Lưỡi Bò Như Lưỡi Dao
2011-06-01
Nguyễn Xuân Nghĩa - Việt Tribune 20110601
Nhưng, lãnh đạo Bắc Kinh không chỉ có nhu cầu nắn gân thiên hạ để thăm dò phản ứng quốc tế. Trong nội bộ, họ biết là xứ sở có vấn đề khi phải chuyển hướng kinh tế từ lượng sang phẩm.
Khi Thiên Triều Lè Lưỡi
Việc Bắc Kinh hung hăng gây hấn tại Đông hải không thể gây ngạc nhiên.
Mùng hai Tháng
Ba vừa qua, hai chiến hạm tuần duyên mang mã số 71 và 75 của Trung Quốc
đã xâm phạm cụm đảo Reed Bank và uy hiếp một tầu thăm dò địa chất của
Phi Luật Tân tên là M/V Venture. Khu vực được Phi Luật Tân nhận là chủ
quyền của mình nằm cách đảo Palawan 250 cây số ở hướng Tây và ở phía
Đông của quần đảo Trường Sa. Đây là nơi mà Công ty Anh quốc Forum Energy
khởi sự thăm dò địa chất cho Bộ Năng Lượng Phi Luật Tân từ đầu năm. Khi
được kêu cứu, Quân khu Miền Tây của Phi Luật Tân lập tức đưa hai phi cơ
thám báo tới điều tra tại chỗ, hai tầu tuần duyên Trung Quốc bèn lảng
xa.
Ngày 26 Tháng
Năm vừa qua, Bắc Kinh tái diễn chuyện đó mà còn ngang ngược cắt đứt dây
cáp của tầu thăm dò địa chất Bình Minh 02 của Việt Nam, ba tiếng sau mới
rút lui khỏi khu vực chủ quyền của Việt Nam, cách Phú Yên 120 cây số và
đảo Hải Nam 600 cây số.
Cùng với công
ty dầu khí đứng hạng thứ ba của Gia Nã Đại là Talisman Energy, Việt Nam
thực hiện thăm dò địa chất trên các lô 125, 126, 148 và 149 trong khu
vực đặc quyền kinh tế EEZ của Việt Nam. Vụ khiêu khích xảy ra trên lô
148, và là sự kiện mới sau nhiều đợt khiêu khích và tấn công ngư phủ
Việt Nam từ mấy tháng nay. Lần này, chuyện hiếm có là Bộ Ngoại giao của
Hà Nội đích danh phản đối Trung Quốc và bộ Ngoại giao của Bắc Kinh trả
lời, rằng họ chỉ bảo vệ chủ quyền chính đáng của Trung Quốc.
Họ bảo vệ đặc
quyền kinh tế trong cái "lưỡi bò", liếm rất sâu vào lãnh hải của các
quốc gia Đông Nam Á. Và sẽ đụng vào các khu vực thăm dò của Việt Nam, kể
cả lô 119 sẽ do Exxon Mobile của Hoa Kỳ thực hiện.
Những vụ đụng
độ như vậy đã xảy ra nhiều lần trong quá khứ và còn xảy ra trên một khu
vực mà một số quốc gia Đông Nam Á trong Hiệp hội ASEAN cùng đòi chủ
quyền. Nó nằm rất xa địa giới Trung Quốc nhưng lại được Bắc Kinh nhận là
khu đặc quyền kinh tế của mình.
Yêu cầu trường
kỳ và chiến lược của Trung Quốc là mở rộng vùng trái độn quân sự lên
toàn khu vực Đông Nam Á, từ Đông hải qua tới Ấn Độ Dương. Nhưng phải qua
từng bước là xây dựng khả năng khống chế vùng biển cận duyên - biển
xanh lục - để phát triển lực lượng viễn duyên ngoài biển xanh dương.
Ngày nay, khi Trung Quốc là một xứ đói ăn và khát dầu, lần đầu tiên
trong lịch sử lại lệ thuộc vào thị trường bên ngoài thì việc mở rộng khả
năng khuynh đảo và can thiệp này là một đòi hỏi sinh tử.
Nhưng kế sách "thượng thượng" là khỏi dụng binh mà vẫn đạt mục tiêu. Bằng nhiều cách tinh vi khác.
***
Một mục tiêu mà ai cũng thấy là nằm sâu dưới đáy biển ở bên dưới cái lưỡi bò này có dầu thô và khí đốt.
Từ nhiều năm
trước, cơ quan Nghiên cứu Năng lượng EIA của Hoa Kỳ nhắc tới kết quả
khảo sát của Trung Quốc: trữ lượng bên dưới vùng biển Đông Nam Á là 14
lần tổng số trữ lượng của dầu thô và 10 lần trữ lượng về khí đốt của
Trung Quốc. Khi Bắc Kinh phải nhập cảng năng lượng - càng ngày càng
nhiều - và dự trữ của Trung Quốc tiêu hao mất 40% kể từ năm 2001, thì
việc chiếm đoạt là tất yếu.
Việc chiếm
đoạt được tiến hành bền bỉ và nhất quán theo kiểu mềm nắn rắn buông. Nếu
thương thuyết song phương để bẻ đũa từng chiếc trong hàng ngũ đối
phương mà không xong thì lấn lướt và thăm dò phản ứng để đạt mục tiêu
bằng cách khác.
Triết lý sang
đoạt ở đây là: "Cái gì của thiểm quốc là bất khả xâm phạm. Cái gì chưa
phải của thiểm quốc thì chúng ta cùng khai thác, 50 năm nữa thì hãy bàn
về chủ quyền. Còn cái gì của quý quốc thì chúng tôi sẽ gửi người tới hợp
tác qua đầu tư hoặc viện trợ với điều kiện dễ dãi. Chúng ta nhất trí
không sử dụng võ lực theo quy tắc hành xử đã thỏa thuận năm 2002 cùng
Hiệp hội ASEAN.... Nhưng khu vực đặc quyền kinh tế này của thiểm quốc
vẫn là bất khả xâm phạm."
Vẫn là cái lưỡi lắt léo!
***
Năm 2004,
Manila đã mắc lừa khi hợp tác với Bắc Kinh "để cùng thăm dò và sau này
cùng khai thác" dầu khí trên vùng quần đão Trương Sa. Năm 2005, Hà Nội
phải bước vào vòng hợp tác giả hiệu ấy cho đến 2008 thì Manila thấy ra
sự thật và rút lui.
Sau đó là
chuyện Trunbg Quốc lấn đất giành dân, lấn biển để đoạt dầu và cướp cá.
Khi gặp phản ứng, họ lại trở về bài ca "quật khởi hòa bình" - nguyên văn
Hán ngữ của chữ "peaceful rise" - và trò thương thảo, trong khi kiên
trì mua chuộc nhiều tay trong của hàng ngũ đối phương. Tay trong của
từng chính quyền và tay trong của cả tập thể ASEAN.
Trong các vụ
xích mích vừa qua với các nước Đông Nam Á, Bắc Kinh có một tay trong là
Miến Điện. Trong những vụ xích mích tại Đông Dương, Bắc Kinh phát triển
lực lượng thân hữu của mình tại Lào và Cam Bốt qua nhiều dự án xây dựng,
nào xa lộ từ Vân Nam tới tận Thái Lan và Tân Gia Ba, nào xe hỏa cao
tốc, nào đập thủy điện, v.v.... Trên toàn khu vực Đông Á, từ Thái bình
dương về tới Biển Á Rập để vào Hồng hải, Bắc Kinh phát triển quan hệ
thân hữu về cả kinh tế, năng lượng lẫn quân sự với Miến Điện,
Bangladesh, Sri Lanka và Pakistan....
Vấn đề là vì sao Bắc Kinh lại có thái độ hung hăng như vậy ở Đông hải vào lúc này?
***
Hãy nhớ lại thời sự....
Mùng 10 vừa
qua, Hiệp hội ASEAN kết thúc kỳ họp thứ năm của các Bộ trưởng Quốc phòng
tại thủ đô Jakarta của Nam Dương. Bản thông cáo chung tái xác nhận quy
tắc hành xử hòa bình ngoài Đông hải theo lời cam kết năm 2002 giữa ASEAN
và Trung Quốc, và tái khẳng định quyền tự do hàng hải trên biển Thái
bình theo đúng công pháp quốc tế, kể cả Công ước UNCLOS về Luật biển của
Liên hiệp quốc. Bây giờ, Bắc Kinh muốn thử xem giá trị của bản thông
cáo chung này là gì?
Mà rất nên thử
vì ASEAN, và chủ tịch luân phiên năm nay là Nam Dương, không giải quyết
nổi mâu thuẫn và xung đột giữa hai hội viên là Thái Lan và Căm Bốt về
chủ quyền lãnh thổ, bên trên có những ngôi đền mà cả hai đều cho là
thiêng liêng và của mình.
ASEAN cũng đã
có lời khuyên can mà vô hiệu khi Lào quyết định thực hiện dự án thủy
điện Xayaburi trên thượng nguồn Mekong, trước sự phản đối của Việt Nam,
sự hợp tác để xây dựng của Thái Lan, và sự yểm trợ ngấm ngầm của Trung
Quốc.
Bắc Kinh càng
nên nắn xem mức độ đoàn kết trong hàng ngũ ASEAN khi Nam Dương đồng ý
với đề nghị của quốc gia chủ trì năm ngoái là Việt Nam: nêu vấn đề tranh
chấp vào nghị trình quốc tế để có tiếng nói chung của toàn khối. Bắc
Kinh thử xem tiếng nói chung này vang xa tới đâu và có kết quả gì không.
Việc trắc
nghiệm phản ứng được tiến hành trước khi Bộ trưởng Ngoại giao Tây Đức là
Guido Westerwelle thăm viếng Oman, Ấn Độ, Úc, Tân Tây Lan và Việt Nam
vào cuối Tháng Năm. Và trước khi có hội nghị về an ninh và quân sự của
28 quốc gia vào ba ngày, từ mùng ba đến mùng năm Tháng Sáu, của "Diễn
đàn Sangrila" tại Tân Gia Ba.
Đây chỉ là hội
nghị trao đổi, loại "talk shop" kỳ 10 của "Asian Security Summit" trong
viện "International Institute for Strategic Studies" tại Singapore,
giữa các Tổng bộ trưởng Quốc phòng. Nhưng là diễn đàn để Bắc Kinh thăm
dò phản ứng của quốc tế.
Nên lắm, vì là
lần cuối có sự tham dự của Tổng trưởng Quốc phòng Robert Gates trước
khi ông về hưu. Lương Quang Liệt của Bắc Kinh sẽ gặp Robert Gates của
Hoa Kỳ để rà lại nỗ lực đối thoại an ninh và quân sự giữa hai nước, lần
đầu tiên được xác định trong cuộc Đối thoại Mỹ-Hoa về các vấn đề Chiến
lược và Kinh tế (S&E Dialogues) vào đầu tháng Năm vừa qua tại thủ đô
Washington DC.
Bắc Kinh còn muốn tiến xa hơn vậy.
***
Gần 10 năm
qua, Hoa Kỳ thực tế thả nổi khu vực Đông Á vì phải tập trung giải quyết
cuộc chiến chống khủng bố Hồi giáo xưng danh "Thánh chiến". Với thành
quả tại Iraq, Chính quyền Obama trù tính rút quân khỏi chiến trường này
vào cuối năm nay và hạ quyết tâm triệt thoái khỏi chiến trường A Phú Hãn
vào năm 2014 hay 2015. Từ năm 2009, Ngoại trưởng Hillary Clinton đã
khẳng định là Hoa Kỳ sẽ trở lại Đông Á và Tổng trưởng Gates cùng nhiều
giới chức quân sự Mỹ nêu rõ chủ trương của Hoa Kỳ là bảo vệ quyền tự do
lưu thông tại Thái bình dương.
Cho nên, Bắc Kinh có vài năm tạo ra "sự đã rồi" - trước khi Hoa Kỳ tái xuất hiện ở Đông Á.
Nhưng biến
động gọi là "Cách mạng Hoa nhài" ở khu vực Bắc Phi Trung Đông (MENA),
bất ổn trong Vùng Vịnh Ba Tư và sự khuynh đảo của Iran - một thân chủ
của Bắc Kinh - khiến Hoa Kỳ chưa chắc rút khỏi Iraq cuối năm nay, như
chính ông Gates đã phát biểu hôm Thứ Ba 24. Rồi quan hệ căng thẳng với
Pakistan sau khi lãnh tụ khủng bố Osama bin Laden bị Mỹ hạ sát hôm mùng
hai còn gây vấn đề cho lịch trình triệt thoái khỏi A Phú Hãn.
Hoa Kỳ có thể
bị kẹt chân lâu hơn tại Trung Đông và Trung Nam Á. Có khi, việc quay về
Đông hải lại bị trì hoãn. Một cơ hội mà Trung Quốc không thể bỏ lỡ.
Bắc Kinh lập
tức tăng cường mối giao hảo đầy xu hào rủng riểng với Chính quyền
Islamabad, đẩy mạnh việc xây dựng quân cảng Gawar cho Pakistan và nắn
gân Hà Nội xem Hoa Kỳ nhúc nhích ra sao.... Và xem tay chân của Thiên
triều trong Trung ương đảng và Bộ Chính trị tại Hà Nội hữu dụng đến mức
nào.
***
Nhưng, lãnh đạo Bắc Kinh không chỉ có nhu cầu nắn gân thiên hạ để thăm dò phản ứng quốc tế. Trong nội bộ, họ biết là xứ sở có vấn đề khi phải chuyển hướng kinh tế từ lượng sang phẩm.
Đà tăng trưởng
sẽ chậm lại, lạm phát khó đẩy lui, bong bóng đầu cơ sẽ bể và động loạn
còn gia tăng trong khi các phe phái ráo riết đấu lực cho Đại hội đảng
khóa 18 vào năm tới. Một thế hệ mới sẽ lên lãnh đạo đảng rồi nhà nước từ
năm 2013. Thế hệ Hồ Cẩm Đào, Ngô Bang Quốc cùng Ôn Gia Bảo để lại một
di sản khá bấp bênh khi các tướng lãnh đã có ảnh hưởng lớn hơn trong hệ
thống chính trị.
Vụ khủng hoảng
Trung Đông lại thổi hương nhài vào Hoa lục khiến Bắc Kinh ra tay trấn
áp mọi nơi để dẹp yên mầm mống dân chủ. Trong khi ấy, Nội Mông lại có
loạn khi sắc dân Mông Cổ xuống đường, nổi dậy, và nhiều người nhìn ra
Ngoại Mông, Cộng Hoà Mông Cổ, với sự so sánh và thèm thuồng!
Khi bên trong
có loạn, lãnh đạo phải chỉ ra giặc ngoài để khích động phản ứng dân tộc,
kết tinh vào đảng Cộng sản Trung Hoa. Cách khích động ít rủi ro nhất
vẫn là cho Hà Nội một bài học sau khi đã dọa dẫm Phi Luật Tân.
Vì vậy, câu hỏi nên nêu ra không phải là "vì sao Bắc Kinh lại gây hấn?" Mà là "Hà Nội sẽ xử trí ra sao?"
Khi thấy Hà
Nội xử trí bằng cách đàn áp những người kêu đòi dân chủ và khiếu kiện về
đất đai, có lẽ chúng ta đã có câu trả lời: tay trong của Bắc Kinh là
những kẻ được việc! Hoà hoãn với kẻ thù mà quyết liệt với thần dân là
con đường mất nước. Mà không chỉ là nước biển!
Nam Trân- Úc
Kính chúc ông cùng gia đình luôn an mạnh để bút lực ngày càng tinh túy, dồi dào.
Kính ông,
Đinh Hương