CHÍNH TRỊ-PHÁP LUẬT
- Khai mạc triển lãm ảnh, tư liệu về Hoàng Sa, Trường Sa (TTXVN). =>- Đại biểu cán bộ, chiến sĩ Trường Sa và Nhà giàn DK1 thăm TP Hồ Chí Minh: Tình yêu thương hòa cùng nhịp sóng… (QĐND). – Hơn 2,5 tỉ đồng giúp bà con ngư dân, trẻ em nghèo tỉnh Quảng Ngãi và cán bộ, chiến sĩ Trường Sa (VOH).
- Việt Nam, Trung Quốc đàm phán về biên giới lãnh thổ (CP). – 2014: Việt-Trung ký hợp tác khai thác du lịch thác Bản Giốc (TTXVN/VNN).
- Việt Nam quan tâm về việc TQ lập vùng phòng không ở biển Hoa Đông (VOA). – VN ‘quan tâm’ tới căng thẳng vì ADIZ (BBC).
- ‘Gấu’ Nga quay trở lại Việt Nam (TCPT).
- Với cao, quân đội TQ oằn mình vì áp lực (VNN).
- Philippines: Sẽ phản đối nếu TQ lập vùng phòng không ở Biển Đông (VOA).
- Nhà Trắng : Vùng phòng không mới của TQ “không thể chấp nhận được” (RFI). – Ông Biden bác bỏ vùng phòng không TQ, tái khẳng định chiến lược xoay trục Á châu (VOA). – Phát biểu mạnh mẽ nhất của Joe Biden về ADIZ Trung Quốc (NĐT). – Học giả Hoa lục nhận định về ý đồ ADIZ của Trung Quốc (TN). – Trung Quốc phản đối Nhật Bản đòi hủy bỏ ADIZ (VOV).
- Chính phủ Malaysia được đề nghị ra luật bảo vệ biển đảo (VOA).
- Côn an Sài Gòn xịt nước xua đuổi dân oan ở 210 Võ Thị Sáu (DCCT).
- Phán quyết của Nhóm Công tác về Giam giữ Tùy tiện (Liên Hiệp Quốc) về trường hợp luật sư Lê Quốc Quân (DL). – Nhiều tổ chức kêu gọi thả luật sư Quân (BBC).
- Thông báo về Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam năm 2013 (DĐXHDS). – Đinh Tấn Lực: Dự Thảo Làm Mới Bản Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền (DL). – Bùi Tín: Thế đứng Nhân quyền vững chãi (Blog VOA).
- Bước Chân Tuổi Trẻ (DLB).
- Đại diện Phong trào Con Đường Việt Nam sang Mĩ nhằm vận động trả tự do cho tù nhân lương tâm Việt Nam (DLB).
- Nguyễn Hưng Quốc: Chính trị và truyền thông (Blog VOA).
- Ai? Đấu tranh giải phóng dân tộc? (DLB). – Vài suy nghĩ vụn về chữ “phản động”.
- Thời kỳ “đảng ma, nhà nước quỷ” (Phi Vũ). – Lê Thăng Long: Đọc Nelson Mandela nghĩ về Đoàn Văn Vươn (DLB).
- Hiến Pháp bỏ dân đi theo cương lĩnh đảng (DCCT). – Sự sợ hãi và niềm vui (DLB).
- Phạm Chí Dũng: Hiến pháp mới: Cơ hội cuối không thể cứu vãn! (Boxitvn).
- Nhà báo Phạm Chí Dũng: ‘Đảng chỉ còn mang bóng hình của các nhóm lợi ích’ (RFI). – Trí Thức: Vài lời tâm huyết với đcs Việt Nam (Quê choa). – Nguyễn Ngọc Già: Thơ gởi anh Đằng (DLB). – Nguyễn Chí Đức: Câu chuyện về đảng cũ và ước mơ về đảng mới của tôi trong tương lai. – Đặng Chí Hùng: Đúng! nhưng chưa đủ…. – Cơn sóng thần lịch sử.
- Thêm một đảng viên từ bỏ đảng Cộng sản (RFA). - Lại thêm người quyết định bỏ Đảng (BBC). – Nguyễn Mộng Hoài: Vì sao nhiều người nổi tiếng, nhiều năm trung thành, nay tự nguyện ra khỏi Đảng cộng sản Việt Nam? (Quê choa). – VÌ SAO PHẢI THOÁT LỪA? (Hồ Hải).
- Phản ứng việc ông Lê Hiếu Đằng bỏ Đảng (BBC). – Audio phỏng vấn ông Nguyễn Lân Thắng: ‘Đảng tổn thất lớn về mặt chính danh’. – Phỏng vấn ông Huỳnh Ngọc Chênh: ‘Đảng đông nhưng nhiều người cơ hội’.
- BS Nguyễn Đắc Diên: THÔNG BÁO CÔNG KHAI TỪ BỎ ĐẢNG (DĐXHDS).
- Mời độc giả tiếp tục tham gia và theo dõi cuộc Thăm dò dư luận về TUYÊN BỐ từ bỏ Đảng Cộng sản Việt Nam của ông LÊ HIẾU ĐẰNG
trên Diễn đàn Xã hội Dân sự. Cho tới rạng sáng nay 7/12/2013, sau
khoảng 13 giờ đồng hồ, đã có hơn 730 ý kiến, trong đó 710 tán thành, chỉ
có 7 ý kiến phản đối.
- THÁI BÁ TÂN: BÀI THƠ SỐ 290 (Huỳnh Ngọc Chênh). – Võ Trung Hiếu: Đương thời (Quê choa).- HẺM BUÔN CHUYỆN (KỲ 130) : Đánh thuế thằng nói phét !!! (Nhật Tuấn).
- “Tự sướng” với thu nhập người Việt đạt 1960 USD (RFA).
- Kinh tế “núp” Xã Hội Chủ Nghĩa (DLB).
- Cử tri không hài lòng phần trả lời của các bộ trưởng (TT).
- Dưới 10% khiếu nại qua báo VN có kết quả (BBC). – Cán bộ biết ngượng, dân thôi khiếu kiện (NLĐ). “Về tham nhũng, Tổng Bí thư cho rằng tệ trạng này giờ đã thành đường dây, có tổ chức rồi chứ không còn là một người ăn mảnh một người. Chúng ta vẫn nói là lợi ích nhóm cấu kết với nhau. Còn quyền lực là còn tham nhũng”. – Tổng bí thư: ‘Sắp xử tham nhũng lớn, bà con hãy chờ xem’ (VNN). – Sẽ đưa ra xét xử nhiều vụ tham nhũng trọng điểm (DV).
- Nghề làm người (TT). – Đó cũng chỉ là chuyện hôi của cấp thấp (FB Ba cu Ruốc/Phước béo). – Lương sếp và lương dân (DLB).
- Bí thư Huyện ủy Ba Tơ (Quảng Ngãi), cam đoan: “Chỉ một người dân không có gạo ăn, tôi xin từ chức ngay” (DT).<- Nghệ An xem mạng người như cá, tôm (DCCT).
- Êkip Như chưa hề có cuộc chia ly xin lỗi khán giả và nói rõ về hai trường hợp sai sót (VTV).
- Cấp CMND 12 số toàn quốc (NLĐ).
- Gặp đại biểu HĐND duy nhất không “bấm nút” tách huyện Từ Liêm thành 2 quận (LĐ).
- Hàng ngàn lao động chịu thiệt (NLĐ).
- Kinh tế sa sút khiến tội phạm tăng cao, được cán bộ bảo kê! (LĐ). – Băng nhóm tội phạm ngày càng lộng hành (NLĐ).
- Phó chánh án tỉnh Bạc Liêu bị “vây” giữa đường (TT). – Hội An: Bắt quả tang chủ tịch phường đánh bạc (PT).
- Zone 9 và ông chủ tịch (Xuân Bình). – Con cá mập nào sẽ nuốt chửng mảnh đất vàng zone 9 (Lương Kháu Lão).
- Lê Diễn Đức: “Đúng quy trình”, quy trình gì? (Blog RFA).
- Tưởng Năng Tiến : Điều Rất May Của Bên Bại Cuộc (Blog RFA). – Hà Nội cuối 1973 – kỳ III (Vương Trí Nhàn).
- Nổ bom ở Yemen: 2 bác sĩ Việt Nam trong số 52 người thiệt mạng (VOA). – Chưa xác định được 2 bác sĩ thiệt mạng ở Yemen (VNN).
- Tập làm giông (pro&contra). – Orville Schell – Tập Cận Bình khôi phục lại một mệnh lệnh cũ (DL). – Người Tây Tạng ‘bị thế giới làm ngơ’ (BBC). – VẬN ĐỘNG THOÁI ĐẢNG CỘNG SẢN TRUNG QUỐC (Video) (DĐXHDS).
- Kim Jong-Un thanh trừng nhân vật số 2? (RFA). – Một cố vấn của dượng rể ông Kim Jong Un xin tỵ nạn ở Seoul (RFI).
- Cảnh sát trẻ Myanmar và giấc mơ hòa bình (Zing).
- 2014: Việt-Trung ký hợp tác khai thác du lịch thác Bản Giốc (VNN). - Cảnh giác trước bước xâm lấn mới của Trung Quốc (DT).
- Mã Anh Cửu: Sẽ nói Trung Quốc đừng áp đặt ADIZ ở Biển Đông (GDVN). - 5 điểm yếu lớn của biên đội tàu sân bay Trung Quốc đang ở Biển Đông (GDVN).
- VÙNG NHẬN DẠNG PHÒNG KHÔNG TRUNG QUỐC: Hạ viện Nhật ra nghị quyết phản đối (PLTP).
- Trung – Mỹ chịu đựng lẫn nhau (VNN). - PTT Mỹ bác bỏ ADIZ Trung Quốc, tái khẳng định “xoay trục” (ĐS&PL).
- Kỳ Duyên: “Con voi” ma túy và cơn đột quỵ bất thường (VNN). - “Cái đáng lo là tình trạng đua nhau tham nhũng…” (PLTP).
- Đẩy nhanh tiến độ cấp mã số công dân (TN). - Bộ Công an nói về chứng minh mới gây khó cho người dân (PT).
- Phản hồi vụ đất lúa… bỏ hoang (SGGP).
- Trùm tình báo Đài Loan: 70% khả năng Chu Vĩnh Khang đã bị bắt (GDVN). - Báo TQ: Chu Vĩnh Khang âm mưu ám sát Tập Cận Bình? (ĐV).
- Tâm thức biển đảo qua lời “sấm truyền” của Trạng Trình (Infonet). – Trường Sa qua từng bức ảnh (TP). – Triển lãm ảnh Hoàng Sa, Trường Sa (ĐĐK).
- Họp cấp chính phủ về biên giới Việt – Trung (TT). - Đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ Việt Nam – Trung Quốc (LĐ). – Họp đoàn đàm phán về biên giới lãnh thổ Việt Nam-Trung Quốc (VOV/Infonet).
- Phó tổng thống Mỹ tại Hàn Quốc: Mỹ không công nhận “vùng phòng không” (TT). – Mỹ hối thúc Trung Quốc lập đường dây nóng về ADIZ (SM).
- Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Bản Hiến pháp mới đã nói lên tiếng nói của 90 triệu đồng bào” (LĐ).
- Tổng Bí thư: Phải răn đe để không muốn tham nhũng, không thể tham nhũng (TTXVN/DT). - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: Tham nhũng sẽ bị trị tận gốc! (ĐĐK). – Vụ Bệnh viện Hoài Đức: Chuyển đơn của bà Phan Thị Oanh đến VKSNDTP Hà Nội (ĐĐK). - Quyền lực và tham nhũng (GD&ĐT).
- Kỳ họp thứ 8 HĐND TP Hà Nội: Ưu tiên xử lý nợ xây dựng cơ bản (PLXH). - Còn nhiều vướng mắc trong đăng ký quyền sử dụng đất (PLXH).
- Nhà báo Thu Uyên xin lỗi khán giả 2 trường hợp đoàn tụ sai sót (VTV/GDVN). – Nhà báo Thu Uyên: “Như chưa hề có cuộc chia ly” không lừa dối khán giả (DV).
- Gần 20 cán bộ làm oan ông Chấn chưa chắc sẽ”hạ cánh an toàn” (MTG). – Vụ ông Chấn: Tại sao không đình chỉ điều tra ngay lập tức? (MTG).
- Mâu thuẫn trong khi dẹp lề đường, một người nhập viện (TT). - Trật tự đô thị bóp cổ, đánh ngất xỉu người bán hàng rong (Infonet). – Trật tự đô thị đánh ngất xỉu người bán hàng rong (Zing). – Quyền lực xấu xí và thân phận con người (MTG).
- Nguyên phó Giám đốc Sở uống rượu đâm chết người thoát án tù (KT). – Cho phó giám đốc sở đụng chết người thoát tội là trái luật (MTG).
- Đặt tên 2 quận mới Hà Nội: Đã hợp với lòng dân? (Tầm nhìn). - Nỗi lo của đại biểu không đồng ý tách huyện Từ Liêm (ĐV).
- “Chứng minh nhân dân mới và cũ có giá trị như nhau” (Soha). - Hà Nội cấp chứng minh thư mới cho người từ 14 tuổi (TP).
- Chuyển đổi xe tự chế cần phải có lộ trình (VNN). - Đề án mới: Không thể đổ tắc đường tại xe cá nhân (ĐV). - Hỗ trợ gần 867 tỷ đồng thay thế phương tiện bị cấm lưu hành (VOV).
- Chống cát tặc – bắt cóc bỏ đĩa? (ĐĐK).
- Trợ lý người chú của Kim Jong-un xin tị nạn ở Hàn Quốc? (VOV). – Chú ông Kim Jong-un phải “viết thư xin lỗi cháu mỗi ngày” (PNTP).
- Triều Tiên bất ngờ thả tù nhân Mỹ 85 tuổi (Infonet).
- Campuchia chấp thuận đề nghị biểu tình của đảng đối lập (TTXVN/TP).
- Trung Quốc phản ứng Nhật-Hàn về Khu nhận diện phòng không (VOV). - Trung Quốc: “Nhật không được quyền nói càn” (PT).
- Úc không rút lại việc phản đối ADIZ của Trung Quốc (TT). - Australia bác bỏ chỉ trích của Trung Quốc về ADIZ (Tin tức).
- Tổng Bí thư: Tiêu cực trong ngành y tế, giáo dục.. là do đồng tiền (ANTĐ). - Tổng bí thư: Bộ máy đúng là cồng kềnh (VNN).
- Vụ việc xảy ra trong ngành y tế làm xấu hình ảnh thủ đô Hà Nội (PT). - Quảng Ngãi: Vì sao bệnh nhân tử vong sau tiêm thuốc? (DV).
- “Lâu nay chúng ta quá “dễ dãi” với các dự án” (LĐ). - Cần làm rõ có hay không xây nhà trên đất nông nghiệp? (KTĐT).
KINH TẾ- Lại chuyện GDP (Nguyễn Vạn Phú).
- Kiều hối – mỏ vàng lộ thiên (FB Dân quê/Phước béo).
- Nợ xấu đẩy ngân hàng, doanh nghiệp ra tòa (VnM).
- Loại 1.000 doanh nghiệp “ăn hại” (NLĐ).- Năm 2014, vốn cho sản xuất kinh doanh sẽ dồi dào (TN).
- Phó Thống đốc Lê Minh Hưng: Không điều chỉnh tỉ giá từ giờ đến cuối năm (LĐ).
- Giá xăng dầu: Khi doanh nghiệp và Bộ vênh nhau (ĐĐK).- Ai mà tin ! (NLĐ).
- Chặn gian lận thuế chuyển nhượng vốn (NLĐ).
- Hà Nội siết chặt quản lý biệt thự xây trước năm 1954 (TTXVN).
- Vụ “Cưỡng chế hơn 3.000 tấn càphê”: Đã xảy ra xô xát! (LĐ).
- Tập vẽ chân dung… nông dân (SGTT). =>
- Thu mua vịt đẻ xuất sang Trung Quốc (TT).
- Cạm bẫy thương trường quốc tế: Hóa giải (NLĐ).
- Nguyễn Vạn Phú: Bitcoin là gì? (TBKTSG). – Tiền ảo Bitcoin (TTCT). – 24 triệu đồng một Bitcoin ở Việt Nam (Zing). – Thị trường chứng khoán Mỹ, công nghệ cao và Bitcoin đang “sủi bọt” (Gafin).
- Qantas bị xếp bậc tín nhiệm thấp kỷ lục (BBC).
- Cần mở “không gian” (ANTĐ).
- Năm 2014, lãi suất cho vay vẫn sẽ ở mức cao (PLTP). - Xác lập mặt bằng lãi suất mới? (Infonet).
- Vì sao thuyền rời xa bến? (VNN). - Cuối năm, ngân hàng đem ô tô, vàng nhẫn “dụ” khách (Infonet).
- Giá đất ở Hà Nội cao nhất là 81 triệu đồng/m2 (TN). - ‘Miếng bánh’ 30.000 tỷ: Chưa ăn đã ôi (VNN).
- Ẩn số… cổ tức vốn nhà nước (DĐDN).
- Heo sạch loay hoay tìm đầu ra (PLTP).
- Bài tập tính… nợ xấu (DNSG). – Trao “chìa khóa” tái cấp vốn từ nợ xấu (VnEco).
- Ngân hàng ‘ế’ ngoại tệ (TN). – NHNN bán thêm được 14.800 lượng vàng (TP). – Giá vàng lại chao đảo trước khi khép lại một tuần đầy biến động (SM).
- Lúc này nên bỏ tiền vào vàng hay bất động sản? (TTT/CafeF).
- Bất động sản: Khó khăn vẫn chồng chất (DNSG). - TP.HCM: Vì sao người dân thờ ơ nhà tái định cư? (VTV).
- Người dân vừa gánh lỗ chục tỉ cho Petrolimex? (ĐV). - Giá gas tăng cao: Người lao động lay lắt (ĐĐK). – Người mua xăng thiệt tiền tỉ (TT).
- Tôm thẻ “qua mặt” tôm sú (SGGP).
- Trái cây Trung Quốc “ngập” Hà Nội (MTG).
- Tăng trưởng cần gắn với ổn định kinh tế vĩ mô (Tin tức).
- Vàng tuần 9 – 14/12: Nghĩ gì được nấy (ĐTCK). - Vàng trong nước cao hơn thế giới 4,02 triệu đồng/lượng (VOV).
- Bất động sản: Đâu là đáy thị trường? (VnM).
- Chứng khoán tuần mới: Tâm điểm ETFs (ĐTCK).
- Đối thoại giữa hải quan và doanh nghiệp: Doanh nghiệp sợ lộ thông tin! (DV). - Bà Phạm Chi Lan: “Sợ nhất ngọn lửa kinh doanh của doanh nghiệp không còn” (Infonet).
- Đầu mối xăng dầu được vay ngoại tệ đến hết năm 2014 (VOV). - Dầu tăng vọt hơn 5%/tuần lên sát 98 USD/thùng (Vietstock).
- Giá gas tăng mạnh – dân lo lắng (PT).
- Tận dụng phù sa trồng rau sạch (DV).
VĂN HÓA-THỂ THAO
<- Quản lý di tích: Lấy ai là người đứng mũi chịu sào? (TTXVN).- Nhiều người quản lý lễ hội mà không hiểu lễ hội (QĐND).
- Tìm thấy cổ vật niên đại ước trên 2.500 năm tại Long An (TTXVN).
- Lấp lánh dù kê (SGGP).
- NHẬN ĐƯỢC CHỮ CỦA CỤ VŨ NGỌC LIỄN (Nguyễn Trọng Tạo).
- Inrasara: Đọc Phê bình văn học hậu hiện đại Việt Nam (Inrasara).
- Chìa khóa nào để hiểu BÙI GIÁNG ? (Lê Thiếu Nhơn).
- Inrasara: Nhận diện 6 khuôn mặt thơ Cham 3: Đồng Chuông Tử, đi & về (Inrasara). – Inrasara: Nhận diện 6 khuôn mặt thơ Cham 6: Kiều Maily, từ hoang mang Giữa hai khoảng trống đến bước nhảy khẳng định nữ quyền.
- Chùm thơ nhân Kỷ niệm 95 năm ngày sinh Nguyễn Bính (Trần Mỹ Giống). – CHÙM THƠ THIẾU NHI CỦA NHÀ THƠ THY NGỌC. – VĨ CẦM 1 (Tương tri). – trôi (Da màu). – Patrick Lane: Nếu tình cờ cái đẹp xuống trên tay. – Phân biệt chủng tộc (Quê choa).
- LÂM THỊ MỸ DẠ- CHO ANH TỰA VÀO EM (Ngô Minh). – VÔ THƯỜNG (Tương tri). – Khúc ai điếu tặng mùa đông (Tiền vệ). – GIA LAI CÀ KÊ 5 (Văn Công Hùng). – Chuyện không có trong sự thật (Quê choa).
- Dương Thu Hương (MDTG).
- Nước mắt của rượu (Blog VOA).
- Xung quanh phát biểu của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Thanh Sơn về việc thí sinh Trần Thị Quỳnh đeo dải băng sai tên nước, Nhà sử học Dương Trung Quốc: Phát biểu với những lời lẽ như vậy để làm gì (VH).
- Đã đến lúc nên bỏ SEA Games! (TN).
- Lễ bốc thăm VCK World Cup 2014: Xa hoa, lãng mạn và… lãng phí (TN). – Ẩn số Nhóm X trong rút thăm xếp bảng cho World Cup 2014 (VOA). – World Cup 2014: Những đại diện bóng đá châu Âu (RFA).
- “Cuộc chiến” thắt lòng bên ngôi cổ tự (LĐ). - “Phá đỉnh Tam Đảo, tự ý xây chùa“: Bà Tâm “phù phép” thế nào? (KT).
- Kỷ lục đồ xôi tại Yên Tử nhân Đại lễ tưởng niệm 705 năm ngày Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn (Giadinh.net).
- Nước mắt của diễn viên hài (DT).
- Quản lý di tích trong thế “bí” (TT). – Bộ Văn hóa “siết” quản lý di tích (TQ). – Vẫn loay hoay chuyện quản lý di tích (ĐĐK). – Di sản văn hóa và… sân khấu hóa (ĐĐK).
- Quản lý và thực hiện nếp sống văn minh tại di tích: Sẽ trả giá đắt nếu còn buông lỏng (ANTĐ).
- Đờn ca tài tử Nam Bộ được UNESCO vinh danh: Di sản Thế giới đã trải đều trên dải đất hình chữ S (ĐĐK). – Đờn ca tài tử từng xuất ngoại hơn 100 năm trước (TN). – Đờn ca tài tử: ‘Tài tử’ nhưng bài bản, chuyên nghiệp (TTVH). – Lặng thầm hai nữ đờn trứ danh (TP).
- Ảm đạm quá…! (ĐĐK).
- Thăm làng nghề Thổ Hà qua ảnh (aFamily).
- Ngại gì… “phim lai”! (PT).
- Chủ nghĩa tiêu thụ và Phật học (TG&VN).
- Hà Thành có còn khoảng lặng? (TTVH).
GIÁO DỤC-KHOA HỌC- Học, học nữa, học mãi vẫn thế? (BBC).
- Trường công chuyển sang tư, giáo viên hoang mang (TT).
- Gian nan y tế học đường (SGGP).- Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển: PISA không đánh giá được toàn bộ năng lực của học sinh (PL&XH). – Không nên bay bổng quá trớn… vì “miếng bánh” PISA (MTG). – PISA: học sinh Việt Nam trốn học cao hơn mức trung bình (TT).
- Phản hồi bài viết “Lớp VIP, trường chất lượng cao – một dạng phân biệt giàu nghèo trong giáo dục” (PL&XH).
- Sách của Nhà xuất bản Mỹ thuật lại sai (SGGP).
- Xôn xao đề văn nghị luận về ‘YOLO’ (Mực tím/NLĐ). =>
- Trải Nghiệm Về Chuyện Du Học Của Con Cái (DNSG/Alan Phan).
- Pháp sẽ đón tiếp 50 ngàn sinh viên Trung Quốc từ nay đến 2015 (RFI).
- PISA và niềm tin (TN). - Trợ lý Bộ trưởng Giáo dục Mỹ giải mã kết quả PISA (VNN). - Giám đốc PISA nói về học sinh Việt Nam giỏi hơn Anh, Mỹ (TP).
- Làm sạch nền giáo dục, có khó không? (MTG).
- Con học lớp 5 “căng” hơn bố học thạc sĩ (TT). - TS. Lê Bá Khánh Trình: “Các em đang bị nhồi nhét, học như cái máy” (Infonet).
- Không biết tâm sự với ai! (TN).
- Chật vật tìm việc cuối năm (PLTP). - Sinh viên vào mùa làm thêm (TP).
- Cán bộ VKSNDTC chỉ ra những hạn chế, bất cập để cải cách giáo dục (GDVN). - Đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT: Môi trường giáo dục công bằng, cách nào? (ĐĐK).
- Nở rộ mầm non ngoài công lập- chưa mừng đã phải lo – Bài cuối (Tin tức). – Đà Nẵng: “khai tử” 2 trường mầm non công lập (TT).
- Ngày hội sách “siêu rẻ” dành cho sinh viên (MTG). – Gần 500 đầu sách tham khảo được giới thiệu vào trường học (DT).
- Quảng Ngãi: Nỗi lo trường dột nát (MTG).
- Giúp con đi học một mình (TN).
- Bất cập trong quản lý các nhóm, lớp mầm non tư thục (GD&TĐ). Trường mầm non công lập lại chuyển đổi sang tư thục (GD&TĐ).
- Triển khai dạy – học Ngữ văn địa phương (GD&TĐ).
XÃ HỘI-MÔI TRƯỜNG<- KHỞI CÔNG CÔNG TRÌNH “Cùng em vượt lũ tới trường” (Thành).
- Bé sơ sinh chết sau khi tiêm vắc xin (TN).
- Vụ bác sĩ Tường vứt xác nạn nhân: Chuyển hướng tìm kiếm trên cạn (TN).- “Văn hóa” chụp giựt (NLĐ). – Hôi của và ăn bẩn (TN). – Lật xe tải, hàng trăm thùng nước lăn khắp đường. – Lúng túng xóa xe tự chế (NLĐ).
- Vụ ngập tới cổ vì vỡ bờ bao: Còn ngập tới đầu gối (TN).
- Vụ 4 người ngộ độc rượu chết: Thu giữ hơn 6.000 chai rượu (NLĐ).
- Chuyện viết ra để khỏi phải nghĩ đến nữa (DCVO).
- Campuchia tái tục chuơng trình con nuôi quốc tế vào năm 2014 (VOA).
- Các nhà hảo tâm cam kết 12 tỷ đôla cho Quỹ Toàn cầu (VOA).
- Trung Quốc: Rúng động nữ sinh 10 tuổi ném em bé 2 tuổi từ tầng 25 (Tin nóng).
- Ô nhiễm không khí ở Thượng Hải đạt mức kỷ lục (NLĐ).
- Đạo diễn Trương Nghệ Mưu bị kiện đòi phạt 119 triệu euro vì có nhiều con (RFI).
- Bão Xaver ập vào Scotland, Ðức chuẩn bị chống bão (VOA). – Bão Xaver hoành hành tại châu Âu, làm 9 người chết (TTXVN).
- Những nghi án vấy bẩn phở Hà Nội (VNN).
- Ngày càng nhiều người vô cảm, tàn nhẫn đang tạo ra một xã hội bất an (GDVN). – Vào tận khu kinh tế đánh công nhân thương tích (VNN). – Nhân viên tẩm quất kể lại giây phút bị tra tấn (NĐT).
- Vụ Cát Tường: Sợ dân chài phát hiện, BS Tường không ném xác xuống sông? (ĐS&PL). – “Con gái Long Vương” xuất hiện nhưng xác chị Huyền vẫn… bặt tăm (Soha). – Vụ Cát Tường: Lộ diện nghi phạm thứ 3 (NĐT). – Lòng vị tha của gia đình nạn nhân vụ Cát Tường (VNN). – Nghi án có người thứ 3 phi tang xác chị Huyền? (TP).
- Tin vào lòng tốt (TN).
- Biệt tài của người đàn ông mù (VNE/TP).
- Lọc mặn lấy nước ngọt giúp dân (DV).
QUỐC TẾ - Mỹ đề nghị hỗ trợ kỹ thuật tiêu hủy vũ khí hóa học Syria (VOV). – Phe nổi dậy Syira giết một nhà báo Iraq (SGGP). – Người tị nạn Syria tiếp tục đổ về Jordan (Tin tức).
- An ninh Israel đứng đầu nghị trình đàm phán hạt nhân với Iran (VOA).
- Israel phủ nhận can dự vào vụ ám sát chỉ huy Hezbollah (VOA).
- Al-Qaida nhận trách nhiệm tấn công Bộ Quốc phòng Yemen (VOA).- Trung Quốc có nhiều khả năng giành được hợp đồng bán tên lửa cho Thổ Nhĩ Kỳ (RFI).
- Somalia: Tấn công tự sát bằng xe cài bom, 9 người chết (VOA). – Đánh bom gần dinh Tổng thống Somalia, 1 nghị sỹ thiệt mạng (VOV). =>
- Một công dân Mỹ bị giết tại Benghazi, Libya (VOA).
- Mỹ cáo buộc hàng chục nhà ngoại giao Nga tội gian lận (VOA). – Nga: Mỹ “chơi xấu rẻ tiền” (NLĐ).
- Nga mở điều tra hình sự về nạn buôn bán trẻ em ở Mỹ (VOA).
- Phó tổng thống Mỹ thăm Nam Hàn (BBC). – Phó Tổng thống Mỹ cam kết những gì ở Seoul? (VNN).
- TT Ukraine hội đàm bất ngờ với TT Putin (NLĐ).
- Ông Medvedev chưa có ý định rời ghế thủ tướng Nga (Tin tức).
- Nguyễn Hưng Quốc: Nelson Mandela, quyền lực của sự tha thứ (Blog VOA). – Cuộc đời Mandela có ý nghĩa cho VN? (BBC). – Tiến sỹ Đoàn Xuân Lộc: Nelson Mandela và bài học hòa giải. – ‘VN nên học Mandela tinh thần hòa giải’. – Nelson Mandela: một ngọn hải đăng. – Nhìn lại cuộc đời ông Nelson Mandela. – Những lời đáng nhớ của Mandela. – Nelson Mandela, chiến sĩ chống AIDS ở Nam Phi (TN).
- Lãnh đạo quốc tế tưởng nhớ Mandela (BBC). – Lãnh đạo thế giới bày tỏ sự thương tiếc ông Mandela (VOA). – Châu Á tiếc thương nhà cách mạng hòa bình Mandela. – Dân chúng Nam Phi thương tiếc cố Tổng Thống Mandela. – Giáo hoàng Francis ca ngợi cố Tổng thống Nelson Mandela (TTXVN). – Giã biệt người đàn ông không khóc (NLĐ). - Vĩnh biệt Nen-xơn Man-đê-la – Người hùng của hòa bình: Kỳ I: Từ khủng bố đến biểu tượng tự do (QĐND).
- Mandela ra vào nhà tù như thế nào? (Hiệu Minh). – Singing Mandela’s praises (PVLH). – Nelson Mandela và ước nguyện chưa hoàn thành (RFI).
- TT Philippines cố gắng xây dựng lại thanh danh sau thiên tai (VOA).
- Thái Lan lại đứng trước bất ổn (NLĐ). – Biểu tình ở Thái Lan: ‘Trận đánh cuối cùng’ diễn ra vào ngày 9.12 (TN). – Đối lập Thái Lan chuẩn bị tiếp tục biểu tình chống chính phủ (RFI). – Vua Thái bất lực trước một vương quốc phân hóa (RFI).
- Quốc hội Mỹ dọa phủ quyết TPP (VOV).
- Quân đội Pháp can thiệp vào Trung Phi (PLTP).
- Tang lễ Nelson Mandela được tổ chức theo nghi lễ bộ tộc châu Phi (Infonet). - Nelson Mandela qua đời: ‘Nguồn sáng’ vĩ đại đã tắt (TP). - Nam Phi chìm trong đau buồn (ANTĐ).
- Mỹ trấn an các đồng minh Trung Đông (Tin tức).
- Tang lễ Nelson Mandela lớn nhất trong lịch sử (VNN). – Nam Phi bắt đầu 10 ngày tưởng nhớ ông Mandela (TT).
- Thái Lan: Khoảng lặng trước cơn bão (PT). – Biểu tình trở lại ở Bangkok (TT). – Thủ lĩnh biểu tình Thái quyết chiến trận cuối (VNE). – Chính phủ và người biểu tình Thái Lan quyết không lùi bước (Tin tức). – Biểu tình Thái Lan: Chuẩn bị ra đòn quyết định (KP). – Tư lệnh quân đội Thái Lan kêu gọi đàm phán (TP).
- Tổng thống Syria ‘chắc chân’ trước thềm Geneva II (Tin tức). - Syria: Nơi một đám tang cũng là thứ xa xỉ (LĐ).
- Nga và Ukraine thảo luận đối tác chiến lược (Tin tức).
- Ba đời Tổng thống Mỹ đến Nam Phi tưởng niệm Nelson Mandela (TN). - Những câu chuyện đời thường của huyền thoại Mandela (TT).
* Video: + Bản tin video sáng 06-12-2013; + World Cup 2014: Thực lực các đội tuyển Nam Mỹ; + Bản tin video tối 06-12-2013; + Luật gia Lê Hiếu Đằng tuyên bố từ bỏ Đảng Cộng sản VN; + VN quan tâm về việc TQ lập vùng phòng không ở biển Hoa Đông; + Philiippines nâng cấp Trường Sa.* VTV: + Chào buổi sáng – 06/12/2013; + Điểm báo – 06/12/2013; + Cuộc sống thường ngày – 06/12/2013; + 360 độ Thể thao – 06/12/2013; + Tài chính tiêu dùng – 06/12/2013; + Tài chính kinh doanh sáng – 06/12/2013; + Tài chính kinh doanh trưa – 06/12/2013; + Tài chính kinh doanh tối – 06/12/2013; + Thế giới trong ngày – 06/12/2013; + Bản tin quốc tế 17h – 06/12/2013; + Thời sự 12h – 06/12/2013; + Thời sự VTV 19h ngày 6/12.
2143. Nhân 85 năm Tuyên ngôn Nhân quyền Quốc tế: Nhân Quyền – Khát Vọng Ngàn Đời
| E |
“Hãy thực hiện công lý đi, cho dù thế giới có tiêu vong”.
Tuyên ngôn toàn thế giới về nhân quyền do Liên Hiệp Quốc công bố ngày 10 tháng 12 năm 1948 mở đầu rất thống thiết:
“Sự xâm phạm và coi thường nhân quyền dẫn đến các hành động dã man xúc phạm tới lương tâm của nhân loại, và việc xây dựng một thế giới trong đó con người không còn phải chịu sự khủng bố và sự khốn cùng, được tự do ngôn luận và tự do tín ngưỡng là khát vọng cao nhất của con người.
Nhân quyền phải được pháp luật bảo đảm, để mỗi người không còn bị buộc phải – khi không còn cách nào khác – nổi dậy đấu tranh chống lại sự tàn bạo và áp bức”.
Ngày 25-6-1993, hội nghị thế giới về nhân quyền
“Trịnh trọng thông qua Tuyên ngôn Vienna và Chương trình Hành động dưới đây:
Hội nghị thế giới về nhân quyền khẳng định lại cam kết trịnh trọng của tất cả các quốc gia là hoàn thành nghĩa vụ của họ về thúc đẩy sự tôn trọng ở khắp nơi, thực hiện và bảo vệ tất cả các quyền con người và quyền tự do cơ bản cho mọi người phù hợp với Hiến chương Liên Hiệp Quốc cùng các văn kiện khác liên quan tới quyền con người và luật pháp quốc tế…” vv…
Từ 1948 đến nay, sau Tuyên ngôn toàn thế giới về Nhân quyền, Liên Hiệp Quốc đã ban hành tới 53 công ước và văn bản pháp lý quốc tế liên quan đến lĩnh vực quyền và tự do cơ bản của con người bao gồm các công ước về các quyền chính trị dân sự, công ước về các quyền kinh tế, văn hóa, xã hội…Con người hằng khao khát, nhân loại đã dốc bao nhiêu trí lực nhằm tìm phương cách tốt nhất hiện thực hóa vấn đề quyền con người, nhưng chính Các Mác thì cho rằng nhân quyền tư sản là “quyền con người của chủ nghĩa ích kỷ” là “quyền lợi của thành viên xã hội thị dân”. Ông Lý Quang Diệu thì phỉ báng rằng:
“Vấn đề nhân quyền là mặt trái của đồng bạc trắng châu Á”.
Ông còn võ đoán:
“Người Nga không hề tin một chữ nào trong bản tuyên ngôn mà họ đã ký (tức tuyên ngôn toàn thế giới về Nhân quyền, 1948 – TG). Còn người Trung Quốc thì bấy giờ đang trong tình trạng hỗn loạn cực độ. Họ phải giả vờ ủng hộ nhân quyền và tự do gắn liền với nhân loại để tranh thủ viện trợ của Mỹ và đối phó với sự chống đối của những người cộng sản”. (1)
Ở Việt Nam, nhân quyền được quy kết vào quyền công dân. Điều 50, Hiến pháp Việt Nam 1992 ghi
“Ở nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa và xã hội được tôn trọng thể hiện ở các quyền công dân và được quy định trong Hiến pháp và Luật”.
Một vấn đề rất thiết thân với con người lại bị chính con người đem ra chế tác, ngụy tạo, phỉ báng! Chẳng trách gì ở một chuồng thú trong thảo cầm viên tại thủ đô Lusaka, nước Zambia có treo tấm biển ghi: “Con vật nguy hiểm nhất thế giới”. Nhìn vào chuồng chẳng thấy gì hết ngoài hình ảnh của chính người đứng xem trong chiếc gương treo ngang mặt người.
Liệu thế giới có những giá trị chung về nhân quyền không? Liệu Việt Nam có nhất quyết phải bảo đảm những giá trị chung đó không?
Người viết bài này vốn chỉ quen khảo sát các trường Địa vật lý mà “ngoại đạo” đối với “các trường nhân văn” nên không hy vọng có thể luận đàm hay lý giải về một vấn đề to lớn như vậy mà chủ yếu muốn trình bày những nhận thức về một khát vọng của nhân loại và mong ước đất nước mình – với hàng triệu sinh linh khi ngã xuống trong suốt nửa thế kỷ qua đã tưởng vọng đến những giá trị cơ bản của nhân quyền thông qua các tiêu chí độc lập, tự do, hạnh phúc – sẽ phải hoàn toàn xứng đáng tận hưởng khát vọng đó.
1. Những Ý Niệm Về Nhân Quyền
| N |
“Chúng tôi coi những chân lý sau đây là hiển nhiên, rằng tất cả mọi người sinh ra đều bình đẳng, rằng tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy có Quyền được sống, Quyền tự do và Quyền mưu cầu hạnh phúc”.
Có lẽ đây là lần đầu tiên khái niệm quyền con người được chính thức công bố trên văn bản.
Bản tuyên ngôn khẳng định quyền con người là hiển nhiên, vốn có, là không thể xâm phạm. Nó xuất hiện và tồn tại cùng xã hội loài người; không phải vũ đoán hoặc do ý chí áp đặt mà do “tạo hóa” sinh ra. Các triết gia thời cổ đại từng cho rằng các quyền tự nhiên là tài sản của tất cả mọi người. Trước đây 36 thế kỷ, Hammourabi – người sáng lập ra Babylone – quan niệm “Công lý bùng nổ để ngăn chặn kẻ mạnh làm hại người yếu”. J.J. Rousseau, mở đầu cuốn “Khế Ước Xã Hội” với lời tuyên bố “Con người sinh ra đã là tự do”.
Trong lịch sử phát triển, quan niệm quyền con người là khả năng bẩm sinh và có tính thực tế đã tạo sức mạnh cho con người vươn tới tự do và bình đẳng. Xã hội chiếm hữu nô lệ rung chuyển và sụp đổ do các cuộc khởi nghĩa nhằm giành lại quyền làm người của những người nô lệ bị chủ nô tước đoạt. Lúc đó ước nguyện cơ bản của quyền con người là quyền tự do chứ chưa có sự thôi thúc giành giật lợi quyền kinh tế. Khi giai cấp tư sản giương ngọn cờ dân chủ, tự do, bình đẳng thì đã tập họp được cả xã hội nhất tề đứng dậy lật đổ chế độ chuyên chế phong kiến xóa bỏ xã hội thần dân, xác lập xã hội công dân.
Trên cơ sở quan niệm rằng con người là sự trừu tượng hóa của tất cả các thực thể cá nhân; coi con người với tư cách chủ thể của nhân quyền, là các cá nhân đã được trừu tượng hóa và siêu thoát khỏi những ràng buộc của kết cấu chính trị, xã hội như: màu da, dân tộc, tôn giáo, quốc tịch…, Tuyên ngôn độc lập 1776 nêu rõ quyền con người gồm ba nội dung chủ yếu: quyền sống, quyền được tự do và quyền được mưu cầu hạnh phúc. Các quyền đó bình đẳng đối với từng cá nhân, cho tất cả mọi người, không phân biệt chủng tộc, giới tính, vị thế xã hội… Bình đẳng là khả năng bẩm sinh của con người. Mỗi con người đều được tạo hóa phú cho các khả năng về cảm xúc, giao tiếp, tư duy và nếu có sự phát triển bình thường về thể chất thì đều có quyền được hưởng các quyền cơ bản của nhân quyền. Sự bất bình đẳng trong các khả năng thụ hưởng quyền con người chẳng qua là do sự phát triển phái sinh, giả tạo gây ra bởi xã hội.
Theo sự phân loại chung thể hiện trong các công ước quốc tế thì nhân quyền bao gồm hai lĩnh vực.
* Thuộc lĩnh vực các quyền dân sự và chính trị gồm có:
1) Quyền được sống và không bị tước đoạt sinh mạng một cách độc đoán.
2) Quyền có an ninh cá nhân, không bị bắt giữ vô cớ hay bị bỏ tù mà không xét xử công minh.
3) Quyền không bị đối xử độc ác và không bị tra tấn kể cả khi bị bỏ tù.
4) Quyền bình đẳng trước pháp luật và không bị áp dụng phép hồi tố bất lợi.
5) Quyền tự do cư trú và đi lại.
6) Quyền sở hữu tài sản.
7) Quyền bất khả xâm phạm đối với đời sống riêng tư, gia đình, nhà “, thư tín.
8) Quyền được bảo vệ danh dự, uy tín, nhân phẩm.
9) Quyền tự do tín ngưỡng và không tín ngưỡng.
10) Quyền tự do lập hội và hội họp.
11) Quyền được khiếu nại, tố cáo bất cứ cá nhân, tổ chức nào.
12) Quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí.
13) Quyền tự do biểu tình.
14) Quyền được tham gia quản lý xã hội (bầu cử, ứng cử…).
* Thuộc lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa gồm có:
1) Quyền có việc làm và được hưởng thụ thỏa đáng.
2) Quyền được chăm sóc về y tế.
3) Quyền được hưởng nền giáo dục, trước hết là giáo dục tiểu học miễn phí.
4) Quyền được có nơi cư trú.
5) Quyền được sống đủ cho bản thân và gia đình.
6) Quyền được sống trong môi trường không ô nhiễm, độc hại.
v.v…
Chủ nghĩa nhân bản xuất phát từ nhân tính, coi tự do, bình đẳng, bác ái là thuộc tính con người. Lấy con người làm điểm xuất phát và cũng là đích cuối cùng, là giá trị cao nhất trong mọi giá trị, nhân quyền được xếp cao hơn chủ quyền, nhân quyền không có biên giới quốc gia.
Tuy nhiên chủ nghĩa Mác không thừa nhận con người trừu trượng, con người khái quát, nên cũng không thừa nhận khái niệm nhân quyền trên. Mác từng nói:
“Con người quyết không phải là cái trừu tượng bám đậu ngoài thế giới. Con người chính là thế giới của con người, chính là quốc gia, xã hội”.
Những người xuất phát từ chủ nghĩa duy vật lịch sử chỉ xem nhân quyền là quyền lợi của con người với tư cách là thành viên xã hội, do đó, nhân quyền mà họ được hưởng dù nói về tính chất, nội dung, hình thức cùng những bảo đảm về tư pháp đều do chế độ xã hội quyết định. Họ cho rằng nhân quyền chỉ là sự giới định và thừa nhận xã hội mà con người giành được với tư cách là sự vật tồn tại trong xã hội. Sự thừa nhận và giới định này biểu hiện ở tư cách là người tham dự giao lưu xã hội. Có hay không có tư cách này tức là có hay không có quyền lợi; tư cách bằng nào thì quyền lợi bằng nấy.
Trong khi Jan Martenson, Cao ủy Liên Hiệp Quốc về quyền con người đã khẳng định:
“Trong nhân quyền không có công dân hạng hai, và không có ai sinh ra để phải ngồi đằng sau cỗ xe nhân quyền” (2)
thì thậm chí có nhà lý luận Trung Quốc còn coi
“Nhân quyền trước hết là nhân quyền của một giai cấp nhất định, có tính giai cấp rất rõ rệt. Ban đầu sự nảy sinh nhân quyền có cùng một quá trình lịch sử với sự sản sinh giai cấp….
Sự thừa nhận của xã hội đối với người nào đó, trước hết phải coi người đó là thành viên của giai cấp nào…. Nhân quyền của giai cấp thống trị là sự hạn chế đối với giai cấp bị trị… Cho dù ngay trong nội bộ một giai cấp, nhân quyền của mỗi người đều là sự hạn chế đối với mọi người có quan hệ giao lưu với người đó… “. (3)
Những lý luận kiểu ấy dễ dàng trở thành nền tảng, thiết lập nên “cái nhân quyền” của giai cấp công nhân phải khác, và tất nhiên là hơn, nhân quyền của giai cấp nông dân, của tầng lớp trí thức. “Cái nhân quyền” của những người cộng sản phải là một đặc quyền. “Cái nhân quyền” của Pol Pot cho phép ông ta tàn sát hàng triệu đồng bào mình! “Cái nhân quyền” của Stalin trao sứ mệnh cho người ấy đày đọa, giết hại hàng vạn đồng chí mình! Thật là kinh khủng!!!
Ngay từ thời cổ đại người ta đã biết quan tâm đến quyền con người. Thị dân ở một số thành phố Ai Cập đã sử dụng các quyền như quyền tự do ngôn luận, quyền bình đẳng của tất cả mọi người trước pháp luật. Antigone đã nói đến quyền không vâng lời trước Creon. Spartacus đã tuyên bố trước những người nô lệ về quyền chống lại áp bức.
Tiếc rằng trong suốt lịch sử hình thành và phát triển của mình, ở các nước XHCN đã tồn tại phổ biến tinh thần phủ nhận khái niệm quyền con người. Khi cực chẳng đã phải ngồi bàn thảo về một nhu cầu hết sức thiêng liêng và toàn diện này thì người ta lại thường nhấn mạnh sự ưu tiên của các quyền kinh tế – xã hội so với các quyền chính trị và tự do cá nhân. Họ xem các quyền chính trị và tự do cá nhân chỉ là những xa xí phẩm chưa cần thiết hoặc không cần thiết đối với quảng đại quần chúng. Ngay giữa hội nghị nhân quyền Vienna 1993, thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc Lưu Hoa Thu vẫn còn dóng dả:
“Đối với bất kỳ một nước đang phát triển nào, vấn đề phát triển kinh tế là quyền con người quan trọng nhất”.
Phải chăng người ta muốn dìm đầu con người vào cái máng ăn để quên hết mọi thứ khác? Thế rồi cứ vậy, nay họ cho thêm ít khô lạc, mai chút bột cá là phải tung hô Đảng muôn năm và Đời đời nhớ ơn lãnh tụ!
Dẫu vậy, việc đề cao quyền kinh tế xã hội chỉ càng làm cho họ càng thêm “hở sườn” cả về lý luận lẫn trong thực tế. Xét về mặt đời sống kinh tế thì các nước XHCN nói chung và Trung Quốc nói riêng đều đã giải quyết rất kém so với các nước Phương Tây.
Còn Việt Nam?
Vì sao cho đến bây giờ chúng ta vẫn còn là một trong hai mươi nước nghèo nhất thế giới? Cách mạng Việt Nam từ 1930 đến nay đã làm được gì?
Vì sao chúng ta không tập trung sách lược, chiến lược vào để giải quyết “vấn đề phát triển kinh tế là quyền con người quan trọng nhất” như quý vị nêu trên?
Thật ngạc nhiên khi nghe một nhà lý luận biện lý hùng hồn rằng:
“Chỉ có đồ ngốc mới tin rằng: Một người không có một tý gì ngoài cái mồm ra lại có quyền tự do ngôn luận giống như người có điện đài, tivi, báo chí và nhà xuất bản; một người không có một xu đút túi lại có quyền ứng cử ngang với người có thể tiêu hàng triệu, hàng chục triệu đồng để tranh cử; một người lang thang đầu phố lại có quyền bảo đảm an toàn thân thể ngang với người có thể thuê được cả vệ sỹ”. (4)
Làm sao lại có thể lộn sòng giữa nhân và quả, giữa phương tiện và sự thành đạt như vậy được. Cùng một điều kiện ban đầu nhưng ai cũng đã biết, mọi đối tượng khác nhau đều biến hóa khác nhau. Cũng như trong xã hội rồi có người làm thầy, làm thợ, làm vua, làm tôi nhưng Tạo Hóa chí minh, chí công thì chí ít cứ phải “nặn” cho mỗi con người đủ cả đầu mình, tứ chi và năm giác quan đã. Nhân quyền cũng vậy, tất phải có cái chung.
2. Thế Giới Cần Thống Nhất Hành Động
Vì Nhân Quyền
| V |
Thế giới đang trở nên đầm ấm biết bao khi những kẻ yêu nhau xa nhau vẫn có thể thường xuyên không chỉ nghe được tiếng nói của nhau qua điện thoại mà còn có thể trực tiếp nhìn thấy nhau trên màn hình của máy điện toán cá nhân. Nhưng, thế giới lại cũng đang cùng có những mối lo chung về lỗ thủng của tầng Ozon, về sự lan truyền của căn bệnh thế kỷ AIDS, về tổ chức khủng bố xuyên quốc gia v.v…
Trước thực tế của những yếu tố toàn cầu đó, loài người đang ngày càng ý thức rõ hơn về một chỉnh thể thống nhất, trong đó mỗi cá nhân không thể chỉ suy nghĩ về mình, mỗi quốc gia không còn chỉ có thể tự bảo vệ mình mà tất cả cùng phải đặt mình vào cộng đồng chung toàn thế giới. Từ đây, những lợi ích và giá trị chung toàn nhân loại không những đang trở thành hiện thực không thể chối bỏ mà còn có ý nghĩa ưu tiên hàng đầu so với những cái khác.
Sự xuất hiện của những vấn đề toàn cầu động chạm đến lợi ích của mỗi dân tộc, mỗi quốc gia. Sở dĩ như vậy là vì các quyền của con người bản thân nó vừa chứa đựng những nhu cầu riêng biệt vừa là phản ánh tổng hợp mọi vấn đề toàn cầu. Mặt khác, mỗi vấn đề toàn cầu hoặc có hình thức là một quyền xác định của con người hoặc trở thành đối tượng tác động của chính nó. Các quyền của con người và của các dân tộc đan kết hữu cơ với những vấn đề toàn cầu và những vấn đề toàn cầu cũng làm nảy sinh sự ra đời và vận hành các thiết chế và quy phạm chung tạo điều kiện hình thành các lực lượng chung cùng tham gia giải quyết những vấn đề nhân quyền hướng tới trào lưu tiến hóa của nền văn minh nhân loại. Nhân quyền cũng đa dạng, cũng phức tạp và bản thân cũng chứa đầy mâu thuẫn như thế giới nhưng lại cũng phải được quan niệm thống nhất như chính bản thân thế giới không thể chia cắt, không thể tách rời.
Phấn đấu thiết chế cho được những ý niệm chung về nhân quyền và nỗ lực xúc tiến những biện pháp hữu hiệu nhất để thực hiện hóa việc thực thi và bảo vệ các giá trị chung toàn nhân loại đó phải là nghĩa vụ thiêng liêng xây dựng một thế giới công bằng, nhân ái, bảo đảm sự phát triển ổn định và bền vững cho mỗi quốc gia và cho cả cộng đồng quốc tế.
Tự do, bình đẳng, công lý chính là đặc trưng bản chất và yêu cầu cơ bản của nhân quyền. Chính những giá trị nhân văn cao quý, vĩnh hằng đó sẽ hội tụ nhân loại lại và nâng tầm con người lên. Khi giương cao ngọn cờ “Tự do hay là chết” thì dù con người có phải hy sinh người ta cũng chắc chắn là thánh thiện, là không bị dối lừa. Bởi vì, ta từng thấy trong lịch sử, nếu chỉ biết xả thân dưới ngọn cờ: “Tổ quốc hay là chết” thì nhiều khi con người dễ bị mê hoặc để tự biến thành vật tế thần cho một tập đoàn xảo quyệt hoặc một cá nhân cuồng loạn nào đó.
Thật ghê sợ khi vị thủ lĩnh từ một hòn đảo nhỏ bé gào thét lên: Kẻ thù mà đặt chân lên đất nước này thì chúng chỉ có thể bước đi trên hoang tàn của máu và tro bụi!
Hàng chục, hàng trăm triệu người sao lại chỉ có thể được sống, tổ quốc sao lại chỉ có thể được phép tồn tại khi nó chịu “nhuộm màu” bởi một hệ tư tưởng ABC, chịu tuân theo sự lãnh đạo của một đảng OPQ, chịu thừa nhận một lãnh tụ XYZ? Sao người ta lại bắt trẻ già trai gái muốn được thừa nhận là yêu nước thì phải yêu chủ nghĩa xã hội (để rồi nếu không yêu chủ nghĩa xã hội tức là phản quốc, là không được bảo đảm quyền được sống). Sao lại phải đốt cháy cả giảy Trường Sơn đi nếu đất nước này không thuộc về chúng ta?!
Nhân quyền nếu được đề cao đúng mức, được tôn trọng thực sự thì quần chúng hẳn đã không bị dễ dàng lừa mị để phải hy sinh vô ích.
Do phải bảo vệ quyền lợi riêng cho những tập đoàn nhất định, do cần chống đữ để duy trì quyền cai trị của những chính phủ độc tài, chuyên chế, nhiều nhà chính trị đang ra sức xuyên tạc vấn đề nhân quyền. Lúc thì họ thổi phồng sự tách biệt giữa các quyền dân sự – chính trị với các quyền kinh tế – xã hội, lúc thì họ tô mạc tính đặc thù của nhân quyền phương Đông đối lập với nhân quyền phương Tây, lúc thì họ rêu rao về nguy cơ uy hiếp chủ quyền của nhân quyền.
Cần trích dẫn để lưu ý ở đây một số điều đã được ghi nhận trong các văn bản quốc tế về nhân quyền:
- “Nhắc lại tính độc lập và không thể chia cắt được của các quyền kinh tế – xã hội – văn hóa – dân sự và chính trị, và sự coi trọng ngang nhau tất cả các thể loại quyền con người” (điều 10 của Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Nhân quyền châu Á tháng 4-1993).
- “Tất cả các quyền con người đều mang tính phổ cập, không thể chia cắt, phụ thuộc lẫn nhau. Cộng đồng quốc tế phải xử lý các quyền con người theo phạm vi toàn cầu một cách công bằng và bình đẳng và được coi trọng như nhau. Trong khi phải luôn ghi nhớ ý nghĩa của tính đặc thù dân tộc và khu vực và bối cảnh khác nhau về lịch sử, văn hóa và tôn giáo, các quốc gia không phân biệt hệ thống chính trị, kinh tế, văn hóa có nghĩa vụ đề cao và bảo vệ tất cả các quyền con người và các quyền tự do cơ bản” (điều 5 – Tuyên ngôn Vienna và chương trình hành động tháng 6-1993).
- “Bất cứ hành động chống lại luật quốc tế nào của quốc gia cũng dẫn tới trách nhiệm quốc tế của quốc gia đó” (Trích điều mục 1 của Dự án các điều mục về trách nhiệm của các quốc gia về những vi phạm luật quốc tế).
- “Dân chủ, phát triển và tôn trọng quyền con người và các quyền tự do cơ bản phụ thuộc lẫn nhau và bổ sung cho nhau. Dân chủ phải được xây dựng trên nền tảng ý chí bày tỏ tự do của nhân dân về sự lựa chọn hệ thống chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa của mình và sự tham gia đầy đủ của họ vào mọi lĩnh vực đời sống. Theo cách đề cập như trên, việc đề cao và bảo vệ các quyền con người và quyền tự do cơ bản trên bình diện quốc gia và quốc tế cần mang tính phổ cập và được thực hiện vô điều kiện. Cộng đồng quốc tế cần ủng hộ việc tăng cường và đề cao dân chủ, phát triển và tôn trọng các quyền con người và quyền tự do cơ bản trên toàn thế giới. (Điều 8 Tuyên ngôn Vienna và chương trình hành động của Hội nghị thế giới về nhân quyền ngày 25-6-1993).
Xuất phát từ những yêu cầu bức xúc của các quyền kinh tế – văn hóa – xã hội, những người cộng sản đã từng nắm tay nhau hát vang bài “Quốc tế ca“, “Vùng lên hỡi các nô lệ ở thế gian… “. Các Mác đã từng kêu gọi thống thiết: “Vô sản toàn thế giới liên hiệp lại!“. Trước những yêu cầu tổng hòa và thiêng liêng của nhân quyền trong thế giới hiện đại, liên minh của cả cộng đồng nhân loại càng phải rộng rãi hơn. Liên minh vì nhân quyền sẽ không phân biệt kẻ giàu với người nghèo, “lục địa đen” đói rách hay “mái nhà chung” của những người da trắng sang trọng, phương Đông với các nền văn minh Hoàng Hà và Euphrate hay phương Tây với Hollywood và Baikonur.
Tổng thống nước Cộng hòa Pháp Francois Mitterrand từng trăn trở với câu hỏi: Liệu người ta có thể hoạt động chung được không, nếu tất cả các giá trị đều là tương đối và do đó triệt tiêu lẫn nhau?, và ông tự trả lời: Làm thế nào có thể khác hơn là xác định một số tối thiểu giá trị phổ quát để chí ít đặt nền tảng cho sự đoàn kết giữa những con người. Chính ông đã từng khẳng định:
“Trong thế giới ngày nay, không ai có thể tự cứu mình bằng cách chống lại người khác. Tình trạng ngày càng phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế và văn hóa buộc người ta phải đoàn kết”.
Sẽ không mấy ai đồng tình với ý đồ lợi dụng trong lời tuyên bố phi nhân quyền của cố vấn tổng thống Hoa Kỳ Brezinski: “Với ngọn cờ quyền con người chúng ta sẽ dồn chủ nghĩa cộng sản đến tận chân tường”, song, vì những lý tưởng nhân quyền phải được thấm nhiễm đến mỗi cộng đồng dân tộc đến từng số phận con người, nên sự quan tâm của mỗi cá nhân, của mỗi quốc gia đến nhân quyền là tất yếu. Bởi vậy, một thái độ như được biểu thị trong diễn văn của tổng thống Jimmy Carter đọc tại lễ kỷ niệm 30 năm Tuyên ngôn về Nhân quyền là cần thiết khi ông nói:
“Nguyên tắc quyền con người là linh hồn của chính sách đối ngoại của Mỹ, là một nhân tố để xác định mọi quan hệ của Mỹ với các nước khác”.
Ngoại trưởng Joe Clark cũng từng khẳng định trong lễ khai trương chính thức Trung tâm Quốc tế về Nhân quyền và Phát triển Dân chủ:
“Canada có thể sẵn sàng ngừng quan hệ với chế độ nào vi phạm nhân quyền một cách nghiêm trọng, trong khi, có thể bằng các biện pháp khác, dành viện trợ trực tiếp cho những người cần đến”.
Đầu năm 1990, tổng thống Pháp, thứ trưởng Ngoại giao Mỹ và Ngoại trưởng Anh cũng từng công bố rằng chính phủ nước họ cũng dự định làm một mắt xích tương tự giữa chính sách viện trợ và nhân quyền.
Đúng là phải như vậy! Phải thực sự như vậy mới xứng đáng là những con người, những chính phủ đang cùng quây quần lại trong hành tinh xanh đầm ấm này mà vây bọc quanh nó là vô vàn tinh tú lấp lánh sáng chứ! Đừng úp mặt vào sự sung túc về vật chất và tinh thần của cá nhân mình của quốc gia mình rồi lãng quên, rồi vô trách nhiệm với những cộng đồng người còn bị những tập đoàn này nọ nhân danh Đảng, nhân danh nhà nước, nhân danh lãnh tụ… tước bỏ hay hạn chế thụ hưởng những giá trị thiêng liêng của nhân quyền.
Dẫu sao trách nhiệm của Liên Hợp Quốc trong vấn đề nhân quyền vẫn là quan trọng hơn cả. Trước hết, Liên Hợp Quốc cần tăng cường mạnh mẽ truyền thông nhân quyền. Cần phát đến từng đơn vị dân cư ở các quốc gia những bản tin, những tài liệu giải thích, những tuyên bố, những công ước… về nhân quyền bằng tiếng của chính các đơn vị dân cư đó. Cần tổ chức và loan tải rộng khắp các chương trình phát thanh và truyền hình về nhân quyền. Đài “Châu Á Tự Do” của Hoa Kỳ nếu thực sự muốn đảm trách và làm được công việc này một cách đúng đắn cũng sẽ được ủng hộ và hoan nghênh. Quyền hạn và nghĩa vụ của Liên Hợp Quốc cần thực sự tăng cường đối với việc thực thi để hiện thực hóa quyền con người một cách có hiệu quả. Đã đến lúc cần thành lập các tổ chức như kiểu một Ủy ban Liên quốc gia về Quyền con người và một Tòa án Quốc tế về Quyền con người. Ủy ban này có thể được giao toàn quyền xem xét các đơn khiếu nại về tội vi phạm quyền con người của từng cá nhân riêng lẻ hay của một cộng đồng người bất kỳ. Tòa án Quốc tế nhân quyền sẽ thụ lý hồ sơ xem xét sau khi thông qua Ủy ban, nếu Ủy ban, vì những lý do nào đó, không thể giải quyết thỏa đáng các đơn khiếu nại.
Do chính sách bảo thủ và ngoan cố của một số nước, Hội nghị Quốc tế về Nhân quyền Vienna 1993 chưa thể đi đến quyết định, nhưng tin chắc rằng việc cắt cử một cao ủy Liên Hợp Quốc đặc trách nhân quyền ở từng nước sẽ phải được thực thi. Bởi vì, đúng như nhà xã hội học Nga Penovskin đã nói:
“Quá trình điều tiết bằng luật pháp quốc tế (khu vực và phổ biến) các mối quan hệ có liên quan đến các quyền của con người không phải là cái gì khác mà chính là biểu hiện đặc thù của quá trình loài người trưởng thành lên với tính cách là một chỉnh thể thống nhất”. (5)
3. Quyền Con Người Ở Việt Nam
| N |
Trước hết phải thấy rằng quyền con người và quyền công dân không hề đồng nhất cả ở phương diện chủ thể lẫn nội dung. Quyền con người có thể không loại trừ khái niệm quyền công dân nhưng khái niệm quyền công dân không thể chứa đựng hết khái niệm quyền con người. Vả chăng, với sự phát triển của các giá trị nhân đạo mới, trong điều kiện toàn cầu hóa của thế giới hiện đại, con người không chỉ tồn tại với tính cách là một thành viên công dân của một quốc gia mà còn là thành viên “công dân” của cộng đồng thế giới.
Quyền con người, hay chỉ là quyền công dân thôi, cũng phải được bảo đảm bằng một chế độ pháp luật. Ngay từ thế kỷ thứ 6 trước công nguyên, nhà thông thái Hy lạp Salon đã quan niệm: Ta giải phóng tất cả mọi người bằng pháp luật. Heraclit cũng cổ võ: Nhân dân phải đấu tranh bảo vệ luật như bảo vệ chốn nương thân mình. Thế kỷ 17 – 18, cách mạng tư sản đã từng đề cao những nguyên tắc của luật pháp: Đối với công dân, được làm tất cả những gì mà pháp luật không cấm, còn đối với viên chức nhà nước, thì chỉ được làm những điều mà pháp luật cho phép.
Tiến sỹ khoa học pháp lý Nersesjanc, trưởng ban nghiên cứu Viện Hàn lâm Khoa học Nga, đã nói rất đúng
“Pháp luật không thể có nếu như không có nhân quyền, cũng như không thể có nhân quyền mà không có pháp luật hoặc đứng ngoài pháp luật”.
Ở Việt Nam, ngay từ đầu thế kỷ 15, Lê Lợi đã từng giáo huấn:
“Từ thuở xa xưa, muốn cai quản quốc gia phải có pháp luật. Không có luật thì nhà nước sẽ loạn”.
Tiếc rằng, hơn nửa thế kỷ qua chúng ta đã coi thường vai trò của luật pháp nếu không muốn nói rằng đã bãi bỏ luật pháp với ý đồ lợi dụng chuyên chính vô sản để cai trị đất nước. Tiến sỹ luật học Nguyễn Hữu Liêm khẳng định:
“Thực tế của xã hội Việt Nam vào những năm cuối cùng của thế kỷ 20 này là sự vắng mặt của luật pháp và sự sụp đổ của giá trị đạo đức cổ truyền. Dân chúng Việt Nam đang sống trong cảm nhận dân tộc mơ hồ nhưng không có nền tảng ý thức công dân”. (6)
Ông nêu nhận xét
“Lịch sử chiến tranh Việt Nam là một chuỗi dài tiêu cực hóa cái tinh thần công dân cần thiết cho một thể chế và xã hội pháp trị. Tranh chấp và bạo lực, bạo động đã chỉ tạo nên những con người ‘can trường’, ‘quyết tử’ nhưng không kiên nhẫn, thiếu bình thản, thiếu sức mạnh nội tâm về lẽ phải và công lý, thiếu tính hòa giải và rộng mở”.
Đấy là những nhận xét đúng. Suốt mấy thập kỷ cuồng bạo, khi cần kích thích mọi người cùng say máu chiến thắng người ta đã tung hô lên những khẩu lệnh cực kỳ phi nhân tính:
“Yêu xe như con, quý xăng như máu!”,
“Súng là vợ, đạn là con!”,
“Cuộc đời đẹp nhất là ở nơi trận tuyến” v.v…
Trời ơi! máu người sao có thể đem ví với xăng?! Vợ, con sao lại chỉ được coi như chiếc xe vận tải, như súng, như đạn?! Dù có giỏi biện lý đến đâu, nếu thực sự bình tâm lắng lại suy tư với con người chân chính, người ta không thể nào không bàng hoàng và lợm giọng.
Cứ cái đà ấy mà xốc tới thì ai đứng ra thuyết giảng về nhân quyền đều dứt khoát bị tước bỏ quyền sống.
Có cái đà ấy người ta mới dễ dàng “phát động quần chúng” đốt sách đi, treo ngược thầy giáo lên cột đình để “đấu tranh chính trị“. Và, vợ mới hùng hổ dạng chân giữa bà con thôn xã mà đấu tố chồng; con mới đứng lên lăng nhục và đốt râu cha trong cải cách ruộng đất.
Có cái đà ấy thì khi cần hô hào “chống xét lại” người ta mới sẵn sàng hùn nhau triệt hạ, đọa đày hàng trăm, hàng nghìn người, kể cả những người cùng đứng tuyên thệ dưới ngọn cờ búa liềm. Kể cả những người đã từng cùng nằm gai, nếm mật, vào sinh ra tử và đang được phân công giữ trọng trách trong ban chấp hành trung ương, trong cương vị Bộ, Thứ trưởng như: Bùi Công Trừng, Ung Văn Khiêm, Vũ Đình Huỳnh v.v…
Chợt nhớ lại ngày nào, khi cần lên án thực dân, đế quốc, nhà cách mạng Nguyễn Ái Quốc từng dõng dạc tố cáo trước thế giới:
“Bất kỳ người bản xứ nào có tư tưởng xã hội chủ nghĩa cũng đều bị bắt và có khi bị giết mà không cần xét xử”.
Mỉa mai thay, chỉ sau đó không bao lâu người ta lại thực hiện đúng cái điều này:
“Bất kỳ người bản xứ nào có tư tưởng không xã hội chủ nghĩa cũng đều bị bắt và có khi bị giết mà không cần xét xử!”.
Những khẩu lệnh phi nhân tính ấy, những chủ trương không ngần ngại bỏ qua pháp luật để chà đạp lên nhân quyền như vậy còn di họa cho đến ngày nay khi chỉ vì những xung đột nhỏ, những mâu thuẫn quyền lợi rất không đáng kể, người ta vẫn đang tâm cầm dao róc xương bạn bè, xẻ thịt vợ, băm nát mặt cha đẻ v.v…
Không phải vô cớ mà Tuyên ngôn về Nhân quyền và Dân quyền của cách mạng Pháp 1789 đã phải cảnh báo
“Sự không hiểu biết, sự lãng quên hay sự coi thường quyền con người là những nguyên nhân duy nhất của những nỗi bất hạnh công cộng, của tệ hủ bại của các chính phủ”.
Hàng núi xương và cả sông máu của mấy triệu người Việt Nam đã đổ xuống cho lời hiệu triệu thiêng liêng “Không có gì quý hơn độc lập tự do“. Nhưng có độc lập rồi mà luật pháp không được trọng thì làm sao bảo đảm được công lý, làm sao để người dân Việt Nam có tự do. Bởi vì, như John Locke đã xác quyết
“Mặc dù những lời lý giải có thể giả dối đến đâu, mục đích của luật vẫn là không thủ tiêu và hạn chế mà là bảo toàn và mở rộng tự do… Nơi nào không có luật, nơi đó cũng không có tự do”.
Phải chăng vì vậy mà chính chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dự cảm:
“…nếu nước được độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc, tự do, thì độc lập chẳng có nghĩa lý gì”.
Lý Đông A, một trong những nhà tư tưởng yêu nước chủ trương thuyết Duy Tân ở Việt Nam cũng từng suy tưởng:
“Quốc gia với dân tộc chỉ là một khái niệm, một tên gọi rỗng không nếu không sung thực cho nó một thực thể ở bên trong”.
Ông cho rằng “Quốc gia hay dân tộc chỉ là hư danh” mà điều quan trọng là phải kiến tạo cho được
“Cái sinh mệnh thực thể của giống nòi và toàn dân hướng theo một lý tưởng và chính nghĩa”.
Mấy năm gần đây, Quốc hội Việt Nam đã chú tâm và có thành tích khá là đã xây dựng gấp gáp được một số bộ luật, trong đó có những bộ luật quan trọng liên quan đến nhân quyền. Tuy nhiên, soạn thảo các bộ luật là điều cần thiết nhưng giáo dục và phổ biến luật pháp cũng là yêu cầu không thể không thực hiện đối với toàn xã hội. Thực thi pháp luật càng có ý nghĩa quan trọng hơn.
Thật là tồi tệ khi thực tế cho thấy rằng trước khi thi hành luật tố tụng hình sự, ở nước ta, trong số những người bị bắt giam chỉ có chừng 30% được đưa ra xét xử. Bảy mươi phần trăm còn lại phần đông là bị bắt oan. Lúc đó, tỷ lệ số người bị bắt khẩn cấp một cách vô tội vạ chiếm tới 90%. Sau khi thi hành luật tố tụng hình sự, số người bị bắt khẩn cấp năm 1989 giảm xuống được khoảng 22% nhưng cho đến nay, riêng năm 1996 vẫn còn tới trên dưới 500 người bị bắt oan.
Nhà nước pháp quyền phải là “nhà nước phục tùng pháp luật”, hay có thể nói, nhà nước pháp quyền là nhà nước ban hành pháp luật, tuân thủ pháp luật và quản lý xã hội bằng pháp luật. Nhưng, biết đến bao giờ nhân dân Việt Nam mới được sống trong tinh thần công lý của nhà nước pháp quyền khi mà ngay cả các cơ quan công quyền cũng chưa hiểu hết hoặc cố tình không làm theo pháp luật; khi mà vẫn tồn tại những phiên tòa lập lờ, công khai trá hình, có xử mà không có xét như các phiên tòa xử Hoàng Minh Chính, Đỗ Trung Hiếu, Lê Hồng Hà, Hà Sĩ Phu, Nguyễn Kiến Giang!
Không cần để tâm gì đến những quyền đã được ghi trong điều 17 của Tuyên ngôn toàn thế giới về nhân quyền 1948:
“Mỗi người sống riêng một mình hay trong tập thể, có quyền sở hữu tài sản. Không ai phải bị tước đoạt sở hữu của mình một cách tùy tiện”,
những năm tiến hành cải tạo xã hội chủ nghĩa, chúng ta đã không những chỉ thẳng tay truy quét tư sản mà còn hăng hái quyết tâm tiêu diệt “công thương nghiệp tư bản tư doanh“. Trong các hội nghị Trung ương đảng cộng sản Việt Nam lần thứ 15 – 16, chúng ta đã từng chăm chú nghe báo cáo một cách hoan hỉ
“Nền kinh tế miền Bắc từ chỗ có nhiều thành phần, về cơ bản, đã trở thành một nền kinh tế thuần nhất với hai hình thức sở hữu toàn dân và tập thể”!
May sao, mãi đến gần đây chúng ta mới kịp sửa sai và đã chịu ghi vào Hiến pháp
“Nhà nước phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo cơ chế thị trường… Cơ cấu kinh tế nhiều thành phần với các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh đa dạng dựa trên chế độ sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân… ” (điều 15)
Chỉ riêng việc nhận thức ra được và dám từ bỏ cơ chế sai lạc của kinh tế xã hội chủ nghĩa để dấn thân vào kinh tế thị trường đã cho phép chúng ta giải quyết tốt hơn những vấn đề nhân quyền trong lĩnh vực kinh tế – xã hội. Kinh tế thị trường tạo điều kiện cho con người được bình đẳng về kinh tế. Trong kinh tế thị trường, mỗi người vừa là kẻ mua vừa là người bán, mỗi người đều trong tư thế cạnh tranh ngang nhau. Không có đặc quyền nào lũng đoạn được quy luật giá trị trong việc chi phối cơ sở kinh tế của xã hội bởi vì ở đây vị trí từng người tùy thuộc vào chỗ họ đáp ứng và thực hiện quy luật giá trị đến mức nào. Quy luật đó đưa người này lên, dìm kẻ kia xuống không có sự nhân nhượng nào. Những ý đồ tạo nên các quy định pháp lý cho đặc quyền của nhóm người này hay đảng phái kia đều sẽ bị quy luật kinh tế thị trường vô hiệu hóa.
Để tạo điều kiện cho quy luật kinh tế thị trường nhanh chóng phát huy mặt tích cực của nó trong đời sống xã hội, chính phủ cần nhanh chóng chuyển từ chức năng chỉ đạo các chủ thể kinh tế thông qua các bộ và ủy ban nhân dân địa phương sang chỉ đạo chủ yếu qua các cơ quan thuế, tòa án, bằng hệ thống pháp luật; nhanh chóng tách các hoạt động hành chính có tính chất quản lý khỏi các hoạt động hành chính có tính chất tài phán nhằm giảm thiểu tình trạng thiếu dân chủ, lạm quyền, ức hiếp quần chúng thường xảy ra ở các cơ quan hành chính, quản lý chỉ đạo.
Dẫu sao cũng phải thấy rằng sau những năm tiến hành công cuộc đổi mới, chúng ta đã giải quyết khá thành công nhiều yêu cầu của các quyền kinh tế cho nhân dân trong khi các quyền thuộc lĩnh vực dân sự – chính trị vẫn còn rất nhiều bức bối. Cần gấp rút sửa đổi một cách nghiêm túc Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Luật Tổ chức Quốc hội theo hướng hiện đại và dân chủ thật. Xóa bỏ tình trạng “Đảng cử, dân bầu” và những thủ đoạn sắp xếp nhân sự để gài bẫy hoặc dồn ép lá phiếu của nhân dân. Thực sự tôn trọng và bảo đảm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do lập hội cho nhân dân. Đừng láo xược quy kết trình độ dân trí thấp cho một dân tộc đã được những dân tộc có dân trí hàng đầu trên thế giới nể trọng khi cần ngụy biện quanh co để hạn chế các quyền tự do chính trị.
Mục tiêu tối thượng của cách mạng phải là nhân quyền chứ không phải chỉ là cái mẫu chủ quyền quốc gia mỏng manh. Đừng huyễn hoặc, dương dương tự đắc để nhấm nháp mãi với những chiến công năm xưa. Những nhu cầu muôn thuở và hiện đại của nhân quyền đòi hỏi mỗi đảng, mỗi chính phủ, mỗi cá nhân đều phải vươn tới, cải tạo, thậm chí lột xác nếu còn muốn xứng đáng ở vị trí lãnh đạo.
Hãy nghe lời phán bảo từ giữa thế kỷ trước:
“Các chế độ chính trị lỗi thời đã trải qua một lịch sử đầy thảm trạng bởi vì cơ chế quyền lực của nó đã biến ước vọng tự do của con người thành ảo vọng. Sở dĩ chế độ này mang bản chất bi thảm là vì nó tự buộc cho mình một nội dung hãnh tiến vô vọng. Hễ cái chế độ này vẫn ngoan cố chống lại nguyên tắc và lý lẽ mới của thời đại, thì chính tự bản chất của nó là một lỗi lầm lịch sử… Chế độ này là vở hài kịch to lớn của thế giới mà tất cả những anh hùng của nó đều đã bị khai tử. Lịch sử tiến bước và sẽ không bỏ sót một ai. Nó sẽ đi qua những sân khấu mà chung cuộc sẽ vất bỏ những chế độ lạc hậu vào nghĩa trang. Sân khấu cuối cùng mà lịch sử vừa mới bước qua là cả một vở bi hài kịch khủng khiếp”. (7)
Việt Nam đã từng dõng dạc mở đầu “Tuyên ngôn Độc lập” của mình bằng những chân lý phổ quát của nhân quyền. Việt Nam là thành viên của Liên Hợp Quốc. Việt Nam đã ký kết tham gia hoặc phê chuẩn nhiều công ước liên quan đến nhân quyền như: Công ước về các Quyền Chính trị và Dân sự, Công ước về các Quyền Kinh tế, Xã hội và Văn hóa, Công ước về loại trừ mọi hình thức phân biệt đối xử với phụ nữ, Công ước quốc tế về Quyền trẻ em, Công ước về loại trừ mọi hình thức phân biệt chủng tộc, Công ước về ngăn ngừa và trừng trị tội diệt chủng, Công ước quốc tế về loại trừ và trừng phạt tội ác Apartheid. Việt Nam đã tuyên bố:
“Các nguyên tắc cơ bản trong các văn kiện quốc tế đó là những giá trị chung của nhân loại mà chúng ta cần bảo vệ”. (8)
Việt Nam đang tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa; Việt Nam có thể sẽ Hóa Rồng nhưng, trước hết và quan trọng hơn, Việt Nam nhất định phải phấn đấu vì những giá trị chung thiêng liêng đó. Bởi vì, đấy chính là khát vọng ngàn đời của nhân loại, của nhân dân Việt Nam.
Hà Nội 10 tháng 12 năm 1996
Nguyễn Thanh Giang
Chú Thích:
1- Lý Quang Diệu – Trả lời phỏng vấn “Tuần báo Thời đại“, ngày 14/6/1993.
2- Jan Martenson – “Liên Hợp Quốc và quyền con người hôm nay và ngày mai“.
3- Lang Yihuai – “Thực tế nhân quyền trong xã hội XHCN và cuộc đấu tranh vì nhân quyền trên thế giới“.
4- Chen Jinda – “Chế độ xã hội và nhân quyền“, báo Cầu Thị – 1992.
5- Penovski N. – “Hiện thực mới trên thế giới và quyền con người“.
6- Nguyễn Hữu Liêm – “Dân chủ pháp trị“.
7- Các Mác – “Góp phần phê phán triết học Heghen“.
8- Báo Nhân Dân ngày 18/6/1993.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét