hôm nay có cuộc gì ở đây mà lạ lùng vậy chú?”. Tôi bảo: “Cháu có biết cuộc hải chiến Hoàng Sa năm 1974 không?” “Dạ không”. “Thế cháu đã nghe nói đến vấn đề Hoàng Sa bao giờ chưa? “Dạ chưa hề nghe”. Lực lượng chức năng không sắc phục thấy hai người “tụ tập” lại đến xua đuổi. Tôi bảo cậu thanh niên: “Thôi thế cháu về vào mạng tự tìm hiểu lấy nhé. Cứ vào Goole đánh chữ Hoàng Sa là biết hết. Còn nếu nói vài câu vắn tắt thì là thế này: Năm 1974, nhà cầm quyền Trung Cộng tấn công QĐ. Hoàng Sa của Việt Nam. 74 chiến sỹ Việt Nam đã chiến đấu anh dũng và hy sinh nhưng không giữ được. Hôm nay nhân dân đến đây tưởng niệm 74 chiến sỹ ấy nhưng chính quyền không cho”. Cậu thanh niên “Vâng ạ” nhưng xem ra cậu chẳng có ý niệm mô tê gì hết”. Nhớ lại hôm 11-1 mới đây, trong cuộc tưởng niệm liệt sỹ Hoàng Sa do Trung tâm Minh triết Việt Nam tổ chức, cũng gặp một cháu sinh viên (học KHXH và NV) tương tự như vậy.
Đi thêm vài bước gặp cậu an ninh đã từng làm việc với tôi sau một cuộc biểu tình năm 2012. Thấy cậu ta có vẻ thân thiện, tôi đứng lại nói chuyện. Đang giải thích cho cậu câu “Nhất thốn sơn hà nhất thốn kim” thì lại bị đuổi tiếp, dù trong hai người có một là người của họ. Tôi bảo: “Em ạ, cái hôm ấy anh khá nóng nảy, không thể kiềm chế được vì cuộc biểu tình vừa mới bị đàn áp khốc liệt, lại thêm hai chú chẳng hiểu gì cả mà cứ đòi dạy anh về cái gọi là “thế lực thù địch”. Hôm nay anh không nóng thế nữa. Nếu chú em đồng ý thì anh em mình sang bên mép hồ ngồi nói chuyện đi. Cậu ta đồng ý.
Nhưng chỉ được vài phút thì tôi đã không chịu nổi. (Chuyện này lúc nào có dịp kể sau). Hai bác cựu chiến binh Nguyễn Quốc Ân và Đào Việt Dũng thấy thế đến can ngăn, rằng thôi, có nói thế nào nữa thì cũng vô ích, họ không thể hiểu được đâu.
Một chút an ủi hôm nay có lẽ là tôi gặp lại nhiều cô bác, anh chị em quen thuộc, những người rừng rực ngọn lửa yêu nước thương nòi, đã từng nhiều lần xuống đường phản đối Trung Cộng xâm lược: Các chị Nguyên Bình (con gái cụ Nguyễn Trọng Vĩnh), Hiền Giang, Phương Bích, Hồng Xuân, cô Hạnh Tây Hồ,… những người phụ nữ mà tôi coi như các bậc anh thư của thời đại. Các bác trí thức lớn tuổi mà tài năng và đức độ cả nước đều biết đến: Phạm Toàn, Nguyễn Huệ Chi, Nguyễn Quang A,… Các bác cựu chiến binh và các nhà báo dày dạn trong các cuộc đấu tranh vì công lý xã hội và chủ quyền đất nước: Nguyễn Tường Thụy, Nguyễn Đình Ấm, Nghiêm Việt Anh, Nguyễn Quốc Ân, Đào Việt Dũng, Nguyễn Hữu Vinh,… Và rất nhiều các anh, các bạn từ trung tuổi đến trẻ tuổi từng hăng hái xuống đường và cũng từng “nhẵn mặt an ninh”: Nguyễn Đông Yên, Ngô Nhật Đăng, Lê Thiện Nhân, Nguyễn Xuân Diện, Lã Việt Dũng, Nguyễn Lân Thắng, Nguyễn Văn Phương, Tiến Nam, Tuấn Anh (Gió Lang Thang),… Hôm nay còn có cả nghệ sỹ Kim Chi, người từng từ chối làm hồ sơ để thủ tướng khen. Có LS. Hà Huy Sơn, người từng bào chữa cho rất nhiều tù nhân lương tâm. Và tôi bỗng ngậm ngùi xót thương cho những người không thể có mặt hôm nay: nhà báo Phạm Viết Đào, LS. Lê Quốc Quân, bạn Trương Ba Không, bạn Aduku. Người thì đã bị kết án tù, người đang bị tạm giam chờ án, tất cả chỉ vì yêu nước, phản đối Trung Cộng xâm lược mà thôi.
Cũng thật cảm động khi thấy có cả một số bà con nông dân, dân oan tham gia. Biểu ngữ của họ thật ôn hoà, thật giản dị mà sâu sắc: “Tưởng nhớ những người con thân yêu của Tổ quốc đã ngã xuống trong cuộc chiến đấu chống quân Trung Quốc xâm lược…”. Có bạn trẻ phàn nàn rằng do các bác nông dân làm “ồn ào” mà bị giải tán. Không phải thế. Bà con có phần xốc nổi, nhưng không phải lỗi ở bà con. Nhà cầm quyền đã có chủ trương kiên quyết giải tán là họ làm bằng được. Nếu cần tạo ra lý do “gây rối trật tự” thì họ cũng làm ra được, khó gì đâu.
Nhưng tất cả niềm an ủi trên vẫn không xua được nỗi đau buồn đè nặng suốt ngày hôm nay và có lẽ còn nhiều ngày sau nữa. Cái cảm giác từ mấy năm nay, rằng đất nước này như là không còn của mình nữa, cho đến hôm nay thấy khá rõ ràng. Chỉ có việc tưởng niệm người chết vì Tổ quốc còn không được thì có cái gì còn là của mình đâu? Hôm nay tôi đi khóc các liệt sỹ Hoàng Sa và việc mất Hoàng Sa nhưng hoá ra là hai lần khóc cho cái chết của các anh và của Tổ quốc. Chẳng lẽ mảnh đất mình đang cư ngụ, con đường mình đang đi, nếu gọi là “của mình” thì chỉ còn cái nghĩa là “nền đất cũ của cha ông xưa” hay sao?
Tôi vốn không ưa than thở. Nhưng trong tâm trạng này xin quý độc giả cho tôi được than thở bằng bài thơ của cụ Đồ Chiểu dưới đây:

Hoa cỏ ngùi ngùi ngóng gió đông[2]

Chúa xuân đâu hỡi có hay không?

Mây giăng ải Bắc trông tin nhạn

Ngày xế non Nam bặt tiếng hồng

Bờ cõi xưa đà chia đất khác

Nắng sương nay há đội trời chung

Chừng nào thánh đế ân soi thấu

Một trận mưa nhuần rửa núi sông.

(19-1-2014)

—

[1] Việc đời nhìn lại thấy chẳng còn gì

Giang sơn không còn nước mắt để khóc bậc anh hùng.

[2] Gió đông: gió từ phía đông báo hiệu mùa xuân đến, tượng trưng cho điều tốt lành.

2249. Hiến pháp – Thông điệp – Thực tế

Phạm Đình Trọng
20-01-2014
1. Ngay ngày đầu năm 2014, một tình huống bi hài đã diễn ra trong đời sống xã hội Việt Nam.
1.1.2014, ngày đầu tiên thực thi Hiến pháp 2013, một Hiến pháp lạm phát cao nhất những mỹ từ về Nhân dân. “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân… Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về Nhân dân…” (Điều 2). Nhân dân được mơn trớn, vuốt ve, đề cao đến mức tất cả danh từ chung “nhân dân” trong Hiếp pháp 2013 đều được đặc cách viết hoa.

Điệp ngữ “quyền con người”, “quyền công dân” có tần số xuất hiện trong Hiến pháp 2013 cao chưa từng có. Điều 3 Hiến pháp vừa véo von hứa hẹn: “Nhà nước bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân…”. Đến điều 14 Hiến pháp lại du dương trong điệp khúc: “Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật.”
Hiến pháp 2013 có hẳn một chương với 35 điều trong tổng số 120 điều dành cho quyền con người, quyền và nghĩa vụ công dân. Với những ngôn từ hào nhoáng, cấp tập, hùng hồn, và đầy vẻ trang nghiêm đó, tưởng như người dân Việt Nam đã được Nhà nước Cộng sản Việt Nam nghĩ lại, nhận ra lẽ phải, trả lại quyền đương nhiên, thông thường của người dân một nước độc lập, tự do, quyền làm chủ Nhà nước và xã hội.
Nhưng điều bi hài ngay trong Hiến pháp 2013 là điều 3 Hiến pháp vừa thò cho người dân quyền con người, quyền công dân “Nhà nước bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; công nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân…” thì liền vô hiệu ngay quyền đương nhiên, chính đáng đó của người dân bằng điều 4: “Đảng Cộng sản Việt Nam… là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”. Đó là sự trấn lột kiểu xã hội đen, dùng sức mạnh bạo lực của chuyên chính vô sản và dùng sức mạnh của số đông áp đảo nghị sĩ cộng sản trong Quốc hội trấn lột quyền công dân của những dân đen.
Hiến pháp trao cho đảng Cộng sản Việt Nam quyền đương nhiên lãnh đạo Nhà nước và xã hội như một định mệnh nghiệt ngã, phũ phàng, cay đắng của người dân Việt Nam. Người dân không còn được quyền bầu chọn ra lực lượng chính trị thay mặt mình quản lí, lãnh đạo Nhà nước và xã hội.
Cho đảng Cộng sản Việt Nam quyền đương nhiên lãnh đạo Nhà nước và xã hội, không cần lá phiếu bầu chọn của người dân, Hiến pháp 2013 không những vô hiệu điều 3, điều 14 mà còn vô hiệu nhiều điều khác.
Vô hiệu điều 27 “Công dân đủ mười tám tuổi trở lên có quyền bầu cử và đủ hai mươi mốt tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân.” Quyền bầu cử chỉ là quyền làm robot bỏ phiếu theo sự điều khiển của đảng. Quyền ứng cử càng nhảm nhí hơn khi những người ứng cử không trong ý đồ của đảng sẽ bị các vòng “hiệp thương” thẳng thừng loại bỏ.
Vô hiệu điều 28: “Công dân có quyền tham gia quản lý Nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan Nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước.” Bằng lá phiếu, người dân bầu chọn người thay mặt mình quản lí Nhà nước và xã hội. Nhưng không cần lá phiếu bầu chọn của người dân, đảng Cộng sản Việt Nam đã nghiễm nhiên lãnh đạo Nhà nước và xã hội rồi. Một đảng cầm quyền lì lợm như vậy thì hàng trăm, hàng ngàn kiến nghị của những tinh hoa đất nước chỉ là đàn gảy tai trâu, kiến nghị với hư vô!
Vô hiệu toàn bộ tinh thần Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân là bước tiến lớn lao của lịch sử phát triển loài người, là giá trị nhân văn cao cả mà nhiều Nhà nước trên thế giới đang thực tâm, nghiêm chỉnh thực hiện. Nhưng với điều 4 dành độc quyền lãnh đạo Nhà nước và xã hội cho đảng Cộng sản, ngôn từ “Nhà nước của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân” được đưa vào Hiến pháp 2013 chỉ còn là ngôn từ sáo rỗng để lừa gạt người dân.
Dành cho người dân những từ ngữ lấp lánh vàng mã và sáo rỗng, dành cho đảng Cộng sản quyền cai trị vĩnh viễn, Hiến pháp 2013 còn tập trung toàn bộ của cải của đất nước, thâu tóm toàn bộ quyền lực và sức mạnh của Nhà nước vào tay đảng Cộng sản dù đảng đó đã là con nợ không còn khả năng chi trả món nợ khổng lồ của cải và máu xương vay của nhân dân, dù đảng đó đã bộc lộ sự tham lam vô độ, trước hết là tham lam quyền lực rồi dùng quyền lực đó tham nhũng của công và cướp bóc của dân. Cướp có môn bài, cướp được pháp luật Cộng sản bảo vệ diễn ra ngang nhiên, thường xuyên trên khắp đất nước là cướp mảnh đất máu, mồ hôi, nước mắt của người dân.
Hiến pháp 2013 giao toàn bộ của nổi của chìm của đất nước cho Nhà nước Cộng sản chính là giao cho đảng Cộng sản: “Đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lý là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý” (Điều 53). Người dân sống trong nhà mình, sống trên đất nước mình mà thân phận mong manh, bấp bênh, vô định như sống tạm, sống nhờ trên mảnh đất của người khác. Mảnh đất họ sinh sống có thể bị thu hồi bất cứ lúc nào, họ có thể bị đuổi ra khỏi nhà bất cứ lúc nào vì “Đất đai… thuộc sở hưu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lí”
Với điều 51, Hiến pháp 2013 giao cho kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân là giao lưng vốn của đất nước, những đồng tiền mồ hôi xương máu của dân cho đảng Cộng sản nắm giữ để rồi lưng vốn đó cứ hao hụt, thất thoát hết ngàn tỉ đồng này đến ngàn tỉ đồng khác, là giao những ngành kinh doanh màu mỡ nhất, giầu mạnh nhất cho cán bộ của đảng Cộng sản, biến những cán bộ Cộng sản không biết kinh doanh thành những ông chủ tư bản đỏ để những ông chủ đó chỉ làm được ba việc: Tự xếp cho mình mức lương cao ngất ngưởng. Liên tục đòi tăng giá sản phẩm lên cao chất ngất để bóc lột người dân. Biến doanh nghiệp nhà nước thành sân sau của gia đình những ông chủ tư bản đỏ, những cán bộ cộng sản cấp cao.
Sau chiến tranh chỉ hai mươi năm, Nhật Bản, Hàn Quốc đã vươn lên thành những con rồng, con hổ trong nền kinh tế thế giới. Chiến tranh kết thúc đã gần bốn mươi năm, người dân Việt Nam vẫn là những thân cò, thân vạc tối ngày lầm lũi kiếm sống ở đầu bãi mon sông, quanh năm quần quật làm thuê ở công trường, xưởng thợ mà vẫn nghèo đói, không đủ cơm ăn áo mặc, ốm đau không có tiền vào bệnh viện, con cái không có tiền đi học. Tết Giáp Ngọ 2014, cả nước có 63 tỉnh thì 15 tỉnh phải xin nhà nước cấp gạo cứu đói vì kinh tế nhà nước là chủ đạo đã biến hàng tỉ tỉ tiền lưng vốn xây dựng làm giầu đất nước thành những triệu triệu đô la trong két sắt nhà quan chức của đảng, thành những triệu triệu đô la trong vali các quan chức của đảng mang đi hối lộ chạy chức, chạy quyền, chạy tội, thành những triệu triệu đô la trong tài khoản của các quan chức của đảng trong ngân hàng nước ngoài.
Sức mạnh vật chất của đất nước là của nổi của chìm, là nền kinh tế, Hiến pháp 2013 đã trao cho đảng Cộng sản Việt Nam. Sức mạnh bạo lực của đất nước là quân đội và công an, Hiến pháp 2013 cũng trao nốt cho đảng Cộng sản Việt Nam.
Thực ra các chi bộ đảng Cộng sản Việt Nam đã quản lí chặt chẽ từng con người, từng phân đội nhỏ trong lực lượng quân đội và công an, đã nắm chắc phần hồn của quân đội và công an. Nay Hiến pháp 2013 lại trao nốt phần xác của quân đội và công an được gọi chung là lực lượng vũ trang nhân dân cho đảng Cộng sản: “Lực lượng vũ trang nhân dân tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, Nhân dân, với Đảng và Nhà nước…, có nhiệm vụ  bảo vệ… Nhân dân, Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa…” (Điều 65) Tổ quốc thì trừu tượng. Nhân dân là 90 triệu người nhưng cũng không là ai cả, chỉ là số không vì không ai có chút quyền hành gì với quân đội, công an. Vì thế quân đội và công an chỉ còn thuộc về những đảng viên Cộng sản đang nắm quyền chỉ huy họ. Quân đội và công an chỉ còn là của đảng, chỉ còn trung thành với đảng Cộng sản mà thôi.
Với sức mạnh chuyên chính vô sản, đảng Cộng sản Việt Nam đã áp đặt điều 4 vào Hiến pháp 2013, đã vô hiệu hoàn toàn những giá trị dân chủ, quyền con người, quyền công dân ghi trong Hiến pháp, biến những từ ngữ về dân chủ, về quyền con người, quyền công dân chỉ còn là những ngôn từ sáo rỗng, những ngôn từ hào nhoáng vàng mã!
2. T hật bi hài khi ngay ngày đầu tiên thực thi bản Hiến pháp phản dân chủ được che đậy dưới những ngôn từ hào nhoáng về dân chủ, về quyền con người, quyền công dân thì ông Thủ tướng cũng là đại biểu Quốc hội đã bỏ phiếu cho sự ra đời bản Hiến pháp đó lại có thêm Thông điệp năm mới với những từ ngữ về dân chủ, về quyền con người, quyền công dân còn lấp lánh hơn cả ngôn từ trong bản Hiến pháp:
“Dân chủ là tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người đã chỉ rõ Nước ta là một nước dân chủ, mọi quyền lực đều thuộc về Nhân dân. Đảng ta đã khẳng định Dân chủ vừa là mục tiêu vừa là động lực trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Dân chủ cũng là xu thế khách quan trong tiến trình phát triển của xã hội loài người. Từ chế độ nô lệ lên chế độ phong kiến và từ chế độ phong kiến lên chế độ tư bản là những bước tiến dài về dân chủ. Chế độ xã hội chủ nghĩa mà chúng ta đang xây dựng phải ưu việt hơn về dân chủ và Đảng ta phải nắm chắc ngọn cờ dân chủ. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước cũng là nhằm phát huy tốt hơn quyền làm chủ của Nhân dân. Dân chủ sẽ phát huy khả năng sáng tạo của mỗi người, góp phần xóa bỏ mặc cảm, tăng cường gắn kết xã hội và khối Đại đoàn kết toàn dân tộc.
Dân chủ và Nhà nước pháp quyền là cặp “song sinh” trong một thể chế chính trị hiện đại. Cùng với bảo đảm quyền dân chủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng Nhà nước pháp quyền. Đây là mối quan hệ giữa dân chủ và kỷ cương. Người viết “Trăm điều phải có thần linh pháp quyền”. Nhà nước pháp quyền phải thượng tôn pháp luật. Pháp luật phải bảo đảm được công lý và lẽ phải. Mọi hạn chế quyền tự do của công dân phải được xem xét cẩn trọng và chủ yếu nhằm bảo vệ Tổ quốc, bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và những giá trị văn hóa, lịch sử, đạo đức tốt đẹp của dân tộc. Người dân có quyền làm tất cả những gì pháp luật không cấm và sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Cơ quan nhà nước và cán bộ, công chức chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép. Mọi quyết định quản lý của Nhà nước đều phải minh bạch.”
Lời Thông điệp của ông Thủ tướng hùng hồn, lay động đến mức dấy lên cả một đợt sóng dư luận hưởng ứng Thông điệp Thủ tướng. Nhưng để hiểu giá trị thực của những ngôn từ như có cánh chấp chới bay trong Thông điệp của ông Thủ tướng xin đặt Thông điệp đó trong hai bối cảnh:
Một. Bối cảnh xã hội của Thông điệp, xã hội của Hiến pháp 2013 với điều 4 đổ bóng trùm lên Hiến pháp, vô hiệu mọi quyền con người, quyền công dân của người dân làm cho những ngôn từ về dân chủ, quyền con người, quyền công dân chỉ còn là vỏ ngôn ngữ sáo rỗng thì những ngôn từ trong Thông điệp của ông Thủ tướng cũng chỉ là vỏ ngôn ngữ mà thôi.
Hai. Bối cảnh phẩm cách người đưa ra Thông điệp, ông Thủ tướng. Phẩm cách đó đã hiện lên đầy đủ qua hai sự việc.
Trong những năm cầm quyền, ông Nguyễn Tấn Dũng đã lập kỉ lục là một Thủ tướng kí nhiều quyết định, nghị định phản dân chủ nhất, tước đoạt nhiều nhất quyền con người, quyền công dân của người dân.
Nghị định 136/2006 cấm dân khiếu kiện đông người.
Nghị định 11 và 12/2008 cấm công nhân đình công đòi quyền sống.
Quyết định 97/2009QĐ-TTg ngăn cấm phản biện kịp thời, tự phát của những trí thức không ở trong những tổ chức do nhà nước cộng sản dựng lên.
Nghị định 72/2012NĐ-CP cấm công dân thực hiện quyền tự do thu nhận, tìm kiếm, chia sẻ thông tin.
Nghị định 208/2013NĐ-CP cho phép công cụ bạo lực Nhà nước được nổ súng bắn dân khi người dân tay không bị chính công cụ bạo lực Nhà nước gán cho tội chống người thi hành công vụ.
Với các nghị định và quyết định trên, người dân Việt Nam thời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không những bị tước đoạt hầu hết quyền con người, quyền công dân mà với nghị định 208/2013 đến quyền được sống của người dân cũng có thể bị tước đoạt bất cứ lúc nào.
Được Quốc hội theo lệnh đảng Cộng sản bầu vào chức vụ Thủ tướng Chính phủ, trong giây phút đầu tiên ở cương vị người đứng đầu Chính phủ, ngay trên lễ đài Quốc hội, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã trịnh trọng tuyên bố: “Với trách nhiệm Thủ tướng Chính phủ tôi sẽ kiên quyết, quyết liệt chống tham nhũng. Nếu không chống được tham nhũng tôi xin từ chức ngay” Oái oăm thay, lời tuyên chiến với tham nhũng của ông Thủ tướng ở diễn đàn Quốc hội lại không phải là phát pháo lệnh tấn công tham nhũng mà lại như lời kêu gọi, lời khuyến khích, cổ vũ đám quan tham nhũng vì ngay sau đó tham nhũng nổi lên đông như quân Nguyên, cuồn cuộn như thác lũ tàn phá tan nát nền kinh tế đất nước, làm kiệt quệ lưng vốn quốc dân, trống rỗng kho bạc, nhiều công trình phải đình đốn, hàng trăm ngàn doanh nghiệp chết tức tưởi.
Thời ông Dũng làm Thủ tướng, tham nhũng trong bộ máy nhà nước rộng khắp và tệ hại đến mức ông Tổng bí thư đảng Cộng sản cầm quyền phải thở dài thốt lên: “Nhìn đâu cũng thấy tham nhũng, sờ đâu cũng thấy tham nhũng”. Vậy mà ông Thủ tướng không thực hiện lời hứa long trọng trước quốc dân: Không chống được tham nhũng ông sẽ từ chức ngay!
Phẩm cách ông Thủ tướng đó. Giá trị lời nói, tuyên bố, Thông điệp của ông Thủ tướng đó!
3. Thông điệp của ông Thủ tướng: “Người dân có quyền làm tất cả những gì pháp luật không cấm”. Không những pháp luật không cấm mà Hiến pháp 2013 còn cho người dân quyền biểu tình, quyền hội họp, lập hội, quyền tư do ngôn luận. Ngày chủ nhật 19.1.2013 người dân thủ đô Hà Nội gọi nhau đến tượng đàn Lý Thái Tổ tưởng nhớ ngày này 40 năm trước giặc Tàu cướp toàn bộ quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, tưởng nhớ những người con yêu của giống nòi Việt Nam đã nằm lại mãi mãi với Hoàng Sa, nhắc nhau nuôi chí giành lại mảnh đất thiêng liêng của tổ tiên để lại. Cuộc tập hợp chính đáng, hợp pháp của lòng yêu nước đó đã bị lực lương đông đảo công cụ bạo lực của bộ máy hành pháp Nhà nước do ông Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đứng đầu ngăn cản, chống phá, giải tán thô bạo. Người dự bị dồn đuổi, bắt bớ. Vòng hoa dâng lên hương hồn những chiến sĩ bỏ mình trong cuộc chiến đấu giữ biển Hoàng Sa bi lực lượng công cụ bạo lực nhà nước ném ra hè đường!
Ôi thật bi hài cho Hiến pháp  - Thông điệp – Thực tế ở đất nước Việt Nam thời đảng Cộng sản cầm quyền! Ôi thật cám cảnh cho người dân Việt Nam sống trong một thời như vậy!

2250. ĐẢNG CỨU NGUY DÂN TỘC CAMPUCHIA: ĐIỀU GÌ TIẾP THEO?

THÔNG TẤN XÃ VIỆT NAM (Tài liệu tham khảo đặc biệt)
Thứ Năm, ngày 16/01/2014
(The Diplomat - ngày 13/12/2013)
Phe đối lập của Campuchia đã khiến những người ủng hộ phải ngạc nhiên với kết quả bầu cử gần đây. Giờ đây họ cần phải thể hiện vai trò lãnh đạo.

Trước cuộc bầu cử năm 2013, các đảng phái đối lập Campuchia thường được mô tả là chia rẽ, yếu ớt và kém cỏi. Đối với đảng cầm quyền, Đảng Nhân dân Campuchia (CPP), họ đơn giản chỉ là một đối tượng để chế giễu. Sau chiến thắng vang dội của CPP trong cuộc bầu cử năm 2008, những người ủng hộ phe đối lập có lý do để tự hỏi liệu đó có phải là khởi đầu cho dấu chấm hết đối với phe đối lập tại Campuchia hay không, chứ đừng nói đến việc hy vọng họ đạt được một sự đột biến trong sự ủng hộ của công chúng.
Do đó, thành tích tuyệt vời của Đảng Cứu nguy dân tộc Campuchia (CNRP) trong cuộc bầu cử ngày 28/7 là một cú sốc lớn đối với hầu hết mọi người. Lần đầu tiên, phe đối lập đã nổi lên như là một lựa chọn thay thế thực sự cho đảng chiếm ưu thế. Sau khi giành được 55 trong tổng số 123 ghế, CNRP nhấn mạnh rằng trên thực tế họ đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử nếu như không có những điểm không đúng quy cách nghiêm trọng. Cuộc thảo luận đã được tiến hành “lúc bật lúc tắt” giữa CPP và CNRP trong một nỗ lực nhằm chấm dứt bế tắc chính trị, nhưng cho đến nay vẫn chưa có tiến triển. Mỗi bên đều đổ lỗi cho nhau về thất bại trong việc có được sự thỏa hiệp cần thiết.
Phe đối lập đã yêu cầu có một cuộc điều tra độc lập đối với những điểm không đúng quy cách trong cuộc bầu cử, trong khi giới tinh hoa cầm quyền nhấn mạnh rằng ủy ban Bầu cử Quốc gia (NEC) là thể chế hợp pháp duy nhất giải quyết các tranh chấp bầu cử. Không có giải pháp nào trước mắt, CNRP đã đưa ra tối hậu thư: đạt được một thỏa thuận vào cuối tháng 12/2013, hoặc họ sẽ tổ chức các cuộc biểu tình lớn hơn và lâu hơn trên toàn quốc cho đến khi CPP chịu khuất phục. Phe đối lập cũng đang sử dụng các cuộc phản kháng quy mô lớn như là đòn bẩy để buộc giới tinh hoa cầm quyền từ bỏ quyền lực hơn, mặc dù điều này vẫn chưa thành công, vấn đề cấp bách nhất đối với các nhà lãnh đạo của CNRP có lẽ liên quan đến bản chất các chiến lược của họ để kết thúc bế tắc hiện nay và giành chiến thắng, trong cuộc bầu cử tiếp theo.
Sau nhiều vòng thảo luận đầy đau đớn, Đảng Sam Rainsy (SRP) cuối củng đã sáp nhập với Đảng Nhân quyền (HRP) để thành lập CNRP vào tháng 7/2012. Việc sáp nhập này đã khiến nhiều người ủng hộ phe đối lập phấn khởi, và kết thúc những năm tranh cãi và đấu đá nội bộ giữa các nhóm đối lập của Campuchia. Mặc dù việc sáp nhập làm tăng đáng kể sự ủng hộ của dân chúng đối với phe đối lập, nhưng sẽ là quá lời khi cho rằng đó là nhân tố duy nhất giải thích cho thành quả đáng kể của CNRP trong cuộc bầu cử ngày 28/7. Trong vài năm qua, bối cảnh chính trị của Campuchia đã trải qua sự chuyển đổi nhanh chóng, và tác động của nó là sâu sắc và mạnh mẽ.
Phe đối lập đã hưởng lợi rất nhiều từ những thay đổi về nhân khẩu học. Năm 2012, ước tính có khoảng 70% người Campuchia đã ở độ tuổi dưới 35. Nhiều người trong số những cử tri trẻ tuổi này không chỉ bỏ phiếu cho CNRP; họ cũng đã quyết liệt huy động sự ủng hộ của công chúng cho phe đối lập. Tuy nhiên, trong số những nhóm người trẻ hơn này, một số là người theo đường lối cứng rắn luôn khẳng định rằng phe đối lập không chấp nhận bất cứ điều gì ngoài một chiến thắng hay việc loại bỏ Thủ tướng Hun Sen và các cộng sự gần gũi của ông này.
Trong một diễn biến phức tạp thêm, CNRP phụ thuộc, nhiều vào nhóm này để vận động người dân tham gia các cuộc biểu tình hàng loạt của họ trên toàn quốc. Không phải ngẫu nhiên mà các nhà lãnh đạo phe đối lập thường tham khảo ý kiến những người ủng hộ mạnh mẽ nhất của họ tại Công viên Tự do trước khi đàm phán một thỏa thuận nhằm chấm dứt bế tắc chính trị hiện nay, bởi vì những cử tri trẻ tuổi này đã mạo hiểm tất cả để giúp họ thách thức sự thống trị của CPP. Hơn nữa, họ thường lớn tiếng về các vấn đề của chính phủ, cả trên phương tiện truyền thông công cộng lẫn xã hội như Facebook và YouTube. Trong các chiến dịch bầu cử, do nguồn lực của CNRP còn hạn chế, nhiều người trong số họ phải tự lo liệu về tài chính, mà hầu như không có sự giúp đỡ từ các nhà lãnh đạo của họ.
Mặc dù những người theo đường lối cứng rắn đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong thành quả bầu cử hiện nay của CNRP, các nhà lãnh đạo phe đối lập phải có sự cân bằng tinh tế ở đây. Họ cần phải biết rằng nhiều người ủng hộ của họ là ôn hòa hoặc ít nhất là ít cực đoan hơn đối tác của mình. Tất nhiên, họ cũng muốn chứng kiến CNRP được bầu lên nắm quyền lực, để một số chính sách của đảng này có thể được thực hiện vì lợi ích của người dân thường Campuchia, đặc biệt là người nghèo. Tuy nhiên, họ cũng muốn quá trình thay đổi diễn ra mà không gây nguy hiểm cho hòa bình và ổn định ở đất nước này và không có ảnh hưởng nghiêm trọng cuộc sống hàng ngày của Campuchia.
Cũng hợp lý khi nói rằng những người ủng hộ ôn hòa thuộc phe đối lập có thể phải chịu đựng thế bế tắc chính trị đang diễn ra do hoàn cảnh khó khăn mà các nhà lãnh đạo CNRP đang phải đối mặt, và rằng sẽ mất thời gian trước khi cả hai đảng chính trị đạt được một thỏa thuận tốt đẹp. Nhưng các nhà lãnh đạo phe đối lập không thể xem thường sự kiên nhẫn của những người ủng hộ họ. Nếu tình hình hiện nay tiếp tục kéo dài quá lâu mà không có bất kỳ giải pháp nào trước mắt và nếu sau đó bắt đầu làm tổn thương nền kinh tế, các cử tri sẽ đổ lỗi không chỉ cho CPP mà còn cả cho phe đối lập vì đặt cái tôi lên trên lợi ích quốc gia. Do đó, các nhà lãnh đạo của CNRP cần phải rất thực tế về những gì họ có thể làm để chấm dứt bế tắc chính trị hiện tại, thay vì chỉ đơn giản là đáp ứng yêu cầu của những người theo đường lối cứng rắn.
Một vấn đề khác mà các nhà lãnh đạo của CNRP phải đối mặt là liệu họ có khả năng và nguồn lực để lãnh đạo chính phủ mới nếu được bầu lên hay không. Những thành quả bầu cử hiện nay không nhất thiết đồng nghĩa với việc các cử tri hoàn toàn tin tưởng các nhà lãnh đạo của CNRP điều hành đất nước. Trên thực tế, các cử tri đã đúng khi quan ngại do thành tích trong quá khứ của phe đối lập. Trước khi sáp nhập, SRP và HRP đã sa lầy trong một cuộc khẩu chiến, cáo buộc nhau phản bội trước giới tinh hoa cầm quyền hoặc có những chương trình nghị sự bí mật. Họ khơi lên bất kỳ câu chuyện gây tổn hại nào họ có thể tìm được để phá hủy tính hợp pháp và uy tín của các đối thủ của mình.
Ngoài ra, cả hai đảng cũng đã trải qua tình trạng “đào tẩu” hàng loạt của các thành viên cao cấp sang CPP trong quá khứ. Sau đó những nhân vật “đào tẩu” này xuất hiện trên truyền hình để làm mất danh dự các nhà lãnh đạo trước đây của họ và đưa ra lý do riêng giải thích tại sao họ lại quyết định rời bỏ đảng mà họ đã giúp xây dựng trong nhiều năm. Đấu đá nội bộ và cãi vã trong phe đối lập thường là đặc trưng trong các tiêu đề trên phương tiện truyền thông lớn của địa phương. Tồi tệ hơn, các nhà lãnh đạo phe đối lập cũng bị buộc tội thiên vị và đàn áp những người lớn tiếng chỉ trích phong cách lãnh đạo của họ.
Các nhà lãnh đạo của CNRP lo ngại rằng CPP có thể thâm nhập vào hàng ngũ đang của họ là điều có thể hiểu được. Tuy nhiên, việc ngăn không cho các đảng viên tham gia ra những quyết định quan trọng có thể vô tình đẫn đến tình trạng quá tập trung quyền lực vào tay một vài người đứng đầu. Nó cũng có thể không khuyến khích những người có trình độ cao gia nhập đảng, những người có thể không nhìn thấy bất kỳ triển vọng sự nghiệp tiềm năng nào mà không cần phải can dự vào cuộc cạnh tranh phe phái kéo dài. Đấu đá nội bộ và chủ nghĩa thiên vị như vậy cũng sẽ làm xói mòn nghiêm trọng uy tín của các nhà lãnh đạo phe đối lập, tài sản chính trị quan trọng nhất của họ.
Các nhà lãnh đạo của CNRP có thể tận dụng lợi thế của các phong trào thanh niên trong đảng để giải quyết tình trạng thiếu nguồn nhân lực. Họ cũng nên nuôi dưỡng những người ủng hộ trẻ tuổi của mình bằng cách tạo ra nhiều chương trình khác nhau mà sẽ cho phép họ tham gia quá trình hoạch định chính sách khi thích hợp. Thanh niên sẽ hình thành nên xương sống cho tương lai của CNRP, và các nhà lãnh đạo phe đối lập nên nghĩ đến những nhóm người trẻ tuổi không chỉ đơn thuần là cơ sở hỗ trợ của đảng mà còn là thế hệ tiếp theo của đảng bằng cách cho họ cơ hội để học hỏi và phát triển.
Hầu như không phải nghi ngờ gì phương tiện truyền thông xã hội đã đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong thành quả bầu cử tuyệt vời của CNRP, và đã hỗ trợ họ trong việc đưa ra thông điệp cho hàng triệu cử tri. Phương tiện truyền thông xã hội cũng cho phép phe đối lập tự do công bố thông tin và những sự kiện có khả năng gây tổn hại cho chính phủ, và làm xói mòn nghiêm trọng khả năng kiểm soát của giới tinh hoa cầm quyền trên phương tiện truyền thông truyền thống. Gần đây, các nhà lãnh đạo đối lập đã tung ra những chương trình truyền hình trực tuyến, nhưng họ dường như không có bất cứ kế hoạch cụ thể nào về việc họ sẽ sử dụng phương tiện truyền thông xã hội để thách thức quyền bá chủ của giới tinh hoa cầm quyền và tối đa hóa lợi ích công cộng như thế nào.
Mặc dù nhiều thành viên cao cấp của CNRP có tài khoản Facebook, họ chỉ sử dụng chúng để đưa ra các thông báo về những cuộc phản kháng đã được lên kế hoạch và các hoạt động khác của đảng. Có một số trang Facebook của phe đối lập đã chỉ trích quyết liệt CPP và các nhà lãnh đạo của nó về một loạt rộng rãi các vấn đề. Chúng rõ ràng đang hỗ trợ phe đối lập, nhưng không rõ mức độ CNRP có thể tham gia hoạt động của các trang này, bởi họ thường phủ nhận về bất kỳ mối liên hệ nào.
Các nhà lãnh đạo phe đối lập nên cân nhắc những cách thức sử dụng phương tiện truyền thông xã hội khác nhau để nâng cao lợi ích công cộng, và không chỉ đơn giản là để tấn công các đối thủ của mình. Chẳng hạn, họ cũng có thể sử dụng phương tiện truyền thông xã hội như một thiết bị đầu vào sẽ cho phép mọi người với bất kỳ nền tảng chính trị và xã hội nào đóng góp vào cuộc tranh luận về các chính sách quốc gia và chia sẻ nguyện vọng của mình vì sự tiến bộ của nền dân chủ tại vương quốc này. Họ cũng nên biến phương tiện truyền thông xã hội thành một trung tâm tin tức, cho phép mọi người từ khắp nơi trên đất nước báo cáo những câu chuyện và nói lên bất mãn của họ. Khi người dân được thông tin đầy đủ, họ có thể khiến chính phủ phải có trách nhiệm và sẵn sàng đáp lại, trong khi đem lại cho phe đối lập một cơ hội lớn hơn để có được nhiều sự ủng hộ hơn.
Một thiếu sót khác là phe đối lập dường như không có một cơ chế hiệu quả để giúp bất kỳ người ủng hộ nào có thể đụng đến pháp luật khi phản kháng. Trong nhiều trường hợp, những sự ủng hộ như vậy phải tìm kiếm trợ giúp pháp lý của các tổ chức phi chính phủ hay từ cộng đồng quốc tế. Chỉ khi những vụ việc của họ thu hút được sự chú ý mang tầm quốc gia thì các thành viên nổi bật của phe đối lập mới bắt đầu giúp đỡ. Phe đối lập nên đưa ra một cơ chế hoạt động thích hợp để hỗ trợ những người ủng hộ mình một cách chủ động, không chỉ vì các mục đích công khai. Họ cũng nên cộng tác chặt chẽ với các tổ chức có liên quan khác để đem lại cho những người bị cáo buộc và gia đình của họ tất cả các hỗ trợ cần thiết.
Giờ là lúc các nhà lãnh đạo phe đối lập phải hành động cùng với nhau và chứng tỏ vai trò lãnh đạo mạnh mẽ. Họ vẫn còn có nhiều việc phải làm để chứng minh cho các cử tri khác thấy rằng họ có đủ năng lực để dẫn dắt Campuchia tới hòa bình và thịnh vượng. Campuchia và người dân nước này sẽ được phục vụ tốt nhất nếu tất cả các đảng phái chính trị, cả đảng cầm quyền lẫn phe đối lập, mạnh mẽ và được thể chế hóa, để các cử tri có thể có một sự lựa chọn thực sự trong một loạt các ứng cử viên tiềm năng./.

2251. BIỂN ĐÔNG VÀ QUAN HỆ VỚI TRUNG QUỐC: ĐIỂM NÓNG ĐỐI NGOẠI CỦA VIỆT NAM TRONG NĂM 2014

THÔNG TẤN XÃ VIỆT NAM (Tài liệu tham khảo đặc biệt)
Thứ Sáu, ngày 17/01/2014
(Đài RFI 13/1)
Sau một năm tương đối yên tĩnh, ngay trong những ngày đầu năm 2014 này, Biển Đông lại có dấu hiệu dậy sóng trở lại, với quyết định của Chính phủ Trung Quốc được gọi nôm na là “cấm tàu cá nước ngoài”, do tỉnh Hải Nam ban hành từ cuối năm 2013, nhưng bắt đầu có hiệu lực kê từ 1/1/2014. Trong tình hình đó, việc xử lí ổn thỏa quan hệ với Trung Quốc trong tương quan với hồ sơ Biển Đông đã được cho là thách thức đối ngoại gay go nhất cho Chính phủ Việt Nam trong năm 2014 này.

Đối với các nhà quan sát, quyết định của tỉnh Hải Nam hết sức phi lí, thậm chí phi pháp, mà đối tượng chủ yếu bị nhắm tới là Việt Nam. Theo các thông tin báo chí, đây là những qui định nằm trong những “Biện pháp thực hiện Luật Ngư nghiệp nước CHND Trung Hoa của tỉnh Hải Nam”, được chính quyền tỉnh này thông qua vào cuối năm 2013, nhưng chỉ bắt đầu có hiệu lực kể từ tháng 1/2014.
Đáng chú ý nhất trong các qui định này là quyền mà tỉnh Hải Nam trao cho mình là chặn giữ, xua đuổi, có thể tịch thu tài sản, xử phạt hành chính mọi tàu cá nước ngoài tự ý đi vào vùng biển do tỉnh Hải Nam quản lí để đánh cá hay khảo sát. Muốn hoạt động trong vùng “cấm”, tàu cá nước ngoài phải xin phép Chính quyền Bắc Kinh.
Từ đường lưỡi bò đến vùng cấm tàu cá nước ngoài
Vấn đề đặt ra là vùng biển mà tỉnh Hải Nam được trao quyền quản lí lại rất rộng lớn, bao trùm phần lớn Biển Đông mà Trung Quốc tự nhận chủ quyền, dựa theo một tấm bản đồ đường 9 đoạn mà họ tự đặt ra. Hải Nam chính là nơi đặt “thành phố Tam Sa”, đơn vị hành chính được Bắc Kinh trao nhiệm vụ điều hành vùng Biển Đông rộng lớn bao gồm cả những nơi đang tranh chấp với các láng giềng mà nước đứng đầu danh sách là Việt Nam.
Trong một bài nhận định nóng công bố ngày 9/1 vừa qua – một ngày sau khi thông tin về những qui định này được tiết lộ trên báo chí – về hành động leo thang của tỉnh Hải Nam trong hồ sơ Biển Đông, Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia nghiên cứu kì cựu tại Học viện Quốc phòng Australia đã ghi nhận ngay tính chất đi ngược lại luật lệ quốc tế trong các qui định của tỉnh Hải Nam.
Đối với Giáo sư Thayer, các tác hại có thể thấy được của hành động đó là phá hoại triển vọng thương thảo về một Bộ Qui tắc ứng xử tại Biển Đông đang manh nha giữa ASEAN và Trung Quốc, đồng thời khiến cho quan hệ giữa Trung Quốc và ba nước ASEAN là Việt Nam, Philippines và Malaysia có nguy cơ căng thẳng trở lại, vì các vùng thuộc thẩm quyền chế tài gắt gao của tỉnh Hải Nam lại là những vùng thường đánh bắt của ngư dân ba nước Đông Nam Á này.
Trong bài trả lời phỏng vấn qua thư điện tử của Ban Việt ngữ RFI nhân dịp đầu năm, về các thách thức mà Việt Nam phải đối phó írong năm 2014 này, Giáo sư Carl Thayer đã cho rằng Biển Đông hoàn toàn có thể trở lại thành điểm nóng đối với Việt Nam trong năm nay, khiến cho cách xử lí quan hệ với Trung Quốc trở thành thách thức đối ngoại hàng đầu của Việt Nam.
Phải xoá bỏ “văn hoá” tham nhũng
Tuy nhiên, theo Giáo sư Thayer, thách thức quan trọng nhất đối với Chính phủ Việt Nam trong năm 2014 vừa bắt đầu này là vấn đề đối nội, liên quan đến kinh tế và tham nhũng, ông cho biết: “Vấn đề kinh tế và tham nhũng sẽ là những thách thức chính yếu. Việt Nam phải đẩy mạnh tăng trưởng GDP. Điều đó đòi hỏi Việt Nam phải cải tổ doanh nghiệp nhà nước và cải cách khu vực ngân hàng. Và Việt Nam cũng sẽ phải tham gia Hiệp định Quan hệ đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) để đảm bảo khả năng hội nhập kinh tế toàn cầu trong tương lai.
Việt Nam cũng phải tiếp tục thực hiện việc đưa ra trước công lí những kẻ có trách nhiệm trong những vụ tham nhũng qui mô lớn tại các tập đoàn nhà nước, chẳng hạn như Vinalines. Chiến dịch chống tham nhũng phải được mở rộng ra những người trong đảng và chính phủ, kể cả Bộ Công an, những thành phần hỗ trợ và hưởng lợi từ nạn tham nhũng.
Quản lí quan hệ với Trung Quốc sẽ là vấn đề đối ngoại quan trọng nhất của Việt Nam”.
+ Thách thức quan trọng nhất đối với Việt Nam là gì?
- Thách thức quan trọng nhất là xoá bỏ thứ văn hoá hỗ trợ tham nhũng. Việt Nam không thể hi vọng chấm dứt nạn tham nhũng trừ phi cởi trói báo chí và tạo ra một ngành tư pháp và cơ quan điều tra độc lập. Tiến trình đó phải được thực hiện bên ngoài khuôn khổ của các phe nhóm chính trị và các thế lực bao che.
Do việc Việt Nam đang chuẩn bị cho đại hội Đảng sắp tới, chiến dịch chống tham nhũng sẽ bị chính trị hoá. Chần chừ và đấu đá phe nhóm liên tục sẽ chỉ góp phần làm xói mòn tính chính đáng của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Hai áp lực từ Bắc Kinh: Nhận nhà thầu Trung Quốc và đồng khai thác Biển Đông
+ Về những vấn đề mà Chính phủ Việt Nam phải đối mặt trong năm 2014, Giáo sư đã nói rằng “Quản lí mối quan hệ với Trung Quốc sẽ là vấn đề đối ngoại quan trọng nhất của Việt Nam”. Cụ thể là như thế nào?
- Việt Nam bị một khoản thâm hụt thương mại khổng lồ 19 tỉ USD với Trung Quốc và đang tìm kiếm một sự thay đổi trong thủ tục hành chính của Trung Quốc để giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường Trung Quốc dễ dàng hơn.
Về phần Trung Quốc, họ đang gây áp lực buộc Việt Nam phải nhận các khoản cho vay ưu đãi để tài trợ cho các đề án phát triển hạ tầng cơ sở đường bộ và đường sắt rất qui mô tại Việt Nam, và sẽ do các công ty Trung Quốc thực hiện. Trung Quốc cũng tiếp tục ép Việt Nam đẩy mạnh các hoạt động hợp tác trên biển, bao gồm cả việc cùng nhau phát triển. Cả hai lĩnh vực trên đều rất nhạy cảm tại Việt Nam, cả đối với xã hội nói chung, lẫn trong các tầng lớp thuộc đảng cầm quyền.
Thách thức đối với các nhà lãnh đạo Việt Nam là làm sao quản lí mối quan hệ với Trung Quốc mà không kích động thêm các cuộc biểu tình chống Trung Quốc trong công chúng.
Qui định đánh cá mới của tỉnh Hải Nam – chủ yếu nhằm mục đích kiểm soát tàu thuyền nước ngoài trong vùng biển xung quanh quần đảo Hoàng Sa – có khả năng làm gia tăng căng thẳng giữa Trung Quốc và Việt Nam.
Thách thức đối với Việt Nam không chỉ là quản lí tốt vấn đề mới nhất đó, mà còn là ngăn không cho hồ sơ Hoàng Sa trở thành một vấn đề gây tổn hại cho quan hệ giữa Việt Nam với các nước ASEAN khác. Nhiều nước ASEAN xem tranh chấp Hoàng Sa là một vấn đề hoàn toàn song phương giữa Việt Nam và Trung Quốc, và ngần ngại trong việc công khai hậu thuẫn Việt Nam trên hồ sơ này.
Vụ “cấm tàu”: Việt Nam phản ứng chậm nhưng mạnh
+ Đánh giá của Giáo sư ra sao về phản ứng của Việt Nam trước quyết định của tỉnh Hải Nam? Một số người cho rằng Hà Nội phản ứng vừa chậm, vừa quá nhẹ so với phản ứng từ Đài Bắc, Washington và Manila?
- Trong thực tế, Việt Nam đã phản ứng hai ngày sau khi Chính phủ Trung Quốc công khai hoá các qui định đánh bắt cá của tỉnh Hải Nam, sau khi Đài Loan, Philippines và Mỹ đã có phản ứng.
Phán ứng tương đối chậm trễ của Việt Nam có thể bắt nguồn từ hai yêu tố. Đầu tiên, có thể là Việt Nam đã muốn đợi cho đến khi các quốc gia khác phản ứng trước rồi sau đó mới tham gia. Yếu tố thử hai liên quan đến cơ chế ra quyết định trong một nhà nước độc đảng.
Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam đồng thời là Phó Thủ tướng. Trên nguyên tắc, ông ấy đã có thể tiếp cận ngay với Thủ tướng Chính phủ để xin cho công bố một bản thông cáo. Hiện vẫn chưa rõ là Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng có phải tham khảo ý kiến với một hoặc nhiều thành viên của Bộ Chính trị để tìm kiếm sự đồng thuận hay không.
Ngược lại, Hội đồng Đại lục của Đài Loan (MAC) là cơ chế chịu trách nhiệm trực tiếp về các quan hệ với Trung Quốc, do đó đã ở vị trí tốt nhất để có thể phản ứng ngay lập tức. MAC do một quan chức ngang cấp bộ trưởng lãnh đạo. Còn ở Philippines và Mỹ, Ngoại trưởng của họ đều có thẩm quyền để phản ứng ngay, và họ cũng có thể liên lạc ngay lập tức với tổng thống nước họ trong trường hợp cần sự đồng ý của người đứng đầu nhà nước.
Tuyên bố của Việt Nam không “quá mềm” so với lời lẽ của Đài Loan, Philippines và Mỹ. Tuyên bố của Việt Nam khá chi tiết và cụ thể.
Diễn biến các sự kiện là như sau: Ngày 8/1, sau khi Trung Quốc công bố qui định của tỉnh Hải Nam, Đài Loan là phía đầu tiên có phản ứng. Vào tối ngày 8/1, Hội đồng Đại lục cho ra một tuyên bố gồm hai đoạn, xác định là Đài Loan không công nhận các qui định mới của tỉnh Hải Nam.
Mỹ phản ứng vào ngày hôm sau, ngày 9/1 (theo giờ Washington). Bà Jen Psaki, một Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ, tuyên bố rằng các qui định của Trung Quốc mang tính chất “khiêu khích và nguy hiểm”.
Philippines phản ứng hai ngày sau đó, hôm 10/1. Một Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao nói trong một cuộc họp báo, rằng Philippines đã “hết sức quan ngại” trước các qui định mới và “đó là một hành động vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế. Diễn biến đó làm căng thẳng leo thang, làm tình hình ở Biển Đông phức tạp thêm một cách không cần thiết, và đe dọa hoà bình và ổn định của khu vực”.
Mãi đến ngày 10/1, Bộ Ngoại giao Việt Nam mới cho ra một tuyên bố, xác định rằng các qui định mới của Trung Quốc “bất hợp pháp và vô giá trị” và “làm phức tạp thêm tình hình Biển Đông”. Tuyên bố kêu gọi Trung Quốc “hủy bỏ những việc làm sai trái” và “đóng góp thiết thực vào việc duy trì hoà bình và ổn định tại khu vực”.
Tuyên bố Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng xác định rằng các hành động của Trung Quốc đã vi phạm Tuyên bổ về ứng xử của các bên ở Biển Đông năm 2002 và bản Thỏa thuận năm 2011, về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết tranh chấp trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc.
+ Trong nhận định ngày 9/1 về quyết định của tỉnh Hải Nam, Giáo sư có nói rằng: “Trung Quốc có quyền hợp pháp để ban hành một chỉ thị hành chính mà phạm vi áp dụng bao trùm vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý xung quanh đảo Hải Nam và quần đảo Hoàng Sa”. Xin Giáo sư giải thích thêm?
- Trung Quốc hiện đang quản lí quần đảo Hoàng Sa và hầu hết các nước Đông Nam Á đều sẽ không muốn bị lôi kéo vào một cuộc tranh chấp về chủ quyền giữa Trung Quốc và Việt Nam.
Trong bài viết của tôi, tôi đã phân biệt rõ ba vùng biển khác nhau: (1) lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế xung quanh đảo Hải Nam, nơi Trung Quốc có quyền chủ quyền và tài phán; (2) lãnh hải và vùng đặc quyền kinh tế xung quanh quần đảo Hoàng Sa hiện đang có tranh chấp với Việt Nam. Theo luật quốc tế, Trung Quốc không được quyền hành động đơn phương để phá vỡ hiện trạng, và Trung Quốc bị bắt buộc phải hợp tác và tự kiềm chế để không dùng hoặc đe dọa dùng vũ lực cho đến khi tranh chấp được giải quyết; và (3) vùng biển quốc tế.
Việt Nam có cả một quá trình liên tục khẳng định chủ quyền của mình đối với quần đảo Hoàng Sa, bằng cách phản đối mọi hành động của Trung Quốc nhằm củng cố đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc. Đây là một điều cần thiết trong luật pháp quốc tế để giúp Việt Nam duy trì các tuyên bố chủ quyền của mình.
Tuy nhiên, một cách thực tế, chắc chắn là sẽ không có quốc gia châu Á-Thái Bình Dương, hoặc thậm chí ASEAN nào, có lập trường ủng hộ Việt Nam (trong vấn đề Hoàng Sa).
Biển Đông sẽ nóng nếu Bắc Kinh không sửa chữa sai lầm của Hải Nam
+ Với quyết định của chính quyền tỉnh Hải Nam về tàu cá nước ngoài, phải chăng – một lần nữa – Biển Đông sẽ là vấn đề nóng nhất đối với Chính phủ Việt Nam trong năm?
- Việc Biển Đông có trở thành một vấn đề nóng trong năm 2014 hay không phụ thuộc vào việc chính quyền trung ương Trung Quốc có can dự vào hồ sơ này hay không, và ra lệnh cho chính quyền tỉnh Hải Nam phải điều chỉnh các qui định sao cho phù hợp với luật pháp quốc tế.
Cần nhớ lại rằng khi chính quyền thành phố Tam Sa ban hành qui định về chặn bắt và khám soát tàu trong vùng biển của họ, chính quyền trung ương Trung Quốc đã phải nói rõ là điều đó chỉ áp dụng cho vùng biển nằm bên trong đường cơ sở mà thôi.
Nói cách khác, các qui định của tỉnh Hải Nam (trên nguyên tắc) được áp dụng cho ba vùng biển khác nhau: (1) hải phận quốc tế; (2) vùng biển tranh chấp (xung quanh quần đảo Hoàng Sa và các thực thể địa lí khác tại quần đảo Trường Sa); và (3) vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lí của đảo Hải Nam.
Theo luật quốc tế, Trung Quốc không thể thực thi các qui định vừa ban hành trong vùng biển quốc tế. Các hành động như vậy đồng nghĩa với điều tôi gọi là “hành vi hải tặc của một nhà nước”.
Trong trường hợp của luật pháp quốc tế liên quan đến các vùng biển đang tranh chấp, Trung Quốc có nghĩa vụ không hành động đơn phương để làm thay đổi hiện trạng. Trung Quốc bị bắt buộc phải hợp tác với các quốc gia khác là một bên tranh chấp.
Còn đối với Hải Nam, Trung Quốc có quyền chủ quyền đối với vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) xung quanh đảo này (trừ phi có sự chồng lấn với EEZ của nước khác). Khu vực chồng lên nhau sẽ là một vùng tranh chấp.
Cuối cùng, tỉnh Hải Nam đã nhận là họ có thẩm quyền hành chính đối với 57% Biển Đông. Tuy nhiên, họ không có phương tiện để thực thi các qui định của mình. Điều đó dẫn đến khả năng chính quyền địa phương có thể chọn lọc đối tượng áp dụng các qui định.
Họ có thể hướng sự chú ý tới Philippines, trong khi tìm cách trấn an Malaysia và Indonesia rằng ngư dân hại nước này sẽ không bị ảnh hưởng. Căn cứ vào diễn biến trong quan hệ song phương với Việt Nam, tỉnh Hải Nam có thể “bật” hay là “tắt” cách áp dụng có chọn lọc các qui định vừa ban hành đối với ngư dân Việt Nam.
Biển Đông sẽ nổi bật tại ASEAN 2014
+ Giáo sư có nghĩ rằng Việt Nam sẽ có ảnh hưởng nhất định đối với Myanmar để nước Chủ tịch ASEAN lần này nêu bật vấn đề Biển Đông trong chương trình nghị sự năm nay?
- Các quan chức Myanmar mà tôi đã tiếp xúc nhân các hội nghị gần đây ở Phnom Penh và Seoul đều xác định rằng nước họ, trong tư cách Chủ tịch ASEAN, sẽ kiên quyết thúc đẩy sự đồng thuận trong toàn khối về hồ sơ Biển Đông với tất cả các thành viên ngoài ASEAN, bao gồm cả Trung Quốc.
Các quan chức nói trên đều thừa nhận rằng Biển Đông là một vấn đề cực kì nhạy cam, không chỉ vì ảnh hưởng của Trung Quốc, mà còn là vì Myanmar đang trong thời kì chuyển tiếp trong việc phát triển quan hệ với các nước khác.
Hiện có một nhóm nòng cốt trong số các quốc gia ASEAN đã nhất trí với nhau là phải thúc đẩy một Bộ quy tắc ứng xử (COC) với Trung Quốc, bao gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei, Singapore và Thái Lan. Điều này sẽ đảm bảo khả năng vấn đề Biển Đông được nêu bật trong chương trình nghị sự của ASEAN.
Các hành động của tỉnh Hải Nam, nếu không bị chính quyền trung ương Trung Quốc kìm hãm, chắc chắn sẽ làm cho Biển Đông trở thành một vấn đề được ASEAN ưu tiên xem xét.
(Đài BBC 13/1)
Sắp đến ngày kỷ niệm 40 năm hải chiến Hoàng Sa, thông tin về sự kiện này, các bài báo, hội thảo… tràn ngập trên truyền thông Việt Nam nhưng các báo Trung Quốc như Nhân dân nhật báo, Thời báo Hoàn cầu đều im lặng.
Điều này trái hẳn các năm trước, khi mà các tờ báo lớn của Trung Quốc, đến thời gian này, luôn có các bài ca ngợi hoặc đưa tin kỉ niệm sự kiện Hoàng Sa.
Qua sự việc này, không khó để nhận ra Trung Quốc đang tránh gây căng thẳng với Việt Nam một cách trực tiếp.
Thực tế, từ khi căng thẳng Trung – Việt lên đến đỉnh điểm năm 2011, qua sự kiện tàu hải giám Trung Quốc cắt cáp tàu khảo sát Việt Nam, giữa 2 nước đã có nhiều cuộc trao đổi, làm việc để hạ nhiệt những bất đồng này càng nhanh càng tốt.
Cụ thể là ‘Thỏa thuận giải quyết bất đồng về Biển Đông’ được kí kết vào tháng 10/2011, tiếp sau đấy là chuyến viếng thăm của Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng.
Đến đầu năm 2012, hai vòng đàm phán giữa Bộ Ngoại giao hai nước đã diễn ra, cộng với việc thiết lập đường dây nóng sau đó, đã giải quyết được một số bất đồng về tranh chấp trên Biển Đông, đồng thời đạt thỏa thuận cùng hợp tác ở những vùng không có tranh chấp.
Áp lực nhiều phía
Với việc Toà án Quốc tế sẽ giải quyết đơn kiện Trung Quốc của Philippines khoảng giữa năm nay, cộng với các căng thẳng đang có với Nhật Bản, hẳn Trung Quốc không muốn ‘lưỡng đầu thọ địch’ và giải pháp tạm hoà hoãn với các nước trong khối ASEAN là một chính sách hợp lí, khi mà hai bên vẫn trong giai đoạn bàn thảo về một Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông.
Theo giới phân tích, động thái xuống nước này của Trung Quốc là do áp lực cả trực tiếp lẫn gián tiếp của Mỹ, nước đang tìm cách can dự sâu hơn vào khu vực.
Các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc tin rằng Mỹ không vô tư nhúng tay vào những bất ổn trong vấn đề Biển Đông mà thực chất, Mỹ đang lợi dụng những xung đột này để ‘đâm bị thóc, chọc bị gạo’ nhằm khoét sâu những mâu thuẫn sẵn có giữa Trung Quốc và khối ASEAN, hợp lí hoá sự có mặt lực lượng hải quân và hơn hết là để kiểm soát Trung Quốc.
Thế nhưng, kể từ khi Việt Nam và Trung Quốc đồng ý ngồi vào bàn đàm phán song phương đến nay, mọi việc như đang giậm chân tại chỗ và vấn đề tranh chấp chủ quyền Biển Đông giữa hai nước không có tiến triển gì khá quan hơn.
Không quá khi khẳng định rằng mối quan hệ bang giao giữa Trung Quốc đã bị các xung đột về Biển Đông trong mấy năm qua làm cho nguội lạnh.
Chính giải pháp mềm mỏng tạm thời của Trung Quốc, cũng như thiện chí của Việt Nam trong việc đàm phán song phương đã làm nóng lại mối qua hệ khá đặc biệt giữa hai quốc gia này.
Tuy nhiên, khác với Philippines, vốn có đồng minh hùng mạnh là Mỹ ủng hộ thì Việt Nam, một nước mà căng thẳng về tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông với Trung Quốc từng dẫn đến các xung đột vũ trang trong quá khứ, ở một vị thế khác, lại không muốn trình trạng Biển Đông quá yên ắng, hay nói cách khác là có thể rơi vào quên lãng và như thế, sự việc có khả năng sẽ bị chìm đi.
Lẽ thường thì động thái cải thiện mối quan hệ giữa hai nước khi nó đang có vấn đề là có thể hiểu được và hợp lôgích, nhưng trong trường hợp này, khi mà những bất đồng không được giải quyết một cách rốt ráo, thì việc hâm nóng lại mâu thuẫn có vẻ hợp lí hơn.
Và phải chăng sự kiện một tàu cá Việt Nam bị tàu Trung Quốc tấn công ngày 2/1, cũng như việc Trung Quốc chính thức bắt buộc các tàu đánh cá nước ngoài, từ 1/1/2014, khi hoạt động trên Biển Đông phải xin phép Chính quyền Hải Nam, đã tạo điều kiện để tình hình tiếp tục nóng, và như thể, Việt Nam sẽ có tiếng nói trở lại trong mối quan hệ với Trung Quốc.

***

Cách đây 40 năm, cũng vào tháng 1, Trung Quốc đã dùng vũ lực để chiếm đoạt quần đảo Hoàng Sa từ tay quân đội Việt Nam Cộng hoà (VNCH).
Hoàng Sa là sự kiện khởi đầu cho một chuỗi những hành động quân sự của Trung Quốc đối với các đảo, đá ngoài khơi trên vùng Biển Đông. Tiếp sau sự kiện Hoàng Sa năm 1974 là sự kiện Trường Sa năm 1988, sự kiện bãi Vành Khăn năm 1995.
Cho đến nay, 40 năm đã trôi qua, bài học về Hoàng Sa là gì? Và khả năng trong tương lai Trung Quốc sẽ lặp lại những sự kiện như Hoàng Sa trên Biển Đông và biển Hoa Đông không? Đây là những vấn đề luôn có những tranh luận khác nhau, bài viết này chỉ nhằm cung cấp với độc giả một cái nhìn.
Quần đảo Hoàng Sa gồm 2 nhóm đảo chính, nhóm Nguyệt Thiềm (Crescen) nằm ở phía Tây Nam quần đảo, nhóm An Vĩnh (Amphitrite) nằm ở phía Đông Bắc. Năm 1956, nhân khi người Pháp sau khi kí Hiệp định Geneve và rút khỏi Đông Dương, quân đội Trung Quốc đã chiếm đảo Phú Lâm (Woody) thuộc nhóm An Vĩnh (Amphitrite).
Trước đó, quân đội Pháp đã chiếm đảo Hoàng Sa (Pattle) thuộc nhóm Trăng Khuyết (Crescen), rồi đến năm 1956, quân đội Việt Nam Cộng hoà đã thay chân Pháp kiểm soát đảo này. Ngày 19/1/1974, quân đội Trung Quốc đã tấn công quân đội VNCH và đến ngày 20/1/1974, quân đội Trung Quốc đã thành công trong việc chiếm đoạt toàn bộ quần đảo Hoàng Sa.
Sự kiện Hoàng Sa năm 1974 cho thấy Trung Quốc đã tính toán rất kĩ thời điểm để họ ra tay.
Tầm nhìn chiến lược
Trung Quốc đã thấy những lợi ích to lớn của biển và đại dương cả ở góc độ kinh tế lần chiến lược. Năm 1958, Hội nghị đầu tiên về Công ước Liên hợp quốc về luật biển đã được nhóm họp và cho ra đời 4 công ước về biển.
Lúc này, nhiều quốc gia cũng đã giành nhau những khu vực biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa vốn rất giàu tiềm năng kinh tế. Thấy trước các lợi ích đó nên Trung Quốc đã tham gia tích cực trong hội nghị này.
Những sự đụng độ giữa Trung Quốc và VNCH trên khu vực nhóm đảo Trăng Khuyết đã diễn ra từ năm 1959. Đầu năm 1959, hải quân của VNCH bắt đầu thách thức sự có mặt của hải quân Trung Quốc nơi đây. Tháng 2/1959, quân đội VNCH đã bắt giữ 82 ngư dân Trung Quốc trên đảo Quang Hoà (Duncan) và Trung Quốc đã chỉ trích hành động này rất mạnh mẽ.
Tháng 3/1959, các tàu của quân đội VNCH đã xua đuổi ngư dân Trung Quốc khi họ xuất hiện trên đảo Quang Hoà. Tuy nhiên, trong suốt khoảng thời gian từ năm 1960-1973, giữa Trung Quốc và VNCH đã không xảy ra căng thẳng nào, ngoại trừ một lần vào năm 1961.
Hành động “xuống thang” này của Trung Quốc thực ra bởi hai lý do: Thứ nhất, sức mạnh của hải quân Trung Quốc còn quá yếu; thứ hai, Trung Quốc luôn e ngại sự tham chiến của Hải quân Mỹ, vốn đang bảo trợ cho đồng minh VNCH.
Sau những lần đụng độ với VNCH trên đảo Quang Hoà năm 1959, Thủ tướng Trung Quốc Chu Ân Lai đã chỉ thị cho Bộ trưởng Quốc phòng Bành Đức Hoài cần phải tăng cường lực lượng tác chiến cho hạm đội Nam Hải.
Hạm đội Nam Hải của Trung Quốc lúc này vẫn chưa có tàu khu trục nào. Hạm đội này chỉ có 96 tàu tuần tra mà hầu hết là các loại tàu phóng ngư lôi loại nhỏ. Năm 1960, loại tàu lớn nhất trong hạm đội này là loại tàu hộ tống với độ choán nước khoảng 1.000 tấn. Đến cuối năm 1973, hải quân Trung Quốc đã điều động tổng cộng 76 tàu tuần tra loại lớn tới khu vực này, hầu hết các tàu này hoạt động tại khu vực nhóm đảo An Vĩnh, nhưng cũng có khi hoạt động sang cả khu vực của nhóm Trăng Khuyết. Như vậy, sức mạnh tác chiến của hải quân Trung Quốc tại đây đã được cải thiện đáng kể.
Tự bảo đảm an ninh
Còn về phía Mỹ, sau khi tỏ rõ sự thất bại của nước này trong Chiến tranh Việt Nam, năm 1969, Nixon đã tuyên bố một học thuyết về an ninh, theo đó, các đồng minh của Mỹ cần phải tự đảm bảo an ninh cho mình. Đến năm 1973, Mỹ đã ký kết Hiệp định Paris về Chiến tranh Việt Nam, theo đó, Mỹ sẽ lần lượt rút quân khỏi Việt Nam.
Trước đó, năm 1972, Tổng thống Mỹ Nixon đã sang thăm Trung Quốc. Chi tiết về trao đổi giữa các bên không được công bố, thế nhưng dường như phía Trung Quốc đã nhận được tín hiệu “mi không động đến ta thì ta không động đến mi” từ phía Mỹ.
Chính vì vậy, thời điểm năm 1974 là thời điểm chín muồi để Trung Quốc ra tay. Sức mạnh của hải quân Trung Quốc lúc này đã được cải thiện đáng kể, hải quân Mỹ không còn là mối lo ngại, chưa kể lúc này tinh thần của VNCH đang đi xuống, khi đồng minh quan trọng của VNCH là Mỹ đang “tháo chạy”. Trung Quốc đã giương ra một cái bẫy, quân đội VNCH không kiềm chế được nên đã rơi vào bẫy mà Trung Quốc đã giăng ra. Và kết cục là Trung Quốc đã thành công.
Bài học cho sự kiện Hoàng Sa năm 1974 có thể tổng kết ngắn gọn là: thứ nhất, Trung Quốc sẵn sàng ra tay bằng biện pháp vũ lực nếu thời thế chín muồi đối với họ; thứ hai, Mỹ có thể “bán rẻ” đồng minh vì lợi ích của chính họ.
Người Trung Quốc được Nguyễn Trãi tổng kết là “hiếu đại, hỷ công, cùng binh, độc vũ”. Họ luôn sẵn sàng dùng vũ lực nếu thấy cần thiết. Thấu triệt tư tưởng này của người Trung Quốc chính là Mao Trạch Đông, ông từng phát biểu “họng súng đẻ ra chính quyền”. Còn các cường quốc, khi vì lợi ích của chính họ, sẵn sàng “bỏ rơi” các đồng minh mà họ từng cam kết bảo vệ. Câu chuyện Mỹ bỏ rơi VNCH năm 1974, Liên Xô làm ngơ trước sự kiện 1988, đã chứng minh cho điều đó.
Biển Đông hiện nay vẫn như một nước cờ trong ván cờ toàn cầu với hai bên tham gia chính là Mỹ và Trung Quốc, về mặt toàn cầu, Mỹ vẫn đang là một siêu cường thế giới, chi phối an ninh toàn cầu. Còn Trung Quốc với vị thế là một cường quốc khu vực, đang vươn lên để trở thành một siêu cường, cạnh tranh với Mỹ.
Về mặt ảnh hưởng đến an ninh toàn cầu, Trung Quốc chưa thể cạnh tranh với Mỹ, nhưng tại khu vực Đông Á, rõ ràng Trung Quốc đang tìm cách thách thức vị trí của Mỹ, nhằm “thay chân” ảnh hưởng của Mỹ tại đây.
Tương lai trên Biển Đông?
Trong một thời gian dài, Mỹ bận với mối lo khủng bố từ khu vực Trung Đông và khủng hoảng kinh tế của mình, nên đã để cho Trung Quốc gần như “múa gậy vườn hoang” tại khu vực Đông Á. Cho tới 2009, khi thấy Trung Quốc quá lấn lướt tại khu vực Đông Á, Mỹ mới quay trở lại và sau đó đưa ra chính sách “xoay trục sang châu Á”, nhằm tái duy trì và tăng cường ảnh hưởng của Mỹ trên khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Thế nhưng, những sự kiện nối tiếp nhau trên Biển Đông và biển Hoa Đông từ năm 2007 tới nay đã cho thấy các hành động “leo thang” có tính toán kĩ lưỡng từ phía Trung Quốc cùng với sự “bất lực” của Mỹ và các đồng minh trước các sự kiện này.
Các hành động này của Trung Quốc dường như để đạt hai mục tiêu: thứ nhất, đây là những phép thử để Trung Quốc có thể tính toán được mức độ can dự của Mỹ vào khu vực này; thứ hai, đây là những tín hiệu để cảnh báo các quốc gia Đông Á “Thượng đế ở xa mà Trung Quốc lại ở sát bên cạnh”, chớ có dại mà chạy theo Mỹ chống lại “Thiên triều”.
Thực tế những hành động mang tính “khiêu khích” trong suốt thời gian qua của Trung Quốc tại Biển Đông và biển Hoa Đông đã cho thấy hiệu quả trong chính sách của họ cũng như những giới hạn trong việc can dự vào khu vực này của Mỹ. Trước những hành động quyết đoán của Trung Quốc, Mỹ luôn có những phản ứng, nhưng những phản ứng này chỉ dừng lại ở việc “lên tiếng”, khiến cho các đối tác và đồng minh của Mỹ không thực sự an tâm trước tình thế này.
Các chính khách Mỹ đã tỏ rõ là chính sách “xoay trục sang châu Á” của họ không bao gồm các biện pháp quân sự, mà chỉ nhằm thúc đẩy vai trò kinh tế của Mỹ với các nước châu Á, cũng như các cam kết mang tính chiến lược với các đồng minh và các đối tác liên minh.
Hiểu rõ giới hạn đó nên Trung Quốc tìm cách gia tăng hành động trên mọi phương diện, lúc sử dụng lực lượng bán quân sự, lúc thì sử dụng biện pháp ngoại giao, kinh tế cùng với các đe dọa quân sự đối với các quốc gia Đông A. Và cho đến nay, ảnh hưởng của Trung Quốc đối với khu vực này dường như đang tăng lên, bất chấp các lo ngại về các chính sách di dân, hàng hoá rẻ tiền và các tham vọng lãnh thổ của họ.
Điều mà Việt Nam và các quốc gia khác vẫn đang lo ngại là liệu Mỹ có thực tâm giữ vừng các cam kết của mình? Và khả năng can dự của Mỹ sẽ đến đâu nếu xảy ra xung đột? Trong cuộc tranh chấp Scarborough, chiến thuật “cải bắp” của Trung Quốc dường như đã phát huy tác dụng, phản ứng của Mỹ vẫn chỉ là “lên tiếng” và thực tế, cho đến nay, Philippines đã mất quyền kiểm soát bãi cạn Scaborough.
Và Nhật Bản, một đồng minh quan trọng của Mỹ ở Đông Á, trước những hành động “leo thang” căng thẳng của Trung Quốc tại khu vực Senkaku, đã phải tính đến những phương án xấu nhất, khi Trung Quốc lặp lại kịch bản Hoàng Sa đối với Senkaku, và đồng minh Mỹ sẽ “bỏ rơi” họ như từng làm với VNCH. Tuy nhiên, Nhật Bản còn là quốc gia có tiềm lực kinh tế và quân sự ngang ngửa với Trung Quốc, còn Việt Nam hay Philippines thì còn lâu mới so sánh tiềm lực được với Trung Quốc.
Như thế, kịch bản Hoàng Sa năm 1974 luôn có thể diễn ra trong tương lai, nhưng có thể dưới những hình thức khác, khi mà trên bàn cờ quốc tế, các cường quốc như những chú voi, khi “yêu nhau” hay “đánh nhau” thì đám cỏ – những nước nhỏ, luôn bị chúng dẫm nát.
Vì vậy, mỗi quốc gia tranh chấp lãnh thổ biển với Trung Quốc nên cần tự đặt riêng cho mình một chiến lược để đối phó với các tình huống xấu nhất trong tương lai./.

2252. LS NGÔ NGỌC TRAI: KIẾN NGHỊ THỨ 2 VỀ CẢI CÁCH THỂ CHẾ

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

——–o0o——–

Nam Định, ngày 20 tháng 1 năm 2014

KIẾN NGHỊ THỨ 2 VỀ CẢI CÁCH THỂ CHẾ

(Nâng cao năng lực giám sát và tính chuyên trách của đại biểu Hội đồng nhân dân để chống tham nhũng và xây dựng đất nước)

Kính gửi:

- TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG - CHỦ TỊCH NƯỚC TRƯƠNG TẤN SANG - CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN SINH HÙNG - THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ NGUYỄN TẤN DŨNG - CÁC ỦY VIÊN TRUNG ƯƠNG ĐẢNG - CÁC ĐẠI BIỂU HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẢ NƯỚC

I/ NGƯỜI KIẾN NGHỊ
Tôi là: Ngô Ngọc Trai
Trưởng Văn phòng luật sư Ngô Ngọc Trai và Cộng sự, Đoàn luật sư tỉnh Nam Định
II/ CĂN CỨ PHÁP LÝ THỰC HIỆN VIỆC KIẾN NGHỊ
Hiến pháp sửa đổi năm 2013 Điều 28 quy định: 1. Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước; 2. Nhà nước tạo điều kiện để công dân tham gia quản lý nhà nước và xã hội; công khai, minh bạch trong việc tiếp nhận, phản hồi ý kiến, kiến nghị của công dân.
III/ NỘI DUNG VẤN ĐỀ KIẾN NGHỊ
Từ lâu rồi Đảng và Nhà nước đã quan tâm xử lý tình trạng tham nhũng, nhiều chính sách đã đề ra nhưng tới nay vấn đề tham nhũng vẫn nghiêm trọng tới mức ảnh hưởng đến sự tồn vong của chế độ, làm nghèo và chậm tiến đất nước.
Có một biện pháp chống tham nhũng rất hiệu quả, dễ thực hiện nhưng đã không được quan tâm đúng mức. Biện pháp này rất căn bản và mang tính khoa học mà nếu thực hiện dứt khoát thì sẽ tạo hiệu quả xoay chuyển trong công cuộc chống tham nhũng.
Đó là nâng cao hiệu quả giám sát, nâng cao tỉ lệ đại biểu hội đồng nhân dân chuyên trách. Khai phóng tiềm năng giám sát của thiết chế Hội đồng nhân dân (HĐND).
Tham nhũng lâu nay chẳng qua là do buông lỏng giám sát, mặt khác tham nhũng cơ bản xảy ra ở khâu triển khai thực thi chính sách. Do vậy cần tách bạch nhân sự giữa cán bộ thuộc cơ quan hành pháp thực thi chính sách với người giữ vai trò giám sát. Lâu nay tình trạng kiêm nhiệm rất phổ biến ở Hội đồng nhân dân các cấp.
Xem xét cơ cấu nhân sự đại biểu HĐND của một số tỉnh, thành phố thì thấy:
HĐND Thành phố Hà Nội, trong số 95 đại biểu thì có 28 người là cán bộ hành pháp gồm Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các cấp và Giám đốc, Phó giám đốc và cán bộ chuyên môn thuộc sở.
HĐND Thành phố Hồ Chí Minh, trong số 95 đại biểu thì có 26 người là cán bộ hành pháp gồm Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các cấp và Giám đốc, Phó giám đốc và cán bộ chuyên môn thuộc sở.
Xem xét một tỉnh ngẫu nhiên như Bình Phước, trong số 63 đại biểu HĐND có 23 người là cán bộ hành pháp gồm Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các cấp và Giám đốc, Phó giám đốc và cán bộ chuyên môn thuộc sở.
Những người giữ vị trí trong bộ máy hành pháp đúng ra cần phải được giám sát chặt chẽ nhất trong việc thực thi pháp luật, làm đúng chính sách, không được tư lợi, tại sao lại để họ giữ vai trò giám sát? Như thế thì làm sao tránh được tham nhũng?
Cũng cần hết sức lưu ý là ngoài số đại biểu kiêm nhiệm như trên thì số đại biểu còn lại không phải đã là chuyên trách. Qua xem xét danh sách thì trong số 95 đại biểu của Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, không có đại biểu nào là không kiêm nhiệm một chức vị nào khác.
Chức vị kiêm nhiệm thì đa dạng có thể là cán bộ ngành thanh tra, ngân hàng, lãnh đạo các doanh nghiệp, tòa án, viện kiểm sát…
Nếu coi đại biểu chuyên trách là không kiêm nhiệm chức vị nào ngoài vị trí của cơ quan giám sát hoặc chỉ giữ chức vị trong cơ quan giám sát thì TP Hà Nội có 10 đại biểu chuyên trách trong tổng số 95. TP Hồ Chí Minh có 4 trong tổng số 95. Tỉnh Bình Phước có 3 trên tổng 63 đại biểu.
Cách đánh giá trên chỉ tương đối nhưng cơ bản là xác thực, cho thấy số lượng đại biểu HĐND chuyên trách rất nhỏ bé so với số kiêm nhiệm, điều này đương nhiên là làm suy yếu thiết chế HĐND, lãng phí năng lực hoạt động của HĐND và đại biểu HĐND.
Khi năng lực giám sát bị suy yếu và lãng phí thì tham nhũng tràn lan là không tránh khỏi. Tình trạng kiêm nhiệm cũng dẫn đến phân tán thời gian công sức và trí tuệ, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả thấp trong hoạt động bàn luận và xây dựng chính sách. Đất nước nghèo nàn và chậm tiến cũng từ đó mà ra.
Nâng cao năng lực giám sát để chống tham nhũng, đây không phải là giải pháp mới lạ hay cao siêu mà mọi người không biết, tuy nhiên bao năm qua nói nhiều đến tính chuyên trách của cơ quan giám sát nhưng kết quả tình trạng kiêm nhiệm vẫn như hiện tại? Sẽ rất khó hiểu khi mà một mặt thì chống tham nhũng nhưng mặt khác lại không quyết liệt trong việc thực hiện phương sách chống tham nhũng?
IV/ KIẾN NGHỊ
Đề nghị thứ nhất
Từ các vấn đề trên tôi đề nghị các Quý ông cùng cấp có thẩm quyền xem xét giảm mạnh số lượng đại biểu HĐND kiêm nhiệm, tăng cao số lượng đại biểu chuyên trách. Việc này có thể thực hiện chỉ trong một kỳ bầu cử, số lượng đại biểu chuyên trách cần tăng lên ở mức 70, 80%.
Chỉ cho kiêm nhiệm đối với người giữ vị trí trong Đảng và các tổ chức xã hội.
Cần có quan điểm dứt khoát và rõ ràng trong hoạt động này vì đây là giải pháp căn cơ và khoa học cho việc chống tham nhũng và xây dựng đất nước. Thực hiện hay không sẽ cho thấy lãnh đạo Đảng và Nhà nước có thực tâm chống tham nhũng hay không, và cho thấy mức độ trách nhiệm như thế nào tới đời sống người dân và sự phát triển của đất nước.
Đề nghị thứ hai
Trong kỳ bầu cử HĐND tới đây, những người là Chủ tịch, Phó chủ tịch ủy ban nhân dân, Giám đốc, Phó giám đốc các sở, cán bộ sở phải thôi không tham gia HĐND. Những người là lãnh đạo doanh nghiệp khi được bầu cũng phải thôi chức ở doanh nghiệp để tập trung thời gian cho hoạt động của đại biểu HĐND.
Những người đã là đại biểu quốc hội thì không được làm đại biểu HĐND nữa.
Nếu làm được như thế sẽ khai phóng một nguồn năng lực vô cùng to lớn của HĐND và đại biểu HĐND mà bấy lâu nay bị suy yếu lãng phí. Hãy thử tưởng tượng nếu TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh không phải 10 hay 4 mà là 70 hay 80 đại biểu chuyên trách thì năng lực giám sát sẽ tăng cao ở mức độ nào? Từ đó nhân rộng ra 63 tỉnh thành phố  thì năng lực và mức độ giám sát đối với cơ quan chính quyền các cấp sẽ ra sao? Ở phương diện tổng thể quốc gia, khi năng lực giám sát trong toàn xã hội tăng lên thì tỷ lệ nghịch với đó là mức độ tham nhũng sẽ giảm xuống.
Khi đó có thể yên tâm bỏ đi không cần tổ chức HĐND cấp quận huyện và xã phường.
Đề nghị thứ ba
Số lượng đại biểu HĐND chuyên trách mở rộng dành cho những người ngoài đảng hay mạnh dạn hơn thì dành cho cả những người lâu nay vẫn có ý kiến khác với quan điểm của đảng về một số vấn đề. Quốc hội hay HĐND là cơ quan bàn luận để làm chính sách, khi đa dạng các thành phần thì sẽ có nhiều quan điểm ý kiến khác nhau, sự va đụng giữa các ý kiến sẽ làm sáng tỏ các vấn đề, khai minh trí tuệ, từ đó mà có được chính sách đúng đắn.
Trên đây là mấy nội dung kiến nghị, rất mong được quan tâm.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thông tin liên hệ: Văn phòng luật sư Ngô Ngọc Trai và Cộng sự, địa chỉ: 106/1 Lương Thế Vinh, phường Trần Đăng Ninh, TP Nam Định. Email: lsngoctrai@gmail.com Website: www.ngongoctrai.com

Người kiến nghị

Đã ký

Luật sư Ngô Ngọc Trai

2253. Vụ án Dương Chí Dũng, tiền đề nào cho phòng chống tham nhũng?

TS Nguyễn Sỹ Phương, CHLB Đức
Vụ xét xử Dương Chí Dũng diễn ra cùng tháng với nhiều vụ tham nhũng, vụ lợi chấn động trên thế giới: Vụ cựu Tổng thống Đức Wulff hầu toà vì 759,30 Euro từ 14.11.2013 hiện chưa kết thúc; Vụ Bộ trưởng Phủ Thủ tướng Đức Pofalla từ chối tham gia nội các để giữ 1 chức giám đốc hãng đường sắt quốc gia DB, đang nóng bỏng chính trường; Con 3 Bộ trưởng Thổ Nhĩ Kỳ buôn lậu, hối lộ, bị điều tra dẫn tới khủng hoảng chính trị hiện nay; Cựu Tổng thống Pakistan Asif Ali Zardari bị truy tố tội biển thủ 1 triệu đô la. Tất cả đều nhằm mục đích phòng chống tham nhũng, vụ lợi. Vậy tiền đề, môi trường, nền tảng xã hội dẫn tới các vụ án trên giống và khác nhau ở chỗ nào? Để có thể lý giải chỉ số cảm nhận tham nhũng nước họ, vốn phản ảnh kết qủa phòng, chống trên: Năm vừa qua, Đức đứng tốp cao đầu bảng xếp thứ 12/177 quốc gia; Thổ Nhĩ Kỳ thứ 53 thuộc tốp trên bình quân; Việt Nam 116 cùng Pakistan 127 tốp cuối bảng.
*Phần 1: Vụ Pofalla
Tháng trước, DB cho biết, từ lâu hãng đã có ý định tìm một giám đốc phụ trách kinh tế, quan hệ với chính quyền và hoạch định chính sách, sẽ được thông qua cuộc họp thường kỳ cuối tháng 3.2014. Sau đó lộ tin Tổng Giám đốc DB muốn tiến cử cựu Bộ trưởng Phủ Thủ tướng Pofalla, 54 tuổi, từng làm Tổng Thư ký Đảng CDU, phó Trưởng đoàn Nghị sỹ Đảng CDU/CSU, Bộ trưởng Phủ Thủ tướng nhiệm kỳ qua 2009-2013. Ngày 13.12.2013, Pofalla tuyên bố rời chính trường không tham gia nội các mới, để tập trung cho việc riêng. Tin DB dự kiến tiến cử Pofalla ngược với lý do trong tuyên bố của ông làm sốc nhiều chính khách, gây sốt chính trường Đức.
Vấn đề nằm ở chỗ, lúc đương chức, Pofalla được giao nhiệm vụ phụ trách chính sách giao thông đường sắt, đã ủng hộ triệt để DB, chống kịch liệt dự luật tách bạch giữa kinh doanh vận tải tầu với hạ tầng đường sắt, nhà ga, vốn xưa nay đều thuộc độc quyền DB. Dự luật đó dựa trên Gói Chính sách Cải cách đường sắt khối EU, gồm 3 quy phạm và 3 nghị định. Theo đó, từ tháng 12.2019 sẽ đa dạng hoá kinh doanh giao thông đường sắt. Mọi doanh nghiệp được quyền tham gia sử dụng hạ tầng đường sắt để kinh doanh. Nước nào không thực hiện sẽ không được tham gia vào giao thông đường sắt các nước EU khác. Với thế độc quyền xưa nay, DB hưởng lợi mỗi năm từ ngân sách nhà nước tới 4 tỷ Euro đầu tư cho đường sắt, ga tầu, thu lợi từ cơ sở hạ tầng này tới 593 triệu Euro/năm, chiếm 45% tổng lợi nhuận trước thuế, nghĩa là một nửa dựa vào nhà nước; Với chính sách trên sẽ bị mất. Can thiệp tiếp theo, Pofalla đã vận động 3 quốc vụ khanh có quan điểm chỉ trích dự án xây dựng nhà ga Stuttgart tốn kém bạc tỷ, để họ rút ý kiến. Dự án này, nếu bị đình chỉ, DB sẽ phải trả lại ngân sách đã đầu tư 800 triệu Euro, còn tiếp tục thì được rót thêm hàng tỷ Euro tiếp theo hàng năm. Trong nhiệm kỳ 4 năm qua, Pofalla có số lần làm việc riêng với DB mức kỷ lục 9 buổi. Việc DB tiến cử Pofalla làm Giám đốc với mức lương khủng 1,2 – 1,8 triệu Euro/năm, gấp tới 6-9 lần lương bộ trưởng của ông 200.000 Euro/năm, gấp 4-6 lần lương Thủ tướng, bị dư luận và chính giới coi là lại quả cho những đóng góp của ông đối với DB trên cương vị Bộ trưởng Phủ Thủ tướng, đồng nghĩa vụ lợi lạm dụng chức quyền, còn DB thì bị coi đã cài người nằm vùng trong Chính phủ.
Theo nguyên lý, Đảng đại diện cho lợi ích và Quốc hội „đại biểu cao nhất“ của nhân dân, không thể không phản ứng trước truyền thông vốn được coi là tiếng nói của người dân, nếu không muốn bị người dân bất tín nhiệm gạt khỏi chính trường bằng lá phiếu của họ. Đó chính là tiền đề động lực tạo ra quy trình tự động hình thành chính sách ở Đức xuất phát từ đòi hỏi thực tế dù nhậy cảm, khó khăn tới đâu (cái mà khoa học gọi là quy luật): Mọi chính khách, nghĩ sỹ liên quan đều phải lập tức lên tiếng, đề xuất chính sách ứng phó. Chủ tịch Ủy hội EU, Günther Oettinger dẫn quy phạm áp dụng cho quan chức EU, cấm làm việc cho doanh nghiệp trong thời hạn 18 tháng sau khi hết nhiệm kỳ, được gọi là thời gian chờ việc. Chủ tịch Đảng Linkspartei tuyên bố sẽ đưa vụ Pofalla ra quốc hội thảo luận. Đảng Xanh đệ đơn khẩn lên Quốc hội đòi thông qua dự luật quy định thời gian chờ việc đối với thành viên chính phủ phải ít nhất 3 năm. Còn Chủ tịch đoàn Nghị sỹ SPD đòi thời gian chờ đợi 12-18 tháng. Hiệu ứng tức thì, Hội đồng quản trị DB ra thông cáo sẽ họp bất thường cuối tháng 1.2014 để quyết định nhân sự Pofalla thay vì theo kế hoạch diễn ra vào tháng 3.2014. DB dự kiến, Pofalla sẽ nhận một chức tư vấn với tiền lương thấp, và tới năm 2016 mới có thể tiến cử vào Hội đồng Quản trị, và từ 3.2017 mới tính tới trao đúng nhiệm vụ như đã dự kiến tiến cử trước đây. 
Vụ Pofalla không chỉ tự động được giải quyết mà quan trọng hơn được dùng làm căn cứ thực tế để thể chế hoá quyết tâm phòng chống tham nhũng, vụ lợi, thành văn bản lập pháp, hữu hiệu kịp thời.
Phần 2: Truy tố cựu Tổng thống Wulff
Bị cáo buộc vụ lợi mỗi 759,30 Euro, trong khi quyền lực nguyên thủ quốc gia đang nắm trong tay, Wulff vẫn chấp nhận hậu hoạ, sẵn sàng từ chức tổng thống và đối mặt với toà án như bất kỳ công dân nào, ngược hẳn mọi chế độ độc tài, toàn trị coi quyền lực nhà nước với lợi ích riêng họ là một, sẵn sàng trút hậu hoạ xuống bất kỳ ai dám đụng chạm tới họ, bấp chấp số phận tiền đồ đất nước. Nguyên nhân cốt lõi nằm ở tiền đề, cùng một nguyên lý chung „mọi quyền lực nhà nước đều xuất phát từ nhân dân“ được mọi quốc gia ngày nay hiến định hoặc mặc định, nhưng bộ máy nhà nước và xã hội Đức hoạt động theo cơ chế, mọi thể nhân đều độc lập, tức tự quyết định và chịu trách nhiệm về nó, do luật pháp điều chỉnh bằng những chuẩn mực thước đo quy tắc xử sự cân đong đo đếm được.
Trong khi quyền bảo mật riêng tư được hiến định, đến tội phạm hình sự ra toà cũng không được đăng ảnh nếu không được họ đồng ý, thì Tổng thống Đức nhất cử nhất động, đều có thể bị truyền thông đưa tin bất cứ lúc nào, kể cả quá khứ, bởi Tổng thống do dân bầu và trả lương thì dĩ nhiên dân được quyền giám sát. Đó cũng chính là tiền đề minh bạch vốn đồng nghĩa với một môi trường khó tham nhũng, nhờ quyền tự do báo chí, phát ngôn -  công cụ giám sát – được hiến định, buộc nhà nước phải bảo đảm, nếu không sẽ bị chế tài. Chính vì vậy, sau 1 năm nhậm chức Tổng thống, ngày 13.12.2011, Wulff bị nhật báo Bild đưa tin, trước đó năm, khi đang làm thủ hiến tiểu bang Niedersachsen từng vay tiền vợ một doanh nhân 500.000 Euro để mua nhà, nhưng 2 năm sau bị Nghị viện Tiểu bang chất vấn thì trả lời không liên quan gì với doanh nhân này và cũng không công bố số tiền vay, nghĩa là Wulff trả lời không trung thực, một đức tính quyết định uy tín, nhân cách chính khách. Cái sẩy nảy cái ung; với chức năng độc lập, truyền thông lập tức sôi sục trước vị tổng thống uẩn khúc của mình, đưa ra bao ngờ vực thời kỳ đó; từ các kỳ nghỉ phép được đài thọ bởi bạn bè là doanh nhân, đến cuốn sách phỏng vấn Wulff mang tên „Sự thật tốt hơn“ phục vụ cho chính ông tranh cử Nghị viện tiểu bang năm 2007 nhưng không phải trả tiền xuất bản; rồi được vay tín dụng ưu đãi của ngân hàng BW; tiếp đến được nhà sản xuất phim Groenewold khoản đãi khi mời tới dự lễ hội tháng 10 truyền thống năm 2008 tại München; chiếc ô tô Audi thuộc thế hệ mới nhất do vợ chồng Wulff sử dụng cũng không phải trả tiền do hãng Audi ưu đãi cho những nhân vật nổi tiếng.v.v.
Đưa tin là quyền độc lập của truyền thông dù chỉ ngờ vực, không thể chụp mũ họ bởi họ không phải cơ quan điều tra buộc phải chính xác. Còn làm sáng tỏ ngờ vực đó, là trách nhiệm tự thân của mọi thể nhân liên quan. Tương tự vụ Pofalla, các cơ quan dân cử, đảng phái, lập tức phải lên tiếng, hết Đoàn nghị sỹ đảng Xanh tiểu bang Niedersachsen đệ trình lên nghị viện một bản danh mục 100 câu hỏi yêu cầu điều trần Wulff, đến Đoàn nghị sỹ đảng SPD Niedersachsen đòi đưa Wulff ra Toà Tối cao Tiểu bang, tới đoàn nghị sỹ đảng SPD Liên bang, gửi tới Ủy ban pháp luật Quốc hội 60 câu hỏi để điều trần Wulff…
Đòi hỏi chính trị chỉ mới ở chủ trương, vấn đề được giải quyết hay không nằm ở trách nhiệm pháp lý các cơ quan công lực. Do tính độc lập tự chịu trách nhiệm, các cơ quan công lực buộc phải tự hành động, nếu không sẽ bị chế tài tội bỏ mặc không hành xử. Viện Kiểm sát cho lục soát văn phòng và nhà riêng của phát ngôn viên Tổng thống để truy tìm manh mối, đệ đơn lên Quốc hội Liên bang đề nghị hủy quyền miễn trừ đối với Tổng thống để điều tra. Trước sức ép truyền thông, chính trường, công tố ngày một nặng, ngày 17.02.2012, Wulff tuyên bố từ chức với lý do không còn được dân chúng tin tưởng để hoàn thành sứ mệnh tổng thống (nghĩa là không cần biết mình sai hay đúng, chỉ cần mất tín nhiệm là phải từ chức). Mặc dù trước đó Wulff đã làm hết sức mình để lấy lại uy tín, trả lời kịp thời mọi ngờ vực của truyền thông để giải toả, cho luật sư minh bạch các kỳ nghỉ phép hồi làm thủ hiến, mời giới truyền thông tới xem hồ sơ, trả lời trên Internet 400 câu hỏi của truyền thông, chính khách đòi giải trình. Từ chức, Wulff mất quyền miễn trừ; Viện kiểm sát lập tức cho điều tra, lục soát văn phòng, nhà riêng của Wulff, khởi tố vụ án bị can, với cáo buộc tham nhũng khi tham dự lễ hội 2008 tại München được Groenewold nhận thanh toán tiền khách sạn, tặng quà, tổng cộng 759,30 Euro. Sau bao cuộc điều tra chấn động dư luận, rốt cuộc mỗi vụ việc trên được thẩm định có dấu hiệu hình sự. Ngày 27.08.2013, Toà án Landgericht Hannover quyết định truy tố Wulff tội vụ lợi, như bất kỳ bị cáo nào, dự kiến lịch xét xử tổng cộng 16 phiên kéo dài 8 tuần, với tổng số hồ sơ đính kèm cáo trạng lên tới 20.000 trang.
Phần 3: Bê bối tham nhũng rung chuyển chính trị Thổ Nhĩ Kỳ
 Hệ lụy đó là tất yếu dù theo mô hình nhà nước dân chủ pháp quyền, khi thay vì từ thực tế tham nhũng tiến hành cải cách thể chế để phòng chống như ở Đức, thì Thủ tướng Erdogan tìm cách sửa đổi thể chế để chống nguy cơ mất vai trò cầm quyền do nạn tham nhũng.
Nhờ chức năng độc lập của tư pháp được hiến định, sau 1 năm điều tra bí mật không cho chính phủ hay biết, ngày 17.12.2013, cảnh sát mở cuộc vây ráp tại thủ đô Ankara và thành phố Istanbul, tịch thu 17,5 triệu đô la tiền bẩn, tạm giữ 91 nghi can, trong đó có con trai của 3 bộ trưởng, cùng Giám đốc Ngân hàng quốc doanh Halk. Ngày tiếp theo, Toà án ra trát tạm giam để điều tra con trai Bộ trưởng Kinh tế, Bộ trưởng Nội vụ cùng 22 nghi phạm khác, riêng con trai Bộ trưởng Môi trường được tại ngoại nhờ đặt tiền thế chân. Các nghi can bị cáo buộc phạm tội có tổ chức, hối lộ nhà chức trách, buôn lậu dầu hoả đổi vàng với Iran thông qua ngân hàng quốc doanh Halk bấp chấp Iran bị cấm vận, cũng như chạy giấy phép các dự án xây dựng.
Ngày 18.12, Thủ tướng Erdogan tuyên bố cuộc điều tra bẩn thỉu do phe đối lập đứng đằng sau chống lại chính phủ của ông, và phản ứng lại bằng cách xử lý những cảnh sát liên quan. Cách chức chừng 500 lãnh đạo cảnh sát, trong đó có 16 giám đốc cảnh sát tỉnh, thuyên chuyển hàng nghìn cảnh sát để ngăn cản điều tra. Một Kiểm sát viên thành phố Istanbul bị miễn nhiệm, do cho điều tra liên quan tới cả Thủ tướng. Erdogan cáo buộc cảnh sát và tư pháp muốn thành lập một nhà nước trong nhà nước. Đồng thời lệnh cho cảnh sát phải thông báo cho cấp trên bất cứ vụ điều tra nào, ra chỉ thị cấm phóng viên tiếp xúc với cơ quan cảnh sát.
Ba bộ trưởng có con bị cáo buộc tham nhũng, từ chức. 10 trong nội các 26 bộ trưởng được thay thế.
Tưởng vậy, nhà nước sẽ mạnh lên, nhưng trớ trêu ngay lập tức rơi vào khủng hoảng bởi mô hình nhà nước họ dân chủ đa nguyên (theo phân loại trong chính trị học), Đảng AKP cầm quyền do bầu cử chứ không phải mặc định. Lệnh buộc cảnh sát phải báo cáo cấp trên bị hội luật sư kiện lên tòa án tối cao, được Toà phán vi phạm nguyên tắc hiến định tam quyền phân lập. Ba nghị sỹ Đảng AKP cầm quyền tuyên bố rút ra khỏi Đảng, cựu Bộ trưởng Văn hóa, cựu Bộ trưởng Nội vụ viết lên mạng „nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ không ngu“, bất chấp Đảng AKP cáo buộc họ xử sự gây tổn thất cho Đảng và Chính phủ. Ngày 11.1.2014, Thủ tướng Erdoğan trình dự thảo cải cách tư pháp lên quốc hội cho phép Chính phủ kìểm soát cả quan toà lẫn công tố vốn đang thuộc thẩm quyền của Liên hiệp quan toà và công tố HSYK, lập tức bị đa số nghị sỹ cáo buộc vi hiến, làm mất tính độc lập ngành tư pháp. Còn Phó Thủ tướng Ali Babacan thì ngược lại cho rằng, „nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ không thể có 2 cái đầu“. Tranh cãi nảy lửa, lại bị ngăn cản bởi điều hành cuộc họp thô bạo, các nghị sỹ cáu tiết, vớ được gì choảng nhau nấy, từ chai nước uống, đến cặp tài liệu, lap top, bay loạn xạ khắp hội trường.
Còn trên đường phố, tại Ankara, nhân dân xuống đường biểu tình đòi chính phủ đảng AKP từ chức, Chủ Nhật trước lên tới 20.000 người, do công đoàn tổ chức với những khẩu hiệu: „Chúng mày ăn hết của chúng tao“. „Chúng mày ngoạm cả vào hiện tại lẫn tương lai con em đất nước này“. Kết cục thăm dò dư luận, uy tín đảng AKP cầm quyền rớt thảm hại chỉ còn 40% mức tín nhiệm, so với 50% năm 2011. Đảng CHP thắng thế, đạt kỷ lục lên tới 29,8%.
Phần 4: Truy tố Cựu Tổng thống Pakistan
Trong thập niên 90, Tổng thống Zardari đã bị ngờ vực nhận hơn 1 triệu đô la tiền hoa hồng trong các hợp đồng dành cho các công ty Thụy Sĩ, rửa tiền và xây dựng bất hợp pháp một sân chơi mã cầu. Tuy nhiên khác Wulff ở Đức, Zardari vẫn tại vị, được quyền đặc miễn dành cho tổng thống, nên không thể truy tố. Phải chờ tới nhiệm kỳ 5 năm của ông kết thúc vào ngày 09/01/2014 vừa qua, tòa án chuyên xử các vụ tham nhũng mới đưa được Zardari ra xét xử. Tuy nhiên vụ việc đã quá lâu, không thể phục hồi nhân chứng vật chứng đầy đủ.
Phần 5: Vụ án Dương Chí Dũng
Ngày nay nhà nước nào cũng đầy đủ cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp cả; quy trình tố tụng hình sự cơ bản giống nhau. Vụ án Dương Chí Dũng cũng không ngoại lệ: Khởi đầu từ báo cáo của Vinalines tháng 7.2011 lỗ hơn 600 tỉ đồng, kèm sự cố mua ụ nổi 83M về không thể hoạt động, được truyền thông phát hiện vào tháng 8.2011. Tháng 9.2011, Chính phủ cho thanh tra. Tháng 11.2011-1.2012, Bộ Công an cho điều tra vụ mua ụ nổi, phát hiện nghi phạm cho lập 2 bộ hợp đồng, chứng từ quyết toán khống để chiếm đoạt 2,9 tỉ đồng. Ngày 17.5.2012, C48 ra quyết định khởi tố vụ án, bị can, bắt tạm giam Dương Chí Dũng và 8 đồng phạm; Cùng ngày  Dương Chí Dũng bỏ trốn. Ngày 1.11.2013, Viện KSNDTC ra cáo trạng truy tố Dương Chí Dũng, cùng 9 đồng phạm khác. Ngày 12.12.2013, TAND TP Hà Nội mở phiên toà xét xử. Kết qủa, sau 4 ngày xét xử, Toà tuyên phạt Dương Chí Dũng tử hình tội “tham ô“, “cố ý làm trái“. Đó là chức năng của bất kỳ toà hình sự nước nào.
Nhưng tội tham ô, cố ý làm trái, lại gắn với thể chế nhà nước, nên giá trị ý nghĩa của bản án không dừng ở hình phạt mà ở mức độ sử dụng nó làm căn cứ thực tế để cải cách thể chế nhà nước – tiền đề, nền tảng để phòng chống tham nhũng, vốn quyết định cấp độ tham nhũng quốc gia đó. Chứ không phải cứ án phạt là hết tham nhũng.
Vụ án Dương Chí Dũng trước hết liên quan tới mô hình kinh tế. Nước nào cũng có doanh nghiệp quốc doanh cả, nhưng ở ta vẫn theo mô hình kinh tế quản lý tập trung (được phân loại trong kinh tế học), do nhà nước trực tiếp quản lý. Nghĩa là kinh doanh bằng cả bộ máy nhà nước, điển hình như SCIC, trong tổng số 79 điều của Nghị định 2010/NĐ-CP điều chỉnh hoạt động kinh doanh SCIC, thì có tới 20 điều, chiếm 1/3, cần quyết định của Thủ tướng. Trong khi đó, Bộ trưởng Phủ thủ tướng Pofalla chỉ mỗi ưu ái giúp DB mà đã bị cáo buộc vụ lợi bởi không được phép. Chức năng chủ sở hữu của nhà nước họ chỉ là chức năng chủ cổ phần, ở DB mức 100%. DB kinh doanh như thế nào là việc nội bộ của nó do điều lệ DB quy định như bất kỳ hãng tư nhân nào, tổng giám đốc phải chịu trách nhiệm pháp lý đối với mọi hoạt động của hãng, chứ không phải cấp nhà nước nào để can thiệp, quyết định cả. Trong khi đó, ở ta nghiệp vụ kinh doanh mua ụ nổi không phải việc riêng của Vinalines để buộc người đứng đầu phải chịu hoàn toàn trách nhiệm pháp lý, lo sợ bất cứ ai cũng có thể “nhòm ngó“ phát giác sai phạm, mà được mọi cấp quản lý nhà nước ngang dọc tới cấp cao nhất tham gia, quyết định; nghĩa là cộng đồng trách nhiệm, tất khó tránh khỏi cộng đồng cả lợi ích kinh doanh. Tham nhũng mang tính tập thể là tất yếu, hình thành những luật bất thành văn, như “chia ba“, 1 của chủ mưu, 1 cho cấp trên, và 1 chia chác cho các bên liên quan, sau khi trừ mọi khoản tiền rải bôi trơn che chắn. Số tiền 10 bị cáo Vinalines tham nhũng và Dương Chí Dũng khai biếu cho các quan chức, cảnh sát liên quan nằm trong dạng luật trên. Vì vậy, để không lặp lại vụ Dương Chí Dũng, phải cải cách tách bạch chức năng quản lý nhà nước khỏi chức năng kinh doanh, theo tiêu chí: bảo đảm tính độc lập tự chịu trách nhiệm của mọi doanh nghiệp nhà nước như mô hình ở các nước đã phát triển, không chỉ để loại trừ tiền đề tham nhũng mà còn bảo đảm cho nền kinh tế nước ta được thế giới thừa nhận là nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế.
Liên quan tiếp theo gắn với cơ chế vận hành các cơ quan công quyền. Ở Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan, việc điều tra tham nhũng, tội phạm hình sự là công việc nghiệp vụ chuyên môn tự động độc lập của cảnh sát và viện kiểm sát điạ phương đó, do pháp luật chế tài trách nhiệm (nghĩa là không thực hiện hay thực hiện sai sẽ bị truy tố), tới mức như vụ bê bối tham nhũng ở Thổ Nhĩ Kỹ chỉ khi có án trát Thủ tướng Erdogan mới biết. Nghĩa là các thể nhân đều độc lập về trách nhiệm, nhưng không có nghĩa “vô chính phủ“, mà thống nhất ở chỗ cùng chịu sự điều chỉnh của các văn bản lập pháp. Còn ở ta, trách nhiệm phụ thuộc, theo cơ chế hành chính mệnh lệnh từ trên xuống, “ngày 14.11.2011, sau khi có sự chỉ đạo của UBKTTƯ, C48 Bộ Công an chính thức bắt tay vào điều tra Vinalines“. Còn quyết định điều tra khởi tố Dương Chí Dũng theo lời khai tại toà được báo chí chính thống đưa tin, do “trung ương họp rất căng thẳng“, và được´“Thủ tướng chấp thuận“. Nghĩa là nếu không có 2 quyết định chính trị trên thì không thể điều tra và khởi tố, vô hình dung làm mất đi trách nhiệm pháp lý của cơ quan điều tra tố tụng vốn bị pháp luật chế tài khi không làm hoặc làm sai – một dạng bao cấp. Có thể do tính chất đặc biệt của vụ án cần ngoại lệ, lệnh từ cơ quan cao nhất. Còn về nguyên tắc, ở các nước cũng vậy, mọi cơ quan công quyền đều có thể lấy ý kiến các cấp ngang dọc nhưng không phải để xin mệnh lệnh chỉ thị, mà để làm căn cứ cho quyết định của mình, bởi quyết định chính trị vốn sai chỉ bị mất uy tín, không thể thay thế quyết định pháp lý nếu sai bị chế tài. Cách đây mấy năm, Hội người Việt Leipzig Đức tổ chức Tết cổ truyền, chuẩn bị tiệc tùng, ca nhạc, trò chơi, rất hoành tráng, mời Chủ tịch thành phố tới dự. Sắp đến giờ khai mạc thì cảnh sát và cứu hoả tới niêm phong hội trường với lý do vi phạm luật phòng chống cháy. Chủ tịch hội khẩn khoản xin chiếu cố vì ý nghĩa trọng đại của Tết Việt, và nhất là có cả Chủ tịch thành phố tới dự, chắc mẩm như ở ta cảnh sát sẽ phải chờ chỉ thị. Nhưng không, cảnh sát trả lời, Chủ tịch chứ Tổng thống, Thủ tướng tới cũng không thay đổi được quyết định của họ, bởi đây là trách nhiệm pháp lý của cảnh sát. Chủ tịch, Tổng thống, Thủ tướng không được phép và giả sử có được phép thì cũng không dại gì phải chịu án tù thay họ nếu chẳng may xảy ra hoả hoạn thiệt hại. Kỳ vọng đặt hết vào người to nhất thành phố, tắt ngấm; hơn nửa nghìn người có mặt tiu nghỉu giải tán chịu mất Tết. Chính nhận thấy vụ án tùy thuộc quyết định chính trị, nên Dương Chí Dũng đã tìm cách liên hệ tới những cấp cao nhất như có thể; hối lộ từ cảnh sát đến thủ trưởng điều tra lên tới 540.000 đô la (theo lời khai tại Toà xử vụ  Dương Tự Trọng ngày 7.1.2013) được chấp nhận rất nhẹ nhàng, bởi họ không chịu hoàn toàn trách nhiệm pháp lý với quyết định điều tra khởi tố, nếu có bị liên lụy gì hay bất lực không thể giúp thì chỉ cần giải thích do trên quyết định là xong. Vụ Dương Chí Dũng đủ cho thấy sự cần kíp thể chế hoá trách nhiệm pháp lý đối với mọi công chức, phải đạt mức chế tài tự động được trách nhiệm đó – điều kiện, tiền đề cho một nhà nước trong sạch; không thể dùng quyết định chính trị thay cho pháp lý.
Liên quan tiếp nữa nằm ở điều kiện tiên quyết trong chống tham nhũng: Minh bạch. Minh bạch trước và trên hết lại nằm ở chỗ truyền thông được quyền tiếp cận. Vụ án Wulff  là một minh chứng điển hình (sẽ không bao giờ xảy ra đối với bất kỳ tổng thống nào, tham nhũng tới đâu, nếu luật pháp không bảo đảm được quyền đó cho truyền thông). Trong khi đó, lời khai của Dương Chí Dũng hối lộ Thứ trưởng Bộ Công an, Thượng tướng Phạm Qúy Ngọ nửa triệu đô la tại toà vốn được coi là nơi thanh thiên bạch nhật, muốn giấu mấy cũng không thể, ấy thế mà hai báo Dân trí, Người Lao Động khi tường thuật chi tiết cũng tránh nêu đích danh. Một số báo mạng khác nêu, sau đó cũng gỡ bỏ. Đến chuyện pháp đình, truyền thông còn bí mật tới vậy, thử hỏi người dân biết tin vào đâu trong thời đại bùng nổ thông tin toàn cầu hiện nay, kiểu gì cũng tới tai họ? Vì vậy, vấn đề thể chế hoá quyền hiến định tự do truyền thông ngôn luận – tiền đề chống tham nhũng – cần được đặt ra cấp bách hơn bao giờ hết. Theo nguyên lý nhà nước pháp quyền, “người dân được quyền làm tất cả những gì pháp luật không cấm, ngược lại nhà nước chỉ được làm những gì pháp luật cho phép“, thể chế hoá đó phải bảo đảm tiêu chí: bất kỳ thông tin nào bị cấm cũng phải có cá nhân chịu trách với quyết định đó, như bất cứ quyết định pháp lý nào của mọi cơ quan công quyền, nếu sai phải được pháp luật chế tài. Chỉ khi đó, người dân, quan chức, mới được thông tin đầy đủ kể cả tính chất của nó thuộc bí mật quốc gia hay không, nhờ vậy sẽ yên tâm, tin tưởng, ủng hộ nhà nước. Đó cũng là tính ưu việt lợi ích của một nhà nước minh bạch, giúp tránh mọi khủng hoảng bất ổn  – “Dễ trăm lần không dân cũng chịu / Khó vạn lần dân liệu vẫn xong“.
Tất cả những cải cách tiền đề trên, như bất kỳ quốc gia nào, đều thuộc phạm trù chính sách, ở ta thuộc trách nhiệm tối cao của Bộ Chính trị, Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ ! Còn người dân, ở quốc gia nào cũng vậy cả, dù là chủ nhân đất nước cũng chỉ có thể và sẵn sàng lên tiếng, nếu truyền thông đóng vai trò là tiếng nói đa chiều của họ, được pháp luật bảo hộ.
Nguồn: Tia Sáng

2254. Tự do cho dân, hòa giải dân tộc và dân chủ cho đất nước

Nguyễn Trung Chính
20-01-2014
Sáng 11/5/2013, Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI bế mạc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đọc diễn văn tổng kết trong đó ông tuyên bố:  “Đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính trị phải đồng bộ với đổi mới thể chế kinh tế.“
Nghe “Đổi mới“, mừng quá! Tưởng đã đến lúc Đảng chấp nhận đổi mới tư duy chính trị để đồng bộ với đổi mới kinh tế.

Nhưng không! Khi đọc văn kiện chính thức “KẾT LUẬN HỘI NGHỊ LẦN THỨ BẢY BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG KHÓA XI: Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở” mới vở lẽ ra rằng “Đổi mới” kèm với “Hoàn thiện” chỉ có ý nghĩa trên vấn đề tổ chức nội bộ của Đảng, không mảy may chút gì dính đến một tư duy chính trị thông thoáng hơn mà cơ chế kinh tế thị trường đòi hỏi phải đồng bộ. Thực tế kết luận này chỉ nhằm “Hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị trong điều kiện một Đảng duy nhất cầm quyền, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa“.
Thế thì phải hiểu như thế nào, khi một thời gian gần đây, trước khi có Thông điệp đầu năm của Thủ tướng, Bộ trưởng Kế Hoạch-Đầu tư (KH-ĐT) Bùi Quang Vinh, đi nhiều nơi tôn vinh kinh tế thị trường là “tinh hoa của nhân loại” mà không có một chữ nào nói đến “định hướng xã hội chủ nghĩa“? Hoặc Bộ trưởng Vinh qua mặt Hội nghị lần thứ 7 của Ban chấp hành Trung ương khóa XI do Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì, hoặc Bộ trường Vinh được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo “cứ thế…cứ thế…“
Ai đã bật đèn xanh cho Bộ trưởng Vinh tuyên bố rõ ràng, trái ý Tổng Bí thư như thế?
Có hay không việc chạy đua nước rút chiếm lĩnh quyền lực?
Ai cũng còn nhớ rằng tại Hội nghị lần thứ 5, khi Bộ chính trị đề nghị Ban Chấp hành Trung ương kỷ luật đồng chí X và đã bị ban này nói KHÔNG. 
Tại Hội nghị lần thứ 7, hai ông Vương Đình Huệ (Ban kinh tế Trung ương), và Nguyễn Bá Thanh (Ban nội chính) được TBT Nguyễn Phú Trọng đề nghị vào Bộ Chính trị nhằm tăng uy tín và quyền lực cho hai ông trong công tác, Ban Chấp hành Trung ương cũng nói KHÔNG.
Hai ông này không vào được Bộ Chính trị nên không có quyền quyết định trên các cấp Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, Thủ tướng, Bộ trưởng, và một số cấp UBND tỉnh.
Việc nói KHÔNG của Ban Chấp hành Trung ương có ý nghĩa rõ rệt:
1- Nếu Thủ tướng mà còn bị kỷ luật vì dính đến tham nhũng thì sự kỷ luật cũng sẽ treo lơ lửng trên đầu các Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương.
2- Các Ủy viên phần lớn dính đến những chương trình kinh tế của các tỉnh, mà quan trọng nhất là đầu tư công, nơi xảy ra tham nhũng và thất thoát nhiều nhất, không muốn Đảng dây dưa vào việc “làm ăn” kinh tế của họ. Họ không bầu cho ông Vương Đình Huệ.
3- Các Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương không muốn “lấy đá ghè chân mình” nên không bầu cho ông Nguyễn Bá Thanh, người đảm trách thực tế Ban chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng.
Từ đó có thể khẳng định mà không sợ sai lầm quá đáng rằng, cho đến giữa nhiệm kỳ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã lập bàn 1-0 trước TBT Nguyễn Phú Trọng.
Tuy tình hình đã như thế, nhưng khó mà nói được phe nào với phe nào.
Để có cái nhìn tường tận hơn, chúng tôi thử khảo sát Đảng theo “nhóm lợi ích”.
1- Nhóm lợi ích thứ nhất gồm phía Thủ tướng, người nắm trong tay tiền thuế của dân, số tiền này được chi tiêu: trả lương cho bộ máy nhà nước, cho bộ máy Đảng và các tổ chức ngoại vi như Mặt trận Tổ quốc, hội Liên Hiệp Phụ nữ…, quan trọng nhất là đầu tư công, …
2- Nhóm lợi ích thứ hai gồm các Bí thư Tỉnh, Ủy ban Nhân dân tỉnh, phần lớn các vị này đều nằm trong Ban Chấp hành Trung ương. Nhóm này lấy tiền từ nhóm lợi ích thứ nhất trong các vụ đầu tư công ở tỉnh.
3- Nhóm thứ ba gồm bộ máy của TBT Nguyễn Phú Trọng, Quân Ủy Trung ương, quân đội, cũng lấy nguồn tài chánh từ nhóm thứ nhất. Tuy nhiên quân đội có cơ sở kinh tế quan trọng riêng mà nhóm thứ nhất không có quyền kiểm soát.
Hiện nay, do không thu thuế đủ nên Thủ tướng nghe theo bộ trưởng KH-ĐT Bùi Quang Vinh ra chỉ thị 1902 về đầu tư công nhằm cắt nguồn tài trợ cho nhóm lợi ích thứ hai, lấy lý cớ đầu tư không hiệu quả và để minh chứng cho quyết định của mình, ông Vinh đưa ra vài thí dụ:
1- Ví dụ dự án thủy lợi lúc đầu vẽ ra bảo là tưới tiêu cho 1.000ha, suất đầu tư 2 tỉ đồng/ha, nhưng khi hoàn thành thì chỉ tưới tiêu cho 500ha và tổng vốn đầu tư vẫn là 2.000 tỉ đồng, rất kém hiệu quả nhưng không ai bị xử lý.
2-  ví dụ xây cái chợ không có người đến, gây lãng phí rất lớn nhưng không ai chịu trách nhiệm”.
3- có tỉnh làm đường rộng 70 mét mà không có người đi.
Và Bộ trưởng Vinh tiết lộ: “Khi thực hiện, (chỉ thị 1902 về đầu tư công) có người đã nói với tôi: Bộ trưởng làm như thế này là lấy đá tự đè chân mình. Cả một thời gian dài sau đó, cũng vẫn còn rất nhiều ý kiến trái chiều kiến nghị kêu khó khăn, mất quyền lợi…”
Nhóm lợi ích thứ 2 do đó bị đụng chạm. Nhóm này sống ngon lành nhờ những vụ đầu tư công, vụ nào cũng đem lại lợi nhuận riêng hàng triệu đô la cho các vị, chỉ cần nhìn Dương Chí Dũng khai ông ta và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (TP.HCM) do bà Trương Mỹ Lan làm chủ tịch, đã “mua” Thượng tướng công an Phạm Qúy Ngọ bằng 5 trăm ngàn, triệu đô thì cũng hiểu nhóm lợi ích thứ hai bị thiệt thòi với chỉ thị 1902 như thế nào. Phần lớn họ có mặt trong Ban Chấp Hành Trung Ương nên khó có thể nói họ sẽ không có tác động nào trong những lần họp tới, nhất là chuẩn bị nhân sự cho Đại hội XII vào năm 2015. Và ở đây cái khôn ngoan không nói ra của “chỉ thị 1902 về đầu tư công” được ban hành bởi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là sẽ tạo thêm một việc “xin, cho”. Anh Trung ương nào được cho sẽ phải uống nước nhớ nguồn.
Tóm lại, tuy là ba nhóm lợi ích, nhưng thực tế  chỉ có hai khuynh hướng: một bên che đậy bằng ngọn cờ chủ nghĩa Mác-Lê trong các hoạt động kinh tế, còn bên kia nói “định hướng xã hội chủ nghĩa” cho có lệ, nhưng làm huỵch toẹt ra là kinh tế thị trường với “Chiếc phong bì không còn chứa đủ tiền hối lộ “
Hai khuynh hướng này sẽ làm cho Đảng dậy sóng và đất đước cũng sẽ chao đảo theo. Dù khuynh hướng nào thắng hay bại, đất nước cũng sẽ thua thiệt.
Trong cuộc chơi giữa hai khuynh hướng này, các lão thành cách mạng, các đảng viên về hưu chỉ có cái sổ lương hưu chả thấm vào đâu so với 10 ngàn, 20 ngàn đô mà Dương Chí Dũng vứt ra cho các cán bộ công an đương quyền cấp dưới. Còn các đảng viên, ngoài số lương rất thấp so với công dân các nước quanh vùng, có kiếm chác được món tiền còm thêm cũng chỉ vừa đủ sống. Tất cả thu nhập của những phần tử nói trên chả thấm vào đâu trước những thất thoát to lớn mà đất nước phải gánh chịu. Nếu có một sự thay đổi thể chế chính trị ôn hòa, chẳng ai thèm đụng đến thu nhập kém cỏi của họ.
Nếu họ còn chút lương tâm, họ thừa biết họ phải làm gì để giúp đất nước thoát ra khỏi vũng lầy hiện nay.
Khi nói về đảng cộng sản, có khuynh hướng cho rằng phải nói đến công và tội của đảng này. Chúng tôi cho rằng, khi đất nước đang quằn quại trong vũng lầy và cần phải thoát ra bằng mọi giá thì có nói đến công lao cũng bằng thừa. Không công lao nào chuộc được cái tội tày trời hiện nay là làm cho đất nước ngày càng nghèo đi, để cho biển đảo bị Trung quốc chiếm mà không bảo vệ, cấm người dân tuyên truyền cho lòng yêu nước, yêu biển đảo… trái lại lúc nào cũng trâng tráo đòi nhân dân phải chấp nhận quyền lãnh đạo của mình, bằng Hiếp Pháp sửa đổi, bằng bạo lực quân đội, công an.
Dù sao, công lao của đảng cộng sản cũng sẽ có cơ hội được đề cập đến, khi họ phải trả lời trước tòa án nhân dân.

Ngày 19/01/2014 là ngày kỷ niệm 40 năm Trung Quốc chiếm Hoàng Sa, đúng vào sáng ngày này không một tờ báo trung ương nào của Đảng nhắc đến hai chữ Hoàng Sa, mãi đến chiều tối mới có vài tờ báo e dè đưa tin triển lãm về Hoàng Sa ở Đà Nẵng, tờ Đại Đoàn Kết chỉ dám nói thoáng qua rằng 74 người Việt (không dám nói họ là chiến sĩ VNCH) đã ngã xuống.


Một tháng trước đó, vài tờ báo trong hệ thống này liên tục phóng sự về cuộc hải chiến bảo vệ Hoàng Sa của chính quyền Việt Nam Cộng Hòa, Chủ tịch huyện đảo Hoàng Sa đã thông báo tổ chức “Chương trình ca nhạc hát về biển đảo quê hương và Lễ thắp nến tri ân Hướng về Hoàng Sa” ở Đà Nẵng nhưng cuối cùng ngày 17/1 do lệnh trên phải thông báo hủy bỏ.
Ai đã ra lệnh cho báo chí không được nhắc đến Hoàng Sa trong sáng ngày 19/01/2014 này, ai đã cấm tổ chức tưởng niệm thắp nến ở Đà Nẵng? Nguyễn Phú Trọng, Trương Tấn Sang hay Nguyễn Tấn Dũng? Người dân chúng tôi đòi hòi trong các ông, ai là người đã đánh mất lòng tự trọng dân tộc tối thiểu để ra lịnh cấm đoán hèn mạt này.
Tự do cho dân, hòa giải dân tộc và dân chủ cho đất nước
Chúng tôi mong muốn thấy những nguyên tắc dưới đây được ghi trong Hiến pháp:
- Hiến Pháp phải bảo đảm cho mọi công dân các quyền: ứng cử, bầu cử, biểu tình, lập hội, tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do đi lại, xuất ngoại, tự do kinh doanh, làm ăn, quyền tư hữu và trực tiếp quản lý về nhà cửa, ruộng đất …
- Hiến pháp phải quy định một nhà nước pháp quyền thay mặt nhân dân trong việc quản trị đất nước, khác xa hoàn toàn với quan niệm cai trị người dân. Quân đội chỉ có bổn phận bảo vệ đất nước, biển đảo. Hiến Pháp không được quyền ghi tên bất cứ đảng phái nào.
- Hiến pháp phải quy định Hành pháp, Lập pháp, Tư pháp tuyệt đối độc lập với nhau.
- Hiến pháp phải quy định tất cả điều khoản về quyền con người, ít nhất là theo công ước quốc tế, không thể bị bất cứ ai xâm phạm, vì bất cứ lý do gì. 
Đặc biệt về vấn nhân quyền, chúng ta có khả năng giương cao ngọn cờ này trước thế giới nếu chúng ta quyết tâm. Nó không tốn kém bao nhiêu, nó hợp với thời đại và lòng bao dung của chúng ta, nó chỉ đòi hỏi tự chúng ta tôn trọng thực sự con người.
Thông điệp của Thủ tướng nói đến giương cao ngọn cờ dân chủ chỉ là một kiểu nói mị dân. Dân chủ càng ngày càng tiến triển trên thế giới, Dân chủ lại là một quá trình chứ không phải ngày một ngày hai như mì ăn liền. Chúng ta tụt hậu về lối sống dân chủ, lối suy nghĩ  dân chủ từ ngày đảng cộng sản Đông Dương được thành lập cho đến nay cũng đã 80 năm và hiện nay vẫn lặn ngụp trong kiểu “dân chủ xã hội chủ nghĩa” tức là vẫn độc tài. Cho nên cùng lắm là giương cao khẩu hiệu như bà phó Đoan của Hội đồng lý luận Trung ương là “dân chủ xã hội chủ nghĩa cao hơn gấp vạn lần dân chủ tư bản chủ nghĩa” để mà tiếp tục dối dân chứ có cờ đâu mà phất.
Hiến pháp sửa đổi 2013 hoàn toàn trái với tinh thần nói trên vì chỉ thể hiện cương lĩnh của một đảng độc tài.
Theo chúng tôi hiểu, bản Hiến pháp do nhóm 72 nhân sĩ (gọi tắt là Kiến nghị 72) đề nghị trong năm 2013 đã có sẵn những tinh thần mà chúng tôi mong muốn, có thể thảo luận thêm để thành bản Hiến pháp mới của một nước Việt Nam tự do, dân chủ, thật sự của mọi công dân.
Ngày 20/10/2013, Tiến sĩ Trần Nhơn, đảng viên, nguyên thứ trưởng Bộ Thuỷ Lợi, trong một đề nghị Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 (Do Công ty Hỗ trợ Phát triển và Hội nhập Toàn Cầu đề xuất trên nền tảng của nguyên bản dự thảo Kiến nghị 72), được đăng trên site Tự Đổi Mới (tudoimoi.org) có một đề nghị sửa đổi quan trọng về điều 11:
Điều 11. Quốc kỳ, quốc huy, quốc ca, quốc khánh và thủ đô:
Quốc hội chuẩn bị đề án quốc kỳ, quốc huy, quốc ca, quốc khánh và thủ đô, trình nhân dân phúc quyết.
Đề nghị của Tiến sĩ Trần Nhơn vừa can đảm, vừa khai phá và nếu được chấp nhận sẽ là một bước hòa giải dân tộc chưa có tiền lệ, mở cửa cho một sự đoàn kết dân tộc rộng lớn mà đất nước đang chờ đợi.
Sau thời kỳ toàn dân ta đấu tranh chống phương Bắc để có một đất nước Việt Nam độc lập, toàn vẹn lãnh thổ, chúng ta đã trải qua trong thế kỷ 20, hai cuộc chiến tranh đẫm máu khốc liệt. Trong cuộc chiến tranh thứ nhất, toàn dân một lòng đã dũng cảm và thành công trong việc giải phóng dân tộc đánh đổ thực dân.
Tiếc thay, miền Bắc sau năm 1954, đảng Lao Động Việt Nam (thực chất là đảng cộng sản đổi họ đổi tên nhưng không đổi tư duy cộng sản), đã đứng trong hàng ngũ quốc tế cộng sản, với tất cả những tồi tệ của chủ nghĩa độc tài hiện nay.
Vì thế cuộc chiến tranh lần thứ hai từ năm 1960 đến năm 1975 tuy có một số lý do, nhưng nổi bật lên cả là màu sắc cuộc chiến Quốc-Cộng, giữa tự do và độc tài, giữa dân chủ và chuyên chính, giữa hai quan niệm cuộc sống khác nhau, không thể thống nhất được.
Sau 1954 với một triệu người di cư vào Nam thì đến năm 1975 và những năm sau đó, từ 1 đến 3 triệu người cũng bỏ nước ra đi tìm tự do. Cho đến những năm gần đây, 2013/2014 số người lợi dụng các tours du lịch rồi bỏ trốn cũng rất cao buộc Tổng cục Du lịch Việt Nam vừa có công văn số 17 cho biết sẽ kiên quyết ngăn chặn hành vi lợi dụng con đường du lịch để đưa người Việt Nam ra nước ngoài bất hợp pháp (thực tế là vượt biên chính thức). Nếu đất nước hòa bình, tiến bộ, tươi đẹp thật sự thì chẳng có ai bỏ quê cha đất tổ mà đi.
Sự phân ly này đòi hỏi chúng ta phải tìm cách hoà giải giữa dân tộc chúng ta để cùng nhau chung sống hài hòa trên giải đất của tổ tiên. Hiện nay vấn đề lá cờ đang gây nhiều chia rẽ, chúng ta không thể để hai lá cờ cứ tiếp tục đánh nhau trong lòng người.
Chúng tôi nghĩ rằng cha ông ta đã mấy lần, chẳng đặng đừng, chống quân Bắc triều để giữ bờ cõi. Chắc lúc đó đã có những lá cờ phất phới bay và chiến thắng, nhưng đến nay, thử hỏi ai còn biết, hoặc nhớ đến những lá cờ mà cha ông ta đã phất lên trước mặt quân xâm lược? Bản thân tôi  chỉ còn nhớ đến những chiến thắng hào hùng của cha ông mà không được lịch sử dạy cho lúc đó cha ông đã dùng những lá cờ nào? Và dù lá cờ nào thì nay cũng đã biến mất.
Trong chiến tranh vừa qua, có hai lá cờ: Đỏ sao vàng và Vàng ba sọc đỏ. Cờ nào cũng thấm máu của anh hùng liệt sĩ, cờ nào cũng linh thiêng tùy theo anh ở phía nào. Có thể nói gia đình nào cũng có con em thấm máu không trên lá cờ này thì cũng trên lá cờ nọ. Cờ nào cũng mang vinh quang cùng tội ác. Chính vì thế mà chúng ta phân tán, chia rẽ vì một biểu tượng lá cờ.
Hơn 40 năm qua, sự chia rẽ, thù hận không những không mờ nhạt mà càng sâu đậm trong bối cảnh đất nước lún sâu vào tụt hậu, xã hội mất lẽ sống cao đẹp đáng có, con người bần cùng hóa và tiếp tục bị kềm kẹp về tư tưởng. Về phía những thành phần vượt biển để thoát khỏi chế độ cộng sản, họ đã thành công ở những nước được xem là tổ quốc thứ hai của họ, tạo ra được một cộng đồng người Việt giàu có, tiến bộ, thành đạt, chưa có tiền lệ trong lịch sử dân tộc, nhờ đó khẳng định được rằng chế độ tự do dân chủ đã giúp cho con người từ tay trắng có thể đạt được ước vọng của mình. Không huy động được một cộng đồng như vậy trong vấn đề ngoại thương chứng tỏ sự yếu kém của những người cầm quyền hiện nay.
Nếu cứ tiếp tục áp đặt một lá cờ là tiếp tục duy trì sự chia rẽ. Đất nước chúng ta đang trong tình trạng bi đát đòi hỏi công sức của mọi người, vì thế nếu người dân phúc quyết lá cờ một cách dân chủ thì thiểu số sẵn sàng chấp nhận. Trong cuộc sống dân chủ, chỉ có kẻ độc tài mới không chấp nhận mình là thiểu số một khi quần chúng đã phúc quyết.
Những suy nghĩ nói trên cho phép chúng tôi kết luận rằng đề nghị về điều 11 của TS Trần Nhơn là can đảm, đặt đúng vấn đề trong mong muốn hòa giải dân tộc. Nếu Đảng không muốn hòa giải vì luôn muốn có “lực lượng thù địch” để làm bình phong cho những thất bại của họ, thì ngược lại người dân chúng ta phải hòa giải được với nhau, bất chấp chính quyền, càng sớm càng tốt. Mong độc giả cùng suy nghĩ với chúng tôi.