Sau Gaddafi sẽ là Putin?

Phạm Nguyên Trường dịch

Theo lời bộ trưởng quốc phòng Mỹ, Ashton Carter, cuộc chiến chống “nhà nước Hồi giáo” gồm chữ ba “R”: Tấn công căn cứ của IS ở Raqqa (Syria), thành phố Ramadi (Iraq) và những cuộc độ kích (Raids). Tuy nhiên, quan trọng là phái tránh đối đầu với Nga (Russia), vì vậy mà cuộc chiến sẽ phụ thuộc vào bốn “R”.

Trong hội thảo bàn tròn nói về quan hệ Nga-Mỹ, tôi đã nói chuyện với các chuyên gia về những vấn đề của nước Nga và họ đã kể cho tôi nghe nhiều chuyện thú vị. Theo một giáo sư đại học, sau cái chết đầy bạo lực của nhà lãnh đạo Libya, Muammar Gaddafi, tổng thống Putin càng mất niềm tin đối với phương Tây. Lúc đó, Putin đang là thủ tướng và không thể đưa ra những quyết định cuối cùng về vấn đề ngoại giao. Có người nói rằng hành động của tổng thống Medvedev đã làm ông tức giận.

Các nước phương Tây đã tham gia vào cuộc nội chiến ở Libya, theo quyết định của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Nga từ chối bỏ phiếu, nhưng không sử dụng quyền phủ quyết của mình. Vì vậy, Putin đã chỉ trích tổng thống Medvedev. Tôi không biết rằng, Putin đã thật sự nổi điên.

Có thể hiểu được phản ứng của ông. Sau khi chết, xác của Gaddafi đã bị người ta đá vào và kéo lê trên đường phố, có người còn gọi ông ta là chó. Mặc dù, thực tế là trong thế giới, Arab có nhiều người yêu chó, nhưng không hiểu sao người ta vẫn coi chó là con vật bẩn thỉu. Nếu trong lúc cãi nhau mà bị gọi là chó thì chắc chắn sau đó người ta sẽ lao vào đánh nhau. Người ta nói rằng nhà tiên tri Muhammad đã trốn kẻ thù khi chó sủa, nhưng không thấy bằng chứng khẳng định chuyện này.

Có lẽ số phận khắc nghiệt của Gaddafi đã làm Putin lo lắng, vì vậy mà ông ta đã phản ứng sau khi nghe thượng nghị sĩ Mỹ, John McCain, nói rằng “Sau Gaddafi sẽ là Putin” bằng những lời lẽ quyết liệt: “Sau khi bị bắt làm thu binh ở Việt Nam thì người nào cũng trở thành thần kinh hết”. Có lẽ, trong đáy sâu tâm hồn, ông ta tin rằng Gaddafi đã phạm quá nhiều sai lầm.

Tôi không nghĩ rằng Putin sẽ lặp lại số phận của Gaddafi, nhưng họ có điều gì đó giống nhau. Trung cuốn Sách Xanh (Green Book), Gaddafi viết rằng, ứng viên thu được 51% phiếu là nhà độc tài, đủ sứ đè bẹp ý kiến ​​của ứng viên chỉ thu được 49% phiếu bầu. Ông ta cho rằng hệ thống dân chủ trực tiếp - trong đó quyết định được chính các công dân đưa ra, chấp nhận và thực hiện – là hệ thống đúng đắn. Tôi đã từng thấy những cuộc họp như thế ở Libya, nhưng không thể nói rằng việc trao đổi quan điểm và thông qua quyết định đã diễn ra một cách công bằng. Tôi nghĩ rằng đấy chỉ là công cụ cho chế độ độc tài của Gaddafi mà thôi.

Nhằm gia tăng số người ủng hộ, Putin tuyên bố về sức mạnh của nước Nga. Ngoài ra, đặc điểm khác người của ông ta là sử dụng những kỹ thuật đã được thử nghiệm ở Ukraine, ví dụ, đưa quân không đeo phù hiệu riêng vào Crimea. Mặc dù mọi người đều biết rằng đấy là quân Nga. Đôi khi hành động của tổng thống Nga làm người ta nhớ tới những bài phát biểu với tinh thần bài Mỹ - đầy ảo tưởng về sự vĩ đại và tàn bạo - của Gaddafi.

Lòng thù hận thù của Putin đối với khái niệm về sự chuyển giao quyền lực có thể là phản đề của chính sách “thay đổi chế độ” của chính quyền Bush. Ngoài ra, nhà lãnh đạo Nga còn lo lắng về việc bảo vệ vị trí của mình. Ông lo ngại rằng nếu chính quyền Assad sụp đổ thì làn sóng sụp đổ có thể lan đến cả nước Nga. Trong trường hợp này, tốt nhất, Putin nên hợp tác với phương Tây nhằm đẩy nhanh việc phế truất Bashar al-Assad. Nói cách khác, chữ “R”, bắt đầu của từ “Rapprochement” (nối lại quan hệ hữu hảo) có vai trò đặc biệt quan trọng.

Tờ Mainichi Shimbun (Nhật)

Dịch qua bản tiếng Nga tại địa chỉ: http://inosmi.ru/politic/20151211/234768458.html

Đã đăng trên: http://www.ijavn.org/2015/12/vntb-sau-gaddafi-se-la-putin.html