CỰC NÓNG! - LỜI KÊU GỌI TỔNG BIỂU TÌNH TRÊN TOÀN QUỐC NGÀY 22/7/2012 - (Xuân VN). Mời xem lại cuộc biểu tình ngày 24/7/2011 tại Hà Nội và TRỰC TIẾP: HỘI NGỘ CAFE HÀ NỘI – SÀI GÒN 31/7/2011 – (Tễu).
.
CHÍNH TRỊ-PHÁP LUẬT
- Báo chí, mạng xã hội Trung Quốc lên giọng hiếu chiến (VTC).
- ASEAN công bố “nguyên tắc 6 điểm về Biển Đông” (Chinhphu.vn). - ASEAN ra Tuyên bố về Biển Đông (VNN). - ASEAN đạt ‘lập trường chung’ về Biển Đông (VNN).
- Tờ Người Việt sợ biểu tình? (BBC).
- Sở Giao thông Vận tải Hà Nội “dính” nhiều sai phạm (TN). - Vi phạm vỉa hè, thất thoát vài chục tỷ đồng năm (VNN).
- Kim Jong-un sắp ‘cải cách kinh tế’ (ĐV). - Kim Jong-un “phế” Ri Yong-ho để rộng đường cải cách? (NLĐ).
KINH TẾ- Thủ tướng phê duyệt Đề án tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước (VOV).
- Đối thoại ngân hàng-doanh nghiệp: Nóng về lãi suất (TTXVN). - Hạ lãi suất 15%/năm: Ngân hàng nhà nước không “ép” (DT). - ‘Lãi suất cho vay không quá 15% trong một năm tới’ (VNE).
- Chỉ số giá tiêu dùng 2 thành phố lớn đều giảm (Chinhphu.vn). - Giá tiêu dùng tại thành phố lớn đồng loạt giảm sâu (VEF).
VĂN HÓA-THỂ THAO- Hai ca sỹ nổi tiếng bị cấm diễn (BBC). - Trọng Tấn – Anh Thơ bị đình chỉ biểu diễn (VNE).
GIÁO DỤC-KHOA HỌC
- 15 trường đại học công bố điểm (VNN). - ĐH Đà Nẵng: Phổ điểm cao hơn năm trước (DT).
- Thủ khoa khối A ĐH Quốc gia HN đạt 28,5 điểm (DT). - ĐH Tài nguyên – môi trường TP.HCM: thủ khoa 21 điểm (TT).
XÃ HỘI-MÔI TRƯỜNGQUỐC TẾ
- Phe nổi dậy tiến quân ở Syria, nghị quyết của Liên Hiệp Quốc bị chận (VOA).
- 14 người chết, 50 người bị thương trong vụ nổ súng tại buổi công chiếu phim Batman(VOA). - 14 người chết ở buổi công chiếu Dark Knight Rises (TTXVN).
- Khi chính sách ngoại giao chỉ gồm 140 ký tự (BBC/VNN).
1151. LIÊN MINH CHÂU ÂU: MỘT SỰ THÂM HỤT DÂN CHỦ CHƯA BAO GIỜ SÂU SẮC HƠN
LIÊN MINH CHÂU ÂU: MỘT SỰ THÂM HỤT DÂN CHỦ CHƯA BAO GIỜ SÂU SẮC HƠN
Tài liệu tham khảo đặc biệtThứ tư, ngày 18/7/2012
(Tạp chí “The Economist”)
Mức độ hội nhập sâu hơn cần thiết để đối phó với cuộc khủng hoảng đồng euro sẽ khó có thể phù hợp với sự khó tính ngày càng gia tăng của cử tri châu Âu
Trong sáu thập kỷ qua, những bước tiến tới Liên minh châu Âu rộng lớn hơn đã diễn ra vào những thời điểm khủng hoảng còn phôi thai. Mặc dù vậy, không bước tiến nào diễn ra trong một thời điểm thảm họa. Các bước nhảy vọt tiếp theo trong hội nhập có vẻ bắt đầu thay đổi điều đó. Tất cả các giải pháp hợp lý cho tình trạng lộn xộn tự gây ra của cuộc khủng hoảng đồng euro đòi hỏi một mức độ liên minh tài chính và có khả năng là chính trị mới đáng kể, nhất là vì một số nước, như Đức, tích cực muốn có liên minh chính trị lớn hơn và coi nó như là cái giá cho sự hiệp đồng tác chiến của họ. Để làm cho bất kỳ giải pháp nào như vậy phát huy tác dụng, giới tinh hoa của châu Âu sẽ phải giải quyết một vấn đề mà từ lâu họ đã lẩn tránh: vấn đề thâm hụt dân chủ ở trung tâm của sự hội nhập. Và họ sẽ phải làm như vậy trong những điều kiện tồi tệ nhất.
Cuối tháng 5/2012, việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh cấp cao gần như liên tục đã không làm được gì nhiều để giảm nguy cơ Hy Lạp từ bỏ đồng euro.
Một sự đông thuận đang dần xuất hiện rằng, bất kể việc Hy Lạp từ bỏ đồng euro được ngăn chặn hay khắc phục, sẽ phải có một mức độ hội nhập lớn hơn trong khu vực đồng euro, với những hạn chế chặt chẽ hơn đối với quyền tự do của các chính phủ quốc gia. Một số nước, trong một số điều kiện, có thế chịu đựng việc nhìn chính phủ của họ bị kiềm chế như vậy trong một thời gian: Italia và Hy Lạp (cho đến gần đây) đã có các bộ trưởng kỹ trị, không được bầu lên, phần lớn là kết quả của áp lực từ các chủ nợ bên ngoài. Nhưng ở nơi khác, và về lâu dài, người dân dường như có thể muốn thực hiện sự kiềm chế mà họ nghĩ rằng thích hợp bằng phương tiện hòm phiếu, thay vì buộc họ phải theo nó.
Giá mà người ta hỏi
Một bài viết mới cho Hội đồng Quan hệ đối ngoại châu Âu (ECFR) của Ulrike Guérot và Thomas Klau trích lời một quan chức chính phủ Đức xác định rõ điểm cốt lõi của vấn đề: “sự yếu kém của hệ thống không phải liên quan đến chi tiêu và làm thế nào để thúc đẩy tăng trưởng, mà liên quan đến tính hợp pháp”. Một động thái nhàm khắc phục cuộc khủng hoảng đồng euro với liên minh chính trị lớn hơn mà không tính đến điều này thì khả quan nhất là sẽ tích trữ các vấn đề chính trị nghiêm trọng cho tương lai. Tồi tệ nhất là nó sẽ tỏ ra hoàn toàn không khả thi vì các hoạt động chính trị vào thời điểm này.
Các kiến trúc sư của hiệp ước Maastricht năm 1992, trong đó có Jacques Delors, Chủ tịch ủy ban châu Âu khi đó, và Helraut Kohl, Thủ tướng Đức khi đó, luôn muốn liên minh chính trị đi kèm với liên minh tiền tệ mà hiệp ước dự kiến. Một số người chỉ trích dự án này, kể cả ngân hàng Bundesbank Đức, lập luận rằng đồng tiền duy nhất sẽ không có hiệu quả nếu không có nó.
Nhưng Maastricht, giống như nhiều dinh thự, không kết thúc hẳn như các kiến trúc sư mong muốn. Có những quy định về thâm hụt ngân sách ngấm ngầm đi vào việc ra quyết định chính trị của các nhà nước thành viên Nhưng chúng đã không được thực hiện một cách nghiêm túc, và nhanh chóng bị phá vỡ mà không bị khiển trách.
Trong cái đã trở thành thứ gì đó của một mô hình ở châu Âu, hầu hết các cử tri không được hỏi liệu họ có muốn một hiệp ước như yậy hay không. Những người đã cho thấy bản thân họ không rõ ràng: một cuộc trưng cầu dân ý của Pháp về hiệp ước Maastricht đã vượt qua được những giới hạn hẹp nhất. Hầu hết các công dân của khu vực đồng euro đã đi đến chấp nhận đồng tiên này, như họ đã chấp nhận Liên minh châu Âu (EU), bởi vì cho đến khi cuộc khủng hoảng tác động đến dường như nó mang lại lợi ích rõ ràng, hoặc ít nhất là không gây hại gì. Mặc dù vậy, một khi mọi thứ bắt đầu không ổn, các cử tri đã phản kháng.
Kể từ khi cuộc khủng hoảng đồng euro bắt đầu vào đầu năm 2010, không dưới 9 trong 17 nhà lãnh đạo quốc gia của khu vực này đã mất quyền lực. Tỷ lệ ủng hộ đối với tư cách thành viên EU của nhiều nước đã giảm sút. Các cử tri đã dành sự ủng hộ nhiều hơn cho các đảng phái bên rìa. Cuộc bầu cử Hy Lạp đã đưa sự dao động này lên cực độ, với gần 70% số phiếu bầu cho các đảng muốn sửa đổi hoặc xé bỏ thỏa thuận cứu trợ của đất nước này. Nhưng điều gì đó tương tự, nếu không nói là thầm lặng hơn, có thể nhìn thấy từ Phần Lan tới Hà Lan sang Đức. Khó có thể nói tình cảm chống những người đương nhiệm xuất phát từ tình cảm chống Brúcxen, nhưng đó là một phần của vấn đề. Do không có cách nào để ảnh hưởng đến Brúcxen ngoại trừ thông qua các chính phủ dường như sẽ không lắng nghe, hoạt động phản chính trị mang tính hoài nghi của sự bất lực dễ dàng bén rễ.
Dân chủ, thể chế châu Âu
Sự thâm hụt dân chủ này trong các thể chế của châu Âu hầu như không mới. Những nhà lãnh đạo đầu tiên của châu Âu đã cố tình né tránh chủ nghĩa dân túy – công cụ của những người theo chủ nghĩa phát xít và chủ nghĩa cộng sản trong mắt của họ – ủng hộ chủ nghĩa tuần tiến không thiên vị được lên kế hoạch kỹ càng như một con đường dẫn tới dạng liên minh gần gũi hơn bao giờ hết sẽ xua đuổi chiến tranh khỏi châu lục này. Nhờ sự can thiệp có tính quyết định của Charles de Gaulle – người mà “chính sách ghế trống” của ông có nghĩa là từ chối cử các phái viên của Pháp tới Brúcxen, và do đó làm tê liệt các thể chế mới ra đời cho đến khi những đòi hỏi của ông được đáp ứng – dự án đó sớm đổi hướng từ một tầm nhìn tập trung hơn sang một tầm nhìn liên chính phủ hơn; nhưng các thể chế phi quốc gia hùng mạnh vẫn còn tồn tại.
Mặc dù đó là một thứ ánh sáng tinh túy nguy hiểm chiếu lên những vật trang trí rẻ tiền như sự nhất trí còn ít trách nhiệm hơn của các cử tri, dự án châu Âu kết hợp nhiều đặc điểm dân chủ ít trực tiếp ngay từ đầu. Cơ bản nhất, tư cách thành viên chỉ rộng mở đối với các nền dân chủ. Hội đồng Bộ trưởng liên chính phủ và Hội đồng châu Âu – hiện là cơ cấu thúc đẩy chính sách chính của EU – do đó đại diện cho người dân. ủy ban – các thành viên của nó do các chính phủ quốc gia được bầu lên lựa chọn – sẽ đưa ra quy chế; sau đó quy chế đó phải được cả Hội đồng lẫn Nghị viện châu Âu phê chuẩn, một phương thức hợp pháp hóa khác. Trước hết, các thành viên cùa nghị viện cũng được các chính phủ đề cử từ nghị viện quốc gia của họ. Từ năm 1979 trở đi, các thành viên này được bầu một cách trực tiếp.
Vai trò của các chính phủ trong việc thiết lập chính sách và bổ nhiệm nhân sự là một sự ứng phó trước những quan ngại về trách nhiệm dân chủ bên trong EU mới ra đời. Một sự ứng phó khác là lập luận rằng thứ thực sự có ý nghĩa đối với các công dân châu Âu là “tính hợp pháp đầu ra”: khái niệm cho rằng chừng nào dự án chung tạo ra những lợi ích hiển nhiên dưới, hình thức sự thịnh vượng, các cơ hội kinh tế và tạo công ăn việc làm, các cử tri sẽ chấp nhận nó, và thậm chí đi khắp nơi để hoan nghênh nó.
Cách ứng phó thứ ba là tuyên bố rằng dự án châu Âu chủ yếu liên quan đến các vấn đề kỹ thuật như cạnh tranh, quy chế và các quy tắc cho thị trường duy nhất, trong đó tất cả đều có thể được xử lý một cách tài tình và trơn tru khuất mắt các cử tri (ở hầu hết các nước chúng được xử lý theo cách kỹ trị). Lập luận là chừng nào EU không đụng chạm vào những vấn đề chính trị quan trọng nhất đối với các cử tri thông thường – như thuế, chi tiêu, giáo dục, quốc phòng hay chăm sóc y tế – tình trạng thiếu trách nhiệm rõ ràng của nó sẽ không thành vấn đề.
Thất bại
Hiện giờ cuộc khủng hoảng đã ập đến, tất cả những sự ứng phó giả định trước sự thâm hụt dân chủ đang được nhận thấy là chưa đầy đủ. Biểu quyết theo đa số đủ điều kiện được đưa vào áp dụng bởi Đạo luật châu Âu đơn nhất của những năm 1980 và việc mở rộng sau đó của liên minh có nghĩa rằng các quốc gia, đặc biệt là những quốc gia nhỏ, có thể thường xuyên cảm thấy bị gạt ra ngoài lề, và cử tri của họ không có tiếng nói; hệ thống này tối tăm, phức tạp và xa vời. Những nước bên ngoài khu vực đồng euro không tham gia một số quyết định, điều có thế khiến cho họ lo sợ bị gạt ra ngoài lề; “six pack” (các quy định mới của châu Âu về quản lý ngân sách và nền kinh tế) trong các quy chế tài chính được nhất trí hồi năm ngoái và thỏa thuận tài chính mới được đặt ra làm xói mòn thậm chí hơn nữa khả năng của một chính phủ bên trong khu vực này kiểm soát chính số phận của mình. Điều quan trọng là hiệp ước này sẽ tự động phạt các chính phủ vi phạm những hạn chế của nó, trừ khi một đa số đủ điều kiện của tất cả các chính phủ khác bỏ phiếu chống lại việc làm như vậy. Vào năm 2002, Francis Mer, người vừa được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Tài chính Pháp, đã bác bỏ những yêu cầu của ủy ban đòi cắt giảm ngân sách để tuân theo hiệp ước ổn định và tăng trưởng bằng cách nói rằng “Pháp có những ưu tiên khác”. Pierre Moscovici, Bộ trưởng Tài chính mới của Francois Hollande, không có cơ hội ngạo mạn như vậy. Việc thiếu khả năng khống chế của nhà nước này gây lo ngại không chỉ cho các quốc gia mắc nợ mà còn một số nước chủ nợ như Hà Lan – và thậm chí cả Liên bang Đức.
Những ứng phó khác trước sự thâm hụt dân chủ có vẻ thậm chí còn vụn vặt hơn. Tính hợp pháp đầu ra là việc dùng áp lực để có được khi những kết quả đầu ra mà các cử tri sử dụng để đạt được một phán quyết là một cuộc khủng hoang mà họ không tạo ra và chính sách thắt lưng buộc bụng mà họ không mong muốn. Ý tưởng rằng EU chủ yếu liên quan đến những điều chỉnh kỹ thuật từ xa hiện giờ là nực cười khi mà đồng euro đang tác động đến nhiều chức năng cơ bản của những chính phủ có chủ quyền quốc gia, rõ ràng nhất là ở Hy Lạp, Ailen và Bồ Đào Nha, nhưng còn ở tất cả các bên tham gia hiệp ước tài chính. Nếu đồng euro sống sót, nó sẽ có khả năng làm như vậy bằng cách còn tác động đến họ hơn nữa.
Và Nghị viện châu Âu thì sao? Nếu có thì là nghị viện này đã nới rộng mức thâm hụt mà nó định bù đắp. Nó đã gia tăng quyền hạn của mình đối với tất cả các hiệp ước của EU, kể cả các hiệp ước tài chính; nhưng nghị viện này đã không thấy sự tăng trưởng song song trong tính hợp pháp của mình. Trong ủy ban cũng như tại các thủ đô quốc gia, tâm trạng thất vọng với nghị viện này ngày càng lớn. Nó gần như luôn ủng hộ quy chế mới và luôn ủng hộ chi tiêu nhiều hơn. Bất kỳ tuyên bố nào rằng đây là những gì các cử tri muốn đều bị xói mòn bởi thực tế rằng các cử tri tỏ ra ít quan tâm đến điều đó hơn bao giờ hết. Trong mỗi cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu từ năm 1979, số người đi bỏ phiếu trên khắp châu lục đã chạm đến một mức thấp mới. Các cuộc bầu cử quốc gia chứng kiến số người đi bầu cao hơn gần như ở khắp mọi nơi. Và nếu các đảng ngoài rìa đang làm tốt trong nhiều cuộc bầu cử khu vực và quốc gia – như Đảng Pirate ở Đức, và “phong trào 5 ngôi sao” của Beppe Grillo tại Italia – họ có xu hướng làm thậm chí còn tốt hơn trong các cuộc bỏ phiếu bầu cho các thể chế châu Âu đặt tại Strasbourg.
Làm thế nào để bầu một vị chủ tịch
Nếu một khu vực đồng euro gắn kết chặt chẽ hơn cần tư cách đại diện mang tính dân chủ tốt hơn, khi đó không thiếu các ý tưởng về những gì phải làm. Việc rõ ràng nhất là hạn chế mức độ tập trung quyền lực. Những hạn chế về thâm hụt ngân sách quốc gia – điều mà hiệp ước tài chính muốn được ghi vào các hiến pháp quốc gia – không cần phải đồng nghĩa với các quy định chung về chi tiêu hoặc hài hòa thuế. Nguyên tắc phân quyền được thiết lập từ lâu đời nên dành càng nhiều càng tốt quyền tự do quyết định cho các cấp quốc gia hoặc địa phương của chính phủ. Tuy nhiên, những hạn chế chặt chẽ hơn nhiều đối với chính sách tài chính vẫn sẽ giảm bớt quyền tự do của quốc gia, nên chúng có lẽ cần phải được bù đắp bởi những kế hoạch được thiết kế để tăng tính hợp pháp dân chủ.
Những người ủng hộ chế độ liên bang kiểu cũ cho biết điều này có nghĩa rằng hiện nay là thời điểm để thúc đẩy Nghị viện châu Âu thậm chí hơn nữa. Một khả năng sẽ là chú trọng hơn vào các cuộc bầu cử của nghị viện này bằng cách cũng biến chúng thành các cuộc bầu cử gián tiếp cho chức chủ tịch ủy ban. Ý tưởng là các nhóm chính trị lớn (Đảng Nhân dân châu Âu trung hữu, đảng Xã hội và đảng Tự Do) mỗi bên nên có các ứng cử viên được ưa thích, và các nhà nước thành viên nên nhất trí lựa chọn ứng cử viên của khối làm việc tốt nhất trong các cuộc bầu cử tiếp theo, đúng vào năm 2014.
Những kế hoạch như vậy bỏ qua mức độ mà nghị viện trở thành một phần của vấn đề, thay vì là giải pháp – không được các thể chế của EU, chính phủ của các nhà nước thành viên, và các công dân của nó ưa thích. Trong phán quyết của mình đối với hiệp ước Lisbon, tòa án hiến pháp Đức nghi ngờ về tư cách đại diện mang tính dân chủ của Nghị viện châu Âu, lập luận rằng Bundestag (cơ quan lập pháp của Đức) còn có tính hợp pháp lớn hơn.
Nếu các cuộc bầu cử là câu trả lời thì một khả năng khác là tránh xa nghị viện và bầu trực tiếp chủ tịch của ủy ban. Wolfgang Schauble, Bộ trưởng Tài chính Đức, đã tán thành ý tưởng này, gần đây nhất là trong bài phát biểu của ông nhận giải thưởng Charlemagne vào ngày 17/5 vừa qua. Tháng 11/2011, đảng của ông, Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo mà Angela Merkel đứng đầu, cũng tỏ ra ủng hộ một chủ tịch được bầu lên. Đảng Dân chủ xã hội Đức đối lập cũng quan tâm đến điều đó.
Như trong nhiều vấn đề, sự nhiệt tình của Đức tự nó không đủ để giành chiến thắng hoàn toàn. Các cuộc bầu cử trực tiếp chức chủ tịch (không giống như bổ nhiệm theo lời khuyên của nghị viện) sẽ đòi hỏi một hiệp ước mới. Ngay cả trước cuộc khủng hoảng đồng euro, các hiệp ước mới đã tỏ ra là dùng áp lực để có. Hiệp ước Lisbon của EU có hiệu lực chỉ vì 26 trong 27 nhà nước thành viên tránh quyết định bằng một cuộc bỏ phiếu, và thành viên thử 27, Ailen, tự cho phép bản thân mình tổ chức một cuộc bỏ phiếu thứ hai sau khi cuộc bỏ phiếu đầu tiên đi chệch hướng.
Người điều hành và người bị loại trừ
Dù vậy, nếu định thay đổi các hiệp ước, Vernon Bogdanor, một giáo sư tại trường Đại học Kinh’s College, Luân Đôn, sẽ đẩy các cuộc bầu cử còn đi xa hơn, và bầu toàn bộ ủy ban trên cơ sở toàn châu Âu. Ông lập luận rằng khu Vực đồng euro đang ở một giai đoạn tương tự như Hợp chủng quốc Hoa Kỳ thời kỳ phôi thai vào đầu những năm 1780. Đó là thời điểm mà Alexander Hamilton thực hiện một bước đi lớn là liên bang hóa các khoản nợ của các tiểu bang. Trong khu vực đồng euro cũng vậy, như ông Bogdanor gợi ý, đây là lúc để tiến đến chế độ liên bang với một đầu vào dân chủ mới: dẫn đến khái niệm về một ủy ban châu Âu được bầu ra. Với những ai tuyên bố rằng không có quần chúng nhân dân châu Âu để làm cơ sở cho một nền dân chủ như vậy, ông lập luận rằng một cuộc bầu cử toàn châu Âu sẽ tự nó tạo ra một thứ như vậy.
Đây là kiểu vấn đề mà Larry Sieđentop, một cựu học giả Oxford, cảnh báo với tiêu đề “nền dân chủ giả hiệu”. Chia sẻ sự không thoả mãn nói chung với Nghị viện châu Âu, ông Siedentop nghi ngờ việc mọi sự có thể được cải thiện bằng một cơ quan được bầu ra khác. Trong ban dự báo “Nền dân chủ ơ châu Âu” của mình, được xuất bản vào năm 2000, ông Siedentop đã cảnh báo rằng sau khi tạo nên một đồng tiền duy nhất, “giới tinh hoa châu Âu ngày nay đang có nguy cơ tạo ra một cuộc khủng hoảng sâu sắc về đạo đức và thể chế ở châu Âu – một cuộc khủng hoảng của nền dân chủ”. Giải pháp được ông kiến nghị là lập ra một Thượng viện được chỉ định, được chọn ra từ các nghị viện quốc gia; đối với những người cảm thấy nền dân chủ cần có các cuộc bầu cử, ông chi ra rằng Thượng viện Mỹ vẫn được chỉ định cho đến tận năm 1913.
Một nguồn trách nhiệm dân chủ thay thế và hấp dẫn có thể được tìm thấy trong các nghị viện quốc gia của châu Âu. Trước năm 1979, có một mối liên hệ trung tâm giữa Nghị viện châu Âu ở Strasbourg và các nghị viện quốc gia, với một số thành viên luân chuyển giữa hai bên. Ngày nay, các nghị viện khác nhau có xu hướng xem nhau như đối thủ hơn là đồng nghiệp, tìm cách đặt trách nhiệm vào vị trí điều hành. Hiệp ước Lisbon chỉ dành cho các nghị viện quốc gia một vai trò giới hạn. Charles Grant, giám đốc Trung tâm cải cách châu Âu ở Luân Đôn, đề xuất mở rộng vai trò này. Ông sẽ đem lại một vị thế nổi bật hơn cho COSAC, nhóm đưa những ủy ban phụ trách các vấn đề châu Âu của các nghị viện quốc gia lại với nhau, có thể đặt một đoàn đại biểu nghị sĩ các nước ở Brúcxen để cộng tác chặt chẽ hơn với Nghị viện châu Âu. Những người khác muốn cho các ủy ban ngân sách trong các nghị viện quốc gia một vai trò rõ ràng hơn trong việc giám sát và áp dụng hiệp ước tài chính.
Một vấn đề đang tiếp diễn trong toàn bộ tình hình là sự cân bằng giữa một hệ thống liên chính phủ và một hệ thống liên bang. Những người nghiêng về một vai trò lớn hơn cho các nghị viện và chính phủ quốc gia đương nhiên ủng hộ hệ thống liên chính phủ. Nhưng ông Klau thuộc ECFR chỉ ra rằng cách thức đó sẽ khiến có khả năng hơn là Đức, cường quốc lớn nhất và cũng là chủ nợ lớn nhất, sẽ được phần còn lại xác định như là mục tiêu. Chủ nghĩa liên chính phủ ủng hộ cho các nước lớn, điều là lý do tại sao các nước nhỏ bênh vực vai trò của Brúcxen.
Lý lẽ ủng hộ sự can thiệp lớn hơn của quốc gia vào việc vận hành khu vực đồng euro rất mạnh mẽ. Dù cho Hy Lạp rời khỏi hay ở lại, khu vực đồng euro hoặc phải được hội nhập về mặt chính trị hoặc sẽ tan vỡ. Nhưng liên minh chính trị sâu sắc hơn có thể gây nên một phản ứng dữ dội, trong cả các nước chủ nợ và con nợ, và làm cho toàn bộ hệ thống bị sụp đổ. Trong cuộc bầu cử Phần Lan hồi năm ngoái, đảng True Finns do ông Timo Soini lãnh đạo đã đi từ chỗ hầu như không có sự ủng hộ đến việc có được sự ủng hộ lên tới gần 20% bằng cách vận động tranh cử chống lại việc rút khỏi khu vực đồng euro. Ở Hà Lan, Geert Wilders, người vừa đẩy nhanh một cuộc bầu cử bằng cách rút lại sự ủng hộ của mình đối với chính phủ, hiện nay đang vận động với chiêu bài chống cứu trợ cũng mạnh mẽ như với chiêu bài quen thuộc hơn của ông là chống đạo Hồi. Mặt trận Quốc gia Pháp từ lâu đã chống lại đồng euro cũng như chống nhập cư, và lập trường của Marine Le Pen chống lại đồng tiền duy nhất này đã đóng góp rất nhiều vào sự thể hiện mạnh mẽ của bà trong vòng đầu tiên cùa cuộc bầu cử tổng thống.
Bởi lẽ các cử tri đang làm cho mối ác cảm của họ được biết tới bằng phương tiện là những cuộc bầu cử quốc gia của họ, họ có thể sẽ cảm thấy được đại diện tốt hơn nếu như các nghị sĩ quốc gia và chính phủ của họ đóng một vai trò lớn hơn trong việc hoạch định chính sách đối với các giới hạn của liên minh chính trị trong khu vực đồng euro. Nhưng như vậy có thể là quá lạc quan. Một số lượng cử tri đáng kể rõ ràng không muốn một phiên bản dân chủ hơn của EU, mà muốn một thể chế khác biệt về cơ bản. Với các quan điểm phân cực cao độ như vậy, sẽ là rất khó để thấy làm thế nào để một hiệp ước hữu ích nào đó được tất cả 27 quốc gia chấp nhận vào lúc này – đó chính là một trong các lý do giải thích tại sao hiệp ước tài chính có một hệ thống lựa chọn tham gia. Khi Ailen bỏ phiếu cho hiệp ước này vào ngày 31/5, nước này sẽ bầu cho việc tham gia hay không tham gia của riêng Ailen, chứ không đe dọa ngăn cản bất kỳ ai khác.
Dù vậy, nếu như châu Âu tìm kiếm một thể chế chính trị mới, một sự chao đảo mạnh mẽ hướng về một đảng theo khuynh hướng bác bỏ hay cực đoan của một nước có thể dấn tới việc sụp đổ của câu lạc bộ này. Và cũng có một vấn đề sâu sắc về cơ cấu. Vòng tiếp theo của sự hội nhập chính trị đang bị điều khiển bởi sự cần thiết phải điều hành khu vực đồng euro tốt hơn; nhưng 10 trong số 27 nước không phải thành viên của khu vực này. Và mặc dù nhiều trong số các nước này trong lịch sử đã từng tha thiết muốn tham gia, Anh và Đan Mạch đã chính thức lựa chọn không tham gia khu vực đồng euro, và Thụy Điển nếu có cũng không có khả năng gia nhập trong vòng nhiều năm nữa. Những nước này có một mối quan tâm mạnh mẽ đối với việc đảm bảo rằng khi khu vực đồng euro trở nên hội nhập hơn, họ sẽ không mất đi sự ảnh hưởng của mình trong tranh luận hay phần của mình trong các quyết định. Nhưng các cử tri của những nước này không có khả năng chấp nhận cam kết với một liên minh chính trị manh hơn. Sự phủ quyết của David Cameron đối với hiệp ước tài chính vào tháng 12/2011 được nhiều người đứng đầu chính phủ như ông xem như một vật cản nóng nảy đối với sự tiến bộ; những người ủng hộ đảng của ông ở Anh đã chào đón điều này với sự nhiệt tình quá mức.
Khi mà các kiến trúc sư của Maastricht không thể tạo ra một liên minh chính trị, một số người trong số họ tự an ủi mình với ý tưởng rằng một đồng tiền chung tự nó sẽ mang đến sự hội nhập kinh tế hơn nữa mà sự hội nhập chính trị sẽ đương nhiên xuất phát từ đó. Họ không thấy trước được rằng nó sẽ thực hiện điều đó bằng cách ném cả châu lục vào khủng hoảng. Và họ không đem lại những cơ chế mà thông qua đó các công dân của liên minh này có thể cảm thấy họ vừa có phần nào trách nhiệm đối với vấn đề này, như một số người trong số họ thực sự như vậy, và vừa ở một vị trí để giúp tìm ra một giải pháp. Một giải pháp chính trị nhằm bảo vệ đồng euro mà không kết hợp với các cách thức mới để có được sự tán thành của họ thì không chắc sẽ – hoặc không xứng đáng để – tồn tại lâu dài./.
1152. Chủ quyền biển đảo, điều kiện cần và đủ
Chủ quyền biển đảo, điều kiện cần và đủ
TS Nguyễn Sỹ Phương, CHLB Đức *“Bối cảnh quốc tế hiện nay cho thấy, đã đến lúc và không thể muộn hơn phải đẩy mạnh chiến lược truyền thông quốc gia và quốc tế một cách bài bản để toàn thế giới biết sự thật, từ đó tìm được sự quan tâm ủng hộ của những người có lương tri. Song song đó là việc giao nhiệm vụ cho các trường đại học, các học giả, các bộ ngành có trách nhiệm mang những thông tin này chuyển ra thế giới qua các kênh thông tin khác nhau. Và hơn hết, cần công bố cho toàn dân biết một cách tường tận và khoa học về Biển Đông”. Luận điểm rắn chắc trên của TS Nguyễn Minh Hoà, ẩn dưới tựa đề bài viết nhè nhẹ của SGTT “Trông người mà ngẫm tới ta“ đã khích lệ bao người đọc đang khắc khoải trước nguy cơ tồn vong của quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, lãnh thổ, lãnh hải thiêng liêng của tổ quốc, lo lắng đứng ngồi không yên bởi hiện tại đã bị mất chủ quyền một phần, phần còn lại luôn bị đe doạ tranh chấp, tương lai càng không có gì bảo đảm chắc chắn, nếu một khi đã quá muộn.
Luận điểm đó không xuất phát từ bất cứ một học thuyết cao siêu nào, mà rút ra từ thực tế Trung Quốc đang làm (trông người) và xa hơn ở bất cứ quốc gia nào từ cổ chí kim muốn tránh tranh chấp, cùng tồn tại cạnh quốc gia láng giềng nào, đều phải làm vậy để giữ độc lập, bảo toàn lãnh thổ, nếu không, chỉ còn cách trông chờ vào hoà khí nhân nhượng, phó mặc số phận cho láng giềng định đoạt. Tuy nhiên, luận điểm vẫn là luận điểm; mọi luận pháp đưa ra dù hưá hẹn thần kỳ tới mấy cũng chỉ mang tính lựa chọn, nằm trên ý tưởng, trong thời đại thế giới phẳng ngày nay, đều có thể tiếp nhận, học hỏi từ bất kỳ quốc gia nào và tại bất cứ thời điểm nào, trong toán học vì vậy chỉ được coi là điều kiện cần, tức là tiền đề, muốn biến thành hiện thực không thể không đặt ra các câu hỏi về khả năng thực hiện nó, tức điều kiện đủ.
Thực tế, mọi nhà nước sinh ra trước hết đều vì chủ quyền lãnh thổ; người dân sinh ra để mưu sinh; truyền thông là một ngành nghề, lĩnh vực; các trường đại học là những cơ sở đào tạo; học giả là các cá nhân độc lập; các bộ ngành đều có chức năng riêng của nó; khoa học dù liên quan tới biển đảo cũng chỉ là khoa học, có thể tìm trong lưu trữ thư viện. Trong khi đó, chủ quyền lãnh thổ nước nào cũng chỉ có thể giữ vững một khi hệ thống chính trị đặt dưới khát vọng đông đảo người dân. Sức mạnh đó lý giải tại sao người dân Mỹ từng buộc được chính phủ họ phải chấm dứt chiến tranh Việt Nam. Chức năng của mọi cơ quan nhà nước, kể cả chức năng liên quan tới chủ quyền lãnh thổ, trong một nhà nước pháp quyền, chỉ có thể thực hiện đầy đủ một khi nó bị chế tài, nghĩa là phải có văn bản lập pháp và cơ quan tư pháp độc lập, để bảo đảm chức năng đó được thực thi, (ngoại trừ chiến tranh, tổng động viên). Khi và chỉ khi nhà nước và xã hội được thiết chế bảo đảm cả chính trị lẫn luật pháp như vậy, mới có thể nói tới điều kiện đủ, bảo đảm giữ vững chủ quyền, lãnh thổ, biển đảo tổ quốc một cách hoà bình.
Hiên tại, dù muộn so với Liên Hiệp Quốc ban hành Công ước Biển 1982, ngày 21/6/2012, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Biển, quy định đầy đủ các nguyên tắc, chính sách quản lý và bảo vệ biển; phạm vi và quy chế các vùng nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa; quy chế các đảo, quần đảo Việt Nam, trong đó có Trường Sa và Hoàng Sa; các hoạt động trong vùng biển Việt Nam; tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ; bảo vệ tài nguyên và môi trường biển; nghiên cứu khoa học biển; phát triển kinh tế biển; tuần tra kiểm soát trên biển; hợp tác quốc tế về biển.
Cũng như tất cả mọi văn bản lập pháp, để Luật Biển Việt Nam được thực thi, vấn đề còn lại phải giải quyết là trách nhiệm cá nhân đứng đầu mọi tổ chức cơ quan đảng và nhà nước liên quan. Cá nhân nào đứng đầu tổ chức, cấp Đảng nào phải chịu trách nhiệm chính trị, và cá nhân nào đứng đầu cơ quan, cấp nhà nước nào phải chịu trách nhiệm pháp lý để đẩy mạnh chiến lược truyền thông quốc gia đã nêu trong điều kiện cần ở trên, được điểu chỉnh trong luật biển? Tương tự như vậy đối với giao nhiệm vụ cho các trường đại học, các học giả, bộ ngành về Biển Đông ? hay công bố một cách khoa học về Biển Đông cho toàn dân?
Sở dĩ phải tìm cá nhân chịu trách nhiệm chính trị, bởi quốc gia nào ngày nay cũng có đảng cầm quyền chịu trách nhiệm với quyết định chính trị của đất nước. Mọi chính sách, kết quả thực hiện nó, vì vậy phải được coi là thước đo đúng sai của quyết định chính trị, và phải được bảo đảm bằng sinh mạng chính trị của người đứng đầu tổ chức, cấp chính trị ra quyết định đó. Chính nguyên lý trên đã buộc Westerwelle Chủ tịch đảng FDP, Phó Thủ tướng Đức, phải thôi cả 2 chức, trong đó có lý do, đại diện cho Chính phủ Đức bỏ phiếu trắng đối với nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp Quốc về Libyen, bị dư luận Đức phản đối kịch liệt. Trách nhiệm pháp lý được đặt ra bởi đây là công việc nhà nước, bất kỳ cơ quan, cấp nhà nước mang tính pháp nhân nào cũng phải có cá nhân chịu trách nhiệm pháp lý đối với nó. Cá nhân đó có quyền khởi kiện và chịu bị kiện trước toà khi pháp nhân đó bị thiệt hại hoặc gây thiệt hại cho người khác, pháp nhân khác, phải từ chức hoặc bị cách chức khi để pháp nhân đó không thực hiện đủ chức năng luật định.
Chỉ khi bị ràng buộc trách nhiệm chính trị và pháp lý về mặt cá nhân, mang tính sống còn như vậy, mọi tổ chức đảng, cơ quan nhà nước mới có thể tự động hoàn thành chức năng của mình không cần đến bất cứ chỉ thị, nhắc nhở nào từ cấp nào đối với công việc của họ; lúc đó tiếng nói của người dân mới được lắng nghe, đóng vai trò đích thực là tiếng nói của chủ nhân đất nước; và cũng chỉ khi đó mới có thể nói đến sức mạnh toàn dân, nhất là trong bảo vệ chủ quyền lãnh thổ vốn mang tính quyết định; họ hoàn toàn yên tâm hành động, bởi được pháp luật che chở bảo hộ, không phải lo ngại phân tâm, hay phải trông chờ nghe ngóng, từ thể hiện lòng yêu nước thông qua biểu tình phản đối xâm phạm lãnh thổ, được tôn vinh trọng thị, đến ủng hộ tinh thần tiền của cho biển đảo, vận động thế giới với một đội ngũ hơn 3 triệu người Việt hải ngoại, tới nghiên cứu khoa học về biển Đông, điều tra rõ ràng chính xác các xâm phạm chủ quyền lãnh hải không thể chỉ chung chung cho là tầu lạ, bởi không thể đối phó với một đối thủ vô hình, không tên…
Rốt cuộc, quốc gia nào cũng vậy, trách nhiệm chính trị và pháp lý sẽ quyết định số phận, tiền đồ đất nước, kể cả chủ quyền lẫn lãnh thổ; thiếu nó mọi đất nước đều sẽ hoặc rơi vào hỗn loạn mạnh ai nấy sống hoặc mãi mãi trì trệ tụt hậu, nói gì đến chủ quyền lãnh thổ.
–
Ghi chú: Bài viết đã được đăng trên Sài Gòn Tiếp thị sau khi biên tập, bỏ bớt một số đoạn. Tuy nhiên, hiện chỉ còn trên SGTT giấy, còn trên mạng đã bị gỡ bỏ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét