- Scarborough: Trung Quốc cắm thêm hàng chục cột bê tông (RFI) - Một ngày sau khi tố cáo Bắc Kinh chuẩn bị xây dựng cơ sở trên bãi Scarborough của Philippines mà Trung Quốc đã dùng sức mạnh giành quyền kiểm soát trong thực tế từ tháng Tư năm 2013, Bộ Quốc phòng Philippines hôm nay lại báo động : Đã thấy thêm nhiều khối bê tông được cho là do Trung Quốc bố trí tại nhóm mỏm đá và rạn san hô trong vùng thuộc quyền của Manlia ở Biển Đông.
- Nga không loại trừ khả năng đồng ý can thiệp vào Syria (RFI) - Trong cuộc trả lời phỏng vấn hãng AP và một đài truyền hình Nga ngày hôm nay, 04/09/2013, Tổng thống Nga Vladimir Putin không loại trừ khả năng chấp ...
- Bắc Kinh bài trừ tham nhũng : Một giới chức chết do bị tra tấn (RFI) - Hôm nay 04/09/2013, báo chí Trung Quốc loan tin một giới chức làm việc cho một tổ chức Nhà nước thuộc thành phố Ôn Châu (tỉnh Chiết Giang), miền đông nước này, đã tử vong, sau khi bị công an tra tấn. Trong thời gian gần đây, ban lãnh đạo mới của đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố sẽ hết sức cứng rắn với tham nhũng. Tuy nhiên theo giới phân tích, các chiến dịch chống tham nhũng được tiến hành rất mờ ám.
- Singapore cần nhanh chóng cải tổ (RFI) - Trong Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (Asean), Singapore là một trong những nền kinh tế đầu tàu. Thế nhưng, mô hình phát triển của đất nước này đang lộ ra những nhược điểm. Về chủ đề này, báo Le Figaro đăng bài phân tích chạy tựa : << Singapore cần thay đổi để tiếp tục là một mô hình phát triển tại Châu Á >>.
- Cao ốc Luân Đôn biến thành súng laser (RFI) - Khu tài chính City rất hiện đại ở Luân Đôn mới đây như bị phá hoại : Một chiếc xe hơi loại sang Jaguar như bị trúng bom xăng, một cửa hiệu chớm bị hỏa hoạn… Các thiệt hại này tuy nhiên không phải là do các phần tử phá phách gây nên mà lại đến từ một tòa nhà nhô lên từ lòng đất ở giữa khu phố tài chính của Luân đôn, và được gọi là << Walkie-Talkie / Máy bộ đàm >> do hình dáng lạ kỳ của nó.
- Dennis Rodman trở lại Bình Nhưỡng thăm Kim Jong Un (RFI) - Cựu ngôi sao bóng rổ trong đội Chicago Bulls, Dennis Rodman đã bay qua Bình Nhưỡng vào hôm qua 03/09/2013 sau khi quá cảnh Bắc Kinh. Nhân vật này đã nói << Tôi đi thăm anh bạn của tôi, vị thống chế họ Kim >>. Người bạn này không ai khác hơn là Kim Jong Un. Đây là lần thứ 2 trong năm nay mà Dennis Rodman đến Bình Nhưỡng.
- Can thiệp vào Syria: Obama vận động quốc tế ủng hộ (RFI) - Ý định tấn công trừng phạt Syria sử dụng vũ khí hóa học của Hoa Kỳ buộc phải lùi lại chờ Quốc hội Mỹ thông qua, nay đang nóng lên trở lại sau khi chính quyền Obama dường như đã tìm được sự ủng hộ của đa số các nghị sĩ ở lưỡng viện Quốc hội.
- Hung thần Cleveland treo cổ tự tử trong tù (RFI) - Ariel Castro, người đã gây chấn động toàn nước Mỹ vì đã bắt cóc, giam giữ và hãm hiếp ba cô gái trong một thập kỷ, đã treo cổ tự tử ngay trong sà lim của mình tại một nhà giam ở tiểu bang Ohio. Theo báo chí Mỹ vào hôm nay, 04/09/2013, tù nhân bị biệt giam này đã tự vẫn vào đêm hôm qua 03/09/2013, bất chấp chế độ giám sát liên tục mà trên nguyên tắc nạn nhân phải chịu.
- Bắc Kinh muốn nhân đôi trao đổi thương mại với ASEAN (RFI) - Hôm nay 04/09/2013, báo chí Trung Quốc cho biết, trong bài phát biểu khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh về thương mại và đầu tư giữa Trung Quốc và ASEAN, lần thứ 10, được tổ chức tại thành phố Nam Ninh (Quảng Tây), ngày hôm qua, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường muốn tăng gấp đôi trao đổi thương mại giữa hai bên và ông tìm cách giảm thiểu mức độ nghiêm trọng của các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ giữa Trung Quốc và nhiều nước Đông Nam Á.
- Rò rỉ Fukushima : Tokyo nên nhờ quốc tế trợ giúp (RFI) - Hôm nay, 04/09/2013, nhiều tiếng nói trong giới doanh nghiệp Nhật Bản cất lên đòi hỏi chính quyền phải kêu gọi trợ giúp từ các tổ chức chuyên gia nước ngoài để khắc phục nạn rò rỉ phóng xạ tại Fukushima. Trong lúc đó, mức phóng xạ đo được tại khu vực nhà máy bị thảm họa được thông báo là ở mức kỷ lục.
- Syria : Ngoại trưởng Mỹ điều trần tại Thượng viện (RFI) - Chính quyền Obama gia tăng vận động để có được sự chấp thuận của Quốc hội lưỡng viện trong việc tấn công Syria. Hôm qua, 03/09/2013, sau khi được tiếp tại Nhà Trắng, Chủ tịch Hạ viện Mỹ, ông John Boehner, thuộc đảng Cộng hòa, đã tuyên bố ủng hộ Tổng thống Barack Obama.
- 64% dân Pháp phản đối việc tấn công Syria (RFI) - Trong một cuộc thăm dò dư luận người dân Pháp do viện BVA kết hợp với nhật báo Le Parisien-Aujourd'hui en France công bố hôm 31/08 vừa qua, đa số người được hỏi không tán đồng chiến dịch tấn công Syria. Nhìn chung, có đến 64% dân Pháp phản đối việc nước Pháp can thiệp quân sự trong một liên minh quốc tế chống lại chế độ của Bashar al-Assad.
- Tấn công Syria : Quốc hội Pháp thảo luận nhưng chưa bỏ phiếu (RFI) - Lần đầu tiên từ khi Paris xác nhận ý muốn tấn công Syria, Quốc hội Pháp vào hôm nay 04/09/2013 mở thảo luận về hồ sơ nhạy cảm này. Trên nguyên tắc, đây chỉ là một cuộc thảo luận để các đảng lớn tại Pháp cho biết ý kiến, chứ không phải là một phiên họp nhằm bỏ phiếu cho phép mở chiến dịch can thiệp quân sự vào Syria hay không.
- Gia đình tố cáo công an buộc Đinh Nguyên Kha nhận tội "khủng bố" (RFI) - Cuối tháng 8/2013 vừa qua, gia đình sinh viên Đinh Nguyên Kha tới trại giam thăm nuôi con. Theo lời kể của gia đình, được nhiều trang mạng trong và ngoài nước dẫn lại, anh Đinh Nguyên Kha bị công an gây áp lực buộc phải ký tên vào bản nhận tội << khủng bố >>.
- Đối lập Cam Bốt nhờ Vua can thiệp vào kết quả bầu cử (RFI) - Sau các động thái như kêu gọi biểu tình, thưa kiện để phản đối kết quả bầu cử Quốc hội hồi cuối tháng Bảy vừa qua, phe đối lập Cam Bốt hôm nay 04/09/2013 công bố bức thư xin Vua Norodom Sihamoni can thiệp khai thông bế tắc chính trị.
- Thái Lan : Nông dân trồng cao su biểu tình đòi chính phủ trợ giúp (RFI) - Hàng ngàn nông dân trồng cao su ở miền nam Thái Lan, ngày hôm qua, 03/09/2013, đã biểu tình, ngăn chặn giao thông trên nhiều tuyến đuờng chính, đòi chính phủ phải trợ giúp vì giá cao su trên thế giới bị sụt giảm mạnh. Họ cho rằng vì mầu sắc chính trị mà chính phủ Thái Lan hiện nay đã không muốn giúp đỡ họ.
- Kinh tế Mỹ tiếp tục tăng trưởng trong tháng 7, 8 (VOA) - Trong báo cáo của 12 ngân hàng khu vực, FED hôm thứ Tư nói rằng chi tiêu của người tiêu dùng ở gần như khắp nước tăng từ đầu tháng 7 cho đến cuối tháng 8
- Ủy ban Thượng Viện Mỹ chấp thuận kế hoạch tấn công Syria (VOA) - Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ đã phê chuẩn nghị quyết cho phép Tổng thống Obama thực hiện một hành động quân sự tại Syria
- Campuchia coi Trung Quốc như người anh (VOA) - Hôm thứ Tư, bà Bun Rany, phu nhân của Thủ tướng Hun Sen, nói rằng Campuchia và Trung Quốc là 'anh em' và luôn luôn giúp đỡ lẫn nhau trong lúc khó khăn
- Tòa án Nam Triều Tiên cho chiếu bộ phim về vụ đắm tàu Cheonan (VOA) - Một tòa án Nam Triều Tiên đã bác bỏ lệnh của chính quyền cấm chiếu bộ phim tài liệu với nghi vấn cho rằng miền Bắc là thủ phạm vụ chiến hạm Cheonan bị chìm
- Giải quyết được 80% đám cháy rừng ở California (VOA) - Nhà chức trách California đã rút lại lời yêu cầu người dân chung quanh vườn quốc gia Yosemite nên di tản vì cuộc chiến chống lại ngọn lửa đạt nhiều tiến bộ
- Sự minh bạch và dân chủ (VOA) - Nội dung của sự minh bạch khá đơn giản: chính phủ không được quyền giấu giếm dân chúng những gì họ cần phải biết
- Tân Tổng thống Mali tuyên thệ nhậm chức (VOA) - Ông Ibrahim Boubacar Keita đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Mali, sau khi giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử đầu tiên
- Anh truy tố công ty Olympus của Nhật về tội lường gạt (VOA) - Đại công ty công nghệ Olympus của Nhật cho biết giới hữu trách Anh đang truy tố công ty này và một trong các công ty con vì dính líu tới âm mưu lường gạt kế toán
- TT Obama: Vấn đề Syria ảnh hưởng tới sự khả tín của quốc tế (VOA) - Tổng thống Obama nói rằng sự khả tín của cộng đồng quốc tế sẽ bị ảnh hưởng nếu những vụ tấn công bằng vũ khí hóa học của Syria không được giải quyết
- Công nhân mỏ vàng ở Nam Phi đình công (VOA) - Hàng vạn công nhân mỏ vàng ở Nam Phi đang đình công sau khi nghiệp đoàn của họ bác bỏ một đề nghị chót của các công ty hầm mỏ lớn.
- Đa số dân Mỹ không tán thành việc tấn công Syria (VOA) - Cuộc thăm dò của nhật báo Washington Post và đài truyền hình ABC cho thấy 59% người Mỹ chống đối việc tấn công Syria
- Nhật vận động đăng cai Olympic 2020 bất chấp sự cố Fukushima (VOA) - Thủ tướng Nhật Shinzo Abe cho biết vụ rò rỉ phóng xạ tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima không đe dọa tới cuộc vận động đăng cai Thế vận hội 2020
- Nam Triều Tiên cho phép bắt nhà lập pháp bị tố cáo nổi loạn (VOA) - Các nhà lập pháp Nam Triều Tiên biểu quyết cho phép bắt Dân biểu Lee Seok Ky của Đảng Thống nhất Tiến bộ bị tố cáo âm mưu thực hiện một vụ nổi loạn
- Cảnh sát Trung Quốc: Cậu bé 6 tuổi bị người dì móc mắt (VOA) - Truyền thông nhà nước Trung Quốc cho biết bé trai 6 tuổi bị móc mắt hồi tháng trước có phần chắc là bị người dì của cậu tấn công, và thủ phạm đã tự tử sau đó
- Nữ nghệ sĩ Việt với cuộc hành trình đưa nhạc dân tộc ra thế giới (VOA) - Bộ phim tài liệu Người con gái Đà Nẵng với phần nhạc phim do nghệ sĩ Vân Ánh sáng tác đã được giải phim tài liệu xuất sắc nhất tại liên hoan phim Sundance
- Ông Putin không loại trừ khả năng tấn công Syria (VOA) - Tổng thống Nga Vladimir Putin nói không loại trừ khả năng tấn công Syria với sự hậu thuẫn của Liên Hiệp Quốc nếu có bằng chứng
- Vợ blogger Anh Ba Sài Gòn bất ngờ khi chồng được ra tù sớm (VOA) - Vợ của blogger Anh Ba Sài Gòn (tức Phan Thanh Hải) cho VOA Việt Ngữ biết bà cảm thấy bất ngờ khi chồng bà được phóng thích trước thời hạn
- Việt Nam tăng cường lực lượng tuần duyên (VOA) - Việt Nam mới trang bị 3 tàu tuần tra hiện đại cho lực lượng cảnh sát biển trong bối cảnh tranh chấp chủ quyền ở biển Đông vẫn chưa có lối thoát
- Quan chức Trung Quốc chết ngộp trong lúc bị thẩm vấn (VOA) - Các giới chức Trung Quốc cho biết một đảng viên Đảng Cộng Sản đã bị chết ngộp sau khi bị các nhân viên điều tra nhấn đầu trong nước để ép buộc thú tội tham nhũng
- Bạo động gia tăng tại Iraq, một gia đình 16 người bị giết chết (VOA) - Các tay súng tấn công một gia đình người Hồi giáo Shia ở mạn nam Baghdad, giết chết 16 người vài giờ sau khi những vụ đánh bom ở thủ đô gây tử vong cho ít nhất 50 người
- Ông Putin 'thất vọng' vì Hoa Kỳ hủy bỏ cuộc họp song phương (VOA) - Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ông cảm thấy 'thất vọng' về việc Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama quyết định hủy bỏ một cuộc họp song phương
- Kẻ bắt cóc 3 phụ nữ ở Mỹ treo cổ tự tử trong tù (VOA) - Các viên chức nhà tù ở bang Ohio cho biết Ariel Castro, người đàn ông giam cầm 3 phụ nữ trong nhà hơn một thập niên đã treo cổ tự tử
- HRW: Chiến dịch của Malaysia có thể quét sạch người tị nạn (VOA) - Các nhà hoạt động cảnh báo rằng nhừng người đi tìm đường tị nạn và người tị nạn có thể bị quét sạch trong chiến dịch truy quét di dân không giấy tờ của Malaysia
- Chính quyền Obama vận động cho việc tấn công Syria (VOA) - Chính quyền Obama tăng cường áp lực đối với các nhà lập pháp Mỹ để cho phép sử dụng vũ lực chống lại chế độ Syria
- Vấn đề Syria sẽ được đưa ra thảo luận tại Thượng đỉnh G-20 (VOA) - Tổng thống Obama dừng chân tại Thụy Ðiển trước khi lên đường đến dự cuộc họp thượng đỉnh của 20 nền kinh tế lớn trên thế giới vào cuối tuần này ở Nga
- Quan chức TQ bị cán bộ Đảng 'dìm chết' (BBC) - Ông Ư Kỳ Nhất bị các cán bộ điều tra tham nhũng trong hệ thống nội bộ của Đảng Cộng sản TQ giam trong bể nước đá và dìm chết.
- Mỹ muốn đánh Syria dù Nga cảnh báo (BBC) - Hoa Kỳ vẫn tìm sự ủng hộ cho hành động trừng phạt Syria dù Nga cảnh báo Washington và các đồng minh hành động đơn phương.
- Philippines tố cáo TQ 'xây cất trái phép' (BBC) - Philippines cáo giác Trung Quốc bắt đầu tiến hành xây cất ở bãi cạn Scarborough với cách thức tương tự như lần chiếm đá Vành Khăn năm 1994.
- Ngôi sao bóng rổ Mỹ thăm Bắc Hàn (BBC) - Cựu siêu sao bóng rổ Mỹ Dennis Rodman thăm Bắc Hàn lần thứ hai trong năm nay để gặp lãnh đạo Kim Jong-un.
- Án tù cho người ủng hộ ông Morsi (BBC) - Tòa án binh ở Ai Cập đã kết án tù nhiều năm đối với những người ủng hộ tổng thống bị lật đổ, ông Mohammed Morsi, vì tội tấn công quân đội.
- Kẻ móc mắt bé trai TQ 'có thể là bác gái' (BBC) - Báo chí Trung Quốc nói bé trai sáu tuổi ở Sơn Tây có thể đã bị chính người bác của mình móc mắt.
- Syria trước khả năng bị tấn công (BBC) - Cập nhật tình hình Syria trong lúc Hoa Kỳ đe dọa tấn công cục bộ cho dù Nga và Trung Quốc phản đối.
- 'Tội diệt chủng' với quản giáo cộng sản Romania (BBC) - Công tố viên ở Romania truy tố một quản giáo thời cộng sản vì tội diệt chủng.
- Tướng Indonesia vào tù vì tham nhũng (BBC) - Tòa án ở Indonesia kết án 10 năm tù với một tướng cảnh sát trong vụ xử tham nhũng lớn nhất.
- Việt - Trung 'duy trì ổn định trên biển' (BBC) - Thủ tướng Trung Quốc tỏ thái độ mềm mỏng về biển đảo khi gặp Thủ tướng Việt Nam tại một hội chợ ở tỉnh Quảng Tây.
- 'Cúi xin' Hòa thượng không từ chức (BBC) - Nhiều lãnh đạo tại hải ngoại của Giáo hội Phật giáo VN Thống nhất "cúi xin" Tăng thống Thích Quảng Độ rút quyết định từ chức.
- Thêm người Việt bị bắt ở tiệm móng tay (BBC) - Anh bắt giữ và làm thủ tục trục xuất một người đàn ông 26 tuổi tại thị trấn Chester, bị cho là làm việc bất hợp pháp.
- Olympus bị Anh điều tra gian lận tài chính (BBC) - Hãng máy ảnh và thiết bị của Nhật cùng công ty con tại Anh, Gyrus Group, sẽ bị giới chức Anh truy tố về các gian lận tài chính.
- Microsoft mua lại mảng di động của Nokia (BBC) - Microsoft thỏa thuận mua lại bộ phận điện thoại di động của Nokia với giá 7,2 tỷ đôla với hợp đồng dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2014.
- Hòa thượng Thích Quảng Độ 'đáo nhiệm' (BBC) - Tin cho hay Hòa thượng Thích Quảng Độ đã đồng ý đáo nhiệm Tăng thống Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất sau cáo bạch từ chức 5 hôm trước.
- VN 'phạt nặng' hành vi vi phạm chủ quyền (BBC) - Chính phủ Việt Nam ban hành nghị định xử phạt nặng nước ngoài thăm dò khai thác dầu khí trái phép trong vùng biển chủ quyền của Việt Nam.
- 'Cần trí tuệ để có lối thoát kinh tế' (BBC) - Bà Phạm Thị Loan, nguyên đại biểu Quốc hội nói kinh tế Việt Nam đang 'bế tắc' và chỉ 'lãnh đạo có trí tuệ' mới tìm được lối ra.
- Putin: 'Đừng đơn phương đánh Syria' (BBC) - Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo Hoa Kỳ và các đồng minh về việc đơn phương có hành động đối với Syria.
- 'Giáo hội không hề chia rẽ' (BBC) - Hòa thượng Thích Không Tánh nói bất đồng nhân sự trong Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất không phải 'chia rẽ'.
- TS Doanh nói về cải cách doanh nghiệp (BBC) - Tiến sỹ Lê Đăng Doanh nói cần chấm dứt tình trạng 'vừa đá bóng, vừa thổi còi' trong quản lý doanh nghiệp.
- 'Chấp nhận rủi ro khi thuê người lậu' (BBC) - Việc dùng người nhập cư bất hợp pháp khá phổ biến trong các tiệm làm móng tay của người Việt ở Anh, một kiểm toán viên nói.
- 'Không bao giờ quá già' (BBC) - Bà Diana Nyad, 64 tuổi, vừa bơi hơn 100 dặm từ Cuba sang Mỹ để thực hiện ước mơ nhiều lần chưa thành.
- Hoa Kỳ nên chia quyền với Trung Quốc? (BBC) - Hoa Kỳ cần chia sẻ vai trò áp đảo với Trung Quốc nhưng Bắc Kinh cũng cần tôn trọng các chuẩn mực quốc tế.
- Nhật thử nghiệm tàu siêu tốc Maglev (BBC) - Học tiếng Anh qua video: Thử nghiệm tàu siêu tốc Maglev của Nhật được tái tục sau vài năm xây dựng tuyến đường ray mở rộng.
- Điều tra vụ chôn hóa chất ở Thanh Hóa (BBC) - Cơ quan chức năng bắt đầu điều tra vụ chôn chất thải hóa học của Công ty Nicotex Thanh Thái ở Thanh Hóa, trong khi chuyên gia nói khó xử lý hóa chất đã chôn lâu năm.
- 'Không thể quản cả ngàn doanh nghiệp' (BBC) - Nhà nghiên cứu hàng đầu cảnh báo chính phủ cần ý thức được rằng không cơ quan nào có thể quản lý nổi cả ngàn doanh nghiệp.
- Thành phố công nghệ cao ở Hàn Quốc (BBC) - Songdo được coi là một trong những thủ đô công nghệ của thế giới, nhưng thành phố mới này cũng gặp không ít thách thức.
- Hết thời Chu Vĩnh Khang? (BBC) - Ông trùm an ninh một thời của Trung Quốc có phải đã sa cơ?
- TQ tưởng niệm liệt sỹ trận Tùng Sơn (BBC) - Vân Nam khánh thành tượng đài kỷ niệm ‘Trung Quốc viễn chinh quân’ do Quốc Dân Đảng và Hoa Kỳ chỉ huy thời Thế chiến 2.
- Trung Quốc và Philippines tranh cãi về bãi cạn Scraborough (BaoMoi) - Theo Tân Hoa xã ngày 4-9, người phát ngôn bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã chính thức lên tiếng phủ nhận việc Trung Quốc bắt đầu củng cố quân sự trên đảo Hoàng Nham (tức bãi cạn Scraborough của Philippines).
- Philippines phát hiện thêm bê tông ở Scarborough (BaoMoi) - Philippines cáo buộc Trung Quốc chuẩn bị xây dựng tại bãi cạn Scarborough trong lúc tòa quốc tế xúc tiến quá trình phân xử vụ kiện về biển Đông.
- Philippines, Trung Quốc khẩu chiến vì bãi cạn ở Biển Đông (BaoMoi) - Philippines vừa phát hiện nhiều khối bê tông ở bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham, và bày tỏ lo ngại Trung Quốc đang dự định xây dựng một công trình tại khu vực tranh chấp giữa hai nước. Bắc Kinh bác bỏ cáo buộc này.
- Philippines phát hiện nhiều khối bê tông trên bãi đá tranh chấp (BaoMoi) - Ngày 4/9, Philippines cho biết nước này đã phát hiện thêm nhiều khối bê tông được cho là để phục vụ công trình của Trung Quốc trên Bãi đá ngầm Scarborough (Trung Quốc gọi là Hoàng Nham) ở Biển Đông.
- Tình hình Biển Đông: Tằm Trung Quốc đang ăn lá dâu Scarborough (BaoMoi) - Theo đó, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin đã thông báo, ngày 31/8, quân đội Philippines đã phát hiện 3 chiếc tàu tuần duyên Trung Quốc đã thả khoảng 30 khối bê tông xuống bãi cạn Scarborough mà họ chiếm quyền kiểm soát của Philippines từ tháng 4 năm ngoái, đồng thời đưa ra ảnh chụp bằng chứng.
- Hồng Lỗi lên tiếng vụ Trung Quốc "đổ móng công sự" ngoài Scarborough (BaoMoi) - (GDVN) - Hồng Lỗi tranh thủ nói thêm, "đảo Hoàng Nham" là lãnh thổ Trung Quốc?! Căn cứ vào tình hình hiện nay tàu công vụ chính phủ Trung Quốc duy trì hoạt động bình thường trên khu vực bãi cạn Scarborough để khẳng định "chủ quyền" và duy trì trật tự và điều này "chẳng có gì đáng bàn"?!
- Philippines tố Trung Quốc xây dựng trái phép tại Scarborough/Hoàng Nham (BaoMoi) - TPO - Tờ Inquirer (Philippines) đưa tin, Bộ trưởng Quốc phòng nước này Voltare Gazmin lên tiếng tố cáo Trung Quốc đang xây dựng cơ sở hạ tầng trên bãi cạn tranh chấp Scarborough/ Hoàng Nham.
- Trung Quốc đã đổ ít nhất 75 khối bê tông ở bãi cạn Scarborough (BaoMoi) - (Petrotimes) – Trong chuyến bay trinh sát gần đây nhất (2/9) ở Biển Đông, Hải quân Philippines đã phát hiện Trung Quốc đã đặt ít nhất 75 khối bê tông trong bãi cạn tranh chấp Scarborough.
- Philippines cáo buộc Trung Quốc xây dựng cơ sở ở Scarborough (BaoMoi) - VOV.VN -Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã bác bỏ cáo buộc này.
- Vấn đề Biển Đông: Hải quân Đài Loan tập trận bất thường (BaoMoi) - Trong khi thế giới đang chú tâm tới vấn đề của Syria thì Đài Loan âm thầm nổi lên như một hiện tượng với học thuyết "thoát khỏi vỏ bọc" của mình...
- Đảo Sơn Ca trong thế kiềng 3 chân trên Biển Đông (BaoMoi) - Một bên là đảo Ba Bình (đảo lớn nhất Trường Sa) đã bị Đài Loan chiếm đóng bất hợp pháp từ thập niên 40-50, bên cạnh là đá Ga Ven bị Trung Quốc chiếm đóng vào thập niên 80, Sơn Ca cùng Đá Thị, Nam Yết đã tạo thành thế “kiềng 3 chân”, chống trả sự “dòm ngó” của các thế lực nước ngoài.
- Philippines: Duy trì đường lưỡi bò là bóp chết UNCLOS ở Biển Đông (BaoMoi) - (GDVN) - Thẩm phán Carpio nhận định rằng, duy trì đường lưỡi bò có nghĩa là "giết chết Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển" bởi vì UNCLOS sẽ không còn ý nghĩa gì ở Biển Đông một khi Trung Quốc hiện thực hóa được đường lưỡi bò.
- Trung Quốc dùng cách thôn tính Đá Vành Khăn để chiếm Scarborough (BaoMoi) - (Soha.vn) - Bộ trưởng quốc phòng Philippines cho biết quân đội nước này đã phát hiện các tàu cảnh sát biển Trung Quốc liên tục chở các "khối bê tông lớn" tới bãi cạn Scarborough.
- COC - Đường càng dài càng cần đồng lòng (BaoMoi) - Cuối cùng thì vào trung tuần tháng 9 tới ASEAN và Trung Quốc cũng sẽ tiến hành tham vấn chính thức ở cấp SOM về COC (Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông) lần đầu tiên tại Tô Châu (Trung Quốc). Cuộc họp được kỳ vọng là nơi hai bên cùng chia sẻ quan điểm về COC. Vậy là dù muộn nhưng việc tham vấn lần đầu về COC có thể coi như một món quà "sinh nhật” ý nghĩa cho lễ kỷ niệm 10 năm đối tác chiến lược ASEAN- Trung Quốc. Và dù không quá chờ đợi những kết quả thu được từ buổi họp "vạn sự khởi đầu nan” này; nhưng rõ ràng, một khi cả ASEAN và Trung Quốc có thể ngồi lại với nhau để bàn về một tương lai cho COC (hay nói xa hơn một tương lai cho hòa bình, ổn định ở Biển Đông) thì dù có mất dăm năm nữa, việc hình thành COC vẫn là một tương lai nhìn thấy được.
- Tướng Trung Quốc tuyên bố ngông cuồng trên Biển Đông (BaoMoi) - Song hành cùng màn kêu gọi hợp tác với ASEAN của các quan chức cấp cao Trung Quốc nhằm ổn định Biển Đông, các tướng lĩnh nước này đã ngang ngược dọa nạt phong tỏa khu vực, lôi kéo Đài Loan cùng vào vơ vét nguồn lợi thủy sản trên Biển Đông bởi hai bên có cùng chung “kẻ thù”.
- Nhật Bản tăng quân để nhằm vào Trung Quốc (BaoMoi) - Đây tiếp tục là loạt bài lo ngại của dư luận TQ về việc Nhật Bản tăng cường sức mạnh quân sự, đe dọa đòi hỏi chủ quyền của TQ ở Biển Hoa Đông, Biển Đông.
- Biển Đông lại dậy sóng vì cuộc đối đầu mới (BaoMoi) - Giới chức Philippines đang lên án kịch liệt về một hành động mà họ gọi là “sự xâm phạm mới” của Trung Quốc ở Biển Đông. Cụ thể, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin tố cáo, sau khi chiếm đóng bãi cạn Scarborough của Philippines ở Biển Đông, Trung Quốc đang chuẩn bị xây dựng cơ sở hạ tầng ở đây.
- TQ ra điều kiện kỳ quái cho Tổng thống Philippines (BaoMoi) - Bắc Kinh đã ra điều kiện cho Tổng thống Philippines rằng nếu muốn tới thăm Trung Quốc, trước hết ông phải rút đơn kiện về các tranh chấp trên Biển Đông
- Trung Quốc thả 30 khối bê tông đổ móng công sự ngoài Scarborough (BaoMoi) - (GDVN) - "Đầu tiên là thả các khối bê tông, sau đó đóng cọc và rồi họ sẽ bỏ móng", Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cho biết, "nếu không theo dõi chặt chẽ, lần sau khi quay trở lại sẽ thấy có 1 đơn vị (hải quân Trung Quốc) đồn trú" ngoài Scarborough.
- Trung Quốc “đổ bêtông” trên bãi cạn Scarborough? (BaoMoi) - Ngày 3.9, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin cáo buộc Trung Quốc chuẩn bị xây một công trình nào đó tại bãi cạn Scarborough - đang tranh chấp với Philippines ở biển Đông.
- La Viện rủ Đài Loan cùng xua tàu cá gây rối trên Biển Đông (BaoMoi) - (Soha.vn) - Tại Diễn đàn hai bờ eo biển Đài Loan lần thứ 7 tổ chức ở ĐH Chiết Giang (Trung Quốc), La Viện có bài phát biểu lôi kéo Đài Loan cùng Trung Quốc gây rối ở Biển Đông.
- Trung Quốc sẵn sàng thúc đẩy COC trên Biển Đông (BaoMoi) - (Petrotimes) – Phát biểu khai mạc Hội chợ triển lãm thương mại Trung Quốc – ASEAN tại Nam Ninh hôm 3/9, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường khẳng định, nước này muốn có được một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp lãnh thổ trên trên Biển Đông với các nước Đông Nam Á.
- 60 ngày nữa tàu ngầm Kilo Hà Nội bơi về Biển Đông (BaoMoi) - Nguồn tin trên cho biết thêm: "Ngay sau khi biên bản nghiệm thu được ký, đã bắt đầu công tác thử nghiệm giao nhận cho sản phẩm xuất khẩu đầu tiên. Tàu sẽ được chuyển giao cho khách hàng theo dự kiến vào tháng 11 năm nay".
- Trung Quốc, Philippines lại đấu khẩu (BaoMoi) - TT - Hôm qua, Philippines lại cáo buộc Trung Quốc vi phạm nguyên tắc ứng xử trên biển Đông với kế hoạch xây dựng trên bãi cạn Scarborough đang tranh chấp.
- Tướng TQ: Bắn rơi máy bay, đánh chìm chiến hạm Mỹ, phong tỏa Biển Đông (BaoMoi) - (GDVN) - Khả năng Trung Quốc bắn rơi máy bay, đánh chìm chiến hạm Mỹ chỉ là những ảo tưởng hoang đường của Trương Triệu Trung mà thôi, nhưng âm mưu, thủ đoạn dùng cái gọi là Cảnh sát biển Trung Quốc để tác oai tác quái trên Biển Đông thì hoàn toàn có thể xảy ra bởi trong thực tế nó đã từng xảy ra.
- Biển Đông: Đi tìm giải pháp dân sự cho tranh chấp (BaoMoi) - Hợp tác ở Biển Đông có thể được thúc đẩy bằng cách phi quân sự hóa hoặc dân sự hóa tranh chấp. Một lần nữa đây vừa là vấn đề khuôn khổ vừa là vấn đề nội dung.
- Đài Loan lấn Biển Đông: Lộ sự thật đi đêm với TQ (BaoMoi) - - Đây được xem là lần hiếm có truyền thông Trung Quốc có ý kiến trái chiều đối với động thái phi pháp của Đài Bắc liên quan tới vấn đề Biển Đông.
- Bắc Kinh kêu gọi hợp tác ASEAN - Trung Quốc, đánh lạc hướng Biển Đông (BaoMoi) - (GDVN) - "Tranh chấp Biển Đông không nên và sẽ không nên ảnh hưởng đến hợp tác tổng thể giữa ASEAN với Trung Quốc", ông Cường phát biểu trong lễ khai mạc triển lãm trong khi những căng thẳng gia tăng trên Biển Đông là vì Trung Quốc sử dụng sức mạnh hải quân để khẳng định yêu sách chủ quyền (vô lý và phi pháp) của họ trên gần như toàn bộ vùng biển này làm gia tăng lo ngại về một cuộc đối đầu quân sự.
- Trung Quốc muốn đạt được giải pháp về biển Đông (BaoMoi) - Ngày 3/9, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tuyên bố Bắc Kinh rất nghiêm túc trong việc hướng tới một giải pháp hòa bình cho các tranh chấp trên biển Đông.
- Ra mắt sách hỏi, đáp về biển đảo Việt Nam (BaoMoi) - TP - Với mong muốn thế hệ trẻ Việt Nam hiểu biết sâu rộng về biển, đảo quốc gia, Ban Tuyên giáo T.Ư vừa cho ra mắt cuốn sách “100 câu hỏi – đáp về biển, đảo dành cho tuổi trẻ Việt Nam”.
'Cần trí tuệ để có lối thoát kinh tế'
Bà Phạm Thị Loan, Tổng giám đốc Tập đoàn Việt Á cho rằng những báo
cáo về tăng trưởng kinh tế của cả chính phủ và các tổ chức nước ngoài
đều 'không đáng tin cậy' và kinh tế Việt Nam đang rất bế tắc.
Nguyên đại biểu Quốc hội khóa XII chia sẻ có cái nhìn khá ảm đạm về kinh tế Việt Nam hiện nay với BBC và cho rằng tư nhân hóa khối doanh nghiệp nhà nước nhiều nợ nần không thể thực hiện trong lúc này.
Theo bà, lối thoát cho kinh tế Việt Nam chỉ có được khi có những lãnh đạo trí tuệ và tâm đức đặt lợi ích của dân lên trên lợi ích của một bộ phận nào đó.
Trả lời BBC tiếng Việt từ Hà Nội hôm 4/9/2013, bà Loan nói cho rằng, tình trạng kinh tế ở Việt Nam từ mấy năm qua có đang ở vào tình trạng "khó có đường ra".
BBC: Trong buổi tọa đàm doanh nghiệp trẻ Việt Nam hôm 01/09, Viện trưởng viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên có nói "kinh tế Việt Nam còn khó khăn ít nhất hai năm nữa", bà nghĩ sao?
Tôi nghĩ phán đoán kinh tế Việt Nam còn khó khăn 2 năm nữa là rất có cơ sở và tôi đồng tình với quan điểm đó. Theo tôi thì không chỉ hai năm mà có thể còn ba năm nữa cơ. Ý kiến đó là tương đối chính xác.
Chắc ai cũng nhìn thấy là kinh tế Việt Nam mấy năm nay đã khó khăn rồi, và nó đang mắc nặng và khó có đường ra là tình hình bất động sản đang dư thừa như thế, cung vượt quá cầu xa như thế, và tình hình tài chính mất cân đối như thế thì ảnh hưởng rất nhiều đến các vấn đề kinh tế, xã hội.
Ví dụ như thị trường cho các nhà sản xuất, rồi nguồn vốn cho các nhà sản xuất, rồi nguồn tài chính, dòng tiền của các ngân hàng cũng là những vấn đề cần giải quyết.
Bà Phạm Thị Loan trong một kỳ họp Quốc hội
Hiện nay thị trường bị hạn chế rất nhiều, và dư nợ tiền vay của ngân hàng giảm và hoạt động của các ngân hàng kém hiệu quả đi.
Và tình hình công nợ của các doanh nghiệp cũng chưa giải quyết được như vậy dẫn đến tình trạng trì trệ kéo dài. Cho nên với thực trạng này, một vài năm nữa cũng rất khó giải quyết.
Tôi cũng hy vọng là dần dần cũng có cách tháo gỡ. Bế tắc có những nơi cũng không đơn giản để giải thoát được, vì tài sản có thể có nhưng nguồn tài chính thì lại thiếu.
Để mà giải quyết toàn bộ nền kinh tế chắc cũng phải vài ba năm nữa.
BBC: Hiện nay doanh nghiệp vay tiền của các ngân hàng khó tới mức nào?
Hiện nay các ngân hàng vẫn đi tìm những doanh nghiệp có chất lượng để cho vay, nhưng cái đó thì lại không có nhiều. Tôi tin rằng tỉ lệ cho vay ra tôi tin chắc không đạt được như mong muốn.
Còn lãi tức thì có giảm, nhưng mà ở một bước khác. Thực tế, ngân hàng cổ phần cho vay ra vẫn ở mức cao hơn mong muốn của doanh nghiệp. Và đặc biệt là so tỉ lệ lãi suất mà nhân dân gửi vào so với lãi suất ngân hàng cho vay ra chênh lệch vẫn còn rất lớn.
Có nghĩa là dân thì vẫn thiệt thòi, mà doanh nghiệp cũng bị thiệt thòi, và chính ngân hàng hưởng lợi từ cái đó.
Nhưng tôi cũng biết rằng, liệu thực sự ngân hàng có được lãi cao như thực tế hưởng chênh lệch đó không, hay lại bù đắp vào lỗ hổng chỗ khác, ví dụ như những khoản nợ xấu mà người ta không có khả năng thu lại.
Tôi không làm trong lĩnh vực ngân hàng thì tôi không biết nhưng tôi hình dung ra có thể phải lấy chỗ nọ đắp chỗ kia thì cái đó là cái tổn hại cho toàn dân.
BBC: Phân khúc nào trong cấu trúc kinh tế Việt Nam cần thay đổi rõ rệt nhất và mạnh tay nhất?
Tái cấu trúc thì nói rất là nhiều rồi, nhưng với cách làm tái cấu trúc như vừa rồi thì làm sao mà tái cấu trúc được.
Quan trọng nhất là làm sao để thấy được vai trò của nhà nước và vai trò của kinh tế nhà nước và đặc biệt là vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, các tổng công ty, các tập đoàn kinh tế nhà nước.
Cứ để như vừa rồi thì tôi nghĩ việc tái cấu trúc rất khó khăn và nó không đạt được mong muốn thực sự mà nó chỉ chuyển hóa theo kiểu bình mới rượu cũ, hay đánh bùn sang ao thôi chứ không giải quyết được vấn đề triệt để.
Nhưng theo quan điểm của tôi thì lúc này giải quyết các doanh nghiệp nhà nước cũng rất đau, nên lúc này cũng chưa thể làm được cái tái cấu trúc đấy.
Quan trọng nhất là phải giải cứu được các doanh nghiệp đã, và khi bình ổn rồi thì phải có chính sách để tái cấu trúc các doanh nghiệp đó và giao đúng vai trò trách nhiệm của nó.
Vấn đề mấu chốt ở đây là quan hệ sở hữu của các doanh nghiệp nhà nước, tôi cho là vẫn để quan hệ sở hữu như thế thì không giải quyết được vấn đề.
Và một vấn đề mấu chốt nữa là nếu có giải quyết được vấn đề bất động sản mà không giải quyết được lợi ích nhóm, và không làm quyết liệt thì cũng không thay đổi được vấn đề.
Để giải quyết thấu đáo mọi việc thì còn rất nhiều vấn đề khác nữa mà mình làm không dựa trên lợi ích của toàn dân, của quốc gia mà chỉ dựa trên lợi ích của một vài nhóm thì không giải quyết được.
Phải có những người hết lòng vì đất nước, quyết tâm vì đất nước, trí tuệ và có bàn tay rất mạnh, có tâm có đức thì mới có thể làm được, còn tình trạng như thế này thì e rằng rất khó.
'Bất động sản Việt Nam hiện nay cung vượt quá xa cầu'
BBC: Nghe như vậy thì kinh tế Việt Nam đang khá bế tắc?
Với cái nhìn của tôi thì tôi thấy là có bế tắc. Còn có thể là lãnh đạp họ có phương pháp nào đấy thì tôi cũng không biết được.
Biết đâu họ có đường lối mà người ta chưa đưa ra, chứ còn với đường lối như vừa rồi thì tôi thấy là khó mà giải quyết một cách thấu đáo.
BBC: Khối doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ và có khối nợ xấu rất lớn, thì theo bà việc tư nhân hóa nhanh chóng khối đó có giải quyết được vấn đề?
Theo quan điểm của tôi thì phải tư nhân hóa khối đấy. Nhưng trong lúc này tư nhân hóa mà không cẩn thận thì thiệt hại rất nhiều cho đất nước.
Tư nhân hóa vào lúc nào và như thế nào? Nếu không có sự chuẩn bị thì có thể sẽ lại bị mất như thời kỳ đầu cổ phần hóa một số cơ sở vật chất, một số doanh nghiệp.
BBC: Vì sao lúc này chưa thuận lợi?
Yếu mỏng về năng lực quản lý cũng như năng lực tài chính thì làm sao người ta có thể gánh nổi những tổ chức kinh tế nhà nước lớn như vậy?
Phải là những lúc các doanh nghiệp tư nhân mạnh khỏe, có tiềm lực.
Điều nữa là, thị trường phải bình ổn, chứ hiện nay kinh tế vĩ mô còn yếu như thế thì làm sao có thể chuyển đổi được một cách bình thường.
BBC: Theo bà, những báo cáo về kinh tế Việt Nam của chính phủ hay các tổ chức nước ngoài có độ khả tín và độ chính xác tới đâu?
Riêng bản thân tôi thì tôi không tin lắm vào các báo cáo đấy, tôi chỉ nhìn vào thực trạng, tôi biết tôi thấy được là có tăng trưởng hay không, còn con số chỉ là con số.
BBC: Sau khi Việt Nam gia nhập WTO thì đã có những cải biến gì đối với doanh nghiệp, kinh tế Việt Nam, và nếu Việt Nam vào TPP thì sẽ có thay đổi gì?
Đương nhiên là khi tham gia và các tổ chức kinh tế ghế giới nó cũng mở ra những cái lợi cho Việt Nam, và đương nhiên là nó cũng có hai mặt của vấn đề.
Vì sân chơi có thể mở rộng hơn nhưng bản thân doanh nghiệp Việt Nam cũng phải xem xem lực của mình như thế nào.
'Mở sân ra cho mình thì cũng mở sân ra cho người, cạnh tranh trong nước cũng sẽ nhiều hơn'
Thị trường mở rộng ra nhiều đấy, nhưng có khả năng thâm nhập vào các thị trường đó hay không lại là vấn đề khác.
Tôi cho rằng cũng sẽ có một số công ty trao đổi được và cho người ta nhiều cơ hội hơn, nhưng số đó không nhiều, mà khó khăn cho mình cũng sẽ nhiều.
Mở sân ra cho mình thì cũng mở sân ra cho người, cạnh tranh trong nước cũng sẽ nhiều hơn. Các doanh nghiệp trong nước cũng sẽ phải chịu áp lực của các doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam.
Và những chính sách đối với hàng nhập khẩu cũng phải cởi mở hơn, trong sáng hơn, và nhiều khi mình không cạnh tranh được với hàng nhập khẩu và nhiều khi doanh nghiệp Việt Nam đành phải bó tay nhìn hàng nhập khẩu tràn vào.
Hàng của Việt Nam thì cũng khó mà xuất đi vì khả năng đầu tư chiều sâu của mình rất có hạn.
Gần đây chính sách đầu tư trung hạn và dài hạn ở con số rất nhỏ. Như vậy, mở ra có sân chơi thì có đấy, nhưng mình có tham gia thực được không, hay chỉ một số thôi rồi đa số lại chịu áp lực trở lại.
BBC Tiếng Việt sẽ tiếp tục đăng tải các bài về kinh tế Việt Nam cùng các giải pháp cho những khó khăn hiện nay của nước này.
(BBC)
Nguyên đại biểu Quốc hội khóa XII chia sẻ có cái nhìn khá ảm đạm về kinh tế Việt Nam hiện nay với BBC và cho rằng tư nhân hóa khối doanh nghiệp nhà nước nhiều nợ nần không thể thực hiện trong lúc này.
Theo bà, lối thoát cho kinh tế Việt Nam chỉ có được khi có những lãnh đạo trí tuệ và tâm đức đặt lợi ích của dân lên trên lợi ích của một bộ phận nào đó.
Trả lời BBC tiếng Việt từ Hà Nội hôm 4/9/2013, bà Loan nói cho rằng, tình trạng kinh tế ở Việt Nam từ mấy năm qua có đang ở vào tình trạng "khó có đường ra".
BBC: Trong buổi tọa đàm doanh nghiệp trẻ Việt Nam hôm 01/09, Viện trưởng viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên có nói "kinh tế Việt Nam còn khó khăn ít nhất hai năm nữa", bà nghĩ sao?
Tôi nghĩ phán đoán kinh tế Việt Nam còn khó khăn 2 năm nữa là rất có cơ sở và tôi đồng tình với quan điểm đó. Theo tôi thì không chỉ hai năm mà có thể còn ba năm nữa cơ. Ý kiến đó là tương đối chính xác.
Chắc ai cũng nhìn thấy là kinh tế Việt Nam mấy năm nay đã khó khăn rồi, và nó đang mắc nặng và khó có đường ra là tình hình bất động sản đang dư thừa như thế, cung vượt quá cầu xa như thế, và tình hình tài chính mất cân đối như thế thì ảnh hưởng rất nhiều đến các vấn đề kinh tế, xã hội.
Ví dụ như thị trường cho các nhà sản xuất, rồi nguồn vốn cho các nhà sản xuất, rồi nguồn tài chính, dòng tiền của các ngân hàng cũng là những vấn đề cần giải quyết.
Bà Phạm Thị Loan trong một kỳ họp Quốc hội
Hiện nay thị trường bị hạn chế rất nhiều, và dư nợ tiền vay của ngân hàng giảm và hoạt động của các ngân hàng kém hiệu quả đi.
Và tình hình công nợ của các doanh nghiệp cũng chưa giải quyết được như vậy dẫn đến tình trạng trì trệ kéo dài. Cho nên với thực trạng này, một vài năm nữa cũng rất khó giải quyết.
Tôi cũng hy vọng là dần dần cũng có cách tháo gỡ. Bế tắc có những nơi cũng không đơn giản để giải thoát được, vì tài sản có thể có nhưng nguồn tài chính thì lại thiếu.
Để mà giải quyết toàn bộ nền kinh tế chắc cũng phải vài ba năm nữa.
BBC: Hiện nay doanh nghiệp vay tiền của các ngân hàng khó tới mức nào?
Hiện nay các ngân hàng vẫn đi tìm những doanh nghiệp có chất lượng để cho vay, nhưng cái đó thì lại không có nhiều. Tôi tin rằng tỉ lệ cho vay ra tôi tin chắc không đạt được như mong muốn.
Còn lãi tức thì có giảm, nhưng mà ở một bước khác. Thực tế, ngân hàng cổ phần cho vay ra vẫn ở mức cao hơn mong muốn của doanh nghiệp. Và đặc biệt là so tỉ lệ lãi suất mà nhân dân gửi vào so với lãi suất ngân hàng cho vay ra chênh lệch vẫn còn rất lớn.
Có nghĩa là dân thì vẫn thiệt thòi, mà doanh nghiệp cũng bị thiệt thòi, và chính ngân hàng hưởng lợi từ cái đó.
Nhưng tôi cũng biết rằng, liệu thực sự ngân hàng có được lãi cao như thực tế hưởng chênh lệch đó không, hay lại bù đắp vào lỗ hổng chỗ khác, ví dụ như những khoản nợ xấu mà người ta không có khả năng thu lại.
Tôi không làm trong lĩnh vực ngân hàng thì tôi không biết nhưng tôi hình dung ra có thể phải lấy chỗ nọ đắp chỗ kia thì cái đó là cái tổn hại cho toàn dân.
BBC: Phân khúc nào trong cấu trúc kinh tế Việt Nam cần thay đổi rõ rệt nhất và mạnh tay nhất?
Tái cấu trúc thì nói rất là nhiều rồi, nhưng với cách làm tái cấu trúc như vừa rồi thì làm sao mà tái cấu trúc được.
Quan trọng nhất là làm sao để thấy được vai trò của nhà nước và vai trò của kinh tế nhà nước và đặc biệt là vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, các tổng công ty, các tập đoàn kinh tế nhà nước.
Cứ để như vừa rồi thì tôi nghĩ việc tái cấu trúc rất khó khăn và nó không đạt được mong muốn thực sự mà nó chỉ chuyển hóa theo kiểu bình mới rượu cũ, hay đánh bùn sang ao thôi chứ không giải quyết được vấn đề triệt để.
Nhưng theo quan điểm của tôi thì lúc này giải quyết các doanh nghiệp nhà nước cũng rất đau, nên lúc này cũng chưa thể làm được cái tái cấu trúc đấy.
Quan trọng nhất là phải giải cứu được các doanh nghiệp đã, và khi bình ổn rồi thì phải có chính sách để tái cấu trúc các doanh nghiệp đó và giao đúng vai trò trách nhiệm của nó.
Vấn đề mấu chốt ở đây là quan hệ sở hữu của các doanh nghiệp nhà nước, tôi cho là vẫn để quan hệ sở hữu như thế thì không giải quyết được vấn đề.
Và một vấn đề mấu chốt nữa là nếu có giải quyết được vấn đề bất động sản mà không giải quyết được lợi ích nhóm, và không làm quyết liệt thì cũng không thay đổi được vấn đề.
Để giải quyết thấu đáo mọi việc thì còn rất nhiều vấn đề khác nữa mà mình làm không dựa trên lợi ích của toàn dân, của quốc gia mà chỉ dựa trên lợi ích của một vài nhóm thì không giải quyết được.
Phải có những người hết lòng vì đất nước, quyết tâm vì đất nước, trí tuệ và có bàn tay rất mạnh, có tâm có đức thì mới có thể làm được, còn tình trạng như thế này thì e rằng rất khó.
'Bất động sản Việt Nam hiện nay cung vượt quá xa cầu'
BBC: Nghe như vậy thì kinh tế Việt Nam đang khá bế tắc?
Với cái nhìn của tôi thì tôi thấy là có bế tắc. Còn có thể là lãnh đạp họ có phương pháp nào đấy thì tôi cũng không biết được.
Biết đâu họ có đường lối mà người ta chưa đưa ra, chứ còn với đường lối như vừa rồi thì tôi thấy là khó mà giải quyết một cách thấu đáo.
BBC: Khối doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ và có khối nợ xấu rất lớn, thì theo bà việc tư nhân hóa nhanh chóng khối đó có giải quyết được vấn đề?
Theo quan điểm của tôi thì phải tư nhân hóa khối đấy. Nhưng trong lúc này tư nhân hóa mà không cẩn thận thì thiệt hại rất nhiều cho đất nước.
Tư nhân hóa vào lúc nào và như thế nào? Nếu không có sự chuẩn bị thì có thể sẽ lại bị mất như thời kỳ đầu cổ phần hóa một số cơ sở vật chất, một số doanh nghiệp.
BBC: Vì sao lúc này chưa thuận lợi?
"Năm 2012, GDP của Việt Nam giảm mức tăng trưởng xuống còn 5%, từ 5.9% năm 2011 và 6.8% năm 2010. Chừng 116 nghìn doanh nghiệp nước này phải đóng cửa và nông nghiệp chỉ tăng 2.7%"Chưa thuận lợi vì sự chuẩn bị lúc này chưa kỹ lưỡng, thứ hai là kinh tế còn khó khăn. Muốn tư nhân hóa vào lực lượng tư nhân, nhưng lực lượng tư nhân lúc này đang mỏng, đang yếu.
Ngân hàng Phát triển Á châu - ADB
Yếu mỏng về năng lực quản lý cũng như năng lực tài chính thì làm sao người ta có thể gánh nổi những tổ chức kinh tế nhà nước lớn như vậy?
Phải là những lúc các doanh nghiệp tư nhân mạnh khỏe, có tiềm lực.
Điều nữa là, thị trường phải bình ổn, chứ hiện nay kinh tế vĩ mô còn yếu như thế thì làm sao có thể chuyển đổi được một cách bình thường.
BBC: Theo bà, những báo cáo về kinh tế Việt Nam của chính phủ hay các tổ chức nước ngoài có độ khả tín và độ chính xác tới đâu?
Riêng bản thân tôi thì tôi không tin lắm vào các báo cáo đấy, tôi chỉ nhìn vào thực trạng, tôi biết tôi thấy được là có tăng trưởng hay không, còn con số chỉ là con số.
BBC: Sau khi Việt Nam gia nhập WTO thì đã có những cải biến gì đối với doanh nghiệp, kinh tế Việt Nam, và nếu Việt Nam vào TPP thì sẽ có thay đổi gì?
Đương nhiên là khi tham gia và các tổ chức kinh tế ghế giới nó cũng mở ra những cái lợi cho Việt Nam, và đương nhiên là nó cũng có hai mặt của vấn đề.
Vì sân chơi có thể mở rộng hơn nhưng bản thân doanh nghiệp Việt Nam cũng phải xem xem lực của mình như thế nào.
'Mở sân ra cho mình thì cũng mở sân ra cho người, cạnh tranh trong nước cũng sẽ nhiều hơn'
Thị trường mở rộng ra nhiều đấy, nhưng có khả năng thâm nhập vào các thị trường đó hay không lại là vấn đề khác.
Tôi cho rằng cũng sẽ có một số công ty trao đổi được và cho người ta nhiều cơ hội hơn, nhưng số đó không nhiều, mà khó khăn cho mình cũng sẽ nhiều.
Mở sân ra cho mình thì cũng mở sân ra cho người, cạnh tranh trong nước cũng sẽ nhiều hơn. Các doanh nghiệp trong nước cũng sẽ phải chịu áp lực của các doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam.
Và những chính sách đối với hàng nhập khẩu cũng phải cởi mở hơn, trong sáng hơn, và nhiều khi mình không cạnh tranh được với hàng nhập khẩu và nhiều khi doanh nghiệp Việt Nam đành phải bó tay nhìn hàng nhập khẩu tràn vào.
Hàng của Việt Nam thì cũng khó mà xuất đi vì khả năng đầu tư chiều sâu của mình rất có hạn.
Gần đây chính sách đầu tư trung hạn và dài hạn ở con số rất nhỏ. Như vậy, mở ra có sân chơi thì có đấy, nhưng mình có tham gia thực được không, hay chỉ một số thôi rồi đa số lại chịu áp lực trở lại.
BBC Tiếng Việt sẽ tiếp tục đăng tải các bài về kinh tế Việt Nam cùng các giải pháp cho những khó khăn hiện nay của nước này.
(BBC)
Điện hạt nhân tiếp tục bị chỉ trích nhân dự án Đà Lạt
Điện hạt nhân và hiểm họa khó kiểm soát (DR)
Trung tuần tháng 8/2013, báo chí trong nước đưa tin về phản ứng lo ngại
của chính quyền tỉnh Lâm Đồng đối với dự án xây dựng một cơ sở hạt nhân
cách trung tâm thành phố Đà Lạt 10 km. Nhìn nhận về nỗi lo ngại trước dự
án hạt nhân Đà Lạt – một mắt xích cơ bản trong chủ trương chuẩn bị nhân
lực cho các nhà máy điện hạt nhân (ĐHN) tương lai của Việt Nam – là một
dịp trở lại với các câu hỏi : Liệu lựa chọn năng lượng hạt nhân có thực
sự hữu ích ? Và trong trường hợp bất khả kháng, cần phải hành động như
thế nào để ĐHN không trở thành một thảm họa ?
Về chủ đề này, Tạp chí Khoa học RFI trước hết xin giới thiệu với quý vị tiếng nói của Giáo sư Nguyễn Khắc Nhẫn, nguyên cố vấn của Nha Kinh tế - Dự báo - Chiến lược của tập đoàn điện lực Pháp EDF. Từ mươi năm nay, Giáo sư Nhẫn dành rất nhiều tâm lực đặc biệt cho việc nghiên cứu về vấn đề ĐHN và năng lượng nói chung, nhằm đưa ra những tư vấn mang tính cảnh báo về nguy cơ của việc theo đuổi con đường phát triển ĐHN một cách mù quáng.
RFI : Theo tin trong nước, Việt Nam đang có dự án xây cất Trung tâm nghiên cứu hạt nhân ở Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, trị giá nửa tỷ USD, do Nga giúp đỡ công nghệ. Giáo sư đã từng nhiều lần lên tiếng về chương trình ĐHN của Việt Nam. Vậy xin Giáo sư cho biết quan điểm về Trung tâm này ?
Giáo sư Nguyễn Khắc Nhẫn : Vì tôi hoàn toàn không đồng ý với chương trình ĐHN của Việt Nam, tôi rất tiếc phải nói rằng việc xây cất Trung tâm hạt nhân ở Đà Lạt, gắn liền với chương trình này, là không cần thiết lắm, phí tiền của dân mà không đem lợi ích gì cho nước nhà. Lẽ cố nhiên, đối với Viện Năng lượng nguyên tử, có trách nhiệm lớn trong chương trình ĐHN, tôi thông cảm với những lý do mà ông Viện trưởng, TS Trần Chí Thành, đã đưa ra. Theo ông Viện trưởng, thì Trung tâm có bổn phận phục vụ các nhà khoa học, các trường đại học và các cơ sở liên quan đến việc khai thác các nhà máy ĐHN.
Ta không có nhân lực thì phải có cơ sở để làm thí nghiệm và đào tạo một số cán bộ ở trong nước, chứ không thể hoàn toàn ỷ lại ngoại quốc, điều ấy dễ hiểu thôi, không có gì đáng trách móc lắm.
Điện hạt nhân đã lỗi thời và rất nguy hiểm
Vì thế trước tiên, cho phép tôi trả lời câu hỏi chính là : Tại sao tôi không ủng hộ chương trình ĐHN ?
Từ 10 năm nay, qua trên 40 bài tôi viết và trả lời phỏng vấn, tôi đã có dịp trình bày những lý do tại sao Việt Nam không nên làm ĐHN.
Tôi xin vắn tắt lại như sau : ĐHN đã lỗi thời, không an toàn, rất nguy hiểm cho hàng chục thế hệ con cháu sau này. ĐHN không kinh tế như người ta tuyên truyền láo, nó sẽ đắt hơn năng lượng tái tạo, khi ta xây cất xong các nhà máy. Hiện nay giá thành điện gió ở Âu Châu đã cạnh tranh được rồi.
Điện Hạt Nhân – ĐHN - là Điện Hại Nước, Điện Hại Non. Non Nước và dân ta có tội gì đâu, mà phải sống trong sự đe dọa thường trực của phóng xạ giết người, gây bệnh hoạn suốt đời, sau biết bao tang thương của những cuộc chiến tranh tàn ác để lại. Vì một chiến lược sai lầm, không phù hợp với cuộc cách mạng năng lượng thế giới đang diễn ra (smartgrid, Năng lượng tái tạo, tiết kiệm và hiệu quả năng lượng...), nếu rủi ro, trong chớp nhoáng, Việt Nam có thể bị điêu tàn, kinh tế sụp đổ, ngành du lịch, xuất khẩu tê liệt !
Trở lại vấn đề dự án Trung tâm hạt nhân Đà Lạt. Tại Hội nghị Khoa học và công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 10 vừa diễn ra tại Vũng Tàu, ông Lê Đình Tiến - Thứ trưởng Bộ KHCN - phát biểu như sau : Chúng ta đang thiếu nhân lực, cán bộ năng lượng nguyên tử, cán bộ giỏi về ĐHN. Hiện nay, các cán bộ trong nước đang gặp khó khăn trong việc thẩm định kết quả tư vấn cho hai nhà máy ĐHN ở Ninh Thuận do chúng ta đang rất thiếu chuyên gia, thiếu đội ngũ làm việc cho cơ quan pháp quy để đảm bảo an toàn an ninh cho hạt nhân, thiếu đội ngũ cán bộ xây dựng nhà máy ĐHN. Việc quản lý chất thải nhà máy ĐHN cũng đang là vấn đề quan trọng đang tranh cãi chưa đưa ra được hướng đi.
Như thế thì tại sao ta phải xây dựng cấp bách nhà máy ĐHN ở Ninh Thuận ? Rồi xây tiếp một loạt 14 lò đến năm 2030 ? Chưa gì mà có người đã hãnh diện cho Việt Nam, sẽ được xếp vào hàng thứ 15 trong số 33 nước có ĐHN trên thế giới !
Đầu tư khổng lồ, kết quả mờ mịt
Trên nguyên tắc, với 500 triệu đôla, ta có thể cấp ít nhất 50.000 học bổng cho các kỹ sư đã tốt nghiệp, du học ở ngoại quốc, khỏi cần xây cất Trung tâm này. Tuy nhiên, nếu làm 14 lò với tham vọng xây dựng nền tảng cho một công nghiệp hạt nhân, thì sẽ cần thêm hàng chục tỷ đô la để đầu tư vào nhiều cơ sở nghiên cứu khác, một Trung tâm có nghĩa lý gì ?
Diện tích đất trong dự án (Đà Lạt) lên đến 107 ha, tha hồ mà xây cất. Càng nhiều Trung tâm như vậy, giá điện càng tăng nhanh !
Nên biết rằng trước khi EDF (Electricité de France – Công ty điện lực quốc gia Pháp) bắt đầu xây cất các nhà máy ĐHN vào năm 1957, Pháp đã có lò Zoe – EL1 (1948), EL2 (1952). Sau đó, liên tiếp từ 1956 trở đi đến 1978, Pháp không ngừng xây cất gần 30 lò nghiên cứu và đào tạo, rải rác ở nhiều Trung tâm của CEA. Hiện nay chỉ 15 lò nghiên cứu còn hoạt động.
Như thế có nghĩa là, nếu ta quyết tâm chọn con đường hạt nhân, đầy chông gai hiểm trở, theo tôi, hoàn toàn bế tắt, thì ta sẽ phung phí hàng chục, rồi hàng trăm tỷ đôla của dân còn nghèo khổ. Nó sẽ thu hút tất cả nguồn sinh lực và tài chính quốc gia, không cho phép ta đầu tư vào những lĩnh vực then chốt khác : Năng lượng tái tạo, tiết kiệm và tăng gia hiệu suất năng lượng, chưa kể các lĩnh vực ưu tiên, như giáo dục, nghiên cứu, y tế, xã hội...Và ta sẽ càng khó đuổi kịp các nước biết nhìn xa ngó rộng, biết đầu tư đúng nhịp tiến bộ khoa học kỹ thuật ngày nay.
Chương trình ĐHN Pháp quá mạnh, nay cũng bị kẹt ! Pháp muốn khai thác nhanh Năng lượng tái tạo như Đức mà không đủ điều kiện, nhất là về tài chính. Đức rất khôn ngoan, đã tiên phong đầu tư vào lĩnh vực tái tạo từ hơn 20 năm nay !
Pháp : Cường quốc hạt nhân dần chuyển sang năng lượng xanh
Để có một ý niệm về tầm quan trọng của lĩnh vực nghiên cứu hạt nhân, tôi xin phép vắn tắt giới thiệu Trung tâm hạt nhân của Pháp nêu trên : CEA (Commisariat à l'Energie Atomique et aux Energies Alternatives). Hai chữ Energies Alternatives (các năng lượng mới) mới thêm vào cách đây vài năm, chứng tỏ sự chuyển hướng của Pháp trong lĩnh vực năng lượng. CEA, nỗi tiếng trên thế giới, có cả thảy 5 cơ sở dân sự (Saclay, Fontenay- aux- Roses, Grenoble, Marcoule và Cadarache) và 5 cơ sở quân sự. Với một ngân sách lên đến 4,7 tỷ euros và 16.000 nhân viên có trình độ rất cao, phục vụ ở 53 đơn vị, CEA hợp tác chặt chẽ với 500 xí nghiệp.
Riêng về CEA Grenoble, trước kia gọi là CENG (Centre d'Etudes Nucléaires Grenoble), được GS Louis Néel, Nobel Vật lý, thành lập năm 1956, tôi được biết rõ hơn cả vì đã tu nghiệp hạt nhân ở nơi đây.
CENG có cả thảy 12 phòng thí nghiệm, dành cho nghiên cứu vật lý cơ bản, vật lý chất rắn, nhiễu xạ nơtron, nhiệt độ thấp, cộng hưởng từ, máy gia tốc. Các phòng thí nghiệm khác đảm trách vật lý hạt nhân, truyền nhiệt, đặc tính hóa học của chất rắn và luyện kim, đặc tính hóa học dưới bức xạ, ứng dụng chất phóng xạ và điện tử. Cộng với 3 lò hạt nhân : Mélusine, Siloé, Siloette, CENG đã đào tạo hàng ngàn kỹ sư cho EDF.
Từ 2002 đến 2012, CEA Grenoble đã phá gỡ 3 lò nêu trên. Vì thế hiện nay, CEA Grenoble hoàn toàn phi hạt nhân và 4 hướng nghiên cứu chính là công nghệ micro-nano, năng lượng mới, công nghệ sinh học và nghiên cứu cơ bản.
Quá trình diễn biến khoa học và kỹ thuật của CENG cho phép tôi nói rằng : Việt Nam đi lùi hơn nửa thế kỉ mà không biết !
Vì cớ gì, người ta đi tới, mình đi lùi, người ta đi ra, mình đi vào ?
Lúc bắt đầu chương trình ĐHN, Pháp đã có một nền tảng công nghiệp cơ điện vững chắc, ngoài EDF và CEA. Lực lượng nguyên tử của họ ngày nay có thêm Areva, một xí nghiệp hùng mạnh, bao sân toàn bộ chu kỳ hạt nhân, từ mỏ uranium đến khâu xử lý chất thải phóng xạ. Nên biết rằng từ 1957 đến 2010, Pháp đã đầu tư cả thảy khoảng 300 tỷ đô la vào lĩnh vực hạt nhân dân sự.
Liệu ta có đủ nhân lực và tài chính để ồ ạt xung phong vào một công nghiệp đang xuống dốc mạnh không ?
Dù sao, theo tôi, xây dựng Trung tâm hạt nhân Đà Lạt bây giờ thì cũng quá muộn rồi, so với lịch trình của một chương trình ĐHN quá tham vọng của ta, sang năm đã khởi công.
Nếu nâng cao hiệu suất sử dụng điện, không cần ĐHN
Giáo sư Phạm Duy Hiển : Hiện nay có một mâu thuẫn như thế này : Chúng ta nói là Việt Nam thiếu điện. Tất nhiên hai năm nay, thì đỡ hơn rất nhiều, vì có một số tổ máy vào, không đến nỗi bị cúp điện như cách đây 3, 4 năm. Nhưng mà tôi vẫn giữ một quan điểm là Việt Nam rất lãng phí điện. Chúng tôi có những công trình nghiên cứu nói rõ những cái đó. Việt Nam lãng phí vào loại nhất thế giới. Nói ra điều này ít ai tin được, bởi vì một nước nghèo như Việt Nam, làm sao lại lãng phí đến mức như vậy ?!
Nhưng mà hãy hỏi các nhà nghiên cứu có tìm hiểu kỹ về vấn đề này, thì so sánh theo những tiêu chí nhất định, thì đúng như vậy. Hệ số đàn hồi của Việt Nam là luôn luôn lớn hơn 2, mà các nước xung quanh chỉ hơn 1. Như vậy đề làm được một đô la hay một euro, chúng ta phải tiêu thụ lượng điện gấp đôi các nước xung quanh. 5% tăng trưởng GDP hàng năm, thì tiêu thụ điện tăng tới 12%. Như thế hệ số đàn hồi lớn hơn 2. Hiện nay chưa giải được bài toán đó. Thực ra những người có thẩm quyền cũng biết việc này và cũng đặt kế hoạch đến 2020, làm sao Hệ số đàn hồi chỉ còn 1 thôi.
Cho nên quyết sách rất quan trọng. Nếu giải quyết được vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng điện… Cứ làm đúng như các nước xung quanh, thì mức tiêu thụ năm 2020 không phải là con số dự kiến như khi đưa ra Quốc hội, lúc đề nghị duyệt chương trình ĐHN. Nếu Việt Nam đề cao hơn nữa hiệu quả sử dụng điện năng, thì theo tôi chưa cần phải làm ĐHN. Cứ đẩy lùi chương trình này lại.
Cái này chứng minh không khó và không phải ít người thấy. Nhưng mà tại sao không thể làm được ? Thì thực ra tôi thấy cũng rất là khó hiểu ?!
Dân các nước dân chủ thường phản đối cơ sở hạt nhân gần dân cư
RFI : Hiện nay tỉnh Lâm Đồng không đồng ý về việc xây cất Trung tâm ở Đà Lạt, do sợ hạt nhân và có đề nghị nên tìm một địa điểm khác cách xa Đà Lạt 30 km. Xin Giáo sư cho biết suy nghĩ của Giáo sư về vấn đề này ?
GS Nguyễn Khắc Nhẫn : Tỉnh Lâm Đồng không đồng ý thì cũng có lý, tuy mức độ nguy hiểm của Trung tâm thấp hơn nhiều so với lò ĐHN.
Muốn so sánh, lấy ví dụ lò nghiên cứu Triga Đà Lạt 250 kW nhiệt của Mỹ viện trợ năm 1963. Sau đó vào năm 1984, hợp tác với Nga, công suất nhiệt đã được nâng lên 500 kW. Công suất điện lò Ninh Thuận là 1000 MW, tức gần 3000 MW nhiệt !
Rủi ro về ô nhiễm phóng xạ phần lớn là do sự cẩu thả hay sai lầm của nhân viên khai thác. Còn lạ gì về những nhược điểm của ta : Thiếu tác phong công nghiệp, tác phong xã hội, văn hóa an toàn. Thảm họa Tchernobyl hay Fukushima là do ở con người chứ không phải ở thiết bị.
Ngày nay ở các nước dân chủ, nhất là ở Âu Châu, phần đông các thành phố, làng, xã nhỏ hay lớn đều tìm mọi cách để từ chối việc cấp đất để xây cất nhà máy Điện hay cơ sở hạt nhân, dù có mua chuộc họ với tiền bạc đi nữa.
Cũng vì lẽ ấy mà các công ty điện lực như EDF, đề nghị kéo dài thời gian vận hành các lò từ 30 đến 40, 50 hay 60 năm ! Theo tôi, gia hạn như thế rất tốn kém và nguy hiểm.
Sở dĩ ngày xưa, các phòng thí nghiệm hạt nhân được xây dựng ở trung tâm thành phố, phần lớn cũng vì các chuyên gia thiếu kinh nghiệm và coi thường mức độ nguy hiểm của phóng xạ. Dân chúng thì không có thông tin chính xác để chống đối mạnh như ngày nay.
Ngay ở CENG tại thành phố Grenoble, ngày 7-11-1967, một thanh nhiên liệu đă bị nóng chảy ở lò nghiên cứu Siloé làm thoát ra 55.000 curies trong hồ nước và 2.000 curies trên khí quyển. Cũng ở Grenoble, tại lò RHF (Réacteur à Haut Flux) của Viện Laue-Langevin, ngày 19-7-1974, 2500 curies Antimoine 124 bị rò rỉ trong hồ nước, gây ô nhiễm ở lớp nước giếng.
Trưng cầu dân ý về ĐHN Việt Nam
RFI : Giáo sư có thêm ý kiến gì vấn đề này ?
GS Nguyễn Khắc Nhẫn : Theo tôi, cần phải có cuộc trưng cầu dân ý về chương trình ĐHN của Việt Nam. Như thế mới là dân chủ !
Timothy Mitchell, Giáo sư Đại học Columbia (New York), trong cuốn sách « Carbon Democracy » (Năng lượng và nền Dân chủ) vừa xuất bản, đã chứng minh sự liên hệ mật thiết giữa dân chủ và năng lượng. Qua các thế kỉ 18, 19 và 20, ta thấy các tập đoàn, xí nghiệp, lobby, giàu mạnh trên thế giới, đã lợi dụng đồng tiền, uy tín và quyền lực của họ, gây áp lực và ảnh hưởng lớn trong cơ cấu chính quyền, các tổ chức xã hội, nghiệp đoàn, để khai thác và phát triển công nghiệp than, dầu, khí, rồi ĐHN.
Sau thảm họa Fukushima, họ thừa biết rằng thời kỳ oanh liệt của hạt nhân đã qua rồi (60 năm tròn, như chu kỳ dài hạn của nhà kinh tế Nga Kondratieff), nên đã mạnh dạn chuyển hướng đầu tư sang Năng lượng tái tạo.
Những nước không muốn trưng cầu dân ý, che đậy thông tin chính xác về ĐHN, sẽ làm mất giá trị và ý nghĩa của hai chữ dân chủ. Ở Pháp, nhờ sự tranh đấu vững mạnh của các tổ chức phi chính phủ (ONG), giai đoạn xấu xí này đã chấm dứt từ lâu.
Bài học đi trước thời đại của nước Áo
Nước Áo đã cho thế giới một bài học dân chủ có một không hai trong lĩnh vưc ĐHN, mà ít người biết đến. Từ 1972 đến 1977, nước này xây cất xong nhà máy ĐHN Zwentendorf (lò nước sôi BWR 730 MW), cách thủ đô Vienne 60 km, cạnh bờ sông Danube. Ngay sau đó, trong cuộc trưng cầu dân ý năm 1978 (tức trước sự cố Three Miles Island ở Mỹ năm 1979), số phiếu chống ĐHN thắng với tỷ số eo hẹp 50,5% ! Tuy vậy, chính phủ vẫn ra lệnh tuyệt đối cấm không cho nhà máy này vận hành ! Nó đã trở thành một Viện bảo tàng và cũng là một địa điểm đang sản xuất điện mặt trời ! Đáng phục hơn nữa là năm 1999, luật ghi rõ trong hiến pháp - Nước Áo không hạt nhân - được quốc hội đồng thanh biểu quyết.
Sau thảm họa Fukushima, tỷ lệ số dân Áo chống ĐHN vọt lên 80% và người cầm đầu nước này, Werner Faymann, đã long trọng đề nghị Cộng đồng Âu Châu nên từ bỏ ĐHN và đầu tư mạnh vào Năng lượng tái tạo.
Theo tôi, chỉ có Năng lượng tái tạo (không tốn tiền nhiên liệu, đừng bao giờ quên !) mới đem lại độc lập, hòa bình và dân chủ cho thế giới.
Mỗi lò hạt nhân sẽ làm ta kẹt ít nhất 50 năm để khai thác và 50 năm để tháo gỡ. Đó là chưa kể phải tiếp tục quản lý chất thải phóng xạ suốt hàng trăm thế kỉ liên tiếp!
Nếu một tai nạn lớn như thảm họa Tchernobyl hay Fukushima, xẩy ra trong số 14 lò, sẽ được xây cất ở các tỉnh Ninh Thuận, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Hà Tĩnh, thì lãnh thổ ta sẽ lâm nguy và bị cắt làm đôi, do phóng xạ bao trùm cả miền Trung. Dân chúng sẽ di tản ở đâu ? Chất thải phóng xạ giết đồng bào ngàn năm vẫn còn đó.
Ta đừng vội quên Fukushima. Chất độc phóng xạ tiếp tục tung hoành cả khu vực rộng lớn xấu số này. Hiện nay, Tepco đang gặp cơn khủng hoảng hết sức trầm trọng. Mỗi ngày Tepco tiếp tục đổ ra Thái Bình dương trên 300 tấn nước bị ô nhiễm ! Chính phủ Nhật đang hoang mang, vì những thùng chứa 200.000 tấn nước nhiễm phóng xạ đe dọa bị nứt. Vừa qua, 300 tấn nước rất độc hại đã thoát khỏi một thùng nước bị hỏng. Sự cố đã được nâng lên cấp số 3 trên thang INES (International Nuclear Event Scale). Tepco cũng như Rosatom của Nga đã nhiều lần bị chỉ trích về sự thiếu nghiêm túc và nói láo, ta cứ tin tưởng ở hai chữ an toàn của họ thì có ngày sẽ thất vọng và hối tiếc.
Nước Áo vô cùng sáng suốt đã hỏi ý kiến dân trước khi xẩy ra 3 biến cố khủng khiếp nhất : Three Miles Island, Tchernobyl và Fukushima.
Vì vận mệnh thiêng liêng của tổ quốc và sự sống còn của đồng bào, một lần nữa, tôi thiết tha đề nghị Chính phủ Việt Nam tổ chức gấp một cuộc trưng cầu dân ý, trước khi khởi công. Nếu không, những ai lấy quyết định hôm nay, ngày mai đâu còn đó mà chịu trách nhiệm với non sông ? ».
An toàn là đòi hỏi số một
Trở lại với chủ trương xây dựng một trung tâm hạt nhân tại Đà Lạt. Ngoài các mục tiêu nghiên cứu cơ bản và sản xuất các đồng vị phóng xạ phục vụ cho y tế và một số ngành kinh tế, dự án Trung tâm Khoa học và Công nghệ hạt nhân Đà Lạt nằm trong chương trình đào tạo nhân lực cho kế hoạch phát triển ĐHN tại Việt Nam, trước mắt với việc xây dựng hai nhà máy hạt nhân tại tỉnh Ninh Thuận, với công nghệ và tín dụng của Nga và Nhật Bản, dự kiến sẽ bắt đầu cung cấp điện từ năm 2020. Việc khởi sự một trung tâm đào tạo nhân lực hạt nhân vào thời điểm sắp khởi công xây dựng nhà máy hạt nhân đầu tiên (năm 2014) cho thấy Việt Nam đang lúng túng trong chủ trương phát triển năng lượng hạt nhân, mà việc đào tạo vốn có những đòi hỏi rất cao. Một số nhà quản lý và chuyên gia trong nước cảnh báo, một mặt, Việt Nam chưa xây dựng xong chương trình đào tạo ở bậc đại học cho các ngành nghề trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử - với ước tính cần khoảng hơn 4.000 kỹ sư, chuyên viên… từ sau năm 2020 -, mặt khác, các ngành học này khó thu hút được sinh viên, đặc biệt các sinh viên có năng lực khá, giỏi.
Bên cạnh những ý kiến phê phán triệt để chủ trương phát triển ĐHN như của Giáo sự Nguyễn Khắc Nhân trong phần trình bày phía trên, tại Việt Nam, sau khi chương trình hạt nhân chính thức được thông qua, một số chuyên gia trước có quan điểm phản đối, nay chấp nhận chủ trương chính thức của Nhà nước, nhưng tiếp tục bảo vệ quan điểm : Để ĐHN không trở thành một tai họa, điều tiên quyết số một là phải đào tạo được một đội ngũ nhân lực đủ để tham gia xây dựng, vận hành và bảo đảm an toàn các nhà máy trong tương lai.
Chúng tôi xin giới thiệu với quý vị tiếng nói của Giáo sư Phạm Duy Hiển, nguyên viện phó Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia, viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, hiện là chủ tịch hội đồng khoa học cục Kiểm soát và an toàn bức xạ, hạt nhân Việt Nam.
Giáo sư Phạm Duy Hiển : « Sau tai nạn Fukushima, thì trên thế giới có tổng kết lại là tại sao nó xẩy ra. Thì người ta rút ra mấy cái kết luận như thế này : Cái an toàn của ĐHN nó không phải là tự trong máy móc thiết bị đã được cài sẵn, mà vấn đề là cái an toàn đó nó được thể hiện qua đội ngũ về chuyên môn cũng như về quản lý. Do đó cho nên, Việt Nam muốn làm ĐHN, thì như chúng tôi đã nói rất nhiều lần là cái công tác đào tạo con người là việc hết sức quan trọng. Mà tôi nghĩ rằng Nhà nước cũng đã quan tâm đến chuyện đó. Do đó cho nên, việc xây dựng cái trung tâm nghiên cứu hạt nhân, với Trung tâm nghiên cứu hạt nhân cái lò phản ứng công suất hơn 10 MW là nằm trong chủ trương ấy.
Hiện nay, Nhà nước, Quốc hội rất muốn là có ĐHN sau 2020, nhưng mà trên thực tế tiến độ đó là khó thực hiện được, bởi vì ngay đến bây giờ phía Việt Nam vẫn chưa nhận được những tài liệu thiết kế cần thiết, thậm chí những tài liệu kỹ thuật, luận chứng của các đối tác cũng chưa có. Là bởi vì, như tôi nói nhiều năm trước, việc làm ĐHN không đơn giản như thế, như khi ta quyết định xây dựng một nhà máy đóng giày… Đặc biệt sau vụ Fukushima, mọi người đều thấy rằng an toàn ĐHN là vấn đề rất lớn.
Nhân lực có trình độ cao không chỉ trong kỹ thuật mà cả trong quản lý
GS Phạm Duy Hiển : Cho nên không thể làm mà đốt cháy giai đoạn được. Thực chất vấn đề này chúng tôi đã dự đoán trước từ nhiều năm, thậm chí từ cách đây 10 năm. Thế và cũng căn cứ vào tình hình chung ở rất nhiều nước trên thế giới, nói chung trong thời gian những năm gần đây, có lẽ loại trừ Trung Quốc là một nước có lẽ cũng đặc biệt, còn tất cả các nước khác làm ĐHN đều trễ tiến độ, so với lại dự kiến ban đầu, thậm chí trễ rất nhiều. Tất cả đều là do chuyện con người bây giờ, người ta lo cho chuyện an toàn, không thể chấp nhận, không thể bỏ qua bất cứ sai sót nào. Và cái đó nó cũng đặt ra một thách thức cho Việt Nam. Là muốn làm được như vậy, thì phải có đội ngũ, phải có những người am hiểu, chứ không phải lúc nào cũng thuê nước ngoài được cả.
Thế thì trở lại vấn đề nhân lực cho Việt Nam. Nhân lực có trình độ cao không phải chỉ trong lĩnh vực học thuật, chuyên môn, kỹ thuật, mà còn cả về quản lý, lo lắng cho công tác an toàn. Và việc chỉ đạo, lãnh đạo từ phía cấp cao của Nhà nước. Chúng ta thấy, như vụ Fukushima hiện nay. Ngay vụ rò rỉ phóng xạ, Thủ tướng chính phủ phải đứng ra giải quyết.
Đội ngũ nhân lực chưa sẵn sàng thì chưa thể xây dựng và vận hành nhà máy ĐHN
GS Phạm Duy Hiển : Bây giờ gần đây nói thêm, cũng có chuyện là trong nước cũng có chính sách là tuyên truyền cho người dân biết về ĐHN. Nhưng mà các nước người ta tổng kết về tuyên truyền như thế này : Anh tuyên truyền cho ĐHN, thì anh không thể nói được là ĐHN là an toàn, vì nó không đúng nữa rồi. Khắp nơi nó xẩy ra chuyện này, chuyện khác, nhất là vụ Fukushima. Tuyên truyền (thực chất) cho ĐHN thì phải nói như thế này : ''Bà con hãy tin tưởng vào chúng tôi ! Chúng tôi sẽ cố gắng làm cho ĐHN an toàn đến mức có thể được''. Đấy là câu tổng kết mà tôi cho là rất có giá trị.
Như vậy có nghĩa là, thực chất mọi người phải làm thế nào để cho nó an toàn, và tuyên truyền có nghĩa là thể hiện cho đồng bào, nhân dân thấy là chúng tôi đã cố gắng hết sức để làm cho nó an toàn. Đó là tình hình của Việt Nam ta hiện nay, khi đã có quyết định là làm ĐHN, thì có lẽ cách tốt nhất là phải nói như vậy.
Mà nói như vậy có nghĩa là phải có hành động. Có hành động là mọi biện pháp để có được đội ngũ bảo đảm an toàn cho ĐHN. Tôi nói với tư cách của một người được giao nhiệm vụ làm ngành hạt nhân này từ 35 năm nay ở trong nước. Trước đây tôi không có nhất trí với việc làm sớm và làm ồ ạt ĐHN, nhưng bây giờ một khi chính phủ đã quyết, thì chúng tôi phải nói rất mạnh đến vấn đề là nhân lực của ta chưa thật sẵn sàng và phải hết sức tập trung vào đào tạo được nhân lực đó. Và chừng nào đội ngũ nhân lực đó mà chưa sẵn sàng, thì chưa có thể làm, chưa có thể cho vận hành, xây dựng nhà máy ĐHN được.
----
Trong nhiều năm, trước khi được Quốc hội thông qua, chương trình ĐHN của Việt Nam bị nhiều ý kiến phê phán dữ dội của các chuyên gia trong và ngoài nước, về mặt nguyên tắc. Sau khi đã trở thành một chủ trương chính thức tại Việt Nam vào năm 2009, chương trình phát triển ĐHN tiếp tục bị chỉ trích trong vận hành cụ thể, đặc biệt sau khi giới chuyên gia thu nhận được rất nhiều bài học đắt giá về những sai lầm của con người trong việc quản lý phóng xạ sau thảm họa Fukushima. Sự lúng túng của chính phủ trong việc thực hiện chương trình phát triển ĐHN như dự kiến là một dịp để đặt lại vấn đề : Trong bối cảnh tổng mức tiêu thụ điện toàn quốc thấp hơn nhiều so với dự kiến, liệu việc phát triển cấp tốc năng lượng hạt nhân có cần thiết ? Bên cạnh đó, nếu tổ chức được việc tiết kiệm điện thực sự hiệu quả và kiên quyết phát triển mạnh các loại năng lượng tái tạo, liệu Việt Nam có thể thu hẹp quy mô của ĐHN ?
Để có cơ sở đưa ra được những câu trả lời thỏa đáng cho những vấn đề kể trên, nhiều nhà khoa học cho rằng cần phải có những tính toán về dự báo tiêu thụ điện và phương hướng tiết kiệm điện, phát triển các năng lượng xanh mang tính minh bạch và khách quan hơn hiện nay.
Các bài liên quan
Giáo sư Phạm Duy Hiển: Việt Nam cần xét lại chính sách phát triển điện hạt nhân
Việt Nam nên dừng chương trình điện hạt nhân
Kiểm soát hiểm họa hạt nhân : Các câu hỏi từ khủng hoảng Fukushima
Phóng xạ hạt nhân tác động thế nào đến sức khỏe ?
Trọng Thành (RFI)
Về chủ đề này, Tạp chí Khoa học RFI trước hết xin giới thiệu với quý vị tiếng nói của Giáo sư Nguyễn Khắc Nhẫn, nguyên cố vấn của Nha Kinh tế - Dự báo - Chiến lược của tập đoàn điện lực Pháp EDF. Từ mươi năm nay, Giáo sư Nhẫn dành rất nhiều tâm lực đặc biệt cho việc nghiên cứu về vấn đề ĐHN và năng lượng nói chung, nhằm đưa ra những tư vấn mang tính cảnh báo về nguy cơ của việc theo đuổi con đường phát triển ĐHN một cách mù quáng.
RFI : Theo tin trong nước, Việt Nam đang có dự án xây cất Trung tâm nghiên cứu hạt nhân ở Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, trị giá nửa tỷ USD, do Nga giúp đỡ công nghệ. Giáo sư đã từng nhiều lần lên tiếng về chương trình ĐHN của Việt Nam. Vậy xin Giáo sư cho biết quan điểm về Trung tâm này ?
Giáo sư Nguyễn Khắc Nhẫn : Vì tôi hoàn toàn không đồng ý với chương trình ĐHN của Việt Nam, tôi rất tiếc phải nói rằng việc xây cất Trung tâm hạt nhân ở Đà Lạt, gắn liền với chương trình này, là không cần thiết lắm, phí tiền của dân mà không đem lợi ích gì cho nước nhà. Lẽ cố nhiên, đối với Viện Năng lượng nguyên tử, có trách nhiệm lớn trong chương trình ĐHN, tôi thông cảm với những lý do mà ông Viện trưởng, TS Trần Chí Thành, đã đưa ra. Theo ông Viện trưởng, thì Trung tâm có bổn phận phục vụ các nhà khoa học, các trường đại học và các cơ sở liên quan đến việc khai thác các nhà máy ĐHN.
Ta không có nhân lực thì phải có cơ sở để làm thí nghiệm và đào tạo một số cán bộ ở trong nước, chứ không thể hoàn toàn ỷ lại ngoại quốc, điều ấy dễ hiểu thôi, không có gì đáng trách móc lắm.
Điện hạt nhân đã lỗi thời và rất nguy hiểm
Vì thế trước tiên, cho phép tôi trả lời câu hỏi chính là : Tại sao tôi không ủng hộ chương trình ĐHN ?
Từ 10 năm nay, qua trên 40 bài tôi viết và trả lời phỏng vấn, tôi đã có dịp trình bày những lý do tại sao Việt Nam không nên làm ĐHN.
Tôi xin vắn tắt lại như sau : ĐHN đã lỗi thời, không an toàn, rất nguy hiểm cho hàng chục thế hệ con cháu sau này. ĐHN không kinh tế như người ta tuyên truyền láo, nó sẽ đắt hơn năng lượng tái tạo, khi ta xây cất xong các nhà máy. Hiện nay giá thành điện gió ở Âu Châu đã cạnh tranh được rồi.
Điện Hạt Nhân – ĐHN - là Điện Hại Nước, Điện Hại Non. Non Nước và dân ta có tội gì đâu, mà phải sống trong sự đe dọa thường trực của phóng xạ giết người, gây bệnh hoạn suốt đời, sau biết bao tang thương của những cuộc chiến tranh tàn ác để lại. Vì một chiến lược sai lầm, không phù hợp với cuộc cách mạng năng lượng thế giới đang diễn ra (smartgrid, Năng lượng tái tạo, tiết kiệm và hiệu quả năng lượng...), nếu rủi ro, trong chớp nhoáng, Việt Nam có thể bị điêu tàn, kinh tế sụp đổ, ngành du lịch, xuất khẩu tê liệt !
Trở lại vấn đề dự án Trung tâm hạt nhân Đà Lạt. Tại Hội nghị Khoa học và công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 10 vừa diễn ra tại Vũng Tàu, ông Lê Đình Tiến - Thứ trưởng Bộ KHCN - phát biểu như sau : Chúng ta đang thiếu nhân lực, cán bộ năng lượng nguyên tử, cán bộ giỏi về ĐHN. Hiện nay, các cán bộ trong nước đang gặp khó khăn trong việc thẩm định kết quả tư vấn cho hai nhà máy ĐHN ở Ninh Thuận do chúng ta đang rất thiếu chuyên gia, thiếu đội ngũ làm việc cho cơ quan pháp quy để đảm bảo an toàn an ninh cho hạt nhân, thiếu đội ngũ cán bộ xây dựng nhà máy ĐHN. Việc quản lý chất thải nhà máy ĐHN cũng đang là vấn đề quan trọng đang tranh cãi chưa đưa ra được hướng đi.
Như thế thì tại sao ta phải xây dựng cấp bách nhà máy ĐHN ở Ninh Thuận ? Rồi xây tiếp một loạt 14 lò đến năm 2030 ? Chưa gì mà có người đã hãnh diện cho Việt Nam, sẽ được xếp vào hàng thứ 15 trong số 33 nước có ĐHN trên thế giới !
Đầu tư khổng lồ, kết quả mờ mịt
Trên nguyên tắc, với 500 triệu đôla, ta có thể cấp ít nhất 50.000 học bổng cho các kỹ sư đã tốt nghiệp, du học ở ngoại quốc, khỏi cần xây cất Trung tâm này. Tuy nhiên, nếu làm 14 lò với tham vọng xây dựng nền tảng cho một công nghiệp hạt nhân, thì sẽ cần thêm hàng chục tỷ đô la để đầu tư vào nhiều cơ sở nghiên cứu khác, một Trung tâm có nghĩa lý gì ?
Diện tích đất trong dự án (Đà Lạt) lên đến 107 ha, tha hồ mà xây cất. Càng nhiều Trung tâm như vậy, giá điện càng tăng nhanh !
Nên biết rằng trước khi EDF (Electricité de France – Công ty điện lực quốc gia Pháp) bắt đầu xây cất các nhà máy ĐHN vào năm 1957, Pháp đã có lò Zoe – EL1 (1948), EL2 (1952). Sau đó, liên tiếp từ 1956 trở đi đến 1978, Pháp không ngừng xây cất gần 30 lò nghiên cứu và đào tạo, rải rác ở nhiều Trung tâm của CEA. Hiện nay chỉ 15 lò nghiên cứu còn hoạt động.
Như thế có nghĩa là, nếu ta quyết tâm chọn con đường hạt nhân, đầy chông gai hiểm trở, theo tôi, hoàn toàn bế tắt, thì ta sẽ phung phí hàng chục, rồi hàng trăm tỷ đôla của dân còn nghèo khổ. Nó sẽ thu hút tất cả nguồn sinh lực và tài chính quốc gia, không cho phép ta đầu tư vào những lĩnh vực then chốt khác : Năng lượng tái tạo, tiết kiệm và tăng gia hiệu suất năng lượng, chưa kể các lĩnh vực ưu tiên, như giáo dục, nghiên cứu, y tế, xã hội...Và ta sẽ càng khó đuổi kịp các nước biết nhìn xa ngó rộng, biết đầu tư đúng nhịp tiến bộ khoa học kỹ thuật ngày nay.
Chương trình ĐHN Pháp quá mạnh, nay cũng bị kẹt ! Pháp muốn khai thác nhanh Năng lượng tái tạo như Đức mà không đủ điều kiện, nhất là về tài chính. Đức rất khôn ngoan, đã tiên phong đầu tư vào lĩnh vực tái tạo từ hơn 20 năm nay !
Pháp : Cường quốc hạt nhân dần chuyển sang năng lượng xanh
Để có một ý niệm về tầm quan trọng của lĩnh vực nghiên cứu hạt nhân, tôi xin phép vắn tắt giới thiệu Trung tâm hạt nhân của Pháp nêu trên : CEA (Commisariat à l'Energie Atomique et aux Energies Alternatives). Hai chữ Energies Alternatives (các năng lượng mới) mới thêm vào cách đây vài năm, chứng tỏ sự chuyển hướng của Pháp trong lĩnh vực năng lượng. CEA, nỗi tiếng trên thế giới, có cả thảy 5 cơ sở dân sự (Saclay, Fontenay- aux- Roses, Grenoble, Marcoule và Cadarache) và 5 cơ sở quân sự. Với một ngân sách lên đến 4,7 tỷ euros và 16.000 nhân viên có trình độ rất cao, phục vụ ở 53 đơn vị, CEA hợp tác chặt chẽ với 500 xí nghiệp.
Riêng về CEA Grenoble, trước kia gọi là CENG (Centre d'Etudes Nucléaires Grenoble), được GS Louis Néel, Nobel Vật lý, thành lập năm 1956, tôi được biết rõ hơn cả vì đã tu nghiệp hạt nhân ở nơi đây.
CENG có cả thảy 12 phòng thí nghiệm, dành cho nghiên cứu vật lý cơ bản, vật lý chất rắn, nhiễu xạ nơtron, nhiệt độ thấp, cộng hưởng từ, máy gia tốc. Các phòng thí nghiệm khác đảm trách vật lý hạt nhân, truyền nhiệt, đặc tính hóa học của chất rắn và luyện kim, đặc tính hóa học dưới bức xạ, ứng dụng chất phóng xạ và điện tử. Cộng với 3 lò hạt nhân : Mélusine, Siloé, Siloette, CENG đã đào tạo hàng ngàn kỹ sư cho EDF.
Từ 2002 đến 2012, CEA Grenoble đã phá gỡ 3 lò nêu trên. Vì thế hiện nay, CEA Grenoble hoàn toàn phi hạt nhân và 4 hướng nghiên cứu chính là công nghệ micro-nano, năng lượng mới, công nghệ sinh học và nghiên cứu cơ bản.
Quá trình diễn biến khoa học và kỹ thuật của CENG cho phép tôi nói rằng : Việt Nam đi lùi hơn nửa thế kỉ mà không biết !
Vì cớ gì, người ta đi tới, mình đi lùi, người ta đi ra, mình đi vào ?
Lúc bắt đầu chương trình ĐHN, Pháp đã có một nền tảng công nghiệp cơ điện vững chắc, ngoài EDF và CEA. Lực lượng nguyên tử của họ ngày nay có thêm Areva, một xí nghiệp hùng mạnh, bao sân toàn bộ chu kỳ hạt nhân, từ mỏ uranium đến khâu xử lý chất thải phóng xạ. Nên biết rằng từ 1957 đến 2010, Pháp đã đầu tư cả thảy khoảng 300 tỷ đô la vào lĩnh vực hạt nhân dân sự.
Liệu ta có đủ nhân lực và tài chính để ồ ạt xung phong vào một công nghiệp đang xuống dốc mạnh không ?
Dù sao, theo tôi, xây dựng Trung tâm hạt nhân Đà Lạt bây giờ thì cũng quá muộn rồi, so với lịch trình của một chương trình ĐHN quá tham vọng của ta, sang năm đã khởi công.
Nếu nâng cao hiệu suất sử dụng điện, không cần ĐHN
Giáo sư Phạm Duy Hiển : Hiện nay có một mâu thuẫn như thế này : Chúng ta nói là Việt Nam thiếu điện. Tất nhiên hai năm nay, thì đỡ hơn rất nhiều, vì có một số tổ máy vào, không đến nỗi bị cúp điện như cách đây 3, 4 năm. Nhưng mà tôi vẫn giữ một quan điểm là Việt Nam rất lãng phí điện. Chúng tôi có những công trình nghiên cứu nói rõ những cái đó. Việt Nam lãng phí vào loại nhất thế giới. Nói ra điều này ít ai tin được, bởi vì một nước nghèo như Việt Nam, làm sao lại lãng phí đến mức như vậy ?!
Nhưng mà hãy hỏi các nhà nghiên cứu có tìm hiểu kỹ về vấn đề này, thì so sánh theo những tiêu chí nhất định, thì đúng như vậy. Hệ số đàn hồi của Việt Nam là luôn luôn lớn hơn 2, mà các nước xung quanh chỉ hơn 1. Như vậy đề làm được một đô la hay một euro, chúng ta phải tiêu thụ lượng điện gấp đôi các nước xung quanh. 5% tăng trưởng GDP hàng năm, thì tiêu thụ điện tăng tới 12%. Như thế hệ số đàn hồi lớn hơn 2. Hiện nay chưa giải được bài toán đó. Thực ra những người có thẩm quyền cũng biết việc này và cũng đặt kế hoạch đến 2020, làm sao Hệ số đàn hồi chỉ còn 1 thôi.
Cho nên quyết sách rất quan trọng. Nếu giải quyết được vấn đề nâng cao hiệu quả sử dụng điện… Cứ làm đúng như các nước xung quanh, thì mức tiêu thụ năm 2020 không phải là con số dự kiến như khi đưa ra Quốc hội, lúc đề nghị duyệt chương trình ĐHN. Nếu Việt Nam đề cao hơn nữa hiệu quả sử dụng điện năng, thì theo tôi chưa cần phải làm ĐHN. Cứ đẩy lùi chương trình này lại.
Cái này chứng minh không khó và không phải ít người thấy. Nhưng mà tại sao không thể làm được ? Thì thực ra tôi thấy cũng rất là khó hiểu ?!
Dân các nước dân chủ thường phản đối cơ sở hạt nhân gần dân cư
RFI : Hiện nay tỉnh Lâm Đồng không đồng ý về việc xây cất Trung tâm ở Đà Lạt, do sợ hạt nhân và có đề nghị nên tìm một địa điểm khác cách xa Đà Lạt 30 km. Xin Giáo sư cho biết suy nghĩ của Giáo sư về vấn đề này ?
GS Nguyễn Khắc Nhẫn : Tỉnh Lâm Đồng không đồng ý thì cũng có lý, tuy mức độ nguy hiểm của Trung tâm thấp hơn nhiều so với lò ĐHN.
Muốn so sánh, lấy ví dụ lò nghiên cứu Triga Đà Lạt 250 kW nhiệt của Mỹ viện trợ năm 1963. Sau đó vào năm 1984, hợp tác với Nga, công suất nhiệt đã được nâng lên 500 kW. Công suất điện lò Ninh Thuận là 1000 MW, tức gần 3000 MW nhiệt !
Rủi ro về ô nhiễm phóng xạ phần lớn là do sự cẩu thả hay sai lầm của nhân viên khai thác. Còn lạ gì về những nhược điểm của ta : Thiếu tác phong công nghiệp, tác phong xã hội, văn hóa an toàn. Thảm họa Tchernobyl hay Fukushima là do ở con người chứ không phải ở thiết bị.
Ngày nay ở các nước dân chủ, nhất là ở Âu Châu, phần đông các thành phố, làng, xã nhỏ hay lớn đều tìm mọi cách để từ chối việc cấp đất để xây cất nhà máy Điện hay cơ sở hạt nhân, dù có mua chuộc họ với tiền bạc đi nữa.
Cũng vì lẽ ấy mà các công ty điện lực như EDF, đề nghị kéo dài thời gian vận hành các lò từ 30 đến 40, 50 hay 60 năm ! Theo tôi, gia hạn như thế rất tốn kém và nguy hiểm.
Sở dĩ ngày xưa, các phòng thí nghiệm hạt nhân được xây dựng ở trung tâm thành phố, phần lớn cũng vì các chuyên gia thiếu kinh nghiệm và coi thường mức độ nguy hiểm của phóng xạ. Dân chúng thì không có thông tin chính xác để chống đối mạnh như ngày nay.
Ngay ở CENG tại thành phố Grenoble, ngày 7-11-1967, một thanh nhiên liệu đă bị nóng chảy ở lò nghiên cứu Siloé làm thoát ra 55.000 curies trong hồ nước và 2.000 curies trên khí quyển. Cũng ở Grenoble, tại lò RHF (Réacteur à Haut Flux) của Viện Laue-Langevin, ngày 19-7-1974, 2500 curies Antimoine 124 bị rò rỉ trong hồ nước, gây ô nhiễm ở lớp nước giếng.
Trưng cầu dân ý về ĐHN Việt Nam
RFI : Giáo sư có thêm ý kiến gì vấn đề này ?
GS Nguyễn Khắc Nhẫn : Theo tôi, cần phải có cuộc trưng cầu dân ý về chương trình ĐHN của Việt Nam. Như thế mới là dân chủ !
Timothy Mitchell, Giáo sư Đại học Columbia (New York), trong cuốn sách « Carbon Democracy » (Năng lượng và nền Dân chủ) vừa xuất bản, đã chứng minh sự liên hệ mật thiết giữa dân chủ và năng lượng. Qua các thế kỉ 18, 19 và 20, ta thấy các tập đoàn, xí nghiệp, lobby, giàu mạnh trên thế giới, đã lợi dụng đồng tiền, uy tín và quyền lực của họ, gây áp lực và ảnh hưởng lớn trong cơ cấu chính quyền, các tổ chức xã hội, nghiệp đoàn, để khai thác và phát triển công nghiệp than, dầu, khí, rồi ĐHN.
Sau thảm họa Fukushima, họ thừa biết rằng thời kỳ oanh liệt của hạt nhân đã qua rồi (60 năm tròn, như chu kỳ dài hạn của nhà kinh tế Nga Kondratieff), nên đã mạnh dạn chuyển hướng đầu tư sang Năng lượng tái tạo.
Những nước không muốn trưng cầu dân ý, che đậy thông tin chính xác về ĐHN, sẽ làm mất giá trị và ý nghĩa của hai chữ dân chủ. Ở Pháp, nhờ sự tranh đấu vững mạnh của các tổ chức phi chính phủ (ONG), giai đoạn xấu xí này đã chấm dứt từ lâu.
Bài học đi trước thời đại của nước Áo
Nước Áo đã cho thế giới một bài học dân chủ có một không hai trong lĩnh vưc ĐHN, mà ít người biết đến. Từ 1972 đến 1977, nước này xây cất xong nhà máy ĐHN Zwentendorf (lò nước sôi BWR 730 MW), cách thủ đô Vienne 60 km, cạnh bờ sông Danube. Ngay sau đó, trong cuộc trưng cầu dân ý năm 1978 (tức trước sự cố Three Miles Island ở Mỹ năm 1979), số phiếu chống ĐHN thắng với tỷ số eo hẹp 50,5% ! Tuy vậy, chính phủ vẫn ra lệnh tuyệt đối cấm không cho nhà máy này vận hành ! Nó đã trở thành một Viện bảo tàng và cũng là một địa điểm đang sản xuất điện mặt trời ! Đáng phục hơn nữa là năm 1999, luật ghi rõ trong hiến pháp - Nước Áo không hạt nhân - được quốc hội đồng thanh biểu quyết.
Sau thảm họa Fukushima, tỷ lệ số dân Áo chống ĐHN vọt lên 80% và người cầm đầu nước này, Werner Faymann, đã long trọng đề nghị Cộng đồng Âu Châu nên từ bỏ ĐHN và đầu tư mạnh vào Năng lượng tái tạo.
Theo tôi, chỉ có Năng lượng tái tạo (không tốn tiền nhiên liệu, đừng bao giờ quên !) mới đem lại độc lập, hòa bình và dân chủ cho thế giới.
Mỗi lò hạt nhân sẽ làm ta kẹt ít nhất 50 năm để khai thác và 50 năm để tháo gỡ. Đó là chưa kể phải tiếp tục quản lý chất thải phóng xạ suốt hàng trăm thế kỉ liên tiếp!
Nếu một tai nạn lớn như thảm họa Tchernobyl hay Fukushima, xẩy ra trong số 14 lò, sẽ được xây cất ở các tỉnh Ninh Thuận, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Hà Tĩnh, thì lãnh thổ ta sẽ lâm nguy và bị cắt làm đôi, do phóng xạ bao trùm cả miền Trung. Dân chúng sẽ di tản ở đâu ? Chất thải phóng xạ giết đồng bào ngàn năm vẫn còn đó.
Ta đừng vội quên Fukushima. Chất độc phóng xạ tiếp tục tung hoành cả khu vực rộng lớn xấu số này. Hiện nay, Tepco đang gặp cơn khủng hoảng hết sức trầm trọng. Mỗi ngày Tepco tiếp tục đổ ra Thái Bình dương trên 300 tấn nước bị ô nhiễm ! Chính phủ Nhật đang hoang mang, vì những thùng chứa 200.000 tấn nước nhiễm phóng xạ đe dọa bị nứt. Vừa qua, 300 tấn nước rất độc hại đã thoát khỏi một thùng nước bị hỏng. Sự cố đã được nâng lên cấp số 3 trên thang INES (International Nuclear Event Scale). Tepco cũng như Rosatom của Nga đã nhiều lần bị chỉ trích về sự thiếu nghiêm túc và nói láo, ta cứ tin tưởng ở hai chữ an toàn của họ thì có ngày sẽ thất vọng và hối tiếc.
Nước Áo vô cùng sáng suốt đã hỏi ý kiến dân trước khi xẩy ra 3 biến cố khủng khiếp nhất : Three Miles Island, Tchernobyl và Fukushima.
Vì vận mệnh thiêng liêng của tổ quốc và sự sống còn của đồng bào, một lần nữa, tôi thiết tha đề nghị Chính phủ Việt Nam tổ chức gấp một cuộc trưng cầu dân ý, trước khi khởi công. Nếu không, những ai lấy quyết định hôm nay, ngày mai đâu còn đó mà chịu trách nhiệm với non sông ? ».
An toàn là đòi hỏi số một
Trở lại với chủ trương xây dựng một trung tâm hạt nhân tại Đà Lạt. Ngoài các mục tiêu nghiên cứu cơ bản và sản xuất các đồng vị phóng xạ phục vụ cho y tế và một số ngành kinh tế, dự án Trung tâm Khoa học và Công nghệ hạt nhân Đà Lạt nằm trong chương trình đào tạo nhân lực cho kế hoạch phát triển ĐHN tại Việt Nam, trước mắt với việc xây dựng hai nhà máy hạt nhân tại tỉnh Ninh Thuận, với công nghệ và tín dụng của Nga và Nhật Bản, dự kiến sẽ bắt đầu cung cấp điện từ năm 2020. Việc khởi sự một trung tâm đào tạo nhân lực hạt nhân vào thời điểm sắp khởi công xây dựng nhà máy hạt nhân đầu tiên (năm 2014) cho thấy Việt Nam đang lúng túng trong chủ trương phát triển năng lượng hạt nhân, mà việc đào tạo vốn có những đòi hỏi rất cao. Một số nhà quản lý và chuyên gia trong nước cảnh báo, một mặt, Việt Nam chưa xây dựng xong chương trình đào tạo ở bậc đại học cho các ngành nghề trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử - với ước tính cần khoảng hơn 4.000 kỹ sư, chuyên viên… từ sau năm 2020 -, mặt khác, các ngành học này khó thu hút được sinh viên, đặc biệt các sinh viên có năng lực khá, giỏi.
Bên cạnh những ý kiến phê phán triệt để chủ trương phát triển ĐHN như của Giáo sự Nguyễn Khắc Nhân trong phần trình bày phía trên, tại Việt Nam, sau khi chương trình hạt nhân chính thức được thông qua, một số chuyên gia trước có quan điểm phản đối, nay chấp nhận chủ trương chính thức của Nhà nước, nhưng tiếp tục bảo vệ quan điểm : Để ĐHN không trở thành một tai họa, điều tiên quyết số một là phải đào tạo được một đội ngũ nhân lực đủ để tham gia xây dựng, vận hành và bảo đảm an toàn các nhà máy trong tương lai.
Chúng tôi xin giới thiệu với quý vị tiếng nói của Giáo sư Phạm Duy Hiển, nguyên viện phó Viện Năng lượng nguyên tử quốc gia, viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, hiện là chủ tịch hội đồng khoa học cục Kiểm soát và an toàn bức xạ, hạt nhân Việt Nam.
Giáo sư Phạm Duy Hiển : « Sau tai nạn Fukushima, thì trên thế giới có tổng kết lại là tại sao nó xẩy ra. Thì người ta rút ra mấy cái kết luận như thế này : Cái an toàn của ĐHN nó không phải là tự trong máy móc thiết bị đã được cài sẵn, mà vấn đề là cái an toàn đó nó được thể hiện qua đội ngũ về chuyên môn cũng như về quản lý. Do đó cho nên, Việt Nam muốn làm ĐHN, thì như chúng tôi đã nói rất nhiều lần là cái công tác đào tạo con người là việc hết sức quan trọng. Mà tôi nghĩ rằng Nhà nước cũng đã quan tâm đến chuyện đó. Do đó cho nên, việc xây dựng cái trung tâm nghiên cứu hạt nhân, với Trung tâm nghiên cứu hạt nhân cái lò phản ứng công suất hơn 10 MW là nằm trong chủ trương ấy.
Hiện nay, Nhà nước, Quốc hội rất muốn là có ĐHN sau 2020, nhưng mà trên thực tế tiến độ đó là khó thực hiện được, bởi vì ngay đến bây giờ phía Việt Nam vẫn chưa nhận được những tài liệu thiết kế cần thiết, thậm chí những tài liệu kỹ thuật, luận chứng của các đối tác cũng chưa có. Là bởi vì, như tôi nói nhiều năm trước, việc làm ĐHN không đơn giản như thế, như khi ta quyết định xây dựng một nhà máy đóng giày… Đặc biệt sau vụ Fukushima, mọi người đều thấy rằng an toàn ĐHN là vấn đề rất lớn.
Nhân lực có trình độ cao không chỉ trong kỹ thuật mà cả trong quản lý
GS Phạm Duy Hiển : Cho nên không thể làm mà đốt cháy giai đoạn được. Thực chất vấn đề này chúng tôi đã dự đoán trước từ nhiều năm, thậm chí từ cách đây 10 năm. Thế và cũng căn cứ vào tình hình chung ở rất nhiều nước trên thế giới, nói chung trong thời gian những năm gần đây, có lẽ loại trừ Trung Quốc là một nước có lẽ cũng đặc biệt, còn tất cả các nước khác làm ĐHN đều trễ tiến độ, so với lại dự kiến ban đầu, thậm chí trễ rất nhiều. Tất cả đều là do chuyện con người bây giờ, người ta lo cho chuyện an toàn, không thể chấp nhận, không thể bỏ qua bất cứ sai sót nào. Và cái đó nó cũng đặt ra một thách thức cho Việt Nam. Là muốn làm được như vậy, thì phải có đội ngũ, phải có những người am hiểu, chứ không phải lúc nào cũng thuê nước ngoài được cả.
Thế thì trở lại vấn đề nhân lực cho Việt Nam. Nhân lực có trình độ cao không phải chỉ trong lĩnh vực học thuật, chuyên môn, kỹ thuật, mà còn cả về quản lý, lo lắng cho công tác an toàn. Và việc chỉ đạo, lãnh đạo từ phía cấp cao của Nhà nước. Chúng ta thấy, như vụ Fukushima hiện nay. Ngay vụ rò rỉ phóng xạ, Thủ tướng chính phủ phải đứng ra giải quyết.
Đội ngũ nhân lực chưa sẵn sàng thì chưa thể xây dựng và vận hành nhà máy ĐHN
GS Phạm Duy Hiển : Bây giờ gần đây nói thêm, cũng có chuyện là trong nước cũng có chính sách là tuyên truyền cho người dân biết về ĐHN. Nhưng mà các nước người ta tổng kết về tuyên truyền như thế này : Anh tuyên truyền cho ĐHN, thì anh không thể nói được là ĐHN là an toàn, vì nó không đúng nữa rồi. Khắp nơi nó xẩy ra chuyện này, chuyện khác, nhất là vụ Fukushima. Tuyên truyền (thực chất) cho ĐHN thì phải nói như thế này : ''Bà con hãy tin tưởng vào chúng tôi ! Chúng tôi sẽ cố gắng làm cho ĐHN an toàn đến mức có thể được''. Đấy là câu tổng kết mà tôi cho là rất có giá trị.
Như vậy có nghĩa là, thực chất mọi người phải làm thế nào để cho nó an toàn, và tuyên truyền có nghĩa là thể hiện cho đồng bào, nhân dân thấy là chúng tôi đã cố gắng hết sức để làm cho nó an toàn. Đó là tình hình của Việt Nam ta hiện nay, khi đã có quyết định là làm ĐHN, thì có lẽ cách tốt nhất là phải nói như vậy.
Mà nói như vậy có nghĩa là phải có hành động. Có hành động là mọi biện pháp để có được đội ngũ bảo đảm an toàn cho ĐHN. Tôi nói với tư cách của một người được giao nhiệm vụ làm ngành hạt nhân này từ 35 năm nay ở trong nước. Trước đây tôi không có nhất trí với việc làm sớm và làm ồ ạt ĐHN, nhưng bây giờ một khi chính phủ đã quyết, thì chúng tôi phải nói rất mạnh đến vấn đề là nhân lực của ta chưa thật sẵn sàng và phải hết sức tập trung vào đào tạo được nhân lực đó. Và chừng nào đội ngũ nhân lực đó mà chưa sẵn sàng, thì chưa có thể làm, chưa có thể cho vận hành, xây dựng nhà máy ĐHN được.
----
Trong nhiều năm, trước khi được Quốc hội thông qua, chương trình ĐHN của Việt Nam bị nhiều ý kiến phê phán dữ dội của các chuyên gia trong và ngoài nước, về mặt nguyên tắc. Sau khi đã trở thành một chủ trương chính thức tại Việt Nam vào năm 2009, chương trình phát triển ĐHN tiếp tục bị chỉ trích trong vận hành cụ thể, đặc biệt sau khi giới chuyên gia thu nhận được rất nhiều bài học đắt giá về những sai lầm của con người trong việc quản lý phóng xạ sau thảm họa Fukushima. Sự lúng túng của chính phủ trong việc thực hiện chương trình phát triển ĐHN như dự kiến là một dịp để đặt lại vấn đề : Trong bối cảnh tổng mức tiêu thụ điện toàn quốc thấp hơn nhiều so với dự kiến, liệu việc phát triển cấp tốc năng lượng hạt nhân có cần thiết ? Bên cạnh đó, nếu tổ chức được việc tiết kiệm điện thực sự hiệu quả và kiên quyết phát triển mạnh các loại năng lượng tái tạo, liệu Việt Nam có thể thu hẹp quy mô của ĐHN ?
Để có cơ sở đưa ra được những câu trả lời thỏa đáng cho những vấn đề kể trên, nhiều nhà khoa học cho rằng cần phải có những tính toán về dự báo tiêu thụ điện và phương hướng tiết kiệm điện, phát triển các năng lượng xanh mang tính minh bạch và khách quan hơn hiện nay.
Các bài liên quan
Giáo sư Phạm Duy Hiển: Việt Nam cần xét lại chính sách phát triển điện hạt nhân
Việt Nam nên dừng chương trình điện hạt nhân
Kiểm soát hiểm họa hạt nhân : Các câu hỏi từ khủng hoảng Fukushima
Phóng xạ hạt nhân tác động thế nào đến sức khỏe ?
Về chủ trương làm đường điện 750 kV tại Ninh Thuận GS Nguyễn Khắc Nhẫn : Tôi không rõ ai đề xướng điện áp 750 kV (con số tiêu chuẩn là 765 kV). Thật hết sức vô lý ! Trên lý thuyết, khi đường dây dài quá 700 km hay 800 km, dùng điện siêu áp (ultra haute tension) 750 kV hay điện một chiều (courant continu) cao thế là phải. Đường dây Bắc Nam của ta dài gần 1.500 km, xây dựng vào năm 1992, dùng điện xoay chiều 500 kV. Sở dĩ không dùng điện một chiều là vì dọc đường phải cung cấp điện cho nhiều thành phố, qua các trạm biến thế. Lúc bấy giờ ta không dùng 750 kV vì điện áp cao nhất của lưới điện quốc gia là 220 kV. Từ con số này vọt ngay lên 750 kV thì rất bất tiện cho việc khai thác. Từ các nhà máy điện hạt nhân ở miền Trung truyền tải đến lưới điện quốc gia (220 kV hay 500 kV) khoảng cách chẳng là bao, đâu cần phải dùng siêu điện áp 750 kV làm gì, tốn kém vô ích. Không phải muốn tăng mức điện áp lúc nào cũng được ! Nhiều người tưởng lầm rằng điện áp hay điện thế (U) tăng cùng tỷ lệ với công suất điện (P), vì thế khi có nhiều nhà máy điện với công suất lớn, thì phải tăng mức điện thế theo ngay. Nhưng trên thực tế, điện thế U tỷ lệ với √ P chứ không phải với P, tức là mức tăng điện áp chậm hơn rất nhiều so với mức tăng công suất. Nga đã sử dụng điện áp 750 kV từ lâu vì đất rộng và nhu cầu điện mênh mông. Hay có chuyên gia ngoại quốc nào đây quảng cáo láo để bán trang thiết bị cho ta ? Điều này cũng dễ hiểu thôi vì thị trường hạt nhân đang xuống dốc mạnh. Nhiều nước, đã lỡ đặt lò, sau Fukushima, rút lui có trật tự. Chương trình khuếch trương điện lực của Nhật cũng có dự kiến sẽ xây cất thêm 14 lò trước thảm họa. Tội gì mà không bán hàng tồn kho cho Việt Nam ? Lúc xưa, tôi phải tranh đấu mạnh với công ty Nippon Koei nên họ mới chịu trang bị đường dây Danhim Sàigòn dài 257 km, với điện áp 220 kV thay vì 154 kV. Lý do là họ không làm đúng kỹ thuật và tôi cũng nghĩ rằng họ muốn bán thiết bị tồn kho, vì điện áp 154 kV đã lỗi thời ! Đầu những năm 1970, các kỹ sư EDF vì quá lạc quan, cũng đã có sai lầm trong dự báo chiến lược như ta. Họ đã tuyên bố rằng đến năm 2000 điện áp cao nhất của lưới điện EDF là 750 kV và tổng sản lượng điện của Pháp là 1.000 TWh ! Sau cơn khủng hoảng dầu mỏ đầu tiên năm 1973, nhờ kế hoạch tiết kiệm năng lượng, mức tiêu thụ đã hạ thấp nhanh. Từ nhiều năm nay, tổng sản lượng điện của Pháp vẫn giữ con số 500 TWh và điện áp cao nhất 400 kV vẫn không thay đổi. Có kịch bản khuyến khích khai thác triệt để Năng lượng tái tạo, tiết kiệm và tăng gia hiệu quả năng lượng để hạ tổng sản lượng điện Pháp xuống 400 TWh ! Ta nên hết sức thận trọng, cần phải nghiên cứu, phân tích tỉ mỉ, không nên tung ra những con số thiếu chính xác, gây ra những lỗi lầm đáng tiếc trong việc kiến thiết quốc gia. |
VN 'phạt nặng' hành vi vi phạm chủ quyền
Tàu Bình Minh 2 của PetroVietnam
Chính phủ Việt Nam ban hành nghị định xử phạt nặng nước
ngoài thăm dò khai thác dầu khí trái phép trong vùng biển chủ
quyền của Việt Nam, nhưng không nói rõ sẽ siết chặt chế tài
bằng cách nào.
Nghị định 97/2013/NĐ-CP do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký hôm 27/8/2013 "quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dầu khí, kinh doanh xăng dầu và khí dầu mỏ hóa lỏng".
Văn bản nghị định mà BBC có nêu rõ quy định được áp dụng với các "cá nhân, tổ chức nước ngoài thực hiện hành vi vi phạm hành chính quy định tại Nghị định này trên lãnh thổ Việt Nam".
Có lẽ đây là lần đầu tiên các mức phạt tiền được quy định cụ thể và chi tiết cho các hành vi của nước ngoài vi phạm lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Theo đó, cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài có "hành vi xâm phạm vùng lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhằm nghiên cứu, tìm kiếm thăm dò dầu khí" sẽ bị phạt tiền từ 900 triệu tới 1 tỷ đồng (45.000 - 50.000 đôla Mỹ), đồng thời phải chịu hình phạt bổ sung là trục xuất khỏi lãnh thổ Việt Nam.
Hành vi khai thác dầu khí trái phép trong vùng biển chủ quyền của Việt Nam cũng có mức chế tài tương tự.
Ngoài ra, Nghị định 97 cũng quy định khá chi tiết về các mức phạt, xử lý các hành vi vi phạm khác như về an toàn, an ninh, môi trường, hợp đồng, ứng phó sự cố tràn dầu và vận chuyển khí trên đất liền.
Chương 3 của Nghị định tập trung vào các sai phạm trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, còn Chương 4 về kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng.
Tàu Trung Quốc bị cáo buộc cắt cáp tàu Bình Minh 2 năm 2012
Theo nghị định, bộ đội biên phòng và cảnh sát biển có thẩm quyền xử phạt hành chính và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm hành chính liên quan đến hoạt động tìm kiếm, thăm dò, vận chuyển và khai thác dầu khí.
Tuy nhiên, việc xử lý các vi phạm thuộc dạng nói trên chắc chắn không dễ dàng, nhất là trong bối cảnh còn tranh chấp chủ quyền tại một số vùng biển.
Lâu nay, Trung Quốc đã tiến hành thăm dò khai thác dầu khí tại nhiều khu vực mà Việt Nam nói là của mình đồng thời dọa dẫm các công ty nước ngoài muốn làm ăn với Việt Nam tại các vùng biển đó.
Theo thông lệ, Việt Nam thường tuyên bố phản đối nhưng không mấy tác dụng.
Tàu Trung Quốc năm 2012 còn gây hấn cắt cáp thăm dò của tàu dầu khí Việt Nam, gây căng thẳng song phương.
Mới đây, hôm 3/9 Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng có cuộc hội đàm ở Nam Ninh, Trung Quốc, trong đó hai ông nhắc lại mong muốn "phát triển hòa bình" ở Biển Đông.
Ông Lý được dẫn lời nói: “Hai nước cần tăng cường tiếp xúc đối thoại, kiểm soát thoả đáng bất đồng, phấn đấu biến những thách thức do vấn đề trên biển trở thành cơ hội hợp tác, tạo môi trường tốt đẹp cho việc triển khai sự hợp tác dự án quan trọng giữa hai bên”.
(BBC)
Nghị định 97/2013/NĐ-CP do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký hôm 27/8/2013 "quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực dầu khí, kinh doanh xăng dầu và khí dầu mỏ hóa lỏng".
Văn bản nghị định mà BBC có nêu rõ quy định được áp dụng với các "cá nhân, tổ chức nước ngoài thực hiện hành vi vi phạm hành chính quy định tại Nghị định này trên lãnh thổ Việt Nam".
Có lẽ đây là lần đầu tiên các mức phạt tiền được quy định cụ thể và chi tiết cho các hành vi của nước ngoài vi phạm lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.
Theo đó, cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài có "hành vi xâm phạm vùng lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhằm nghiên cứu, tìm kiếm thăm dò dầu khí" sẽ bị phạt tiền từ 900 triệu tới 1 tỷ đồng (45.000 - 50.000 đôla Mỹ), đồng thời phải chịu hình phạt bổ sung là trục xuất khỏi lãnh thổ Việt Nam.
Hành vi khai thác dầu khí trái phép trong vùng biển chủ quyền của Việt Nam cũng có mức chế tài tương tự.
Ngoài ra, Nghị định 97 cũng quy định khá chi tiết về các mức phạt, xử lý các hành vi vi phạm khác như về an toàn, an ninh, môi trường, hợp đồng, ứng phó sự cố tràn dầu và vận chuyển khí trên đất liền.
Chương 3 của Nghị định tập trung vào các sai phạm trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu, còn Chương 4 về kinh doanh khí dầu mỏ hóa lỏng.
Thi hành
Nghị định 97 có hiệu lực từ ngày 10/10/2013.Tàu Trung Quốc bị cáo buộc cắt cáp tàu Bình Minh 2 năm 2012
Theo nghị định, bộ đội biên phòng và cảnh sát biển có thẩm quyền xử phạt hành chính và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm hành chính liên quan đến hoạt động tìm kiếm, thăm dò, vận chuyển và khai thác dầu khí.
Tuy nhiên, việc xử lý các vi phạm thuộc dạng nói trên chắc chắn không dễ dàng, nhất là trong bối cảnh còn tranh chấp chủ quyền tại một số vùng biển.
Lâu nay, Trung Quốc đã tiến hành thăm dò khai thác dầu khí tại nhiều khu vực mà Việt Nam nói là của mình đồng thời dọa dẫm các công ty nước ngoài muốn làm ăn với Việt Nam tại các vùng biển đó.
Theo thông lệ, Việt Nam thường tuyên bố phản đối nhưng không mấy tác dụng.
Tàu Trung Quốc năm 2012 còn gây hấn cắt cáp thăm dò của tàu dầu khí Việt Nam, gây căng thẳng song phương.
Mới đây, hôm 3/9 Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng có cuộc hội đàm ở Nam Ninh, Trung Quốc, trong đó hai ông nhắc lại mong muốn "phát triển hòa bình" ở Biển Đông.
Ông Lý được dẫn lời nói: “Hai nước cần tăng cường tiếp xúc đối thoại, kiểm soát thoả đáng bất đồng, phấn đấu biến những thách thức do vấn đề trên biển trở thành cơ hội hợp tác, tạo môi trường tốt đẹp cho việc triển khai sự hợp tác dự án quan trọng giữa hai bên”.
(BBC)
Điều tra vụ chôn hóa chất ở Thanh Hóa
Hóa chất từ công ty Nicotex Thanh Thái bị cáo buộc khiến môi trường khu vực ô nhiễm nặng
Cơ quan chức năng trong nước đã bắt đầu điều tra vụ chôn chất thải
hóa học của Công ty Nicotex Thanh Thái, đóng trên địa bàn xã Cẩm Vân,
huyện Cẩm Thủy, Thanh Hóa.
Trả lời phỏng vấn BBC ngày 4/9, ông Phạm Quốc Bảo, Chánh Văn phòng UBND huyện Cẩm Thủy, nói hiện nay, Sở Khoa học Công nghệ và Sở Tài nguyên Môi trường đã "vào cuộc để điều tra". Nhưng "kết luận, giám định mức độ phải là ngành chức năng của trung ương".
Ngày 3/9, công an Thanh Hóa đã công bố quyết định tạm thời đình chỉ hoạt động một tháng đối với Công ty Cổ phần Nicotex Thanh Thái.
Thông cáo đăng tải trên trang web của cơ quan này giải thích nguyên nhân cho quyết định trên là do Nicotex Thanh Thái đã "chôn lấp chất thải không đúng nơi quy định và quy trình kỹ thuật về bảo vệ môi trường quy định tại khoản 4, điều 7 Luật bảo vệ môi trường năm 2005."
Trả lời BBC qua điện thoại, ông Bảo xác nhận điều này đã bị người dân trong khu vực phản ánh từ lâu.
"Cái này người ta đã phản ánh rồi và [giới chức] cũng đã làm một vài lần nhưng chỉ làm phía ngoài, không vào trong được vì công ty này là công ty của quân đội."
"Huyện đã đề nghị với Sở Tài nguyên môi trường và các ngành chức năng của tỉnh, làm theo yêu cầu của người dân, lấy mẫu đất, mẫu nước đi giám định. Nhưng chỉ làm bên ngoài ..."
"Giờ thì phát hiện ra phía trong có chôn lấp như thế thì người ta đã xác định rõ là có vi phạm."
Ông Bảo cũng cho hay chính quyền đã phải "nhờ" một số công nhân ngày xưa từng làm ở đó đưa vào để xác định rõ các vị trí chôn hóa chất.
"Kết luận thế nào thì cơ quan chức năng có trách nhiệm thông báo chính thức cho người dân. Đối với huyện thì chỉ có trách nhiệm bảo vệ tình hình an ninh trật tự trên địa bàn."
Ông Phạm Quốc bảo nói "người dân đã về bớt" và "tình hình đã tạm thời ổn định" tại khu vực quanh Công ty Nicotex Thanh Thái.
Nhiều người sau đó đã "dựng lều bạt, nấu ăn ngay ven đường không cho chiếc xe trên đi khỏi hiện trường", thông cáo nói thêm.
Báo Thanh Hóa Online ngày 28/8 cho biết đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh và huyện Cẩm Thủy đã có buổi làm việc với Nicotex Thanh Thái vào chiều 28/8.
Trong buổi làm việc này, Nicotex Thanh Thái thừa nhận có xây một bể chứa ngầm dưới lòng đất với dung tích khoảng 4 mét khối để chứa chất thải.
Tuy nhiên, công ty này cũng khẳng định bể này được xây dựng bằng "bê tông kiên cố, không thẩm thấu và gây ô nhiễm cho đất và nguồn nước."
Cũng theo Thanh Hóa Online, do bất mãn trước kết quả buổi làm việc này, tối 29/8, sáng 30/8, hàng chục người dân đã xông vào đào bới ở năm điểm khác trong khuôn viên của công ty này và phát hiện ra thêm nhiều thùng chứa hóa chất, bao bì, chai lọ khác được chôn dưới đất.
Trong khi đó, tờ Lao Động nói hồi tháng 6-7, ông Mai Danh Hanh, người từng làm bảo vệ ở Nicotex đã gọi điện tố cáo sự việc với công an tỉnh Thanh Hóa. Tuy nhiên phải đến 22/8 thì Phòng Cảnh sát môi trường mới lên làm việc với công ty này.
Ngày 25/8, khi người dân phát hiện có ba ôtô tải tiến vào bên trong Nicotex thì đã đổ ra chặn. Tuy nhiên lực lượng công an đã "gây khó khăn" và sau đó "áp tải cho xe chạy ra khỏi địa bàn", tờ này cho biết.
Mặc dù vậy, nhiều người dân đã đuổi theo bằng xe máy và gây áp lực, khiến tài xế phải mở thùng xe, để lộ "15 phuy hóa chất không rõ nguồn gốc còn bám đầy đất đỏ tươi bên ngoài".
Tờ này cũng dẫn lời một người dân tham gia đào xới trong khuôn viên Nicotex hôm 30/8 nói “Khi chúng tôi đào, một người mặc sắc phục ngành công an nói đào không thấy thì lấy lỗ đó chôn sống luôn ông Sơn (một người dân khác tham gia đào bới)."
"Song, khi đào tới hố thứ ba thì có một số phuy thuốc phát lộ; lúc này, nét mặt của nhiều người đại diện cho các cơ quan chức năng thay đổi rồi họ rút đi nơi khác”.
Trong thông cáo ngày 3/9, công an Thanh Hóa chỉ trích việc "vừa qua có một số báo đưa tin có dấu hiệu bao che của các cơ quan chức năng và lực lượng công an" là "thiếu khách quan".
Ý kiến chuyên gia cho rằng chất hóa học chôn lâu năm dưới đất có độ lan tỏa lớn nên rất khó xử lý
Trả lời phỏng vấn BBC ngày 4/9, tiến sỹ Trịnh Quang Huy, Trưởng khoa Công nghệ Môi trường, Đại học Nông nghiệp Hà Nội, nói việc chôn chất thải hóa học của Nicotex Thanh Thái xuống lòng đất là hành động trái luật pháp, để lại những hậu quả nặng nề cho môi trường và người dân xung quanh:
"Chắc chắn rằng công ty đấy đã làm sai luật, không tuân theo Thông tư 12 về quản lý chất thải nguy hại của Bộ Tài nguyên và Môi trường," ông nói.
"Tích lũy với nồng độ lớn như vậy sẽ dẫn đến việc phát tán, ảnh hưởng đến các mạch nước ngầm và môi trường xung quanh".
"Tác động của thuốc bảo vệ thực vật lên con người thì khoa học đã kiểm chứng rất nhiều những vấn đề về quái thai, các dạng dị tật, ung thư, vv, tùy thuộc vào loại hóa chất."
Ông cũng nói vì đã chôn lấp lâu năm, lượng chất thải hóa học này sẽ rất khó xử lý.
"Biểu hiện rõ nhất đó là mùi và mùi thì người dân có thể cảm nhận rõ được. Nhưng để phân tích rõ được sự lan tải của nó thế nào, nguy cơ ảnh hưởng đến lượng nước ngầm, nước sử dụng trong khu vực đấy là những điều cần phải có phân tích, kiểm chứng cụ thể."
"Bản chất thuốc bảo vệ thực vật khi đi vào môi trường thì có cơ chế cô lập hoặc phát tán, tùy thuộc vào điều kiện của đất."
"Khi đã chôn lấp như vậy thì trong quá trình chuyển hóa, nó sẽ trở thành chất thứ cấp, kết hợp với thành phần trong đất để tạo đặc tính gây bền hơn."
"Cái khó khăn ở đây là độ lan tỏa khiến khó khoanh vùng được khu vực bị ô nhiễm. Mức độ lan tỏa rộng cũng làm chi phí xử lý sẽ cao hơn."
Tiến sỹ Huy cũng nhận định rằng lẽ ra chi phí dùng để ngăn chặn đã có thể rẻ hơn chi phí xử lý.
"Rõ ràng công ty đã không bỏ tiền ra trong việc xử lý tồn dư để tiết kiệm một chút về mặt kinh tế, nhưng lại gây tổn hại tới cộng đồng," ông nói thêm.
(BBC)
Trả lời phỏng vấn BBC ngày 4/9, ông Phạm Quốc Bảo, Chánh Văn phòng UBND huyện Cẩm Thủy, nói hiện nay, Sở Khoa học Công nghệ và Sở Tài nguyên Môi trường đã "vào cuộc để điều tra". Nhưng "kết luận, giám định mức độ phải là ngành chức năng của trung ương".
Ngày 3/9, công an Thanh Hóa đã công bố quyết định tạm thời đình chỉ hoạt động một tháng đối với Công ty Cổ phần Nicotex Thanh Thái.
Thông cáo đăng tải trên trang web của cơ quan này giải thích nguyên nhân cho quyết định trên là do Nicotex Thanh Thái đã "chôn lấp chất thải không đúng nơi quy định và quy trình kỹ thuật về bảo vệ môi trường quy định tại khoản 4, điều 7 Luật bảo vệ môi trường năm 2005."
Đã phản ánh từ lâu
Trong bài đăng ngày 3/9, tờ Lao Động dẫn lời một vài người dân huyện Cẩm Thủy cáo buộc chất hóa học từ Nicotex Thành Thái đã gây ô nhiễm nặng nề trong khu vực.Trả lời BBC qua điện thoại, ông Bảo xác nhận điều này đã bị người dân trong khu vực phản ánh từ lâu.
"Cái này người ta đã phản ánh rồi và [giới chức] cũng đã làm một vài lần nhưng chỉ làm phía ngoài, không vào trong được vì công ty này là công ty của quân đội."
"Huyện đã đề nghị với Sở Tài nguyên môi trường và các ngành chức năng của tỉnh, làm theo yêu cầu của người dân, lấy mẫu đất, mẫu nước đi giám định. Nhưng chỉ làm bên ngoài ..."
"Giờ thì phát hiện ra phía trong có chôn lấp như thế thì người ta đã xác định rõ là có vi phạm."
Ông Bảo cũng cho hay chính quyền đã phải "nhờ" một số công nhân ngày xưa từng làm ở đó đưa vào để xác định rõ các vị trí chôn hóa chất.
"Kết luận thế nào thì cơ quan chức năng có trách nhiệm thông báo chính thức cho người dân. Đối với huyện thì chỉ có trách nhiệm bảo vệ tình hình an ninh trật tự trên địa bàn."
Ông Phạm Quốc bảo nói "người dân đã về bớt" và "tình hình đã tạm thời ổn định" tại khu vực quanh Công ty Nicotex Thanh Thái.
Công an cản trở?
"Cái này người ta đã phản ánh rồi và [giới chức] cũng đã làm một vài lần nhưng chỉ làm phía ngoài, không vào trong được vì công ty này là công ty của quân đội"Trước đó, trong thông cáo ngày 28/8, công an Thanh Hóa cho biết hàng trăm người dân đã kéo ra đường chặn một chiếc xe của Công ty Cổ phần Nicotex Thành Thái bị nghi là chở hóa chất độc hại đi phi tang.
Phạm Quốc Bảo, Chánh Văn phòng UBND Cẩm Thủy
Nhiều người sau đó đã "dựng lều bạt, nấu ăn ngay ven đường không cho chiếc xe trên đi khỏi hiện trường", thông cáo nói thêm.
Báo Thanh Hóa Online ngày 28/8 cho biết đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh và huyện Cẩm Thủy đã có buổi làm việc với Nicotex Thanh Thái vào chiều 28/8.
Trong buổi làm việc này, Nicotex Thanh Thái thừa nhận có xây một bể chứa ngầm dưới lòng đất với dung tích khoảng 4 mét khối để chứa chất thải.
Tuy nhiên, công ty này cũng khẳng định bể này được xây dựng bằng "bê tông kiên cố, không thẩm thấu và gây ô nhiễm cho đất và nguồn nước."
Cũng theo Thanh Hóa Online, do bất mãn trước kết quả buổi làm việc này, tối 29/8, sáng 30/8, hàng chục người dân đã xông vào đào bới ở năm điểm khác trong khuôn viên của công ty này và phát hiện ra thêm nhiều thùng chứa hóa chất, bao bì, chai lọ khác được chôn dưới đất.
Trong khi đó, tờ Lao Động nói hồi tháng 6-7, ông Mai Danh Hanh, người từng làm bảo vệ ở Nicotex đã gọi điện tố cáo sự việc với công an tỉnh Thanh Hóa. Tuy nhiên phải đến 22/8 thì Phòng Cảnh sát môi trường mới lên làm việc với công ty này.
Ngày 25/8, khi người dân phát hiện có ba ôtô tải tiến vào bên trong Nicotex thì đã đổ ra chặn. Tuy nhiên lực lượng công an đã "gây khó khăn" và sau đó "áp tải cho xe chạy ra khỏi địa bàn", tờ này cho biết.
Mặc dù vậy, nhiều người dân đã đuổi theo bằng xe máy và gây áp lực, khiến tài xế phải mở thùng xe, để lộ "15 phuy hóa chất không rõ nguồn gốc còn bám đầy đất đỏ tươi bên ngoài".
Tờ này cũng dẫn lời một người dân tham gia đào xới trong khuôn viên Nicotex hôm 30/8 nói “Khi chúng tôi đào, một người mặc sắc phục ngành công an nói đào không thấy thì lấy lỗ đó chôn sống luôn ông Sơn (một người dân khác tham gia đào bới)."
"Song, khi đào tới hố thứ ba thì có một số phuy thuốc phát lộ; lúc này, nét mặt của nhiều người đại diện cho các cơ quan chức năng thay đổi rồi họ rút đi nơi khác”.
Trong thông cáo ngày 3/9, công an Thanh Hóa chỉ trích việc "vừa qua có một số báo đưa tin có dấu hiệu bao che của các cơ quan chức năng và lực lượng công an" là "thiếu khách quan".
Khó xử lý
Ý kiến chuyên gia cho rằng chất hóa học chôn lâu năm dưới đất có độ lan tỏa lớn nên rất khó xử lý
Trả lời phỏng vấn BBC ngày 4/9, tiến sỹ Trịnh Quang Huy, Trưởng khoa Công nghệ Môi trường, Đại học Nông nghiệp Hà Nội, nói việc chôn chất thải hóa học của Nicotex Thanh Thái xuống lòng đất là hành động trái luật pháp, để lại những hậu quả nặng nề cho môi trường và người dân xung quanh:
"Chắc chắn rằng công ty đấy đã làm sai luật, không tuân theo Thông tư 12 về quản lý chất thải nguy hại của Bộ Tài nguyên và Môi trường," ông nói.
"Tích lũy với nồng độ lớn như vậy sẽ dẫn đến việc phát tán, ảnh hưởng đến các mạch nước ngầm và môi trường xung quanh".
"Tác động của thuốc bảo vệ thực vật lên con người thì khoa học đã kiểm chứng rất nhiều những vấn đề về quái thai, các dạng dị tật, ung thư, vv, tùy thuộc vào loại hóa chất."
Ông cũng nói vì đã chôn lấp lâu năm, lượng chất thải hóa học này sẽ rất khó xử lý.
"Biểu hiện rõ nhất đó là mùi và mùi thì người dân có thể cảm nhận rõ được. Nhưng để phân tích rõ được sự lan tải của nó thế nào, nguy cơ ảnh hưởng đến lượng nước ngầm, nước sử dụng trong khu vực đấy là những điều cần phải có phân tích, kiểm chứng cụ thể."
"Bản chất thuốc bảo vệ thực vật khi đi vào môi trường thì có cơ chế cô lập hoặc phát tán, tùy thuộc vào điều kiện của đất."
"Khi đã chôn lấp như vậy thì trong quá trình chuyển hóa, nó sẽ trở thành chất thứ cấp, kết hợp với thành phần trong đất để tạo đặc tính gây bền hơn."
"Cái khó khăn ở đây là độ lan tỏa khiến khó khoanh vùng được khu vực bị ô nhiễm. Mức độ lan tỏa rộng cũng làm chi phí xử lý sẽ cao hơn."
Tiến sỹ Huy cũng nhận định rằng lẽ ra chi phí dùng để ngăn chặn đã có thể rẻ hơn chi phí xử lý.
"Rõ ràng công ty đã không bỏ tiền ra trong việc xử lý tồn dư để tiết kiệm một chút về mặt kinh tế, nhưng lại gây tổn hại tới cộng đồng," ông nói thêm.
(BBC)
Quan chức TQ bị cán bộ Đảng 'dìm chết'
Ông Ư Kỳ Nhất bị Đảng giam giữ trong 38 ngày cho tới chết
Một quan chức Trung Quốc bị các nhà điều tra của Đảng giam trong bể bơi và sau đó dìm chết, theo báo chí của chính quyền.
Ông Ư Kỳ Nhất, kỹ sư trưởng của một công ty nhà nước ở Ôn Châu qua đời hôm 9 tháng Tư năm nay.
Báo Beijing Times dẫn các tài liệu của bên công tố nói người ta giữ ông Ư trong một bể tắm chứa nước đá tại nơi mà sáu cán bộ điều tra muốn ông thú tội.
Họ đã vài lần ấn đầu ông Ư xuống nước trong cuộc thẩm vấn đêm 8 tháng Tư năm 2013.
Nhóm cán bộ điều tra của Đảng này sẽ phải ra tòa vì tội cố ý gây thương tích, tờ báo nói.
Ông Ư được đưa tới bệnh viện và chết vào sáng sớm 9 tháng Tư, theo Beijing Times.
Một bức ảnh đăng trên tờ báo cho thấy kết quả khám nghiệm tử thi mà theo đó vị kỹ sư trưởng đã tử vong vì phổi bị ngập nước và ngưng hoạt động.
Các bức ảnh khác cũng cho thấy những vết bầm dập trên cơ thể nạn nhân.
Ngoài hệ thống nhà tù bình thường, Trung Quốc còn các nhà giam riêng của Đảng
Ông Ư là đảng viên Cộng sản tại Tập đoàn Đầu tư Công nghiệp Ôn Châu và chết trong quá trình điều tra gọi là 'song quy', tức thủ tục kỷ luật nội bộ của Đảng nhằm buộc các quan chức nhận tội.
Đảng viên này bị bắt để điều tra về một thương vụ đất đai từ đầu tháng Ba và lúc đầu người ta nói ông chết vì tai nạn.
"Ông Ư Kỳ Nhất rất khỏe mạnh trước vụ song quy nhưng khi chết người gầy hẳn đi," vợ ông, bà Ngô Thiện, nói với Beijing Times.
"Ông có nhiều vết thương ở cả bên trong và ngoài cơ thể sau 38 ngày [giam giữ].
"Ngoài việc bị dìm chết mà các công tố viên đã nói, ông chắc chắn đã bị tra tấn bằng các cách khác và nhiều người khác liên quan," bà nói.
Phóng viên BBC ở Thượng Hải John Sudworth nói vụ việc này là sự thú nhận hiếm hoi sự tồn tại của các biện pháp nằm sau chiến dịch chống tham nhũng của Trung Quốc.
Bộ máy điều tra, giam giữ nội bộ Đảng Cộng sản ở Trung Quốc cũng đã gặp nhiều phê phán nhưng có vẻ như chưa có dấu hiệu nước này sẽ cải tổ cơ chế 'song quy', nằm ngoài các thủ tục pháp lý của quốc gia.
(BBC)
Ông Ư Kỳ Nhất, kỹ sư trưởng của một công ty nhà nước ở Ôn Châu qua đời hôm 9 tháng Tư năm nay.
Báo Beijing Times dẫn các tài liệu của bên công tố nói người ta giữ ông Ư trong một bể tắm chứa nước đá tại nơi mà sáu cán bộ điều tra muốn ông thú tội.
Họ đã vài lần ấn đầu ông Ư xuống nước trong cuộc thẩm vấn đêm 8 tháng Tư năm 2013.
Nhóm cán bộ điều tra của Đảng này sẽ phải ra tòa vì tội cố ý gây thương tích, tờ báo nói.
Ông Ư được đưa tới bệnh viện và chết vào sáng sớm 9 tháng Tư, theo Beijing Times.
Một bức ảnh đăng trên tờ báo cho thấy kết quả khám nghiệm tử thi mà theo đó vị kỹ sư trưởng đã tử vong vì phổi bị ngập nước và ngưng hoạt động.
Các bức ảnh khác cũng cho thấy những vết bầm dập trên cơ thể nạn nhân.
'Tra tấn'
Ngoài hệ thống nhà tù bình thường, Trung Quốc còn các nhà giam riêng của Đảng
Ông Ư là đảng viên Cộng sản tại Tập đoàn Đầu tư Công nghiệp Ôn Châu và chết trong quá trình điều tra gọi là 'song quy', tức thủ tục kỷ luật nội bộ của Đảng nhằm buộc các quan chức nhận tội.
Đảng viên này bị bắt để điều tra về một thương vụ đất đai từ đầu tháng Ba và lúc đầu người ta nói ông chết vì tai nạn.
"Ông Ư Kỳ Nhất rất khỏe mạnh trước vụ song quy nhưng khi chết người gầy hẳn đi," vợ ông, bà Ngô Thiện, nói với Beijing Times.
"Ông có nhiều vết thương ở cả bên trong và ngoài cơ thể sau 38 ngày [giam giữ].
"Ngoài việc bị dìm chết mà các công tố viên đã nói, ông chắc chắn đã bị tra tấn bằng các cách khác và nhiều người khác liên quan," bà nói.
Phóng viên BBC ở Thượng Hải John Sudworth nói vụ việc này là sự thú nhận hiếm hoi sự tồn tại của các biện pháp nằm sau chiến dịch chống tham nhũng của Trung Quốc.
Bộ máy điều tra, giam giữ nội bộ Đảng Cộng sản ở Trung Quốc cũng đã gặp nhiều phê phán nhưng có vẻ như chưa có dấu hiệu nước này sẽ cải tổ cơ chế 'song quy', nằm ngoài các thủ tục pháp lý của quốc gia.
(BBC)
Bản tin tiếng Anh
- Bright outlook for Israel dairy firm acquisition (Washington Post) - China's food manufacturer Bright Food Co is in touch with Israel food producer Tnuva Food Industries Ltd over a potential acquisition.
- Nokia sale creates waves (Washington Post) - Microsoft Corp's acquisition of Nokia Corp's mobile business is not likely to introduce a real comeback for the Finnish company in the world's smartphone industry, especially in the Chinese market.
- Li sees opportunities despite dispute (Washington Post) - China and Vietnam should properly handle sea disputes and convert challenges into cooperation opportunities, Premier Li Keqiang said on Monday
- Banks rake in profits (Washington Post) - The banking sector was the most lucrative industry in the A-share market in the first half of 2013. Mining and metal-producing sectors experienced a tough time.
- An urban inferiority complex (Washington Post) - As warnings continue to be sounded about the bubble in China's housing market, real estate industry insiders are warning of another, but one that few people are aware of.
- Tin city explores economic shift (Washington Post) - Peng Jianguo was giving instructions to his employees in the metals recycling unit at a new facility in Gejiu, Yunnan province, site of 24 percent of the world's tin deposits.
- Behind these walls (Washington Post) - Dubbed the "Ancient Roman Castles of the Orient", more than 600 enclosed houses in southern Jiangxi province still stand today, testament to the history of the Hakka people.
- Tai Chi by touch (Washington Post) - Lack of sight didn't stop two tai chi enthusiasts from learning their art - or sharing it with others.
- Edge of excess (Washington Post) - The Great Gatsby brings an all-American tale of decadence, idealism and social upheaval that Chinese audiences may find familiar.
- Rooftop buildings face awkward home truths (Washington Post) - Illegal rooftop constructions have prompted heated discussions, with a range of structures discovered around the country.
- A down-to-Earth lesson (Washington Post) - Chinese astronaut Wang Yaping (center) arrives at the high school affiliated with Beijing Normal University for a science lesson on September 1.
- Pupil workload should shrink in new semester (Washington Post) - Primary school students should have a less-stressful new semester, thanks to new national education guidelines that aim to reduce students" workload.
- Geek girls, a man's world (Washington Post) - They're the IT girls, women working in the information technology industry dominated by men in almost every country, including China.
- Once upon a time (Washington Post) - One beat of the gravel on the wooden table and the sounds of cymbals signal the beginning of an age-old storytelling performance.
- China's new UN envoy takes seat amid Syrian turmoil (Washington Post) - Liu Jieyi, China's new envoy to the United Nations, presented his credentials to UN Secretary-General Ban Ki-moon at UN headquarters in New York.
- Energy partners boost gas supplies (Washington Post) - China and Turkmenistan vowed on Tuesday to be "long-term, stable and reliable" energy partners.
- Beijing to consider fees for car congestion (Washington Post) - Beijing may take the road followed by other international metropolises by imposing a congestion fee for cars in the center of the city.
- VP urges cooperation with Eurasia against terrorism (Washington Post) - Cooperation is the only viable way to safeguard Eurasian countries' security in the face of transnational terrorist threats,says Chinese Vice-President Li Yuanchao.
- Experts: US unwise to wage war on Assad (Washington Post) - A US military strike against Syria, if implemented, would be the "most directionless" action taken by Washington in its Middle East policies, Chinese observers said.Kerry to sell attack on Syria West pushing Syria toward total doom Few support Syria strike Obama to use G20 for Syria attack justification
- Beijing prepares for September gridlock (Washington Post) - Beijing's traffic authorities will use motorbikes and helicopters as part of a series of measures to tackle heavy traffic in September.
- New regulations for foreigners to take effect in Sept (Washington Post) - A series of new regulations and judicial interpretations, including new visa rules affecting foreigners in China, will take effect on Sunday.
- Education and sci-tech can boost economy (Washington Post) - The government will continue to prioritize and invest in education, and enhance science and technology, to stabilize and transform the slowing economy, Premier Li Keqiang said.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét