Hút thuốc lào

Hút thuốc lào: “Thơm mồm, bổ phổi, diệt trùng lao!” hoặc điểm’ “Hút thuốc lào nâng cao sĩ diện”.

Hút thuốc lào tại miền Bắc ngày xưa

Trong cải tạo có anh đề cao thuốc lào là “Thơm mồm, bổ phổi, diệt trùng lao!” hoặc nâng lên hàng ‘quan điểm’ “Hút thuốc lào nâng cao sĩ diện”. Người ta, dĩ nhiên là người miền Bắc, ca tụng thuốc lào một cách cuồng nhiệt:

Thuốc lào chồng hút vợ say

Thằng cu châm điếu lăn quay ra nhà

Có cô hàng xóm đi qua

Hít phải hơi thuốc say ba bốn ngày

Một thằng hút bốn thằng say

Hai thằng châm điếu ngã lăn quay

Bà già vác củi loay hoay

Rít phải hơi thuốc lăn quay xuống đồi

Ngọc hoàng thấy vậy hay hay

Vén mây nhìn xuống cũng say thuốc lào.

Bà Hồ Xuân Hương có một bài thơ ‘tả chân’ rất ‘sex’ như sau:

Mông tròn vành vạnh, đít bảnh bao,

Mân mân, mó mó đút ngay vào

Thủy hỏa tương giao sôi sùng sục

Âm dương nhị khí sướng làm sao!

Mới đọc cứ tưởng như cảnh làm tình của đôi trai gái nhưng thật ra bà tả cảnh… hút thuốc lào đấy! Trong trại tù thì chiếc điếu cầy là hình ảnh quen thuộc lúc nào cũng đi sát với người cải tạo như "bạn đời" bên mình, chẳng thế mà có nhiều anh ví von là đeo Ba-lô!

Đến giai đoạn trại viên cải tạo được mua hàng ngoài chợ Long Hoa thì thuốc rê là món ăn khách không thua gì đường tán. Thuốc rê còn có tên gọi là ‘bốc lăn xe’, nghe có vẻ Tây lắm nhưng kỳ thực ghép bởi các động tác bốc một dúm thuốc, lăn tròn trên giấy và xe thành điếu thuốc! Nhà văn Hoàng Hải Thủy gọi thuốc rê thời này với một cái tên thật buồn cười:

“Bốc Em Xe Ông Già Le Lưỡi Liếm”.

Hút thuốc rê có lợi là có thể tiết kiệm thuốc nếu quấn theo kiểu ‘loa kèn’ tựa như các mệ ngoài Huế hút thuốc cẩm lệ. Giấy cuốn thuốc rê có thể là báo cũ, mực in khi bị đốt cháy chắc sinh nhiều phản ứng hóa học khiến người hút cứ bị ho triền miên.

Sướng nhất có lẽ là những anh… không hút thuốc. Vào những ngày "nễ nớn" ngoài việc được ‘ngả qua hàng thịt’, cách mạng còn phát thuốc gói, ba bốn anh chia nhau một gói thuốc. Tôi nhớ hình như thuốc Hoa Mai hay Đà Lạt gì đó. Vào thời đó, thuốc Tam Đảo, sản xuất tại miền Bắc, được coi là… số một.

Đây là ‘thời cơ’ để những anh không hút thuốc đổi thuốc lấy đường tán, thậm chí còn có anh đầu cơ thuốc lá để một khi anh ghiền hết thuốc mới ra giá… cắt cổ! Đường tán là loại đường màu vàng, có hình oval hoặc hình vuông được chế biến từ mía bằng phương pháp thủ công. Công dụng của đường, dù là loại đường sơ chế, có tác dụng giúp cơ thể phục hồi sau những giờ lao động cật lực. Có đi cải tạo mới thấy giá trị của cục đường mà hồi xưa, lúc quá đầy đủ, người ta chưa bao giờ nghĩ tới.

Nhiều người ở miền Bắc, miền Trung có sở thích lâu đời là hút thuốc lào. Tưởng đó chỉ là “thú vui” nho nhỏ, thế nhưng khói thuốc mờ mịt và tiếng rít giòn giã ấy đã làm bao người phải thiệt mạng.

Người bà con ở Thanh Hóa có vẻ ngoài khắc khổ, tuổi gần 40, kể lại câu chuyện cách đây gần 30 năm. Cha cô nghiện thuốc lào từ hồi trẻ, lấy vợ rồi ông vẫn hút nhiều, mỗi ngày mấy chục điếu. Một hôm cô đi chơi về, thấy cha đang ôm cổ, mồm há hốc cố thở nhưng không được, mắt trợn tròn lên với tay về phía cô một cách tuyệt vọng. Cô bé 10 tuổi chưa kịp hiểu chuyện gì, ông đã ngã vật xuống, bên cạnh cái điếu cày nghi ngút khói. Cô la lên, hàng xóm chạy sang thì đã muộn, ông đã chết do sặc khói thuốc.

Người già hút thuốc lào đã đành, nhưng học sinh, sinh viên hút thuốc lại đang trở thành một hiện tượng phổ biến. Một sinh viên lý luận:

“Hút thuốc lào nâng cao... sĩ diện! Đang là sinh viên, có cái gì để sĩ diện ngoài cái này! Cứ ngồi quán cóc thỉnh thoảng rít cho kêu vào xem, khối thằng nhìn bằng con mắt kính nể...!”.

Cùng suy nghĩ như vậy, Nguyễn Văn Tú quê ở Vĩnh Phúc đã mang “sĩ diện” và tuổi trẻ về thế giới bên kia. Thi trượt đại học năm đầu, cậu lên huyện ôn thi. Ở đây, cậu chứng kiến các anh hút thuốc lào tại quán cóc. Thấy hay hay, cậu thử hút, lần đầu ho sặc sụa, nước mắt chảy ra như khóc. Được đàn anh khuyến khích, cậu đã biết thế nào là say thuốc lào trong một buổi sáng trước khi đi học thêm.

Mắt mờ, đầu óc choáng váng, cậu nằm vật xuống chiếc ghế, mồ hôi nhỏ từng giọt trên trán, tim đập dồn dập. Năm phút sau cậu tỉnh lại, cảm thấy ơn ớn cơn say kiểu như vậy, nhưng một tuần sau, Tú vác một cái điếu cày về phòng. Một buổi sáng, cậu nén thuốc thật chắc, kéo bật gas to hết cỡ rồi châm thuốc. Cậu đang rít sâu nửa chừng thì anh bạn cùng phòng vòng ra phía sau đập mạnh vào lưng cậu. Ngay lập tức Tú bị sặc khói, không thở được, ngã lăn ra sàn nhà, ú ớ...

Cậu bạn thấy vậy, tưởng Tú đùa, càng cười to hơn. Tiếng cười tắt khi cậu không thấy Tú ngồi dậy, mà ôm cổ cố thở ra một lúc rồi trợn mắt lên, không giãy giụa nữa. Cậu bạn tá hỏa kêu người đến thì đã muộn.

Chị Mai Thị Hà ở Minh Lộc, Hậu Lộc, Thanh Hóa, từ bé đã quen với mùi khói khi ngồi trong lòng người cha nghiện thuốc lào nặng. Lớn hơn một chút, khi cả nhà đi vắng, chị lôi điếu cày ra thử, lần đầu sặc, lần sau say quá chị nằm luôn ra sàn nhà nhưng 5 phút thì tỉnh dậy. Thay vì sợ, chị lại thấy thú vị với cảm giác đó và chị đã nghiện thuốc lào.

Khi chị lấy chồng, chàng rể nhìn thấy mấy vết sẹo trên người chị. Hỏi ra chị khai là do một số lần say thuốc lào bị ngã. Anh bắt chị bỏ thuốc lào nhưng chị vẫn lén lút hút khi chồng đi vắng. Một lần đang nấu bếp, thèm thuốc quá, chị lấy cái điếu giấu trên gác bếp xuống. Chị nhồi một viên thuốc thật lớn vào điếu rồi lấy que củi châm thuốc. Say thuốc quá, chị ngã ra, tay cho luôn vào bếp lửa đang cháy. Khi chị lôi tay ra thì nó đã phỏng nặng rồi. Chị bèn nhúng tay vào bình nước mắm. Đúng lúc đó, chồng chị gọi đi bốc phân chuồng lên xe để chở ra ruộng. Chị không dám nói với chồng mà cứ chịu đau làm việc.

Ngày hôm sau, vết phỏng đã bị nhiễm trùng nặng, vì sợ chồng mắng nên chị chỉ bôi qua loa ít thuốc. Một thời gian ngắn sau, vết nhiễm trùng bị hoại tử, lúc này chị mới nói thật với chồng con rồi lên bệnh viện. Các bác sĩ đã phải tháo khớp 2 đốt ngón trỏ và 1 đốt ngón cái. Bàn tay phải của chị bây giờ trông dị dạng.

Sau khi lấy chồng, vì ngại nên thỉnh thoảng chị Nguyễn Thị Hiền Nga mang điếu ra chái nhà bếp hút cho thỏa cơn thèm. Nhưng điếu cày có tiếng rít. Ngồi trong nhà, chồng cũng bắt gạp và trách móc chị. Anh không hiểu rằng lỗi không hoàn toàn do chị, cái ấy còn do sức hấp dẫn của điếu cày, của tuổi thơ nghe tiếng điếu và đùa nghịch với làn khói trắng hư ảo mỗi lần bố chị ngồi hút. Chồng cấm, còn chị vẫn thỉnh thoảng lò dò như trộm để hút. Một lần bên bếp lửa cháy lớn đang đun nồi cám lợn, chị say thuốc ngã vào đó. Chị bị phỏng quá nặng nên đã không qua khỏi...

Những trường hợp trên đây chỉ là hạn hữu trong số đông người hút thuốc lào. Dẫu sao, thuốc lào vẫn và đang là thú đam mê của nhiều người. (baomai.blogspot.com)