Bất thường những quyết định bổ nhiệm cán bộ của ông Trần Văn Truyền
Theo tài liệu PetroTimes thu thập được, chỉ tính từ tháng 3/2011 đến ngày 3/8/2011, ông Trần Văn Truyền đã ký bổ nhiệm gần 60 cán bộ cấp Cục, Vụ tại cơ quan Thanh tra Chính phủ. Đặc biệt, ngày 3/8/2011, ngày mà Chính phủ khoá XIII ra mắt và ông Huỳnh Phong Tranh được bầu làm Tổng Thanh tra Chính phủ, ông Truyền đã cấp tập ký tới hơn 20 quyết định bổ nhiệm cán bộ.
Ông Trần Văn Truyền và ngôi biệt thự ở TP Bến Tre
Ngày 3/8/2011, ngày đã đưa ông đi vào “lịch sử” của ngành Thanh tra ấy,
ông ký bổ nhiệm 3 hàm Vụ trưởng và hàm Phó Vụ trưởng ở Văn phòng; 3 hàm
Cục phó và 1 Trưởng phòng, 1 Phó phòng của Cục 3 (Cục Thanh tra và giải
quyết khiếu nại tố cáo khu vực miền Nam); 1 hàm Vụ trưởng và 1 hàm Vụ
phó ở Cục 1 (Cục Thanh tra và giải quyết khiếu nại tố cáo khu vực miền
Bắc); 1 hàm Cục phó ở Cục 2 (Cục Thanh tra và giải quyết khiếu nại tố
cáo khu vực miền Trung); 1 hàm Phó Vụ trưởng Vụ 1 (Vụ Kinh tế ngành); 1
hàm Phó Vụ trưởng Vụ 2 (Vụ Kinh tế Tổng hợp, Tài chính – ngân hàng); 1
hàm Vụ trưởng Vụ Pháp chế; 1 hàm Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế; 1 hàm Vụ
phó Vụ Đơn thư... Ngoài ra, ông còn bổ nhiệm một loạt lãnh đạo tại báo
Thanh tra, Tạp chí Thanh tra, Trường cán bộ Thanh tra, Trung tâm thông
tin, Vụ Tổ chức cán bộ...
Trước đó, từ tháng 3/2011, ông cũng đã ký bổ nhiệm hàng chục cán bộ cấp Cục, Vụ cơ quan Thanh tra Chính phủ. Đáng chú ý, trong số những cán bộ được ông ký bổ nhiệm, có nhiều cán bộ không nằm trong diện quy hoạch, năng lực, trình độ chuyên môn kém. Và để cho đúng “quy trình bổ nhiệm cán bộ”, ngay trong ngày 3/8/2011, ông Truyền đã ký Quyết định số 2100/QĐ-TTCP về việc bổ xung quy hoạch cán bộ. Sai phạm của ông Truyền trong công tác cán bộ là rất rõ ràng bởi theo Điều 15, Nghị định 178/2007/NĐ-CP thì cấp Cục, Vụ, đơn vị trực thuộc Bộ cấp phó không được vượt quá 3 người. Trong khi đó, nhiều Cục, Vụ của Thanh tra Chính phủ, cấp phó có tới 4 – 6 người.
Nguy hại hơn, theo thông tin mà PetroTimes thu thập được, sự yếu kém trong công tác cán bộ và cách bổ nhiệm cán bộ theo kiểu “lấy được” như trên đã tạo ra một tiền lệ tranh chức, tranh quyền, đấu đá nhau trong nội bộ Thanh tra Chính phủ rất gay gắt, thậm chí, trong quá trình hoạt động công tác, không ít cán bộ được ông bổ nhiệm đã bị kỷ luật, cách chức...
Dư luận xã hội đang rất bức xúc trước những thông tin về ngôi biệt thự “siêu khủng” của ông Trần Văn Truyền ở tỉnh Bến Tre và đặt câu hỏi, phải chăng, ngôi biệt thực trên ông có được chính từ những quyết định bổ nhiệm cán bộ bất thường trên? Không biết đáp án cho câu hỏi trên như thế nào nhưng rõ ràng, với việc bổ nhiệm cán bộ một cách ồ ạt như trên, chất lượng của một cơ quan được coi là tai, là mắt của dân, là công cụ gìn giữ và bảo vệ sự nghiêm minh của pháp luật, là thứ vũ khí làm trong sạch bộ máy chính quyền của Chính phủ chắc hẳn khó mà “sắc”, mà “trong” được!
Với chức năng là cơ quản lý Nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm vi cả nước; thực hiện hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật, Thanh tra Chính phủ chính là một trong những công cụ quan trọng giúp Chính phủ làm trong sạch bộ máy chính quyền các cấp, đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật...
Với trọng trách như trên, đúng ra những người làm công tác thanh tra, đặc biệt là những cán bộ lãnh đạo của ngành Thanh tra phải hiểu hơn ai hết tầm quan trọng của công tác cán bộ trong việc xây dựng bộ máy cũng như quá trình hoạt động của các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, qua việc ông Truyền đề bạt cán bộ theo kiểu “chợ chiều”; “ tháo khoán” thế này, rõ ràng công tác cán bộ của Thanh tra Chính phủ đã bộc lộ rất nhiều yếu kém, hạn chế, làm ảnh hưởng xấu tới hình ảnh của ngành Thanh tra.
Lê Hà Thanh Ngọc
Trước đó, từ tháng 3/2011, ông cũng đã ký bổ nhiệm hàng chục cán bộ cấp Cục, Vụ cơ quan Thanh tra Chính phủ. Đáng chú ý, trong số những cán bộ được ông ký bổ nhiệm, có nhiều cán bộ không nằm trong diện quy hoạch, năng lực, trình độ chuyên môn kém. Và để cho đúng “quy trình bổ nhiệm cán bộ”, ngay trong ngày 3/8/2011, ông Truyền đã ký Quyết định số 2100/QĐ-TTCP về việc bổ xung quy hoạch cán bộ. Sai phạm của ông Truyền trong công tác cán bộ là rất rõ ràng bởi theo Điều 15, Nghị định 178/2007/NĐ-CP thì cấp Cục, Vụ, đơn vị trực thuộc Bộ cấp phó không được vượt quá 3 người. Trong khi đó, nhiều Cục, Vụ của Thanh tra Chính phủ, cấp phó có tới 4 – 6 người.
Nguy hại hơn, theo thông tin mà PetroTimes thu thập được, sự yếu kém trong công tác cán bộ và cách bổ nhiệm cán bộ theo kiểu “lấy được” như trên đã tạo ra một tiền lệ tranh chức, tranh quyền, đấu đá nhau trong nội bộ Thanh tra Chính phủ rất gay gắt, thậm chí, trong quá trình hoạt động công tác, không ít cán bộ được ông bổ nhiệm đã bị kỷ luật, cách chức...
Dư luận xã hội đang rất bức xúc trước những thông tin về ngôi biệt thự “siêu khủng” của ông Trần Văn Truyền ở tỉnh Bến Tre và đặt câu hỏi, phải chăng, ngôi biệt thực trên ông có được chính từ những quyết định bổ nhiệm cán bộ bất thường trên? Không biết đáp án cho câu hỏi trên như thế nào nhưng rõ ràng, với việc bổ nhiệm cán bộ một cách ồ ạt như trên, chất lượng của một cơ quan được coi là tai, là mắt của dân, là công cụ gìn giữ và bảo vệ sự nghiêm minh của pháp luật, là thứ vũ khí làm trong sạch bộ máy chính quyền của Chính phủ chắc hẳn khó mà “sắc”, mà “trong” được!
Với chức năng là cơ quản lý Nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm vi cả nước; thực hiện hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật, Thanh tra Chính phủ chính là một trong những công cụ quan trọng giúp Chính phủ làm trong sạch bộ máy chính quyền các cấp, đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật...
Với trọng trách như trên, đúng ra những người làm công tác thanh tra, đặc biệt là những cán bộ lãnh đạo của ngành Thanh tra phải hiểu hơn ai hết tầm quan trọng của công tác cán bộ trong việc xây dựng bộ máy cũng như quá trình hoạt động của các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương. Tuy nhiên, qua việc ông Truyền đề bạt cán bộ theo kiểu “chợ chiều”; “ tháo khoán” thế này, rõ ràng công tác cán bộ của Thanh tra Chính phủ đã bộc lộ rất nhiều yếu kém, hạn chế, làm ảnh hưởng xấu tới hình ảnh của ngành Thanh tra.
Lê Hà Thanh Ngọc
Ông Trương Duy Nhất không có tội?
LS Nguyễn Văn Đài
Gửi tới BBC từ Hà Nội
Trương Duy Nhất đã phê phán mạnh mẽ Đảng Cộng sản và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
Ngày 4 tháng 3 tới đây, nhà báo tự do Trương Duy Nhất sẽ bị Tòa án thành phố Đà Nẵng đưa ra xét xử sơ thẩm.
Viện kiểm sát tối cao đã truy tố ông với tội danh “Lợi dụng các quyền
tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của
tổ chức, công dân” được qui định tại điều 258, khoản 2 của bộ luật Hình
sự.
Được khen, không được chê
Sau khi đọc kỹ bản cáo trạng được đăng tải trên Internet, với kiến thức và kinh nghiệm của một luật sư đã hoạt động nhiều năm trong lĩnh vực nhân quyền. Tôi đưa ra những đánh giá riêng của mình về vụ án này như sau:Thứ nhất, các quyền tự do, dân chủ mà ông Trương Duy Nhất sử dụng là quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí. Các quyền này được qui định tại điều 69 Hiến pháp 1992 và tại điều 25 của Hiến pháp 2013. Bởi vậy, đây là các quyền hiến định của công dân. Công dân Việt Nam có quyền sử dụng các quyền để bày tỏ sự tin tưởng, quan điểm ủng hộ các chính sách, đường lối của Đảng Cộng sản, Chính phủ nếu họ cho là đúng và phù hợp.
Đồng thời mọi công dân cũng có quyền sử dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để bày tỏ sự không tin tưởng hay phê phán, đả kích, chính sách, đường lối của Đảng, Chính phủ nếu họ thấy không phù hợp. Dù là ủng hộ hay phê phán thì đó là quyền hợp hiến và hợp pháp của công dân.
Thông thường, nếu mọi công dân đều sử dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để bày tỏ quan điểm ủng hộ Đảng và Chính phủ thì sẽ không bao giờ bị sách nhiễu và trừng phạt, thậm trí còn được khuyến khích và ban thưởng. Do vậy không cần thiết phải qui định quyền các quyền tự do, dân chủ này trong Hiến pháp.
Thực tế, đa số công dân sử dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để bày tỏ sự không tin tưởng, quan điểm phản đối, phê phán Đảng và Chính phủ, Nhà nước. Bởi vậy, các quyền tự do, dân chủ này được Hiến pháp qui định và bảo vệ tức là bảo vệ những người muốn bày tỏ các quan điểm không tin tưởng và không ủng hộ chính quyền.
Cùng Trương Duy Nhất, ông Phạm Viết Đào cũng bị truy t́ô theo Điều luật 258
Điều 258 bộ luật Hình sự là một điều luật hết sức mơ hồ, nhằm trừng phạt những công dân khi họ sử dụng các quyền tự do, dân chủ để bày tỏ các quan điểm chính trị đối lập với Đảng Cộng sản. Đó là sự phân biệt đối xử về chính trị, luật pháp với công dân Việt Nam có quan điểm đối lập với chính quyền.
Điều 258 của bộ luật Hình sự đã vi phạm Hiến pháp, xâm hại và hạn chế đến các quyền tự do, dân chủ của công dân Việt Nam. Do vậy, theo Hiến pháp Việt Nam 2013, những điều luật vi hiến đó phải bị loại bỏ. Trong khi chưa kịp loại bỏ thì không được áp dụng để gây bất lợi cho công dân Việt Nam.
‘Có quyền chỉ trích Đảng’
Thứ hai, Đảng Cộng sản cầm quyền, Chính phủ, các quan chức Nhà nước đều phải chịu sự giám sát của mọi công dân. Các chính sách, đường lối của Đảng, Chính phủ, Nhà nước có thể phù hợp, đem lại lợi ích cho một số công dân nào đó và được họ tin tưởng, ủng hộ nhưng lại có thể gây thiệt hại cho rất nhiều công dân khác, hoặc những công dân đó thấy không phù hợp, thì đương nhiên họ có quyền sử dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để bày tỏ sự không tin tưởng hay phê phán, chỉ trích.
Ông Nhất là người có ‘góc nhìn khác’ với chính quyền Việt Nam
Thứ ba, thực tế là trong cả thập kỷ vừa qua, Đảng Cộng sản, Chính phủ và Nhànước Việt Nam đã và đang lãnh đạo, quản lý đất nước rất yếu kém trong mọi lĩnh vực. Những hậu quả đang diễn ra mà bất kỳ ai cũng có thể thấy được như: tham nhũng là quốc nạn; quy hoạch, xây dựng giao thông không phù hợp dẫn đến ách tắc, tai nạn giao thông làm chết và bị thương hàng chục ngàn người dân mỗi năm; năng lực yếu kém trong quản lý, kiểm soát hàng hóa tiêu dùng, thực phẩm giả, kém chất lượng, có chứa các chất độc hại làm thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe của mọi người dân, mỗi ngày có 200 người chết vì ung thư;… – không thể liệt kê hết được những yếu kém của Đảng Cộng sản và Nhà nước Việt Nam.
Bởi vậy, ông Trương Duy Nhất sử dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí để phản ánh, phê phán, chỉ trích những yếu kém trong quản lý và điều đất nước của Đảng Cộng sản và chính quyền là hoàn toàn phù hợp với thực tế khách quan đã và đang diễn ra ở Việt Nam. Đó không chỉ là quyền hợp hiến, hợp pháp của ông Trương Duy Nhất mà ông còn thể hiện lương tâm và trách nhiệm của ông với nhân dân và Tổ quốc Việt Nam.
Bởi vậy, Viện KSTC căn cứ vào 12 bài viết của ông Trương Duy Nhất để truy tố ông theo điều 258 bộ luật Hình sự là không phù hợp và trái với Hiến pháp Việt Nam năm 1992 và 2013.
Bài viết thể hiện quan điểm và cách hành văn của tác giả, một luật sư đang sinh sống ở Hà Nội.
Mỹ muốn đưa lực lượng quốc tế vào Ukraine
Theo tờ Sự thật (Nga), đại diện của 15 thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc đã tham gia vào một cuộc họp kín về Ukraine.
 |
| Hôm qua (2/3), Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp khẩn cấp về tình hình Ukraine. |
Bà Power cho rằng Nga phải liên lạc trực
tiếp với giới chức Ukraine. Bà cũng cho rằng cần phải ngăn chặn Nga xâm
lược Ukraine. Với lí do đó, đại diện Mỹ tại Hội đồng Bảo an đề xuất cử
các quan sát viên quốc tế từ Liên Hợp Quốc và Tổ chức An ninh và hợp tác
Châu Âu (OSCE). Theo bà Power, điều đó sẽ giúp giảm căng thẳng ở
Ukraine.
Đại diện Anh Lyall Grant bày tỏ quan ngại về việc Thượng viện Nga cho phép Tổng thống Putin có thể can thiệp quân sự vào lãnh thổ Ukraine và nhấn mạnh chính phủ Anh ủng hộ chính quyền hiện nay của Ukraine.
Trong khi đó, sau một cuộc họp Nội các khẩn, Thủ tướng Canada quyết định triệu hồi Đại sứ nước này tại Nga về nước. Đồng thời Canada cũng hoãn các hoạt động chuẩn bị của Canada cho Hội nghị thượng đỉnh G-8 dự định diễn ra ở Sochi, Nga.
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Barack Obama, ông Harper bày tỏ lo ngại về một cuộc chiến tổng lực ở Ukraine.
Ông Harper lên án “một cách mạnh mẽ nhất” sự can thiệp của quân đội Nga tại Ukraine và cho rằng hành động leo thang sẽ dẫn tới “những hậu quả tiêu cực tới mối quan hệ song phương của hai quốc gia chúng ta”.
Đại diện Anh Lyall Grant bày tỏ quan ngại về việc Thượng viện Nga cho phép Tổng thống Putin có thể can thiệp quân sự vào lãnh thổ Ukraine và nhấn mạnh chính phủ Anh ủng hộ chính quyền hiện nay của Ukraine.
Trong khi đó, sau một cuộc họp Nội các khẩn, Thủ tướng Canada quyết định triệu hồi Đại sứ nước này tại Nga về nước. Đồng thời Canada cũng hoãn các hoạt động chuẩn bị của Canada cho Hội nghị thượng đỉnh G-8 dự định diễn ra ở Sochi, Nga.
Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Barack Obama, ông Harper bày tỏ lo ngại về một cuộc chiến tổng lực ở Ukraine.
Ông Harper lên án “một cách mạnh mẽ nhất” sự can thiệp của quân đội Nga tại Ukraine và cho rằng hành động leo thang sẽ dẫn tới “những hậu quả tiêu cực tới mối quan hệ song phương của hai quốc gia chúng ta”.
LÊ DUNG (lược dịch)
Đại sứ Ukraine tại Liên Hiệp quốc nói lính Nga đã bao vây phi trường ở Crimea và vị đại diện ngoại giao này đã yêu cầu đưa vấn đề ra thảo luận trước Hội đồng Bảo an.
Crimea nằm ở phía đông Ukraine, với đa số dân gốc Nga, là khu vực ủng hộ mạnh tổng thống thân Nga đã bị truất nhiệm Viktor Yanukovych.
Một ngày sau, thứ Bảy 1/3 Quốc hội Nga đã đồng thanh chấp thuận đề nghị của Tổng thống Vladimir Putin đem quân vào Ukraine.
Tình hình Ukraine trở nên căng thẳng từ ngày 18/2, sau khi cảnh sát và an ninh bắn chết khoảng 80 người biểu tình ở Quảng trường Độc lập.
Cuộc khủng hoảng chính trị gia tăng sau khi Quốc hội, với đa số dân
biểu tuy cùng đảng với Tổng thống Yanukovych cũng đồng ý bỏ phiếu truất
nhiệm ông và chỉ định ông Oleksandr Turchynov làm tổng thống lâm thời
cho đến khi có bầu cử mới vào ngày 25/5.
Chủ Nhật 23/2, Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Susan Rice có mặt trong chương trình Meet the Press của đài NBC phát biểu ủng hộ những người biểu tình ở Quảng trường Độc Lập, thủ đô Kiev: “Hoa Kỳ đứng về phía nhân dân Ukraine”. Bà kêu gọi có những thay đổi Hiến pháp và tổ chức bầu cử dân chủ trong thời hạn sớm nhất. Bà Rice nói sẽ là một “lỗi lầm nghiêm trọng” nếu Ukraine bị phân chia và Nga can thiệp bằng quân sự.
Cùng lúc, trong chương trình Face the Nation của đài CBS, Thượng nghị sĩ John McCain phát biểu: “Hãy để cho người dân Ukraine quyết định tương lai của chính họ”. Ông cũng nói phân chia Ukraine là điều không thể chấp nhận được. Hoa Kỳ sẽ viện trợ kinh tế giúp quốc gia này, theo lời Thượng Nghị sĩ McCain.
Trung tuần tháng 12/2013, Thượng Nghị sĩ John McCain của Đảng Cộng hoà và Thượng Nghị sĩ Chris Murphy của Đảng Dân chủ đã đi thăm Kiev và có mặt tại Quảng trường Độc lập để gặp gỡ người biểu tình. Ông McCain cũng đã gặp con gái của bà Yulia Tymoshenko, cựu thủ tướng lúc đó đang bị cầm tù.
Sau khi Quốc hội Ukraine biểu quyết truất quyền Tổng thống Viktor
Yanukovich, Nga cho tập diễn quân sự với 100.000 quân sát biên giới với
Ukraine.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry lại một lần nữa cảnh báo Nga không nên can thiệp quân sự vào Ukraine. Điện đàm với ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, ông Kerry đã nói đó sẽ là một “lỗi lầm rất nghiêm trọng” nếu Nga đem quân vào can thiệp.
Sau nhiều ngày ẩn cư, ông Yanukovych đã sang Nga. Trong cuộc họp báo đầu tiên trên đất Nga hôm 28/2, ông vẫn coi mình còn là tổng thống Ukraine và nói ông rời nước vì an ninh bản thân và gia đình. Không lâu sau cuộc họp báo có thông tin binh lính Nga đã vào vùng Crimea.
Quốc hội Nga đã chuẩn thuận cho can thiệp quân sự, nếu Nga đem quân vào Ukraine thì đây có sẽ là cuộc chiếm đóng kéo dài như ở Afghanistan, nơi Nga và Hoa Kỳ đã đối đầu nhau trong suốt thập niên 1980, thời còn Chiến tranh Lạnh?
Chính sách đối ngoại của Tổng thống Obama là tránh đối đầu quân sự và muốn hoà hoãn với các nước, nếu Nga đưa quân vào Ukraine phản ứng của Hoa Kỳ sẽ không là biện pháp quân sự mà chỉ trừng phạt kinh tế, tài chánh như phản ứng của Tổng thống Carter trước việc Hồng quân Liên Xô xâm lăng Afghanistan cách đây 35 năm bằng cách cấm buôn bán và tẩy chay Olympics tổ chức tại Moscow 1980.
Khi ở thủ đô Kiev bùng lên biểu tình phản đối chính phủ, báo New York
Times, Wall Street Journal và Washington Post đã có nhiều bài xã luận
liên quan đến chính trị Ukraine. Suốt tuần qua các báo đều đưa tin trang
nhất về những biến động tại đây.
Các quan điểm đưa ra đều không ủng hộ chính sách thân Nga của Tổng thống Yanukovych và vì ông còn trình ra Quốc hội, với đa số dân biểu cùng đảng, những đạo luật nhằm củng cố quyền lực, trấn áp đối lập và có mục đích loại các bỏ đối thủ chính trị trong cuộc bầu cử năm tới để bỏ phiếu thông qua.
Nhật báo tài chính Wall Street Journal trong bài phân tích hôm 19/1 đã đề nghị chính quyền của Tổng thống Barack Obama và các nước châu Âu phong tỏa tài khoản ngân hàng của những lãnh đạo Ukraine để tạo áp lực. Tuy nhiên đề nghị này không được thực hiện ngay và chỉ mới được thi hành sau khi ông Yanukovych bị truất quyền và rời nước.
Bài xã luận ngày 2/12 năm ngoái không tán đồng việc loại bỏ Tổng
thống Yanukovych bằng các cuộc xuống đường hay qua phương cách ngoài
khuôn khổ Hiến pháp. Làm như thế sẽ tạo cớ cho Nga can thiệp, vì Tổng
thống Vladimir Putin luôn nghi ngờ phía sau Cách mạng Cam và những cuộc
biểu tình hiện nay ở Ukraine là có Phương Tây nhúng tay vào.
“Cách để Ukraine giải quyết những tranh luận về chiều hướng địa chính trị là qua bầu cử tự do. Những người đối lập nên bắt đầu chuẩn bị để tranh đua với ông Yanukovych và những người ủng hộ ông vào năm tới – và chính phủ các nước Phương Tây nên đưa ra mục tiêu là đảm bảo cho cuộc tranh đua đó được công bằng”. Bài báo kết luận.
Sau khi ông Yanukovych không còn nắm quyền, tờ Washington Post kêu gọi thành lập một chính phủ đoàn kết bao gồm đại diện các phe nhóm thân và chống Nga. Bài xã luận hôm 24/2 có đoạn như sau:
“Để tránh những thảm họa, lãnh đạo mới của Ukraine cần áp dụng chính sách hòa giải với những bảo đảm cho người Ukraine nói tiếng Nga rằng họ sẽ không bị trả thù hay bị kỳ thị và nền dân chủ pháp trị sẽ được thi hành. Các thành viên trong đảng của ông Yanukovych phải có chân trong nội các mới và giới hạn những điều tra hình sự về chế độ cũ.”
Bài báo kêu gọi Ukraine cải cách chính sách để quỹ IMF có thể giúp đỡ
tài chánh hầu khỏi bị suy sụp kinh tế và khuyến khích nước này thân với
Liên Âu, tuy không cần trở thành thành viên, trong khi vẫn duy trì quan
hệ kinh tế chặt chẽ với Nga.
Trước khả năng Nga có thể can thiệp quân sự, tờ Washington Post đề nghị: “Phương Tây cần nói rõ bất cứ sự can thiệp nào sẽ là thảm hoạ không chỉ cho Ukraine mà cho cả Nga nữa.”
Ukraine có một lịch sử đã bị nhiều đế quốc chiếm đóng trong thế kỷ 19. Đến thập niên 1940 bị sát nhập vào Liên bang Soviet cùng với Lithuania, Latvia, Estonia, Kazakhstan. Đầu thập niên 1990 những nước này giành lại được độc lập sau khi Liên Xô tan rã. Các nước Lithuania, Latvia và Estonia đã gia nhập khối Liên Âu (EU) năm 2004.
Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych được bầu chọn năm 2010. Nhưng rồi ông trở thành một nhà độc tài, tham nhũng. Bằng chứng là những lâu đài hoành tráng của gia đình ông được xây dựng bằng tiền tham nhũng tích luỹ trong những năm ông nắm quyền lãnh đạo đất nước.
Nhưng đó không phải là quan tâm của chính giới Hoa Kỳ. Bây giờ ông Yanukovych đã ra đi, những nhà làm chính sách Mỹ chỉ muốn thấy một tương lai Ukraine được toàn vẹn, độc lập, đoàn kết trong tự do dân chủ và không có sự can thiệp của bên ngoài.
Bài viết phản ảnh quan điểm riêng của tác giả, một nhà báo tự do hiện sống tại vùng Vịnh San Francisco, California
Đỉnh Sơn Trà (Danlambao) - Ngay từ những giây phút đầu tiên người Cộng Sản ùn ùn tràn vào ngập khắp miền Nam, ngoài việc được coi là một tiêu chuẩn “đạo đức” của người Cộng Sản là những người đã từng phục vụ trong “Ngụy quyền Sài Gòn” từ già đến trẻ đều phải bị những người Cộng Sản từ trẻ đến già gọi bằng “thằng”, xưng hô “mày tao” bất chấp tuổi tác, còn bắt đầu xuất hiện những từ ngữ như “bè lũ Mỹ Ngụy”, “tập đoàn phong kiến” v.v… nghe rất lạ tai và ngày càng ngập tràn ở các giảng đường và trường lớp khắp miền Nam. Tôi đã từng có cảm giác là miền Nam lúc đó đang bắt đầu bị một thứ “văn hóa” rừng rú nào đó bao trùm. Nói chung, ngoài những thứ gì thuộc về “ta” ra thì tất cả đều phải là địch, tất cả đều phải bị lên án, tất cả đều phải bị kiên quyết đấu tranh tiêu diệt. Chửi càng mạnh miệng, ngôn từ càng thô thiển, đấu tranh càng quyết liệt, tiêu diệt càng tàn khốc thì càng xứng đáng và càng được sự tin cậy của “đảng ta”…
Hoàng Văn Thanh – Tôi là một cán bộ ngành nội chính ở Hà Nội, hơn 20 năm trong ngành công an, nay đã chuyển ngành. Hôm nay xin mạo muội gửi đến các đồng chí trong Bộ Chính trị, Ban Bí thư và bạn bè, thân hữu, những người quan tâm về một số điều mà dư luận đang xôn xao, bàn tán liên quan đến đám tang thượng tướng Phạm Quý Ngọ.
Nguyễn Việt Nữ (Danlambao) – Muốn biết vì sao Ukraina hay Ukraine liên quan tới Việt Nam, cần phải lắng nghe. Nhiều người biết thế, biết hết; nhưng không ít người chẳng biết gì hết!
Để dung hòa, xin tóm tắt: Ukraine là quốc gia hiện có độ 45 triệu dân, thủ đô là Kiev, nguyên là cựu thuộc địa Cộng Sản Liên Xô ở Đông Âu dưới chủ nghĩa chuyên chính sắt máu của lãnh tụ cách mạng Cộng sản Lenin-Stalin.
Hoàng Đức Doanh (Danlambao) – … Với chiếc gai mang tên Trần Thị Nga cũng muốn nhổ lắm, nhưng còn vướng những chiếc gai xung quanh. Kế hoạch nhổ chiếc gai mang tên Bùi Thị Minh Hằng đang triển khai liệu có an toàn hay lại tóe máu như vụ Phương Uyên, Lê Quốc Quân?… Bông Hoa và những chiếc gai luôn song hành và cùng tồn tại. Bông hoa càng bị dập vùi thì những chiếc gai phát triển càng mạnh ví như hoa Xương Rồng nở trên sa mạc, nếu không tua tủa cả chuỗi gai tạo thành khóm thì làm sao loài Xương Rồng tồn tại để hiến tặng cuộc sống những vẻ đẹp đa dạng và phong phú của những bông hoa yếu ớt tô thắm cuộc đời.
V.Quốc Uy (Danlambao) – Mọi động vật có xương sống đều có bộ xương để định hình thân thể, lại cần có các khớp và các cơ để chuyển động linh hoạt theo sự điều khiển của hệ thần kinh. Con người cũng vậy. Nhưng ngoài quy luật chung ấy, trong sinh hoạt xã hội tôi nghiệm thấy ở con người có ba loại khớp mang thông điệp nhân cách, chuyển động theo tiếng gọi Nhân cách, bởi thế xin phép các nhà giải phẫu nhân-thể học cho tôi gọi tên chúng theo cách riêng của mình.
Đặng Huy Văn (Danlambao) - Ngày 21/2/3014, trong hộp thư điện tử của tôi bỗng xuất hiện một video clip mang tên “Ukraine: chúng tôi muốn tự do!” của một ai đó đã gửi tới. Người trong video clip là một nữ sinh viên Kiev, Ukraine, một biểu tình viên xinh đẹp tên là Yulia đang kêu cứu khi những người biểu tình như cô tại quảng trường Maidan đang bị cảnh sát xả súng đàn áp dã man làm nhiều người chết và bị thương. Nhưng ngạc nhiên hơn khi chỉ 2 ngày sau đó, vào 23/2/2014 các báo đã loan tin tên bạo chúa Yanukovych đã trốn chạy khỏi Kiev và Quốc Hội Ukraine đã quyết định phế truất chức vụ tổng thống của ông ta.
Nguyễn Trung Tôn (Danlambao) – Bắt đầu bước vào tết cổ truyền của dân tộc cũng là thời điểm Công lịch bước sang tháng thứ hai của năm 2014. Thời gian cứ thấm thoát trôi qua theo quy luật của Đáng Tạo Hóa. Là con người trên đất không ai có thể níu kéo được thời gian trở lại, nhưng chúng ta có thể nhìn lại những gì đã xảy ra và đưa ra cho mình những đánh giá ngõ hầu có phương hướng tốt hơn cho tương lai. Đối với tôi thì: Tháng 2 năm 2014 vừa qua là một tháng hai buồn của dân tộc Việt Nam. Bởi những sự kiện sau:
Dân oan Thủ Thiêm (Danlambao) – Trong hai ngày, 24 và 25 tháng 2 năm 2014, hàng trăm dân oan Thủ Thiêm đã bao vây công trình của công ty G&S Hàn Quốc; yêu cầu dừng thi công và xuất trình giấy phép đầu tư và xây dựng. Nhưng không một quan chức nào dám lộ diện.
Ngay sau đó, chính quyền đã cho côn an và côn đồ đuổi đánh, trấn áp nhân dân. Cao điểm là trưa ngày 25/2, côn đồ dùng xe đặc chủng của côn an bắt ông Hoàng, 1 người con trai và 10 đứa cháu của ông đưa về giam giữ tại trụ sở côn an phường An Khánh. Chúng tra tấn, bức cung bắt ký biên bản phạm tội chống người thi hành công vụ và tội gây rối an ninh trật tự. Trước sức ép của dân oan, tụ tập đông đảo trước nơi giam giữ, nên chúng xử phạt mỗi người 3 triệu và phải thả ra khoảng 23 giờ.
Như Ngọc (Danlambao) dịch – Hà Nội, Việt Nam (AP) – Một nhà bất đồng chính kiến Việt Nam cho biết hôm thứ Tư rằng ông ta nghi ngờ các mật vụ nhà nước tấn công ông và vợ ông trong tuần này khi họ đang trên đường tới một cuộc họp với một nhà ngoại giao Úc để nói về tình hình nhân quyền trong nước.
Xuân Đàn (Danlambao) – Như thông tin được truyền thông đưa tin, về việc cầu Vĩnh Tuy, Hà Nội xuất hiện những vết nứt ở trụ cầu. Cầu Vĩnh Tuy là cây cầu mới được khánh thành vào năm 2010. Tổng số tiền đã tiêu tốn để xây dựng cây cầu lên đến 5 ngàn 500 tỷ đồng, tương đương 260 triệu đô-la Mĩ. Tôi đã gọi điện cho ông Nguyễn Quốc Hùng nguyên giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội. Sau đây là toàn bộ hội thoại với ông Nguyễn Quốc Hùng hòng mở rộng thông tin đến độc giả.
Phóng viên Danlambao – Gần đây, nhận được thông tin về việc cầu Vĩnh Tuy, Hà Nội xuất hiện những vết nứt ở trụ cầu, phóng viên Danlambao đã đến hiện trường và ghi lại cận cảnh hình ảnh các vết nứt. Được biết, cầu Vĩnh Tuy là cây cầu mới được khánh thành vào năm 2010. Tổng số tiền đã tiêu tốn để xây dựng cây cầu lên đến 5 ngàn 500 tỷ đồng, tương đương 260 triệu đô-la Mĩ.
Trong lúc người dân Cuba vẫn còn phải “thắt lưng buộc bụng,” du khách nước ngoài được phục vụ như những ông hoàng, đúng nghĩa “khách hàng là Thượng đế.”
Những khách sạn, resort ở đây hoàn toàn khép kín. Du khách từ khách
sạn này qua khách sạn khác đều bị kiểm tra nghiêm ngặt, còn người bản xứ
thì hoàn toàn không được phép lai vãng, ngoại trừ người làm việc tại
đây.
Nếu bỏ qua những nghèo nàn về trang trí nội thất cùng sự lạc hậu về phương tiện liên lạc, như điện thoại, Internet… thì những dịch vụ còn lại của khách sạn đều rất… OK!
Với khoảng $500 đến $800, tùy thời điểm, người ta có thể mua một tour du lịch từ Canada đi Cuba trong 1 tuần, bao gồm vé máy bay khứ hồi, khách sạn 4, 5 sao, bao gồm mọi thứ. Thủ tục mua tour thì rất đơn giản: book online, điền thông tin cá nhân (tên, họ, credit card), không cần khai ngày sinh, quốc tịch, số passport. Thậm chí không có cả Voucher nữa, khi ra sân bay “check in,” chỉ cần đưa “confirmation number” ra, lấy boarding pass rồi… leo lên máy bay. Ðến Cuba, cũng chỉ cần nói tên khách sạn là được đưa lên xe bus chở về đến nơi. Visa được cấp trên máy bay, du khách tự điền thông tin vào, rất sơ sài: Họ tên, ngày sinh, số passport, quốc tịch (nhưng nhớ điền cho đúng; lỡ điền sai, muốn lấy mẫu đơn visa khác, phải trả thêm $20 tiền Canada). Có lẽ vì giá rẻ như vậy nên các chuyến bay từ Canada sang Cuba luôn đầy ắp hành khách, bất cứ thời điểm nào trong năm.
Ðiều thú vị ở Cuba là khách sạn phục vụ ăn uống suốt 24 giờ trong
ngày. Ba bữa chính là sáng, trưa, tối, theo hình thức buffet. Thức ăn ê
hề, từ lobster, cá salmon, thịt thỏ, đến mì Ý, salad kiểu Nga, thịt cừu
nướng kiểu Thổ Nhĩ Kỳ… Ngoài ra, nếu đói bụng không đúng giờ của ba bữa
chính, cứ việc chạy xuống bất cứ quán bar nào, kêu thức ăn là có ngay,
cho dầu thực đơn “nghèo” hơn, chỉ là steak hoặc hambuger. Khát nước? Bất
cứ lúc nào! Tha hồ uống! Các quán bar mở cửa 24/24, không nghỉ một
phút. Tại các quán bar, bạn có thể uống bất kỳ loại nào, không hạn chế,
từ cà phê Capuchino, nước trái cây ép, đến bia, cocktail, rượu rhum,
vodka… Nếu không muốn ngồi bar ồn ào, bạn có thể mang ly của mình xuống
bar, nói người phục vụ rót đồ uống vào rồi mang đi bất cứ nơi nào bạn
muốn. Thậm chí bạn có thể nằm dài ở bãi biển, gọi nhân viên mang thức
uống đến. Wow, không gì sướng bằng nằm ngắm hoàng hôn với ly cocktail
Mojito – gồm Rhum, chanh, soda, bạc hà… – nghe tiếng sóng biển Caribe vỗ
rì rào. Thiên đường chẳng ở đâu xa!
Bãi biển Cuba rất đẹp, cát trắng mịn thủy tinh, nước biển trong vắt, lấp lánh nhiều sắc màu, xanh nhạt, xanh đậm… Trên bãi biển, du khách nằm phơi nắng hoặc đánh bóng chuyền. Có người học nhảy điệu Salsa theo sự chỉ dẫn của dân địa phương sành sỏi nhiều ngoại ngữ, Anh, Nga, Tây Ban Nha… Dưới nước, người người bơi lội, lướt ván, đu diều, nhảy múa, những cánh buồm Kayak sặc sỡ dập dờn trên sóng nước. Biển, trời hòa làm một, thành bức tranh đẹp đến không thực.
Buổi tối, các ban nhạc chơi đủ loại, từ blue đến Pop, Rock… dân tình uống lai rai vài ba sợi, dìu nhau ra sàn lả lướt theo giai điệu Flamenco hoặc Chachacha… Giới trẻ thì kéo nhau vô Discotheque, vừa cầm bia rượu tu liên tục, vừa nhảy nhót trong tiếng nhạc đập đinh tai giữa ánh đèn màu chấp chới…
Ở đây dường như du khách được sống theo… bản năng. Có nghĩa là chẳng
còn ràng buộc nào cả, về đạo đức cũng như về luật pháp. Tôi hay đi
“night club” với một nhóm bạn trẻ, khoảng 17-20 tuổi, đến từ Canada.
Tuổi này, theo luật Canada, chưa được phép uống bia rượu. Thế nhưng ở
Cuba thì có thể uống từ sáng cho đến khuya! Khách hàng trẻ, cởi trần
trùng trục, vô sàn nhảy nhót rồi cặp nách những con búp bê kích thước to
bằng người thật, khỏa thân, làm bằng silicon, vô bar ngồi ngật ngưỡng
với ly rượu… Có cặp phụ nữ, cỡ trên 70, cặp kè với một chàng trai da nâu
bắp thịt cuồn cuộn bằng tuổi cháu ngoại. Hai bà đến Cuba nhiều lần rồi,
ghé tai tôi nói nhỏ: “Trai bao bản xứ!”
Du khách đến Cuba từ khắp nơi. Nga có, Châu Âu có, Mỹ có… Nhiều nhất có lẽ là Canada. Chuyến bay của tôi hầu hết là người Canada. Họ bắt đầu uống rượu từ trên máy bay, và khi lên xe bus ở Cuba, lại mua uống tiếp. Tôi hơi ngạc nhiên vì cứ nghĩ chỉ dân Nga mới uống nhiều thôi chứ dân Bắc Mỹ rất nghiêm túc, đạo mạo. Tôi đã lầm!
Có dịp nói chuyện với một thanh niên Nga, đến từ Moscow. Anh này, loại “nhà giàu mới nổi,” cho biết đi vé “Business Class,” ở khách sạn 5 sao cho 2 tuần, chi hết $10 ngàn. Tay này thuộc loại tay chơi có hạng. Miệng lúc nào cũng ngậm “cây” cigar, mỗi cây giá 47 CUC (khoảng $55), rít chừng nửa điếu thì quăng, đi mua “cây” khác. Lúc đã say say, anh này tâm sự: “Chỉ sang đến đây mới thật sự được nghỉ ngơi. Nghĩ cảnh quay lại Nga mà ớn vì bao công việc đang chờ. Mà thôi, hưởng thụ đã, Cuba quả thật là… thiên đường.”
Dân Canada còn lạ hơn nữa: Qua đến Cuba rồi mà vẫn còn phân biệt là…
Quebec hay Canada. Chẳng hạn, trong những cuộc trình diễn thời trang do
khách sạn tổ chức, và người mẫu là… du khách, khi người dẫn chương trình
hỏi: Where are you from? Người tham dự trả lời Russia, France, Canada…
Có lần, có một người nhất định trả lời: “From Quebec!” Trong đám bạn trẻ
đi chơi cùng, có lúc tôi vô tình hỏi: “Are you from Canada?” Câu trả
lời là: “Nope! I’m from Quebec.”
Nói chung, sang đến Cuba, du khách dường như thoát ra được cuộc sống thường nhật, nơi con người phải gồng mình lên để chạy theo cho kịp nhịp sống hiện đại, với bao nỗi lo toan cơm áo, gạo tiền; rồi phải theo kịp sự thay đổi chóng mặt của thiết bị điện tử, như điện thoại, máy tính tablet, computer, và cả… quần áo. Ở đây, ở xứ Cuba này, không có cảnh mọi người cắm mặt vào màn hình smartphone, không có Skype, không có Viber, cũng chẳng có iCloud… Tất cả bỏ lại sau lưng! Chỉ có nắng vàng, biển xanh, cát trắng, điệu nhạc Flamenco sôi nổi, điệu nhảy Salsa bốc lửa, chỉ có rượu bia như suối và những cuộc vui kéo dài tưởng như vô tận. Ở đây, ranh giới giữa ngày và đêm tưởng như không còn tồn tại.
Thế nhưng, “thiên đường” chỉ gói gọn trong khuôn viên của khách sạn, resort mà du khách ngoại quốc đang trú ngụ mà thôi. Muốn khám phá cuộc sống thật của đất nước Cuba? Hãy bước ra khỏi khu resort dành cho người nước ngoài.
“Thế giới thật” hoàn toàn khác với “thiên đường.” Chỉ cách nhau có vài bước chân. “Thế giới thật” ấy, cái giá cho sự khám phá hoàn toàn không rẻ.
(Kỳ sau: Sống trong chế độ Cộng Sản, nhưng người dân Cuba vẫn giữ được sự chân thật, tự tại và tính trung thực. Người Cuba thật sự “đói cho sạch, rách cho thơm.”)
Người Cuba 'đói sạch, rách thơm' (Kỳ 3)
Bài và hình: Misha Ðoàn
VARADERO, Cuba - Thời tiết Cuba Tháng Giêng thật lý tưởng, khoảng 20 đến 23 độ C. Thuê một chiếc Scooter hiệu SYM của Taiwan với giá 30 CUC (khoảng $38) một ngày, tôi bắt đầu lang thang từ Varadero xuyên qua thủ phủ Mantazas để đến thủ đô La Habana cách khu resort 150 km.
Ðường sá Cuba rất tốt, ngoài sự tưởng tượng của tôi về một đất nước bị coi là nghèo nàn bởi chính sách khép kín của nhà cầm quyền cũng như chính sách cấm vận của Mỹ. Những con đường thênh thang không ổ gà uốn quanh, ôm lấy bờ biển, vươn dài xuyên qua những khu dân cư màu sắc sặc sỡ. Tốc độ được phép chạy tối đa ở đây là 100 km/giờ. Số lượng xe lưu thông trên đường không nhiều lắm, chủ yếu là xe hơi, xe bus, thi thoảng có những chiếc xe ngựa gõ móng lóc cóc trên đường, âm vang y hệt miền Tây Việt Nam.
Xe hơi riêng chủ yếu là xe Mỹ, sản xuất khoảng thập niên 50s trở về trước. Thứ đến là xe Lada của Liên Xô cũ, Fiat của Ý, Renault của Pháp, Huyndai, Kia của Hàn Quốc... Thỉnh thoảng cũng bắt gặp những chiếc BMW hoặc Mercedes đời mới phóng vù qua. Xe máy (scooter) và xe đạp rất hiếm, chủ yếu là do dân du lịch và dân thể thao sử dụng chứ không phải là phương tiện giao thông chính. Chính vì vậy mà đường phố ở Cuba sạch sẽ, trật tự và ngăn nắp. Hoàn toàn không có cảnh kẹt xe, giao thông hỗn loạn như ở Việt Nam hoặc ở các nước đang phát triển khác.
Thủ đô La Habana từ xa nhìn vào tráng lệ và cổ kính không khác gì những thành phố Mỹ và Châu Âu. Và khác với sự hình dung trong tôi, Cuba có rất nhiều cây bàng phơi lá đỏ, lãng mạn, nhìn giống miền Bắc Việt Nam.
Tôi ghé lại một cửa hàng ven đường gần thủ phủ Mantazas. Một số người bản xứ đứng túm tụm trước một quầy hàng được chắn bằng những song sắt. Tôi cũng đứng cùng họ, mua một chai bia Cuba hiệu Crystal mát lạnh, giá 1 CUC (khoảng $1.25). Bia ngon, thậm chí theo tôi còn ngon hơn cả Heineken quá quen thuộc đến nhàm chán. Nhìn tôi nốc bia, những người Cuba mỉm cười thân thiện và giơ ngón tay cái lên với ý muốn nói là “OK.”
Khi tôi tò mò ngắm nghía một chiếc xe hơi không rõ loại gì và sản xuất năm nào, người chủ xe đi tới, đưa cho tôi chìa khóa rồi lấy tay làm động tác vặn vặn vô lăng. Tôi hiểu ông ấy cho tôi lái thử xe. Thế là tôi chui tọt vào trong. Nội thất xe trần trụi, ghế rách nát, lòi cả lò xo kim loại, bảng báo hiệu các thông số kỹ thuật của xe đã bể gần hết, dây điện thì nối chằng chịt... Vậy mà, cho chìa khóa vào, vặn máy, xe nổ phành phạch như cánh quạt... máy bay trực thăng. Vừa thích thú vừa sờ sợ, tôi sang số, đạp ga và... xe chạy! Ngập ngừng, thận trọng, tôi lái xe chạy ra đường rồi từ từ nhấn hết ga. Gió rít phần phật bên tai, vừa giữ vô lăng tôi vừa phấn khích hét lên: “Guantanamera...” Tuy nhiên, không dám mạo hiểm, tôi chạy khoảng chưa tới 1 km rồi quay lại và thấy cả đám người đứng lố nhố chờ giơ tay chỉ về phía xe tôi đang trờ tới. Dân Cuba dễ tin thật, giao xe cho một người lạ không biết gốc tích.
Xe dừng lại, ông chủ xe chạy tới mở cửa xe cho tôi, vỗ vỗ vai tôi rồi
chỉ vào vô lăng, nháy nháy mắt. Tôi giơ hai ngón tay hình chữ V lên,
rồi dang tay ôm lấy ông ấy, cả hai vỗ tay vào lưng nhau và ngoác miệng
cười sảng khoái. Ðám đông đứng quanh cũng cười và giơ ngón tay cái lên.
Từ giây phút đó tôi bắt đầu có cảm tình đặc biệt đối với dân Cuba, những
con người thân thiện, chất phác, và dễ tin.
Tôi lục ba lô lấy ra một số thanh kẹo chewing gum. Tôi tặng mỗi người một cây. Họ nhoẻn miệng cười thay lời cám ơn và săm soi những dòng chữ tìm xem được sản xuất tại đâu. Tôi tặng thêm người chủ xe một tờ $2 mới cứng.
Ông đưa lên về phía mặt trời, ngắm nghía rồi hồn nhiên hôn tờ tiền màu xanh, mỉm cười mãn nguyện.
Trong lúc tôi đang quây quần với những người bản xứ thì một cô gái da đen tiến lại, đề nghị với tôi bằng thứ tiếng Anh khá chuẩn: “Anh cho em mượn chiếc xe của anh, chạy chút được không?” Tôi quay sang hỏi người bạn đi cùng thì nhận được cái lắc đầu vì sợ cô ấy... chạy luôn. Thuyết phục người bạn là người ta còn dám giao cho mình “gia tài khổng lồ” là cả chiếc xe hơi trong khi đây chỉ là chiếc xe máy, người bạn vẫn ngần ngại. Trong chớp nhoáng, tôi quyết định cho cô ấy mượn chiếc scooter, cô ấy lái, và tôi ngồi phía sau.
Cô gái bật khóa mở máy xe, chạy loạng choạng ra đường lớn, rồi vặn tay ga hết cỡ, phóng nghênh ngang giữa đường. Vừa lái, cô vừa phấn khích hét lên bằng tiếng Spanish mà tôi chỉ nghe được mấy từ “A, a, a...” Tôi ngồi sau, dạng hai chân trong tư thế chuẩn bị chống nếu bị té, tay đập lên vai cô gái và hét: “Slow down, please!” Khi cô gái vòng quay trở lại, tôi phải nhoài người lên giơ tay bóp thắng bởi thấy xe hoàn toàn không có ý định giảm tốc độ. Cô xuống xe, líu ríu nói gì với đám bạn và một cô khác lại tiến tới đề nghị được thử. Và tôi lại phải làm người hướng dẫn bất đắc dĩ. Tất cả lặp lại như cũ, xe loạng choạng phóng hết ga, tiếng kêu phấn khích “A, a, a...” và màn nhoài người ra trước... bóp thắng.
Chia tay những con người thân thiện, tự nhiên trong tôi trỗi dậy sự thương cảm và chút xót xa cho họ; những cô gái thích thú, hồn nhiên, và bày tỏ hết ra bên ngoài khi... lần đầu được lái xe “gắn máy.”
Thật sự mà nói, trước khi tới Cuba, tôi cứ hình dung là người dân xứ này nhếch nhác, đói nghèo, mang hình của người Việt Nam thời thập niên 80s, hoặc mang vẻ mặt khắc khổ, thiếu thốn của dân Liên Xô đầu thập niên 90s. Sang đây rồi, tiếp xúc với họ, tôi đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.
Người Cuba ăn mặc rất đẹp, rất đàng hoàng khi ra đường, hoàn toàn
không có vẻ rách rưới hay luộm thuộm của sự thiếu thốn. Khuôn mặt người
Cuba cũng luôn rạng rỡ, ít thấy ưu phiền. Có lẽ do dòng máu Caribe chạy
trong huyết quản chẳng? Họ sống vô ưu, thích âm nhạc và chuộng lễ hội.
Cuộc sống Cuba chậm nhưng sôi động. Ngoài đường phố, thi thoảng lại thấy
những ông già ngồi thổi kèn, những chàng trai ngồi chơi guitar, quanh
họ là đám đông nhún nhảy theo điệu nhạc. Sự thiếu thốn về vật chất dường
như không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống tinh thần; hay họ đã cam chịu
đến mức bình thường?
Ðiều mà tôi kính trọng là sự cởi mở và trung thực của họ. Một lần, nằm trên bãi biển, tôi thấy một số người bán hàng rong đi qua. Tôi gọi một người lại, hỏi mua mấy món đồ kỷ niệm, nhưng sực nhớ không mang theo tiền nên nói sẽ mua sau. Người bán hàng nói tôi cứ cầm lấy rồi cho biết khi nào có thể quay lại để nhận tiền. Theo tôi về khách sạn nhận tiền thì không được vì người Cuba không được phép vào nơi lưu trú của người nước ngoài, để “làm tin,” tôi cho người bán hàng rong tên khách sạn và số phòng tôi trú ngụ. Ông xua tay bảo không cần. Ông nói: “Tôi tin ông.” Cảm động vì sự tin tưởng ấy, tôi trở về khách sạn ngay, lấy tiền để trả cho món hàng. Thú thật, tôi nghĩ rằng đức tính trung thực của người Cuba thì người Việt Nam mình còn lâu mới có được!
Một lần khác, vào một nhà hàng nổi tiếng ở La Habana mang tên La Casa, tôi xem những tấm ảnh treo trên tường mới biết gia đình Kennedy từng ăn ở đây, và báo The New York Times từng có bài viết về nhà hàng này. Ăn xong, tôi ra ngoài đi dạo và chụp ảnh. Một lát sau thấy người tài xế taxi cùng cô waitress hớt hải chạy đi tìm. Thì ra, tôi để quên túi xách ở quán nên cô đi tìm để trao lại. Tôi nhận lại túi xách, vừa mừng vừa run bởi bên trong, ngoài tiền mặt còn có passport và vé máy bay trong khi chỉ vài tiếng đồng hồ nữa tôi đã phải bay về lại Canada. Thật tình, nếu không có sự trung thực của người làm việc trong quán, chưa biết số phận của tôi sẽ ra sao.
Người Cuba hồn nhiên, phóng khoáng, trung thực và... hài hước. Lang
thang trong khu phố cổ La Habana, tôi gặp một người đàn ông đẩy chiếc xe
đạp treo cờ sặc sỡ cùng hai con chó đội mũ, đeo kính ngồi trên. Thấy
tôi thích thú chụp ảnh, ông dừng xe, kéo tôi lại và bảo ôm 2 con chó còn
ông lấy chiếc cell phone của tôi chụp ảnh giùm. Chụp xong, ông quay lại
làm hề với mấy con chó, mấy con chó được huấn luyện nên cũng làm những
động tác ôm hôn, ngã người, vỗ tay... Rồi đột nhiên ông rút ra một khẩu
súng lục nhựa chĩa về phía tôi, lớn giọng: “America,” hai con chó đồng
loạt nhe răng ra nhìn tôi gừ gừ, rồi sủa ầm lên. Ðám đông vây quanh cười
ngả nghiêng, vỗ tay rào rào! Tôi rút ra tờ $2 tặng ông và nói, “Ðây
không chỉ là tiền! Ðây là niềm may mắn sẽ tới với ông!” Ông nhận tiền,
cúi đầu cám ơn.
Người Việt Nam ta có câu: “Giàu sang, nghèo hèn.” Ðiều này không hẳn đúng với người dân Cuba. Tuy phải sống trong hoàn cảnh thiếu thốn bởi chế độ chính trị, người Cuba vẫn giữ được sự lạc quan, thư thái, trung thực. Ðiều này thể hiện từ trong lối sống, cách ăn mặc và những xử sự thường nhật. Ðối với người Cuba, câu ngạn ngữ “Ðói cho sạch, rách cho thơm,” theo tôi, đã khắc họa tính cách họ rõ nét và chính xác nhất.
(Kỳ cuối: Nếu người Cộng Sản Việt Nam tịch thu mọi nhà cửa của người vượt biên, chính quyền Cuba không làm như thế. Dân tộc này đang đứng trước “đêm của đổi mới,” và người Cộng Sản Cuba “ăn đứt đồng nghiệp Cộng Sản Việt Nam.”)
Quá khứ không phải lúc nào cũng đẹp nhưng người ta luôn nhớ đến, bởi nó đã xa, không bao giờ trở lại. Thật lòng, bên cạnh sự ngưỡng mộ đức tính của người Cuba, tôi thương cảm và xót xa cho họ.
Những người ngoại quốc đến Cuba thường thích thú khi thấy những chiếc xe từ thập niên 50 trở về trước vẫn chạy bon bon ngoài đường. Tất nhiên không phải dân Cuba ưa chuộng xe cổ mà là vì họ không còn chọn lựa nào khác. Xe hơi đối với người dân Cuba là một gia tài khổng lồ. Mà không phải cứ có tiền là có xe hơi bởi việc mua xe hơi là cả một vấn đề phức tạp. Phụ tùng xe hơi cũng rất hiếm, nhất là vỏ xe – điều mà tôi không thể nào hiểu nổi. Khi đi thuê xe – khoảng gần $150/ngày, loại compact, bảo hiểm mọi thứ, trừ… vỏ xe. Nghĩa là, nếu vỏ xe bị hư thì bạn phải tự bỏ tiền túi ra sửa, để đền.
Tôi đã ngạc nhiên khi thấy dòng người chủ yếu là giới trẻ xếp hàng dài dưới trời nắng chang chang để mua “card internet” rồi sau đó xếp hàng tiếp để vào phòng sử dụng Internet. Và người dân Cuba vẫn nhẫn nại chấp nhận dù Internet ở đây vẫn dùng loại “dial up” chậm như rùa bò. Tôi không nghĩ rằng vì bị cấm vận nên Cuba bị lạc hậu trong lĩnh vực Internet mà có lẽ đây là một chính sách của nhà nước hòng ngăn chặn bớt sự tiếp cận thông tin đa chiều của người dân trong thời đại “thế giới phẳng” ngày này.
Tôi cảm nhận một điều nữa, dù cuộc sống bề ngoài của dân Cuba lạc quan và sôi động, vẫn còn rõ ràng một trạng thái tù túng vô hình nào ngự trị đâu đây.
Nhưng mặt khác, cũng phải thừa nhận sự cởi mở về chính trị tại Cuba so với một số nước còn mang danh Xã Hội Chủ Nghĩa khác, trong đó có Việt Nam.
Ði qua một quảng trường ở La Habana, tôi thấy một đám đông tụ tập có vẻ đang tranh cãi với nhau về một vấn đề gì khá gay gắt. Hỏi cô gái bản xứ đi cùng thì được biết hàng ngày người dân tập trung tại đây, thảo luận những vấn đề quan tâm chung, có thể là quan điểm trái ngược với chính phủ, thậm chí chỉ trích cả Fidel Castro. Chính quyền không can thiệp hay cấm đoán.
Trước khi sang Cuba, tôi cứ ngỡ cả Cuba ngập tràn trong những khẩu hiệu “Cách Mạng.” Thực tế không như vậy. Ði cả La Habana, qua nhiều địa điểm chính, tôi chỉ thấy một biểu ngữ lớn là mang tính “chính trị.” Người bạn đi cùng nói đã có rất nhiều đổi thay bởi cách đây chưa tới 10 năm, những biểu ngữ “Ðả đảo Bush, đả đảo Ðế quốc Mỹ” vẫn còn giăng khắp thủ đô. Ở Varadero, tôi thấy duy nhất một tấm biểu ngữ lớn có mang hình Che Guevara, không thấy ảnh Fidel đâu cả. Cứ ngỡ chỉ khu du lịch dành riêng cho khách nước ngoài mới không có chuyện chính trị, lên đến La Habana cũng chỉ thấy chủ yếu hình ảnh Che Guevara.
Trung tâm La Habana có những tòa nhà hoang phế, cửa sổ mở toang xập xệ, cửa chính được khóa bởi những dây xích sắt hen gỉ. Người bạn cùng đi cho biết chủ nhân thực sự của những ngôi nhà này nay đã định cư tại Mỹ. Họ rời Cuba sau khi Fidel lên cầm quyền năm 1959. Khi tôi hỏi sao chính phủ không trưng thu, cô ấy tỏ ra rất ngạc nhiên: “Sao lại trưng thu tài sản của người khác?” Thú vị thật, cũng cùng chung một thể chế chính trị nhưng cách hành xử ở Cuba nhân bản hơn, không “tập thể hóa” hay “mượn tạm” (rồi lấy luôn) như Cộng Sản Việt Nam đã làm sau 30 tháng 4,1975.
Tôi mới đến Cuba lần đầu nên chỉ có thế cảm nhận được thực tế chứ không hình dung được sự thay đổi. Người bạn đi cùng, trong vòng hơn 10 năm đã tới Cuba 6 lần, cho biết đất nước này “đã thay đổi rất nhiều.”
Bạn kể, khoảng đầu những năm 2000, Cuba còn thiếu cả đến giấy… toilet chứ đừng nói gì đến hàng xa xỉ khác. Lúc đó, mỗi lần sang Cuba thì bạn mang theo nào là kẹo chewing gum, xà bông Camay, kem đánh răng, dầu gội đầu… để làm quà và người dân Cuba rất thích thú và biết ơn khi được nhận những thứ quà đó. Có người kể, thời ấy, sinh viên Việt Nam du học tại Cuba còn phải dùng cả xà bông giặt đồ để … gội đầu. Có lần, một sinh viên Việt Nam mang tới cho 1 thùng mì ăn liền, cả ký túc xá biến thành một ngày hội.
Cách đây khoảng 5, 6 năm, cell phone hay DVD, GPS, camera… vẫn là những mặt hàng cấm đem vào Cuba. Còn hiện tại, ngoài phố dân Cuba dùng mobile phone khá nhiều, thậm chí cả iPhone. Tuy nhiên, để sở hữu một cái “sim” thì phải qua bao thủ tục phiền phức, phải trình passport, hộ khẩu, và chỉ được sở hữu tối đa 3 sim, và phải dùng luân phiên chứ không được dùng cùng lúc. Ðiều này nhắc lại chuyện đã từng xảy ra ở Nga thời “tư bản hoang dã.” Những năm đầu thập niên 90s, ở Nga người sử dụng cell phone phải có giấy phép sở hữu riêng. Vậy nên sự “thả lỏng” trong việc cho phép sử dụng mobile phone ở Cuba vẫn còn rất nhẹ nhàng, dễ chịu so với những nước khác trong cùng khối ý thức hệ.
Trong lúc lang thang ở La Habana, tôi ghé vào một cửa hàng quốc doanh. Bài trí thì xập xệ, bên trong toát lên mùi mốc meo, ẩm thấp, lại còn có cả hình lãnh tụ Raul Castro, và quầy hàng thì … trống rỗng. Có thể nói, nhìn quầy hàng “quốc doanh” là biết được “sức khỏe” của nền kinh tế. Các cửa hàng quốc doanh vẫn tồn tại, ở đó người ta có thể dùng đồng Peso nội địa để mua hàng nhưng trên thực tế hầu như chẳng mua được gì cả vì không có gì để mua ngoài mớ rau, củ hành, bao diêm… Trong khi đó, những cửa hàng tư nhân được mang danh là “thương nghiệp hợp tác xã” hoặc trong những siêu thị thì đầy ắp hàng hóa kể cả hàng nhập cảng. Nhưng tại đó người mua phải dùng đồng Peso chuyển đổi (CUC) chứ không thể dùng Peso thường nội địa. Mà đồng CUC thì không phải người dân nào cũng có thể có được.
Từ khi lên cầm quyền thay ông anh Fidel, ông Raul đã tiến hành những bước “cải tổ” dè dặt, thận trọng về cả chính trị lẫn kinh tế, mang lại một số kết quả.
Dân chúng đã sống dễ thở hơn kể cả vật chất lẫn tinh thần: Hàng hóa nhiều hơn (nhưng không phải ai cũng có tiền để mua), giới trẻ thoải mái mặc T-shirt mang cờ Mỹ, nghe những bản nhạc mới nhất trong “10 USA Top Hit Songs…” Ngày nay, dân Cuba xì xào với nhau về một niềm tin không hiểu lấy từ đâu ra: Trong vòng ít nhất 2 năm nữa, sẽ có những thay đổi lớn lao!
Ngoài việc cho phép phát triển kinh tế tư nhân, Cuba bắt đầu tiến hành cải cách tiền tệ. Hiện nay, xứ này sử dụng 2 thứ tiền: Peso nội địa (dành cho dân địa phương) và “Peso chuyển đổi” (dành cho dân nước ngoài và cho dân bản địa khi muốn mua hàng xịn). Trên lý thuyết, hai đồng tiền này giá trị ngang nhau.
Trên thực tế, 1 đồng “peso chuyển đổi” – CUC – đổi được 25 đồng Peso nội địa. Và người ngoại quốc khi đi ra khỏi khu resort mình ở phải chi tiêu đắt gấp … 25 lần so với dân bản địa. Chẳng hạn, một ly nước mía dân Cuba trả 1 peso thì dân ngoại quốc trả 1 CUC. Ðó là một, trong những, sự vô lý chỉ tồn tại ở những nước mang danh Xã Hội Chủ Nghĩa. Mặt khác, việc sử dụng 2 đồng tiền gây ra sự phân hóa, xáo trộn trong xã hội của chính người dân Cuba, đào sâu thêm khoảng cách giàu nghèo, tạo nên một tầng lớp “Cuba mới,” giàu rất nhanh nhờ nắm bắt được cơ hội.
Cơ hội làm ăn ở nơi “tranh tối tranh sáng” như Cuba khá nhiều nhưng ít người dám đầu tư vào bởi không biết mang vốn và lợi nhuận ra bằng cách nào khi đồng CUC không được chấp nhận chuyển đổi ở bên ngoài Cuba (có chuyện rất vui liên quan đến đồng tiền: Ðồng CUC chỉ có giá trị trong Cuba nhưng vì Mỹ cấm vận nên Cuba trả đũa lại bằng cách cho đồng đô la Mỹ giá trị thấp hơn đồng đô la Canada, mặc dầu trên thị trường, đô la Mỹ có giá cao hơn tiền Canada). Tháng 10 năm ngoái, Raul ra sắc lệnh xóa bỏ sự tồn tại song song của 2 đồng peso. Nhưng trên thực tế, khi tôi ở Cuba vào tháng 1, 2014, người ta vẫn còn sử dụng 2 đồng tiền.
“Ðổi mới để tồn tại,” hơn ai hết, chính quyền Cuba hiểu rõ điều ấy. Họ biết không thể nhốt dân Cuba mãi trong bốn bức tường để ru ngủ với những câu khẩu hiệu nóng bỏng nhưng vô nghĩa, với những học thuyết vừa thiếu khoa học vừa thiếu thực tế. Người dân Cuba cởi mở, đôn hậu… xứng đáng được sống một cuộc sống tự do, dân chủ gấp nhiều lần so với hiện tại. Và sự đổi mới đang đến dù chỉ mới là le lói. Là người đi sau, rút được kinh nghiệm xương máu của những bậc “đàn anh” đi trước như Nga, Trung Quốc, Việt Nam… Cuba đang chập chững bước những bước chân đầu tiên trên con đường thoát khỏi chủ nghĩa giáo điều, để xã hội cởi mở và dân chủ hơn. Trong thâm tâm, tôi vẫn có thiện cảm với những người cầm quyền Cuba hiện tại hơn so với những “đồng nghiệp” của họ ở các quốc gia Xã Hội Chủ Nghĩa khác.
Rời La Habana để quay về lại Varadero vào lúc chạng vạng tối, đi dọc con đường chính nối Old Town với New Town La Habana, tôi bất chợt nhìn thấy một cô gái ngồi trên bờ kè đá quây quanh biển. Cô nhìn mông lung về hướng mặt trời đang lặn xa xa… Xe chạy vụt qua, tôi vẫn kịp đưa smartphone bấm vài kiểu ảnh. Cô nhìn gì? Cô chờ ai? Hay dân tộc cô đang chờ đợi điều gì? Có phải những ngọn gió mới, mang sự thay đổi, sẽ đến với họ. Người Cuba xứng đáng được hưởng những điều tốt lành trên trái đất này!
Mỹ trước cuộc khủng hoảng Ukraine
Nhà báo tự do Bùi Văn Phú
Tổng thống Obama đang cân nhắc xử lý tình hình Ukraine như thế nào
Hôm thứ Sáu 28/2 Tổng thống Barack Obama đã lên tiếng cảnh báo nếu Nga can thiệp quân sự vào Ukraine thì sẽ phải “trả giá” cho hành động đó.
Từ khi có khủng hoảng chính trị ở Ukraine, ông Obama chủ trương không
can thiệp vào chuyện nội bộ nước khác. Trước những cuộc xuống đường ở
thủ đô Kiev trong ba tháng qua, ông Obama không có phát biểu gì để ủng
hộ.‘Đứng về phía nhân dân Ukraine’
Cho đến khi có tin binh lính Nga đã tiến vào vùng Crimea ở miền đông Ukraine. Khi đó ông Obama mới đưa ra lời cảnh báo trong cuộc họp báo bất ngờ tại Bạch Ốc.Đại sứ Ukraine tại Liên Hiệp quốc nói lính Nga đã bao vây phi trường ở Crimea và vị đại diện ngoại giao này đã yêu cầu đưa vấn đề ra thảo luận trước Hội đồng Bảo an.
Crimea nằm ở phía đông Ukraine, với đa số dân gốc Nga, là khu vực ủng hộ mạnh tổng thống thân Nga đã bị truất nhiệm Viktor Yanukovych.
Một ngày sau, thứ Bảy 1/3 Quốc hội Nga đã đồng thanh chấp thuận đề nghị của Tổng thống Vladimir Putin đem quân vào Ukraine.
Tình hình Ukraine trở nên căng thẳng từ ngày 18/2, sau khi cảnh sát và an ninh bắn chết khoảng 80 người biểu tình ở Quảng trường Độc lập.
“Hoa Kỳ đứng về phía nhân dân Ukraine.“
Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Susan Rice
Chủ Nhật 23/2, Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Susan Rice có mặt trong chương trình Meet the Press của đài NBC phát biểu ủng hộ những người biểu tình ở Quảng trường Độc Lập, thủ đô Kiev: “Hoa Kỳ đứng về phía nhân dân Ukraine”. Bà kêu gọi có những thay đổi Hiến pháp và tổ chức bầu cử dân chủ trong thời hạn sớm nhất. Bà Rice nói sẽ là một “lỗi lầm nghiêm trọng” nếu Ukraine bị phân chia và Nga can thiệp bằng quân sự.
Cùng lúc, trong chương trình Face the Nation của đài CBS, Thượng nghị sĩ John McCain phát biểu: “Hãy để cho người dân Ukraine quyết định tương lai của chính họ”. Ông cũng nói phân chia Ukraine là điều không thể chấp nhận được. Hoa Kỳ sẽ viện trợ kinh tế giúp quốc gia này, theo lời Thượng Nghị sĩ McCain.
Trung tuần tháng 12/2013, Thượng Nghị sĩ John McCain của Đảng Cộng hoà và Thượng Nghị sĩ Chris Murphy của Đảng Dân chủ đã đi thăm Kiev và có mặt tại Quảng trường Độc lập để gặp gỡ người biểu tình. Ông McCain cũng đã gặp con gái của bà Yulia Tymoshenko, cựu thủ tướng lúc đó đang bị cầm tù.
Tránh chiến tranh?
Mỹ xem việc Nga đưa quân vào Crimea là hành động ‘nghiêm trọng’
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry lại một lần nữa cảnh báo Nga không nên can thiệp quân sự vào Ukraine. Điện đàm với ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, ông Kerry đã nói đó sẽ là một “lỗi lầm rất nghiêm trọng” nếu Nga đem quân vào can thiệp.
Sau nhiều ngày ẩn cư, ông Yanukovych đã sang Nga. Trong cuộc họp báo đầu tiên trên đất Nga hôm 28/2, ông vẫn coi mình còn là tổng thống Ukraine và nói ông rời nước vì an ninh bản thân và gia đình. Không lâu sau cuộc họp báo có thông tin binh lính Nga đã vào vùng Crimea.
Quốc hội Nga đã chuẩn thuận cho can thiệp quân sự, nếu Nga đem quân vào Ukraine thì đây có sẽ là cuộc chiếm đóng kéo dài như ở Afghanistan, nơi Nga và Hoa Kỳ đã đối đầu nhau trong suốt thập niên 1980, thời còn Chiến tranh Lạnh?
Chính sách đối ngoại của Tổng thống Obama là tránh đối đầu quân sự và muốn hoà hoãn với các nước, nếu Nga đưa quân vào Ukraine phản ứng của Hoa Kỳ sẽ không là biện pháp quân sự mà chỉ trừng phạt kinh tế, tài chánh như phản ứng của Tổng thống Carter trước việc Hồng quân Liên Xô xâm lăng Afghanistan cách đây 35 năm bằng cách cấm buôn bán và tẩy chay Olympics tổ chức tại Moscow 1980.
Người dân Ukraine đang chờ đợi thế giới, nhất là Mỹ, can thiệp trước hành động của Nga
Các quan điểm đưa ra đều không ủng hộ chính sách thân Nga của Tổng thống Yanukovych và vì ông còn trình ra Quốc hội, với đa số dân biểu cùng đảng, những đạo luật nhằm củng cố quyền lực, trấn áp đối lập và có mục đích loại các bỏ đối thủ chính trị trong cuộc bầu cử năm tới để bỏ phiếu thông qua.
Nhật báo tài chính Wall Street Journal trong bài phân tích hôm 19/1 đã đề nghị chính quyền của Tổng thống Barack Obama và các nước châu Âu phong tỏa tài khoản ngân hàng của những lãnh đạo Ukraine để tạo áp lực. Tuy nhiên đề nghị này không được thực hiện ngay và chỉ mới được thi hành sau khi ông Yanukovych bị truất quyền và rời nước.
Giải quyết thế nào?
Nhật báo Washington Post, thường phản ánh tầm nhìn của chính giới Mỹ, đưa quan điểm không ủng hộ một cuộc cách mạng nữa ở Ukraine vì sau Cách mạng Cam 2004 là xáo trộn chính trị, với những chính quyền không thể hiện ý dân và không thực thi dân chủ như mong ước của các nước Phương Tây.
Mỹ đã tận dụng tối đa các phương thức ngoại giao để gây sức ép với Nga
“Cách để Ukraine giải quyết những tranh luận về chiều hướng địa chính trị là qua bầu cử tự do. Những người đối lập nên bắt đầu chuẩn bị để tranh đua với ông Yanukovych và những người ủng hộ ông vào năm tới – và chính phủ các nước Phương Tây nên đưa ra mục tiêu là đảm bảo cho cuộc tranh đua đó được công bằng”. Bài báo kết luận.
Sau khi ông Yanukovych không còn nắm quyền, tờ Washington Post kêu gọi thành lập một chính phủ đoàn kết bao gồm đại diện các phe nhóm thân và chống Nga. Bài xã luận hôm 24/2 có đoạn như sau:
“Để tránh những thảm họa, lãnh đạo mới của Ukraine cần áp dụng chính sách hòa giải với những bảo đảm cho người Ukraine nói tiếng Nga rằng họ sẽ không bị trả thù hay bị kỳ thị và nền dân chủ pháp trị sẽ được thi hành. Các thành viên trong đảng của ông Yanukovych phải có chân trong nội các mới và giới hạn những điều tra hình sự về chế độ cũ.”
“Cách để Ukraine giải quyết những tranh luận về chiều hướng địa chính trị là qua bầu cử tự do… và chính phủ các nước Phương Tây nên đưa ra mục tiêu là đảm bảo cho cuộc tranh đua đó được công bằng.“
Nhật báo Washington Post
Trước khả năng Nga có thể can thiệp quân sự, tờ Washington Post đề nghị: “Phương Tây cần nói rõ bất cứ sự can thiệp nào sẽ là thảm hoạ không chỉ cho Ukraine mà cho cả Nga nữa.”
Ukraine có một lịch sử đã bị nhiều đế quốc chiếm đóng trong thế kỷ 19. Đến thập niên 1940 bị sát nhập vào Liên bang Soviet cùng với Lithuania, Latvia, Estonia, Kazakhstan. Đầu thập niên 1990 những nước này giành lại được độc lập sau khi Liên Xô tan rã. Các nước Lithuania, Latvia và Estonia đã gia nhập khối Liên Âu (EU) năm 2004.
Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych được bầu chọn năm 2010. Nhưng rồi ông trở thành một nhà độc tài, tham nhũng. Bằng chứng là những lâu đài hoành tráng của gia đình ông được xây dựng bằng tiền tham nhũng tích luỹ trong những năm ông nắm quyền lãnh đạo đất nước.
Nhưng đó không phải là quan tâm của chính giới Hoa Kỳ. Bây giờ ông Yanukovych đã ra đi, những nhà làm chính sách Mỹ chỉ muốn thấy một tương lai Ukraine được toàn vẹn, độc lập, đoàn kết trong tự do dân chủ và không có sự can thiệp của bên ngoài.
Bài viết phản ảnh quan điểm riêng của tác giả, một nhà báo tự do hiện sống tại vùng Vịnh San Francisco, California
Phương Tây đồng loạt yêu cầu Nga không can thiệp quân sự vào Ukraina
Cảnh Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc họp về Ukraina, ngày 01/03/2014 -Reuters
Hôm qua, Hoa Kỳ đã yêu cầu Nga thu rút quân đang triển khai tại vùng Crimée. Trong cuộc điện đàm kéo dài 90 phút với Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama khẳng định rằng Matxcơva vi phạm luật pháp quốc tế khi cho triển khai quân ở vùng Crimée.
Cùng với Hoa Kỳ, nhiều nước khác như Anh, Pháp, Ba Lan cũng tỏ thái độ cứng rắn. Thậm chí một số quốc gia, như Canada, còn triệu đại sứ của mình tại Matxcơva về nước.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki moon đã điện đàm với nguyên thủ Nga và kêu gọi Matxcơva tiến hành đối thoại trực tiếp với Kiev.
Tối hôm qua, Hội Đồng Bảo An đã nhóm họp phiên khẩn cấp để thảo luận về tình hình Ukraina. Tại hội nghị, đại sứ Mỹ Samantha Power đã yêu cầu Nga rút quân khỏi Crimée và đề nghị đưa quan sát viên Liên Hiệp Quốc tới đây. Thế nhưng, Hội Đồng Bảo An không ra được một quyết định nào.
Từ New York, trụ sở của Liên Hiệp Quốc, thông tín viên Karim Lebhour gửi về bài tường trình:
Cuộc họp này của Hội Đồng Bảo An có mục đích là làm dịu tình hình cuộc khủng hoảng Ukraina. Thế nhưng, cuộc họp đã diễn ra hết sức căng thẳng. Ngay cả trước khi bắt đầu cuộc họp, Hoa Kỳ, Anh và Pháp đã phải đấu tranh với Nga trong suốt hai tiếng đồng hồ để phiên họp có thể diễn ra công khai và đại sứ của Ukraina có thể tham dự và phát biểu.
Đại sứ Ukraina đã kêu gọi Liên Hiệp Quốc ngăn chặn hành động xâm lược của Nga. Bị thúc ép trước nhiều câu hỏi, đại diện Nga không đưa ra lời giải thích về sự hiện diện của quân đội Nga tại vùng Crimée và cáo buộc Châu Âu, Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng này do đã ủng hộ phe đối lập Ukraina.
Hoa Kỳ đề nghị gửi các quan sát viên của Liên Hiệp Quốc tới Crimée. Thế nhưng, Hội Đồng Bảo An không ra một quyết định nào, vì Nga đe dọa phủ quyết.
Đối với các đồng minh của Ukraina, cuộc họp này của Hội Đồng Bảo An sẽ cho phép cô lập Nga và chứng tỏ rằng tình hình tại Crimée vẫn được theo dõi .
Nhằm phối hợp lập trường ngăn chặn Nga can thiệp quân sự vào Ukraina, ngoại trưởng các thành viên Liên Hiệp Châu Âu sẽ họp khẩn cấp vào ngày mai. Ngay chiều nay, Ngoại trưởng Hy Lạp, nước làm Chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu và đồng nhiệm Anh Quốc tới Kiev để gặp các lãnh đạo mới của Ukraina.
Đức Tâm -RFI
Ngay sau khi Nghị viện Nga bật đèn xanh cho phép Tổng thống Vladmimir Putin được quyền đưa quân sang Ukraina, các nước phương Tây đã đồng loạt lên tiếng gây áp lực, yêu cầu Matxcơva không đưa quân can thiệp vào nước này. Liên minh Bắc Đại Tây Dương – khối NATO – cũng như Ủy ban NATO – Ukraina của tổ chức này, nhóm họp khẩn cấp trong ngày hôm nay.Hôm qua, Hoa Kỳ đã yêu cầu Nga thu rút quân đang triển khai tại vùng Crimée. Trong cuộc điện đàm kéo dài 90 phút với Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama khẳng định rằng Matxcơva vi phạm luật pháp quốc tế khi cho triển khai quân ở vùng Crimée.
Cùng với Hoa Kỳ, nhiều nước khác như Anh, Pháp, Ba Lan cũng tỏ thái độ cứng rắn. Thậm chí một số quốc gia, như Canada, còn triệu đại sứ của mình tại Matxcơva về nước.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki moon đã điện đàm với nguyên thủ Nga và kêu gọi Matxcơva tiến hành đối thoại trực tiếp với Kiev.
Tối hôm qua, Hội Đồng Bảo An đã nhóm họp phiên khẩn cấp để thảo luận về tình hình Ukraina. Tại hội nghị, đại sứ Mỹ Samantha Power đã yêu cầu Nga rút quân khỏi Crimée và đề nghị đưa quan sát viên Liên Hiệp Quốc tới đây. Thế nhưng, Hội Đồng Bảo An không ra được một quyết định nào.
Từ New York, trụ sở của Liên Hiệp Quốc, thông tín viên Karim Lebhour gửi về bài tường trình:
Cuộc họp này của Hội Đồng Bảo An có mục đích là làm dịu tình hình cuộc khủng hoảng Ukraina. Thế nhưng, cuộc họp đã diễn ra hết sức căng thẳng. Ngay cả trước khi bắt đầu cuộc họp, Hoa Kỳ, Anh và Pháp đã phải đấu tranh với Nga trong suốt hai tiếng đồng hồ để phiên họp có thể diễn ra công khai và đại sứ của Ukraina có thể tham dự và phát biểu.
Đại sứ Ukraina đã kêu gọi Liên Hiệp Quốc ngăn chặn hành động xâm lược của Nga. Bị thúc ép trước nhiều câu hỏi, đại diện Nga không đưa ra lời giải thích về sự hiện diện của quân đội Nga tại vùng Crimée và cáo buộc Châu Âu, Hoa Kỳ phải chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng này do đã ủng hộ phe đối lập Ukraina.
Hoa Kỳ đề nghị gửi các quan sát viên của Liên Hiệp Quốc tới Crimée. Thế nhưng, Hội Đồng Bảo An không ra một quyết định nào, vì Nga đe dọa phủ quyết.
Đối với các đồng minh của Ukraina, cuộc họp này của Hội Đồng Bảo An sẽ cho phép cô lập Nga và chứng tỏ rằng tình hình tại Crimée vẫn được theo dõi .
Nhằm phối hợp lập trường ngăn chặn Nga can thiệp quân sự vào Ukraina, ngoại trưởng các thành viên Liên Hiệp Châu Âu sẽ họp khẩn cấp vào ngày mai. Ngay chiều nay, Ngoại trưởng Hy Lạp, nước làm Chủ tịch luân phiên Liên Hiệp Châu Âu và đồng nhiệm Anh Quốc tới Kiev để gặp các lãnh đạo mới của Ukraina.
Danlambao 2/3/2014.
Một thứ đạo đức và văn hóa Chửi Cha cả… Tổ Tiên
Đỉnh Sơn Trà (Danlambao) - Ngay từ những giây phút đầu tiên người Cộng Sản ùn ùn tràn vào ngập khắp miền Nam, ngoài việc được coi là một tiêu chuẩn “đạo đức” của người Cộng Sản là những người đã từng phục vụ trong “Ngụy quyền Sài Gòn” từ già đến trẻ đều phải bị những người Cộng Sản từ trẻ đến già gọi bằng “thằng”, xưng hô “mày tao” bất chấp tuổi tác, còn bắt đầu xuất hiện những từ ngữ như “bè lũ Mỹ Ngụy”, “tập đoàn phong kiến” v.v… nghe rất lạ tai và ngày càng ngập tràn ở các giảng đường và trường lớp khắp miền Nam. Tôi đã từng có cảm giác là miền Nam lúc đó đang bắt đầu bị một thứ “văn hóa” rừng rú nào đó bao trùm. Nói chung, ngoài những thứ gì thuộc về “ta” ra thì tất cả đều phải là địch, tất cả đều phải bị lên án, tất cả đều phải bị kiên quyết đấu tranh tiêu diệt. Chửi càng mạnh miệng, ngôn từ càng thô thiển, đấu tranh càng quyết liệt, tiêu diệt càng tàn khốc thì càng xứng đáng và càng được sự tin cậy của “đảng ta”…
Việt gian cướp xé băng-rôn phúng điếu tại lễ tang cụ bà Nguyễn Thị Lợi
Hôm 28/2/2014, CA Hải Phòng đã kéo đến
quấy phá lễ tang cụ bà Nguyễn Thị Lợi, mẹ ruột chị Phạm Thanh Nghiên.
Rất nhiều thủ đoạn đã được nhà cầm quyền CSVN mang ra sử dụng để ngăn
chặn người dân đến viếng tang lễ, trong đó đê tiện và bỉ ổi nhất là hành
vi cho côn an cướp xé băng tang trên vòng hoa phúng điếu dành cho người
quá cố.
Facebook của blogger JB Nguyễn Hữu Vinh ghi lại cận cảnh một tên côn an thường phục cướp xé băng tang phúng điếu của Mạng Lưới Blogger Việt Nam với dòng chữ “MLBVN thành kính phân ưu”.
Vụ bắt LS Nguyễn Bắc Truyển: Thiếu tướng công an Đồng Tháp ngu không thể tưởng!
Ngọc Nhi Nguyễn (Danlambao)
– Hôm nay mới được coi đoạn tin thời sự về “an ninh quốc gia” của đài
Truyền hình Đồng Tháp, trong đó có tường thuật, theo cái nhìn của nhà
nước Việt Nam, về vụ bắt LS Nguyễn Bắc Truyển. Xem xong mà mình phải lăn
ra cười, vì không ngờ cả đài truyền hình lẫn Thiếu tướng Nguyễn Minh
Thuấn, giám đốc công an tỉnh Đồng Tháp, lại ngu dốt đến vậy qua chương
trình và những lời phát biểu của họ! (*)
Tố cáo công an Đồng Tháp, chính là thủ phạm gây rối trật tự công cộng, làm cản trở giao thông trong vụ bắt giữ chị Bùi Thị Minh Hằng và 20 người khác vào ngày 11-02-2014
Công
an đã có sự chuẩn bị và huy động lực lượng chặn bắt từ sớm, có sự giàn
dựng quy mô với mục đích CỐ TÌNH gây rối trật tự giao thông, rồi đem tội
đó gán ghép cho chị Bùi Thị Minh Hằng, chị Nguyễn Thị Thúy Quỳnh và anh
Nguyễn Văn Minh.
Ngọc Nhi Nguyễn (Danlambao) – Sau khi xem chương trình “gìn giữ an ninh” của đài Truyền hình Đồng Tháp, mình đã viết bài Vụ bắt LS Nguyễn Bắc Truyển: Thiếu tướng công an Đồng Tháp ngu không thể tưởng! phân
tích về việc Ls Nguyễn Bắc Truyển bị bắt trái pháp luật. Hôm nay mình
lại phân tích tiếp những điều phi lý trong phần nói về việc bắt giữ chị
Bùi Thị Minh Hằng và 20 người đi cùng.Đường Kách Mạng: Từ Mác-Lê đến Mạc-Đá-Nồ
Từ Mác Lê đến Mạc Đá Nồ
Con đường Kách Mạng rõ tô hô*
Mới đây không lâu, lời tuyên bố của TBT Cả Lú “không biết xây dựng CNXH đến cuối thế kỷ 21 này đã xong chưa”
đã khiến cho các “nhà kiên định” con đường XHCN bỗng dưng bu-gi mất
lửa, đâm ra bị oải, rồi quay lại nghi ngờ con đường bác đi; thậm chí
không ít đồng chí còn manh nha ý tưởng phản bội, “con đường bác đi té ra là con đường bi đát”,
y chang luận điệu bọn ôm chân đế quốc chống phá tổ cò nói xấu Kách Mạng
bấy lâu nay, nhưng không thấy được con đường bác đảng đi: từ chủ
nghĩa Mác- Lê đến hiện thực Mạc-Đá-Nồ là một kỳ công cực kỳ vĩ đại, vô
tiền khoáng hậu trong lịch sử cách mạng của thế giới, suốt quá trình
tiến hóa của loài người.Trung tướng Trương Hòa Bình, Thiếu tướng Nguyễn Hòa Bình và đám tang Thượng tướng Phạm Quý Ngọ
Hoàng Văn Thanh – Tôi là một cán bộ ngành nội chính ở Hà Nội, hơn 20 năm trong ngành công an, nay đã chuyển ngành. Hôm nay xin mạo muội gửi đến các đồng chí trong Bộ Chính trị, Ban Bí thư và bạn bè, thân hữu, những người quan tâm về một số điều mà dư luận đang xôn xao, bàn tán liên quan đến đám tang thượng tướng Phạm Quý Ngọ.
Nhìn chính biến Ukraine nhớ tình yêu chàng kỵ mã Nhân quyền Việt Nam
Nguyễn Việt Nữ (Danlambao) – Muốn biết vì sao Ukraina hay Ukraine liên quan tới Việt Nam, cần phải lắng nghe. Nhiều người biết thế, biết hết; nhưng không ít người chẳng biết gì hết!
Để dung hòa, xin tóm tắt: Ukraine là quốc gia hiện có độ 45 triệu dân, thủ đô là Kiev, nguyên là cựu thuộc địa Cộng Sản Liên Xô ở Đông Âu dưới chủ nghĩa chuyên chính sắt máu của lãnh tụ cách mạng Cộng sản Lenin-Stalin.
Cái gai
Hoàng Đức Doanh (Danlambao) – … Với chiếc gai mang tên Trần Thị Nga cũng muốn nhổ lắm, nhưng còn vướng những chiếc gai xung quanh. Kế hoạch nhổ chiếc gai mang tên Bùi Thị Minh Hằng đang triển khai liệu có an toàn hay lại tóe máu như vụ Phương Uyên, Lê Quốc Quân?… Bông Hoa và những chiếc gai luôn song hành và cùng tồn tại. Bông hoa càng bị dập vùi thì những chiếc gai phát triển càng mạnh ví như hoa Xương Rồng nở trên sa mạc, nếu không tua tủa cả chuỗi gai tạo thành khóm thì làm sao loài Xương Rồng tồn tại để hiến tặng cuộc sống những vẻ đẹp đa dạng và phong phú của những bông hoa yếu ớt tô thắm cuộc đời.
Giám đốc CA Lai Châu: Cầu sập vì người Mông đi rất nhanh (!?)
Thiếu tướng Trần Duân, giám đốc CA tỉnh Lai Châu
Theo Soha.vn,
trả lời về nguyên nhân dẫn đến vụ sập cầu treo Chu Va 6 khiến 9 người
chết, 41 người bị thương, Thiếu tướng Trần Duân – Giám đốc Công an tỉnh
Lai Châu khẳng định cầu sập là do quá tải và “vì người Mông khi khiêng quan tài thường đi rất nhanh”.
Nguyễn Trung Tôn (Danlambao) – Sáng nay; khi tình cờ xem được một bài báo ngắn “Bị bắt vì dùng điện thoại quay Cảnh sát 113?”
(*) tôi sửng sờ choáng váng khi nghĩ tới cái khẩu hiệu “Sống và làm
việc theo hiến pháp và phát luật”. Thú thật từ nhỏ tới giờ tôi chưa bao
giờ được tham gia bất cứ một buổi sinh hoạt học tập nào về pháp luật do
chính quyền tổ chức, nên thành thật mà nói thì tôi không hiểu gì về luật
của họ cho lắm. Mà chắc rằng đại đa số người dân Việt Nam cũng vậy! Có
bao giờ được chính quyền phổ biến pháp luật cụ thể gì đâu mà biết! Tuy
nhiên tôi tin rằng đã là lực lượng Cảnh sát 113 chắc chắn họ phải được
đào tạo kỹ lưỡng về pháp luật chứ!
Luật sư và những phiên tòa Cua Rùa giữa rừng U Minh
Đỉnh Sơn Trà (Danlambao)
– Một hôm nhà có việc, người chồng bảo người vợ đi mua một con cua.
Ngặt một điều là cả vợ lẫn chồng chưa từng biết con cua mặt mũi nó như
thế nào mà chỉ là nghe nói qua mà thôi. Bàn cãi một hồi thì người chồng
kết luận rằng con cua phía trên có cái mai cứng, dưới bụng có 8 hoặc 10
cái que và càng gì đó.
Người vợ đi chợ và mang về một con sam.Những khớp xương mang thông điệp Nhân cách!
V.Quốc Uy (Danlambao) – Mọi động vật có xương sống đều có bộ xương để định hình thân thể, lại cần có các khớp và các cơ để chuyển động linh hoạt theo sự điều khiển của hệ thần kinh. Con người cũng vậy. Nhưng ngoài quy luật chung ấy, trong sinh hoạt xã hội tôi nghiệm thấy ở con người có ba loại khớp mang thông điệp nhân cách, chuyển động theo tiếng gọi Nhân cách, bởi thế xin phép các nhà giải phẫu nhân-thể học cho tôi gọi tên chúng theo cách riêng của mình.
Tôi Là Người Việt – I am Viet
https://www.youtube.com/watch?v=qHXf3OPWkn8
Xuân đang về trên Ukraine, Yulia ơi!
Đặng Huy Văn (Danlambao) - Ngày 21/2/3014, trong hộp thư điện tử của tôi bỗng xuất hiện một video clip mang tên “Ukraine: chúng tôi muốn tự do!” của một ai đó đã gửi tới. Người trong video clip là một nữ sinh viên Kiev, Ukraine, một biểu tình viên xinh đẹp tên là Yulia đang kêu cứu khi những người biểu tình như cô tại quảng trường Maidan đang bị cảnh sát xả súng đàn áp dã man làm nhiều người chết và bị thương. Nhưng ngạc nhiên hơn khi chỉ 2 ngày sau đó, vào 23/2/2014 các báo đã loan tin tên bạo chúa Yanukovych đã trốn chạy khỏi Kiev và Quốc Hội Ukraine đã quyết định phế truất chức vụ tổng thống của ông ta.
Tháng Hai buồn
Nguyễn Trung Tôn (Danlambao) – Bắt đầu bước vào tết cổ truyền của dân tộc cũng là thời điểm Công lịch bước sang tháng thứ hai của năm 2014. Thời gian cứ thấm thoát trôi qua theo quy luật của Đáng Tạo Hóa. Là con người trên đất không ai có thể níu kéo được thời gian trở lại, nhưng chúng ta có thể nhìn lại những gì đã xảy ra và đưa ra cho mình những đánh giá ngõ hầu có phương hướng tốt hơn cho tương lai. Đối với tôi thì: Tháng 2 năm 2014 vừa qua là một tháng hai buồn của dân tộc Việt Nam. Bởi những sự kiện sau:
Hà Nam: CA đàn áp chị Trần Thị Nga khi đến VKS nộp đơn tố cáo
Trần Thị Nga (Danlambao)
– Sáng ngày 27/02/2014, mẹ con tôi đến phòng Thanh tra công an tỉnh Hà
Nam nộp đơn tố cáo hành vi tùy tiện bắt mẹ con tôi dừng xe để ăn cướp
của nhóm Cảnh sát giao thông tại chốt ngã tư đường Đinh Tiên Hoàng, Lê
Hoàn thành phố Phủ Lý, Hà Nam vào ngày 20/12/2013. Sau khi nộp đơn cho
công an tỉnh xong, mẹ con tôi đến Viện kiểm sát tỉnh Hà Nam để tiếp tục
nộp đơn.
Dân oan Thủ Thiêm bao vây công ty Hàn Quốc vì tiếp tay cho bọn cướp đất
Dân oan Thủ Thiêm (Danlambao) – Trong hai ngày, 24 và 25 tháng 2 năm 2014, hàng trăm dân oan Thủ Thiêm đã bao vây công trình của công ty G&S Hàn Quốc; yêu cầu dừng thi công và xuất trình giấy phép đầu tư và xây dựng. Nhưng không một quan chức nào dám lộ diện.
Ngay sau đó, chính quyền đã cho côn an và côn đồ đuổi đánh, trấn áp nhân dân. Cao điểm là trưa ngày 25/2, côn đồ dùng xe đặc chủng của côn an bắt ông Hoàng, 1 người con trai và 10 đứa cháu của ông đưa về giam giữ tại trụ sở côn an phường An Khánh. Chúng tra tấn, bức cung bắt ký biên bản phạm tội chống người thi hành công vụ và tội gây rối an ninh trật tự. Trước sức ép của dân oan, tụ tập đông đảo trước nơi giam giữ, nên chúng xử phạt mỗi người 3 triệu và phải thả ra khoảng 23 giờ.
Tin AP: Nhà bất đồng chính kiến Việt Nam bị đánh đập trước cuộc họp với giới ngoại giao
Như Ngọc (Danlambao) dịch – Hà Nội, Việt Nam (AP) – Một nhà bất đồng chính kiến Việt Nam cho biết hôm thứ Tư rằng ông ta nghi ngờ các mật vụ nhà nước tấn công ông và vợ ông trong tuần này khi họ đang trên đường tới một cuộc họp với một nhà ngoại giao Úc để nói về tình hình nhân quyền trong nước.
Gọi điện cho ông Nguyễn Quốc Hùng giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội
Xuân Đàn (Danlambao) – Như thông tin được truyền thông đưa tin, về việc cầu Vĩnh Tuy, Hà Nội xuất hiện những vết nứt ở trụ cầu. Cầu Vĩnh Tuy là cây cầu mới được khánh thành vào năm 2010. Tổng số tiền đã tiêu tốn để xây dựng cây cầu lên đến 5 ngàn 500 tỷ đồng, tương đương 260 triệu đô-la Mĩ. Tôi đã gọi điện cho ông Nguyễn Quốc Hùng nguyên giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội. Sau đây là toàn bộ hội thoại với ông Nguyễn Quốc Hùng hòng mở rộng thông tin đến độc giả.
Cận cảnh những vết nứt nguy hiểm tại trụ cầu Vĩnh Tuy
Phóng viên Danlambao – Gần đây, nhận được thông tin về việc cầu Vĩnh Tuy, Hà Nội xuất hiện những vết nứt ở trụ cầu, phóng viên Danlambao đã đến hiện trường và ghi lại cận cảnh hình ảnh các vết nứt. Được biết, cầu Vĩnh Tuy là cây cầu mới được khánh thành vào năm 2010. Tổng số tiền đã tiêu tốn để xây dựng cây cầu lên đến 5 ngàn 500 tỷ đồng, tương đương 260 triệu đô-la Mĩ.
Chỉ sau hơn 3 năm đưa vào sử dụng,
những hình ảnh ghi lại được cho thấy có 2 trụ cầu Vĩnh Tuy có những vết
nứt dài ở trụ số 22 và 23. Điều đặc biệt hơn nữa, tại hiện trường xuất
hiện những vết xi măng được trộn gần đó.
Chưa đi chưa biết Cuba (Kỳ 2)
Cuba: ‘Thiên đường’ và ‘thế giới thật’
Bài và hình: Misha Ðoàn
VARADERO, Cuba – Varadero
là dải đất hẹp vươn dài ra biển. Nơi đây san sát những khách sạn,
resort… dành riêng cho người nước ngoài. Người bản xứ ở đây rất ít,
ngoại trừ người phục vụ trong lãnh vực du lịch. Thu nhập chính của Cuba
là dựa vào du lịch, nên lãnh vực này được đầu tư rất nhiều.Trong lúc người dân Cuba vẫn còn phải “thắt lưng buộc bụng,” du khách nước ngoài được phục vụ như những ông hoàng, đúng nghĩa “khách hàng là Thượng đế.”
 Thức ăn ê hề ở khách sạn. Khách sạn này nằm trong khu resort chỉ dành cho khách ngoại quốc. |
Nếu bỏ qua những nghèo nàn về trang trí nội thất cùng sự lạc hậu về phương tiện liên lạc, như điện thoại, Internet… thì những dịch vụ còn lại của khách sạn đều rất… OK!
Với khoảng $500 đến $800, tùy thời điểm, người ta có thể mua một tour du lịch từ Canada đi Cuba trong 1 tuần, bao gồm vé máy bay khứ hồi, khách sạn 4, 5 sao, bao gồm mọi thứ. Thủ tục mua tour thì rất đơn giản: book online, điền thông tin cá nhân (tên, họ, credit card), không cần khai ngày sinh, quốc tịch, số passport. Thậm chí không có cả Voucher nữa, khi ra sân bay “check in,” chỉ cần đưa “confirmation number” ra, lấy boarding pass rồi… leo lên máy bay. Ðến Cuba, cũng chỉ cần nói tên khách sạn là được đưa lên xe bus chở về đến nơi. Visa được cấp trên máy bay, du khách tự điền thông tin vào, rất sơ sài: Họ tên, ngày sinh, số passport, quốc tịch (nhưng nhớ điền cho đúng; lỡ điền sai, muốn lấy mẫu đơn visa khác, phải trả thêm $20 tiền Canada). Có lẽ vì giá rẻ như vậy nên các chuyến bay từ Canada sang Cuba luôn đầy ắp hành khách, bất cứ thời điểm nào trong năm.
 Giới trẻ trong vũ trường. Nơi đây, nhiều thiếu niên 17, 18 tuổi từ các quốc gia văn minh đến uống rượu thả giàn. |
Bãi biển Cuba rất đẹp, cát trắng mịn thủy tinh, nước biển trong vắt, lấp lánh nhiều sắc màu, xanh nhạt, xanh đậm… Trên bãi biển, du khách nằm phơi nắng hoặc đánh bóng chuyền. Có người học nhảy điệu Salsa theo sự chỉ dẫn của dân địa phương sành sỏi nhiều ngoại ngữ, Anh, Nga, Tây Ban Nha… Dưới nước, người người bơi lội, lướt ván, đu diều, nhảy múa, những cánh buồm Kayak sặc sỡ dập dờn trên sóng nước. Biển, trời hòa làm một, thành bức tranh đẹp đến không thực.
Buổi tối, các ban nhạc chơi đủ loại, từ blue đến Pop, Rock… dân tình uống lai rai vài ba sợi, dìu nhau ra sàn lả lướt theo giai điệu Flamenco hoặc Chachacha… Giới trẻ thì kéo nhau vô Discotheque, vừa cầm bia rượu tu liên tục, vừa nhảy nhót trong tiếng nhạc đập đinh tai giữa ánh đèn màu chấp chới…
 Học Salsa trên bãi biển và dưới nước – sinh hoạt rất thịnh hành tại các khu resort của du khách. |
Du khách đến Cuba từ khắp nơi. Nga có, Châu Âu có, Mỹ có… Nhiều nhất có lẽ là Canada. Chuyến bay của tôi hầu hết là người Canada. Họ bắt đầu uống rượu từ trên máy bay, và khi lên xe bus ở Cuba, lại mua uống tiếp. Tôi hơi ngạc nhiên vì cứ nghĩ chỉ dân Nga mới uống nhiều thôi chứ dân Bắc Mỹ rất nghiêm túc, đạo mạo. Tôi đã lầm!
Có dịp nói chuyện với một thanh niên Nga, đến từ Moscow. Anh này, loại “nhà giàu mới nổi,” cho biết đi vé “Business Class,” ở khách sạn 5 sao cho 2 tuần, chi hết $10 ngàn. Tay này thuộc loại tay chơi có hạng. Miệng lúc nào cũng ngậm “cây” cigar, mỗi cây giá 47 CUC (khoảng $55), rít chừng nửa điếu thì quăng, đi mua “cây” khác. Lúc đã say say, anh này tâm sự: “Chỉ sang đến đây mới thật sự được nghỉ ngơi. Nghĩ cảnh quay lại Nga mà ớn vì bao công việc đang chờ. Mà thôi, hưởng thụ đã, Cuba quả thật là… thiên đường.”
 Khách hàng trẻ, nhảy nhót rồi cặp nách những con búp bê bằng silicon, vô bar ngồi ngật ngưỡng với ly rượu. |
Nói chung, sang đến Cuba, du khách dường như thoát ra được cuộc sống thường nhật, nơi con người phải gồng mình lên để chạy theo cho kịp nhịp sống hiện đại, với bao nỗi lo toan cơm áo, gạo tiền; rồi phải theo kịp sự thay đổi chóng mặt của thiết bị điện tử, như điện thoại, máy tính tablet, computer, và cả… quần áo. Ở đây, ở xứ Cuba này, không có cảnh mọi người cắm mặt vào màn hình smartphone, không có Skype, không có Viber, cũng chẳng có iCloud… Tất cả bỏ lại sau lưng! Chỉ có nắng vàng, biển xanh, cát trắng, điệu nhạc Flamenco sôi nổi, điệu nhảy Salsa bốc lửa, chỉ có rượu bia như suối và những cuộc vui kéo dài tưởng như vô tận. Ở đây, ranh giới giữa ngày và đêm tưởng như không còn tồn tại.
Thế nhưng, “thiên đường” chỉ gói gọn trong khuôn viên của khách sạn, resort mà du khách ngoại quốc đang trú ngụ mà thôi. Muốn khám phá cuộc sống thật của đất nước Cuba? Hãy bước ra khỏi khu resort dành cho người nước ngoài.
“Thế giới thật” hoàn toàn khác với “thiên đường.” Chỉ cách nhau có vài bước chân. “Thế giới thật” ấy, cái giá cho sự khám phá hoàn toàn không rẻ.
(Kỳ sau: Sống trong chế độ Cộng Sản, nhưng người dân Cuba vẫn giữ được sự chân thật, tự tại và tính trung thực. Người Cuba thật sự “đói cho sạch, rách cho thơm.”)
Người Cuba 'đói sạch, rách thơm' (Kỳ 3)
Bài và hình: Misha Ðoàn
VARADERO, Cuba - Thời tiết Cuba Tháng Giêng thật lý tưởng, khoảng 20 đến 23 độ C. Thuê một chiếc Scooter hiệu SYM của Taiwan với giá 30 CUC (khoảng $38) một ngày, tôi bắt đầu lang thang từ Varadero xuyên qua thủ phủ Mantazas để đến thủ đô La Habana cách khu resort 150 km.
Ðường sá Cuba rất tốt, ngoài sự tưởng tượng của tôi về một đất nước bị coi là nghèo nàn bởi chính sách khép kín của nhà cầm quyền cũng như chính sách cấm vận của Mỹ. Những con đường thênh thang không ổ gà uốn quanh, ôm lấy bờ biển, vươn dài xuyên qua những khu dân cư màu sắc sặc sỡ. Tốc độ được phép chạy tối đa ở đây là 100 km/giờ. Số lượng xe lưu thông trên đường không nhiều lắm, chủ yếu là xe hơi, xe bus, thi thoảng có những chiếc xe ngựa gõ móng lóc cóc trên đường, âm vang y hệt miền Tây Việt Nam.
 Xe cổ nên luôn luôn phải... sửa! Bảo hiểm ở Cuba không “cover” 4 cái vỏ xe. |
Xe hơi riêng chủ yếu là xe Mỹ, sản xuất khoảng thập niên 50s trở về trước. Thứ đến là xe Lada của Liên Xô cũ, Fiat của Ý, Renault của Pháp, Huyndai, Kia của Hàn Quốc... Thỉnh thoảng cũng bắt gặp những chiếc BMW hoặc Mercedes đời mới phóng vù qua. Xe máy (scooter) và xe đạp rất hiếm, chủ yếu là do dân du lịch và dân thể thao sử dụng chứ không phải là phương tiện giao thông chính. Chính vì vậy mà đường phố ở Cuba sạch sẽ, trật tự và ngăn nắp. Hoàn toàn không có cảnh kẹt xe, giao thông hỗn loạn như ở Việt Nam hoặc ở các nước đang phát triển khác.
Thủ đô La Habana từ xa nhìn vào tráng lệ và cổ kính không khác gì những thành phố Mỹ và Châu Âu. Và khác với sự hình dung trong tôi, Cuba có rất nhiều cây bàng phơi lá đỏ, lãng mạn, nhìn giống miền Bắc Việt Nam.
Tôi ghé lại một cửa hàng ven đường gần thủ phủ Mantazas. Một số người bản xứ đứng túm tụm trước một quầy hàng được chắn bằng những song sắt. Tôi cũng đứng cùng họ, mua một chai bia Cuba hiệu Crystal mát lạnh, giá 1 CUC (khoảng $1.25). Bia ngon, thậm chí theo tôi còn ngon hơn cả Heineken quá quen thuộc đến nhàm chán. Nhìn tôi nốc bia, những người Cuba mỉm cười thân thiện và giơ ngón tay cái lên với ý muốn nói là “OK.”
Khi tôi tò mò ngắm nghía một chiếc xe hơi không rõ loại gì và sản xuất năm nào, người chủ xe đi tới, đưa cho tôi chìa khóa rồi lấy tay làm động tác vặn vặn vô lăng. Tôi hiểu ông ấy cho tôi lái thử xe. Thế là tôi chui tọt vào trong. Nội thất xe trần trụi, ghế rách nát, lòi cả lò xo kim loại, bảng báo hiệu các thông số kỹ thuật của xe đã bể gần hết, dây điện thì nối chằng chịt... Vậy mà, cho chìa khóa vào, vặn máy, xe nổ phành phạch như cánh quạt... máy bay trực thăng. Vừa thích thú vừa sờ sợ, tôi sang số, đạp ga và... xe chạy! Ngập ngừng, thận trọng, tôi lái xe chạy ra đường rồi từ từ nhấn hết ga. Gió rít phần phật bên tai, vừa giữ vô lăng tôi vừa phấn khích hét lên: “Guantanamera...” Tuy nhiên, không dám mạo hiểm, tôi chạy khoảng chưa tới 1 km rồi quay lại và thấy cả đám người đứng lố nhố chờ giơ tay chỉ về phía xe tôi đang trờ tới. Dân Cuba dễ tin thật, giao xe cho một người lạ không biết gốc tích.
 Một ban nhạc trên đường phố. Cuba nổi tiếng về âm nhạc sôi động, trữ tình và lãng mạn. |
Tôi lục ba lô lấy ra một số thanh kẹo chewing gum. Tôi tặng mỗi người một cây. Họ nhoẻn miệng cười thay lời cám ơn và săm soi những dòng chữ tìm xem được sản xuất tại đâu. Tôi tặng thêm người chủ xe một tờ $2 mới cứng.
Ông đưa lên về phía mặt trời, ngắm nghía rồi hồn nhiên hôn tờ tiền màu xanh, mỉm cười mãn nguyện.
Trong lúc tôi đang quây quần với những người bản xứ thì một cô gái da đen tiến lại, đề nghị với tôi bằng thứ tiếng Anh khá chuẩn: “Anh cho em mượn chiếc xe của anh, chạy chút được không?” Tôi quay sang hỏi người bạn đi cùng thì nhận được cái lắc đầu vì sợ cô ấy... chạy luôn. Thuyết phục người bạn là người ta còn dám giao cho mình “gia tài khổng lồ” là cả chiếc xe hơi trong khi đây chỉ là chiếc xe máy, người bạn vẫn ngần ngại. Trong chớp nhoáng, tôi quyết định cho cô ấy mượn chiếc scooter, cô ấy lái, và tôi ngồi phía sau.
Cô gái bật khóa mở máy xe, chạy loạng choạng ra đường lớn, rồi vặn tay ga hết cỡ, phóng nghênh ngang giữa đường. Vừa lái, cô vừa phấn khích hét lên bằng tiếng Spanish mà tôi chỉ nghe được mấy từ “A, a, a...” Tôi ngồi sau, dạng hai chân trong tư thế chuẩn bị chống nếu bị té, tay đập lên vai cô gái và hét: “Slow down, please!” Khi cô gái vòng quay trở lại, tôi phải nhoài người lên giơ tay bóp thắng bởi thấy xe hoàn toàn không có ý định giảm tốc độ. Cô xuống xe, líu ríu nói gì với đám bạn và một cô khác lại tiến tới đề nghị được thử. Và tôi lại phải làm người hướng dẫn bất đắc dĩ. Tất cả lặp lại như cũ, xe loạng choạng phóng hết ga, tiếng kêu phấn khích “A, a, a...” và màn nhoài người ra trước... bóp thắng.
Chia tay những con người thân thiện, tự nhiên trong tôi trỗi dậy sự thương cảm và chút xót xa cho họ; những cô gái thích thú, hồn nhiên, và bày tỏ hết ra bên ngoài khi... lần đầu được lái xe “gắn máy.”
Thật sự mà nói, trước khi tới Cuba, tôi cứ hình dung là người dân xứ này nhếch nhác, đói nghèo, mang hình của người Việt Nam thời thập niên 80s, hoặc mang vẻ mặt khắc khổ, thiếu thốn của dân Liên Xô đầu thập niên 90s. Sang đây rồi, tiếp xúc với họ, tôi đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.
 Nữ sinh trung học Cuba với những bộ đồng phục đẹp. |
Ðiều mà tôi kính trọng là sự cởi mở và trung thực của họ. Một lần, nằm trên bãi biển, tôi thấy một số người bán hàng rong đi qua. Tôi gọi một người lại, hỏi mua mấy món đồ kỷ niệm, nhưng sực nhớ không mang theo tiền nên nói sẽ mua sau. Người bán hàng nói tôi cứ cầm lấy rồi cho biết khi nào có thể quay lại để nhận tiền. Theo tôi về khách sạn nhận tiền thì không được vì người Cuba không được phép vào nơi lưu trú của người nước ngoài, để “làm tin,” tôi cho người bán hàng rong tên khách sạn và số phòng tôi trú ngụ. Ông xua tay bảo không cần. Ông nói: “Tôi tin ông.” Cảm động vì sự tin tưởng ấy, tôi trở về khách sạn ngay, lấy tiền để trả cho món hàng. Thú thật, tôi nghĩ rằng đức tính trung thực của người Cuba thì người Việt Nam mình còn lâu mới có được!
Một lần khác, vào một nhà hàng nổi tiếng ở La Habana mang tên La Casa, tôi xem những tấm ảnh treo trên tường mới biết gia đình Kennedy từng ăn ở đây, và báo The New York Times từng có bài viết về nhà hàng này. Ăn xong, tôi ra ngoài đi dạo và chụp ảnh. Một lát sau thấy người tài xế taxi cùng cô waitress hớt hải chạy đi tìm. Thì ra, tôi để quên túi xách ở quán nên cô đi tìm để trao lại. Tôi nhận lại túi xách, vừa mừng vừa run bởi bên trong, ngoài tiền mặt còn có passport và vé máy bay trong khi chỉ vài tiếng đồng hồ nữa tôi đã phải bay về lại Canada. Thật tình, nếu không có sự trung thực của người làm việc trong quán, chưa biết số phận của tôi sẽ ra sao.
 Xe ngựa lóc cóc gõ móng trên đường, gợi nhớ âm thanh miền Tây Nam Bộ. |
Người Việt Nam ta có câu: “Giàu sang, nghèo hèn.” Ðiều này không hẳn đúng với người dân Cuba. Tuy phải sống trong hoàn cảnh thiếu thốn bởi chế độ chính trị, người Cuba vẫn giữ được sự lạc quan, thư thái, trung thực. Ðiều này thể hiện từ trong lối sống, cách ăn mặc và những xử sự thường nhật. Ðối với người Cuba, câu ngạn ngữ “Ðói cho sạch, rách cho thơm,” theo tôi, đã khắc họa tính cách họ rõ nét và chính xác nhất.
(Kỳ cuối: Nếu người Cộng Sản Việt Nam tịch thu mọi nhà cửa của người vượt biên, chính quyền Cuba không làm như thế. Dân tộc này đang đứng trước “đêm của đổi mới,” và người Cộng Sản Cuba “ăn đứt đồng nghiệp Cộng Sản Việt Nam.”)
Kỳ cuối: Chưa đi chưa biết Cuba
Lãnh đạo Cuba ‘ăn đứt’ Việt Nam
Nguoiviet
Bài và hình: Misha Ðoàn
VARADERO, Cuba - Những
khi đi dạo trên phố cổ La Habana, tôi có cảm giác như được xem đoạn
phim đen trắng quay chậm, đưa mình về thế giới xa xưa của gần cả thế kỷ
trước. Kiến trúc Cuba mang phong cách Châu Âu với những tòa nhà cổ đặc
trưng trường phái Tây Ban Nha thuộc địa xen lẫn với những tòa nhà đúc bê
tông vuông vức hình khối mang đậm dấu ấn thời Liên Xô. Rồi những chiếc
xe hơi cũ kỹ, những cửa hàng “mậu dịch quốc doanh” trống trơn, những
hàng người xếp hàng mua thịt ở những “chợ nông trường…” làm tôi liên
tưởng đến thời “bao cấp” xa xưa ở Việt Nam hay giai đoạn “trì trệ” trước
Perestroika (tái kiến trúc) ở Liên Xô cuối những năm 80 của thế kỷ
trước.Quá khứ không phải lúc nào cũng đẹp nhưng người ta luôn nhớ đến, bởi nó đã xa, không bao giờ trở lại. Thật lòng, bên cạnh sự ngưỡng mộ đức tính của người Cuba, tôi thương cảm và xót xa cho họ.
 |
Những người ngoại quốc đến Cuba thường thích thú khi thấy những chiếc xe từ thập niên 50 trở về trước vẫn chạy bon bon ngoài đường. Tất nhiên không phải dân Cuba ưa chuộng xe cổ mà là vì họ không còn chọn lựa nào khác. Xe hơi đối với người dân Cuba là một gia tài khổng lồ. Mà không phải cứ có tiền là có xe hơi bởi việc mua xe hơi là cả một vấn đề phức tạp. Phụ tùng xe hơi cũng rất hiếm, nhất là vỏ xe – điều mà tôi không thể nào hiểu nổi. Khi đi thuê xe – khoảng gần $150/ngày, loại compact, bảo hiểm mọi thứ, trừ… vỏ xe. Nghĩa là, nếu vỏ xe bị hư thì bạn phải tự bỏ tiền túi ra sửa, để đền.
Tôi đã ngạc nhiên khi thấy dòng người chủ yếu là giới trẻ xếp hàng dài dưới trời nắng chang chang để mua “card internet” rồi sau đó xếp hàng tiếp để vào phòng sử dụng Internet. Và người dân Cuba vẫn nhẫn nại chấp nhận dù Internet ở đây vẫn dùng loại “dial up” chậm như rùa bò. Tôi không nghĩ rằng vì bị cấm vận nên Cuba bị lạc hậu trong lĩnh vực Internet mà có lẽ đây là một chính sách của nhà nước hòng ngăn chặn bớt sự tiếp cận thông tin đa chiều của người dân trong thời đại “thế giới phẳng” ngày này.
Tôi cảm nhận một điều nữa, dù cuộc sống bề ngoài của dân Cuba lạc quan và sôi động, vẫn còn rõ ràng một trạng thái tù túng vô hình nào ngự trị đâu đây.
Nhưng mặt khác, cũng phải thừa nhận sự cởi mở về chính trị tại Cuba so với một số nước còn mang danh Xã Hội Chủ Nghĩa khác, trong đó có Việt Nam.
Ði qua một quảng trường ở La Habana, tôi thấy một đám đông tụ tập có vẻ đang tranh cãi với nhau về một vấn đề gì khá gay gắt. Hỏi cô gái bản xứ đi cùng thì được biết hàng ngày người dân tập trung tại đây, thảo luận những vấn đề quan tâm chung, có thể là quan điểm trái ngược với chính phủ, thậm chí chỉ trích cả Fidel Castro. Chính quyền không can thiệp hay cấm đoán.
Trước khi sang Cuba, tôi cứ ngỡ cả Cuba ngập tràn trong những khẩu hiệu “Cách Mạng.” Thực tế không như vậy. Ði cả La Habana, qua nhiều địa điểm chính, tôi chỉ thấy một biểu ngữ lớn là mang tính “chính trị.” Người bạn đi cùng nói đã có rất nhiều đổi thay bởi cách đây chưa tới 10 năm, những biểu ngữ “Ðả đảo Bush, đả đảo Ðế quốc Mỹ” vẫn còn giăng khắp thủ đô. Ở Varadero, tôi thấy duy nhất một tấm biểu ngữ lớn có mang hình Che Guevara, không thấy ảnh Fidel đâu cả. Cứ ngỡ chỉ khu du lịch dành riêng cho khách nước ngoài mới không có chuyện chính trị, lên đến La Habana cũng chỉ thấy chủ yếu hình ảnh Che Guevara.
 |
Trung tâm La Habana có những tòa nhà hoang phế, cửa sổ mở toang xập xệ, cửa chính được khóa bởi những dây xích sắt hen gỉ. Người bạn cùng đi cho biết chủ nhân thực sự của những ngôi nhà này nay đã định cư tại Mỹ. Họ rời Cuba sau khi Fidel lên cầm quyền năm 1959. Khi tôi hỏi sao chính phủ không trưng thu, cô ấy tỏ ra rất ngạc nhiên: “Sao lại trưng thu tài sản của người khác?” Thú vị thật, cũng cùng chung một thể chế chính trị nhưng cách hành xử ở Cuba nhân bản hơn, không “tập thể hóa” hay “mượn tạm” (rồi lấy luôn) như Cộng Sản Việt Nam đã làm sau 30 tháng 4,1975.
Tôi mới đến Cuba lần đầu nên chỉ có thế cảm nhận được thực tế chứ không hình dung được sự thay đổi. Người bạn đi cùng, trong vòng hơn 10 năm đã tới Cuba 6 lần, cho biết đất nước này “đã thay đổi rất nhiều.”
Bạn kể, khoảng đầu những năm 2000, Cuba còn thiếu cả đến giấy… toilet chứ đừng nói gì đến hàng xa xỉ khác. Lúc đó, mỗi lần sang Cuba thì bạn mang theo nào là kẹo chewing gum, xà bông Camay, kem đánh răng, dầu gội đầu… để làm quà và người dân Cuba rất thích thú và biết ơn khi được nhận những thứ quà đó. Có người kể, thời ấy, sinh viên Việt Nam du học tại Cuba còn phải dùng cả xà bông giặt đồ để … gội đầu. Có lần, một sinh viên Việt Nam mang tới cho 1 thùng mì ăn liền, cả ký túc xá biến thành một ngày hội.
Cách đây khoảng 5, 6 năm, cell phone hay DVD, GPS, camera… vẫn là những mặt hàng cấm đem vào Cuba. Còn hiện tại, ngoài phố dân Cuba dùng mobile phone khá nhiều, thậm chí cả iPhone. Tuy nhiên, để sở hữu một cái “sim” thì phải qua bao thủ tục phiền phức, phải trình passport, hộ khẩu, và chỉ được sở hữu tối đa 3 sim, và phải dùng luân phiên chứ không được dùng cùng lúc. Ðiều này nhắc lại chuyện đã từng xảy ra ở Nga thời “tư bản hoang dã.” Những năm đầu thập niên 90s, ở Nga người sử dụng cell phone phải có giấy phép sở hữu riêng. Vậy nên sự “thả lỏng” trong việc cho phép sử dụng mobile phone ở Cuba vẫn còn rất nhẹ nhàng, dễ chịu so với những nước khác trong cùng khối ý thức hệ.
 |
Trong lúc lang thang ở La Habana, tôi ghé vào một cửa hàng quốc doanh. Bài trí thì xập xệ, bên trong toát lên mùi mốc meo, ẩm thấp, lại còn có cả hình lãnh tụ Raul Castro, và quầy hàng thì … trống rỗng. Có thể nói, nhìn quầy hàng “quốc doanh” là biết được “sức khỏe” của nền kinh tế. Các cửa hàng quốc doanh vẫn tồn tại, ở đó người ta có thể dùng đồng Peso nội địa để mua hàng nhưng trên thực tế hầu như chẳng mua được gì cả vì không có gì để mua ngoài mớ rau, củ hành, bao diêm… Trong khi đó, những cửa hàng tư nhân được mang danh là “thương nghiệp hợp tác xã” hoặc trong những siêu thị thì đầy ắp hàng hóa kể cả hàng nhập cảng. Nhưng tại đó người mua phải dùng đồng Peso chuyển đổi (CUC) chứ không thể dùng Peso thường nội địa. Mà đồng CUC thì không phải người dân nào cũng có thể có được.
Từ khi lên cầm quyền thay ông anh Fidel, ông Raul đã tiến hành những bước “cải tổ” dè dặt, thận trọng về cả chính trị lẫn kinh tế, mang lại một số kết quả.
Dân chúng đã sống dễ thở hơn kể cả vật chất lẫn tinh thần: Hàng hóa nhiều hơn (nhưng không phải ai cũng có tiền để mua), giới trẻ thoải mái mặc T-shirt mang cờ Mỹ, nghe những bản nhạc mới nhất trong “10 USA Top Hit Songs…” Ngày nay, dân Cuba xì xào với nhau về một niềm tin không hiểu lấy từ đâu ra: Trong vòng ít nhất 2 năm nữa, sẽ có những thay đổi lớn lao!
Ngoài việc cho phép phát triển kinh tế tư nhân, Cuba bắt đầu tiến hành cải cách tiền tệ. Hiện nay, xứ này sử dụng 2 thứ tiền: Peso nội địa (dành cho dân địa phương) và “Peso chuyển đổi” (dành cho dân nước ngoài và cho dân bản địa khi muốn mua hàng xịn). Trên lý thuyết, hai đồng tiền này giá trị ngang nhau.
Trên thực tế, 1 đồng “peso chuyển đổi” – CUC – đổi được 25 đồng Peso nội địa. Và người ngoại quốc khi đi ra khỏi khu resort mình ở phải chi tiêu đắt gấp … 25 lần so với dân bản địa. Chẳng hạn, một ly nước mía dân Cuba trả 1 peso thì dân ngoại quốc trả 1 CUC. Ðó là một, trong những, sự vô lý chỉ tồn tại ở những nước mang danh Xã Hội Chủ Nghĩa. Mặt khác, việc sử dụng 2 đồng tiền gây ra sự phân hóa, xáo trộn trong xã hội của chính người dân Cuba, đào sâu thêm khoảng cách giàu nghèo, tạo nên một tầng lớp “Cuba mới,” giàu rất nhanh nhờ nắm bắt được cơ hội.
Cơ hội làm ăn ở nơi “tranh tối tranh sáng” như Cuba khá nhiều nhưng ít người dám đầu tư vào bởi không biết mang vốn và lợi nhuận ra bằng cách nào khi đồng CUC không được chấp nhận chuyển đổi ở bên ngoài Cuba (có chuyện rất vui liên quan đến đồng tiền: Ðồng CUC chỉ có giá trị trong Cuba nhưng vì Mỹ cấm vận nên Cuba trả đũa lại bằng cách cho đồng đô la Mỹ giá trị thấp hơn đồng đô la Canada, mặc dầu trên thị trường, đô la Mỹ có giá cao hơn tiền Canada). Tháng 10 năm ngoái, Raul ra sắc lệnh xóa bỏ sự tồn tại song song của 2 đồng peso. Nhưng trên thực tế, khi tôi ở Cuba vào tháng 1, 2014, người ta vẫn còn sử dụng 2 đồng tiền.
 |
“Ðổi mới để tồn tại,” hơn ai hết, chính quyền Cuba hiểu rõ điều ấy. Họ biết không thể nhốt dân Cuba mãi trong bốn bức tường để ru ngủ với những câu khẩu hiệu nóng bỏng nhưng vô nghĩa, với những học thuyết vừa thiếu khoa học vừa thiếu thực tế. Người dân Cuba cởi mở, đôn hậu… xứng đáng được sống một cuộc sống tự do, dân chủ gấp nhiều lần so với hiện tại. Và sự đổi mới đang đến dù chỉ mới là le lói. Là người đi sau, rút được kinh nghiệm xương máu của những bậc “đàn anh” đi trước như Nga, Trung Quốc, Việt Nam… Cuba đang chập chững bước những bước chân đầu tiên trên con đường thoát khỏi chủ nghĩa giáo điều, để xã hội cởi mở và dân chủ hơn. Trong thâm tâm, tôi vẫn có thiện cảm với những người cầm quyền Cuba hiện tại hơn so với những “đồng nghiệp” của họ ở các quốc gia Xã Hội Chủ Nghĩa khác.
Rời La Habana để quay về lại Varadero vào lúc chạng vạng tối, đi dọc con đường chính nối Old Town với New Town La Habana, tôi bất chợt nhìn thấy một cô gái ngồi trên bờ kè đá quây quanh biển. Cô nhìn mông lung về hướng mặt trời đang lặn xa xa… Xe chạy vụt qua, tôi vẫn kịp đưa smartphone bấm vài kiểu ảnh. Cô nhìn gì? Cô chờ ai? Hay dân tộc cô đang chờ đợi điều gì? Có phải những ngọn gió mới, mang sự thay đổi, sẽ đến với họ. Người Cuba xứng đáng được hưởng những điều tốt lành trên trái đất này!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét