dahanhkhach: Bài viết đáng chú ý

Thứ Bảy, 25 tháng 5, 2013

Bài viết đáng chú ý

Alan Phan - Không Vượt Đèn Đỏ

Một bạn đọc, có lẽ là dư luận viên, gởi Email khuyên tôi,” tôi thấy bác vất vả làm những việc bao đồng vô ích. Lấy tiền đô la đã đem qua Việt Nam đi ăn nhậu chơi bời thỏa thích tốt hơn. Bác vừa được hưởng thụ mà nhân viên ngành ăn chơi có thu nhập đều đặn. Bác chống gói cứu trợ BDS 30 ngàn tỷ đồng, nhưng hôm nay chánh phủ vẫn ban hành, các anh em BDS vẫn được chia chác không thiếu đồng nào. Bác có thấy những gì bác làm là công cốc không. Nước Việt ta khác Mỹ nhiều lắm, bác chẳng làm gì hay khuyên ai được đâu. Dân Việt không cần bác. Họ chỉ cần tiền của bác thôi. Bác có tốt thì đem qua nhiều nhiều. Anh Việt kiều nào không có tiền thì vẫn là tội đồ, cứ ở yên bên nước ngoài cho yên thân. Đừng lăng nhăng vào chuyện của nhà nước hay chuyện của dân Việt.”

Anh bạn này có lý. Tuy nhiên, thực tình tôi không có một mong đợi gì về kết quả của những công việc mình đang làm hay các tư duy mình đang chia sẻ ở Việt Nam. Góc Nhìn Alan là sân chơi riêng của vài bạn BCA, không quấy rầy hay tranh đấu để có một quyền lợi gì. Nếu có ai đó không thích bị “nhìn” thì tôi sẵn sàng đổi tên là góc “chém gió” với Alan.

Vả lại, đây không phải là chuyện bao đồng duy nhất tôi làm ở Việt Nam. Tôi có thói quen không bỏ được là mỗi lần đi bộ qua đường, tôi hay chỉ mặt các tay lái xe máy hay xe hơi và la lớn “Không được vượt đèn đỏ”. Dĩ nhiên, những lời kêu gào này hoàn toàn vô ích. Những tay lái xe vẫn thản nhiên vượt đèn đỏ vào ngã tư kế tiếp, và không quan tâm hay không biết là tôi vừa nói về họ. Họ phớt tỉnh như người Ăng Lê và coi tôi như một ông già lảm nhảm vớ vẩn.

Vài người thân khuyên tôi là nên từ bỏ lồi hành xử vì lợi ích công cộng này. “Mac Ke No” vẫn là một phương cách sống của dân tộc văn hóa này. Vả lại, một nguy cơ rất thực là gặp thằng trẻ nào nó thích sinh sự, nó có thể ngừng xe lại và cãi nhau bằng dao búa. Tôi nghe lời và cố gắng câm miệng trước điều mà cho tôi cho là “chướng tai gai mắt”.

Tuy vậy, tôi không bao giờ nhịn được khi người lái xe lại chở thêm một hay vài ba em nhỏ trên xe. Lối lái xe bất chấp luật lệ có thể gây tai nạn và khi vượt đèn đỏ, người lái đã chấp nhận rủi ro này. Nhưng để cho các trẻ em ngây thơ trả giá cho sự ngu xuẩn của người lớn là điều tôi không bao giờ ngồi yên và “mac ke no”. Tôi vẫn hét thật to khi những bậc phụ huynh đem sinh mạng con em mình giỡn mặt tử thần.

Dĩ nhiên tôi cũng biết là hiệu quả việc làm này của tôi gần như không có. Tôi để ý phần lớn vẫn vượt đèn đỏ, vẫn quẹo trái phải không báo trước, vẫn vừa lái xe vừa hút thuốc hay nghe điện thoại, vẫn đi đêm không đèn, vẫn lách lượn ngang dọc trước các xe tải…Tuy nhiên, tôi hy vọng là trong tiềm thức, họ đã ghi nhận lới cảnh báo của tôi, và dù vẫn vượt đèn đỏ theo thói quen, có lẽ họ sẽ chậm lại vài giây…đủ để cứu mạng cho một hay hai đứa bé nào đó.

Chỉ cần một hay hai đứa bé gặp may mắn, việc làm của tôi sẽ trở nên có ý nghĩa. Trên cùng một bình diện, có thể Góc Nhìn Alan sẽ ảnh hưởng tốt đến vài người vì các thế lực…ác và vô cảm…có thể phải chậm lại vài giây?

In matters of truth and justice, there is no difference between large and small problems…(Albert Einstein).

Alan Phan

(Góc nhìn Alan)

Hận tình…

Tham nhũng không phải là chuyện riêng của quốc gia nào, thì …hận tình cũng vậy.

Tham nhũng là câu chuyện không của quốc gia nào. Quan tham nhũng bị phát hiện, bị tố giác, bị xử lý trước pháp luật chắc có hàng trăm kiểu. Nhưng kiểu “ngã ngựa” như Lưu Thiết Nam – Phó Chủ nhiệm Ủy ban quy họạch Nhà nước (Trung Quốc) thì khá hiếm. Ông này được gọi là một con hổ trên sàn …tham nhũng.

Cục Hận tình?

Trớ trêu thay, đó là “sản phẩm” của thời đại Internet, và đau thay, cũng là “sản phẩm” cay đắng của một cuộc tình, cho thấy sức mạnh và áp lực của truyền thông xã hội, cho thấy tình yêu và phản trắc vẫn có thể là một cặp đôi…hoàn hảo?

Người đưa ông này ra “pháp trường” danh vọng, là nhà báo La Xương Bình, Phó Trưởng ban biên tập tờ Tài Kinh, một tạp chí có uy tín tại TQ.

Để có đầy đủ các chứng cứ tội lỗi của Lưu Thiết Nam, nhất là trong việc lạm dụng chức quyền làm giàu bất chính, La Xương Bình có lợi thế của một nhà báo, cũng phải mất một năm dài phối kiểm các thông tin chuẩn xác. Để tố cáo Lưu Thiết Nam trước thanh thiên bạch nhật, La Xương Bình chỉ cần một cú “nhấp chuột” trên blog. Thế giới mạng thì ảo, còn chuyện “mất hết” của Lưu Thiết Nam, khốn thay rất thật.

Nhưng người đích thực dẫn Lưu Thiết Nam, từ thiên đường xuống… “địa ngục”, chính là người tình cũ của ông ta- cô gái họ Từ, người đã cung cấp thông tin cho nhà báo La Xương Bình.

Trong mọi sự phản trắc, có lẽ không có sự phản trắc nào đau đớn hơn, ai oán hơn, ghê gớm hơn sự phản trắc kiểu này. Lịch sử TQ có rất nhiều bậc nam tử mất cả cơ đồ vì người tình, mà Lưu Thế Nam chỉ là kẻ hậu bối. Có điều, câu chuyện của ông này nó mang sắc thái của thời kim tiền, của xung đột lợi ích, nên nó là chuyện có vay có trả, anh đi đường anh, tôi đường tôi. Khi mà ông quan tham này không ít lần dọa giết cô nhân tình bé nhỏ của tôi ơi (1)

Điểm đáng chú ý, và đây, có lẽ là điều nhiều quan chức “kiêm” kẻ tham nhũng của VN- những đồng chí bị lộ và … chưa bị lộ cũng nên giật mình, đề phòng và cảnh giác. Đó là theo một quan chức UB Kiểm tra Kỷ luật Trung ương của TQ cho biết, có tới 95% quan tham TQ có người tình.

Dọa giết người tình, người tình chưa chết, Lưu Thiết Nam đã bị “giết chết” cả danh lợi, và danh dự. Vũ khí “hận tình” của người đàn bà họ Từ hóa ra, nhanh và mạnh hơn cả vũ khí nóng mà người đàn ông họ Lưu trong lúc tức giận, xả ra.

Lưu Thiết Nam – Phó Chủ nhiệm Ủy ban quy họạch Nhà nước (Trung Quốc)

Xưa nay, hận tình bao giờ cũng là con đường ghê gớm dẫn đến những hệ lụy khủng khiếp. Có điều, người bị hận là quan chức, bị lấm lưng, trắng bụng vì người tình mảnh mai, yếu ớt, thì cũng chưa nhiều.

Nhưng chả cứ hận tình, có khi chỉ mới lăng loàn bởi nóng giận đi… tìm chùm chìa khóa của lái xe một vị Chủ tịch tỉnh, mà một người đàn bà trẻ nổi tiếng “giang hồ”, người thân thiết với vị Chủ tịch tỉnh nọ (2), đến mức hai đứa như anh em, cũng đã góp phần làm… bay chức Chủ tịch của vị này, dù về hình thức, có lá đơn xin nghỉ hưu của ông ta.

Hổ- rất có thể bị chết đứ đừ đừ vì những cánh bướm mảnh mai

Chả thế mới đây, người ta đề xuất Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật TƯ (TQ) nên thành lập “Cục tình nhân chống tham nhũng”. Còn người viết bài trộm nghĩ, phải đổi tên là “Cục Hận tình”, thì chống tham nhũng mới có kết quả. Chứ nếu chỉ là Cục Tình nhân- thì biết đâu- tham nhũng lại tăng cao. Vì con đường từ ham sắc đến ham tiền là…cực ngắn

Ai phải, ai trái?

Ở một ý nghĩa khác, góc độ khác, “hổ” cũng có khi … chết vì những cánh rừng. Cho dù, thành ngữ có câu thả hổ về rừng, để chỉ sức mạnh vô song của hổ, sức mạnh được rừng che chở.

Đó là trường hợp Bầu Đức, Tổng Giám đốc kiêm Chủ tịch Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) doanh nghiệp tư nhân nổi tiếng, hoạt động trong nhiều lĩnh vực. Tài năng và bản lĩnh, ở thời điểm kinh tế khủng hoảng này, trước sự lo lắng của các cổ đông về con số nợ 16.000 tỷ của tập đoàn, Bầu Đức vẫn khá tự tin về khả năng kiểm soát của mình, khi tuyên bố: Tôi vẫn ngủ ngon trên đống nợ…

Nhưng chắc chắn ông chủ của HAGL khó mà ngủ ngon … trên cáo buộc mới đây, của Global Witness, Tổ chứcNhân chứng toàn cầu, có trụ sở tại London (Anh quốc) và Washington (Mỹ), đối với HAGL về hành vi hối lộ, lợi dụng quan chức tham nhũng tại Lào và Campuchia để chiếm đoạt đất, khai thác gỗ bất hợp pháp, bịt đường sinh kế cư dân địa phương.

Chỉ là một tổ chức phi lợi nhuận, phi chính phủ do siêu tỷ phú Mỹ George Soros thành lập năm 1993, đằng sau Global Witness là sự tài trợ, hỗ trợ của Chính phủ Mỹ, Anh, Na Uy, của nhiều tổ chức quốc tế, mà không bị áp đặt, hoặc trói buộc với bất cứ điều kiện nào.

Với “Lời nguyền tài nguyên” của mình, Global Witness tổ chức các cuộc điều tra, ngăn chặn hành vi tham nhũng liên quan đến nguồn tài nguyên thiên nhiên, cũng như chống lại việc lạm quyền đe doạ môi trường, động chạm đến không ít lợi ích của các nhóm tài phiệt trên toàn cầu. Và lần này, đến lượt HAGL của Bầu Đức phải đối mặt.

Sự cáo buộc của Global Witness đã đặt HAGL và Global Witness ở hai phía tranh cãi sư nói sư phải, vãi nói vãi hay.

Ngày 17/5 mới đây, Bầu Đức đã tổ chức họp báo với giới truyền thông, hùng hồn phủ nhận toàn bộ kiểu TASS được quyền tuyên bố. Rằng, cáo buộc của Global Witness không có căn cứ, sai 99,9%. Rằng, Global Witness “tìm cơ hội quảng bá tên tuổi” và “xin tài trợ”. Rằng, Global Witness từ chối đối chất, chỉ muốn “gặp riêng”. Hay ông này ám chỉ chuyện Global Witness cũng muốn “đi đêm” như chuyện phổ biến của những kẻ tham nhũng ở VN?

Chưa nói đến phản ứng của Global Witness trước những cáo buộc lại của Bầu Đức, đáng chú ý, dư luận xã hội lại có vẻ như sẵn sàng tin những cáo buộc của Global Witness hơn? Khi lưu ý Bầu Đức đừng quá chủ quan, coi thường cả số vốn tài chính lẫn sự già đời về tên tuổi, thương hiệu của tổ chức này.

Vì sao Bầu Đức bị cộng đồng Việt nghi ngờ? Vì trâu buộc ghét trâu ăn? Vì thiếu tính bầu ơi thương lấy bí cùng? Hay những đặc tính thâm căn cố đế của nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn VN trong thời buổi làm ăn chụp giật, từ lâu đã “giật” mất niềm tin của cộng đồng người Việt?

Không phủ nhận những đóng góp lớn của các DN cho sự phát triển kinh tế của xã hội, nhưng sâu thẳm bên trong mỗi đại gia Việt, vẫn trần trụi một chàng “hai lúa”, quen ăn sổi ở thì, thiếu tầm chiến lược, chỉ biết lợi ích bản thân theo con đường “chủ nghĩa mackeno”.

Bầu Đức chưa kiểm soát được những phát ngôn của chính mình ngay với giới truyền thông trong nước, liệu ông có thể kiểm soát nổi những việc làm của tập đoàn mình, trong những cánh rừng Lào, rừng Campuchia xa xôi, còn người dân bản địa họ mất đất, và đổi lại, nhận được những đồng tiền bèo bọt?

Tỷ phú George Soros (bên trái) và Chủ tịch HAGL Đoàn Nguyên Đức

Khi mới chập chững bước chân vào kinh tế thị trường, làm ăn với các đối tác nước ngoài, không ít DN, doanh nhân phải trả “ngu phí”.

Giờ đây, có ít nhiều kinh nghiệm hội nhập, không ít DN, doanh nhân còn phải trả cả “văn hóa phí, văn minh phí” cho chính cách làm ăn sổi ở thì của mình. Nhưng kỹ cho kỹ, thì “văn hóa, văn minh phí” cũng vẫn là… “ngu phí” mà thôi.

Tuy nhiên mới đây, luật sư Trần Minh Hải – Giám đốc Công ty Luật Basico, thành viên Hội đồng Trọng tài Quốc gia, cho rằng: Về mặt nguyên tắc, các DN bị ảnh hưởng, chịu thiệt hại bởi những cáo buộc công khai từ các tổ chức phi chính phủ, có quyền khởi kiện theo luật pháp quốc tế để yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Nếu đúng HAGL bị oan ức bởi sự cáo buộc vô căn cứ của Global Witness, thì nên hành động theo tư vấn của vị luật sư này. Biết đâu, HAGL sẽ tìm được chữ Tín của doanh nghiệp mình, đang còn …lang thang, lẩn quất đâu đó, trong những cánh rừng Lào, Campuchia ngút ngàn kia…

Chung sống với sâu?

Những ngày này, một sự kiện lớn của quốc gia- kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa 13- đang diễn ra. Ấn tượng nhất, và cũng lo ngại nhất, là diện mạo kinh tế khá u ám, thậm chí có mặt còn nghiêm trọng hơn so với năm trước, như nhận định của ông Nguyễn Văn Giàu- Chủ nhiệm UB Kinh tế của QH:

Tăng trưởng kinh tế cả năm chỉ đạt 5,03%, là mức tăng chưa hợp lý, thấp hơn con số báo cáo QH tại kỳ họp thứ 4 (5,2%) và thấp hơn nhiều so với nghị quyết Quốc hội là tăng từ 6- 6,5%.Số lượng doanh nghiệp giải thể, phá sản năm 2012 là 54.261, cao hơn năm 2011. Đến hết năm 2012, cả nước có 69% DN báo cáo lỗ, riêng Hà Nội có khoảng 46 nghìn DN trong số 90 nghìn DN báo lỗ, với số tiền lỗ là 47 nghìn tỷ đồng. Chưa kể bức tranh nông nghiệp, nông thôn cũng không ít mảng tối.

Trong khi đó, kỷ lục lạm phát của VN vẫn…băng băng, “qua mặt” nhiều quốc gia.

Mặc dù giảm được từ hai con số xuống còn một con số, là sự cố gắng đáng kể, nhưng mức lạm phát 6,8% (năm 2012) của VN vẫn cao hơn nhiều so với mức trung bình- 3% của các quốc gia như Trung Quốc, Philippines và Thái Lan… Đó là thông tin đưa ra tại Hội thảo Lạm phát và tăng trưởng kinh tế ở VN do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Học viện Chính sách và Phát triển và USAID cùng tổ chức mới đây.

Ngược lại, tăng trưởng kinh tế của VN lại rất …thong thả.

Trong khoảng 20 năm (1991- 2010), VN tăng trưởng bình quân khoảng 7,4%, lạm phát gần 11%. Con số này ở TQ, quốc gia rộng lớn với số dân 1,3 tỷ người (Wikipedia tiếng Việt) là 10,5% và 4,8%. Theo các chuyên gia kinh tế, chứng tỏ kiểm soát lạm phát ở VN chưa bền vững; sự bất ổn của tiền tệ và kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn lớn. Tại phiên họp của UB Thường vụ QH sáng 14/5, bà Nguyễn Thị Doan, Phó CT nước, đồng thời cũng là một chuyên gia kinh tế phải kêu lên lo lắng: Tôi thấy nguy cơ lắm rồi các đồng chí ạ!

Kỷ lục lạm phát của VN vẫn... băng băng, "qua mặt" nhiều quốc gia

Kỷ lục lạm phát của VN vẫn… băng băng, “qua mặt” nhiều quốc gia

Trong bẩy giải pháp mà UB Kinh tế của QH đưa ra nhằm đưa nền kinh tế vượt qua cơn sóng cả, hướng tới sự phát triển ổn định, để đạt mức tăng trưởng 5,5%, có một giải pháp mà từ rất lâu người dân quan tâm, mong đợi- đó là chống tham nhũng.

Nhưng tiếc thay, tham nhũng cũng vẫn là một nguy cơ làm bất ổn kinh tế và bất ổn cả tâm lý xã hội. Người ta chưa quên kết quả nghiên cứu của UB Kiểm tra TƯ Đảng được công bố cách đây không lâu, về diện mạo các nhóm thân hữu, nhóm chung lợi ích và nhóm lợi ích cục bộ.

Cho dù khác nhau về khái niệm, quy mô, tầm ảnh hưởng, bản chất các nhóm lợi ích này đều xoay quanh mối quan hệ cấu kết giữa quan chức với DN để trục lợi cá nhân, cả về kinh tế lẫn quyền lực chính trị, thậm chí có thể tác động vào những chính sách vĩ mô (3).

Đã qua rồi cái thời vận động người dân phát hiện, tố cáo kẻ tham nhũng. Đã qua rồi, cái thời những người dân dũng cảm chống lại tham nhũng, đã phải khóc một cách tủi thân vì thấy mình cô đơn. Bởi tham nhũng giờ đây có con đường tơ lụa mượt mà riêng của nó, người dân tay không làm sao có thể…bắt giặc?

Có tham nhũng lớn, và cũng có tham nhũng vặt. Tham nhũng lớn không giảm, và tham nhũng vặt vẫn gia tăng.

Theo TP. Online (ngày 15/5), khảo sát gần 14000 người về chỉ số PAPI- công cụ đo lường chất lượng dịch vụ công lớn nhất từ trước đến nay tại VN, do Trung tâm Nghiên cứu phát triển và Hỗ trợ cộng đồng (CECODES), Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ và Nghiên cứu khoa học (MTTQ Việt Nam) thực hiện, có sự hỗ trợ của UNDP, cho thấy, có tới 44% số người được hỏi cho biết phải lót tay khi xin vào cơ quan nhà nước; 42% phải có “phong bì” khi khám chữa bệnh ở bệnh viện; 17% cho biết phải bôi trơn khi xin cấp sổ đỏ.

Một khi các nhóm lợi ích có khả năng thâu tóm, chi phối lẫn nhau về quyền lực và kinh tế, một khi người dân đã trở nên cam chịu với tham nhũng, thì đó không còn là mục đích vụ lợi của từng cá nhân, chắc chắn nó liên quan đến “lỗi hệ thống”.

Chống tham nhũng vì sao không hiệu quả? Câu trả lời không thuộc về người dân, mà thuộc về guồng máy quản lý chính quyền các cấp.

Chợt liên tưởng đến vụ án quan tham Lưu Thiết Nam. Tham nhũng không phải là chuyện riêng của quốc gia nào, thì …hận tình cũng vậy.

Cô gái họ Từ hận tình với ông quan tham Lưu Thiết Nam. Còn hàng triệu triệu người dân Việt thì… “hận tình” với những kẻ tham nhũng lớn, những nhóm lợi ích muôn hình, muôn vẻ. Nếu quốc nạn tham nhũng không bị diệt trừ, nếu người Việt giờ đây phải sống chung với các loài sâu mọt, rất có thể nước Việt sẽ “ngã ngựa” ngay trên con đường hội nhập với thế giới văn minh, hiện đại.

Đó là nỗi đau, nỗi hận của mỗi người dân yêu nước Việt.

Kỳ Duyên

Bản gốc tác giả gửi Quê Choa

-----------------

Tham khảo:

(1) Thơ của Nguyễn Bính

(2) Vụ việc của ông cựu Chủ tịch tỉnh Trà Vinh

(3) http://vietnamnet.vn/vn/chinh-tri/tuanvietnam/119605/nguoi-dep–chiec-ghe-va–nhom-loi-ich-.html

http://m.vietnamnet.vn/vn/kinh-te/122156/ky-luc-lam-phat-cua-viet-nam-vuot-moi-quoc-gia.html

Myanmar: Cuộc cách mạng vẫn còn tiếp diễn

http://www.boxitvietnam.net/wp-content/uploads/05B82A7C-4DAC-4FFF-8A51-80B4F73B83DF_w640_r1_s.jpg

Thêm chú thích

Đó là phép màu Myanmar.

Hay đó là niềm hy vọng cho đất nước gần 50 triệu dân nằm giữa các cường quốc châu Á là Ấn Độ và Trung Quốc. Chỉ ba năm trước đây, Myanmar đã bị cai trị một cách tàn bạo bởi một trong những chính quyền quân phiệt nhất trên thế giới, ngày hôm nay, Myanmar đã trở thành một nền dân chủ non trẻ đầy hứa hẹn.

Trong nhiều thập kỷ, Myanmar, còn được gọi là Miến Điện, đã được biết đến thông qua cuộc đấu tranh anh hùng của Aung San Suu Kyi, người đã đoạt giải Nobel và đã trải qua hơn 15 năm bị quản thúc tại gia, bị cách ly khỏi chồng và con trai của mình bởi những viên cai ngục quân sự.

Nhưng bà tiếp tục cuộc đấu tranh để cải cách đất nước bị cô lập với thế giới bên ngoài, và bây giờ khát vọng của bà đang dần trở thành hiện thực với tốc độ đáng kinh ngạc.

Bà có thể là biểu tượng của nền dân chủ tại Miến Điện, nhưng đất nước của bà giờ đây đã điền thêm tên một người nữa vào biểu tượng của cải cách: Tổng thống Thein Sein. Ông đang có chuyến công du ở Mỹ để hội ngộ với Tổng thống Obama – lần đầu tiên một nhà lãnh đạo Miến Điện đã đến thăm Nhà Trắng kể từ năm 1966.

“Bản thân tôi rất ngạc nhiên trước tốc độ cải thiện của mối quan hệ song phương của chúng ta“- Tổng thống Thein Sein nói với phóng viên Christiane Amanpour của CNN trong một chương trình truyền hình đặc biệt vào chủ nhật- “Nhưng không có bạn bè nào là vĩnh viễn hay kẻ thù nào là vĩnh viễn trong các mối quan hệ quốc tế.”

Trong tháng 11/2012, Tổng thống Obama đã trở thành nhà lãnh đạo đầu tiên của Mỹ đến thăm Myanmar. Vào thời điểm đó, ông đã thừa nhận rằng đất nước Myanmar đang cố gắng để tiến lên.

“Tôi không nghĩ rằng bất cứ ai và dưới bất kỳ ảo tưởng nào có thể cho rằng Miến Điện đã về đích, rằng họ đã đạt được cái cần phải đạt được”-Obama nói trong tháng 11 – ”Mặt khác, nếu chúng ta cứ chờ cho đến khi họ đã đạt được một nền dân chủ hoàn hảo rồi mới bình thường hóa quan hệ với họ, thì tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ phải chờ đợi một thời gian dài khủng khiếp nữa.“

Mặc dù Myanmar đã thực lòng thay đổi, tự do hóa kinh tế, dỡ bỏ việc kiểm duyệt báo chí, và tiến tới nền dân chủ đại nghị, một số vấn đề chính yếu vẫn tồn tại. Vẫn còn hiện hữu sự nghèo đói, buôn bán ma túy, tham nhũng và sự bùng nổ của bạo lực sắc tộc, đặc biệt là những cuộc tấn công và thảm sát vào người Hồi giáo thiểu số trong một đất nước gồm đa số Phật giáo.

Các nhân sỹ của nhóm nhân quyền hôm nay đã cáo buộc lực lượng chính phủ và an ninh đứng yên không ngăn cản những vụ thảm sát, và kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về các vụ giết người.

Tổng thống Thein Sein đang công du ở Washington với hy vọng rằng người Mỹ sẽ dỡ bỏ nốt một số biện pháp trừng phạt kinh tế vẫn còn áp đặt lên Miến Điện.

Ngay bây giờ, Hoa Kỳ và Trung Quốc đang tranh dành ảnh hưởng tại Myanmar, mặc dù Tổng thống Thein Sein có ý không thừa nhận điều đó.

“Tôi phải nói rằng không có sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ. Chính sách đối ngoại của chúng tôi là chúng tôi duy trì quan hệ hữu nghị với tất cả các nước trên thế giới, và sẽ tiếp tục duy trì quan hệ hữu nghị với Trung Quốc. Cùng lúc đó, chúng tôi sẽ cố gắng để duy trì và cải thiện quan hệ của chúng tôi với Hoa Kỳ,” ông nói với Amanpour.

Trung Quốc đang lo lắng. Họ đang tiến hành một hoạt động quan hệ công chúng chưa từng có trong nội địa Myanmar để thuyết phục mọi người rằng tất cả các khoản đầu tư của họ cũng sẽ có lợi cho Myanmar.

“Trung Quốc tiếp tục là hàng xóm thân thiện của chúng tôi“, Tổng thống Thein Sein cho biết.

Trong nhiều năm, chính quyền quân sự đã được biết đến như một trong những thể chế đàn áp tàn bạo nhất trên thế giới, bây giờ Tổng thống Thein Sein ngân lên một giai điệu hoàn toàn khác.

“Là một trong những công dân của Myanmar, tôi đang cố gắng hết sức mình để thực hiện ý chí và nguyện vọng của nhân dân”-ông nói- “Chúng tôi có một chính phủ lập hiến cùng với đó là các nghị viên được bầu ra một cách dân chủ. Vì vậy, nhiệm vụ của chính phủ là thực hiện ý chí và nguyện vọng của nhân dân. Những cải cách mà chúng tôi đang khởi tạo là ý muốn của đa số người dân. “

Mặc dù bà Aung San Suu Kyi đã bị quản thúc tại gia trong nhiều năm dưới chế độ của Tổng thống Thein Sein, hiện nay ông đang làm việc với bà ấy.

“Khi tôi gặp bà ấy, chúng tôi đã cố gắng để đạt được một số điểm tương đồng vì lợi ích của nhân dân và đất nước. Vì vậy, chúng tôi đã đồng ý với nhau trên nhiều điểm. Đồng thời, chúng tôi cũng có quan điểm khác nhau trên một số vấn đề”-Tổng thống Thein Sein cho biết-“Nhưng chúng tôi đã có thể đồng ý rằng chúng tôi sẽ gác lại những bất đồng và giải quyết sự khác biệt của chúng tôi thông qua đàm phán.”

Aung San Suu Kyi nói với Amanpour trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 9 năm ngoái rằng mà bà không bao giờ thù hận những gì chính quyền đã làm đối với bà ấy.

“Đó là chính trị. Tôi rất thích vị các tướng. Tôi có khuynh hướng yêu mến mọi người. Tôi luôn luôn hòa thuận với những quân nhân. Bạn đừng quên rằng cha tôi là người sáng lập ra quân đội Miến Điện,” bà cho biết.

Trong hơn một năm, đã có một sự bùng nổ bạo động nhắm vào người Hồi giáo Rohingya, cùng với các nhóm khác.

Chính phủ đã bị chỉ trích vì đã không nỗ lực để ngăn chặn điều này.

“Chúng tôi không có chính sách phân biệt đối xử dựa trên tôn giáo hay chủng tộc”,-Tổng thống Thein Sein nói với Amanpour- “Cuộc bạo động này bắt đầu từ một hành vi phạm tội và sau đó đã dẫn đến bạo lực. Chúng tôi đang làm hết sức mình để có khống chế bạo lực trong khi đảm bảo các quy định của pháp luật.”

Tổng thống Obama nói rằng không có lý do gì biện minh cho bạo lực đối với những người vô tội.

“Tất cả các công dân ở nước chúng tôi phải có khả năng được hưởng các quyền cơ bản của họ”, Tổng thống Thein Sein cho biết- “Đồng thời, chúng tôi cũng phải bảo vệ quyền lợi của họ và những quyền theo quy định của pháp luật của chúng tôi.”

Ngay trước chuyến đi này Tổng thống Thein Sein phóng thích hai mươi tù nhân chính trị – như ông thường làm trước các cuộc đàm phán với phương Tây.

Amanpour: Nhưng liệu ông có phóng thích tất cả các tù nhân chính trị còn lại?

“Một số tù nhân mà chúng tôi vẫn còn giam giữ bởi vì họ đã phạm một số tội như giết người, hiếp dâm. Nhưng họ sẽ được phóng thích, dựa trên các khuyến nghị của Ủy ban”- Tổng thống Thein Sein cho biết.

Amanpour: Nhưng ông cảm thấy thoải mái hơn trong bộ quân phục cũ mà ông đã dùng? Hay là trong bộ đồ dân sự mới được may thông qua tiến trình dân chủ?

“Là Tổng thống, tôi có nhiều nhiệm vụ hơn”,-Tổng thống Thein Sein thừa nhận- ” Phục vụ nhân dân và đất nước luôn là một nhiệm vụ nặng nề và là một trách nhiệm nặng nề.”

Amanpour Blog - CNN

Quách Hoàng Lân chuyển ngữ

(Dân luận)

Quy định về chính phủ trong HP: Khác biệt nhỏ hệ quả lớn

Hiến pháp sửa đổi đang tồn tại những ý kiến khác nhau về việc quy định chính phủ là cơ quan chấp hành hay cơ quan hành pháp, đây là khác biệt tuy nhỏ nhưng hệ quả là vô cùng lớn.

Chấp hành hay hành pháp?

Chúng ta biết rằng ngôn ngữ là công cụ của tư duy, cho nên với một cơ số ngôn từ nhất định sẽ khiến tư duy của con người bị bó hẹp trong một chừng mực giới hạn. Cũng theo đó, việc lựa chọn sử dụng những thuật ngữ khác nhau sẽ tạo hình dung đánh giá sự việc theo những hướng hoàn toàn khác.

Khi quy định chính phủ là cơ quan hành pháp sẽ tạo nhận định chính phủ ngang bằng, đối trọng và phân quyền với các cơ quan lập pháp và tư pháp, như thế sẽ xác lập vị thế chính phủ hơn hẳn so với quy định chính phủ là cơ quan chấp hành.

Quan điểm muốn hiến pháp quy định chính phủ là cơ quan hành pháp là muốn nâng cao vị thế và mở rộng quyền hạn chính phủ. Ngược lại ý kiến quy định chính phủ là cơ quan chấp hành là muốn giảm bớt vị thế quyền hạn chính phủ.

Vấn đề thực chất ở đây là xét lại xem chính phủ có nên tiếp tục được quyền làm chính sách, làm luật và được quyết định chi tiêu ngân sách quốc gia hay không? Đây là vấn đề ẩn sâu có sức ảnh hưởng rộng lớn trong khi biểu hiện ở bề nổi bên ngoài chỉ đơn giản là tranh cãi về việc sử dụng các cụm từ chấp hành và hành pháp.

Khi quy định chính phủ là cơ quan hành pháp ngoài việc tôn cao vị thế chính phủ, còn tạo cảm giác gần gũi với thông lệ quốc tế tiệm cận với hệ thống tam quyền phân lập. Nhưng tại sao Hiến pháp năm 1992 vừa quy định chính phủ là cơ quan hành pháp lại thòng thêm nội dung chính phủ là cơ quan chấp hành của quốc hội?

"Ở Việt Nam rất phổ biến tình trạng chính phủ tự định đoạt việc chi tiêu ngân sách, ví dụ gần đây là quyết định đầu tư 200 triệu USD xây dựng mạng xã hội cho thanh niên, hay chính sách sử dụng 30.000 tỷ cứu trợ bất động sản và nhiều chính sách khác."

Vấn đề này có nguyên do là ngay từ khi ra đời Quốc hội Việt Nam đã có vị thế yếu, quyền hạn rất hạn chế so với chính phủ. Quốc hội chỉ đơn giản là có vai trò luật hóa chính sách của Đảng và nhiều đại biểu quốc hội là cán bộ hành pháp hoạt động kiêm nhiệm.

Việc đưa thêm nội dung chính phủ là cơ quan chấp hành của quốc hội là nhằm vớt vát vị thế cho quốc hội và cũng tạo hy vọng giúp giảm bớt áp lực quyền hạn từ chính phủ, tránh tình trạng chính phủ lấn át hoàn toàn quốc hội.

Thực tế bao năm qua cho thấy quy định đó đúng chỉ là hình thức, nó không giúp gì được cho mong muốn, chính phủ vẫn nhiều quyền hạn và đẩy hoạt động của quốc hội vào tình trạng mờ nhạt.

Trông sang nước Nhật

Hiến pháp Việt Nam đang được sửa đổi nên học tập quy định từ hiến pháp Nhật Bản, quốc gia dân chủ phát triển hàng đầu thế giới. Liên quan đến chế định Chính phủ và Quốc hội, hai nước có nhiều điểm giống nhau, chính phủ Nhật Bản cũng được bầu ra từ trong số các đại biểu quốc hội.

Có một quy định hiến pháp hai nước đã quy định giống nhau nên duy trì, đó là: Quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất và là cơ quan duy nhất có quyền lập pháp.

Không biết bên Nhật nội dung đó được khai triển thế nào nhưng ở Việt Nam thực tế vai trò của chính phủ trong hoạt động lập pháp là rất lớn.

Một mặt chính phủ được ban hành ra Nghị định, Thông tư là các văn bản quy phạm pháp luật có giá trị pháp lý như luật, đồng nghĩa với đó chính phủ được quyền phân bổ sử dụng nguồn lực và ngân quỹ quốc gia. Mặt khác tất cả các luật do quốc hội ban hành muốn đi vào đời sống đều phải qua chính phủ hướng dẫn giải thích, do đó khi chính phủ chưa làm việc thì luật của quốc hội cũng không có giá trị áp dụng.

Có một nội dung hiến pháp nước Nhật quy định mà hiến pháp Việt Nam không có, đó là: Không một khoản tiền nào được chi cho dù chính phủ có yêu cầu trừ khi được Quốc hội cho phép.

Thực tế vai trò của Chính phủ trong lập pháp ở Việt Nam là rất lớn

Đây là điểm khác biệt nhỏ giữa hai hiến pháp nhưng hệ quả là vô cùng lớn.

Quy định như trên đã buộc chính phủ không chỉ chấp hành mà còn phải phụ thuộc vào Quốc hội, quy định như thế cũng có nghĩa là chỉ quốc hội mới có thẩm quyền phân bổ nguồn nhân lực vật lực quốc gia.

Ở Việt Nam rất phổ biến tình trạng chính phủ tự định đoạt việc chi tiêu ngân sách, ví dụ gần đây là quyết định đầu tư 200 triệu USD xây dựng mạng xã hội cho thanh niên, hay chính sách sử dụng 30.000 tỷ cứu trợ bất động sản và nhiều chính sách khác.

Khi nguồn lực quốc gia được định đoạt bởi chính phủ đồng nghĩa với việc ý chí nguyện vọng của các tầng lớp dân chúng không là căn cứ để làm chính sách. Từ đó phát sinh nghi ngờ về sự cần thiết của các khoản chi và tạo ra bất công khi nguồn ngân sách vốn đã nghèo nàn lại không được dành giải quyết những vấn đề dân sinh cấp thiết.

Còn Zimbabwe?

Ông Tổng thống Robert Mugabe giữ quyền điều hành đất nước phía nam lục địa Châu Phi này trong nhiều chục năm, thời gian lâu đã giúp ông tạo ra vây cánh quyền lực lớn đến mức có thể làm bất cứ điều gì với ngân sách quốc gia. Sự thành công của ông ta đánh đổi lại là đất nước bị tàn phá, ngay cả khi lạm phát lên tới 11 triệu % và đồng 100 tỷ đô la Zimbabwe chỉ mua được một ổ bánh mỳ, điều này vẫn không khiến ông thôi giữ cương vị tổng thống cho tới hiện nay và nhiều năm nữa.

Không rõ hiến pháp Zimbabwe quy định chính phủ là cơ quan chấp hành hay hành pháp? Điều này xem có vẻ mỉa mai nhưng có thể nghiêm túc khẳng định một điều quan trọng rằng chính phủ đã không chấp hành quốc hội và quốc hội của nước này đã bị vô hiệu hóa không còn đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân.

Cơ quan hành pháp Zimbabwe không chấp hành mà cũng không phụ thuộc vào quốc hội, đó là điểm khác biệt về mối quan hệ giữa các thiết chế chính quyền của hai nước Nhật Bản và Zimbabwe. Đây là điểm căn bản tạo ra sự khác biệt về mức độ phát triển giữa hai quốc gia giàu và nghèo nhất thế giới.

Quy định nào cho hiến pháp Việt Nam?

Nhìn lại Việt Nam thì thấy tình trạng nghèo nàn tụt hậu rất xa so với thế giới, mấy năm gần đây kinh tế khủng hoảng, hàng trăm nghìn doanh nghiệp phá sản, nhiều triệu lao động thất nghiệp.

Thành tích kinh tế như thế nhưng các lãnh đạo chính phủ không có ai bị thôi chức và cũng không có gì cho thấy họ sẽ thôi không tiếp tục điều hành đất nước thêm nhiều năm nữa.

Trong trường hợp này đặt ra câu hỏi vai trò của quốc hội ở đâu? Quốc hội Việt Nam có như quốc hội Zimbabwe? Nếu không thì quốc hội có hành động gì để phản ánh ý chí và nguyện vọng của nhân dân? Đây cũng là lúc xác định xem quốc hội có đáng là cơ quan để chính phủ phải chấp hành hay không?

Thực tế là ở Việt Nam quyền lực tư pháp và lập pháp đều yếu và rất ít khả năng ảnh hưởng tới chính phủ, như thế mà vẫn còn những ý kiến tha thiết muốn đề cao vị thế cho chính phủ thì đúng là thiếu cả hiểu biết lẫn trách nhiệm.

Lâu nay chính phủ tự ban hành và thực thi chính sách tức là tự quyết định cách mà nguồn nhân lực vật lực quốc gia được sử dụng. Nhưng kết cục thì sao, đất nước kém phát triển, kinh tế khủng hoảng kéo dài, đời sống lao động bần cùng.

Thực trạng đất nước là cơ sở vững chắc nhất để thấy rằng cần giới hạn lại chứ không phải tăng quyền cho chính phủ. Nếu thả sổng chính phủ như lâu nay thì điểm đến của Việt Nam sẽ là Zimbabwe, còn nếu muốn Việt Nam phát triển được như Nhật Bản thì phải ràng buộc chính phủ, kiểm soát việc ban hành chính sách và chi tiêu ngân sách của chính phủ.

Song hành với đó cần một kế hoạch nâng cao năng lực quyền hạn cho quốc hội bằng việc bớt dần những người thuộc bộ máy hành pháp kiêm nhiệm đại biểu quốc hội. Các cán bộ chính phủ cần thôi kiêm nhiệm đại biểu quốc hội. Ở mỗi tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, Giám đốc công an tỉnh và nhiều Giám đốc sở cũng cần thôi kiêm nhiệm đại biểu quốc hội.

Trong các kỳ bầu cử quốc hội tới đây cần từng bước lược bỏ đi các thành phần này.

Thực tế thì sự phát triển của đất nước phụ thuộc vào sự bố trí hợp lý các thiết chế mà điều này thì nằm trong tầm tay của các cấp lãnh đạo. Nhưng tại sao họ lại không sắp xếp lại hệ thống vốn đã đầy lỗi nhằm nâng cao chất lượng lãnh đạo điều hành đưa đất nước phát triển đi lên?

Lịch sử và hiện tại cho thấy nhiều khi sự công chính lại chẳng phải là luôn thắng thế bởi những người công tâm không phải khi nào cũng chiếm đa số và điều này dẫn đẩy quốc gia vào tình thế phát triển trôi dạt theo may rủi.

Lịch sử và hiện tại cũng cho thấy nhiều ví dụ về sự thành công của một vài cá nhân đánh đổi lại là tình trạng yếu kém lay lắt kéo dài của đất nước mà Zimbabwe là một ví dụ điển hình.

Luật sư Ngô Ngọc Trai

* Bài viết thể hiện quan điểm và văn phong của tác giả, Trưởng văn phòng luật sư Ngô Ngọc Trai và Cộng sự.

(BBC)

Chính quyền Việt Nam tìm cách ngăn cản Nick Vujicic giảng đạo

Nick Vujicic, nhà truyền giáo Tin Lành người Úc đến Việt Nam (lifewithoutlimbs.org)

Trong những ngày qua, báo chí trong nước đã rầm rộ tường thuật về chuyến của Nick Vujicic đến Việt Nam. Cư dân mạng cũng bình luận sôi nổi về « chàng trai kỳ diệu » người Úc gốc Sebia này, cụt hết cả hai tay hai chân, nhưng có một nghị lực phi thường, được cả thế giới nể phục.

Cho đến nay, Nick đã có nhiều hoạt động tại Việt Nam, đặc biệt là buổi giao lưu với sinh viên, thanh niên tại Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình, Hà Nội, ngày 23/05, trước 25 ngàn người và được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV6.

Hôm nay, 25/05/2013 tại Sài Gòn, Nick đã có buổi giao lưu với trẻ em đặc biệt khó khăn và cộng đồng người khuyết tật tại Nhà thi đấu Quân khu 7, cũng được truyền hình trực tiếp trên VTV6 và trong buổi tối giao lưu với giới trẻ tại Sân vận động Thống Nhất. Theo dự kiến, vào ngày mai (26/05/2013), Nick còn sẽ diễn thuyết buổi chót tại nhà thờ Tin Lành Gia Định.

Nhưng có một điều mà báo chí trong nước không nói đến, đó là Nick Vujicic đã đến Việt Nam không chỉ như là một nhà diễn thuyết, một tấm gương của nghị lực phi thường, mà còn với tư cách một nhà truyền giáo Tin Lành. Chính vì vậy mà trong những phát biểu của Nick, có vài lần anh nhắc đến Chúa. Thế nhưng, theo nguồn tin riêng của chúng tôi, những người được giao nhiệm vụ thông dịch cho Nick đã được lệnh không được nói đến Chúa và nói chung là không được nói đến tôn giáo, kể cả khi Nick có nói thì phải dịch khác đi hoặc không dịch.

Tuy vậy, đã có lúc nhà truyền giáo Nick Vujicic nói về Chúa và được dịch đúng như vậy. Như tại sân vận động Mỹ Đình ngày 23/05, khi trả lời một cô gái cũng bị co rút chân tay bẩm sinh, Nick đã nói : « Sự cầu nguyện là một điều rất lớn trong cuộc đời của anh và khi cầu nguyện thì Đức Chúa Trời yêu thương chúng ta. Và hãy giữ vững niềm tin ».

Nói chuyện với một cô bé cũng bẩm sinh không có chân tay, Nick đã nói « Các bạn có biết tại sao tôi yêu Đức Chúa Trời không ? Bởi vì tôi biết rằng thiên đàng là có thật. Ngày nào mà chúng ta được lên thiên đàng, chúng ta sẽ có đủ chân, đủ tay. Lúc đó chúng ta sẽ chạy nhảy, vui chơi và hai chú cháu mình sẽ chạy thi với nhau nhé ».

Dường như là lần đầu tiên một nhà truyền giáo Tin Lành diễn thuyết về Chúa trước một cử tọa đông đảo như vậy ở Việt Nam, một quốc gia Cộng sản, vốn vẫn hạn chế gắt gao tự do tôn giáo. Đối với những người tổ chức chuyến đi của Nick, việc anh đã nói được về Chúa và không bị truyền hình Nhà nước cắt xén quả là một « phép lạ ». Nhưng hôm nay, theo chúng tôi được biết, ban tổ chức đã thay đổi người dịch cho Nick và người này đã không dịch đúng những đoạn Nick nói về Chúa.

Chuyến đi của Nick Vujicic đến Việt Nam là do các tín đồ Tin Lành Việt Nam tổ chức, nhưng được sự tài trợ của chủ tịch tập đoàn Tôn Hoa Sen Lê Phước Vũ, với chi phí lên tới 36 tỷ đồng. Số tiền tài trợ quá lớn này đã gây nhiều tranh cãi về chuyến đi của Nick đến Việt Nam.

Một số người cho rằng : trong lúc kinh tế Việt Nam đang khó khăn, sản xuất đình đốn, hàng loạt doanh nghiệp phá sản, sao lại lãng phí hàng chục tỷ đồng như vậy ? Hoặc lẽ ra nên dùng số tiền đó để giúp đỡ người khuyết tật ở Việt Nam. Một số tờ báo ngầm lên án hành động kinh doanh trục lợi của Tôn Hoa Sen, ám chỉ rằng nhờ tài trợ cho chuyến đi của Nick, mà cổ phiếu của Tôn Hoa Sen đã tăng giá trong những ngày qua, cho nên tài sản của ông chủ tập đoàn này đã tăng hơn 180 tỷ đồng trong vòng một tuần.

Cũng theo báo chí trong nước, đoàn xe môtô vệ sĩ hộ tống Nick khi anh đến Sài Gòn ngày 22/05/2013 cũng đang bị công an tạm giữ, vì đã « lạm quyền » hú còi, vung gậy dẹp đường, y như là cảnh sát. Cũng có người chỉ trích rằng ở Việt Nam có biết bao tấm gương nghị lực của những người khuyết tật, tại sao phải mời một người nước ngoài đến, chẳng lẽ bụt nhà không thiên ?

Dầu sao cũng phải thấy rằng, tuy không thể phủ nhận nghị lực phi thường của Nick, nhưng « chàng trai kỳ diệu » cơ bản vẫn là một nhà truyền giáo Tin Lành và các tổ chức Tin Lành, nhất là của Mỹ, rất giỏi trong việc truyền bá tôn giáo, qua các buổi diễn thuyết, qua việc phát hành sách và qua những hoạt động không khác gì marketing. Chấp nhận cho Nick đến Việt Nam, tức là phải chấp nhận những luật chơi đó và việc ngăn cản việc thông dịch những đoạn nói về Chúa sẽ chỉ làm tăng thêm tác động những lời giảng đạo của Nick mà thôi.
Thanh Phương (RFI)

Chính phủ VN chưa lên tiếng việc tàu TQ gây hấn

Tàu cá Việt Nam mang số hiệu QNg 90917 bị tàu Trung Quốc đâm thủng hồi chiều ngày 20 tháng 5 năm 2013. Courtesy Dantri

Vẫn chưa thấy chính phủ Việt Nam nói gì trước tin một chiếc tàu cá của tỉnh Quảng Ngãi đã bị một đoàn tàu 16 chiếc của Trung Quốc gây hấn, đâm thủng một bên hông, khi đang trên đường từ Hoàng Sa trở về bến.

Chiếc tàu cá Việt Nam với 15 ngư dân gặp nạn hồi chiều ngày 20 tháng Năm vừa qua, sau gần 20 ngày đánh bắt ngư sản ở Hoàng Sa. Thuyền trưởng chiếc tàu cho báo chí biết khi còn cách Quảng Ngãi chừng 130 hải lý thì gặp đoàn tàu sắt Trung Quốc gồm 16 chiếc đuổi bám theo, và một trong những chiếc tàu sắt Trung Quốc này đã đêm thẳng vào hông tàu cá Việt Nam.

Hình ảnh được phổ biến trên báo chí cho thấy chiếc tàu cá bị hư hại nặng nhưng may mắn không ai bị thương tích.

Viên thuyền trưởng tàu cá Việt Nam cũng cho biết là đoàn tàu sắt Trung Quốc được trang bị súng ống đầy đủ, và có cả người mặc sắc phục cảnh sát biển.

Cũng cần nhắc lại đây không phải lần đầu tiên tàu mang cờ hiệu Trung Quốc tấn công tàu cá của ngư dân Việt Nam.

Hôm 25 tháng Ba cừa qua, một tàu Trung Quốc đã nổ súng bắn cháy khoang tàu của một tàu cá Việt Nam đang hành nghề ở vùng biển mà hai nước tranh chấp chủ quyền.

Sau khi Việt Nam chính thức lên tiếng phản đối, phía Trung Quốc ra thông cáo nói không hề có chuyện đó xảy ra, giải thích thêm là hải quân Trung Quốc chỉ bắn trái sáng cảnh báo đoàn tàu cá Việt Nam, vì đoàn tàu 4 chiếc của Việt Nam không tuân theo chỉ thị phải rời khỏi vùng biển mà Bắc Kinh nói là chủ quyền thuộc về Trung Quốc.

RFA 25.05.2013

Hà Huy Sơn - Tòa án phân xử theo “NHẬN TỘI” của bị cáo là trái công lý

Bộ luật hình sự năm 1999, sửa đổi bổ sung 2009, quy định:

“Điều 2. Cơ sở của trách nhiệm hình sự

Chỉ người nào phạm một tội đã được Bộ luật hình sự quy định mới phải chịu trách nhiệm hình sự”.

Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003, quy định:

“Điều 10. Xác định sự thật của vụ án

Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Toà án phải áp dụng mọi biện pháp hợp pháp để xác định sự thật của vụ án một cách khách quan, toàn diện và đầy đủ, làm rõ những chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định vô tội, những tình tiết tăng nặng và những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị can, bị cáo.

Trách nhiệm chứng minh tội phạm thuộc về các cơ quan tiến hành tố tụng. Bị can, bị cáo có quyền nhưng không buộc phải chứng minh là mình vô tội.

Điều 72. Lời khai của bị can, bị cáo

1. Bị can, bị cáo trình bày về những tình tiết của vụ án.

2. Lời nhận tội của bị can, bị cáo chỉ có thể được coi là chứng cứ, nếu phù hợp với các chứng cứ khác của vụ án.

Không được dùng lời nhận tội của bị can, bị cáo làm chứng cứ duy nhất để kết tội”.

Suy luận,

Một: Chỉ ai phạm một trong những tội danh được ghi trong Bộ luật hình sự mới bị khởi tố, truy tố, xét xử.

Hai: Trách nhiệm hình sự của bị cáo phụ thuộc vào sự thật khách quan của vụ án hay phụ thuộc vào hành vi của bị cáo chứ không phải là “thái độ”, quan điểm chủ quan của bị cáo, nhận tội hay không nhận tội.

Ba: Việc bị cáo hợp tác hay không hợp tác với cơ quan tiến hành tố tụng chỉ là tình tiết giảm nhẹ chứ không phải là tình tiết tăng nặng.

Bốn: Việc nhận tội của bị cáo không được coi là chứng cứ duy nhất để kết tội.

Một số tội thuộc chương XI “Các tội xâm phạm an ninh quốc gia”, các hành vi tội phạm hay “mặt khách thể của tội phạm” không được định lượng rõ ràng. Các cơ quan có thẩm quyền giải thích luật lại không giải thích cụ thể về nhóm các tội danh này. Nội dung các tội danh mang nhiều định tính. Đây là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng áp dụng tùy tiện pháp luật hình sự trong thực tiễn.

Tại các phiên tòa thường xảy ra:

Các thẩm phán ít khi ghi nhận lời khai của bị cáo và của những người khác nếu trái với lời khai tại cơ quan điều tra hoặc lời khai có lợi cho bị cáo, ngược lại hay ghi nhận những lời khai bất lợi cho bị cáo. Nhưng lời khai tại các cơ quan điều tra nhiều khi không khách quan vì người bị bắt thường bị sức ép nên đã phải khai theo ý muốn của điều tra viên, đến khi ra tòa thì bị cáo đã tỉnh táo hơn, lương tâm có trăn trở nên có lời khai khác.

Các thẩm phán không ít trường hợp ngang nhiên ép các bị cáo phải nhận tội tại tòa và dùng chính lời nhận tội đó để kết tội bị cáo. Có nhiều trường hợp bị cáo có lời khai khác không phù hợp với cáo trạng thì thẩm phán phản ứng với thái thái độ cho rằng bị cáo ngoan cố, nếu không nhận tội sẽ vẫn bị kết tội và tăng nặng hình phạt.

Điều đó đã làm cho nhiều bị cáo không có tội cũng phải nhận tội hoặc có tội ít cũng phải nhận có tội nhiều theo ý của thẩm phán để hy vọng được nương tay, bớt tội. Không ít những người bị kết án oan sai, không đúng người đúng tội. Văn hóa tố tụng này góp phần nuôi dưỡng ý thức giả dối trong xã hội: người trung thực thì bị kết tội, thậm chí tội nặng, kẻ giả dối thì vô tội, tội nhẹ. Việc xét xử dựa vào “nhận tội” của bị cáo là chính mà không coi trọng các hành vi khách quan là trái với các quy định về quyền của công dân, sau đây.

Hiến pháp 1992, sửa đổi, bổ sung 2001:

“Điều 69

Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin; có quyền hội họp, lập hội, biểu tình theo quy định của pháp luật”.

Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị 1966, trích:

“Điều 19:

1. Mọi người đều có quyền giữ vững quan niệm mà không bị ai can thiệp.

2. Mọi người đều có quyền tự do phát biểu quan điểm; quyền này bao gồm quyền tự do tìm kiếm, tiếp nhận, và phổ biến mọi tin tức và ý kiến bằng truyền khẩu, bút tự hay ấn phẩm, dưới hình thức nghệ thuật, hay bằng mọi phương tiện truyền thông khác, không kể biên giới quốc gia.”

Vì cơ chế tiến hành tố tụng: giữa các cơ quan điều tra, cơ quan công tố, kiểm sát tố tụng, xét xử là có sự phân công thống nhất mà không độc lập, không hoàn toàn chỉ tuân theo pháp luật. Nó đã dẫn đến tình trạng tùy tiện như một vị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã từng phát biểu tại Quốc hội trước đây rằng: “Luật ở Việt Nam xử sao cũng được”.

Hà Nội, ngày 24/05/2013

Hà Huy Sơn
Tác giả gửi trực tiếp cho BVN

Tạ Phong Tần vẫn 'trước sau như một'

Blogger Tạ Phong Tần

Blogger Tạ Phong Tần, người bị chính quyền Việt Nam kết án tù vì tội 'Tuyên truyền chống Nhà nước' nhưng lại được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vinh danh là 'Phụ nữ dũng cảm' đã bị chuyển trại giam từ Đồng Nai ra Thanh Hóa hôm 3/5.

Mở bằng chương trình nghe nhìn khác

Hiện tại bà đang bị giam giữ tại Phân trại số 4 thuộc Trại giam số 5, thị trấn Thống Nhất, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.

Bà Tạ Minh Tú, em gái bà Tạ Phong Tần, đã có chuyến ra Bắc thăm nuôi chị mình hôm 15/5.

Nói với BBC từ quê nhà Bạc Liêu, bà Tú cho biết bà đã nói chuyện với bà Tần trong khoảng 30' dưới sự giám sát của bốn cán bộ trại giam.

Theo đó, bà Tần than phiền ở nơi giam giữ mới này nước nôi rất khan hiếm. Có khi bà không có nước rửa ṃăt.

"Không có chỗ tắm chỉ có hồ nước khoảng 10m2 cho 200 người giành nhau tắm như là ăn cướp," bà Tú thuật lại lời bà Tần.

Theo lời kể của bà Tú thì bà Tần cáo buộc 'chính quyền biết rõ tình trạng bệnh tật của bà là viêm họng và đau khớp' nên chuyển bà ra ngoài Bắc với điều kiện khí hậu thất thường và mùa đông lạnh giá bất lợi cho bệnh tật của bà.

"Họ cố tình làm cho gia đình không thăm nuôi được do nhà quá xa xôi với lại chi phí cao quá nếu có bệnh hoạn gì nếu gia đình không biất thì chết không ai biết luôn,"bà Tú thuật lại lời bà Tần.

Về giải thưởng của Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Tú cho biết khi được báo tin thì bà Tần 'rất vui' là nói rằng 'đó là một điều vinh hạnh cho chị'.

"Trước khi đi chị cũng gửi lời thăm hỏi các cha và nói là cứ yên tâm chị vẫn trước sau như một, không có gì thay đổi," bà Tú nói.

Bà Tú cũng nói từ lúc thân mẫu là bà Đặng Thị Kim Liêng tự thiêu qua đời hồi tháng Năm năm ngoái, 'chính quyền không gây khó khăn gì' cho gia đình nhưng vụ kiện đất đai với nhà hàng xóm thì 'không giải quyết gì hết'.

(BBC)

Việt Nam: Kiến nghị đổi tên nước có phải là tín hiệu cho thấy Đảng muốn đổi mới?

Đổi tên nước để đổi mới đảng?

Sau màn kịch vụng về lôi kéo toàn dân góp ý sửa đổi hiến pháp, Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) lại bày trò kiến nghị đổi tên nước thành Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Có vẻ như ĐCSVN đang lo ngại về sự tồn vong của chế độ và trò đổi tên nước này thể hiện ĐCSVN ngầm mong muốn cải tổ hệ thống chính trị để tránh chịu chung số phận như Liên Xô hay các nước Đông Âu trước đây. Đó là nhận định trong loạt bài phân tích ngày 9 và 10/5/2013 của Stratfor Global Intelligence, một tổ chức tư nhân ở Mỹ chuyên nghiên cứu và phân tích tình hình địa chính trị trên toàn cầu. Bản dịch này gộp hai phần chung thành một bài.

Phần 1: Lịch sử Hiến pháp Việt Nam và lịch sử cải cách

Sau ba tháng công khai thảo luận sửa đổi Hiến pháp 1992, giới chóp bu chính trị ở của Việt Nam đang cân nhắc thông qua nhiều đề xuất với hy vọng khôi phục sức mạnh của Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) giữa lúc bề bộn trăm mối thách thức kinh tế xã hội nghiêm trọng. Những đề xuất này được đệ trình để Quốc hội tranh luận vào tháng Năm và dự kiến sẽ được quyết định trước cuối năm 2013.

Trong số những thay đổi sắp được thảo luận có dự thảo kiến nghị đổi tên nước trở lại tên Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã dùng trước đây. Nhìn bề ngoài, đây có vẻ chỉ là một nước cờ giả tạo nhằm tô son điểm phấn của chế độ cộng sản. Nhưng trong bối cảnh những kế hoạch cải cách đang diễn ra và lịch sử hiến pháp của Việt Nam, nước đi này cho thấy một nhu cầu căn bản và cấp bách hơn: đó là Việt Nam cần cân bằng nền tảng ý thức hệ của mình với nhu cầu cần phải thay đổi cho thích nghi với áp lực kinh tế và chính trị – và cả những cơ hội – trên trường quốc tế.

Không chỉ là nước cờ mang tính tượng trưng?

Hồ Chí Minh đặt tên nước là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong Tuyên ngôn Độc lập năm 1945. Cái tên này đã được khẳng định trong Hiến pháp 1946, hiến pháp đầu tiên – và được nhiều giới xem là có tinh thần dân chủ – của đất nước, để giúp cho nhà nước có một bộ mặt ít định hướng cộng sản hơn. Lúc đó, Việt Nam đang cố gắng hợp nhất tất cả các lực lượng ái quốc phi cộng sản để đoàn kết dân tộc và thử tranh thủ sự ủng hộ của Mỹ. Tuy nhiên, chính phủ nhanh chóng áp dụng một hiến pháp và chế độ chính trị có định hướng cộng sản nhiều hơn ở miền bắc (miền nam có những hiến pháp riêng của họ). Sau khi đất nước thống nhất vào năm 1976, tên nước được đổi lại thành Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, củng cố mối liên hệ với khối cộng sản. Cái tên này cũng phản ánh thời kỳ đất nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội, với đặc trưng là nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, sản xuất công nông nghiệp tập thể hóa, và độc quyền của đảng đối với bộ máy nhà nước cả ở miền bắc lẫn ở miền nam trước kia phi xã hội chủ nghĩa.

Đảng phủ nhận [ý kiến cho] rằng việc đổi tên nước, nếu thực sự diễn ra, sẽ có tác động đối với ý thức hệ chủ nghĩa xã hội hay hệ thống chính trị của Việt Nam. Thay vì thế, đảng cho rằng việc đổi tên nước nên được hiểu là cách phản ánh tốt hơn về chế độ và về chủ quyền quốc gia – nói cách khác ưu tiên đặt chủ nghĩa dân tộc và bộ mặt dân chủ lên trên chủ nghĩa xã hội với đảng là trọng tâm. Tuy nhiên, trên công luận và thậm chí trong nội bộ đảng, trong nhiều năm qua ngày càng có nhiều đồn đoán về chuyện chủ nghĩa xã hội và hệ thống độc đảng có còn công hiệu trong việc lèo lái những cải cách chính trị và kinh tế theo định hướng thị trường của đất nước trong bối cảnh có nhiều biến đổi ở khu vực và quốc tế.

Việt Nam đang gặp nhiều thách thức nghiêm trọng về quản lý kinh tế, tinh trạng dân chúng ngày càng bất bình về sự lạm dụng quyền lực của giới quan chức và nạn áp bức chính trị, và những mối đe dọa địa chính trị mới xuất hiện trở lại từ phía Trung Quốc. Do vậy, ĐCSVN – trước đây từng là lực lượng hàng đầu trong việc xác định đường hướng và dẫn dắt quá trình biến đổi của đất nước – chịu áp lực rất lớn buộc phải đẩy nhanh chính quá trình biển đổi của chính mình.

Sửa đổi hiến pháp là trọng tâm của những nỗ lực của đảng. Đảng hy vọng dùng việc sửa đổi hiến pháp để chứng tỏ khả năng của mình trong việc đáp ứng được những ưu tiên đang thay đổi của quốc gia và quyết tâm của đảng trong việc thực hiện cải cách kinh tế theo định hướng thị trường để đáp lại áp lực chính trị từ phía công chúng. Đề xuất đổi tên nước có thể là một phần trong những nỗ lực của ĐCSVN.

Việt Nam trong thời kỳ quá độ: Cải cách và Thay đổi Hiến pháp

Trong hệ thống chính trị ở một chế độ cộng sản, những cải cách và biến đổi hoặc diễn ra bên trong nội bộ đảng và thượng tầng chính trị, hoặc bị tụt hậu so với cách mạng [nảy sinh] từ dưới đáy xã hội. Tuy ĐCSVN giữ được tính chính danh đáng kể trong cuộc đấu tranh dân tộc chủ nghĩa chống lại ách thống trị ngoại bang và duy trì di sản Hồ Chí Minh, giới chóp bu chính trị của đảng thường xuyên chịu áp lực để bảo vệ sự tồn tại của chế độ khi đảng chuyển biến từ quân tiên phong cách mạng sang đảng cầm quyền. Điều này đặc biệt đúng sau khi khủng hoảng ý thức hệ diễn ra cùng lúc với sự sụp đổ của các chế độ cộng sản ở Liên Xô và khối Đông Âu cũ, cùng với tình hình kinh tế xã hội bê bết của chính Việt Nam sau khi thống nhất.

Lịch sử của Hiến pháp Việt Nam – mặc dù văn bản này có thể không được thực thi nghiêm ngặt – cho thấy sự tự nhận thức và ý thức hệ của đảng thay đổi ra sao dựa trên các yếu tố bên ngoài và bên trong. Tính linh hoạt của hiến pháp thành văn trong một cơ cấu do ĐCSVN thống lĩnh cũng cho phép đất nước này thường xuyên dùng những lần sửa đổi hiến pháp như phương tiện đổi mới đảng.

Thay thế Hiến pháp 1946 dựa nhiều theo mô hình phương Tây, Hiến pháp 1959 được phác thảo trong bối cảnh chính thức chia cắt hai miền nam bắc và Mỹ chuyển sang ủng hộ thực dân Pháp, khiến miền bắc phải nương tựa sự ủng hộ của khối cộng sản. Hiến pháp 1959 đi chệch hẳn Hiến pháp 1946, lồng vào giáo điều và ngôn từ cộng sản để thể hiện việc chính thức áp dụng chủ nghĩa xã hội ở miền bắc. Nhưng Hiến pháp 1959 vẫn còn giữ một khoảng cách nhất định với mô hình Liên Xô nhằm mục đích chiêu dụ miền nam.

Hiến pháp 1980 được phác thảo sau khi đất nước thống nhất, khi chủ trương quản lý tập trung hóa cao độ được ban hành để hợp nhất miền nam. Hơn nữa, lúc đó Việt Nam đang đối mặt với mối đe dọa nghiêm trọng từ Trung Quốc và bị phương Tây cô lập sau khi xâm lấn Cam Bốt. Hiến pháp này chứa đựng ý thức hệ cộng sản theo định hướng Liên Xô và nhấn mạnh việc Việt Nam giữ khoảng cách với Trung Quốc và phương Tây. Bằng cách quy định rằng quyền lực nhà nước và các hoạt động kinh tế gần như hoàn toàn dựa vào cách đảng cộng sản diễn giải luật pháp, hiến pháp này xác định các đường lối ý thức hệ và thực tiễn để chỉ đạo quá trình quá độ lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam. Nhưng đến lúc đảng ban hành hiến pháp này, chế độ đã lâm vào tình thế rất khó khăn do những khiếm khuyết trong các cơ cấu quyền lực độc tài và những thách thức kinh tế xã hội nảy sinh từ chủ trương quản lý kinh tế theo kiểu kế hoạch hóa tập trung.

Trong những năm trước khi Hiến pháp 1980 được áp dụng, sản lượng nông nghiệp của Việt Nam sụt giảm mạnh trong các chương trình tập thể hóa, cùng với tình trạng nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung gây mất ổn định trong công nghiệp và khiến lạm phát tăng vọt. Đến thập niên 1980, ĐCSVN đã nhận thấy rằng tình trạng trì trệ kinh tế kéo dài và sự cô lập quốc tế rốt cuộc sẽ làm xói mòn tính chính danh của đảng. Để làm dịu bớt cuộc khủng hoảng này, chính quyền và các tổ chức cấp địa phương – đặc biệt là ở miền nam – đã cố gắng xé rào, thoát khỏi chuẩn mực xã hội chủ nghĩa được quy định ở miền bắc bằng cách lặng lẽ cho phép quyền sở hữu đất đai tư nhân và buôn bán hàng hóa ngoài ngoài tầm kiểm soát trên toàn quốc. Những hành động này về sau trở thành một xu hướng, buộc chính phủ phải ban hành các chính sách toàn quốc công nhận những hạn chế của cơ chế kế hoạch hóa tập trung và những lợi ích của một nền kinh tế hỗn hợp [đa thành phần] không phải do nhà nước kiểm soát toàn bộ. Điều này mở đường cho chủ trương giải phóng kinh tế toàn diện, tức Đổi Mới, vào năm 1986.

Đổi Mới chủ yếu theo gương các chính sách mở cửa năm 1978 của Trung Quốc dưới thời Đặng Tiểu Bình. Chủ trương Đổi Mới lồng vào nỗ lực của Việt Nam thử theo đuổi “nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa” bằng cách cải tổ khuôn khổ chủ nghĩa xã hội, nhắm đến tự do hóa kinh tế, giảm sự tập trung hóa chính trị và mở cửa Việt Nam ra thị trường toàn cầu. Nền kinh tế tăng trưởng với tỉ lệ trung bình 8 phần trăm mỗi năm, với thành quả đáng kể về xóa đói giảm nghèo và lượng vốn đầu tư nước ngoài đổ vào ngày càng nhiều, giúp Việt Nam có những triển vọng kinh tế sáng sủa.

Bước chuyển biến này dẫn tới Hiến pháp 1992, song hành với những suy tính nát óc trong nội bộ đảng sau khi Liên Xô sụp đổ. Chủ yếu bắt chước mô hình cải cách của Trung Quốc, ĐCSVN mong muốn tạo ra một chuyển biến chính trị bằng cách đổi mới học thuyết chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo của đảng. Điều này được thể hiện qua việc đảng dần dần từ bỏ quyền kiểm soát trực tiếp đối với các vấn đề kinh tế xã hội; tăng sự tự chủ và quyền lực cho chính phủ, quốc hội, các tổ chức xã hội không thuộc nhà nước và khu vực tư nhân; và áp dụng tam quyền phân lập ở mức độ cao hơn cho các cơ quan lập pháp, tư pháp và hành pháp. Những thay đổi này không giảm bớt quyền lực của đáng nhưng thực sự có tác dụng định hướng cho các cải cách chính trị trong suốt thập niên 1990 và 2000.

Phần 2: Những thay đổi gần đây và ước muốn duy trì cân bằng của ĐCSVN

Sau hai thập niên Đổi Mới, cải cách đã mang đặc tính Việt Nam rõ nét. Nhiều thay đổi đã được áp dụng với cách tiếp cận cải cách từ trên xuống do ĐCSVN dàn dựng, tập trung vào việc phi tập trung hóa chính trị và cạnh tranh bổ sung cho cải cách theo định hướng thị trường. Trong quá trình này, đảng duy trì vai trò lãnh đạo của mình, chứng tỏ khá vững vàng bằng nỗ lực thường xuyên nhằm đổi mới ý thức hệ chủ nghĩa xã hội và du nhập một thành tố của chủ nghĩa tư bản khi đảng tiếp tục công cuộc chuyển biến đất nước. Những cuộc cải cách đã đạt hiệu quả, mặc dù cải tổ có thể đã được thực hiện chủ yếu để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng sắp diễn ra và có thể bị xem là còn khiếm khuyết theo hầu hết các chuẩn mực phương Tây.

Duy trì quyền lực bằng cải cách

Trong nhiều năm, ĐCSVN đã tiến hành một số cải cách chính trị tập trung vào cơ chế trong nội bộ đảng và cơ chế quản lý nhà nước để tạo ra kiểu bộ mặt dân chủ cho chính phủ. Mặc dù đảng vẫn là đấu thủ thống lĩnh sân chơi, Quốc hội, theo quy định của Hiến pháp 1992, được phép có quyền lực lớn hơn trong tiến trình ra quyết định. Những cuộc bầu cử trực tiếp vào Quốc hội đã được thực hiện kể từ thập niên 1990 và thậm chí vươn đến hàng ngũ của đảng với đôi chút hình thức bầu cử có tính cạnh tranh cho các cán bộ đảng cấp tỉnh thành, ủy viên trung ương và thậm chí tổng bí thư. Mặc dù không thể so sánh được với bầu cử ở phương Tây, các cuộc bầu cử này giúp củng cố các phẩm chất đại điện và tính chính danh của đảng.

Để nâng cao tính minh bạch chính trị, đảng cũng đã cho phép chất vấn và giám sát trong nội bộ đảng hoặc Quốc hội về những quyết định chủ chốt và các lần bổ nhiệm chính trị. Những nỗ lực cải cách khác nhằm tái điều chỉnh chính phủ trung ương và địa phương để tăng đôi chút quyền tự chủ cho cấp tỉnh thành, khuyến khích địa phương đóng góp ý kiến vào việc hình thành chính sách quốc gia, và cho phép các tổ chức xã hội hoạt động.

Có lẽ thay đổi lớn nhất là việc chính thức cho phép các phe phái trong nội bộ đảng bày tỏ các quan điểm khác nhau và cân đối các lợi ích khác nhau theo nguyên tắc tập trung dân chủ. Về cơ bản điều này tạo điều kiện để có cạnh tranh trong nội bộ đảng – một bước quan trọng để chế độ độc đảng thoát khỏi sự độc quyền của chính mình từ trong nội bộ. Ngoài ra, sau gần một thập niên tranh luận gay gắt về ý thức hệ, đảng chính thức cho phép tư nhân kinh doanh, chủ yếu để đối lập với chủ nghĩa xã hội, và điều này đã định hình một động lực mới cho những mối quan hệ giữa đảng và doanh nghiệp. Tuy khiến cho nạn tham nhũng trầm trọng hơn, chính sách mới này giúp đảng tự định vị mình là nhà lãnh đạo cho nền kinh tế tư nhân, tạo điều kiện tăng cường các cải cách tư nhân hóa và tự do hóa về sau.

Thực ra, tuy đảng dần dần từ bỏ thế thống lĩnh và cổ xúy cho bộ mặt dân chủ, những cải cách này chủ yếu nhằm để duy trì hệ thống độc đảng với ĐCSVN là lực lượng cơ bản đẩy mạnh những thay đổi này. Từ góc nhìn của đảng, sau những kinh nghiệm của Liên Xô và của Trung Quốc năm 1989, cải cách thường xuyên là yêu cầu bắt buộc khi đảng vẫn còn quyền lực và được dân chúng ủng hộ. Điều này cho phép đảng lèo lài các cuộc cải cách trong khi giảm khả năng bị lật đổ hay khả năng xảy bước chuyển tiếp đầy bạo lực mà không có một thể chế chính trị được sắp xếp trước để chiếm chỗ của chế độ.

Những nước khác cùng phe cộng sản xem quá trình cải cách của Việt Nam là một ví dụ về bước chuyển biến của một quốc gia giúp duy trì vai trò lãnh đạo kinh tế và chính trị của đảng mà không khiến dân chúng có ý muốn làm cách mạng. Những cải cách này đã được Đảng Cộng sản Trung Quốc chú ý đặc biệt. ĐCS Trung Quốc vốn mong muốn tìm cách tạo ra chuyển biến chính trị ổn định mà không gây phương hại cho thế độc quyền của đảng nhưng ngày càng bị cản trở bởi các nhóm lợi ích áp đảo trong bộ máy nhà nước và nỗi lo sợ dân chúng bất bình; chính những điều đó rốt cuộc làm đảng suy yếu.

Những thách thức ý thức hệ và tương lai của Việt Nam

Bất chấp thành công của các cải cách, khi cải cách đã có tác dụng, đảng lại lâm vào thế mâu thuẫn giữa ý thức hệ chủ nghĩa xã hội và quyết tâm theo đuổi kinh tế thị trường của mình. Tình thế nan giải này trở nên đặc biệt trầm trọng trong ba năm vừa qua, khi tình trạng kinh tế rối ren với đủ vấn nạn bao gồm đồng tiền sụt giá thê thảm, lạm phát tăng mạnh, nợ nần chồng chất của các công ty quốc doanh và đầu tư nước ngoài giảm. ĐCSVN đang hứng chịu bao lời chỉ trích về cách quản lý kinh tế, ngày càng cảm thấy như thể tính chính danh của đảng đang gặp nguy cơ. Đảng nhận ra nhu cầu cần đẩy nhanh cải cách cơ cấu vì đảng thấy rằng quyết tâm duy trì chế độ cai trị độc đảng và một cơ chế độc tài cản trở tiến trình tự do hóa kinh tế hơn nữa.

Giới phê bình cách quản lý kinh tế của đảng tập trung mũi dùi chỉ trích vào hệ thống chính trị và cho rằng tình trạng bất ổn kinh tế là do ĐCSVN không thực hiện tự do hóa chính trị đủ mức và không muốn từ bỏ nhiều quyền lực hơn nữa để có một chế độ dân chủ hơn. Ngoài sự chỉ trích này, tình hình càng xấu hơn do công chúng bất bình với nạn tham nhũng của quan chức và sự đàn áp chính trị dẫn tới những bạo động thi thoảng xảy ra và làm nổi bật các yêu sách chính trị đòi chấm dứt độc quyền của đảng. Bãi bỏ sự thống lĩnh của đảng xưa nay đã là đề tài đối thoại lặp đi lặp lại trong giới bất đồng chính trị và những học giả ngoài đảng, nhưng đề tài này lại rộ lên khi ngày càng có nhiều tiếng nói kêu gọi xóa bỏ hoàn toàn Điều 4 (khẳng định vai trò lãnh đạo của đảng) ra khỏi hiến pháp, mở đường cho một hệ thống đa đảng. Điều này tương ứng với sự đấu đá ngày lộ rõ trong nội bộ đảng về định hướng ý thức hệ và con đường cải cách.

Những hoàn cảnh này là bối cảnh cho đợt kiến nghị sửa đổi hiến pháp hiện nay của Việt Nam, trong đó có khả năng có thể đổi tên nước. Ngoài việc cổ xúy cho nhân quyền, quyền sở hữu đất đai và tự do chính trị, dự thảo hiến pháp dường như giảm bớt vai trò của đảng trong nhà nước và xã hội để giúp đảng chuẩn bị đương đầu với những thay đổi kinh tế xã hội sắp tới. Việc đổi tên nước thành Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, tuy vẫn còn là đề xuất, có thể phản ánh ước muốn lâu dài của đảng là bớt gắn bó giáo điều với chủ nghĩa xã hội và tái thẩm định các học thuyết hay hệ thống khác để có thể biến đổi đất nước nhiều hơn nữa. Đồng thời, do Hà Nội nhận thức được mối đe dọa ngoại bang lâu dài từ phía Trung Quốc, khả năng có thể đổi tên nước sẽ tạo điều kiện thuận lợi để ĐCSVN vận dụng chính sách đối ngoại thoát khỏi cội rễ xã hội chủ nghĩa của mình và rốt cuộc tranh thủ được sự ủng hộ của Mỹ và các nước phương Tây khác.

Khả năng có thể đổi tên nước không hề là dấu hiệu cho thấy đảng muốn từ bỏ vai trò thống lĩnh của mình và áp dụng một hệ thống đa đảng kiểu phương Tây, và việc đổi tên nước có thể không xoa dịu được những yêu sách chính trị của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, những cải cách được đề xuất phản ánh đảng hiểu rằng hệ thống chính trị của đảng phải chuẩn bị sẵn sàng để đáp ứng những thách thức của cải cách ngày càng nhiều và nhận thức ngày càng cao của công chúng. Trong chừng mực nào đó, do Việt Nam thiếu một truyền thống độc tài hữu hiệu và đảng có những nỗ lực đổi mới hệ thống chính trị của mình, tình hình có thể có đôi chút linh hoạt, nhưng có vẻ như đảng cảm thấy phải chạy đua để tăng tốc độ và phạm vi biến đổi chính trị của mình để giữ cân bằng.

Stratfor Global Intelligence

Phạm Vũ Lửa Hạ dịch

Nguồn: Stratfor Global Intelligence, Vietnam: Could a Name Change Signal a Party Renewal? (Part 1, Part 2), 9 & 10/5/2013.

(Bản dịch tiếng Việt đã đăng trên Thời Mới Canada, ngày 22/5/2013.)

Bất công vẫn ngự trị ở Việt Nam khi tám nhà hoạt động dân chủ kháng án bất thành

Thân nhân và người ủng hộ tập trung đòi tự do cho những người
bảo vệ nhân quyền ngày 23.5.2013 tại Tp Vinh, Nghệ An, Việt Nam

Tám nhà hoạt động dân chủ Việt Nam đã kháng án bất thành trong vụ họ bị kết án vào tháng Giêng năm 2013 vì “tiến hành các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Phiên toà tại Tp Vinh đã giữ nguyên phần kết tội dành cho tất cả tám nhà hoạt động, giảm án cho bốn người trong số họ. Các nhà hoạt động này đều nằm trong nhóm 14 người bảo vệ nhân quyền bị bắt năm 2011 vì những “hoạt động tội phạm”, bao gồm việc viết bài bình luận phê phán chính quyền, phát tán những bình luận này trên mạng, cũng như việc tham gia và khuyến khích các cuộc phản đối.

ARTICLE 19 tin rằng những lời kết tội này đã vi phạm quyền tự do ngôn luận và kêu gọi phóng thích ngay lập tức tất cả 14 nhà hoạt động.

Agnes Callamard, Giám đốc Điều hành ARTICLE 19, phát biểu: “Bất chấp việc giảm án cho một vài trường hợp, cả tám người vẫn phải chịu cảnh tù tội vì họ đã dám lên tiếng phê phán nhà cầm quyền Việt Nam. Quyết định của toà án giữ nguyên phần buộc tội đã vi phạm một quyền tự do cơ bản của con người – đó là tự do ngôn luận. Đây lại là một ngày đen tối nữa cho nhân dân Việt Nam, những người vẫn tiếp tục phải sống trong bóng tối của sợ hãi trước hành động trả đũa nhằm vào những ý kiến phê phán nhà cầm quyền.”

Trong suốt phiên xét xử khép kín, các nhà quan sát quốc tế bị ngăn không cho tham dự phiên toà. Lực lượng cảnh sát có mặt tại phiên toà rất đông, cả những người mặc quân phục lẫn thường phục (một số báo cáo ước tính khoảng 2.000 người), họ chặn lối vào khu nhà diễn ra phiên toà. Cảnh sát cũng bắt giữ một số người ủng hộ tám nhà hoạt động, trong đó có Bùi Thị Minh Hằng, người bị bắt khi đang cập nhật thông tin trên mạng.

Tám nhà hoạt động dân chủ, nhiều trong số họ là các blogger và nhà báo công dân, bị cáo buộc theo Điều 79 Bộ luật Hình sự vì “tiến hành các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” – tính đến việc bảo vệ an ninh quốc gia.

Toà án đã phán quyết:

Giữ nguyên mức án với các trường hợp:

1)      Hồ Đức Hoà: 13 năm tù, 5 năm quản chế;
2)      Thái Văn Dung: 4 năm tù, 3 năm quản chế:
3)      Trần Minh Nhật: 4 năm tù, 3 năm quản chế;
4)      Nguyễn Đình Cương: 4 năm tù, 3 năm quản chế.

Giảm án cho các trường hợp:

1)      Paulus Lê Sơn: 4 năm tù (từ 13 năm tù, 5 năm quản chế);
2)      Nguyễn Xuân Anh: 2 năm tù (từ 3 năm tù);
3)      Nguyễn Văn Duyệt: 3,5 năm tù (từ 4 năm tù).

ARTICLE 19 kêu gọi Chính phủ Việt Nam ngay lập tức phóng thích các nhà hoạt động đang bị giam giữ, huỷ bỏ lời kết tội cho cả 14 người và đảm bảo cuộc sống bình thường cho họ.
ARTICLE 19 cũng kêu gọi Chính phủ Việt Nam chấm dứt việc sử dụng thủ đoạn đe doạ nặng tay cũng như việc tuỳ tiện sử dụng những luật lệ mơ hồ hòng bịt miệng người dân.

Bản dịch của Lê Anh Hùng
24 May 2013

(Defend the Defenders)

Đào Tuấn - Luật Biểu tình không thể nợ dân mãi

ĐBQH Trương Trọng Nghĩa nói quản lý biểu tình bằng NĐ 38 như hiện nay “đã lỗi thời” khi đánh đồng người dân tụ tập để gây rối mất trật tự và biểu tình yêu nước. “Đây là món nợ của Nhà nước với nhân dân và phải trả càng sớm càng tốt”.

Chương trình xây dựng pháp luật, pháp lệnh và Luật cư trú đã được thảo luận tại tổ trong 1 tiếng 30 phút chiều qua trước khi QH tiếp tục họp toàn thể để kiện toàn nhân sự.

Nhắc lại thực tiễn “Mấy chục năm nay, kể từ Hiến pháp 1959, chúng ta chưa có một đạo luật về quyền biểu tình cho mọi công dân”, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa khẳng định “Đây là món nợ của Nhà nước với nhân dân, trả càng sớm càng tốt”. Ông phân tích việc áp dụng NĐ 38 để quản lý biểu tình đã lỗi thời khi đánh đồng người dân tụ tập để gây rối mất trật tự và biểu tình yêu nước. “Trước tình hình Luật pháp hiện hành không còn phù hợp và nợ Luật trong Hiến pháp tôi đề nghị đưa Luật biểu tình và Luật Trưng cầu dân ý vào Chương trình xây dựng luật năm 2014, sau khi thông qua HP”- ông Nghĩa nói.

Gây rối mất trật tự và biểu tình yêu nước đang bị đánh đồng

Là Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, ông Nghĩa cũng cam kết: “Cá nhận tôi nhận và sẽ vận động các hội viên, luật sư, luật gia bỏ công sức ra xây dựng Luật biểu tình đúng Hiến pháp, đúng những yêu cầu cơ bản của Luật pháp VN về xây dựng Luật biểu tình, luật trưng cầu dân ý”.

Chỉ Việt Nam, Trung Quốc và Triều Tiên còn dùng hộ khẩu

Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp Đinh Xuân Thảo nhắc tới “dư luận của nhân dân” khi cho rằng ban hành Luật Cư trú là trái với quyền con người quy định trong dự thảo Hiến pháp. Dẫu vậy, ông cũng tán đồng “Mọi vấn đề phải xuất phát vào tình hình thực tiễn. Các Thanh phố đang có mật độ dân số quá đông nên luật phải có quy định siết lại”.

Các vị ĐBQH cũng lo ngại những phái sinh sau các quy định siết nhập khẩu. Ông Thảo dự báo “nhà thuê ở Hà Nội sẽ đắt như tôm tươi vì ở 2 năm là được thường trú”. ĐBQH Trần Thị Quốc Khánh cũng bàn: Luật mới đưa ra những hành vi của công dân cần cấm nhưng cần có cả hành vi của những người có thẩm quyền cho đăng ký vi phạm pháp luật. Bà đề nghị: Quy định của Luật phải tránh được tình trạng cán bộ làm qua quýt cho xong chuyện gây khiếu kiện.

ĐBQH Trần Du Lịch thì phàn nàn trước tình trạng “Chúng ta dùng hộ khẩu như một giấy phép cơ bản trong các thủ tục hành chính”. Điều này, theo ông, là quá lạc hậu. “Hiện chỉ có rất ít quốc gia như Việt Nam, Trung Quốc và Bắc Triều Tiên còn sử dụng”. Ông Trần Du Lịch cho rằng: Vấn đề kiểm soát dân cư không nên đánh đồng bố trí dân cư, với hộ khẩu. Có nhiều biện pháp như đánh phí nhà đất, môi trường cao ở các đô thị chứ sao cứ dùng hộ khẩu để quản lý cư trú.

Đào Tuấn
(Blog Đào Tuấn)

Bùi Văn Bồng - Sâu tàng hình

Kỳ họp thứ 5, QH khóa XIII sẽ bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh. Trong danh sách 49 chức danh thuộc diện quan trọng, chủ chốt, ai được tín nhiệm, ai không, số phiếu bao nhiêu, còn chờ đợi kết quả kiểm phiếu, kết quả công bố.

Dư luận chung cho rằng, từ trong thực tế lâu nay, việc tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm tưởng như mới và hiệu quả, nhưng xem ra cũng chỉ là một kiểu thẻ hiện rằng có dân chủ rộng rãi mà thôi. Tuy nhiên, không nói thì ai cũng biết, không thể coi kết quả đó là khách quan, là chính xác. Trong số 49 vị đưa ra bỏ phiếu tín nhiệm cũng có không ít trong “bộ phận lớn” như nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 đã đánh giá. Có điều, nạn ‘sâu tàng hình’ trong hệ thống chính trị ở nước ta đã lan nhanh và nhiều phép biến hóa. Và, do đó, tất yếu, có những ‘sâu tàng hình’ sẽ chiếm số phiếu khá cao. Hầu như điều đó khó tránh khỏi.

Khoa học quân sự đã có máy bay tàng hình. Người ta cũng đang nghiên cứu loại áo khoác tàng hình. Một số nhà khoa học khác lại đang nghiên cứu hóa chất tàng hình, thậm chí còn vọng tưởng đến một loại ẩm thực tàng hình, tức là chỉ cần ăn vào là sẽ có khả năng tàng hình trong vài giờ đồng hồ, …Tức là, tàng hình là chuyện thần thoại ly kỳ ngày xưa thì nay đang trở thành hiện thực.

Nhưng, có lẽ Việt Nam đi trước nền văn minh nhân loại, có nền ký sinh trùng siêu lạ này hơn cả các nước tiên tiến mà khoa học đang tập trung giải mã chưa ra được dấu hiệu gì khả quan. Tức là Việt Nam đã xuất hiện một loại sâu tàng hình. Đúng thế! Nói cho đầy đủ hơn là sâu tham nhũng tàng hình.

Bởi vì, thực tế buộc người ta phải ông nhận điều đó là có thực. Tất nhiên là phải thực 100%, bằng tỉ lệ 14 vị Bộ Chính trị đoàn kết tốt, nhất trí cao biểu quyết đề nghị Ban CHTW kỷ luật Bộ Chính trị và “một đồng chí Uỷ viên Bộ CT” như công bố kết quả Hội nghị T.Ư 6 hồi giữa năm ngoái.

Ai cũng tin là sâu tàng hình ở VN ta là rất nhiều, ăn lan nhanh và tất nhiên có thật 100%. Bởi vì, Nghị quyết T/Ư 4 ghi nhận “một bộ phận không nhỏ cán bộ đảng viên có chức có quyền bị suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống” và nhiều tật xấu nữa, nhiều mặt yếu kém có nguy cơ đến sự tồn vong của Đảng cầm quyền và chế độ xã hội XHCN. Khi gặp gỡ cử tri quận Tây Hồ (Hà Nội), vua Nguyễn Phú Trọng nói: “Tham nhũng nhìn đâu cũng có, sờ đâu cũng thấy”. Trương Chủ tịch nói với bà con quận 3, T.p Hồ Chí Minh: “Không phải chỉ một con sâu mà cả bầy sâu”, chắc là nhiều không kể xiết…

Thế mà, qua vài tháng nay trần thân tìm tòi, đưa cả vũ khí “Tự phê bình và Phê bình” loại hiện đại tự động hóa sáng lòa, nhưng từ Bộ Chính trị đến 63 tỉnh, thành phố, rồi tìm trong số 6,5 vạn đảng viên khối Đảng các cơ quan Trung ương, lại tìm đến các Bộ, ngành, đoàn thể cấp Trung ương, tìm đến tận các Tổng công ty, Tập đoàn kinh tế Nhà nước, rặt không phát hiện được con sâu tham nhũng nào cả. Thế là sâu tàng hình đã quá rõ. Nhất là sâu tàng hình vào các ngân hàng cuỗm đi cả triệu tỉ nợ xấu, nhưng mới chỉ bắt được vài bóng hình mà đang điều tra, xác minh tiếp xem có phải đúng là sâu hay bướm? Sâu tàng hình còn nghịch ngợm và ham sống lâu, vào tận huyện Trà Cú, tỉnh Trà Vinh cuỗm đi bộ sừng tê giác của Đại gia Trầm Bê…Nhưng xem ra, đó cũng là con bài ‘pha loãng dư luận’ giữa lúc nhóm lợi ích ngân hàng bộc lộ tham những nặng qua mà thôi. Lại nữa, gần đây có nhiều tập đoàn kinh tê slớn ủa Nhà nước kêu lỗ, nhưng quỹ lương chia nhau thì rất là khủng. Rồi nhóm BĐS lại được bơm tiền béo ngậy. Nghĩa là sâu vấn gia tăng đủ trò phù phép tàng hình để (thẳng cánh) rút cho rỗng ngân khố quốc gia.

Các nhà khoa học chuyên nghiên cứu côn trùng học nay cũng đã hết cách vắt óc, vò đầu, bứt tai, quần nát các trang mạng tìm kiếm, nhờ vả những thầy phù thủy, chiêm tinh, bói toán bậc siêu trên thế giới mạng như: Google, Yahoo, AVG, Mozila Firefox, Bing, Wolfran Alpha, Baidu, Yandex, Twurdy,…Tốn biết bao công sức và thời gian, thế mà cũng không tài nào phát hiện ra cái căn nguyên, nguồn gốc, tố chất, ổ chứa, cái tổ sâu, thậm chí một con sâu tàng hình nào. Thôi, Việt Nam ta chắc đành bó tay với loại sâu tàng hình nguy hiểm và vô cùng lạ lùng này.

Kết quả bỏ phiếu tín nhiệm kỳ này thê snào, hòi sau sẽ rõ!

Bùi Văn Bồng

(Blog Bùi Văn Bồng)

Thanh Hóa: Thường vụ Huyện ủy “buôn” gỗ lậu?

Thay vì đưa lâm sản không nguồn gốc tới Hạt kiểm lâm, ông Hà Hữu Lê, Thường vụ Huyện ủy, Huyện đội trưởng Như Xuân, Thanh Hóa đã đưa gần 10m3 gỗ không có giấy tờ hợp pháp về Huyện đội.

Theo phản ánh của người dân, chiều ngày 21-5, tại thôn Đoàn Trung, xã Thanh Quân, huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa có một ô tô BKS 36N-1283 vào khu vực này bốc gỗ. Nhiều người dân gần đó được thuê bốc gần 10m3 gỗ các loại như Re thối, Sến… đã được cưa xẻ thành dạng hộp và cột dài.

Trong khi đang bốc số gỗ trên lên xe ô tô nói trên thì lực lượng dân quân tự vệ, CA xã, kiểm lâm huyện Như Xuân có mặt tại hiện trường để kiểm tra. Ngay sau đó, CA xã Thanh Quân đã báo cáo việc gỗ lậu tuồn ra khỏi rừng rồi bốc lên ô tô với khối lượng lớn và đề nghị hỗ trợ.

Chỉ ít phút sau CA huyện Như Xuân và một vài đồng chí kiểm lâm, cùng CA xã, dân quân tự vệ đã có mặt tại hiện trường nơi mà người dân đang bốc gỗ lên ô tô để kiểm tra.

Gỗ lậu được tập kết trong khuôn viên Huyện đội mà kiểm lâm cho rằng đó là của ông Hà Hữu Lê

Nhưng, không hiểu sao, ít phút sau đó có một vài đồng chí mặc sắc phục bộ đội (được xác định là cán bộ Huyện đội Như Xuân) tới và tiếp quản xe ô tô chở gỗ lậu nói trên.

Sau khi gỗ được bốc lên xe, ô tô BKS 36N-1283 di chuyển từ địa bàn xã Thanh Quân, đi qua Trạm kiểm lâm Cát Vân, thuộc Hạt kiểm lâm Như Xuân và qua mặt kiểm lâm cơ động nhưng vẫn không bị dừng lại kiểm tra. Tiếp đó, có hai cán bộ kiểm lâm cơ động của Hạt Như Xuân (một người tên Hân và một người chưa rõ danh tính) tới áp tải xe gỗ lậu đi về phía đường mòn Hồ Chí Minh để về thị trấn Yên Cát.

Theo người dân, số gỗ trên là của ông Hà Hữu Lê, Thường vụ Huyện ủy, Huyện đội trưởng Như Xuân mua lại của “lâm tặc”, những đối tượng đó đã vào rừng chặt hạ nhiều khoảnh rừng nguyên sinh trên địa bàn xã này ở thời gian trước đó? Kiểm lâm huyện Như Xuân không đưa xe chở gỗ lậu về Hạt mà định đánh tháo số gỗ nói trên, vì chủ gỗ là một người đương chức Thường vụ Huyện ủy?

Qua trao đổi, ông Lê Kim Du, Hạt trưởng KL Như Xuân cho PV báo PL&XH biết, ông mới từ TP Thanh Hóa lên đơn vị nên chưa biết sự việc.

Chiều 22-5, trao đổi qua điện thoại, ông Trịnh Văn Khương, Trưởng CA huyện Như Xuân cho hay, CA huyện không bắt giữ gỗ và thực tế trong khuôn viên CA huyện không có xe ô tô nào bị bắt vì chở gỗ lậu.

Tại Hạt KL Như Xuân và CA huyện Như Xuân không hề có một ô tô nào chở gỗ lậu bị bắt giữ trong những ngày gần đây. Dường như lãnh đạo hai đơn vị này đều tỏ ra “vô cảm” với khối lượng lâm sản lớn như vậy không biết đang ở đâu để trả lời cho nhà báo. Dù biết rằng, khi phát hiện và kiểm tra thì người của hai đơn vị này là chủ lực.

Dư luận vô cùng bức xúc trước sự việc hàng chục mét khối gỗ lậu được vận chuyển giữa thanh thiên bạch nhật và có dấu hiệu bị biển thủ. Qua xác minh và cung cấp thông tin từ quần chúng nhân dân, PV báo PL&XH đã xác định được số gỗ và chiếc ô tô BKS 36N-1283 nói trên đang tập kết gần một điểm cất gỗ khác trong khuôn viên của Huyện đội Như Xuân, thuộc địa bàn Thị trấn Yên Cát, Như Xuân, Thanh Hóa.

Để làm rõ sự việc, sáng ngày 23-5, nhiều PV của các cơ quan báo chí đã phản ánh thông tin sự việc trên tới ông Dương Văn Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Như Xuân, kiêm Trưởng BCĐ 12, ông Mạnh cho biết: “Vụ việc trên tôi đang giao cho lực lượng chức năng điều tra làm rõ. Tôi là Trưởng Ban bảo vệ và phát triển rừng, kiểm lâm phải báo cáo tôi và UB huyện sẽ giải quyết theo đúng quy định pháp luật”.

Cả chục khối gỗ đang tập kết cách UBND huyện khoảng chừng 200m, nhưng Trưởng BCĐ 12 huyện Như Xuân Dương Văn Mạnh vẫn không biết

Sáng cùng ngày (23-5), ông Đỗ Quốc Cảnh, Bí thư Huyện ủy Như Xuân cho biết ông vừa lên nhận công tác đến hôm nay là được một tháng, nên phải đi nắm bắt tình hình cơ sở để có hướng chỉ đạo xử lý nhiều vụ việc.

Vì phương tiện và số gỗ lậu cách Huyện ủy chừng 200m rất có khả năng sẽ bị biển thủ. PV báo PL&XH đã đưa ra giả thiết khi cho rằng “nếu người dân lên phản ánh sự việc có thật như vậy khi chỉ cách Huyện ủy chừng 200m thì ông Bí thư Huyện ủy có mạnh dạn chỉ đạo kiểm tra ngay không? Ngay sau đó, ông Cảnh im lặng không nói gì!

Điều đáng nói trong vụ việc trên, cán bộ kiểm lâm tỉnh Thanh Hóa đã khẳng định “ông Lê có xin vận chuyển số gỗ nói trên nhưng kiểm lâm không cho đi và hôm qua (21-5) ông ấy (ông Lê) cho người lên bốc”. Nhưng, trao đổi qua điện thoại, ông Hà Hữu Lê lại khẳng định với PV báo PL&XH rằng “số gỗ trên là gỗ vô chủ”.

Tỉnh ủy Thanh Hóa sẽ làm gì khi một ông Thường vụ Huyện ủy đang thuộc sự quản lý của đơn vị này có nhiều biểu hiện bất thường trước xe gỗ lậu hiện đang tập kết trong khuôn viên Huyện đội Như Xuân?

PV báo PL&XH sẽ tiếp tục thông tin sự việc tới bạn đọc.

Trần Đại
(PL&XH)

Tranh chấp tại Trung Quốc về việc Đảng Cộng sản phải tuân thủ Hiến pháp

Lời người dịch: Không riêng ở Việt Nam, việc đòi hỏi quyền hiến pháp cũng đang là vấn đề nóng bỏng ở Trung Quốc với cùng một câu hỏi về vị trí của Đảng CS trong một nhà nước hợp hiến. Quốc gia này cũng đang xuất hiện một phong trào về việc đòi hỏi chính quyền phải đi theo hiến pháp và lực đẩy từ giới lãnh đạo đang ra sức bảo vệ quyền lực của mình. Tình hình của phong trào hiến pháp và phản ứng từ Đảng Cộng sản của hai quốc gia thật ngạc nhiên (hay không) lại rất giống nhau. Kết quả của cuộc tranh chấp này ở Trung Quốc chắc chắn ít nhiều sẽ có ảnh hưởng đến vấn đề sửa đổi và thực thi hiến pháp tại Việt Nam.

Một phong trào đang xảy ra ở Trung Quốc nhằm đòi hỏi Đảng Cộng sản phải tuân thủ hiến pháp quốc gia khiến cho giới bảo thủ phản ứng.

Thật khó mà tưởng tượng được được những người viết blog và tweeter trên hầu hết cả thế giới cùng nhau tham gia vào một thảo luận hàn lâm đầy hào hứng về “nhà nước hợp hiến.”

Nhưng vào thứ Tư vừa rồi ở Trung Quốc, đấy lại là cụm từ được tìm kiếm phổ biến trên mạng xã hội nổi tiếng nhất quốc gia là Sina Weibo (Tân Lang Vi Bác), với hơn 6 triệu kết quả. Đến hôm thứ Sáu, ngành kiểm duyệt của nhà nước xoá đi gần ba phần tư những ý kiến này, báo hiệu rằng chủ đề trên không chỉ đơn giản là một quan tâm thuần tuý về học thuật.

Thật thế, nó đã đặt ra một câu hỏi trọng tâm đối với tương lai Trung Quốc: Liệu Đảng Cộng sản cầm quyền có thể tiếp tục nắm giữ quyền lực nếu nó phải tôn trọng Hiến pháp quốc gia?

“Chủ nghĩa Hiến pháp” đã trở thành từ khoá tại Trung Quốc trong quá trình cải cách chính trị rộng khắp, bao gồm nhà nước pháp trị. Khái niệm này là trận chiến giữa hai phe cấp tiến và bảo thủ nhằm tranh giành ảnh hưởng trong giới lãnh đạo cao cấp của Đảng Cộng sản khi chính quyền mới đang tìm chỗ đứng cho mình ở Bắc Kinh.

Tuần này, trong một loạt những bài viết từ báo chí nhà nước với ngôn từ mạnh mẽ, giới bảo thủ đã phát động một cuộc tấn công mới chống lại quan điểm về nhà nước hiến pháp. Phe cấp tiến phải thoái bộ và mạng Internet bùng nổ với những phản hồi giận dữ.

“Sau những từ ngữ ‘chính phủ hợp hiến’ ẩn chứa một kế hoạch nhằm biến chuyển nền chính trị và thể chế Trung Quốc,” Stephanie Balme, giáo sư luật tại Học viện Nghiên cứu Chính trị ở Paris nói. “Đó là phương pháp duy nhất để người dân có thể bàn thảo về chính trị.”

Cảnh báo

Tạp chí bán nguyệt san Hồng Kỳ của Đảng Cộng sản hôm thứ Ba đã phản công bằng một bài báo mang tính lý thuyết nhằm bác bỏ hình thức nhà nước hiến pháp vì nó “không phù hợp với các quốc gia xã hội chủ nghĩa.” Hệ thống này “là của chủ nghĩa tư bản và chế độ độc tài tư sản chứ không phải là thể chế dân chủ nhân dân của Trung Quốc.” giáo sư luật Yang Xiaoqing (Dương Tiểu Thanh) thuộc Đại học Nhân Dân lập luận.

Ngày hôm sau, Hoàn Cầu Thời Báo, một tờ báo lá cải của Đảng Cộng sản lại bồi thêm. Chủ nghĩa Hiến pháp chỉ đơn giản là “một phương pháp mới nhằm ép buộc Trung Quốc đi theo các hệ thống chính trị phương Tây,” bài xã luận trên tờ báo viết. “Những đòi hỏi của Chủ nghĩa Hiến pháp mâu thuẫn sâu sắc với Hiến pháp hiện tại của Trung Quốc,” bài báo bổ sung.

Những chỉ trích mang tính quyền hành này khiến cho giới cải cách ngạc nhiên. Tân chủ tịch và bí thư Đảng Cộng sản Tập Cận Bình đã từng khiến họ hi vọng với bài phát biểu vào tháng Chạp năm trước trong đó ông xem Hiến pháp là “vũ khí pháp lý để người dân bảo vệ quyền lợi của chính mình.” Ông nói văn bản này phải được áp dụng như thể nó có “đời sống và quyền lực”.

Rồi ba tháng trước đây, chỉ trước khi ông nắm giữ chức chủ tịch nưóc, ông Tập đã phát biểu tại một hội nghị cấp cao của Đảng rằng “không một tổ chức hoặc cá nhân nào được đặt lên trên Hiến pháp hoặc pháp luật,” theo hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã.

“Mọi việc dường như đã thay đổi một cách đường đột,” kể từ sau hội nghị ấy, Zhang Qianfan (Trương Thiên Phàm), một chuyên gia về luật hiến pháp thuộc Đại học Bắc Kinh nói, ông cũng là một trong những người lãnh đạo phong trào hiến pháp ở đây. “Họ đã quyết định chống trả lại chủ nghĩa hiến pháp, và điều này đánh dấu sự chết yểu của quá trình cải cách chính trị” trong chính quyền mới, ông buồn rầu nói.

Tuy nhiên theo những nhà quan sát khác thì trận chiến này vẫn chưa chấm dứt. “Hiện đang có một làn sóng to lớn quan tâm đến vấn đề này” trong giới thường dân Trung Quốc về “khái niệm của một Hiến pháp nhằm giới hạn quyền lực của nhà nước,” David Kelly, nhà sáng lập cơ quan tham vấn China Policy ở Bắc Kinh. “Và có những người trong giới lãnh đạo cao cấp đang thấy được điềm báo này.”

Các nhà phân tích nói rằng vấn đề Hiến pháp đã trở thành một điểm nóng vì nó là một tài liệu dân chủ nổi bật. Nó chỉ không được thực thi kể từ khi được thông qua vào năm 1982.

’Quyền công dân?’ Không hẳn vậy.

Có hàng loạt các điều khoản trong Hiến pháp nhằm bảo vệ các quyền lợi công dân như tự do ngôn luận và lập hội - những quyền lợi vốn thường xuyên bị vi phạm. Các nhà cải cách nói rằng họ không muốn gì hơn là lời nói của chính quyền phải đi đôi với việc làm. “Chủ nghĩa Hiến pháp chẳng mang ý nghĩa gì hơn ngoài việc thực thi Hiến pháp,” Giáo sư Zhang nói.

Trọng tâm trong những đòi hỏi của ông là nhà nước phải chấp hành Điều 5 của Hiến pháp, trong đó có phần nói rằng, “không một tổ chức hoặc cá nhân nào được quyền ưu tiên đứng trên Hiến pháp và pháp luật.”

Hôm thứ Sáu, nhà đầu tư địa ốc nổi tiếng Ren Zhiqiang (Nhậm Chí Cường) và cũng là một blogger được rất nhiều người theo đọc đã đúc kết một cách ngắn gọn trên tài khoản Weibo của mình rằng “Chủ nghĩa Hiến pháp rất đơn giản,” ông viết. “Nó có nghĩa là đặt quyền lực vào một cái chuồng và trao chìa khoá cho nhân dân.”

Tuy nhiên, đối với những người bảo thủ thì điều này là không tưởng. Theo quan điểm của giáo sư Yang thì “Hiến pháp tạo nền tảng căn bản để bảo vệ quyền lãnh đạo của Đảng Cộng sản,” vì thế, đã đặt đảng lên trên Hiến pháp, bà viết trên tờ Hồng Kỳ.

“Đảng Cộng sản tại vị với quan điểm rằng không ai có thể giới hạn quyền lực của nó,” Tiến sĩ Kelly nói. “Khi họ nói rằng không ai đứng trên pháp luật, họ không có ý nói đến quyền lực cốt lõi của đảng,” ngay cả nếu điều này vi phạm những điều khoản của Hiến pháp.

“Mọi thứ đang biến chuyển,” Keith Hand, một chuyên gia về luật pháp Trung Quốc tại Phân viện Luật Hastings thuộc Đại học California ở San Francisco cho biết. “Hiện đang có xáo động và tranh cãi lớn tại Trung Quốc về việc làm sao cân bằng được sự lãnh đạo của đảng căn cứ theo luật pháp xã hội chủ nghĩa và làm cách nào để tạo chút ý nghĩa cho các quyền lợi mà Hiến pháp đã đặt ra. Những vấn đề chính trị cơ bản này vẫn chưa được giải quyết.”

Peter Ford

24.05.2013

Diên Vỹ chuyển ngữ

Theo The Chistian Science Monitor

(Dân luận)

Đã đến lúc phải đổi tên đảng CS ở Việt nam chưa?

Hôm nay quốc hội họp bàn về chuyện di dân, cư trú và cái khổ sau cùng của những dân tộc sống dưới chế độ cộng sản - hộ khẩu là hậu khổ. Cuộc họp này nhằm mục dích quay về thời kỳ quản lý hộ khẩu thời bao cấp. Đây là một phát kiến của một quan ở Trung Hoa đời Nhà Hạ, được áp dụng từ năm 2100 đến năm 1600 trước công nguyên để cai trị dân theo kiểu phong kiến nông nô. Đến thời Mao Trạch Đông sử dụng lại và chế độ Bắc Việt do chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu lãnh đạo đã sao y bản chính từ sau 1954.

Do tình trạng cởi trói kinh tế 27 năm kể từ 1986 đã biến đảng cộng sản từ một tổ chức chính trị, đại diện cho giai cấp cùng khổ, trở thành một tổ chức kinh doanh toàn diện. Thay đổi điều lệ đảng, cho phép đảng viên làm kinh tế. Trong khi đó, đảng lãnh đạo toàn diện, nên tung hoành ngang dọc, cày xới khắp đất nước và dân tộc gần 3 thập kỷ. Nó đã cướp và bán sạch đất đai, tài nguyên rừng, tài nguyên mỏ, tài nguyên biển, và kể cả tài nguyên trên thân xác con người đi làm nô lệ lao động ở các nước. Ngay cả trí não dân tộc đảng cũng đang cướp từng ngày bằng mục tiêu dân vận trong 83 năm qua.

Cũng do cởi trói kinh tế và bán sạch đất đai và tài nguyên tốt, nên mọi quy hoạch đều xoay quanh những vùng đất lành chim đậu, để bán có giá, mà ăn chia. Hai đầu đất nước Hà Nội và Sài Gòn trở thành những mãnh đất béo bở để hái ra tiền. Nên khu công nghiệp cũng được quy hoạch chung sống với những trung tâm hành chánh, chính trị, văn hóa, kinh tế và thương mại này. Hậu quả là dân cư di chuyển về 2 nơi này để làm ô nhiễm môi trường, kéo theo mọi hệ lụy của xã hội đang phát triển.

Hình minh họa

Những tệ nạn xã hội bùng nổ - cướp giật, giết người, mãi dâm từ hạ cấp đến thượng tầng xã hội - trong tình trạng giao thông tắc nghẽn, không khí ô nhiễm, quỹ đất cạn kiệt, nguồn nước thiếu thốn, cơ sở giáo dục không đáp ứng đủ, dịch vụ y tế và an sinh xã hội xuống cấp nghiêm trọng với tình trạng quá tải triền miên. Tất cả mặt bằng xã hội bị đi lùi về thời đại của các xã hội kém phát triển về cả tinh thần lẫn vật chất.

Hôm nay đảng còn muốn kéo lùi tổ quốc và dân tộc trở về thời kỳ của các động vật bậc thấp sống với nhau, khi bộ xây dựng đưa ra đề xuất với chính phủ làm căn hộ có diện tích dưới 30 mét vuông để bán cho dân, hòng giải quyết tình trạng đóng băng bất động sản, do đầu tư sai lầm của các sân sau của đảng kinh doanh. Nên nhớ rằng, tư duy của con người rộng hay hẹp cũng phụ thuộc vào diện tích ở của họ.

Nhìn lại công lao của đảng cầm quyền trong 83 năm qua, đảng đã đưa dân tộc từ thắng lợi này đến thắng lợi khác trong chiến tranh chống ngoại xâm và nội chiến phân tranh Nam Bắc. Nhưng, chính trị thì suy đồi đe dọa sụp đổ chế độ. Kinh tế thì thua xa các quốc gia lâng bang hàng nhiều thập kỹ. Văn hóa thì hầu như ngày càng mất dần bản sắc. Tài nguyên đất đai, môi trường, rừng, biển, hầm mỏ hầu như khai thác ăn cạn kiệt. Độc lập của dân tộc đe dọa từng ngày, từng giờ họa xâm lăng phương Bắc. Biên cương tổ quốc từ ngày Nhà Nguyễn mở mang dần bị ngoại bang xâm lấn từ trên bờ đến biển đảo. Quả là công lao trời biển, cao dày của đảng quang vinh, chưa thấy có thời đại nào mà thể chế chính trị và nhà cầm quyền phá tổ quốc và dân tộc nhanh chóng như đảng cộng sản ở Việt Nam và thời đại Hồ Chí Minh.

Ngược lại với tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của tổ quốc và dân tộc, các đảng viên lãnh đạo thì ngày càng giàu sang, nhà cao cửa rộng, lên xe xuống ngựa, vinh thân phì gia. Trong khi đó, người dân thì ngày càng khốn khổ vì bao nhiêu thuế má trên lưng còng. Tình trạng phân hóa giàu nghèo giữa cán bộ đảng cầm quyền, các doanh nghiệp ăn xổi ở thì và dân lao động - giai cấp công nông liên minh mà đảng đại diện - ngày càng xa.

Vậy thì đảng cộng sản cầm quyền đất nước Việt Nam hôm nay đang đại diện cho ai? Đại diện cho giai cấp công nông như điều 4 hiến pháp đã quy định, hay đại diện cho giai cấp tư sản đỏ mới ra đời sau 1986? Thế thì, đã đến lúc phải đổi tên đảng, và đổi tiêu chí của đảng cộng sản ở Việt Nam, để phù hợp với thực tế khách quan hiện nay ở Việt Nam không?

Asia Clinic, 11h26' ngày thứ Bảy, 24/5/2013

Hồ Hải

(Blog BS Hồ Hải)

Tổng Bí thư Trọng và cuộc Thập tự chinh vô vọng

Vài năm trở lại đây, tình hình tham nhũng, chạy chức, chạy quyền ở Việt Nam ngày càng tăng, cộng với kinh tế suy thoái, lạm phát tăng cao, thất nghiệp lan rộng đã đe dọa nghiêm trọng tới niềm tin của người dân vào vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản. Tình thế đó đã buộc ban lãnh đạo Đảng phải tìm ra những giải pháp mới nhằm lấy lại niềm tin của nhân dân. Từ khi lên nắm quyền sau Đại hội Đảng lần thứ 11, TBT Trọng và Ban chấp hành TW Đảng đã tiến hành một số biện pháp như:

- Ra Nghị quyết Trung ương 4 về “Những vấn đề cấp bách xây dựng Đảng hiện nay” và tổ chức rộng khắp phong trào phê và tự phê theo tinh thần nghị quyết này

- Tái lập Ban Nội chính TW và Ban Kinh tế TW

Bài viết dưới đây sẽ phân tích ý nghĩa của việc tái lập 2 ban này trong bối cảnh Việt Nam hiện nay.

1. Về Ban nội chính và cuộc chiến chống tham nhũng

Vào năm 2007, Ban Nội chính TW lúc đó đã được sáp nhập vào Văn phòng TW Đảng. Sau khi được tái lập vào cuối năm 2012, chức năng, nhiệm vụ của Ban Nội chính TW hiện nay đã thay đổi rất nhiều so với trước đó. Nếu như trước đây, nhiệm vụ của Ban rất rộng, chẳng hạn:

- Giúp Bộ Chính trị, Ban Bí thư bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng trên lĩnh vực xây dựng pháp luật, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa;

- Nghiên cứu đề xuất và theo dõi việc thể chế hoá đường lối, quan điểm của Đảng thành pháp luật nhà nước;

- Theo dõi việc lập và thực hiện chương trình xây dựng pháp luật của Nhà nước. (thuvienphapluat.vn)

thì trong 6 nhóm nhiệm vụ của Ban Nội chính TW hiện nay đều có chữ “tham nhũng” (Vnexpress, 4/1/2013). Điều này cho thấy Ban này được lập ra chủ yếu để đối phó với tình trạng tham nhũng tràn lan hiện nay.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: liệu việc tái lập lại Ban này có giúp được gì trong việc giảm bớt tình trạng tham nhũng hiện nay hay không? Rất tiếc, câu trả lời của tác giả cũng như nhiều người tỉnh táo khác là không, hoàn toàn không.

Kinh nghiệm chống tham nhũng trên thế giới đã rất nhiều và những nguyên tắc chung được rút ra không gì ngoài những nguyên tắc chính: (i) về mặt thể chế phải có tam quyền phân lập, có sự phân chia và kiểm soát giữa các nhánh quyền lực; (ii) công khai và minh bạch trong những lĩnh vực như: hoạch định và thực thi chính sách, tài sản cán bộ công chức…; (iii) một nền báo chí tự do để người dân có thể giám soát các quan chức của mình… Có những điều kiện này chưa chắc đã có kết quả tốt trong việc chống tham nhũng nhưng nếu không có nó thì chắc chắn không thể chống tham nhũng. Việc lập ra một cơ quan chống tham nhũng trong thời đại ngày nay mà lại thiếu đi những điều kiện nền tảng ở trên mà trông mong nó hoạt động có hiệu quả thì chỉ là sự ảo tưởng.

Về mặt cơ chế, việc lập ra Ban Nội chính TW như thế này (với chân rết ở tất cả các tỉnh thành, khác với trước kia là chỉ có một số địa phương có văn phòng của Ban) rõ ràng có mục đích là “chống”, tức là có vụ án tham nhũng xảy ra rồi thì sẽ tham gia “xử lý”. Tuy nhiên, cái gốc của tham nhũng ở Việt Nam hiện nay đã ăn quá sâu vào hệ thống, lan quá rộng ra mọi mặt của xã hội thì cách tốt nhất phải là “phòng”, tức là phải cải cách mạnh để triệt tiêu những thể chế tạo ra điều kiện cho tham nhũng như quyền lực, đất đai, đầu tư công, DNNN... Không giải quyết được những vấn đề gốc rễ này mà lại đẻ ra một tổ chức để chống thì không thể nào chống được vì có bịt lỗ này chắc chắn sẽ lại có nhiều lỗ khác xì ra.

Về mặt hoạt động, cũng như Ủy ban kiểm tra TW của Đảng hiện nay, nó không công khai, minh bạch cho công chúng cách thức hoạt động mà chủ yếu là vận hành trong nội bộ, đa số có mục đích dĩ hòa vi quí, thậm chí là “nhân văn” để duy trì sự ổn định và đoàn kết của Đảng như lời dạy của TBT Trọng: “đấu tranh có lý có tình để tất cả cùng tiến lên chứ không cốt kỷ luật nhiều thì mới tốt. Tính nhân văn của NQ Trung ương 4 là thế”, “quan trọng nhất là bước đầu phải nhóm được cái lò lên, tạo thành hơi ấm thì khi đó củi khô, củi tươi đưa vào cũng phải cháy hết”; “Kỷ luật mà không tính kỹ, mai kia lại ân oán, thù oán, đối phó thành phe phái, làm rối nội bộ, có nên không” (Vietnamnet, 3/12/2012). Với cách chống tham nhũng mà lúc nào cũng sợ làm hại tới “sinh mệnh chính trị” của các quan chức như thế (còn mặc kệ sinh mệnh của dân) thì đừng mong nó có hiệu quả.

Về mặt con người, có lẽ TBT Trọng và một số người thực lòng muốn chống tham nhũng đã mơ ước tới vai trò của các quan chức trong Ban Nội chính TW giống Bao Thanh Thiên, tuyệt đối trong sạch, “thiết diện vô tư”, hoàn toàn khách quan nên đã “trang bị” cho Ban Nội chính TW một ông Trưởng ban nổi đình nổi đám với những tuyên bố vang trời là Nguyễn Bá Thanh và qui định là Trưởng ban sẽ là Ủy viên Bộ Chính trị. 2 Phó ban là Ủy viên TW (trước đó không hề có). Nhưng trong bối cảnh Việt Nam hiện nay, với một hệ thống chính trị có các quan hệ quyền lợi ràng buộc như mạng nhện thì mơ ước trên đây chỉ là điều viển vông không tưởng. Bản thân Nguyễn Bá Thanh được rất nhiều người kỳ vọng nhưng trước khi ra Hà Nội đã kịp đưa con trai là Nguyễn Bá Cảnh lên làm Bí thư Thành đoàn Đà Nẵng. Chưa kể, ông này khi còn ở Đà Nẵng đã dính không ít tai tiếng về tham nhũng. Ông Trưởng ban đã vậy thì lấy gì đảm bảo các ông phó hoặc cấp dưới không dính vào tham nhũng hoặc các quan hệ lợi ích nhằng nhịt. Với những cán bộ như vậy thì rõ ràng việc xử lý các vụ án tham nhũng sẽ mang nhiều động cơ chính trị với các sự thỏa hiệp và thương lượng để đảm bảo quyền lợi và vị trí của mình, đặc biệt là ở cấp địa phương.

Như vậy, có thể thấy trước rằng việc lập ra Ban Nội chính TW và coi đó là biện pháp chủ yếu để chống tham nhũng trong giai đoạn tới chắc chắn sẽ thất bại thảm hại vì nó không được hỗ trợ bằng những cải cách thể chế cơ bản. Cách thức hoạt động thì không công khai, minh bạch. Cán bộ của nó, đặc biệt là cán bộ ở cấp địa phương cũng không đáng tin vì có quá nhiều mối liên hệ chính trị rối rắm và có chức vụ hành chính có thể thấp hơn nhiều so với cán bộ chủ chốt ở đó[1]…

Việt Nam không dám học tập những kinh nghiệm tốt nhất ("best practice") về chống tham nhũng đã rất nhiều trên thế giới, tức là phải tạo ra môi trường để con người không thể (xử phạt nghiêm minh, không chạy án được), không dám tham nhũng (công khai minh bạch tài sản của quan chức) mà Việt Nam lại muốn tạo ra con người không muốn tham nhũng (Tất nhiên các nước khác cũng giúp quan chức “không muốn” tham nhũng bằng việc trả lương cao cho công chức nhưng với nguồn lực có hạn thì Việt Nam không thể làm theo). Việt Nam tạo ra sự “không muốn” tham nhũng chủ yếu bằng động cơ tinh thần, đạo đức. Chẳng hạn, đòi hỏi cán bộ phải có cái “tâm” trong khi chả ai định nghĩa được “cái tâm” là gì (Nếu anh có “tâm”, sao anh không tự nguyện công khai tài sản cho dân biết đi, cây ngay không sợ chết đứng mà). Biện pháp chống tham nhũng, tiêu cực chủ yếu hiện nay vẫn là phê và tự phê, cho cán bộ học tập tư tưởng đạo đức HCM thì đúng là quá ảo tưởng. Tác giả tin chắc rằng 100% người dân Việt Nam chả ai tin rằng đi học tập tư tưởng đạo đức HCM sẽ giúp cán bộ bớt tham nhũng cả. Vậy mà người ta vẫn rầm rộ thực hiện những việc vô bổ này, vừa tốn thời gian, tiền bạc, vừa làm lệch sự chú ý khỏi những việc cần thiết đáng lẽ phải làm.

Khi kinh tế suy thoái, cái bánh lợi ích bé đi thì việc tranh giành những phần bánh còn lại sẽ trở nên quyết liệt hơn. Trong bối cảnh chính trị nhiều bè phái hiện nay, nhiều khả năng là với cách thức tổ chức và hoạt động như thế này, Ban Nội chính TW sẽ trở thành một công cụ để đấu đá chính trị hơn là chống tham nhũng thực sự (Hãy nhớ ông trưởng ban Nguyễn Bá Thanh đã hạ nhục ông cựu tướng cảnh sát Nguyễn Văn Thanh tới mức dù đã nằm liệt trên giường bệnh vẫn bị đẩy cả giường ra tòa vì ông này và những người khác đã dám tố cáo Bá Thanh tham nhũng).

2. Về Ban Kinh tế TW và nền kinh tế hiện nay

Do thành tích điều hành kinh tế kém cỏi của chính phủ do thủ tướng Dũng đứng đầu, Đảng đã quyết định tái lập Ban Kinh tế TW để mong xoay chuyển nền kinh tế. Các nhiệm vụ chính của Ban Kinh tế TW gồm có:

- Thứ nhất, chủ trì hoặc tham gia nghiên cứu, đề xuất xây dựng đường lối, chủ trương, nghị quyết đại hội, các nghị quyết, chỉ thị, quyết định về lĩnh vực kinh tế-xã hội của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư; các cơ chế, chính sách lớn về kinh tế-xã hội, phát triển lực lượng sản xuất và hoàn thiện quan hệ sản xuất, về các vấn đề xã hội …

- Thứ hai, thẩm định các đề án về kinh tế - xã hội trước khi trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

- Thứ ba, … Ban Kinh tế Trung ương sẽ giúp Bộ Chính trị, Ban Bí thư nắm tình hình, kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết, chủ trương của Đảng về đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, sắp xếp, đổi mới, tái cấu trúc các tập đoàn kinh tế và tổng công ty nhà nước, hệ thống ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính… (Thuvienphapluat.vn)

Như vậy, Ban Kinh tế TW có 2 nhóm nhiệm vụ chính là: (i) Nghiên cứu, đề xuất các chính sách và (ii) Giúp Bộ Chính trị và Ban Bí thư trong việc kiểm tra và giám sát.

Với nhóm nhiệm vụ thứ nhất, từ khi ông Vương Đình Huệ lên làm Trưởng ban Kinh tế TW thì ông đã có nỗ lực tiếp xúc với một loạt các trường đại học ở Việt Nam như Đại học Thái Nguyên, Đại học Quốc gia Hà nội… (Tạp chí Tài chính, 29/3/2013) hay Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam (Infonet, 17/5/2013) để ký kết các thỏa thuận hợp tác nghiên cứu.

Vấn đề đặt ra ở đây là nếu nhiệm vụ chủ yếu chỉ là nghiên cứu, đề xuất chính sách thì có cần tái lập một ban đã bị giải thể và trưởng ban lại phải là Ủy viên Bộ Chính trị hay không? Rõ ràng là không.

Việc tư vấn chính sách thì bản thân các trường đại học hay viện nghiên cứu có thể làm tốt thông qua cơ chế đặt hàng từ các cơ quan cần nó mà không cần thêm một đầu mối là Ban Kinh tế TW. Nếu đồng ý rằng con đường đi lên của Việt Nam phải là nền kinh tế thị trường có mô hình tương tự với các nước phát triển thì có thể thấy Ban này rất khó có thể có những đóng góp gì đáng chú ý về mặt học thuật hay những chính sách mang tính đột phá để hiện đại hóa đất nước vì nó là một tổ chức của Đảng nên sẽ bị những rào cản lớn về mặt tư tưởng không thể vượt qua. Ai đã từng có dịp gặp các cán bộ của Ban Kinh tế TW trước đây thì đều biết năng lực của họ nói chung hạn chế, chủ yếu là cán bộ lý luận, nặng tính hành chính. Các cán bộ mới năng lực cũng khó có thể khá hơn vì đa số đều được đào tạo trong hệ thống các trường của Đảng mà bản thân các trường này cũng có tư duy tụt hậu so với thế giới hàng trăm năm nên cũng không thể đòi hỏi gì nhiều từ các sản phẩm do họ tạo ra. Cho dù có tuyển người thực sự giỏi, tốt nghiệp ở các nước phát triển về (theo qui định, Ban Kinh tế TW có thể mời các chuyên gia về kiêm nhiệm vị trí Phó ban (Pháp luật TP.HCM, 5/1/2013) thì họ cũng khó có thể phát huy khả năng trong một môi trường tù túng và bị kìm hãm về mặt tư tưởng và trí tuệ như vậy. Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà ông Huệ, TS kinh tế tốt nghiệp ở Slovakia, từng là một giảng viên đại học lâu năm, nguyên hiệu phó Đại học Tài chính Kế toán lại ký kết nhiều thỏa thuận với các đại học và viện nghiên cứu vì chính ông có lẽ cũng hiểu khả năng tư duy và tầm mức trí tuệ của các cán bộ dưới quyền thế nào.

Nên lưu ý là nhiều nhà khoa học thực sự có tài trong hệ thống các viện nghiên cứu nhà nước ("think tank" quốc doanh) trong lĩnh vực khoa học xã hội cũng vì những ràng buộc về mặt tư tưởng, vì sợ bị chụp mũ là phản động, lệch lạc, suy thoái mà nhiều khi không thể nói thật những điều họ suy nghĩ. Như vậy, thử hỏi một ban của Đảng, phải báo cáo cho Bộ Chính trị và Ban Bí thư là nơi có những người tư duy thuộc dạng thủ cựu nhất Việt Nam hiện nay thì làm sao họ dám nói đúng sự thật, đó là nói nếu họ đủ khả năng để nhận ra đâu là sự thật. Trí thức phải có môi trường nghiên cứu chuyên nghiệp, tự do học thuật để tranh luận thẳng thắn, các ý tưởng có thể cọ sát với nhau thì mới có thể tới gần chân lý chứ việc mời một vài chuyên gia, dù giỏi để làm việc theo kiểu “hiến kế” cho các nhà lãnh đạo bảo thủ như mô hình thế này rõ ràng không hiệu quả vì có nghe hay không phụ thuộc rất lớn vào ý muốn chủ quan của một vài lãnh đạo và liệu ý kiến tư vấn đó có tốt hay không cũng khó đánh giá vì chả mấy ai biết được do không được công khai tranh luận. Việc nên làm đầu tiên để có một hệ thống think tank tốt là cần bỏ ngay Điều 2 trong Quyết định 97/2009/QĐ-TTg do thủ tướng Dũng ký trong đó quy định khi phản biện thì "không được công bố công khai với danh nghĩa hoặc gắn với danh nghĩa của tổ chức khoa học công nghệ". Chính điều khoản có thể nói là ngu dốt này do một người thường tự hào là ngày nào cũng làm việc với các “trí thức”, người ngay khi mới lên nhậm chức đã ký quyết định giải thể Ban Nghiên cứu của thủ tướng, ban hành đã làm IDS, "think tank" tư nhân duy nhất của Việt Nam phải tự giải thể và cũng bịt hết đường ra đời cũng như góp ý của các "think tank" tư nhân khác.

Như vậy, có lẽ ý định chính của những người muốn tái lập Ban Kinh tế TW là thông qua nó, dùng quyền lực của Đảng để can thiệp vào quá trình hoạch định chính sách và giám sát các tập đoàn là các bầu sữa của chính phủ do thủ tướng Dũng đứng đầu.

Năng lực điều hành yếu kém của chính phủ hiện nay là điều không thể phủ nhận nhưng việc quay lại thời kỳ sử dụng quyền lực của Đảng để can thiệp vào các công việc thuộc chức năng của chính phủ, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế chỉ tổ làm mọi việc tệ hơn mà thôi. Chưa nói tới sự chồng chéo về mặt thể chế, lý do cơ bản nhất là tư duy của các lãnh đạo Đảng thường là bảo thủ, tụt hậu rất xa so với mặt bằng chung các lãnh đạo trên thế giới (chỉ nói ở ASEAN thôi đã thua lắm rồi) nên rất không thích hợp cho một quốc gia đang có nhu cầu cấp thiết phải hiện đại hóa và hội nhập nhanh hơn vào nền kinh tế toàn cầu. Hai cái sai cộng lại không thể thành một cái đúng được, đặc biệt là trong trường hợp này. Nếu điều này xảy ra, nó có nguy cơ càng làm đất nước tụt hậu xa hơn nữa.

Tóm lại, với việc tái lập hai ban này cũng như một số biện pháp khác đã được tiến hành, TBT Trọng và những người cùng suy nghĩ với ông cũng có thể có mong muốn thật lòng là muốn giảm bớt trình trạng tham nhũng đã quá nghiêm trọng và cải thiện được tình hình kinh tế bi đát hiện nay. Tuy nhiên, rõ ràng cuộc Thập tự chinh được TBT Trọng khởi xướng để chống lại tham nhũng và suy thoái kinh tế chắc chắn sẽ thất bại vì nó được dựa trên một nền tảng tư duy hết sức thủ cựu, đầy ảo tưởng, mang nặng niềm tin tôn giáo hơn là thực tiễn, chủ yếu để đánh lừa dư luận và tự đánh lừa chính mình. Dùng sự sai lầm về thể chế để đối phó với sự sai lầm của một người (thủ tướng Dũng) thì chỉ càng làm tình hình xấu thêm vì con người sai còn có thể thay nhanh chứ thể chế sai khi đã được thiết lập sẽ mang tính bền vững khó thay đổi hơn nhiều.

3. Con đường gập ghềnh sắp tới của Việt Nam

Như trong một bài viết của tác giả vào tháng 11/2012 về kinh tế Việt Nam (Viet-studies, 20/11/2012), tác giả có nhận định rằng triển vọng trung hạn của nền kinh tế Việt Nam là rất kém vì những lý do chính sau:

- Hầu hết các cải cách quan trọng cần thiết để giải phóng các nguồn lực tăng trưởng trong trung và dài hạn liên tục bị trì hoãn mà không được thực thi. Nhưng bản thân nhiều cải cách này cũng sai ngay từ định hướng nên kết quả rất khó thành công hay nói đúng hơn là chắc chắn cũng sẽ thất bại.

- Thể chế chính trị hay nói cụ thể hơn là bộ máy lãnh đạo cấp cao ở Việt Nam hiện nay đã mất khả năng “tự sửa sai” và lợi ích của số đông cán bộ lãnh đạo không còn gắn với với lợi ích của đại đa số nhân dân và đất nước nữa.

- Nhiều chính sách kinh tế trong thời gian kể từ khi thủ tướng Dũng lên nắm quyền và đặc biệt trong giai đoạn từ năm 2008 trở lại đây có chất lượng rất kém (ví dụ điển hình gần đây là chính sách quản lý vàng của NHNN).

Đến nay, sau 6 tháng, quan điểm của tác giả vẫn không hề thay đổi mà còn được khẳng định thêm bằng những sự kiện gần đây.

Các chuyên gia đều thấy các bước cải cách cơ cấu quá chậm hay nói đúng hơn là không tiến được gì, chỉ thấy nói, nói và nói. Trong kỳ họp Quốc hội đang diễn ra, ông Đỗ Văn Đương, ĐBQH phải thốt lên: “Tôi thấy báo cáo của Chính phủ rất sơ sài, không phân tích được nguyên nhân, cũng không thấy rõ ràng giải pháp. Trong một trang mà tôi đếm có tới 23 lần các từ “đẩy mạnh, tăng cường, tích cực”. Ta hô hào rất nhiều mà giải pháp cụ thể không được bao nhiêu”. (Tuổi trẻ, 23/5/2013)

Tại sao các cải cách cấu trúc rất cần thiết cho tương lai dài hạn của nền kinh tế mãi bị trì hoãn? Rất nhiều người đã chỉ ra nguồn gốc của nó là do các nhóm lợi ích muốn duy trì hiện trạng (status quo), chống lại sự thay đổi và tầng lớp lãnh đạo thiếu đi quyết tâm chính trị để cải cách hoặc còn tệ hơn là chính họ cũng nằm trong các nhóm lợi ích chống lại sự thay đổi.

Bộ máy lãnh đạo chóp bu của đất nước (Ban chấp hành TW Đảng) hiện nay đã cho thấy họ không thực lòng, không đủ tầm trí tuệ và cũng không có khả năng thực hiện những cải cách mạnh mẽ và cần thiết để đưa đất nước trở lại đường ray tăng trưởng nhanh và bền vững. Đa số họ hiện nay toan tính về quyền lợi cá nhân và phe nhóm nhiều hơn là các vấn đề cấp bách và sát sườn của đất nước. Các cuộc hội nghị của Ban chấp hành TW gần đây diễn ra trong tình hình đất nước suy thoái trầm trọng cả về kinh tế, văn hóa, xã hội nhưng lại không tập trung vào việc tìm ra giải pháp cho những vấn đề đó mà lại chỉ tập trung nhiều nhất vào vấn đề bầu bán nhân sự, mà nằm đằng sau đó là đấu đá vì lợi ích phe nhóm. Không có chính sách đột phá nào được đưa ra. Sửa đổi Hiến pháp (phải được Ban chấp hành TW thông qua trước) được quảng cáo rầm rộ, tốn kém, nhưng cuối cùng chủ yếu chỉ là sửa câu chữ, nhiều vấn đề còn đi thụt lùi về mặt tư duy (như điều 70 trong Dự thảo Hiến pháp sửa đổi bắt quân đội phải thề trung thành với Đảng). Những người có trách nhiệm chính trong việc gây ra tình trạng suy thoái nặng nề hiện nay, cụ thể là thủ tướng Dũng, không hề bị trừng phạt mà lại càng được củng cố vị thế chính trị sau Hội nghị TW 7… Những biện pháp được đưa ra để đối phó với tham nhũng và suy thoái kinh tế lại mang tính bảo thủ, đi ngược với thời đại và cầm chắc là thất bại.

Chỉ cần nhìn người đứng đầu, ông TBT Trọng, là cũng có thể đánh giá được phần nào về chất lượng trí tuệ và bản lĩnh của Ban chấp hành TW hiện nay. Ông cũng bức xúc về tình hình đất nước nhưng những biện pháp ông đưa ra chủ yếu là những công cụ của quá khứ dựa chủ yếu vào niềm tin giống tín ngưỡng tôn giáo với mục đích: “có tình đoàn kết, thương yêu đồng chí; vừa có lý, có tình, …theo phương châm "trị bệnh cứu người", giúp nhau cùng tiến bộ” (QĐND, 15/10/2012) thì làm sao có thể đối đầu được với những “bầy sâu” tham nhũng đầy mưu mô nham hiểm (theo lời của ông chủ tịch nước) đang nhung nhúc trên khắp đất nước này?

Về việc sửa đổi Hiến pháp, TBT Trọng nói: “Lần này chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề thực sự cần thiết, đã rõ, được thực tiễn kiểm nghiệm và có sự thống nhất cao”. (Pháp luật Tp.HCM, 3/5/2013). Theo cách tư duy này thì đừng mong đất nước có được một Hiến pháp hiện đại, dân chủ, phù hợp với thời đại. Đã gọi là chính trị mà cái gì cũng mong có sự “thống nhất cao” thì chỉ là ảo tưởng, đi ngược lại bản chất con người là luôn đa dạng trong ý kiến và sẽ không bao giờ dám quyết đoán đưa những giải pháp đột phá cho đất nước được. Rõ ràng TBT Trọng và các đồng sự trong Ban Chấp hành TW sẵn sàng hi sinh tương lai của đất nước để giữ được sự thống nhất, đồng thuận trong nội bộ đảng của mình.

Tóm lại, như đã nói ở bài trước, tác giả cho rằng ngược với câu khẩu hiệu nổi tiếng của TBT Trường Chinh: “Đổi mới hay là chết” thì câu khẩu hiệu của TBT Trọng và TW hiện nay là: “Thà chết (dân) chứ (nhất định) không đổi mới”, “Thà mất nước chứ không đánh mất chế độ”.

Sau khi đã mất niềm tin ở Ban chấp hành TW thì một số người kỳ vọng nhiều vào kỳ họp Quốc hội lần này với việc lần đầu tiên có việc bỏ phiếu tín nhiệm cho 49 người được Quốc hội bầu. Bản thân có đại biểu Quốc hội cho rằng việc chạy phiếu rất khó vì có 500 đại biểu từ nhiều vùng khác nhau[2]. Tuy nhiên, vấn đề là ở chỗ có 500 đại biểu nhưng đại đa số đều có chung một nguồn gốc: Đảng Cộng sản (hơn 91%)![3]. Ở đây, tác giả chỉ xét riêng về trường hợp liệu Quốc hội có bỏ phiếu tín nhiệm ở mức thấp cho thủ tướng Dũng hay không?

Tác giả có khảo sát thử danh sách đại biểu Quốc hội của 15 tỉnh và 2 thành phố Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh thì thấy số đại biểu giữ các chức vụ trung, cao cấp trong Đảng như: phó bí thư tỉnh ủy, thường vụ tỉnh ủy, tỉnh ủy viên, ủy viên TW, ủy viên BCT, phó bí thư đảng ủy khối… hoặc tệ nhất thì cũng nằm trong huyện ủy… thường rất cao, địa phương nào cũng phải ở mức 2/3 trở lên. Cụ thể, trong 111 ĐBQH của 15 tỉnh thì số này chiếm khoảng 71 người, trong đó có 18 ủy viên TW, 4 ủy viên Bộ Chính trị. Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh mỗi địa phương có 30 ĐBQH, tổng cộng là 60 người thì trong đó số đại biểu là đảng viên cỡ trung, cao cấp trở lên là 40, trong đó có 3 ủy viên TW, 3 ủy viên Bộ Chính trị. Như vậy, tỷ lệ đảng viên trung, cao cấp trong Quốc hội chiếm khoảng 65% trở lên.

Chắc chắn, suy nghĩ và cách tư duy của số đảng viên trung, cao cấp này không khác nhiều với Ban chấp hành TW và họ cũng sẽ bị ảnh hưởng nhiều bởi quyết định Ban chấp hành TW thông qua các cuộc họp Đảng, các cuộc phổ biến nghị quyết, các mối quan hệ cá nhân, các cuộc vận động hành lang… Trong lịch sử Quốc hội những năm gần đây cũng chưa thấy bao giờ Quốc hội bỏ phiếu trái ý với quyết định từ Ban chấp hành TW cả dù trước đó có thể thảo luận rất sôi nổi với nhiều ý kiến trái chiều. Cứ nhìn ví dụ rõ ràng về dự án bauxite là thấy. (Trường hợp duy nhất mà Quốc hội có vẻ có ý kiến độc lập và bỏ phiếu khác với dự kiến là việc không thông qua dự án xây dựng Đường sắt cao tốc nhưng nên nhớ là TW Đảng chưa cho ý kiến về dự án này).

Như vậy, khi Hội nghị TW6 và 7 đã không thể kỷ luật được thủ tướng Dũng và phe nhóm, thậm chí vị thế của ông này hiện nay còn được nâng cao hơn[4] thì chắc chắn không thể mong các đại biểu Quốc hội lại bỏ phiếu chống thủ tướng được. Chưa tính tới các cuộc vận động hành lang cộng với tâm lý cả nể, xuê xoa, đại khái của người Việt Nam, tác giả tin rằng, tỷ lệ tín nhiệm của thủ tướng sẽ phải từ 70-80% trở lên.

Nếu có thành viên chính phủ nào bị bỏ phiếu tín nhiệm ở mức thấp thì có lẽ sẽ là thống đốc Ngân hàng nhà nước Nguyễn Văn Bình. Như trong một bài trước của tác giả về thống đốc Bình (Viet-studies, 23/2/2013) , tác giả cho rằng việc thống đốc Bình đưa NHNN vào cuộc chiến với vàng như hiện nay là một toan tính sai lầm, thiếu suy nghĩ chín chắn, mang lại rất nhiều tác hại cho người dân, cho nền kinh tế và có thể làm tiêu tan sự nghiệp chính trị của thống đốc Bình. NHNN đã đưa ra nhiều lập luận và dẫn chứng để chứng tỏ cách điều hành thị trường vàng hiện nay là hợp lý (Vneconomy, 8/5/2013) . Tuy nhiên, chỉ xin nói thêm là bất cứ chính sách vĩ mô nào cũng phải có sự đánh đổi và tất nhiên chính sách về vàng hiện nay của NHNN cũng sẽ phải có một số kết quả nào đó, vấn đề là liệu cái giá phải trả cho các “kết quả” đó có quá lớn hay không. Xin nhắc lại là bản thân các lập luận của Marx và những người theo ông về ưu thế của nền kinh tế kế hoạch tập trung so với kinh tế thị trường như: không sử dụng lãng phí các nguồn lực vì không tạo ra sản phẩm thừa, hướng nguồn lực khan hiếm vào những ngành sản xuất có ích cho quá trình phát triển, triệt tiêu sự bất công vì thặng dư của quá trình sản xuất sẽ được đưa vào ngân sách rồi tái phân phối cho người lao động (giống lập luận của NHNN về việc nguồn thu từ giá vàng cao sẽ được đưa vào ngân sách rồi được đầu tư trở lại cho người dân)… đều hết sức hấp dẫn, xác đáng và khó bị bác bỏ về mặt lập luận. Tuy nhiên, cuối cùng rồi thì mô hình đó cũng thất bại vì nó dựa trên quá nhiều giả định không tưởng về bản chất con người và đi ngược lại các qui luật cơ bản của kinh tế thị trường. Tác giả tin chắc chính sách quản lý vàng của NHNN hiện nay cũng sẽ không đi ra ngoài sự thất bại này vì nó dựa trên các công cụ hành chính đi ngược hoàn toàn với thị trường, với kinh nghiệm của các nước khác trên thế giới… Các quốc gia khác cũng đạt được những “kết quả” mà NHNN khoe, thậm chí còn tốt hơn nhiều nhưng họ không bắt người dân và nền kinh tế phải trả một cái giá quá cao như NHNN đang làm ở Việt Nam.

Chưa kể, chính sách quản lý vàng hiện nay đã đưa NHNN vào cuộc tranh cãi bất tận với đa số các chuyên gia phản đối chính sách này. Người dân cũng bất bình vì khoảng cách giữa giá vàng trong nước và giá vàng quốc tế. Dù thống đốc Bình và NHNN có biện minh thế nào đi chăng nữa về các chỉ số vĩ mô thì logic của người dân rất đơn giản: không ai muốn mua hàng giá đắt cả. Nếu giá vàng trong nước cao hơn một cách quá phi lý với giá vàng thế giới thì họ đều nghĩ họ đang bị bóc lột bởi những chính sách của NHNN. Họ sẽ không còn tin những gì mà NHNN hứa hẹn vì chính trước đó thống đốc Bình đã nói giá vàng trong nước cao hơn thế giới 400.000 đồng/lượng là đã có đầu cơ nhưng hiện nay có lúc giá chênh lệch tới gần 7 triệu đồng/lượng! Tất cả những ai có hiểu biết về hoạt động của một ngân hàng trung ương đều biết rằng một trong những yếu tố then chốt làm nên sự hoạt động thành công của nó phải là sự khả tín hay nói cách khác là mức độ tin cậy của người dân vào NHTW. Những tranh cãi qua lại liên miên với các chuyên gia và sự bất bình của người dân đã làm xói mòn nghiêm trọng uy tín của NHNN và triệt tiêu niềm tin của người dân với tổ chức này. Chính vì thế tác giả hoàn toàn đồng ý với TS Phạm Chí Dũng rằng thống đốc Bình phải ra đi (BBC, 14/5/2013) thì NHNN Việt Nam mới phần nào có thể lấy lại niềm tin của người dân.

Tóm lại, dù các đại biểu Quốc hội hiện nay trong thảo luận có nhiều phát biểu rất hăng hái và bức xúc về hiện tình của nền kinh tế đến đâu nhưng với chất lượng thể chế, chất lượng chính sách, chất lượng quan chức như hiện nay thì tác giả vẫn chưa thấy đâu là lối thoát của nền kinh tế và tương lai của đất nước còn rất mờ mịt.

Trần Ngân

---------------------

[1] Về nhân sự lãnh đạo, Ban Bí thư yêu cầu bố trí cán bộ cỡ ủy viên thường vụ tỉnh/thành ủy làm trưởng ban nội chính. Nơi chưa có điều kiện thì giao vị trí quan trọng này cho cấp ủy viên thuộc diện được quy hoạch vào thường vụ tỉnh/thành ủy khóa tới. (Vietnamnet, 5/5/2013).

[2] Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa - Giáo dục và Thanh thiếu niên nhi đồng của Quốc hội, Nguyễn Thanh Hải nhận định: “Việc cùng lúc tiến hành lấy phiếu đánh giá tín nhiệm với 49 chức danh quan trọng nhất quả thật sẽ ít nhiều gây áp lực đối với các đại biểu Quốc hội”. Tuy nhiên, bà Hải tin rằng Quốc hội sẽ thực hiện công việc này một cách thực chất vì “với một tập thể gần 500 người, đại diện cho mọi vùng miền, mọi thành phần cử tri trong xã hội thì việc “chạy phiếu” là rất khó. (Kienthuc.net.vn, 21/5/2013)

[3] Quốc hội khóa 13 có 42 người ngoài Đảng trúng cử, chiếm tỷ lệ 8,40% (Dân trí, 3/6/2011)

[4] Thủ tướng Dũng là một nhà chính trị cực kỳ khôn ngoan và lão luyện, khác hẳn sự gà mờ và non nớt của TBT Trọng. Hãy nhớ cách thủ tướng xây dựng phe cánh bằng cách thâu tóm quyền lực kinh tế bằng việc giành quyền bổ nhiệm ban lãnh đạo các tập đoàn kinh tế, bổ nhiệm cho hàng trăm tướng công an… Thủ tướng Dũng cũng rất giỏi trong việc xây dựng hình ảnh trước công chúng và lấy lòng giới lãnh đạo quân đội khi thời gian gần đây liên tục đi thăm các quân chủng phòng không, không quân hay sang tận Nga để thị sát các tàu ngầm mà Việt Nam sắp mua. Hiện nay nhiều người có nói rằng nếu có thay thủ tướng Dũng cũng chả có ai xứng đáng để đưa lên. Theo tác giả đây cũng chính là cách để thủ tướng Dũng duy trì quyền lực của mình. Tức là khác với những người tiền nhiệm như ông Võ Văn Kiệt và Phan Văn Khải đã có ý thức bồi dưỡng cho những cán bộ kế cận thay thế mình thì thủ tướng Dũng đã cố tình sử dụng những người có năng lực kém, hay phát ngôn những câu trời ơi làm người dân thất vọng (như PTT Nhân hay bộ trưởng Thăng là ví dụ điển hình) để càng làm nổi bật mình và không tạo ra đối thủ chính trị trong tương lai.

Tác giả gửi cho viet-studies ngày 25-5-13

Tham nhũng thành thói quen xấu của nhiều công chức

Trao đổi với Tiền Phong, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội Trần Đình Nhã cho rằng hiện nay tham nhũng đang rất nguy hiểm, trở thành một thói quen xấu của không ít cán bộ, công chức.

Cần cơ quan chống tham nhũng độc lập

Trong bối cảnh tham nhũng được Chính phủ báo cáo rất là nghiêm trọng, trước Quốc hội ông đã đề xuất thành lập cơ quan độc lập về phòng chống tham nhũng (PCTN)?

Tôi đề xuất một cơ quan PCTN độc lập vì đây là việc nên làm trong lúc này. Các cơ quan “phân vai” trong chống tham nhũng có đủ từ điều tra cho đến xét xử, nhưng hiệu quả không cao. Trước nạn tham nhũng tràn lan như thế, tôi thấy cần thành lập một cơ quan đặc biệt để tấn công vào những vụ tham nhũng lớn. Không phải ta tha cho tham nhũng nhỏ mà trước mắt cơ quan này tập trung vào những vụ lớn, có tính lan tỏa.

Mô hình cơ quan này do Quốc hội lập ra để bảo đảm tính độc lập, không bị chi phối bởi các cơ quan hành pháp, tư pháp hay một cấp nào khác. Cơ quan này sẽ tập hợp lực lượng ưu tú, có khả năng đánh vào những vụ tham nhũng lớn. Ngoài điều tra phát hiện tham nhũng, cơ quan đó có tính chất như một cơ quan đứng đầu trong tất cả các cơ quan về PCTN.

Cơ quan PCTN phải có thực quyền, có thể yêu cầu các cơ quan PCTN hiện nay báo cáo, khởi tố vụ án, tự mình điều tra. Mô hình này thực ra không mới, nhiều nước đã có và tương đối thành công. Khi tôi đề xuất nhiều ý kiến ĐBQH đồng ý nhưng có ý kiến cho rằng chưa chín. Có ý kiến đề xuất đưa cơ quan này vào Hiến pháp. Nhưng tôi cho rằng với quy định hiện hành, Quốc hội có thể lập một cơ quan độc lập về PCTN như vậy.

Chính phủ đánh giá về tham nhũng khá nghiêm khắc, còn ông đánh giá về hiệu quả PCTN hiện nay ra sao?

Tình hình tham nhũng Chính phủ đã có đánh giá rồi. Theo tôi, không biết nên buồn hay vui bởi có ý kiến cho rằng ở Việt Nam hiện nay, nhân dân không còn bức xúc với tham nhũng vặt nữa. Có lẽ chúng ta phải nhìn nhận ý kiến này thật nghiêm túc. Bản thân tôi cũng phân vân không biết buồn hay vui về điều này.

Thỉnh thoảng một số vụ tham nhũng cũng bị phát hiện nhưng không lớn, không phải tham nhũng chững lại, mà là ta chưa có phương sách gì mới để chống tham nhũng, kể cả sau khi đã sửa Luật PCTN.

Có ý kiến cho rằng cơ quan PCTN đã đầy đủ, Luật không thiếu, vì sao tham nhũng vẫn phức tạp, nghiêm trọng?

Đúng là hệ thống cơ quan PCTN nhiều, quy định của Luật đầy đủ, lực lượng không thiếu, hô hào cũng nhiều, tiền cấp đủ, nhưng kết quả không như mong muốn. Chính vì vậy, chúng ta phải xem lại cách làm. Tại sao chúng ta không xem lại mô hình PCTN của chúng ta xem có phát huy được không?

Phiếu tín nhiệm không mấy tác dụng chống tham nhũng

Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ lấy phiếu tín nhiệm, ông có nghĩ sẽ có tác dụng trong phòng ngừa, ngăn chặn tham nhũng?

“Số quà trả lại thời gian qua rất hãn hữu. Người ta coi việc nhận quà như một thói quen xấu, nhưng vì người trên nhận được thì người dưới cũng nhận được. Tôi sẽ nêu lại vấn đề này tại Quốc hội” - Ông Trần Đình Nhã

Tôi nghĩ việc lấy phiếu không có mấy tác dụng, vì chúng ta chỉ lấy phiếu tín nhiệm một số người đứng đầu các cơ quan, tổ chức. Nếu bản thân họ không tham nhũng thì không sao, nếu nghi ngờ họ tham nhũng thì lại chưa chứng minh được. Cho nên những người lấy phiếu không bị đánh giá bởi Luật PCTN. Còn việc đấu tranh PCTN ở ngành mình, cơ quan mình thì những người này cũng hô hào, chỉ đạo rất mạnh. Vì vậy, đánh giá trách nhiệm của họ rất khó.

ĐBQH nhận diện tham nhũng bây giờ rất tinh vi dưới vỏ bọc là quà biếu có giá trị rất lớn nhưng chúng ta chưa có biện pháp ngăn chặn?

Tôi nhớ năm 2007, Thủ tướng đã ban hành quy định về nhận quà biếu. Tôi sẽ đặt lại vấn đề này với Chính phủ, sau 6 năm nhìn lại quy định này xem đã làm được những gì. Có những quyết định của Thủ tướng thì răm rắp, như cấm pháo nổ, đội mũ bảo hiểm, các ngành các cấp lao vào cuộc, có hiệu quả.

Nhưng quy định này dường như chưa phát huy tác dụng nhiều. Đó là cái gì, phải chăng tham nhũng đã trở thành cái gì đó thân thuộc, không đáng nói. Có khi người ta cho rằng, hay ông này không được cái gì trong các vụ chia chác, nên ông hay nói; có mấy cái quà biếu lặt vặt mà các ông cũng nói mãi làm gì?!

Nhưng, tôi thấy đây là một vấn đề rất lớn trong đấu tranh PCTN. Quà biếu không chỉ giá trị tiền mà đó là nhân cách, thước đo của một người cán bộ, đảng viên. Bác Hồ khi nhận được cam còn băn khoăn, day dứt, làm thơ cảm ơn. Bây giờ tại sao cán bộ lại không như vậy?

Cảm ơn ông !

Nguyễn Tuấn

(Tiền phong)

Quốc hội xác nhận đang diễn “tấu hài”

Trong kỳ họp thứ 5 của Quốc hội khóa 13, đang diễn ra tại Hà Nội, báo giới sẽ không được tham dự nhiều phiên họp, thảo luận về những vấn đề mà dân chúng muốn biết diễn biến.

Theo các tin tức bên lề cuộc họp, báo giới không được tham dự các phiên thảo luận về bỏ phiếu miễn nhiệm Bộ trưởng Tài chính và Tổng Kiểm toán Nhà nước đương nhiệm, phê chuẩn đề nghị bổ nhiệm Bộ trưởng Tài chính mới, bầu Tổng Kiểm toán Nhà nước mới.

Báo giới cũng không được tham dự buổi báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc chuẩn bị tổ chức “lấy phiếu tín nhiệm”, “bỏ phiếu tín nhiệm” và các phiên thảo luận về vấn đề này.

Sau khi thông tin vừa kể được công bố, ông Nguyễn Minh Thuyết – cựu đại biểu Quốc hội CSVN – cho biết, điều đó làm “nhiều người băn khoăn” vì Luật Tổ chức Quốc hội qui định “Quốc hội họp công khai”.

Quốc hội CSVN sẽ “họp kín” khi “lấy phiếu tín nhiệm” để… “củng cố niềm tin của nhân dân”. (Hình: Báo điện tử Đảng CSVN)

Không phê phán trực tiếp nhưng ông Thuyết khẳng định, “họp công khai” là thông lệ ở các quốc gia dân chủ vì dân chúng có quyền được biết những người mà họ ủy quyền tham gia Quốc hội, đã bàn và quyết định như thế nào về những vấn đề quốc kế dân sinh.

Nhân vật này nhấn mạnh, “Quốc hội chỉ họp kín trong một số trường hợp, thường là để bàn những việc liên quan đến bí mật quốc gia”.

Theo ông Thuyết, bầu và phê chuẩn các chức danh lãnh đạo cơ quan nhà nước không thuộc phạm vi bí mật quốc gia. Mặt khác, trong kỳ họp này, lần đầu tiên, Quốc hội tổ chức lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm nên sinh hoạt đó và các buổi thảo luận về vấn đề đó rất cần được công khai.

Thông tin càng được công khai, dân chúng càng thêm tin tưởng vào sự công tâm của các đại biểu Quốc hội và ý nghĩa của hoạt động lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm. Quốc hội là của dân, cần đáp ứng tốt nhất yêu cầu công khai, minh bạch trước dân về hoạt động của mình.

Có lẽ cũng nên nhắc lại rằng, cuối năm ngoái, Quốc hội CSVN thông qua một nghị quyết về “lấy phiếu tín nhiệm” và “bỏ phiếu tín nhiệm”.

Theo đó, “lấy phiếu tín nhiệm” là công việc sẽ tiến hành hàng năm, đối với 49 chức danh vốn do các đại biểu Quốc hội từng bỏ phiếu bầu chọn: Chủ tịch Nhà nước, Phó Chủ tịch Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, các thành viên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội, Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng và những thành viên khác của chính phủ, Chánh án Tòa án Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước.

Còn “bỏ phiếu tín nhiệm” là công việc sẽ tiến hành đối với những người không đạt mức độ tín nhiệm ở vòng “lấy phiếu tín nhiệm” (bị 2/3 đại biểu Quốc hội xác định là “không tín nhiệm”, hoặc trong hai năm liền bị 1/2 đại biểu Quốc hội xác định là “không tín nhiệm”). Hoặc bị Ủy ban thường vụ Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội hay 20% đại biểu Quốc hội yêu cầu “bỏ phiếu tín nhiệm”.

Trong kỳ họp này, lần đầu tiên, các đại biểu Quốc hội CSVN sẽ cho biết họ “tín nhiệm” hoặc “không tín nhiệm” những ai trong nhóm 49 chức danh mà họ đã bỏ phiếu bầu. Quyết định tổ chức “lấy phiếu tín nhiệm” hàng năm được tuyên truyền là một bước “đột phá” của tiến trình “xây dựng nhà nước pháp quyền”, “xây dựng xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”, “củng cố niềm tin của nhân dân”. Bước “đột phá” này chưa diễn ra thì chính Quốc hội CSVN ra lệnh cấm xem, cấm tường thuật diễn biến thực tế.

Cũng cần nhắc lại là dù được quảng cáo rầm rộ, vẫn có rất ít người tin vào hiệu quả của chuyện “lấy phiếu tín nhiệm” hàng năm. Trả lời BBC hôm khai mạc kỳ họp thứ 5 (20 tháng 5), ông Dương Trung Quốc – một đại biểu Quốc hội – cho biết, giống như nhiều người, ông băn khoăn về “kết quả cuối cùng” của việc “lấy phiếu tín nhiệm”. Theo ông Quốc, sự đồng thuận của dân chúng về kết quả cuối cùng là thử thách lớn nhất của Quốc hội.

Thành ra, ông Quốc tin là phải công khai chuyện từng đại biểu Quốc hội đã bỏ phiếu “tín nhiệm” ai và “không tín nhiệm” ai. Làm như thế thì dân chúng mới biết đại biểu mà họ bầu vào Quốc hội có làm đúng ý họ hay không. Làm như thế còn nhằm giảm sự chi phối của các “quan hệ xã hội gắn liền với lợi ích”, khi đại biểu Quốc hội tham gia “lấy phiếu tín nhiệm”.

Những suy nghĩ và đề nghị của ông Dương Trung Quốc không phải là cá biệt. “Lấy phiếu tín nhiệm” có thể sẽ là “con dao hai lưỡi”, nên giờ chót, trước thời điểm chính thức “lấy phiếu tín nhiệm”, Quốc hội CSVN quyết định cấm báo giới tham dự.

(Người Việt)

NNC Dương Danh Dy đưa ra các giải pháp bảo vệ ngư dân ở Hoàng Sa

(GDVN) - “Chúng ta không thể cứ hô hào là bà con ta cứ ra biển đi nhưng đến khi họ bị Trung Quốc lấy mất về ngư cụ thì không ai sẽ đứng ra nhận trách nhiệm hỗ trợ cho họ. Bên cạnh đó, tôi nghĩ các phóng viên, nhà báo cũng phải cố gắng đến tận nơi bà con ngư dân, xem họ sinh sống, đánh cá ra sao, từ đó mới có thể phản ánh chính xác tới nhân dân cả nước về những khó khăn mà họ đang phải gánh chịu”, nhà nghiên cứu Dương Danh Dy cho biết.
Các nước lớn sẽ chặn TQ bành trướng Biển Đông vì lợi ích của chính họ
"4 giải pháp cấp bách chặn đứng mưu đồ chiếm lĩnh Biển Đông của TQ"
Biển Đông: Đưa nhau ra toà cũng là một biện pháp rất sòng phẳng
TQ đưa tin về các hoạt động trái phép ở Biển Đông nhằm mục đích gì?
"Trung Quốc leo thang trong mưu đồ ’bá chiếm’ Biển Đông"
Như tin đã đưa, tối 21/5, Tàu cá QNg 90917 TS cùng 15 ngư dân hành trình từ Hoàng Sa về Quảng Ngãi đã bị tàu có sơn chữ China quyết liệt cản đường, uy hiếp và suýt bị đâm chìm trên biển. Những ngư dân đã may mắn thoát nạn nhưng con tàu trở về với nhiều vết thương trên thân tàu, thiệt hại hàng trăm triệu đồng

TRUNG QUỐC LEO THANG GÂY CẲNG THẲNG BIỂN ĐÔNG

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình Biển Đông cũng như những khó khăn, nguy hiểm mà bà con ngư dân Việt Nam đang phải đối mặt khi đánh bắt trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa, PV báo Giáo dục Việt Nam đã có cuộc trao đổi với nhà nghiên cứu Dương Danh Dy, nguyên Tổng lãnh sự Việt Nam tại Quảng Châu, Trung Quốc xung quanh vấn đề này.

Nhà nghiên cứu Dương Danh Dy

PV: Thưa ông, theo phản ánh của báo chí, một tàu cá Quảng Ngãi lại vừa bị 16 tàu thép có vũ khí, có sơn chữ China rượt đuổi ngay trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và đã gây nguy hiểm, đe dọa đến tính mạng của ngư dân, ông có thể cho biết một vài đánh giá của mình về sự kiện này?

NNC Dương Danh Dy: Thường xuyên theo dõi tình hình Biển Đông qua báo chí Việt Nam cũng như nước ngoài, trong đó có báo chí Trung Quốc tôi thực sự cảm thấy lo ngại và căm phẫn trước những hành động ngày càng leo thang của TQ trên Biển Đông, đặc biệt là tại hai khu vực quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.

Quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam là điều không thể chối cãi, chúng ta có đầy đủ bằng chứng về lịch sử cũng như pháp lý để khẳng định điều đó. Tuy nhiên do những nguyên nhân lịch sử, quần đảo Hoàng Sa đã bị Trung Quốc dùng vũ lực chiếm đoạt phi pháp từ năm 1974 và phái quân đồn trú trái phép từ đó đến nay. Trong suốt khoảng thời gian từ 1974 đến hiện tại, Trung Quốc đã liên tục xua đuổi, ngăn cản trái phép, thậm chí là phá hủy tàu thuyền, bắt bớ hay đe dọa tính mạng ngư dân Việt Nam đang đánh bắt trên vùng biển chủ quyền của Việt Nam.

Thời gian gần đây, đặc biệt kể từ sau khi thành lập trái phép cái gọi là “thành phố Tam Sa”, hoạt động phi pháp của Trung Quốc ở Hoàng Sa nói riêng, Biển Đông nói chung đang ngày một leo thang, nguy hiểm. Trong đó, những vụ xâm phạm chủ quyền lãnh hải Việt Nam, xua đuổi tàu cá Việt Nam đánh bắt tại vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa đang ngày một gia tăng.

Cách đây không lâu, ngày 20-3-2013 một tàu cá của ngư dân tỉnh Quảng Ngãi trong lúc đang đánh bắt cá tại ngư trường truyền thống thuộc khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam đã bị tàu quân sự Trung Quốc nổ súng bắn cháy cabin. Vụ việc này đã khiến dư luận Việt Nam và khu vực hết sức phẫn nộ và quan ngại trước hành động lộng hành của phía Trung Quốc không chỉ xâm phạm chủ quyền của Việt Nam mà còn đe dọa đến an toàn tính mạng của ngư dân Việt Nam.

Theo báo chí phản ánh thì, chiều 20/5, một tàu đánh cá nhỏ của Việt Nam đánh bắt ở Hoàng Sa, cách vùng biển Quảng Ngãi khoảng 130 hải lý thì gặp đoàn tàu 16 chiếc đi thành hai tốp đuổi theo tấn công , dùng tàu lớn đâm thẳng vào những chiếc tàu cá nhỏ của ngư dân mình. Mặc dù báo phản ánh là tàu “sơn chữ China”, có trang bị vũ khí nhưng cá nhân tôi khẳng định rằng đó là tàu công vụ Trung Quốc (vũ trang hoặc bán vũ trang) bởi chỉ có Trung Quốc và Đài Loan là đòi “chủ quyền” ở quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, trong khi tàu công vụ của Đài Loan chưa bao giờ mon men tới khu vực này. Người ta chỉ thấy tàu Trung Quốc thường xuyên hoạt động trái phép tại đây và cản trở hoạt động đánh bắt bình thường của ngư dân Việt Nam.

Rõ ràng đây là một bước leo thang mới của Trung Quốc...

PV: Phía Trung Quốc rõ ràng đang leo thang nguy hiểm như vậy ở Biển Đông nói chung và Hoàng Sa nói riêng, theo ông ta phải làm gì để đảm bảo an toàn cho ngư dân, động viên bà con yên tâm bám biển, vừa bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc, vừa tiến hành hoạt động đánh bắt bình thường?

Về mặt ngoại giao, Việt Nam cần phải phản đối kiên quyết, kịp thời thông qua đường ngoại giao song phương cũng như trên bình diện ngoại giao đa phương và truyền thông, dư luận. Bởi nếu không Trung Quốc ắt sẽ được đằng chân lân đằng đầu và còn gây ra nhiều rắc rối, nguy hiểm cho bà con ngư dân ta khi đánh bắt ở vùng biển chủ quyền của ta ở Hoàng Sa.

Các lực lượng chức năng cũng cần phải phối hợp chặt chẽ và có kế hoạch tăng cường bảo vệ ngư dân khi khai thác ở Hoàng Sa. Việc này khó, nhạy cảm bởi dễ có thể bị đối phương lợi dụng lu loa rằng Việt Nam khiêu khích, nhưng vẫn phải làm. Cần có sự nỗ lực, phối hợp và cảm thông từ nhiều phía, cả trong lẫn ngoài.

Thêm chú thíchTàu cá mang số hiệu QNg 96382 TS của ngư dân tỉnh Quảng Ngãi hoạt động nghề cá bình thường tại ngư trường truyền thống thuộc khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị tàu Trung Quốc bắn cháy cabin. Ảnh: Tuổi trẻ

PV: Để tránh bị phía Trung Quốc lợi dụng, chụp mũ cho hoạt động bảo vệ ngư dân của các lực lượng chức năng của ta cũng như ngăn chặn việc họ chối bay chối biến những hành vi xâm phạm chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa và những vụ rượt đuổi, đe dọa ngư dân Việt Nam đánh bắt tại vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa, Trường Sa, chúng ta cần làm gì, thưa ông?

NNC Dương Danh Dy: Tôi thấy chúng ta cần dùng ngay “bài” của Trung Quốc để đối phó với các hoạt động của Trung Quốc

Thứ nhất là về tổ chức, mỗi khi tàu cá Trung Quốc kéo sang vùng biển chủ quyền của các nước khác hoặc những vùng biển tranh chấp để đánh bắt trái phép, chúng thường đi thành tốp khá đông, chưa kể tàu cá Trung Quốc hiện nay thường khá lớn và được trang bị nhiều thiết bị hiện đại, trong đó có hệ thống định vị vệ tinh để liên lạc với nhau.

Việc đóng tàu lớn để ra khơi xa là việc cần làm, nhưng không phải ngày một ngày hai, nhưng việc bà con liên kết lại, ra khơi theo nhóm sẽ an toàn hơn, và cũng dễ đối phó hơn khi đối mặt với tàu Trung Quốc. Nếu được, nên tăng cường trang thiết bị kỹ thuật cho các tàu cá Việt Nam vừa để kiểm soát hoạt động, đảm bảo an ninh, vừa kịp thời hỗ trợ cho bà con trong những tình huống khẩn cấp.

Thứ 2, thủ đoạn của Trung Quốc rất xảo quyệt khi phái phóng viên, nhà báo đi theo các đoàn tàu cá, tàu công vụ Trung Quốc xâm phạm các vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Một mặt chúng tranh thủ tuyên truyền cái gọi là “chủ quyền” trái phép ở Biển Đông và 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, mặt khác chúng có thểđưa tin đảo lộn đúng sai, chụp mũ cho các hoạt động tự vệ của tàu cá Việt Nam là “khiêu khích”.

Khi thấy cần chúng ta sẽ cử phóng viên, nhà báo đi theo những chuyến ra khơi cùng ngư dân, phản ánh cuộc sống, làm ăn trên biển cũng như những tấm gương kiên cường bảo vệ chủ quyền đất nước, đồng thời ghi lại bằng chứng tố cáo các hoạt động phạm pháp của tàu cá, tàu công vụ Trung Quốc.

Đồng thời, cũng cần trang bị và huấn luyện trực tiếp cho ngư dân cách sử dụng máy ảnh, camera và các thiết bị tương tự khác. Tôi nghĩ điều này hoàn toàn có thể làm được và cũng không mất quá nhiều chi phí , nhưng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho bà con ngư dân cũng như cho công tác đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Cần những hành động cụ thể để giúp đỡ bà con ngư dân yên tâm ra khơi, bám biển (ảnh VTV)

PV: Lâu nay chúng ta vẫn kêu gọi phải ủng hộ, giúp đỡ và chia lửa với ngư dân nơi tuyến đầu cương vực lãnh hải của Tổ quốc, vậy theo ông về mặt này chúng ta đã làm được đến đâu? Chính sách hỗ trợ của ta với ngư dân đã được triển khai như thế nào?

NNC Dương Danh Dy: Về chủ chương, chính sách ủng hộ giúp đỡ bà con ngư dân, tôi thấy đều có cả, nhưng triển khai trong thực tế và hiệu quả mang lại thì đòi hỏi có những cố gắng hơn . Cần phải giúp đỡ bà con bằng những việc làm cụ thể như cho vay vốn nâng cấp tàu đánh cá công suất mạnh hơn, chạy nhanh hơn nữa ..

Bản thân cuộc sống của ngư dân vốn dĩ đã rất nhiều khó khăn, giàu lên từ biển và nghèo đi cũng vì biển. Chưa kể sóng gió, bão táp và những rủi ro do thiên tai gây ra, ngày nay những ngư dân đánh bắt tại vùng biển chủ quyền của Việt Nam ở Hoàng Sa còn phải hàng ngày hàng giờ đối phó với tàu Trung Quốc.

Một chuyến đi biển mà bị tàu Trung Quốc vây bắt là có thể trở về tay trắng. Như 2 trường hợp vừa rồi, 1 bị bắn cháy cabin, một bị đâm thẳng vào mũi tàu may mắn là còn toàn tính mạng trở về Do đó hơn bao giờ hết, nhà nước, các địa phương, các tổ chức xã hội cần có phương án cụ thể hỗ trợ ngư dân cả về vật chất cũng như tinh thần

PV: Theo ông, về việc hỗ trợ ngư dân, cụ thể trong lĩnh vực tài chính - cho vay vốn ưu đãi, theo ông ta đã làm được đến đâu? Đã đáp ứng được yêu cầu của bà con chưa và tại sao?

NNC Dương Danh Dy: Tôi cho rằng nhà nước cần vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa, Ngân hàng Nhà nước phải là đơn vị đứng ra điều phối, đảm nhiệm việc này, ngoài ra cũng rất hoan nghênh những Ngân hàng tư nhân khác. Ngư dân đánh bắt ở Hoàng Sa không chỉ đơn thuần là những người đi đánh cá, họ còn là những chiến sĩ trên tuyến đầu bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc, phải đối mặt với rất nhiều rủi ro cho nên nhà nước, các tổ chức kinh tế - xã hội phải có trách nhiệm chung tay giúp đỡ họ.

Qua báo chí cũng qua một vài tiếp xúc với ngư dân, tôi thấy rằng việc vay vốn ngân hàng để đóng tàu lớn, mua trang bị hiện đại đi biển còn gặp nhiều khó khăn. Tài sản cả đời của ngư dân có bao nhiêu dồn hết vào con tàu, nhưng nếu bị Trung Quốc vây bắt và tịch thu ngư cụ, làm hỏng tàu thuyền hay bắt chuộc người, thì họ lại trở thành tay trắng, thậm chí còn lâm vào cảnh nợ nần.

Nhưng không vì thế mà ngư dân chúng ta chịu bỏ biển, họ vẫn kiên cường bám trụ, chính vì thế chúng ta phải có chính sách ưu đãi riêng dành cho ngư dân. Nguồn tài trợ có thể một phần từ ngân sách, một phần huy động trong xã hội, mọi người dân đóng góp và chia lửa với ngư dân. Theo tôi, việc này cần làm sớm, làm thật rốt ráo giúp bà con có kế sinh nhai và bảo vệ chủ quyền của tổ quốc.

Chúng ta không thể cứ hô hào, kêu gọi chung chung. Chủ trương, chính sách đã có, vấn đề bây giờ là phải đẩy mạnh việc triển khai,.

PV: Xin chân thành cảm ơn ông!

Viết Cường (Thực hiện)
( Giáo Dục )

Sở Y tế Cà Mau “bòn rút” ngân sách hàng chục tỷ đồng

Thanh tra Sở Y tế đi kiểm tra công tác xây dựng cơ bản tại huyện Năm Căn vào năm 2012 Ảnh: TV

Ngày 24/5, Thanh tra tỉnh Cà Mau cho biết, ngành y tế của tỉnh đã cố ý làm trái các quy định của Nhà nước với số tiền sai phạm lên đến trên 21 tỉ đồng.

Từ năm 2009 đến 2012, hàng loạt bệnh viện có dấu hiệu thao túng đấu thầu thuốc phục vụ việc khám, chữa bệnh cho người dân bằng việc bỏ qua quy định của Nhà nước về đấu thầu dẫn đến xét thầu sai để trục lợi. BV Đa khoa tỉnh Cà Mau gây thiệt hại cho ngân sách số tiền hơn 7,7 tỉ đồng, BV Đa khoa khu vực Cái Nước gây thiệt hại hơn 880 triệu đồng và BV Đa khoa huyện Năm Căn gây thiệt hại ngân sách gần 160 triệu đồng. Các bệnh viện, cơ sở y tế khác trong tỉnh áp giá mua thuốc theo kết quả đấu thầu của BV Đa khoa tỉnh Cà Mau gây thiệt hại cho ngân sách thêm 12,2 tỉ đồng.

Ngoài ra, các sai phạm khác ở lĩnh vực quản lý thu chi, xây dựng cơ bản, mua sắm thiết bị, các chương trình mục tiêu… cũng bị thanh tra phát hiện với số tiền sai phạm gần 6 tỉ đồng.

Theo kết luận thanh tra, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Cà Mau, ông Huỳnh Trung Kiên đã buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra để cho 3 phó giám đốc và hơn 20 cán bộ khác là lãnh đạo một số Bệnh viện và một số phòng, Ban trực thuộc bệnh viện và Sở bòn rút tiền ngân sách thông qua việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, xây dựng cơ bản; đấu thầu cung ứng thuốc tại các bệnh viện công lập.

Thanh tra nhà nước tỉnh Cà Mau đã đề nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan công an điều tra làm rõ dấu hiệu vi phạm pháp luật ở các tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Theo Tiền phong và Pháp luật TP

(Sống mới)

Nâng niu những thành phố của ta

Chúng ta đã trải qua giai đoạn gần 20 năm bùng nổ việc chỉnh trang, cơi nới những đô thị. Có nhiều cái được và cũng lắm cái đáng tiếc trong giai đoạn này. Giờ đây có lẽ đã đến lúc tĩnh tâm ngồi lại và suy ngẫm về việc này để làm tốt hơn trong tương lai.

Trước tiên, bài này ngẫm nghĩ về một thành phần quan trọng tưởng chỉ có chức năng giao thông: đó là đường sá, nhưng khi đặt vào đô thị nó lại có thêm chức năng giao thương (buôn bán, trao đổi), rồi dần trở thành giao thoa (gặp gỡ giữa người và người, giữa các nền văn hóa và giữa quá khứ với hiện tại lẫn tương lai).

Giữ lấy những tỉ lệ đã được thời gian chứng thực

Quy hoạch một thành phố không bao giờ nên bắt đầu từ tính thực dụng. Người ta nói một thành phố được sinh ra chứ không phải được làm ra. Vì cũng như một con người, để ra đời cần có gặp gỡ, có tình yêu, có hoài thai, có sinh nở, trưởng thành, đau khổ, hạnh phúc và chín chắn. Như một sinh linh, thành phố tiến hóa chứ không chỉ là phát triển.

Tiếng Việt miền Bắc có một từ hay để chỉ về những con đường đô thị, đó là từ phố (không hiểu sao miền Nam không có từ này). Theo từ điển tiếng Việt, Phố: là con đường trong đô thị hai bên có nhà, Phố: còn có nghĩa là cửa hàng, và Phố phường: thường dùng để chỉ nơi thành thị.

Ba định nghĩa này cho thấy hình dung cơ bản về các con đường trong nội ô thành phố Việt từ xưa đến nay: con đường có độ rộng vừa phải, cân đối với tỉ lệ con người, thân tình và hai bên có các căn nhà phố nhỏ để buôn bán hay để ở.

Rất nhiều hồn phách của các đô thị Việt nằm ở các con phố có các tỉ lệ thân tình này. Phố cổ Hà Nội, phố cổ Hội An, phố cổ Sài Gòn (khu vực quanh đường Đồng Khởi, chợ cũ hay Chợ Lớn, khu Gia Định, Gò Vấp...) hay những con đường đã từng là cổ của Đà Nẵng (đường Bạch Đằng đoạn ngang qua chợ Hàn nơi có nhiều căn phố cổ từng là các chành hàng của các hãng buôn giao thương trực tiếp với Hong Kong bằng đường biển, hay đường Hoàng Diệu với nhiều biệt thự cổ có kiến trúc đặc thù phối hợp giữa kiểu biệt thự Đông Dương với kiến trúc Hội An...).

Hiệu quả của các con phố đó đến nay vẫn cho thấy ưu thế rõ nét của nó: ví dụ tại Đà Nẵng, dù đã xây dựng và phát triển rất nhanh, rất rộng, rất nhiều quảng trường, đại lộ mới, nhưng không nơi nào toát lên cái chất Đà Nẵng bằng con đường nhỏ cổ xưa dọc theo sông Hàn này, đặc biệt là đoạn đi ngang qua trước “tòa thị chính” tức ủy ban tỉnh hiện nay. Cho đến tận bây giờ, hầu như các lễ hội quan trọng của thành phố như đường hoa xuân, lễ hội du lịch... đều diễn ra trên con đường này.

Cũng nói về tỉ lệ của con đường với con người và hồn phách phố thị, người viết bài đã bị bất ngờ khi ngay tại một thành phố được bảo tồn rất kỹ như Huế không hiểu sao người ta cho mở rộng đoạn đường chỉ dài hơn một cây số nối từ Thành Nội đến chùa Thiên Mụ, nghe đâu lý do là để xe khách lớn có đường đưa du khách đến tham quan chùa.

Từ cuối những năm 1960, tôi đã được đi bộ lang thang trên con đường thâm nghiêm, thơ mộng và đầy chất Huế này: một con đường nho nhỏ nằm trên một sườn đồi men theo dòng sông Hương, với một bên là sông, một bên là triền đồi nhỏ hoang sơ tọa lạc nào là tu viện, chùa chiền, làng mạc và điểm xuyết dọc đường là các cây phượng vỹ đỏ rực nghiêng bóng xuống dòng sông Hương. Đến một khúc cong hiền hòa, con đường bẻ ngoặt về bên phải và bỗng nhiên chùa Thiên Mụ xuất hiện vừa nên thơ, vừa trầm ngâm, từ tốn.

Toàn bộ cái hồn phách của ngôi chùa gắn liền với dòng sông và con đường nho nhỏ len giữa cảnh quan đặc thù đó, giờ đây bỗng là một đại lộ rộng thênh thang chạy thẳng đến sát cửa chùa... rồi hết. Cái tỉ lệ to lớn ngang tầm đại lộ của đoạn đường bỗng nhiên làm ngôi chùa nhỏ lại, và con đường nối tiếp trở thành như một... ngõ hẻm.

Thật lòng thấy tiếc cho du khách, nếu họ được đi bộ hay được đạp xe thong thả một cây số trong không khí êm đềm để đến thăm Thiên Mụ thì họ sẽ biết đích thực Huế là gì và sẽ nhớ Huế nhiều hơn.

http://mw2.google.com/mw-panoramio/photos/medium/28891941.jpg

Bưu Điện Sài gòn

Đâu những con đường Sài Gòn...

Sài Gòn là một “thành phố ngã ba đường” - một khái niệm thành phố giao thoa của các luồng văn hóa do UNESCO đưa ra. Ta có thể tìm thấy các con phố mang âm hưởng Pháp - Viễn Đông ở khu vực quận 1, các con phố đầy mùi vị Trung Hoa ở các con đường Triệu Quang Phục - Lương Nhữ Học tại quận 5...

Ngoài ra, còn có những “con đường tình ta đi” mà dân Sài thành cứ nhớ tới là ngẩn ngơ như: các con đường biệt thự lặng lẽ lá me bay ở quận 3 mà tiêu biểu là đường “Duy Tân cây dài bóng mát”, hay con đường đến nay vẫn còn nguyên vẹn từng được mệnh danh “Trưng Vương khung cửa mùa thu” tức đường Nguyễn Bỉnh Khiêm trước Sở thú nơi có hai ngôi trường rất dễ thương là Trưng Vương và Võ Trường Toản...

Nhưng không thể không kể đến hai con đường cổ điển hình cho đô thị Việt - Nam bộ: đó là trục đường Lê Quang Định - Phan Văn Trị nối Bình Thạnh với Gò Vấp mà trước năm 1975 thuộc tỉnh Gia Định.

Nếu các con phố của quận 1 hay con đường biệt thự của quận 3 từng là đại diện cho một kiểu đô thị Việt mang âm hưởng Đông Dương thuộc địa thì trục đường Lê Quang Định - Phan Văn Trị là thuần đô thị Việt - Nam bộ ở cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Nhà văn Sơn Nam sinh thời từng viết đại ý: đường Lê Quang Định như một con đường làng quê Việt phát triển dần lên, nên nó cong cong chứ không ngang ngay xổ thẳng như các khu phố được quy hoạch kia.

Và chỉ mới 10 năm trước đây thôi, mỗi lần đi vào những con đường này là tôi lại ngẩn ngơ như đang đi vào một đô thành khác hẳn Sài Gòn, nó đích thị có “mùi Gia Định”: con đường cong cong hiền hòa, hai bên là các căn phố nhỏ thấp, các tòa nhà cổ, các dinh thự cổ có kiến trúc khác hẳn với quận 3, vì nó mang dáng dấp ba gian hai chái truyền thống nhưng xây bằng gạch, lợp ngói và có cố gắng thời thượng chút Tây hóa. Có khi nó tọa lạc giữa một thửa đất rộng bao la, có khi lại nằm ngay bên chợ vừa ở, vừa buôn bán...

Đi thêm một đoạn ta gặp cái đình, xa chút nữa thấy ngôi chùa kiểu Nam bộ, đi thêm nữa lại gặp cái hội quán của người Triều, người Quảng sống cộng cư hài hòa. Khi đi băng qua một ngôi chợ nhỏ mà một bên là dãy phố cổ bán tạp hóa có cảm giác ta đã gặp cảnh điển hình này đâu đó ở khu phố chợ miệt Sa Đéc, Gò Công, Thủ Đức...

Chính vì say đắm đó mà hồi năm 1999 tôi và nhà nhiếp ảnh Hải Đông đã lùng sục từ Bình Thạnh, qua Gò Vấp đến tận Hóc Môn để chụp hàng trăm ngôi nhà cổ (cả cổ thuần Việt bằng gỗ như nhà của cụ Vương Hồng Sển lẫn nhà cổ xây gạch). Loạt ảnh đã gây bất ngờ (*) vì chính tại vùng đất mới này lại lưu giữ được nhiều nhà cổ Việt hơn cả các vùng đất cổ như Huế hay Hà Nội.

Ta không ngạc nhiên về điều này khi biết rằng vào thời thuộc Pháp, vùng quận 3 là nơi cư ngụ của người Pháp, tiếp đến có khu Đa Kao là vùng đệm nơi dành cho giới Hoa kiều buôn bán và vượt qua bên kia cầu Bông là tỉnh Gia Định, nơi dành cho người Việt với nhiều giới giàu có, vọng tộc sống tập trung theo truyền thống lâu đời của mình.

Bây giờ, trở lại nơi đây, thấy đó chỉ còn là một con phố buôn bán như mọi con phố Sài Gòn khác. Cái hồn phách cũ ấy, “dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo” ấy, vốn là một tài sản phi vật thể quý giá của hai con đường này, hầu như không còn nữa!

Phố nối con người, đại lộ lại làm chia xa

Nhưng cũng như con người, có những điều không thể buộc tiến hóa được nữa mà phải bảo tồn và giữ gìn, chẳng hạn những phần của đô thị đã gắn bó với các con phố hay đường nhỏ kiểu “phố trong rừng, rừng trong phố” của Huế, Đà Lạt, hay các con phố cổ đã nêu trên. Không nên đại lộ hóa mọi thứ.

Trong tiếng Pháp - ngôn ngữ của nền văn hóa góp phần tạo ra các đô thị Việt - thì rue là đường nhỏ có nhà xung quanh (tương đương với phố), rồi boulevard là đường rộng hơn có trồng hai hàng cây hai bên (tương đương vài con đường ở khu trung tâm như đường Lê Lợi, Sài Gòn), và avenue là đại lộ thẳng tắp, rất rộng, nhiều làn xe nối tới các dinh thự lớn, các trung tâm mua sắm lớn (như đường Lê Duẩn nối thẳng đến dinh Thống Nhất chẳng hạn).

Hiện nay, nhiều thành phố trung bình của ta đang xây các kiểu avenue này giữa lòng “đô thị phố” với con đường lớn 6-8 làn xe mà hai bên lại chia lô làm nhà phố hoặc cửa hàng. Kiểu giao thông và buôn bán này mâu thuẫn với nhau, tạo ra một cảm giác rất bất ổn cho một sinh quyển sống mang tỉ lệ con người, đến nỗi trong tác phẩm chọn lọc Tour De France des Écrivains, các nhà viết du ký người Pháp đã phải buộc miệng ví von: Phố thì dễ nối con người, còn đại lộ thì làm chia xa.

Lưu Vĩ Lân
(Tuổi trẻ)

Thụy Sĩ cũng sẽ "phá cổng thiên đường" trốn thuế ?

Tây phương yêu cầu Thụy Sĩ tự động cung cấp thông tin ngân hàng (REUTERS /A. Wiegmann)

Michael Ambühl, viên chức đặc trách thương thuyết thuế vụ với Hoa Kỳ và Liên Hiệp Châu Âu thông báo từ chức vào tháng 8. Theo một nguồn tin thân cận với chính phủ liên bang, đây là dấu hiệu Thụy Sĩ sẽ không còn chống đối yêu cầu của các nước tây phương khác đòi Bern phải tự động cung cấp thông tin ngân hàng liên quan đến nạn tẩu tán tài sản.

Từ năm 2010, thứ trưởng Tài chính Michael Ambühl là nhà thương thuyết chính của Thụy Sĩ trong những vụ đàm phán với Washington và Bruxelles về vấn đề tài chính quốc tế và thuế vụ. Theo một nguồn tin thân cận của chính phủ liên bang Thụy Sĩ, ông là người bảo vệ một cách kiên quyết truyền thống bí mật ngân hàng của Thụy Sĩ nhưng đang có bất đồng với bộ trưởng Tài chính Eveline Widmer-Schlumpf, có xu hướng thỏa hiệp với Hoa Kỳ và Châu Âu qua các hiệp ước đa phương.

Một phát ngôn viên chính phủ bác bỏ tin đồn có xung khắc giữa bộ trưởng và thứ trưởng tài chính. Tuy nhiên, theo Reuters, sự kiện nhà đàm phán Michael Ambühl ra đi sau khi hết nhiệm kỳ vào tháng 8 được suy diễn là Thụy Sĩ sẽ không còn chống lại yêu sách của Mỹ và Liên Hiệp Châu Âu đang muốn các thiên đường trốn thuế phải hợp tác để chống nạn tẩu tán tài sản. Chỉ riêng Liên Hiệp Châu Âu hàng năm bị thiệt hại 1000 tỷ euro.

Ông Michael Ambühl từ chức ngay khi Liên Hiệp Châu Âu, trong cuộc họp hôm qua 24/05/2013, quyết định thông qua một cơ chế vận hành tự động trao đổi thông tin toàn diện về bí mật ngân hàng mặc dù có hai thành viên là Áo và Luxembourg dè dặt.
Tú Anh (RFI)

Chuyện dạy học bằng tiếng Anh tại Pháp

Anh và Pháp hai nước tuy chỉ cách một cái eo biển mà người Pháp gọi là cánh tay áo (La Manche) và người Anh gọi là cái rãnh (English Channel), nhưng vẫn là kẻ thù truyền kiếp từ nhiều thế kỷ nay. Tuy rằng sau này, trước nguy cơ vượt lên của Ðức hai nước đã hòa hợp với nhau, nhưng sự kình chống ngấm ngầm vẫn còn tiếp tục. Năm 1966, khi nước Anh nộp đơn xin gia nhập Liên Hiệp Âu Châu thì chính Tướng de Gaulle, tổng thống Pháp đã phủ quyết không cho Anh vào.

Trên phương diện văn hóa cuộc cạnh tranh càng gay gắt hơn. Trong nhiều thế kỷ, tiếng Pháp là ngôn ngữ chính của Châu Âu. Giới thượng lưu trí thức của châu này, dù người Nga, Ðức hay nước nào chăng nữa đều nói được tiếng Pháp. Cho đến những năm 1950 chẳng hạn, tại Anh, những ai muốn vào làm cho Bộ Ngoại Giao Anh bắt buộc đều phải nói được tiếng Pháp.

Nhưng càng về sau này, tiếng Pháp càng bị lép vế so với tiếng Anh. Ngay cả tại những thuộc địa cũ như Việt Nam, số người biết tiếng Pháp càng ngày càng ít. Và số người học tiếng Pháp lại càng ít hơn. Thành ra vừa qua, chính phủ Xã Hội của Tổng Thống Francois Hollande đã tạo ra một cuộc tranh cãi sôi nổi và một làn sóng phản đối ồn ào khi đưa ra một dự luật cho phép các trường đại học được quyền dạy học bằng tiếng ngoại quốc (ám chỉ tiếng Anh).

Một số nghiệp đoàn đã kêu gọi biểu tình hôm Thứ Tư tuần này để phản đối dự luật này, trùng hợp với ngày mà Quốc Hội đưa ra thảo luận một dự luật về cải tổ giáo dục đại học nhằm giúp Pháp thu hút nhiều sinh viên nước ngoài hơn. Việc cho phép các trường đại học dậy bằng tiếng Anh là một phần của dự luật này.

Liberation, một tờ báo cánh tả, đã mở đầu cuộc tranh luận bằng cách xuất bản nguyên trang đầu của mình bằng tiếng Anh kể cả dòng tít lớn nhất “Teaching in English, let's do it.”

Hình minh họa

Trong bài xã luận, bằng tiếng Pháp, Liberation hoàn toàn ủng hộ đề nghị này, nói rằng cái “scandal thật sự” là sự “dốt nát không thể chấp nhận được của người Pháp đối với ngôn ngữ của Shakespeare.” Tờ báo kết luận bài xã luận bằng câu, “Hãy ngừng làm như mình là đại biểu cuối cùng của một ngôi làng Gaulois bị bao vây,” một câu ám chỉ đến hai nhân vật hí họa Asterix và Obelix trong các truyện hí họa trẻ em của Pháp.

Nhưng số người chống đối gay gắt thì nhiều hơn nhiều và thuộc cả hai cánh tả và hữu. Ðề nghị thay đổi này đã đụng vào một vấn đề cực kỳ tế nhị đối với người Pháp: tiếng Pháp vốn trước kia là ngôn ngữ của của ngoại giao và trí thức nay đã bị tiếng Anh qua mặt. Không những vậy những từ ngữ tiếng Anh đã xâm nhập ngày một tăng vào tiếng Pháp dẫn người Pháp phải đặt ra một từ ngữ riêng để chỉ những từ này: “Franglais.”

Hàn Lâm Viện Pháp Quốc, cơ quan bảo vệ chính thức cho tiếng Pháp đã lên tiếng đòi phải hủy điều khoản này trong dự luật việc xâm nhập của tiếng Anh vào giáo dục đại học Pháp đã quá lớn. Biện pháp này “khuyến khích sự biên duyên hóa ngôn ngữ của chúng ta.”

Jacques Attali, một nhà kinh tế có tên tuổi của Pháp và trước kia làm cố vấn cho Tổng Thống Francois Mitterrand viết một bài dài trên tạp chí L'Express nói rằng, “Không những một cải cách như vậy là đi ngược với Hiến Pháp, mà ta còn không thể tưởng tượng được một điều ngu xuẩn hơn, phản tác dụng hơn, nguy hiểm hơn và chống lại quyền lợi của nước Pháp hơn.”

Ông Attali viết thay vì giúp chính phủ Pháp đạt được mục tiêu gia tăng số sinh viên nước ngoài du học tại Pháp từ 13% lên 15%, số sinh viên nước ngoài sẽ giảm đi vì tiêu chuẩn dạy dỗ chắc chắn là sẽ sút giảm. Và ông Attali nói thêm tiếng Pháp “sẽ là một tài sản quý báu cho tương lai” với tư cách là tiếng nói lớn thứ năm trên thế giới sau tiếng Hoa Phổ Thông, tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Hindi với 220 triệu người. Ông viết thêm “Trong 40 năm tiếng Pháp có thể trở thành tiếng thứ tư nếu chúng ta tiếp tục dạy tiếng Pháp tại Phi Châu và Á Châu.”

Bà Geneviève Fioraso, bộ trưởng đại học thì lên án những người chống lại là “giả đạo đức” nói rằng đề nghị của bà chỉ là mở ra cho các trường đại học một điều mà đã được khai thác một cách mạnh mẽ bởi những trường chuyên môn nổi tiếng nhất của Pháp - Les Grandes Ecoles - những trường thương mại như INSEAD hoặc là những trường tư như Sciences Po tại Paris (trường HEC chẳng hạn có hơn một nửa số môn học bằng tiếng Anh).

Bà Fioroso nói thêm rằng những thay đổi này chỉ ảnh hưởng khoảng 1 phần trăm số môn dậy trên đại học, nhưng nó sẽ giúp hấp dẫn sinh viên tại những nền kinh tế quan trọng như Trung Quốc, Nam Hàn hoặc là Ấn Ðộ và giúp các trường đại học mở rộng hợp tác với các đối tác nước ngoài. Bà nói: “Nếu không thì cuối cùng chúng ta sẽ chỉ còn như năm chuyên gia về Proust chung quanh một cái bàn nói chuyện.”

Tổng Thống Pháp Hollande, vốn đối thoại với những người nói tiếng Anh không cần thông dịch nhưng trả lời bằng tiếng Pháp, tuần trước đã lên tiếng ủng hộ đề nghị này, nói rằng nó sẽ giúp các trường đại học Pháp hấp dẫn hơn.

Trong khi đó tiếng Anh những năm gần đây đã càng ngày càng xâm nhập vào tiếng Pháp đặc biệt là trong lãnh vực doanh nghiệp và bình dân. Con số những từ ngữ tiếng Anh nay trở thành thông dụng đã tăng vọt, đặc biệt là với sự phát triển của mạng Internet và các thiết bị kỹ thuật số (digital) với những từ ngữ như “text,” “mail” và “forward” được sử dụng hầu như thường xuyên bởi tất cả mọi người. Những cố gắng để thay thế những từ ngữ này bằng một từ tiếng Pháp thuần túy đã không được ai hoan nghênh. Ðề nghị của Ủy Ban Commission Générale de Terminologie et de Néologisme vốn có trách nhiệm loại trừ ra khỏi tiếng Pháp những từ ngữ mới bị coi như là lai căng, thay chữ “email” bằng chữ “courriel” đã bị tất cả mọi người không ai đếm xỉa đến.

Lê Mạnh Hùng

(diendantheky.net)

Hồ Thu Hồng - Nick và Ngu - sờ

Phương diện kinh doanh, Nick là phi vụ đại thắng của Tôn hoa sen. Lê Phước Vũ- đã chứng minh cho các cổ đông thấy mãi lực THS vẫn tốt thế nào bất kể thị trường địa ốc, bạn hàng lớn nhất của THS, đang chết dậm chết dụi.

Mình, ngược với nhiều người, không đánh giá cao phương diện làm truyền thông trong vụ Nick. Chi bằng ngần ấy tiền -trên 10 tỷ theo lời đại diện THS- thì việc thu hút được ngần ấy khán giả hoàn toàn là chuyện bình thường, nếu không muốn nói chỉ ở mức trung bình cộng, so với thời lượng chiếm sóng TV hay mật độ bài vở trên báo in báo mạng. Ông Vũ bỏ thêm dăm tỉ nữa, không loại trừ khả năng hàng loạt chuyên san Nick tràn ngập sạp báo, kiểu như các chuyên san chào mừng ngày thống nhất 30/4 hay quốc khánh 2/9 vậy, chả đùa.

Tạm định nghĩa, khuyết tật do bẩm sinh còn tàn tật do tai họa, hai thứ tật ấy giống nhau về hình thức nhưng khác hẳn nhau về bản chất. Và mình, ngược nốt với nhiều người, hầu như không mấy chút thương cảm với người khuyết tật. Mình thấy họ không có bất cứ khác biệt nào so với người bình thường ngoài việc thiếu một số thứ gây bất tiện hơn trong sinh hoạt hàng ngày, trong hoạt động xã hội... Họ được làm quen và chấp nhận sự thiếu một số thứ ngay từ lúc chào đời.

Hãy so xem, Nick (danh từ chung) và một cô gái đủ tay chân nhưng trời bắt xấu ngang Thị Nở, ai sẽ bất hạnh hơn ai. Người đời dồn quan tâm ưu ái cho Nick, hay cho cô Thị Nở.

Thế nên, việc mình không thích Nick chả liên quan gì đến chuyện hình dong anh chàng, lại càng không dính dáng gì đến tiền bạc nhà ông THS.

Đứng ở góc độ một diễn giả diễn thuyết về nghị lực, lí tưởng sống với giáo cụ trực quan đặc biệt sinh động và thuyết phục là cơ thể chính mình, Nick có lợi thế hơn hẳn tuyệt đại đa số diễn giả khác. Có lẽ cũng tại trước đó mình đã xem đến dăm bảy lần Nick diễn qua you tube nên khi xem cận hơn trên TV, chàng tạo cho mình cảm giác một thằng khí ba hoa một tấc đến giời.

Chấm hết về Nick.

Giờ sang Ngu-sờ, nghĩa là ngu số nhiều. Kể lan man theo trí nhớ các ngu-sờ ăn theo Nick.

Ngu-sờ làm từ thiện bằng tiền người khác đông vô đối. Bất cứ khoản tiền gì của ai miễn không phải của mình, cũng dễ dàng quy ra lọ ra chai cho người nghèo người khổ.

Tự dưng nhảy ra một ngu-sờ cha căng chú kiết tự nhận mình vừa là diễn giả vừa siêu tiếng Anh, kể lể vì lí do chính chị nên mất xuất thông ngôn cho Nick. Dân làm ăn tối kị loại không ăn được thì phá cho hôi rồi tự thối này.

Một blogger, mình ko nêu tên để tránh tăng view, làm nghề y mà ông nhìn khuyết tật của Nick một cách không thể bất nhân hơn. Ngu-sờ này không cần viết gì thêm nữa vì đã quá đông người chửi ủng mả cho rồi.

Mình đang cố gắng tìm cách diễn đạt nhẹ nhất để nói về phát biểu của ông chủ THS, bởi ngoài đời ông vốn nhỏ nhẹ ăn chay trường. Ông thanh minh việc lẽ ra không cần bất cứ sự thanh minh nào: “Đó là sự đồng cảm dành cho Nick bởi Việt Nam cũng có khoảng 15% dân số là người khuyết tật (Beo: tàn tật), do hậu quả chiến tranh”.

Người tàn tật là những người có đủ tư cách nhất nói về nghị lực sống, vì họ là hiện thân của những nghị lực phi thường để tồn tại như khi còn lành lặn.

Họ, tàn tật bởi chiến tranh, có cần tìm sự đồng cảm hay học hỏi từ một chú nhóc ngồi xe lăn đặc chế vợ đẹp con khôn, ba hoa về tình yêu cuộc sống.

Hồ Thu Hồng
(Blog Beo)

dahanhkhach

Tổng số lượt xem trang