Cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Việt Nam không chỉ là một màn kịch chính trị
Đăng bởi Hai Hoang Van vào Thứ Hai, ngày 17 tháng 11 năm 2014
(Reuters) – Cuộc bỏ phiếu tín nhiệm của quốc hội đối
với các lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam dường như là một việc làm vô
nghĩa, vì các đại biểu tham gia bỏ phiếu hầu hết đều là đảng viên Cộng
sản, và trong các lựa chọn để bỏ phiếu không có lựa chọn nào là "không
tín nhiệm".
Mặc dù sẽ chẳng có ai bị ảnh hưởng nghiêm trọng, cuộc bỏ phiếu hôm thứ Bảy nhằm đánh giá hoạt động của của khoảng 50 quan chức hàng đầu cũng bắt đầu cho thấy trách nhiệm giải trình, đồng thời hé lộ chút thông tin hiếm hoi về những động thái bên trong của một đảng đang tự tìm lại chính mình sau gần bốn thập niên kiểm soát chặt chẽ.
Mặc dù sẽ chẳng có ai bị ảnh hưởng nghiêm trọng, cuộc bỏ phiếu hôm thứ Bảy nhằm đánh giá hoạt động của của khoảng 50 quan chức hàng đầu cũng bắt đầu cho thấy trách nhiệm giải trình, đồng thời hé lộ chút thông tin hiếm hoi về những động thái bên trong của một đảng đang tự tìm lại chính mình sau gần bốn thập niên kiểm soát chặt chẽ.
Việt Nam đang thay đổi nhanh chóng, và người ta đang đồn rằng có sự chia rẽ nội bộ trong quan điểm phải làm gì trong tình hình hiện nay để vẫn giữ nguyên thể chế. Theo các nhà phân tích, sự chia rẽ này tồn tại giữa một bên là phe giáo điều bảo thủ và bên kia là những cán bộ nghiêng về tư bản và tự do hơn, trong nội bộ của một đảng vốn có truyền thống đồng thuận.
"Cuộc bỏ phiếu này tạo ra một sự cởi mở nhằm giảm bớt căng thẳng, nhưng rốt cuộc nó chỉ làm cho ta thấy có sự đấu đá nội bộ giữa các phe phái khác nhau", nhà phân tích chính trị nổi tiếng Nguyễn Quang A nhận định.
Dân chúng lâu nay đã âm ỉ bất bình về nạn tham nhũng, chiếm đoạt đất đai và một nền kinh tế nhà nước là chủ đạo nhưng kém hiệu quả. Những vấn đề này đã trở thành cố hữu trong nền kinh tế của Việt Nam sau một thời kỳ tăng trưởng bùng nổ, và giờ đây đang mưng mủ như muốn vỡ ra trên diện rộng, đòi hỏi phải có các biện pháp cấp thiết nhằm khắc phục chúng.
Các chuyên gia cho rằng không có thách thức nào đối với quyền lực của đảng Cộng sản trong tương lai gần. Quỹ đạo của nền kinh tế có quy mô 178 tỷ đô la này, cùng khả năng nó hiện thực hóa được tiềm năng trở thành một ngôi sao thị trường mới nổi, hoàn toàn phụ thuộc vào phe nào sẽ nắm thế thượng phong.
Cuộc bỏ phiếu diễn ra chỉ hơn một năm trước một đại hội được tổ chức năm năm một lần, khi đảng Cộng sản lựa chọn người sẽ lãnh đạo bộ máy trong giai đoạn Việt Nam đang theo đuổi việc tham gia sâu hơn với thế giới phương Tây thông qua một loạt các hiệp định thương mại có tiềm năng làm thay đổi luật chơi, và đòi hỏi những nhượng bộ có thể sẽ không làm hài lòng các nhóm lợi ích khác nhau.
"Tôi không nghĩ có bất kỳ sự bất đồng nào trong việc theo đuổi các thỏa thuận thương mại lớn", ông Nguyễn Quang A nói. "Sự bất đồng chủ yếu liên quan đến việc các thỏa thuận này sẽ ảnh hưởng như thế nào đến lợi ích của các cá nhân và các nhóm đang nắm quyền mà thôi".
Sự chia rẽ trong Quốc hội
Cuộc bỏ phiếu tín nhiệm lần đầu tiên diễn ra vào năm trước có thể đã phản tác dụng, vì kết quả của cuộc bỏ phiếu này càng củng cố những đồn đoán về sự cạnh tranh ngấm ngầm giữa Chủ tịch nước và Thủ tướng.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ giành được sự ủng hộ của 42% tổng số các đại biểu quốc hội và bị gần 1/3 tổng số đại biểu chọn mức "tín nhiệm thấp”. Kết quả này trái ngược với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, người giành được 330 phiếu tín nhiệm cao trên tổng số 498 đại biểu và chỉ nhận có 28 phiếu tín nhiệm thấp.
Các nhà phân tích tin rằng ông Dũng sẽ tìm cách đưa ra một người kế nhiệm trước khi nghỉ hưu trước đại hội năm 2016, và có lẽ tăng cường ảnh hưởng của mình trong năm nay bằng việc thúc đẩy cải cách ngành ngân hàng đang gặp khó khăn vì nợ xấu, đồng thời tư nhân hóa một phần hàng trăm doanh nghiệp nhà nước đang thua lỗ trầm trọng.
"Cuộc bỏ phiếu tín nhiệm năm nay diễn ra trong bối cảnh đang có tranh cãi nặng nề trong giới lãnh đạo cấp cao nhất của Việt Nam trước Đại hội Đảng sắp đến ... như vậy, kết quả sẽ làm sáng tỏ ít nhiều về tình hình hiện nay của nền chính trị phe phái này", Phương Nguyễn, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế Washington cho biết.
"Người ta tin rằng Thủ tướng đã hồi phục từ cú đánh của năm ngoái, nếu không phải là đã củng cố được quyền lực của mình. Chúng tôi sẽ chờ xem kết quả bỏ phiếu tín nhiệm có phản ánh điều đó hay không".
Ông Dũng vừa gặp Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm thứ Năm, và có thể đã đạt được một số đòn bẩy quan trọng trong kế hoạch theo đuổi một mối quan hệ mạnh mẽ hơn với Mỹ và thách thức Trung Quốc trong cuộc tranh chấp về chủ quyền hàng hải gần đây.
Bế tắc với Trung Quốc có vẻ đã làm sâu sắc thêm cuộc tranh luận trong nội bộ đảng về sự phụ thuộc vào nước láng giềng Trung Quốc. Điều này đã bộc lộ ra trong tháng Sáu vừa qua, khi 61 đảng viên và cựu đảng viên đã gửi một bức thư ngỏ đến Trung ương đảng Cộng sản và cho rằng sự thất bại trong việc thoát khỏi quỹ đạo của Trung Quốc sẽ là "một tội ác đối với đất nước ". Martin Petty
Vũ Thị Phương Anh (dịch)
(Editing by Robert Birsel)
TS. Lê Đăng Doanh: Cần “bắt đúng bệnh” của các ngân hàng
BizLIVE - “Đã có những hiện tượng không bình thường, như chủ tịch một
ngân hàng vay một lượng lớn tín dụng của ngân hàng mình làm chủ tịch để
đầu tư dự án; sở hữu chéo giữa các ngân hàng và doanh nghiệp; “tay không
bắt giặc”, dùng vốn đi vay để chiếm đoạt ngân hàng…”, chuyên gia kinh
tế, TS. Lê Đăng Doanh ...
TS. Lê Đăng Doanh.
Liệu khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12-14% năm nay có khả thi không, theo đánh giá của ông?
Tăng trưởng tín dụng đã giảm mạnh từ mức tăng trưởng quá mức 54%/năm
(2007) xuống mức 7%/năm (2012) và 12%/năm (2013), thể hiện tình trạng
thăng giáng thất thường trên thị trường tín dụng mấy năm vừa qua, khi
thì bơm tín dụng ra quá mức, gây ra lạm phát và tín dụng chất lượng
thấp, khi thì tạo ra sự “thiếu máu” trong nền kinh tế.
Tín dụng tuy tăng trưởng rất chậm trong 9 tháng đầu năm 2014, song đến
cuối năm vẫn có khả năng đạt mức 12-14%/năm, tức là trong 3 tháng cuối
năm lượng tín dụng gần như tăng gấp đôi so với cả 9 tháng trước đó.
Tín dụng có thể dễ dàng bơm ào ạt cho một số công trình đầu tư, cho một
số tổng công ty nhà nước để đạt chỉ tiêu đề ra, song câu hỏi cần đặt ra,
theo tôi là chất lượng tín dụng.
Trong bối cảnh kinh doanh của các doanh nghiệp gặp khó khăn, nhiều ngân
hàng thương mại hiện nay đang thừa vốn, các doanh nghiệp có lãi chỉ đạt
khoảng 31%, cầu có khả năng thanh toán trên thị trường rất thấp, hàng
tồn kho công nghiệp ở trên 13%, cũng cần đặt ra câu hỏi khối lượng tín
dụng này cần chảy vào đâu, chất lượng tín dụng thế nào và tác động đối
với nền kinh tế tích cực đến đâu.
Ông đánh giá thế nào về lời hứa đưa giá vàng trong nước về sát với
thế giới của Ngân hàng Nhà nước một năm về trước, nhất là trong bối cảnh
giá vàng SJC chênh tới 5 triệu trong những ngày gần đây?
Ngân hàng Nhà nước đã hạn chế kinh doanh vàng, chấm dứt tình trạng chen
nhau mua vàng khi có biến động giá vàng, độc quyền việc nhập khẩu vàng
và đấu thầu mua bán vàng trên thị trường trong nước và coi đó là một
thành tựu góp phần ổn định thị trường ngoại hối.
Thống đốc cũng hứa sẽ mau chóng đưa chênh lệch giá vàng trong nước và
giá vàng thế giới về mức xấp xỉ 500 nghìn VND/lượng, được coi là mức hợp
lý. Tuy vậy, điều này cho đến nay chưa thực hiện được, chênh lệch giá
vàng trong nước và giá vàng thế giới vẫn ở mức rất cao, khoảng từ 4-5
triệu VND/lượng.
Chênh lệch lớn này là một cám dỗ cho buôn lậu vàng qua biên giới. Buôn
lậu vàng sẽ gây ra tiêu hao ngoại tệ và hoạt động phi pháp.
Ngân hàng Nhà nước thu lãi từ độc quyền nhập khẩu vàng, và từng thông
báo toàn bộ số lãi từ nguồn kinh doanh vàng được chuyển cho ngân sách.
Song, thông tin về lượng vàng nhập khẩu, giá nhập khẩu, chi phí, cơ cấu
giá, tỷ giá... chưa được công khai, minh bạch và hoạt động này chưa được
giám sát độc lập từ Quốc hội. Việc Ngân hàng Nhà nước tự mình giám sát
việc nhập và kinh doanh vàng, theo tôi là chưa hợp lý, có biểu hiện “vừa
đá bóng, vừa thổi còi”, nên được khắc phục.
Ngân hàng Nhà nước cũng chưa cho biết lộ trình khôi phục sàn vàng theo
cơ chế thị trường, cạnh tranh bình đẳng, khắc phục tình trạng độc quyền
kinh doanh vàng như hiện nay.
Việc hạ lãi suất huy động ngắn hạn vừa qua khiến lựa chọn gửi tiền
VND vào ngân hàng đã bớt đi hấp dẫn, vậy các nhà đầu tư nên bỏ vốn vào
kênh nào trong thời điểm này, từ góc nhìn của ông?
Việc hạ lãi suất gửi tiết kiệm vừa qua là biện pháp giảm bớt sức ép lên
các ngân hàng thương mại đang ứ thừa vốn không cho vay được, và là cơ
hội mở ra cho các hướng đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản, ngoại
tệ và kinh doanh.
Hướng tích cực nhất, tôi nghĩ là đầu tư vào sản xuất kinh doanh những
lĩnh vực đang rất cần đầu tư như xử lý rác thải, bảo vệ môi trường, du
lịch, nghỉ dưỡng hay đào tạo nghề, công nghiệp và dịch vụ trợ giúp cho
các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài như Samsung... Muốn vậy, môi trường
đầu tư phải được cải thiện rõ rệt như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Nhiều vụ bắt giữ những doanh nhân từng có một thời "tiếng tăm" lại
rơi vào giới chủ ngân hàng, theo ông thì hệ lụy đó có nguyên nhân từ
đâu, và cần làm gì từ góc độ cơ quan quản lý ngành?
Theo thống kê chưa đầy đủ, cho đến nay đã có 400 nhân viên và chức sắc
lãnh đạo ngân hàng trong nước bị bắt giam, khởi tố và kết án, trong khi
không có nhân viên ngân hàng nước ngoài nào bị bắt giam.
Sự tương phản đau lòng này cho thấy chất lượng kinh doanh ngân hàng, vấn đề đạo đức kinh doanh là đáng báo động.
Thực trạng này cũng đặt ra câu hỏi chính đáng về chất lượng giám sát và
quản lý ngành, và cũng đòi hỏi phải bổ sung, sửa đổi hệ thống pháp luật
có liên quan, kể cả pháp luật về các thể chế tín dụng.
Có doanh nghiệp, cá nhân vẫn nắm quá tỷ lệ quy định về sở hữu cổ phần ngân hàng, ông nghĩ sao khi hiện tượng này vẫn tiếp diễn?
Đã có những hiện tượng không bình thường, như chủ tịch một ngân hàng vay
một lượng lớn tín dụng của ngân hàng mình làm chủ tịch để đầu tư dự án;
sở hữu chéo giữa các ngân hàng và doanh nghiệp; “tay không bắt giặc”,
dùng vốn đi vay để chiếm đoạt ngân hàng... Tôi nghĩ, cần có sự điều tra
độc lập của Quốc hội về tình trạng này để làm rõ sự thật, bắt đúng bệnh
và có phương thuốc thích hợp. Càng để lâu càng phải trả giá đắt hơn.
Nhật Vy
TIN LÃNH THỔ
- Báo Hồng Kông: Phó Chính ủy Hải quân Trung Quốc nhảy lầu GIAO DUC
- Máy bay quân sự Trung Quốc đâm vào tòa nhà cao tầng GIAO DUC
- Video: Ấn Độ thử nghiệm tên lửa hành trình có khả năng hạt GIAO DUC
- Mỹ đã triển khai tác chiến vũ khí laser ở vịnh Ba Tư GIAO DUC
- Trung Quốc triển khai tàu hộ vệ săn ngầm Chu Châu ở Biển Đông GIAO DUC
- Tàu ngầm Malaysia bắn thử nghiệm ngư lôi mới PHAP LUAT ONLINE
TIN XÃ HỘI
- 174 ngàn cử nhân đang thất nghiệp VNECONOMY
- Ý tưởng làm đẹp cầu đi bộ đầu tiên ở Đà Nẵng VNEXPRESS
- Xe giường nằm mất lái, lao thẳng xuống ruộng NGUOI DUA TIN
- Nổ lớn, khói lửa ngùn ngụt tại Bệnh viện Nhi Trung ương NGUOI DUA TIN
- Giáo hội Phật giáo lên tiếng về ảnh phản cảm trên mạng NGUOI DUA TIN
- Hà Nội tưởng niệm nạn nhân tử vong vì tai nạn giao thông NGUOI DUA TIN
- Đã tìm thấy tàu chở 8 thuyền viên bị mất tích trên biển NGUOI DUA TIN
- Đuổi theo kẻ trộm cà phê, hai vợ chồng bị đâm trọng thương NGUOI DUA TIN
- Băng trộm đi ô tô, liều lĩnh phá buồng máy ATM NGUOI DUA TIN
- Sửa ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp: Cơ hội cho ai? VNECONOMY
- Xét xử yêu râu xanh giết cô bé bắt ốc NGUOI DUA TIN
- Phó thủ tướng chia buồn với các nạn nhân TNGT PHAP LUAT ONLINE
- Có thể xuất hiện lũ tại miền Trung PHAP LUAT ONLINE
- Tin vắn PHAP LUAT ONLINE
- ‘Họ xử lý cụ Trần Lâm rất tàn nhẫn’ BBC
- Thông tin thêm về vụ chồng giết vợ mới cưới ở Hà Nội NGUOI DUA TIN
- Việt Nam trong top tiêu thụ rượu bia cao nhất PHAP LUAT ONLINE
- Xe giường nằm bay xuống ruộng, hành khách tá hỏa chui ra đằng nóc TIEN PHONG
- Truy tìm người bảo kê đường dây buôn siêu xe của Dũng ‘Mặt Sắt’ PHAP LUAT ONLINE
- Heo rừng tấn công, một học sinh lớp 9 thiệt mạng VNEXPRESS
- Bản tin 20H: Nga tiếp tục bị đe dọa trừng phạt kinh tế TIEN PHONG
- Lật xe khách giường nằm bên quốc lộ 1A VNEXPRESS
- Triệt phá ‘biệt đội săn CSCĐ’ của giang hồ Hải Phòng NGUOI DUA TIN
- Clip chú chó tìm cách cứu sống cá TIEN PHONG
- Bị heo rừng tấn công, 2 người thương vong TIEN PHONG
- Bệnh nhân HIV treo cổ tại bệnh viện TIEN PHONG
- Sẽ ‘trảm’ nhà thầu để chậm tiến độ thi công đường Hồ Chí Minh VNEXPRESS
- Thủ tướng qua kỳ ‘sát hạch’ BBC
- “Không quyết tâm thì Quốc hội sẽ mắc nợ chị em” VNECONOMY
- Huế tôn vinh người hiến thận VNEXPRESS
- Nhiều hoạt động chào mừng 45 năm Trường Đại học Kiến trúc GIAO DUC
- Đi gieo mầm tử tế – Chọn đất phố hay làng? GIAO DUC
- “Có thể tăng lương, nếu tính toán hợp lý” VNECONOMY
- Nhiều chuyện ngược đời và trái khoáy ở ngành giáo dục GIAO DUC
- Nhiều chuyện ngược đời và trái khoáy ở ngành giáo dục GIAO DUC
- PCI và lựa chọn “hai con đường” của Hòa Bình VNECONOMY
- Sau ngày 2/9 mới cấm ô tô đi trên đường Cầu Giấy-Xuân Thủy GIAO DUC
- Cần biết về giấy phép lái xe ‘2 trong 1′ THANH NIEN
- Mỗi ngày có 25 người chết do TNGT THANH NIEN
- Triệt phá 2 đường dây làm giấy tờ giả THANH NIEN
- Tuần này Quốc hội chất vấn các bộ trưởng và Thủ tướng THANH NIEN
- Tàu Phúc Xuân 68 chìm ở độ sâu 92 m THANH NIEN
TIN KINH TẾ
- 4 cổ phiếu cần quan tâm ngày 17/11 BAO DAU TU
- Xế sang Lexus RC chốt giá từ 43.715 USD BAO DAU TU
- Biến tấu chỉ với một món đồ DOANH NHAN
- Cuộc đời của “Sói già phố Wall” DOANH NHAN
- Nghệ thuật hành xử DOANH NHAN
- Những cách làm đẹp cấp tốc DOANH NHAN
- Phối đồ để tạo dáng cao DOANH NHAN
- Giá cước vận tải: Giảm theo kiểu đối phó? NGUOI DUA TIN
- Bầu Đức đang để tiền ‘sinh sản’ ở những quốc gia nào? NGUOI DUA TIN
- Doanh nghiệp khổ vì hối lộ NGUOI LAO DONG
- Giảm thuế VAT cho vật tư nông nghiệp: Nông dân hưởng lợi nhiều nhất VIETSTOCK
- Ngõ đá ngàn tuổi: Di sản riêng có ở xứ Quảng VEF
- Lạnh lẽo hàng Tết NGUOI LAO DONG
- Nhà giá rẻ hết thời hạnh họe VEF
- Đại gia ngoại găm tiền chờ CPH MobiFone VEF
- Con nợ chây ì, khó thu hồi nợ VIETSTOCK
- Hơn 1 triệu lượt người đổ về KDL Đại Nam sau 20 ngày NGUOI LAO DONG
- Cổ phiếu Vietnam Airlines đắt hàng NGUOI LAO DONG
- Căn hộ nhỏ dễ thanh khoản VIETSTOCK
- Đêm ‘ác mộng’ của đại gia Huy ‘máy nổ’ Đà Nẵng NGUOI DUA TIN
- Ngân hàng Thế giới giục TP.HCM xài tiền PHAP LUAT ONLINE
- Facebook mạo danh ông Dũng ‘lò vôi’ lừa khách du lịch bằng cách nào? NGUOI DUA TIN
- Buôn lậu vàng bán cho ai? NGUOI LAO DONG
- Xu thế dòng tiền: Cơ hội nào cho khả năng bứt phá? VNECONOMY
- Ngân hàng tìm cách kích tín dụng cuối năm VNEXPRESS
- Đề nghị giữ nguyên thuế xuất khẩu vàng trang sức PHAP LUAT ONLINE
- Người tiêu dùng Việt Nam thích mua hàng khuyến mãi PHAP LUAT ONLINE
- Hệ thống bán lẻ chuộng hàng Việt PHAP LUAT ONLINE
- Yêu cầu cao, dễ thành cản trở! SAIGONTIMES
- Nhà ở xã hội hụt hơi trên đường đua VIETSTOCK
- Phú Quốc chính thức lên đô thị loại II BAO DAU TU
- Khai trương siêu thị tại Phú Thọ, Trần Anh khuyến mại 15 ngày BAO DAU TU
- Gỡ sở hữu chồng chéo ngân hàng VIETSTOCK
- Hai điều chưa nói về nợ công VIETSTOCK
- Khởi công KCN lớn nhất Quảng Ninh VIETSTOCK
- Bom tấn Vivo X5 Max mỏng nhất thế giới sẽ trình làng vào tháng 12 NGUOI DUA TIN
- Bảo hiểm tiền gửi là công cụ hữu hiệu bảo vệ người gửi tiền VIETSTOCK
- VietJetAir mở rộng sang lĩnh vực vận tải hàng hóa SAIGONTIMES
- Giá vàng thấp nhất trong 4 năm: có nên đầu tư? PHAP LUAT ONLINE
- Dự án Jamona City của Sacomreal đắt hàng BAO DAU TU
- Các nước G-20 cam kết tăng cường kinh tế toàn cầu VOA
- Nielsen: Người tiêu dùng Việt Nam lạc quan vào nền kinh tế VIETSTOCK
- Sửa đổi mạnh một số cơ chế thuế VIETSTOCK
- Gỡ sở hữu chồng chéo ngân hàng SAIGONTIMES
- ‘Đột nhập’ khu nghỉ dưỡng sang trọng của đại gia ở xóm núi TIEN PHONG
- Lịch trả cổ tức từ 17-21/11 VNECONOMY
- Giá cước taxi giảm còn 12.000 đồng/km TIEN PHONG
- Chợ giao dịch bia độc nhất Việt Nam TIEN PHONG
- Nuôi cá “heo” nước ngọt lãi tiền tỷ VNEXPRESS
- Đại biểu Quốc hội: ‘Tăng thuế thuốc lá, rượu bia để giảm chi phí xã hội’ VNEXPRESS
- Lợn giả bò, cá giả quê: Hãi hùng bữa ăn toàn đồ giả VEF
- Doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư dự án 4.500 tỷ đồng ở Quảng Ninh VNEXPRESS
- Bí quyết để thành công như Richard Branson VNEXPRESS
- Đề xuất thêm gói ‘ngàn tỉ’ hỗ trợ vay mua nhà VIETSTOCK
- Hơn 50 tỷ USD vốn FDI vào bất động sản VIETSTOCK
- Chứng khoán sáng 28/8: Sau rung lắc, cổ phiếu phục hồi mạnh VNECONOMY
- Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng tín dụng VNECONOMY
- Đất quanh cầu Nhật Tân đang tăng giá VNECONOMY
- Quản lý đất đai sẽ phải đổi mới từ tháng 9 tới VNECONOMY
- Vàng ì ạch nhích giá, USD giảm VNECONOMY
- Góc nhìn: Kinh tế học và chuyện “bia Sài Gòn ở Kỳ Anh” VNECONOMY
- Chơi sang với chuyên cơ thuê THANH NIEN
- Chậm làm sổ đỏ sẽ bị phạt đến 1 tỉ đồng THANH NIEN
- Công ty Quốc Cường Gia Lai kiện khách hàng THANH NIEN
- Hàng loạt dự án bất động sản ‘khủng’ ồ ạt bung ra THANH NIEN
- Áp lực tăng giá điện đã đỡ hơn THANH NIEN
TIN DIỄN ĐÀN
- Lạc lối DOANH NHAN
- Mẹ chồng giàu DOANH NHAN
- Săn mật giữa rừng Pù Huống DOANH NHAN
- Tiền chùa và tiền đi vay DOANH NHAN
- Đột phá môi trường kinh doanh: “Hồi hộp” chờ Quốc hội DOANH NHAN
- Bài học giải quyết khủng hoảng SAIGONTIMES
- Mắt đèn dầu SAIGONTIMES
- Bế tắc của một bộ luật hay bế tắc của tư duy? SAIGONTIMES
- Xin cơ chế ngoài luật SAIGONTIMES
- Góc cạnh kinh tế của một đề án giáo dục SAIGONTIMES
TIN GIÁO DỤC
- Nhiều hoạt động chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam NGUOI LAO DONG
- 80 trường ĐH tham gia hội thảo du học Nhật Bản NGUOI LAO DONG
- Giáo viên không phấn trắng, bảng đen NGUOI LAO DONG
- Xác minh đơn tố cáo tại Trường ĐH Công nghiệp thực phẩm TP.HCM PHAP LUAT ONLINE
- Bộ GD-ĐT không tiếp khách, nhận hoa chúc mừng Ngày Nhà giáo NGUOI LAO DONG
- Học viện Chính trị Công an nhân dân khai giảng khóa đầu tiên PHAP LUAT ONLINE
- Nhiều đề tài đột phá ở Euréka 2014 PHAP LUAT ONLINE
- Bộ GD&ĐT không tiếp khách ngày 20-11 PHAP LUAT ONLINE
- Bộ GD&ĐT không tiếp khách ngày 20-11 PHAP LUAT ONLINE
- Tỉ phú Malaysia âm thầm ‘cắm rễ’ trên đất Việt NGUOI LAO DONG
- Bộ GD-ĐT không tiếp khách, nhận hoa nhân ngày Nhà giáo VN THANH NIEN
- Có thể đăng ký dự thi ĐH, CĐ trực tuyến THANH NIEN
- Trao học bổng Nguyễn Thái Bình – Báo Thanh Niên THANH NIEN
TIN ĐỜI SỐNG
- Dòng điện hữu nghị Việt – Lào PETROTIMES
- Bài toán khó của TKV PETROTIMES
- Nhân tài trong xe tù PETROTIMES
- UBND phường Nghĩa Đô “né” thông tin về ”lâu đài gà vàng” PETROTIMES
- Đến thăm những đất nước nhỏ bé nhất thế giới PETROTIMES
- Người cao huyết áp cần chú ý gì trong mùa lạnh? NGUOI DUA TIN
- Cần bộ trưởng quyết liệt hơn NGUOI LAO DONG
- Hơn 500 người tham gia hiến máu nhân đạo NGUOI LAO DONG
- Thủ tướng và 4 bộ trưởng trả lời chất vấn NGUOI LAO DONG
- Đừng hỏi và trả lời… suông! NGUOI LAO DONG
- 9x đất Mỏ viết chữ đẹp được học sinh ưu ái gọi là “cô giáo Hàn Quốc” DAN VIET
- Tăng – giảm cước vận tải: Khó lắm! NGUOI LAO DONG
- Heo rừng về làng cắn chết người PHAP LUAT ONLINE
- Đề nghị truy tố kẻ cho vay tiền với lãi suất “cắt cổ” PHAP LUAT ONLINE
- Bắt giữ người để đòi 5 triệu đồng PHAP LUAT ONLINE
- Cửa hàng phụ tùng xe máy bị trộm 2,4 tỉ đồng PHAP LUAT ONLINE
- Chiếc váy cưới mặc 3 lần NGUOI DUA TIN
- Hài hước bức thư chồng gửi vợ bỏ nhà ra đi NGUOI DUA TIN
- Không gian gọn gàng trong nhà 30 m2 VNEXPRESS
- Giải mã bí ẩn khiến người phụ nữ 22 năm không thể chợp mắt NGUOI DUA TIN
- Chuyện tình cảm từ 17/11 đến 23/11 VNEXPRESS
- 6 cách tận dụng khoảng trống trên tủ bếp VNEXPRESS
- Con trăn tấn công, nuốt chửng cá sấu trên bờ hồ NGUOI DUA TIN
- Xe giường nằm bay xuống ruộng, hành khách tá hỏa chui ra đằng nóc PHAP LUAT ONLINE
- Quảng Nam: Người đàn ông gần 60 tuổi đột tử tại nhà ‘người yêu’ DAN VIET
- Nghệ An: Xe khách chở hơn 30 người mất lái, bay xuống ruộng DAN VIET
- Cà Mau: Bệnh nhân HIV treo cổ tự tử trong bệnh viện DAN VIET
- NATO tuyên bố điều quân áp sát Nga DAN VIET
- Hai đường dây làm giả giấy tờ bị phá VNEXPRESS
- Đám cưới phong cách thập niên 80 của 21 đôi uyên ương VNEXPRESS
- Thuở khai sinh của những món ăn nổi tiếng thế giới VNEXPRESS
- CSGT gọi đàn em ‘xử’ người vi phạm bị bắt VNEXPRESS
- Chuyện tình đẹp như mơ THANH NIEN
- Cung đường… tình ái THANH NIEN
- Sức sống mãnh liệt của văn hóa Đông Sơn THANH NIEN
- Sự thật ít biết về cương cứng THANH NIEN
- Đặc biệt trên báo in ngày 17.11.2014 THANH NIEN
TIN CÔNG NGHỆ
- ESA: Phi thuyền thăm dò sao chổi là sự kiện làm ‘thay đổi cuộc chơi’ VOA
- Sống hơn 100 tuổi không phải do gen THANH NIEN
- Tàu vũ trụ đổ bộ lên sao chổi THANH NIEN
- Voi ma mút sẽ được tái sinh? THANH NIEN
TIN VĂN HÓA GIẢI TRÍ
- Vòng loại Euro dần khốc liệt BAO MOI
- Sân chơi phong trào hơn chuyên nghiệp BAO MOI
- CĐV không quay lưng với đội tuyển BAO MOI
- Lần đầu mới thấy bóng đá VN như vậy… BAO MOI
- Tuyển Việt Nam thắng nhưng chưa thể mừng BAO MOI
- Làm liveshow, ca sĩ Quang Hà mua được nhà, sắm cả ô tô? GIAO DUC
- Miu Lê “làm quá” khi lên sóng truyền hình trực tiếp GIAO DUC
- Diễn viên ‘Tên tôi là Kim Sam Soon’ qua đời vì ung thư VNEXPRESS
- Pamela Tan Nicholson mang nhạc phim đến Việt Nam VNEXPRESS
- Hoa hậu Đặng Thu Thảo phủ nhận dự thi Miss Universe 2014 VNEXPRESS
- Giao lưu văn chương Việt – Hàn còn khoảng trống lớn VNEXPRESS
- Thí sinh Next Top va vào nhau khi chụp hình VNEXPRESS
TIN THẾ GIỚI
- Tổng thống Mỹ: “Nga sẽ tiếp tục bị cô lập” VNECONOMY
- IS tuyên bố hành quyết thêm một con tin người Mỹ VNECONOMY
- Obama: Mỹ sẽ dùng toàn lực ngăn chặn “kẻ bắt nạt” ở châu Á GIAO DUC
- Hội nghị cấp cao G20: Năm 2018 tăng trưởng thêm 2% PHAP LUAT ONLINE
- Con tin phương Tây thứ năm bị cắt cổ PHAP LUAT ONLINE
- Tổng thống Mỹ, Nga khép lại tuần gặp mặt khó xử tại các hội nghị VOA
- Bắt đầu di dời các mảnh vỡ máy bay MH17 PHAP LUAT ONLINE
- Âm mưu con đường tơ lụa mới của Trung Quốc PHAP LUAT ONLINE
- Bị chỉ trích quá nhiều, Putin quyết định rời G20 sớm GIAO DUC
- Putin: Nếu phong tỏa kinh tế miền Đông, Kiev sẽ tự chia cắt đất nước GIAO DUC
- Con số trong ngày PHAP LUAT ONLINE
- Những nữ chiến binh ISIS VNEXPRESS
- Ủy Ban Nhân Quyền LHQ lên án Bắc Hàn đàn áp nhân quyền VNEXPRESS
- Philippines đụng độ với phe khủng bố Abu Sayyab 20 người chết VNEXPRESS
- Tòa án Hongkong ra lệnh buộc người biểu tình rời địa điểm chiếm giữ VNEXPRESS
- Chống Thánh chiến: Mỹ không liên minh với Damas RFI
- Thủ tướng và 4 bộ trưởng trả lời chất vấn trước quốc hội VNEXPRESS
- Hà Lan tăng cường cảnh giác chống cúm gia cầm RFI
- Ukraine ngừng dịch vụ nhà nước ở miền đông VNEXPRESS
- Putin sẽ chơi cứng hơn? BBC
- Sức khỏe thiền sư Thích Nhất Hạnh tiến triển tốt VNEXPRESS
- Pakistan tiếp tục chiến dịch chống khủng bố VOA
- Bầu cử tỉnh trưởng Okinawa ảnh hưởng tới căn cứ quân sự Mỹ VOA
- Kiev : Đông Ukraina sắp bị tấn công RFI
- Quân đội Nigeria đẩy lui phiến quân, chiếm lại thị trấn Chibok VOA
- Đại biểu quốc hội Afghanistan thoát chết trong vụ nổ bom tự sát VOA
- Bầu cử Tổng thống Rumani : Thủ tướng Ponta có nhiều triển vọng RFI
- Tổ chức Nhà nước Hồi giáo lại sát hại con tin Mỹ RFI
- Nhà nước Hồi giáo giết con tin người Mỹ BBC
- Nhà nước Hồi giáo tuyên bố đã chặt đầu con tin người Mỹ VNEXPRESS
- Mỹ, Nhật, Australia bắt chặt tay nhau hợp tác quốc phòng VNEXPRESS
- Ông Putin rời Úc sớm vì ‘cần ngủ’ BBC
- Chiến đấu cơ Australia xác định tàu lạ trong kỳ họp G20 VNEXPRESS
- Đao phủ đeo mặt nạ của IS bị thương trong cuộc không kích của Mỹ GIAO DUC
- Ukraine đóng cửa cơ quan nhà nước, ngân hàng ở miền Đông GIAO DUC
- Lãnh đạo G20 cam kết thúc đẩy kinh tế BBC
- Dân Triều Tiên đã bắt đầu thích cà phê VNECONOMY
- Quan tòa Mỹ bác đơn kiện Samsung của Apple VNECONOMY
- Ukraine tố Nga có kế hoạch cắt cung khí đốt cho châu Âu VNECONOMY
- Bộ ba ăn thịt người ở Brazil lãnh án THANH NIEN
- Hà Lan bắt đầu thu gom xác MH17 tại Ukraine THANH NIEN
- IS tung video chặt đầu tín đồ Hồi giáo người Mỹ THANH NIEN
- Tổng thống Putin: “Cơ hội tốt để giải quyết khủng khoảng Ukraine” THANH NIEN
- ‘Pháp không để Nga tạo áp lực phải giao tàu chiến’ THANH NIEN
2782. Vài đặc điểm trong các phát biểu của lãnh đạo Việt Nam
GS Nguyễn Văn Tuấn
21-07-2014
Những người lãnh đạo giỏi và có bản lĩnh họ không chỉ nói, mà còn thực hiện những gì họ nói. Ngay cả cách nói, mỗi một lần phát biểu họ đều để lại những câu mà báo chí có trích trích dẫn (quotable words) hay làm cho người nghe phải suy nghĩ vì nó có cái wisdom trong đó. Chẳng hạn như khi nói về những việc làm liên quan đến tai nạn máy bay MH17, thủ tướng Úc nói “Mục tiêu của chúng ta là đảm bảo phẩm giá, sự tôn trọng, và công lí cho người quá cố và người đang sống.” Đó là một câu có thể trích dẫn.
Nhìn lại giới lãnh đạo VN, tôi thấy hình như họ không có cái tư chất về ăn nói của chính khách phương Tây. Chính khách VN quen với đường mòn chữ nghĩa mang đậm bản chất XHCN nên họ chỉ loanh quanh những câu chữ quen thuộc. Họ không nói được cái gì cụ thể, mà chỉ xoay quanh các khẩu hiệu quen thuộc, kiểu như “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.” Đọc qua nhiều bài phát biểu của các lãnh đạo VN tôi nhận ra vài đặc điểm chính (có thể chưa đủ) như sau:
Thứ nhất là tính chung chung, không có một cái gì cụ thể. Có thể nói rằng thói quen phát biểu chung chung là đặc điểm số 1 của chính khách VN, họ không có khả năng nói cái gì cụ thể, tất cả chỉ chung chung, ai muốn hiểu sao thì hiểu. Ví dụ như phát biểu “Đặc biệt là, tình hình Biển Đông hiện đang diễn biến rất phức tạp, nghiêm trọng, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải hết sức tỉnh táo, sáng suốt, tăng cường đoàn kết, cả nước một lòng, kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước.” Đọc xong đoạn văn chúng ta chẳng có thông tin nào, mà tất cả chỉ là những rhetoric tầm thường, giống như những khẩu hiệu được nối kết với nhau. Chúng ta cũng không có thêm thông tin, ngoại trừ một chữ rất chung chung là “phức tạp”. Hai chữ “phức tạp” có thể nói là rất phổ biến ở VN, đụng đến cái gì họ không giải thích được, không mô tả cụ thể được, thì họ bèn thay thế bằng hai chữ “phức tạp” mà chẳng ai hiểu gì cả. Cả một đoạn văn 74 chữ, chúng ta không thấy một ý nào cụ thể và không thể trích dẫn bất cứ câu nào.
Thứ hai là dùng nhiều sáo ngữ. Ví dụ tiêu biểu cho đặc điểm này là bài nói chuyện nhân kỉ niệm 40 năm ngày kí Hiệp định Paris: “Hiệp định Paris là đỉnh cao thắng lợi của mặt trận ngoại giao nước ta thời kỳ chống Mỹ, cứu nước, là mốc son trong trang sử vàng của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam.” Chú ý những chữ “mốc son”, “sử vàng”, “mặt trận ngoại giao”, tất cả đều là những sáo ngữ. Có một loại sáo ngữ khác là chúng mang tính tích cực nhưng không có ý nghĩa thực tế. Vì dụ như bài diễn văn nhân dịp kết thúc một đại hội đảng, có đoạn: “Sau hơn 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về văn hóa, tư duy lý luận về văn hóa của chúng ta đã có bước phát triển …. Nhiều phong trào văn hóa đem lại hiệu quả thiết thực. Truyền thống văn hóa gia đình, dòng họ, cộng đồng… được phát huy.” Chúng ta chú ý thấy nào là “phát triển”, “phát huy”, “hiệu quả thiết thực”, nhưng vì chúng không có một dữ liệu cụ thể nào nên tất cả chỉ là rỗng tuếch về ý nghĩa. Thật vậy, đọc xong đoạn phát biểu này chúng ta không thấy bất cứ một điểm cụ thể nào để nhớ hay để làm minh hoạ. Chẳng có một ý tưởng nào để đáng nhớ.
Một trong những sáo ngữ chúng ta hay thấy trong các bài phát biểu là “đánh giá cao”. Ví dụ như “tôi cám ơn và đánh giá cao bài phát biểu rất tốt đẹp của Ngài Thủ tướng Hà Lan”, “tôi đánh giá cao và chân thành cám ơn sự hỗ trợ của Chính phủ …”. “Đánh giá cao” hình như là một thuật ngữ đặc thù xã hội chủ nghĩa nó vẫn còn sống sót đến ngày hôm nay. Thoạt đầu nghe qua “đánh giá cao” thì cũng hay hay, nhưng nghĩ kĩ thì thấy câu này chẳng có ý nghĩa gì cả. Thế nào là đánh giá cao, cao cái gì? Tôi thấy nó là một sáo ngữ cực kì vô duyên và vô dụng.
Thứ ba là không có thông tin (lack of information). Có nhiều lãnh đạo VN quen tính nói rất nhiều, nhưng nếu chịu khó xem xét kĩ chúng ta sẽ thấy họ chẳng nói gì cả. “Chẳng nói” vì những gì họ nói ra không có thông tin, tất cả chỉ là những câu chữ lắp ráp vào nhau cho ra những câu văn chứ không có dữ liệu. Do đó, có khi đọc xong một đoạn văn chúng ta chẳng hiểu tác giả muốn nói gì. Chẳng hạn như phát biểu về hiến pháp, ông chủ tịch QH nói: “Chúng tôi cũng hiểu rằng một bộ phận, một số người trong các tầng lớp nhân dân và ngay một số ĐBQH cũng còn ý kiến khác. Tuy nhiên tuyệt đại nhân dân và Quốc hội có thể khẳng định đã đồng tình cao với bản Hiến pháp thông qua lần này. Với quyền năng nhân dân trao cho Quốc hội, chúng ta đã thể hiện được đại đa số nguyện vọng của toàn dân, của Quốc hội với tinh thần làm chủ của nhân dân, chúng ta sẽ biểu quyết theo tinh thần đó.” Câu cú và cấu trúc ý tưởng chẳng đâu vào đâu. Lúc thì quyền năng nhân dân trao cho Quốc hội, lúc thì nguyện vọng của toàn dân, của Quốc hội, lại còn đèo theo một câu “tinh thần làm chủ của nhân dân”. Câu chữ cứ nhảy nhót loanh quanh, chẳng đâu vào đâu, và cuối cùng là chẳng có gì để nói!
Thứ tư là ngôn ngữ khẩu hiệu. Có thể nói rằng rất rất nhiều bài nói chuyện và diễn văn của các lãnh đạo VN chỉ là những khẩu hiệu được lắp ráp vào với nhau. Có những khẩu hiệu quá quen thuộc nên chẳng ai chất vấn tính chính xác của nó. Ví dụ như câu “Trong niềm tự hào, chúng ta thành kính tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn vô hạn với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại – vị lãnh tụ thiên tài, Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới …”, có lẽ chẳng ai để ý đến chữ “danh nhân văn hóa thế giới”. Nếu người bình thường phát biểu như thế thì chắc người ta cũng lắc đầu bỏ qua, nhưng lãnh đạo mà phát biểu như thế thì chẳng có gì sáng tạo, chỉ lặp lại những câu chữ đã có trước đây.
Một loại ngôn ngữ khẩu hiệu khác mang tính tự hào. Tự hào là một “đặc sản” của các vị lãnh đạo VN, đi đâu cũng nghe họ nói về tự hào. Điều này cũng hiểu được, vì làm lãnh đạo thì phải gieo niềm tự hào vào người dân. Nhưng gieo không đúng chỗ và gieo mãi thì có thể trở thành phản tác dụng. Thử đọc bài diễn văn có đoạn “Chúng ta tự hào về đất nước Việt Nam anh hùng, nhân dân Việt Nam anh hùng, tự hào về những con người giản dị bằng những việc làm tốt của mình ở mọi lúc, mọi nơi đã góp phần làm nên vẻ đẹp văn hóa của con người Việt Nam, đất nước Việt Nam; góp phần quyết định để xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh.” Tôi tự hỏi có cần quá nhiều tự hào như thế. Đất nước anh hùng, con người anh hùng, vẻ đẹp văn hoá, v.v. nhưng tại sao đất nước vẫn còn nghèo và phải “ăn xin” hết nơi này đến nơi khác và ăn xin kinh niên, con người vẫn còn đứng dưới hạng trung bình trên thế giới. Thay vì tự ru ngủ là anh hùng và giàu mạnh, tôi nghĩ lãnh đạo phải nói thẳng và nói thật là đất nước vẫn còn rất nghèo, tài nguyên chẳng có gì, và cả nước đang phải đương đầu với ngoại xâm.
Thứ năm là loại ngôn ngữ hành chính hoá. Nếu chú ý kĩ chúng ta sẽ thấy phần lớn những bài nói chuyện, bài diễn văn các lãnh đạo đọc là họ nói với đảng viên, với quan chức, công nhân viên, với quân đội, v.v. chứ không phải nói với người dân. Có lẽ chính vì thế mà ngôn ngữ của họ thường mang tính hành chính. Có những chữ mà hình như họ sử dụng quá nhiều nên chẳng ai để ý ý nghĩa thật của nó, như “Trong thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đối ngoại phải tiếp tục là mặt trận quan trọng góp phần phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc.” Đối với người dân bình thường, ít ai hiểu công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế là cái gì. Có thể nói đó là những ngôn ngữ xa lạ đối với người dân.
Những bài diễn văn của các chính khác phương Tây thường rất sinh động, thực tế, và có khi … vui. Khán giả cảm thấy gần gũi với diễn giả. Ngược lại, những bài diễn văn của lãnh đạo VN thường cứng nhắc, công thức, và lúc nào cũng tỏ ra hết sức nghiêm trọng (dù sự việc chẳng có gì nghiêm trọng). Khán giả nghe họ đọc hơn là diễn. Một phần có lẽ do lãnh đạo VN chưa quen với văn hoá hài, và họ cũng muốn tỏ ra là người quan trọng. Dù gì đi nữa thì những bài nói chuyện của lãnh đạo VN rất khó gần với người dân do ngôn ngữ cứng đơ và kém thân thiện, và cách họ triển khai bài nói chuyện quá xa rời công chúng.
Dĩ nhiên, những đặc điểm này không phải là độc quyền của các lãnh đạo VN, mà thỉnh thoảng các chính khách phương Tây cũng vướng phải. Khi họ vướng phải, người dân biết vị chính khách đó có vấn đề, hoặc là không nắm vững vấn đề, hoặc là lúng túng. Vì không nắm vững vấn đề nên họ nói chung chung. Có người nghĩ nói chung chung là nói “đa tầng”, nhưng thật ra đó chỉ là cách nguỵ biện thô thiển. VN nói về hội nhập quốc tế, nhưng với loại ngôn ngữ đặc thù XHCN trên đây, tôi nghĩ các lãnh đạo VN sẽ rất khó gần với lãnh đạo thuộc thế giới văn minh.
Nguồn: FB Nguyen Tuan
21-07-2014
Những người lãnh đạo giỏi và có bản lĩnh họ không chỉ nói, mà còn thực hiện những gì họ nói. Ngay cả cách nói, mỗi một lần phát biểu họ đều để lại những câu mà báo chí có trích trích dẫn (quotable words) hay làm cho người nghe phải suy nghĩ vì nó có cái wisdom trong đó. Chẳng hạn như khi nói về những việc làm liên quan đến tai nạn máy bay MH17, thủ tướng Úc nói “Mục tiêu của chúng ta là đảm bảo phẩm giá, sự tôn trọng, và công lí cho người quá cố và người đang sống.” Đó là một câu có thể trích dẫn.
Nhìn lại giới lãnh đạo VN, tôi thấy hình như họ không có cái tư chất về ăn nói của chính khách phương Tây. Chính khách VN quen với đường mòn chữ nghĩa mang đậm bản chất XHCN nên họ chỉ loanh quanh những câu chữ quen thuộc. Họ không nói được cái gì cụ thể, mà chỉ xoay quanh các khẩu hiệu quen thuộc, kiểu như “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.” Đọc qua nhiều bài phát biểu của các lãnh đạo VN tôi nhận ra vài đặc điểm chính (có thể chưa đủ) như sau:
Thứ nhất là tính chung chung, không có một cái gì cụ thể. Có thể nói rằng thói quen phát biểu chung chung là đặc điểm số 1 của chính khách VN, họ không có khả năng nói cái gì cụ thể, tất cả chỉ chung chung, ai muốn hiểu sao thì hiểu. Ví dụ như phát biểu “Đặc biệt là, tình hình Biển Đông hiện đang diễn biến rất phức tạp, nghiêm trọng, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải hết sức tỉnh táo, sáng suốt, tăng cường đoàn kết, cả nước một lòng, kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước.” Đọc xong đoạn văn chúng ta chẳng có thông tin nào, mà tất cả chỉ là những rhetoric tầm thường, giống như những khẩu hiệu được nối kết với nhau. Chúng ta cũng không có thêm thông tin, ngoại trừ một chữ rất chung chung là “phức tạp”. Hai chữ “phức tạp” có thể nói là rất phổ biến ở VN, đụng đến cái gì họ không giải thích được, không mô tả cụ thể được, thì họ bèn thay thế bằng hai chữ “phức tạp” mà chẳng ai hiểu gì cả. Cả một đoạn văn 74 chữ, chúng ta không thấy một ý nào cụ thể và không thể trích dẫn bất cứ câu nào.
Thứ hai là dùng nhiều sáo ngữ. Ví dụ tiêu biểu cho đặc điểm này là bài nói chuyện nhân kỉ niệm 40 năm ngày kí Hiệp định Paris: “Hiệp định Paris là đỉnh cao thắng lợi của mặt trận ngoại giao nước ta thời kỳ chống Mỹ, cứu nước, là mốc son trong trang sử vàng của nền ngoại giao cách mạng Việt Nam.” Chú ý những chữ “mốc son”, “sử vàng”, “mặt trận ngoại giao”, tất cả đều là những sáo ngữ. Có một loại sáo ngữ khác là chúng mang tính tích cực nhưng không có ý nghĩa thực tế. Vì dụ như bài diễn văn nhân dịp kết thúc một đại hội đảng, có đoạn: “Sau hơn 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về văn hóa, tư duy lý luận về văn hóa của chúng ta đã có bước phát triển …. Nhiều phong trào văn hóa đem lại hiệu quả thiết thực. Truyền thống văn hóa gia đình, dòng họ, cộng đồng… được phát huy.” Chúng ta chú ý thấy nào là “phát triển”, “phát huy”, “hiệu quả thiết thực”, nhưng vì chúng không có một dữ liệu cụ thể nào nên tất cả chỉ là rỗng tuếch về ý nghĩa. Thật vậy, đọc xong đoạn phát biểu này chúng ta không thấy bất cứ một điểm cụ thể nào để nhớ hay để làm minh hoạ. Chẳng có một ý tưởng nào để đáng nhớ.
Một trong những sáo ngữ chúng ta hay thấy trong các bài phát biểu là “đánh giá cao”. Ví dụ như “tôi cám ơn và đánh giá cao bài phát biểu rất tốt đẹp của Ngài Thủ tướng Hà Lan”, “tôi đánh giá cao và chân thành cám ơn sự hỗ trợ của Chính phủ …”. “Đánh giá cao” hình như là một thuật ngữ đặc thù xã hội chủ nghĩa nó vẫn còn sống sót đến ngày hôm nay. Thoạt đầu nghe qua “đánh giá cao” thì cũng hay hay, nhưng nghĩ kĩ thì thấy câu này chẳng có ý nghĩa gì cả. Thế nào là đánh giá cao, cao cái gì? Tôi thấy nó là một sáo ngữ cực kì vô duyên và vô dụng.
Thứ ba là không có thông tin (lack of information). Có nhiều lãnh đạo VN quen tính nói rất nhiều, nhưng nếu chịu khó xem xét kĩ chúng ta sẽ thấy họ chẳng nói gì cả. “Chẳng nói” vì những gì họ nói ra không có thông tin, tất cả chỉ là những câu chữ lắp ráp vào nhau cho ra những câu văn chứ không có dữ liệu. Do đó, có khi đọc xong một đoạn văn chúng ta chẳng hiểu tác giả muốn nói gì. Chẳng hạn như phát biểu về hiến pháp, ông chủ tịch QH nói: “Chúng tôi cũng hiểu rằng một bộ phận, một số người trong các tầng lớp nhân dân và ngay một số ĐBQH cũng còn ý kiến khác. Tuy nhiên tuyệt đại nhân dân và Quốc hội có thể khẳng định đã đồng tình cao với bản Hiến pháp thông qua lần này. Với quyền năng nhân dân trao cho Quốc hội, chúng ta đã thể hiện được đại đa số nguyện vọng của toàn dân, của Quốc hội với tinh thần làm chủ của nhân dân, chúng ta sẽ biểu quyết theo tinh thần đó.” Câu cú và cấu trúc ý tưởng chẳng đâu vào đâu. Lúc thì quyền năng nhân dân trao cho Quốc hội, lúc thì nguyện vọng của toàn dân, của Quốc hội, lại còn đèo theo một câu “tinh thần làm chủ của nhân dân”. Câu chữ cứ nhảy nhót loanh quanh, chẳng đâu vào đâu, và cuối cùng là chẳng có gì để nói!
Thứ tư là ngôn ngữ khẩu hiệu. Có thể nói rằng rất rất nhiều bài nói chuyện và diễn văn của các lãnh đạo VN chỉ là những khẩu hiệu được lắp ráp vào với nhau. Có những khẩu hiệu quá quen thuộc nên chẳng ai chất vấn tính chính xác của nó. Ví dụ như câu “Trong niềm tự hào, chúng ta thành kính tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn vô hạn với Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại – vị lãnh tụ thiên tài, Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới …”, có lẽ chẳng ai để ý đến chữ “danh nhân văn hóa thế giới”. Nếu người bình thường phát biểu như thế thì chắc người ta cũng lắc đầu bỏ qua, nhưng lãnh đạo mà phát biểu như thế thì chẳng có gì sáng tạo, chỉ lặp lại những câu chữ đã có trước đây.
Một loại ngôn ngữ khẩu hiệu khác mang tính tự hào. Tự hào là một “đặc sản” của các vị lãnh đạo VN, đi đâu cũng nghe họ nói về tự hào. Điều này cũng hiểu được, vì làm lãnh đạo thì phải gieo niềm tự hào vào người dân. Nhưng gieo không đúng chỗ và gieo mãi thì có thể trở thành phản tác dụng. Thử đọc bài diễn văn có đoạn “Chúng ta tự hào về đất nước Việt Nam anh hùng, nhân dân Việt Nam anh hùng, tự hào về những con người giản dị bằng những việc làm tốt của mình ở mọi lúc, mọi nơi đã góp phần làm nên vẻ đẹp văn hóa của con người Việt Nam, đất nước Việt Nam; góp phần quyết định để xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh.” Tôi tự hỏi có cần quá nhiều tự hào như thế. Đất nước anh hùng, con người anh hùng, vẻ đẹp văn hoá, v.v. nhưng tại sao đất nước vẫn còn nghèo và phải “ăn xin” hết nơi này đến nơi khác và ăn xin kinh niên, con người vẫn còn đứng dưới hạng trung bình trên thế giới. Thay vì tự ru ngủ là anh hùng và giàu mạnh, tôi nghĩ lãnh đạo phải nói thẳng và nói thật là đất nước vẫn còn rất nghèo, tài nguyên chẳng có gì, và cả nước đang phải đương đầu với ngoại xâm.
Thứ năm là loại ngôn ngữ hành chính hoá. Nếu chú ý kĩ chúng ta sẽ thấy phần lớn những bài nói chuyện, bài diễn văn các lãnh đạo đọc là họ nói với đảng viên, với quan chức, công nhân viên, với quân đội, v.v. chứ không phải nói với người dân. Có lẽ chính vì thế mà ngôn ngữ của họ thường mang tính hành chính. Có những chữ mà hình như họ sử dụng quá nhiều nên chẳng ai để ý ý nghĩa thật của nó, như “Trong thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đối ngoại phải tiếp tục là mặt trận quan trọng góp phần phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc.” Đối với người dân bình thường, ít ai hiểu công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế là cái gì. Có thể nói đó là những ngôn ngữ xa lạ đối với người dân.
Những bài diễn văn của các chính khác phương Tây thường rất sinh động, thực tế, và có khi … vui. Khán giả cảm thấy gần gũi với diễn giả. Ngược lại, những bài diễn văn của lãnh đạo VN thường cứng nhắc, công thức, và lúc nào cũng tỏ ra hết sức nghiêm trọng (dù sự việc chẳng có gì nghiêm trọng). Khán giả nghe họ đọc hơn là diễn. Một phần có lẽ do lãnh đạo VN chưa quen với văn hoá hài, và họ cũng muốn tỏ ra là người quan trọng. Dù gì đi nữa thì những bài nói chuyện của lãnh đạo VN rất khó gần với người dân do ngôn ngữ cứng đơ và kém thân thiện, và cách họ triển khai bài nói chuyện quá xa rời công chúng.
Dĩ nhiên, những đặc điểm này không phải là độc quyền của các lãnh đạo VN, mà thỉnh thoảng các chính khách phương Tây cũng vướng phải. Khi họ vướng phải, người dân biết vị chính khách đó có vấn đề, hoặc là không nắm vững vấn đề, hoặc là lúng túng. Vì không nắm vững vấn đề nên họ nói chung chung. Có người nghĩ nói chung chung là nói “đa tầng”, nhưng thật ra đó chỉ là cách nguỵ biện thô thiển. VN nói về hội nhập quốc tế, nhưng với loại ngôn ngữ đặc thù XHCN trên đây, tôi nghĩ các lãnh đạo VN sẽ rất khó gần với lãnh đạo thuộc thế giới văn minh.
Nguồn: FB Nguyen Tuan
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét