Tổng số lượt xem trang

Thứ Năm, 21 tháng 8, 2014

Dựng sự kiện lịch sử và phá hủy lịch sử

Dựng sự kiện lịch sử và phá hủy lịch sử

Hình ảnh Hai Bà Trưng trên phố Huế trong ngày Lễ Hai Bà (ảnh minh họa)
Hình ảnh Hai Bà Trưng trên phố Huế trong ngày Lễ Hai Bà (ảnh minh họa)
Hai câu chuyện có liên quan đến lịch sử theo chiều trái ngược nhau ở Hà nội và Sài gòn vừa xảy ra. Một là kỷ niệm sinh nhật Hai Bà Trưng, và hai là phá hủy các kiến trúc ở trung tâm Sài gòn. Cả hai đều bị dự luận phản đối.

Bày ra lịch sử

Câu chuyện những hàng cây cổ thụ bị đốn ngã ở Hà nội và Sài gòn chưa kết thúc, thì một câu chuyện khác cũng có liên quan đến quá khứ, đến lịch sử nổ ra gây nhiều đàm tiếu. Ngày 16/8 báo chí đưa tin thủ đô Hà nội sẽ kỷ niệm 2000 năm sinh nhật… Hai bà Trưng. Nhiều người đã phản đối việc này, kể cả bằng phương tiện truyền thông chính thống của nhà nước lẫn mạng internet.

Giáo sư Ngô Đức Thịnh, thành viên của Hội đồng di sản quốc gia nói rằng ông không đồng ý việc này

“Tôi không tán thành việc đưa cái ngày đó lên vì hai lý lẽ. Một là con số đấy là con số huyền thoại, hai là hàng năm chúng ta có kỷ niệm cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng rồi. Như vậy là nó không cần thiết và dựa trên một cơ sở mơ hồ. Đặc biệt là trong điều kiện đất nước khó khăn, tiền đó để làm những việc khác tốt hơn.”
    Hai Bà Trưng sống cách chúng ta lâu như thế mà theo truyền thống thì chúng ta không có kỷ niệm sinh nhật. Kỷ niệm sinh nhật đối với những nhân vật thời hiện đại thì được, chứ còn một nhân vật quá xa xôi thì việc đó không đúng với truyền thống Việt nam - Thạc sĩ Đào Tiến Thi
Một lý do khác mà những người chống đối việc tổ chức lễ lạt này là kỷ niệm sinh nhật như vậy trong thời xa xưa không phải là truyền thống của dân tộc. Thạc sĩ Đào Tiến Thi từ Hà nội cho biết ý kiến của ông

“Hai Bà Trưng sống cách chúng ta lâu như thế mà theo truyền thống thì chúng ta không có kỷ niệm sinh nhật. Kỷ niệm sinh nhật đối với những nhân vật thời hiện đại thì được, chứ còn một nhân vật quá xa xôi thì việc đó không đúng với truyền thống Việt nam.”

Cuối cùng thì thành ủy Hà nội ra thông báo do bận việc đột xuất nên hoãn lại việc kỷ niệm nay. Giáo sư Thịnh hoan nghênh quyết định này

“Chính quyền cũng bắt đầu nghe ý kiến phản biện của người dân, của các nhà khoa học, như thế cũng tốt. Tôi hoan nghênh thái độ của họ.”
Tuy nhiên ông cũng cười nói rằng ông cũng không hiểu tại sao cơ quan đảng của Hà nội nói là hoãn, chứ không nói là không làm.

Không quan tâm đến lịch sử

Trong khi đó thì tại Sài gòn, tiếp theo việc đốn hạ những hàng cây cổ thụ tại trung tâm thành phố để thực hiện dự án tàu điện ngầm, một tòa nhà có tuổi 130 năm là Thương xã Tax được dự tính sẽ bị phá dỡ để xây vào đó một cao ốc hiện đại. Việc này gây nhiều tiếc nuối cho người dân Sài gòn.
    Tiếc nuối thì chắc rồi. Hồi họ đập chổ của mình, nhiều người cũng tiếc như là cà phê Givral, rồi thì họ cũng đập xong hết rồi. Mấy chổ đó nhà Tây ngày xưa xây cũng hay mà mấy ông ấy cứ khoái đập, chắc đập xong có tiền hay sao đó mà cứ đè ra mà đập - Một người dân Sài gòn
Thương xá TAX ngày xa xưa
Thương xá TAX ngày xa xưa năm 1960

Tiến sĩ khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu trong lần trả lời chúng tôi về mâu thuẫn giữa bảo tồn di tích và phát triển kinh tế cho rằng các quyết định xây dựng phát triển đã không quan tâm đến cộng đồng nên đã gây ra những phản ứng buồn lòng như vậy từ phía người dân.

Một người dân Sài gòn làm việc ở khu trung tâm thành phố nói với chúng tôi

“Tiếc nuối thì chắc rồi. Hồi họ đập chổ của mình, nhiều người cũng tiếc như là cà phê Givral, rồi thì họ cũng đập xong hết rồi. Mấy chổ đó nhà Tây ngày xưa xây cũng hay mà mấy ông ấy cứ khoái đập, chắc đập xong có tiền hay sau đó mà cứ đè ra mà đập. Bây giờ cái nhà hát nó lọt thõm bên trong mấy cái nhà cao tầng có ai thấy đâu. Caravelle, Vincom nó che hết rồi.”

Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu nhìn những ngôi nhà cũ mang dấu những thời gian lịch sử khác nhau được thay thế bằng các cao ốc thương mại đã  viết trong bài viết mới nhất của mình rằng phải chăng bây giờ ở Việt nam người ta chỉ  biết xây dựng hai thứ, đó là nhà nghỉ và trung tâm thương mại!

Cũng có ý kiến cho rằng những ngôi nhà như thương xã Tax ở Sài gòn không phải là quá xưa để có thể được coi như một di sản để mà giữ gìn.
    Tôi nghĩ là bất cứ cái gì đã gắn với truyền thống, đã đi vào lịch sử, nó đã tồn tại như một chứng tích lịch sử rồi thì bất cứ thay đổi nào chúng ta cũng phải tính toán thật kỹ - Giáo sư Thịnh
Giáo sư Thịnh từ Hà nội nói rằng không phải hoàn toàn như vậy, ông lấy dẫn chứng là cầu Long Biên ở Hà nội mặc dù chỉ hơn 100 năm và không phải do người Việt xây, nhưng nó gắn với lịch sử Hà nội cho nên phải giữ gìn. Ông Đào Tiến Thi thì nói

“Tôi nghĩ là bất cứ cái gì đã gắn với truyền thống, đã đi vào lịch sử, nó đã tồn tại như một chứng tích lịch sử rồi thì bất cứ thay đổi nào chúng ta cũng phải tính toán thật kỹ.”
Giáo sư Thịnh nói rằng ông không rõ những chi tiết đng diễn ra ở Sài gòn, nhưng nếu những việc đó đụng chạm tới lịch sử thì người Sài gòn cũng phải lên tiếng

“Tôi nghĩ rằng người Sài gòn cũng phải lên tiếng khi mà những sự xây dựng, làm mới đó nó đụng chạm đến di sản, đặt vấn đề là làm thế nào để giải quyết cho nó hài hòa.”
Vấn đề hài hòa mà giáo sư Thịnh nói đến cũng là vấn đề quan tâm hòa hợp với suy nghĩ, lợi ích của cộng đồng cư dân địa phương khi thực hiện một dự án phát triển mà Tiến sĩ Hậu đã nói.

Ngay sau khi tin thương xá Tax sẽ bị bỏ đi, một cố công dân Sài gòn đã tổ chức ký một kiến nghị yêu cầu dừng ngay việc đó.

Việc dừng lại việc di dời giải tỏa trung tâm Sài gòn có thể sẽ làm tốn kém hơn kế hoạch phát triển thành phố nhưng có thể sẽ có nhiều người đồng tình. Ngược lại một việc tốn kém khác cũng liên quan đến lịch sử lại bị nhiều phản đối là …. Sinh nhật Hai Bà Trưng!
Kính Hòa
(RFA)

Nguyễn Tấn Dũng khẳng định bản chất thô bạo

"...Điều khôi hài nhất là trong khi một vài người loay hoay hành hạ trí óc và lương tri của mình để tìm mọi lý cớ biện luận bênh vực ông Dũng là muốn dân chủ, muốn "thoát Trung", thì chính ông Dũng lại liên tục nói ngược hẳn lại một cách sỗ sàng. Ông chẳng coi họ ra gì. Và ở điểm này thì ông Dũng hoàn toàn có lý..."


Bài báo của Ngọc Quang trên báo Giáo Dục Việt Nam ngày 17/08/2014, sau đây cần được đặc biệt chú ý. Nó nói lên bản chất con người Nguyễn Tấn Dũng, người đang thu tóm mọi quyền lực trong tay trên thực tế và đang có triển vọng chính thức hóa chế độ độc tài cá nhân sau đại hội 12 sắp tới của Đảng Cộng sản Việt Nam nếu giành được chức vụ Tổng bí thư đảng và Chủ tịch nước như toan tính.

Có lẽ cũng nên nhắc lại thân thế Nguyễn Tấn Dũng.

Nhờ được Lê Đức Anh đỡ đầu Nguyễn Tấn Dũng nắm được quân đội và công an. Lê Đức Anh từng là Bộ trưởng quốc phòng, rồi Chủ tịch nước kiêm ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam đặc trách quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Quyền lực của Lê Đức Anh bao trùm tất cả từ khi chế độ cộng sản Việt Nam lấy quyết định đầu hàng Trung Quốc. Cùng với Nguyễn Văn Linh, Lê Đức Anh là một trong hai tác nhân chính của chính sách phục tùng Trung Quốc được cụ thể hóa qua thỏa hiệp Thành Đô năm 1990. Lê Đức Anh thâu tóm mọi quyền lực sau khi Nguyễn Văn Linh rút lui với sự bảo trợ của quan thầy Trung Quốc. Để nắm chặt quân đội, Lê Đức Anh đã đôn đốc để cắt đặt Phùng Quang Thanh, một tay sai ngoan ngoãn của mình, vào chức vụ đại tướng Bộ trưởng quốc phòng. Sau này khi đã quá già yếu, Lê Đức Anh thăng tiến cho Nguyễn Chí Vịnh - cũng là con nuôi Lê Đức Anh như Nguyễn Tấn Dũng - làm thượng tướng kiêm thứ trưởng thường trực bộ quốc phòng, thực tế là đứng đầu quân đội và giữ quân đội cho Nguyễn Tấn Dũng.

Cá nhân Nguyễn Tấn Dũng xuất thân từ ngành công an và với sự sắp đặt của Lê Đức Anh đã leo lên tới chức Thứ trưởng thứ nhất bộ công an trước khi trở thành phó thủ tướng thường trực bên cạnh viên thủ tướng mờ nhạt Phan Văn Khải, cũng là một gia nhân của Lê Đức Anh. Trên thực tế Nguyễn Tấn Dũng đã cầm quyền từ năm 2002. Trong suốt 12 năm qua Nguyễn Tấn Dũng đã để cho tham nhũng mặc sức tràn ngập, đã cắt đặt các tay sai vào mọi địa vị kinh tế chủ chốt và trở thành đầu sỏ của đám tư sản đỏ. Tóm lại, Nguyễn Tấn Dũng nắm cả quân đội lẫn công an và tài phiệt. Cá nhân Nguyễn Tấn Dũng cũng là một trong những người giầu có nhất thế giới hiện nay.

Tuy vậy hai thành tích nổi bật nhất của Nguyễn Tấn Dũng là, một mặt, đàn áp những nguyện vọng dân chủ một cách vực kỳ hung bạo và, mặt khác, đưa Việt Nam đi sâu vào thế lệ thuộc Trung Quốc.

Những bản án dành cho những người lên tiếng đòi dân chủ vốn đã rất thô bạo đã nghiêm khắc gấp ba bốn lần dưới Nguyễn Tấn Dũng. Số người bị bách hại cũng đã gia tăng hẳn lên. Ngoài ra công an còn dùng bọn côn đồ để hành hung những người dân chủ, chính công an cũng hành hung trắng trợn, nhiều người đã bị đánh chết ngay tại đồn công an.

Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã cho Trung Quốc thuê dài hạn nhiều khu rừng đầu nguồn có vị trí chiến lược, đã cho Trung Quốc trúng thầu trên 80% các dự án và cho phép người Hoa thành lập những đặc khu gần như là những khu tự trị trên khắp lãnh thổ. Thâm thủng ngoại thương của Việt Nam đối với Trung Quốc lên tới gần 30 tỷ USD vì Việt Nam trở thành cảng xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc ra thế giới. Trên thực tế Nguyễn Tấn Dũng đã biến Việt Nam thành gần như một tỉnh của Trung Quốc.

Tình trạng bi đát hiện nay có phải là trách nhiệm chung của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam như nhiều người bênh Nguyễn Tấn Dũng biện luận không ?

Chắc chắn là không. Sự bùng nổ của tham nhũng chắc chắn là do trách nhiệm của Nguyễn Tấn Dũng nhưng ngay cả sự đàn áp hung bạo và lệ thuộc Trung Quốc cũng chủ yếu là trách nhiệm của Nguyễn Tấn Dũng, bởi vì trên thực tế Nguyễn Tấn Dũng chẳng coi Bộ Chính trị ra gì cả, ông ta tự tung tự tác, Bộ Chính trị đã từng muốn cách chức ông ta mà không được. Vì thế, không thể lấy Bộ Chính trị để chạy tội cho Nguyễn Tấn Dũng.

Tuy vậy rất đáng tiếc là vẫn có những "trí thức" ca tụng Nguyễn Tấn Dũng.

Có người nói ông Dũng thân phương Tây và hướng về dân chủ vì đã cho con du học Mỹ. Lý luận vớ vẩn. Kim Chính Ân cũng đã du học Thụy Sĩ, Bachar al-Assad tốt nghiệp tại Anh, nhưng có thành người dân chủ không ? Phần lớn những tên độc tài trên thế giới, kể cả những tên độc tài khát máu, đều gửi con cái đi du học tại các nước phương Tây, nhưng chúng vẫn là những tên độc tài.

Có người đựa vào Thông điệp đầu năm 2014, trong đó Nguyễn Tấn Dũng nói tới "mở rộng dân chủ""đổi mới thể chế" để tung hô ông Dũng là người có khuynh hướng dân chủ. Họ cần đọc kỹ những lời tuyên bố của ông Dũng và đại tướng Trần Đại Quang, cánh tay mặt của ông Dũng, trong bài tường thuật dưới đây về ngày kỷ niệm 69 năm thành lập lực lượng công an.

Ông Dũng nói tới "sự đùm bọc thân thiết, máu thịt của nhân dân" đối với lực lượng công an và "lực lượng Công an nhân dân đã đóng góp xứng đáng vào thành tựu chung của đất nước". Đúng là ngôn ngữ ngạo mạn trơ trẽn. Người dân nào thân thiết máu thịt với công an? Những người dân oan bị cướp đất cướp nhà và đánh đập, hay những người có thân nhân bị đánh chết trong đồn công an? Lực lượng công an chắc chắn đã góp phần xứng đáng khiến Việt Nam trở thành một nước nghèo khổ lạc hậu như hiện nay, với thu nhập bình quân trên mỗi đầu người chỉ bằng 15% mức trung bình thế giới. Phải rất thận trọng, thái độ trâng tráo của ông Dũng dự báo một mối nguy: Ông Dũng muốn thiết lập một chế độ công an.

Những ai hy vọng ông Dũng sẽ mở rộng dân chủ có thể nghe ông Dũng nhắc lại một lần nữa câu nói đã trở thành quen thuộc của ông : "Dứt khoát không để nhen nhóm hình thành tổ chức chống đối phá hoại đất nước".

Các "tổ chức chống đối phá hoại" đã từng nhiều lần được ông Dũng định nghĩa là các tổ chức đối lập dân chủ. Lần này bên cạnh ông Dũng còn có cả đại tướng công an Trần Đại Quang, bộ trưởng công an và cánh tay mặt của ông Dũng.

Trần Đại Quang tuyên bố phụ họa với ông Dũng: "Các thế lực thù địch, phản động chưa hề từ bỏ âm mưu, hoạt động chống phá Việt Nam; ráo riết thực hiện "diễn biến hòa bình", triệt để lợi dụng xu thế toàn cầu hóa, "dân chủ hóa", hội nhập quốc tế để tác động, chuyển hóa nội bộ, hỗ trợ, kích động chống phá nhằm gây mất ổn định chính trị, xã hội".

Không thể lầm lẫn được: Nguyễn Tấn Dũng coi những người dân chủ là kẻ thù. Ông bộc lộ tham vọng làm một nhà độc tài hung bạo lấy công an làm dụng cụ đàn áp.

Tuy vậy Trần Đại Quang vẫn thấy cần phải phải nói rõ hơn: "Lực lượng Công an nhân dân cần tiếp tục đổi mới tư duy nghiệp vụ, (…) kịp thời phát hiện, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; đẩy lùi nguy cơ, loại trừ các yếu tố gây bất ổn chính trị, xã hội; không để bị động, bất ngờ; không để hình thành tổ chức chính trị đối lập trong nội địa".

Còn trí thức nào tin vào thiện chí dân chủ hóa của Nguyễn Tấn Dũng?

Cũng không thể bỏ qua câu nói rất hồn nhiên của ông Dũng: "Không thể để tội phạm tràn lan được, không thể để băng nhóm tội phạm xuất hiện và hoạt động ngang nhiên được". Nhưng ai đã để cho các băng đảng tội phạm tràn lan nếu không phải là chính ông? Nguyễn Tấn Dũng không chỉ chống dân chủ mà còn trâng tráo chống cả trí tuệ. Ông vừa thô vừa bạo.

Dù vậy vẫn còn một số người cố tình ngụy biện để bênh vực ông Dũng. Họ sợ ông hay họ chờ đợi những ơn huệ nào ở ông là một dấu hỏi, nhưng họ gán cho Nguyễn Tấn Dũng một chủ trương mà ông không hề có, đó là tách rời khỏi quỹ đạo Trung Quốc và sáp lại với Hoa Kỳ. Thực là lố bịch. Nguyễn Tấn Dũng thừa biết không thể sáp lại với Hoa Kỳ và các nước dân chủ mà vẫn giữ nguyên chế độ độc tài toàn trị, và muốn giữ nguyên chế độ độc tài toàn trị thì phải dựa vào Trung Quốc. Vả lại Nguyễn Tấn Dũng là con đỡ đầu và người thừa kế của Lê Đức Anh, kẻ đã bán đứng chủ quyền đất nước cho Bắc Kinh.

Điều khôi hài nhất là trong khi một vài người loay hoay hành hạ trí óc và lương tri của mình để tìm mọi lý cớ biện luận bênh vực ông Dũng là muốn dân chủ, muốn "thoát Trung", thì chính ông Dũng lại liên tục nói ngược hẳn lại một cách sỗ sàng. Ông chẳng coi họ ra gì. Và ở điểm này thì ông Dũng hoàn toàn có lý.
Nguyễn Văn Huy

Bài đọc thêm:

"Dứt khoát không để nhen nhóm hình thành tổ chức phá hoại đất nước"

Sáng 16/8/2014, Bộ Công an tổ chức Gặp mặt nhân kỷ niệm 69 năm ngày truyền thống Công an nhân dân; đón nhận danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho các tập thể, cá nhân và phát động phong trào thi đua đặc biệt hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống Công an nhân dân, 10 năm ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Nói chuyện thân mật với các tướng lĩnh, sĩ quan, chiến sĩ lực lượng Công an nhân dân, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá trong 69 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, trong sự đùm bọc thân thiết, máu thịt của nhân dân, lực lượng Công an nhân dân ra đời, công tác, chiến đấu và trưởng thành; luôn trung thành với Tổ quốc, với nhân dân, với Đảng, Nhà nước và chế độ; kiên định vững vàng, vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, gian khổ, hy sinh và đã lập nên nhiều chiến công, thành tích to lớn, xuất sắc; những chiến công, những đóng góp, những thành tích của lực lượng Công an nhân dân đã đóng góp xứng đáng vào thành tựu chung của đất nước trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước cũng như xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày hôm nay.

nguyentandung22
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng: "Không thể để tội phạm
tràn lan được, không thể để băng nhóm tội phạm
xuất hiện và hoạt động ngang nhiên được

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, lực lượng Công an nhân dân có vai trò hết sức quan trọng để cùng với cả nước giải quyết những khó khăn, thách thức của đất nước trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc, nhất là phấn đấu cho mục tiêu dân giầu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng… Do đó, toàn ngành cần tiếp tục phát huy truyền thống, những kết quả đạt được, ra sức khắc phục những hạn chế, yếu kém; làm tốt công tác chính trị, tư tưởng, công tác xây dựng Đảng và công tác cán bộ để xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; trong sạch, vững mạnh, tuyệt đối trung thành và quan hệ mật thiết với nhân dân.

Trong tình hình và bối cảnh mới, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu lực lượng công an nhân dân phải bảo đảm cho được an ninh chính trị của đất nước.

"Một đất nước mất ổn định chính trị sẽ không thể phát triển, không thể chăm lo cho đời sống nhân dân. Những cái này các đồng chí phải làm thật tốt, dứt khoát không để nhen nhóm hình thành tổ chức chống đối phá hoại đất nước" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với góp phần bảo vệ vững chắc an ninh chính trị, Thủ tướng cũng yêu cầu lực lượng công an chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả công tác bảo đảm trật tự an toàn xã hội, kiên quyết phòng chống tội phạm.

"Không thể để tội phạm tràn lan được, không thể để băng nhóm tội phạm xuất hiện và hoạt động ngang nhiên được. Kinh nghiệm cho thấy chỗ nào cấp ủy Đảng, chính quyền quan tâm, lực lượng công an làm tốt vai trò tham mưu, nòng cốt, hành động cụ thể, quyết liệt thì địa bàn đó, nơi đó trật tự an toàn được đảm bảo", thủ tướng nói.

Tại buổi gặp mặt, Đại tướng Trần Đại Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an nhấn mạnh thời gian tới, nhiệm vụ chính trị của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân là rất nặng nề, nhất là khi đất nước đang bước vào thời kỳ phát triển mới trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực, nhất là tình hình Biển Đông có nhiều diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch, phản động chưa hề từ bỏ âm mưu, hoạt động chống phá Việt Nam; ráo riết thực hiện "diễn biến hòa bình", triệt để lợi dụng xu thế toàn cầu hóa, "dân chủ hóa", hội nhập quốc tế để tác động, chuyển hóa nội bộ, hỗ trợ, kích động chống phá nhằm gây mất ổn định chính trị, xã hội.

Bên cạnh đó, những yếu tố tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế tác động đến an ninh chính trị nội bộ, an ninh tư tưởng, an ninh văn hóa, an ninh kinh tế, an ninh thông tin, an ninh xã hội; tội phạm và tệ nạn xã hội còn diễn biến phức tạp, xuất hiện nhiều loại tội phạm mới và các nhân tố đe dọa an ninh phi truyền thống.

Đại tướng Trần Đại Quang khẳng định, trong bối cảnh tình hình trên, nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự đòi hỏi lực lượng Công an nhân dân cần tiếp tục đổi mới tư duy nghiệp vụ, các biện pháp công tác, nắm chắc tình hình, chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp bảo đảm an ninh, trật tự; kịp thời phát hiện, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch; đẩy lùi nguy cơ, loại trừ các yếu tố gây bất ổn chính trị, xã hội; không để bị động, bất ngờ; không để hình thành tổ chức chính trị đối lập trong nội địa. Bảo đảm an ninh chính trị nội bộ, an ninh văn hóa, tư tưởng, an ninh thông tin, an ninh kinh tế, an ninh xã hội; giữ vững an ninh các địa bàn chiến lược, trọng điểm; giải quyết kịp thời, có hiệu quả những vấn đề phức tạp nảy sinh; bảo vệ tuyệt đối an toàn các mục tiêu, các sự kiện quan trọng của đất nước.
Ngọc Quang (17/08/2014)
Theo Giáo Dục Việt Nam

Trần Vinh Dự - Song mã què và chú ngựa thứ ba

Tại thời điểm này, mặc dù kinh tế Việt Nam có vẻ đang ổn định, phần lớn người Việt, từ các chuyên gia kinh tế, các chủ doanh nghiệp, đến người lao động, đều có cái nhìn không mấy tích cực về triển vọng kinh tế ngắn và trung hạn của Việt Nam. Điều này ít nhiều mâu thuẫn với quan điểm của giới quan sát và đầu tư quốc tế. Khác với quan điểm chung của người Việt, nhóm này có cái nhìn tích cực một cách thận trọng. Hồi cuối tháng 7 vừa rồi Moody đã nâng hạng tín dụng của Việt Nam từ B2 lên B1. Trước đó không lâu, hồi tháng 1 cùng năm, Fitch Ratings cũng nâng đánh giá triển vọng kinh tế Việt Nam lên mức B+ với triển vọng tích cực.
Có nhiều lý do giải thích tại sao lại có sự bất đồng (dù không lớn) trong cách nhìn của giới quan sát và các nhà đầu tư nước ngoài khi so với các đánh giá từ trong nước. Một trong những lý do đó là khu vực kinh tế nước ngoài đang ăn nên làm ra ở Việt Nam, trong khi khu vực trong nước (bao gồm cả kinh tế nhà nước và kinh tế tư nhân) còn đang vật lộn chưa có lối ra. Nếu ví kinh tế Việt Nam như một cỗ xe tam mã, gồm kinh tế nhà nước, kinh tế tư nhân, và kinh tế nước ngoài, thì hai chú ngựa Việt Nam đều đang ốm yếu. Chỉ duy có chú ngựa nước ngoài là khỏe mạnh.
Song mã què
Khu vực doanh nghiệp nhà nước (DNNN) vẫn là khu vực gây thất vọng lớn nhất trong toàn bộ bức tranh kinh tế Việt nam. Trong giai đoạn nhạy cảm của kinh tế Việt nam hiện nay, hai vấn đề lớn nhất về DNNN tồn tại từ trước và vẫn không có tiến bộ gì là (a) sự tồn tại của DNNN trên diện rộng và (b) mô hình quản trị và giám sát các doanh nghiệp này.
Việc giảm bớt số lượng các doanh nghiệp nhà nước, chỉ giữ lại một số ít thật sự “tinh” và trong các lĩnh vực thực sự cần thiết, là nhằm giảm tải việc quản lý và giám sát của nhà nước đối với các doanh nghiệp này, và quan trọng hơn, để hạn chế gánh nặng ngân sách phải dùng để tài trợ các khoản lỗ của khu vực này. Thế nhưng quá trình này vẫn hết sức ì ạch, có lẽ vì 3 lý do chính: (a) quyết tâm chính trị chưa đủ lớn để thắng được sức ỳ quán tính của các lãnh đạo DNNN, (b) tài sản chủ yếu của các DNNN là đất đai, hiện nay không hấp dẫn vì thị trường bất động sản (BĐS) yếu, và (c) nợ nần của các DNNN được đem ra cổ phần hóa nhiều, lợi nhuận thấp hoặc thậm chí lỗ;
Điểm (b) và (c) khiến cho việc bán các doanh nghiệp này dưới dạng doanh nghiệp (bán trọn gói, bao gồm cả nợ) là thực sự khó, ngay cả bán dưới dạng tài sản (đất đai) cũng không dễ vì thị trường BĐS đã thừa mứa nguồn cung, việc ôm đất vào tại thời điểm này không giải quyết được gì (trừ khi mua rất rẻ).
Đổi mới mô hình quản trị và giám sát DNNN theo hướng hiện đại và đúng chuẩn của thế giới không khó về lý thuyết (vì các mô hình này đã có sẵn và đã được thực tế kiểm định nhiều nên các ưu khuyết điểm của từng mô hình đều được bộc lộ rõ). Thế nhưng điểm khó khăn nhất là việc đổi mới mô hình quản trị sẽ là tăng trách nhiệm của lãnh đạo DNNN và tăng tính minh bạch của hệ thống (làm giảm lợi ích của lãnh đạo DNNN). Cả hai vấn đề này đều dẫn đến sức cản rất lớn từ lãnh đạo DNNN. Ngay cả khi việc thay đổi này đi kèm với cơ chế thưởng theo thành tích đủ lớn theo đúng mức trên thị trường thì khả năng rất cao là cũng vẫn phải thay phần lớn lãnh đạo DNNN bằng những nhân tố mới, vì thế vẫn sẽ bị nhóm này chống đối quyết liệt.
Trong khi đó, mặc dù kinh tế vĩ mô tương đối ổn định trở lại trong gần 3 năm qua, khu vực tư nhân vẫn chưa có những tiến bộ đáng kể. Tình trạng chung ở phần lớn các doanh nghiệp tư nhân vẫn khá ảm đạm. Đây là giai đoạn không thể tránh khỏi vì các sai lầm chết người của khu vực tư nhân trong các năm trước (giai đoạn phát triển quá nóng), thể hiện chủ yếu ở: (a) vay nợ quá nhiều, cơ cấu nợ trên tổng tài sản quá lớn, quá rủi ro, vì thế cần thời gian để deleverage (giảm nợ) và thời gian này chắc chắn không nhanh được; và (b) mở rộng công suất bừa bãi, dẫn tới tình trạng thừa công suất trong nhiều ngành (với những ngành xuất khẩu thì không đáng lo, nhưng những ngành hướng vào tiêu dùng nội địa thì cần nhiều thời gian để nhu cầu tiêu dùng nội địa bắt kịp).
Các cam kết quốc tế về tự do thương mại sắp đến giai đoạn phải triển khai (thí dụ như AFTA 2015) sẽ còn làm môi trường cạnh tranh của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam khắc nghiệt hơn rất nhiều so với hiện nay. Đáng tiếc là nhà nước có rất ít dư địa chính sách để giúp được khu vực tư nhân trong ván bài khó khăn này.
Chú ngựa thứ ba
Theo Tổng cục Thống kê, khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là khu vực giữ được sự tăng trưởng ổn định ở hầu hết các lĩnh vực. Số doanh nghiệp FDI đang hoạt động trên phạm vi toàn quốc thời điểm 31/12/2013 là 9093 doanh nghiệp, gấp 6 lần năm 2000, bình quân giai đoạn 2000-2013 mỗi năm tăng xấp xỉ 16%. Tổng số vốn của khu vực doanh nghiệp FDI sử dụng vào hoạt động sản xuất kinh doanh thời điểm 31/12/2013 là 3411 nghìn tỷ đồng, gấp 14,2 lần năm 2000, bình quân giai đoạn 2000-2013 tăng 22,4%/năm. Doanh thu thuần năm 2013 của khu vực doanh nghiệp FDI là 3138 nghìn tỷ đồng, gấp 19,4 lần năm 2000, bình quân giai đoạn 2000-2013 tăng 25,3%/năm.
Cũng theo Tổng cục Thống kê, lợi nhuận trước thuế năm 2013 của khu vực FDI đạt 248 nghìn tỷ đồng,  gấp 11,5 lần năm 2000, bình quân giai đoạn 2000-2013 tăng 15,4%/năm. Đóng góp vào ngân sách Nhà nước của khu vực này năm 2013 là 214,3 nghìn tỷ đồng, gấp 9 lần năm 2000, bình quân giai đoạn 2000-2013 tăng 18,1%/năm.
Khu vực FDI được coi là khu vực năng động và hiệu quả nhất. Chỉ số quay vòng vốn (tính bằng doanh thu trên vốn) của khu vực FDI cao hơn các khu vực còn lại, chỉ số này của khu vực FDI năm 2013 đạt 0,9 lần (năm 2000 là 0,7 lần), trong khi khu vực DN ngoài nhà nước là 0,7 lần và thấp nhất là các DNNN chỉ có 0,5 lần. Hiệu suất sinh lợi trên vốn và trên doanh thu của khu vực FDI cao hơn nhiều so với các khu vực còn lại, cụ thể hiệu suất sinh lời trên vốn và trên doanh thu của khu vực FDI năm 2013 đạt 7,3% và 7,9% trong khi khu vực DNNN đạt 3,2% và 6%, thấp nhất là khu vực DN ngoài nhà nước với 0,8% và 1,2%. Thu nhập bình quân một lao động một tháng năm 2013 đạt 6,6 triệu đồng, thấp hơn mức 9,6 triệu đồng của khu vực DNNN, nhưng cao hơn mức 5,1 triệu đồng của khu vực DN ngoài nhà nước.
Mặc dù khu vực doanh nghiệp FDI chiếm tỷ trọng không cao trong toàn bộ khu vực doanh nghiệp về các chỉ tiêu như số doanh nghiệp, lao động, vốn và doanh thu, nhưng khu vực này lại chiếm tỷ trọng cao về lợi nhuận và nộp ngân sách nhà nước. Năm 2013 các doanh nghiệp FDI chiếm tới 45,4% tổng lợi nhuận và 30,5% tổng số nộp ngân sách nhà nước của toàn bộ khu vực doanh nghiệp.
Như thế, xét về tương quan không khó hiểu tại sao khu vực nước ngoài đánh giá triển vọng kinh tế Việt Nam lạc quan hơn khu vực trong nước. Tuy nhiên, cỗ xe tam mã sẽ không thể chạy tốt khi 2 trong 3 chú ngựa kéo xe đang là những chú ngựa què. Việt Nam không thể chỉ dựa vào khu vực nước ngoài để kéo nền kinh tế hồi phục.
Trần Vinh Dự
* Blog của Tiến sĩ Trần Vinh Dự là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
(VOA) 

Nguyễn Hưng Quốc - Ý niệm về bản sắc của các cây bút lưu vong

Nghiên cứu về văn học Việt Nam ở hải ngoại, có nhiều khía cạnh quan trọng cần phân tích. Một trong những vấn đề ấy là vấn đề bản sắc. Có thể nói hầu như không có một người lưu vong nào không bị dằn vặt, trăn trở về bản sắc, không loay hoay nghĩ ngợi về câu hỏi mình là ai. Nếu bản sắc nói chung là một vấn đề vô cùng phức tạp, bản sắc của những người sống xa tổ quốc của mình lại càng phức tạp hơn.


Xin nêu một ví dụ: Nếu sống trong nước, giữa những người Việt với nhau, khi được hỏi, tôi chỉ cần tự giới thiệu: Nguyễn Hưng Quốc. Là đủ (1). Người ta biết: tốt; không biết: đành chịu. Cũng chả còn cách gì khác. Ở đây, bản sắc thuần túy có tính cá nhân. Bản sắc tập thể bị chìm khuất phía dưới. Sự kiện tôi là người Việt là một điều hiển nhiên và đương nhiên. Ngay cả khi tôi phạm pháp, bị tước quyền công dân, không được đi bầu cử, tôi cũng vẫn là người Việt. Ý niệm “người Việt” của tôi, vốn gắn liền với nơi sinh và dòng máu hơn là tờ hộ chiếu, là bất khả xâm phạm.

Nhưng khi tôi sống ở Úc thì lại khác. Dù tôi có quốc tịch Úc, có đủ mọi quyền lợi và trách nhiệm của một công dân Úc, tôi vẫn được/bị nhìn, trước hết như một người Việt Nam, sau đó, trong một số trường hợp nhất định, mới đến chuyện tôi tên gì.

Như vậy, ở đây, có bốn điều đáng chú ý: Một, bản sắc tập thể (người Việt) chiếm ưu thế hơn hẳn so bản sắc cá nhân (Nguyễn Hưng Quốc); hai, trong bản sắc tập thể ấy, yếu tố quốc gia bị thu hẹp lại thành yếu tố sắc tộc; ba, với yếu tố sắc tộc ấy, bản sắc tập thể được tạo thành bởi quá khứ (gốc gác) hơn là hiện tại, bởi màu da hơn bất cứ một yếu tố nào khác (2); và bốn, với sự áp đảo của bản sắc tập thể, tôi được nhìn, trước hết, như một cái chung (với những người Việt khác) đồng thời lại như một cái khác (otherness): khác những người thuộc các sắc tộc khác và khác người Úc chính hiệu – thường được hiểu là người da trắng có gốc gác từ Anh. Cái chung được chú ý là để nhấn mạnh vào cái khác. Nói cách khác, ở đây, chung là phụ, khác mới là chính. Nhưng đó chỉ là một khía cạnh.

Sau một thời gian sống ở Úc, về lại Việt Nam (nếu được về), tôi cũng không còn là người Việt Nam ròng nữa: Tôi là Việt kiều. Nghĩa là một thứ người Việt “khác”.

Như vậy, ở đâu tôi cũng được/bị định nghĩa như một cái khác. Nhiều người dung hoà bằng cách nói: Tôi vừa là người Việt vừa là người Úc. Nhưng chữ “vừa” ấy lại gợi ấn tượng lạc quan là tôi có cả hai cùng một lúc, một cách hài hoà, cân đối và đẹp đẽ. Sự thực không phải vậy. Có lẽ, đúng hơn, phải nói: Tôi vừa không phải là người Việt vừa không phải là người Úc.

Với cả hai, tôi vừa ở trong vừa ở ngoài. Tôi vừa được chấp nhận vừa bị từ chối. Điều oái oăm là cái phần Việt của tôi bị từ chối ở Việt Nam và cái phần Úc bị từ chối ở Úc. Chỉ là một sự từ chối có mức độ. Nhưng dù sao cũng vẫn là từ chối. Sự từ chối ấy đến từ bên ngoài chứ không phải từ bản thân tôi: Dù không phải và không thể là người Úc hoàn toàn, tôi vẫn sống (và có lẽ, chết) ở Úc. Dù không sống ở Việt Nam và có khi không bao giờ trở về Việt Nam nữa, tôi vẫn khư khư ôm giữ “cái Việt tính” với mình. Trong nhân dáng. Trong thức ăn. Trong tiếng nói. Trong cách suy nghĩ và cảm xúc. Và, đặc biệt, trong ký ức.

Nhưng như vậy, tôi lại ở một tình trạng đầy nghịch lý: Tôi có đến hai nước nhưng lại không thuộc hẳn về đâu cả; cái nơi tôi luôn luôn nghĩ tới, tôi lại không thể hoặc không muốn trở về; cái nơi tôi ở, có khi ở vĩnh viễn, tôi lại không thấy gắn bó thật sâu sắc, hay nói theo Jacques Derrida, không có sự tham dự về văn hoá, ngôn ngữ hay lịch sử nói chung một cách trọn vẹn (3).

Nhà văn Pháp gốc Tiệp Milan Kundera cho chỗ đứng thực sự của một nhà văn Pháp gốc Tiệp khác, Vera Linhartova, - và, có lẽ của chính ông nữa – không thuộc về Tiệp cũng không thuộc về Pháp mà ở “đâu đó” (elsewhere) (4). Giới nghiên cứu Lưu vong học cho chỗ đứng thực sự của những người lưu vong - như tôi và bao nhiêu đồng hương khác - không phải là Việt hay Úc (5) mà là ở cái dấu gạch nối giữa Việt-Úc (Vietnamese - Australian).

Tìm hiểu về văn học lưu vong, do đó, thực chất là tìm hiểu về tính chính trị, thi pháp và ngữ nghĩa học của gạch nối (semantics of the hyphen). Cái dấu gạch nối ấy là cái ở giữa (in-betweenness), là không gian xuyên quốc gia (transnation), xuyên văn hoá (transculture) và xuyên ngôn ngữ (translanguage).

***

Chú thích:

     Ngày xưa, người ta còn hỏi quê quán của nhau, kiểu “Hỏi tên, rằng..../ Hỏi quê, rằng ......” Thói quen ấy, sau này, hiếm dần.
     Ở ngoại quốc, khi có ai hỏi tôi là người nước nào, nếu tôi đáp “Tôi là người Úc”, hầu như câu hỏi kế tiếp bao giờ cũng là: “Nhưng gốc gác của ông/anh là ở đâu?” (Where are you from?). Ngay cả những người thuộc thế hệ thứ hai hay thứ ba, nghĩa là sinh ở Úc (thậm chí bố mẹ cũng sinh ở Úc), cũng thường xuyên gặp những câu hỏi như thế.
     Jacques Derrida (1998), Monolingualism of the Other or the Prosthesis of Origin (Patrick Mensah dịch), Stanford: Stanford University Press, tr. 14-5.
     Milan Kundera (2010), Encounter (Linda Asher dịch từ tiếng Pháp), New York: HarperCollins Publishers, tr. 104.
     Hoặc Việt-Mỹ, Việt-Pháp, Việt-Đức hay Việt-gì đó tuỳ theo quốc gia nơi những người ấy định cư.
Nguyễn Hưng Quốc
* Blog của Tiến sĩ Nguyễn Hưng Quốc là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
( VOA )

Tố chất nào của người Hoa?

Nhiều người hẳn biết rằng một số khái niệm đặc sắc trong tiếng Trung rất khó dịch sang tiếng Anh, thí dụ đột kích thủ (突击手) [1], bất chiết đằng (不折腾) [2], tinh thần văn minh (精神文明), ban tử kiến thiết (班子建设) [3]… Ai dịch được huyết nhiễm đích phong thái (血染的风采) [4] thì tôi xin tặng ngay cờ luân lưu. Tố chất (素质) là một trong những từ như thế.

Người Hoa tố chất kém, vì thế Trung Quốc không nên…” Câu này phổ biến tới mức nếu không đi cùng với hai từ kém người Hoa thì từ tố chất như thể bơ vơ lạc lõng. Nhưng dịch tố chất như thế nào đây? Dịch thành quality có vẻ hợp hơn cả. Tuy nhiên, thử nghĩ kĩ thì câu tiếng Anh “The quality of Chinese people is low, so China should not…” rõ ràng lại không hợp. Vì nếu dịch ngược trở lại tiếng Trung thì câu này sẽ thành “Người Hoa chất lượng kém, vì thế Trung Quốc không nên…” Mà như thế thì rõ là phân biệt chủng tộc và chắc chắn không hợp ý người Hoa nào phát ngôn câu ấy.
http://baotanglichsuvn.com/image/cache/data/test1341499168tau1a-600x460.jpg

Chắc chắn có nhiều lí do khiến một từ nào đó khó dịch sang những ngôn ngữ khác. Một lí do có thể là: bản thân hiện tượng liên quan đến từ đó không thật sự được nắm bắt rõ ràng. Thí dụ từ tố chất. Thực ra tố chất là gì? Trực giác bảo tôi rằng, đó là “trình độ văn hóa”. Nhưng theo thống kê dân số gần đây nhất thì tỉ lệ mù chữ ở Trung Quốc chỉ chiếm 4,08%, tức là thấp hơn nhiều so với mức trung bình trên thế giới. Một nghiên cứu năm 2009 cho thấy rõ là 18,03 % giới trẻ ở Trung Quốc từ 25 đến 30 tuổi có bằng cao học trở lên, như vậy là nhiều hơn cả ở những nước dân chủ như Tiệp (15,05%), Thổ Nhĩ Kì (13,06%) hay Brazil (10%). Vậy trình độ văn hóa của người Trung Quốc không hề thấp.

Thế nếu không phải là trình độ văn hóa thì tố chất cho thấy cái gì? Có lẽ là tinh thần hợp tác. Có thuyết bảo rằng người Trung Quốc như “cát rời trong chậu” (nhất bàn tán sa), một bằng chứng về tố chất kém. Trong xã hội học có khái niệm “vốn xã hội”, biểu thị độ nhớt và mật độ của quan hệ giữa người với người. Một số nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng để một nền dân chủ có thể vận hành thì vốn xã hội đóng vai trò tương tự như dầu nhớt cho động cơ ô tô. Chưa nói đến việc sau này nhiều nhà nghiên cứu hoài nghi hệ quả chính trị của vốn xã hội, ngay cả khi nó càng nhiều càng tốt (đa đa ích thiện), nhiều người cũng lưu ý rằng cái công thức “cát rời trong chậu” hoàn toàn không đúng với truyền thống Trung Quốc. Làng xã truyền thống có một mạng tương tác xã hội chặt chẽ và tự quản. Khi phải đắp một con đường hay đào một dòng kênh thì mọi nhà họp nhau bàn việc góp quỹ. Nhà này mâu thuẫn với nhà kia thì hương thân phụ lão đứng ra thương lượng theo luật làng. Ở Chinatown tại New York tôi thấy một cộng đồng người Hoa đã tha hương từ trên một thế kỉ vẫn tụ họp múa lân và đánh trống mỗi dịp hội hè. Vì thế khó có thể nói rằng người Hoa vốn không có gen đoàn kết.

Song với sự ra đời của “nhà nước toàn năng” thì cái gọi là “rác rưởi phong kiến” như tông tộc, xã đoàn, miếu hội bị cưỡng bách tiêu diệt. Xã hội ngày càng có xu hướng nguyên tử hóa và chính trị trở thành chết keo duy nhất. Cho đến hôm nay, thể chế chính trị mạnh mẽ vẫn ức chế sự tích lũy vốn xã hội. Những “hạt cát” muốn kết hợp lại, lập nên một nông hội ư? Quá nhạy cảm! Một công đoàn ư? Đã có công đoàn do chính phủ tổ chức rồi mà! Một tổ chức phi chính phủ ư? Được thôi, nhưng phải thông qua 48 thủ tục nhé… Như vậy, sự nguyên tử hóa xã hội Trung Quốc không phải là nguyên nhân mà là kết quả của quyền lực. Như thể tôi vừa trói chân bạn vừa bảo rằng: đấy, mày có chạy được đâu, chứng tỏ mày không biết chạy, hoặc thậm chí mày thiếu tố chất chạy! Cái đó không còn là một “dự báo tự hoàn thành” nữa, mà là một “mệnh lệnh tự xác nhận”.

Và nếu tố chất có nghĩa là ý thức luật pháp thì thế nào nhỉ? Người Hoa không thích xếp hàng và hay vượt đèn đỏ… Những hiện tượng như vậy cho thấy là người Hoa thiếu tố chất, vì thế mà phải để một nhóm tinh hoa kiểm soát, như tuyên bố “dân Trung Quốc cần quản thúc” của Jackie Chan [5] chăng? Cá nhân tôi biết rõ những tật xấu kể trên, nhất là chuyện xếp hàng. Nhiều khi tôi chỉ muốn ở quầy cửa hàng nào cũng có cảnh sát giao thông đứng trấn.

Nhưng tôi cũng từng đến Hồng Kông và Đài Loan, thấy mật độ dân số ở đó cũng rất dày mà người ta vẫn tự giác xếp hàng. Họ cũng là người Hoa, chứng tỏ không phải cứ là người Hoa thì thiếu ý thức luật pháp. Nhưng điều quan trọng hơn là: ngay cả khi người Hoa quả thật kém về mặt này thì từ đó cũng khó mà suy ra tính ưu việt của một thể chế độc tài. Thể chế độc tài hàm ẩn một tiền đề rằng dân chúng tố chất kém thì phải chịu sự giáo huấn và quản thúc của quan chức tố chất cao.

Song nhìn vào hàng ngũ quan chức thì ta phải phát hoảng. Hôm nay mở tờ báo này thấy một vị quan chức vào tù vì tham ô vài triệu, hôm sau mở tờ báo khác thấy một vị nữa vào tù vì tham ô vài chục triệu. Hôm nay nhấp chuột vào trang mạng này thấy chính phủ cưỡng chế dỡ nhà khiến một người dân phải đi kiến nghị, hôm sau nhấp chuột vào trang mạng khác thấy một người dân nữa bị dỡ nhà phải cùng quẫn tự thiêu. Đương nhiên đó không phải là đại diện cho tất cả quan chức, nhưng những việc như vậy là thực tế và diễn ra vô tận. Nó nhắc nhở rằng chúng ta nên lí giải ý thức luật pháp kém của dân chúng như thế nào: khi “kẻ trên” thường xuyên lợi dụng đấu thầu dự án để ăn tay trong, bất tuân luật pháp trong tranh chấp đất đai hay bất chấp lệnh cấm vẫn nhậu nhẹt bằng tiền công quỹ thì làm sao có thể bắt “kẻ dưới” cung kính tôn trọng luật pháp? Kẻ đại tiểu tiện tứ tung làm sao dạy người khác đừng khạc nhổ được.

Vậy ngay cả khi tố chất của người Hoa có vấn đề chăng nữa thì nguyên nhân chủ yếu nằm ở chế độ, mặc dù nó tác động xấu đến chế độ. Tất nhiên tôi không nghĩ rằng cải cách chế độ qua đêm là có thể biến đổi văn hóa, nhưng ít nhất nó có thể tạo ra một không gian sinh hoạt công cộng. Và cũng như việc muốn học chạy thì trước hết phải tháo xích chân, muốn bồi dưỡng năng lực công dân thì trước hết phải có một không gian công cộng. Những ai ưa lặp lại câu “Người Hoa tố chất kém, vì thế Trung Quốc không nên…” có lẽ hãy thử nghĩ xem có nên đổi thành “Người Hoa tố chất kém, chính vì thế mà Trung Quốc càng nên…”

Tháng 8 21, 2014
Lưu Du
Phạm Thị Hoài dịch

Nguồn: Lưu Du (Liu Yu, 1976) bảo vệ luận án tiến sĩ tại Columbia University, từng dạy tại Cambridge và hiện là Phó Giáo sư ngành Chính trị tại Đại học Thanh Hoa, Bắc Kinh. Bà bắt đầu nổi tiếng ở Trung Quốc với tác phẩm 民主的细节 (Chi tiết của dân chủ) xuất bản năm 2009. Bài viết “素什么质” này đăng trên blog của bà ngày 30/10/2011. Bản tiếng Việt dựa theo bản tiếng Đức đăng trên trang Freitag ngày 19/4/2014.


[1] Dùng theo nghĩa: một người rất hăng hái hoạt động (thường là chính trị)
[2] Dùng theo nghĩa: không bận tâm vào những chuyện vô nghĩa
[3] Dùng theo nghĩa: sắp xếp nhóm lãnh đạo trong các cơ quan của Đảng và chính phủ
[4]“血染的风采” vốn là tên một bài hát tưởng niệm lính Trung Quốc chết trận trong Chiến tranh Biên giới 1979 giữa Việt Nam và Trung Quốc, sau này – đặc biệt ở Hồng Kông – được dùng để tưởng niệm nạn nhân của cuộc thảm sát Thiên An Môn 1989.
Bản tiếng Việt © 2014 pro&contra

Thi công chức: Tiến sỹ tốt nghiệp ở châu Âu cũng...trượt

Những kẽ hở đưa đến chuyển giá trốn thuế

Đại gia Metro tưng bừng mừng năm mới
Đại gia Metro tưng bừng mừng năm mới. Courtesy dantri.com

Sự kiện một công ty nói là thua lỗ triền miên được chuyển nhượng với giá cao ngất và hàng loạt nghi án chuyển giá, trốn thuế của các đại công ty nước ngoài ở Việt Nam, đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm của ngành thuế và  điều gọi là kẽ hở pháp luật. Nam Nguyên trình bày thông tin này.

Nhữnghiện tượng không bình thường

Không phải chỉ có một mình Cty bán sỉ Metro Cash & Carry 12 năm không đóng 1 đồng thuế thu nhập doanh nghiệp nào vì khai lỗ triền miên. Những nghi án về chuyển giá, khai lỗ và trốn thuế  được báo chí Việt Nam đưa ra trong thời gian vừa qua bao gồm những tên tuổi lớn như Coca Cola, Pepsi Cola, Nike, Adidas và Nestlé. Biện giải cho việc lỗ lã của mình, các công ty nước ngoài thường dựa vào vấn đề đặc thù nguyên liệu chính hãng phải nhập khẩu giá đắt, một khâu rất khó kiểm soát, cũng như tình trạng lạm phát ở Việt Nam đẩy mọi chi phí lên cao.

Coca Cola làm ồn ào một dạo, khai lỗ hơn 3.700 tỷ đồng 10 năm không đóng thuế thu nhập doanh nghiệp, nhưng không ngừng mở rộng sản xuất và sản phẩm mới. Còn Metro lỗ lũy kế 598 tỷ đồng nhưng từ 1 trung tâm ở TP.HCM đã phát triển lên 19 trung tâm trên toàn quốc và đến ngày 7/8 đã đạt thỏa thuận bán lại cho Tập đoàn Thái Lan BJC với giá 655 triệu euro tương đương 879 triệu USD. Dư luận bất bình và chẳng cần kiến thức chuyên môn cũng có thể đặt ra những câu hỏi về nghi vấn chuyển giá, trốn thuế và những tiêu cực khác.
Tuy nhiên một số doanh nghiệp nước ngoài khai lỗ nhưng vẫn mở rộng sản xuất kinh doanh bình thường thì đấy là một hiện tượng không bình thường. Đây là sự thiếu trách nhiệm hay nói khác đi có thể có ẩn ý gì đó của ngành thuế hoặc cơ quan thuế phụ trách vấn đề đó - Giáo sư Vũ Văn Hóa
Giáo sư Vũ Văn Hóa, Phó hiệu trưởng Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội nhận định:

“ Tôi cho rằng luật pháp về cơ bản đã đầy đủ về việc tính lợi nhuận, giá cả các thứ. Tuy nhiên một số doanh nghiệp nước ngoài khai lỗ nhưng vẫn mở rộng sản xuất kinh doanh bình thường thì đấy là một hiện tượng không bình thường. Đây là sự thiếu trách nhiệm hay nói khác đi có thể có ẩn ý gì đó của ngành thuế hoặc cơ quan thuế phụ trách vấn đề đó đã bỏ qua để cho các công ty nước ngoài lợi dụng để thực hiện việc chuyển giá.”

Trách nhiệm thuộc về ai?

Theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP.HCM câu chuyện chuyển giá trốn thuế nếu có thể xảy ra được thì là trách nhiệm của doanh nghiệp và là lỗi của cơ quan chức năng. Ông nói:

Coca Cola được xếp vào diện nghi vấn
Coca Cola được xếp vào diện nghi vấn
“ Ở đây đúng là luật pháp Việt Nam có kẽ hở. Nhưng mà anh không thể trốn trách nhiệm nghĩa vụ của anh về mặt thuế. Bởi vì trong việc trốn thuế nó không có thời hiệu, đúng là có kẻ hở và trốn thuế thì các cơ quan có thẩm quyền phải chịu trách nhiệm về trách vụ công chức của họ trước pháp luật. Nhưng một chủ thể tham gia như doanh nghiệp họ cũng phải chịu trách nhiệm về hành vi cố tính không đóng thuế hoặc đóng thấp hơn, cho dù đã chuyển giao thì đơn vị mới phải chịu trách nhiệm, còn đối với đơn vị cũ thì đây sẽ là một tranh chấp riêng. Tôi thấy rằng trong những vấn đề này Việt Nam đang trên đường hoàn thiện các qui định pháp luật và Việt Nam tham gia rất nhiều công ước liên quan đến vấn đề thuế và đặc biệt với các nước ASEAN đang hoàn thiện vấn đề này để chống rửa tiền và chống thất thu thuế.”
Trong việc trốn thuế nó không có thời hiệu, đúng là có kẻ hở và trốn thuế thì các cơ quan có thẩm quyền phải chịu trách nhiệm về trách vụ công chức của họ trước pháp luật. Nhưng một chủ thể tham gia như doanh nghiệp họ cũng phải chịu trách nhiệm về hành vi cố tính không đóng thuế - LS Nguyễn Văn Hậu
Câu chuyện Metro được báo chí Việt Nam săm soi tận tình và nhiều câu hỏi được đặt ra. Hoạt động từ  2002 nhưng chỉ có một năm 2010 Metro báo lãi 116 tỷ đồng, còn lại mọi năm đều lỗ từ 89 đến 160 tỷ, lỗ lũy kế tính đến năm 2012 là 598 tỷ đồng. Do đó mà Metro chưa khi nào phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Tờ Tiền Phong trích lời chuyên gia Bùi Kiến Thành nói rằng: “Dưới góc độ kinh tế, không một doanh nghiệp nào đến Việt Nam đầu tư 12 năm liên tiếp để chịu cảnh thua lỗ. Và lỗ như thế lấy gì để tái đầu tư chứ chưa nói đến chuyện mở thêm nhiều cơ sở kinh doanh…”

Theo kế hoạch ban đầu Metro sẽ phát triển tối đa 6 trung tâm. Thế nhưng dù khai lỗ rất nặng, Metro lại nhanh chóng phát triển lên 19 trung tâm trên toàn quốc thu dụng 3.000 nhân viên. Mỗi một trung tâm Metro đều tọa lạc trên một vùng đất rộng bằng sân vận động quốc gia và nằm ở vị trí thuận lợi ở các Thành phố như Saigon, Hà Nội và 13 tỉnh thành khác. Nhiều người cho rằng danh mục bất động sản là thành phần quan trọng trong hợp đồng chuyển nhượng giữa Metro Cash & Carry Việt Nam và tập đoàn BJC Thái Lan. Chính vì điều này báo chí Việt Nam phũ phàng đòi lật tẩy “Ván bài Metro: Bành trướng đất vàng, ôm tiền ra đi.”

Trao đổi với chúng tôi Giáo sư Vũ Văn Hóa phân tích về khiá cạnh đất đai trong các dự án của nhà đầu tư nước ngoài. Ông nói:

“ Về đất đai lúc đầu khi các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt Nam còn đang ít ỏi thì chính phủ Việt Nam đã có một chính sách ưu đãi đặc biệt về đất đai cũng như là thuế, những ưu đãi đó tỏ ra chính sách thân thiện của chính phủ Việt Nam đối với doanh nghiệp nước ngoài. Tuy nhiên bây giờ họ lại chuyển nhượng cho các công ty khác tức là đổi chủ sử dụng đất thì chỗ này chính là lỗ hổng, cần bổ sung luật hay chính sách làm thế nào đó giữ được quyền sử dụng đất của Việt Nam mà mình đã ưu đãi cho các doanh nghiệp trước. Bây giờ việc chuyển nhượng như thế ở trên những vị trí rất đắc địa, giá trị rất là cao. Chính phủ chắc rồi sẽ phải bàn bạc lại đểnhững việc chuyển nhượng theo đúng chính sách đất đai của Việt Nam.”
Trường hợp Metro báo lỗ không nộp thuế mà có thể mở rộng kinh doanh. Bà Chi Lan cho rằng nếu qui lỗi thì trước tiên là chính quyền địa phương và sau đó là các Bộ ngành
Trên báo Tiền Phong, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan có cách nhìn khác về trường hợp Metro báo lỗ không nộp thuế mà có thể mở rộng kinh doanh. Bà Chi Lan cho rằng nếu qui lỗi thì trước tiên là chính quyền địa phương và sau đó là các Bộ ngành. Theo nữ chuyên gia, tại nhiều thời điểm, Metro chắc chắn có lợi nhuận. Nhưng khi khoản lợi nhuận đó họ chưa kịp nộp cho ngân sách, các địa phương đã vội tạo điều kiện để họ mở rộng nên họ mới báo lỗ. Còn các Bộ liên quan khi doanh nghiệp nước ngoài báo lỗ thì phải có chính sách không cho họ mở rộng hệ thống phân phối một cách quá dễ dàng.

Việt Nam bắt đầu tiến trình hội nhập thế giới từ thập niên 1990 và càng ngày càng hội nhập sâu. Tính đến 2012, nhờ chính sách ưu đãi thuế và đặc biệt là đất đai, Việt nam đã thu hút khoảng 14.000 dự án đầu tư, tổng vốn đăng ký khoảng 206 tỷ USD, thực tế giải ngân hơn 96 tỷ USD. Theo Thống kê chính thức năm 2012, khu vực FDI nộp 3,76 tỷ USD tiền thuế chiếm tỷ lệ 18,7% tổng thu ngân sách nội địa.

Thế nhưng với những nghi án chuyển giá trốn thuế hoặc lạm dụng đất đai thì ngân sách đã có thể bị thất thu không ít. Chuyên gia cho rằng nên bớt đổ lỗi cho cơ chế chính sách, chính các cán bộ công chức từ cao xuống thấp đã không làm tròn trách vụ của mình hoặc vì tư lợi nên chuyển giá, trốn thuế mới có thể xảy ra.
Nam Nguyên, phóng viên RFA
2014-08-21

Thi công chức: Tiến sỹ tốt nghiệp ở châu Âu cũng...trượt

Cùng với những lùm xùm gian lận trong thi tuyển công chức tại Bộ Công Thương, một thực tế rất đáng phải suy ngẫm khác là ngay cả đến tiến sĩ học ở châu Âu về cũng thi trượt viên chức. Vì sao lại thế? 
Hình ảnh thông trưa xếp hàng nộp hồ sơ và những tiêu cực trong thi tuyển công chức ở Bộ Công thương thu hút sự chú ý của dư luận trong mấy ngày qua

Thực tế trên đã diễn ra tại một ngôi trường danh tiếng ở thủ đô – Trường THPT chuyên Hà Nội Amsterdam. Mặc dù đang sở hữu những tấm bằng thạc sĩ, tiến sĩ ở Anh, Pháp nhưng hai người này vẫn đang phải ngậm ngùi công tác tại trường dưới danh nghĩa giáo viên dạy hợp đồng.

Lý do đơn giản vì khi tổ chức thi tuyển, vị tiến sĩ Vật Lý này chỉ đạt 8 điểm, trong khi các thí sinh khác dù chỉ học trong nước nhưng lại đạt 9,5 điểm. Một thạc sĩ tốt nghiệp ở nước ngoài khác cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Thế là dù có tốt nghiệp tiến sĩ ở Pháp, hay thạc sĩ Anh về thì vẫn trượt viên chức, vẫn phải tiếp tục chờ đợi và hi vọng!

Nêu ra thực trạng này khi đoàn giám sát HĐND Hà Nội về làm việc, bà Hiệu trưởng trường chuyên Hà Nội Amsterdam Lê Thị Oanh phân trần, dù rất muốn tuyển dụng nhưng giáo viên với tấm bằng tiến sĩ này lại không thuộc diện “đặc cách”. Khi ở Hà Nội câu chuyện xin thêm biên chế hầu như đang diễn ra ở khắp mọi nơi thì bà hiệu trưởng nhà trường đã khôn khéo xin "cơ chế riêng" để giữ chân những tiến sĩ, thạc sĩ châu Âu ở lại trường.

Tuy nhiên, Chủ tịch HĐND TP Hà Nội, bà Ngô Thị Doãn Thanh lại không đồng tình với đề xuất này. Lý do được bà nêu ra là hiện chính sách của nhà nước không có sự phân biệt giữa hệ dân lập và công lập. Do vậy càng không thể ưu tiên người học nước ngoài hơn học ở trong nước, rất bất hợp lý.

Như vậy là dù thí sinh học ở trong hay ngoài nước, dù cử nhân hay tiến sĩ thì vẫn phải chấp nhận cuộc chơi: điểm cao thì đỗ, điểm thấp đành trượt. Vậy việc vị tiến sĩ, thạc sĩ học ở châu Âu về nhưng vẫn thi trượt viên chức nói lên điều gì? Đương nhiên, một lý do luôn được nhắc đến tại mỗi kỳ thi là học tài – thi phận. Có lẽ với thi tuyển công chức, viên chức cũng vậy.

Tuy nhiên, ngoài hai chữ “số phận” người ta cũng có thể đặt ra nhiều tình huống khác: Phải chăng dù được đào tạo ở trời Âu với tấm bằng tiến sĩ cũng không giỏi hơn người học trong nước? Hay trình độ, kiến thức thức học được từ nơi xứ người không phù hợp với môi trường Việt Nam? Hay một kỳ thi được tổ chức không minh bạch nên “số phận” đã được an bài?... Thật khó để tìm ra một lý giải thỏa đáng. 

Câu chuyện này khiến người ta liên tưởng đến 13 thí sinh giành được vòng nguyệt quế trong các kỳ thi Đường lên đỉnh Olympia, được đi du học nhưng chỉ có duy nhất một người trở về Việt Nam.

Có người cho đó là tình trạng chảy máu chất xám. Ngược lại cũng có người nói ở đâu không quan trọng, và ở đâu cũng có thể đóng góp, xây dựng được cho quê hương. Nhưng cũng không ít ý kiến lại cho rằng, dù tài giỏi với những tấm bằng thạc sĩ, hay tiến sĩ ở nước ngoài, nhưng khi về Việt Nam cũng chưa chắc đã được trọng dụng, chưa chắc đã được trả công xứng đáng.

Nói về công chức, người ta thường có câu "lương không đủ sống". Thế nhưng một xuất biên chế nhà nước vẫn luôn là khát khao của đa phần các bạn trẻ. Họ sẵn sàng nhịn ăn, hay đội mưa xếp hàng chỉ để nộp hồ sơ thi công chức như trường hợp ở Cục thuế Hà Nội, hay ở Hải Phòng vừa qua.

Đề án tinh giản biên chế do Bộ Nội vụ chủ trì tới đây sẽ được điều chỉnh theo hướng vừa tinh giản, vừa nâng cao chất lượng cán bộ, công chức và thu hút được người tài, người có năng lực. Nhưng quả thực giữa chủ trương và thực tế triển khai vẫn còn là cả một vấn đề, mà như vị Phó giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội mới đây đã từng thẳng thắn thừa nhận, việc thải hồi những trường hợp không hoàn thành nhiệm vụ cũng “có dễ đâu”.

Đầu vào của công chức, viên chức luôn được khống chế, trong khi đó chuyện tiêu cực trong thi tuyển luôn là vấn đề nhức nhối trong xã hội. Với chừng ấy lý do, liệu bộ máy công chức, viên chức có lựa chọn được người thực sự có tài?

Xem ra cánh cửa vào biên chế cho người tài, người có năng lực được đào tạo cả ở trong lẫn ngoài nước vẫn còn tương đối hẹp.
Thành Nam
(Infonet)

Đế quốc Trung Quốc


Nguyễn Hưng Quốc  – VOA

Để chống lại âm mưu bành trướng trên Biển Đông của Trung Quốc, chỉ cần chút tỉnh táo, hầu như ai cũng nhận thấy Việt Nam chỉ có một con đường duy nhất: liên minh với nhiều nước khác, trong đó có Mỹ, hơn nữa, Mỹ phải là trung tâm của khối liên minh ấy. Nhưng, cũng chỉ cần chút tỉnh táo, chúng ta không thể không phân vân: Liệu, một, Mỹ có nhiệt tình giúp Việt Nam hay không; hai, nếu nhiệt tình, liệu Mỹ có thể thắng được Trung Quốc hay không?
Việc Mỹ có nhiệt tình giúp Việt Nam hay không tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Tuy nhiên, điều cần xác định ngay là: Mỹ không bắt buộc phải giúp Việt Nam trong trận chiến chống lại Trung Quốc ở Biển Đông. Thành thực mà nói, việc Trung Quốc công bố con đường chín khúc (hoặc con đường lưỡi bò) bao trùm cả Hoàng Sa lẫn Trường Sa và một phần khá lớn lãnh hải Việt Nam chỉ có thể

ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam và một số quốc gia như Malaysia, Philippines và Brunei chứ không ảnh hưởng gì đến Mỹ. Nhớ, ngày 23 tháng 11 năm 2013, Trung Quốc tuyên bố lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên bầu trời biển Hoa Đông, bao trùm khu vực quần đảo Điếu Ngư/Senkaku mà họ và Nhật Bản đang tranh chấp. Nội dung của tuyên bố này là tất cả các máy bay bay ngang qua khu vực ấy đều phải thông báo và chấp hành mệnh lệnh của Trung Quốc. Ngay sau lời tuyên bố của Trung Quốc, Mỹ cho hai chiếc phản lực cơ chiến đấu bay vào khu vực được gọi là vùng nhận dạng phòng không ấy. Trung Quốc im thin thít. Rồi cả Nhật lẫn Hàn Quốc đều cho máy bay chiến đấu đến vùng đó để tập trận. Mấy tháng sau, Trung Quốc vẫn giữ thái độ im lìm. Dường như họ thấy họ đi quá xa. Một cảnh huống tương tự cũng có thể xảy ra ở Biển Đông: Trung Quốc tuyên bố gì thì tùy họ, nhưng tàu bè của các nước lớn, trong đó, có Mỹ, cứ thản nhiên qua lại.
Dù sao, đó cũng là biện pháp cuối cùng. Cách tốt nhất vẫn là ngăn chận ngay từ đầu để Trung Quốc không hợp pháp hóa con đường lưỡi bò ngang ngược ấy. Trong trường hợp này, họ cần đến sự đóng góp của Việt Nam. Dĩ nhiên, với một điều kiện: Việt Nam phải thực sự muốn và có quyết tâm bảo vệ biển và đảo của mình.
Vấn đề thứ hai phức tạp hơn: Liệu Mỹ có thể thắng được Trung Quốc trên Biển Đông?
Để trả lời câu hỏi ấy, không nên quên sức mạnh của Trung Quốc: Về phương diện kinh tế, Trung Quốc có tổng sản phẩm trong nước (GDP) lớn thứ nhì trên thế giới; và theo dự kiến của nhiều nhà kinh tế học, trong vòng một hai thập niên tới, Trung Quốc sẽ vượt qua Mỹ về phương diện này. Về quân sự, Trung Quốc là nước chi tiêu cho quốc phòng lớn hàng thứ hai, chỉ sau Mỹ. Về dân số, cứ một trong bảy người trên mặt đất là người…Tàu.
Hugh White, một chuyên gia về Trung Quốc tại Úc, cho chưa bao giờ Mỹ đối đầu với một địch thủ đáng gờm như Trung Quốc. Trong lịch sử, tính từ thập niên 1880 đến thời gian gần đây, Mỹ có bốn đối thủ chính: Chủ nghĩa dân tộc ở Đức trong Đệ nhất thế chiến, chủ nghĩa phát xít Đức trong Đệ nhị thế chiến, chủ nghĩa Cộng sản trong thời Chiến tranh lạnh, và các nhóm Hồi giáo cực đoan trong trận chiến chống khủng bố hiện nay. Trong bốn đối thủ ấy, chỉ có Liên Xô là ít nhiều có thể uy hiếp Mỹ, nhưng chỉ có thể uy hiếp về quân sự; còn về kinh tế và nhiều phương diện khác, Liên Xô đều thua xa Mỹ. Trường hợp của Trung Quốc thì khác: Kinh tế của Trung Quốc lớn hơn hẳn kinh tế của Đức và Nhật thời Chiến tranh thế giới lần thứ hai; việc quản lý kinh tế của họ cũng giỏi hơn hẳn Liên Xô thời chưa sụp đổ.
Điểm yếu lớn nhất của Trung Quốc là họ không có đồng minh. Thời Chiến tranh thế giới thứ hai, Đức dù sao cũng có đồng minh (Nhật và Ý); thời Chiến tranh lạnh, Liên Xô càng có nhiều đồng minh, còn Trung Quốc hiện nay thì hầu như không có ai cả, hoặc nếu có, chỉ có một nước duy nhất: Bắc Hàn. Về phương diện này, Mỹ có ưu thế hơn hẳn. Trước, trong khu vực châu Á Thái Bình Dương, Mỹ có bốn đồng minh thân cận nhất: Nhật Bản, Nam Triều Tiên, Philippines và Úc. Gần đây, trước âm mưu bành trướng của Trung Quốc, khả năng Ấn Độ ngả sang Mỹ là điều rất khả thi (dù giới bình luận còn phân vân vì, một, Ấn Độ có truyền thống trung lập; và hai, họ bị phân hóa rất trầm trọng về cả phương diện sắc tộc lẫn văn hóa và chính trị).
Trung Quốc có thể khắc phục tình trạng cô đơn của họ bằng hai cách: Một, nâng cấp quyền lực mềm bằng các chính sách ngoại giao văn hóa có hiệu quả (một trong các cách ấy là mở rộng các Viện Khổng Tử ở khắp nơi); và hai, vô hiệu hóa các quốc gia có khả năng chống lại họ. Khả năng thứ nhất, về quyền lực mềm, có lẽ còn lâu lắm, may ra, Trung Quốc mới có thể thành công. Một trong những điều kiện để phát huy quyền lực mềm là dân chủ, nhưng đó lại là điều Trung Quốc không có. Khả năng thứ hai gần hiện thực hơn: mua chuộc và dùng kinh tế để gây sức ép lên các quốc gia khác, đặc biệt trong khu vực châu Á để họ đừng công khai chống lại Trung Quốc. Chính sách này rõ ràng là có hiệu quả ít nhất đối với khối ASEAN: hầu như không nước nào dám công khai chống lại, thậm chí, phê phán Trung Quốc (trừ Philippines).
Tương quan lực lượng giữa Mỹ và Trung Quốc, do đó, tuy vẫn nghiêng về phía Mỹ, nhưng Mỹ lại không có sức mạnh áp đảo để có thể tự tin chấp nhận bất cứ một sự đối đầu nào. Một số nhà bình luận chính trị cũng cho một sự đối đầu như thế vừa nguy hiểm vừa khó thắng. Một giải pháp được đề nghị: Mỹ chấp nhận vai trò của Trung Quốc với tư cách một siêu cường và đồng ý san sẻ quyền lực của Trung Quốc, ít nhất, trong khu vực Á châu, đặc biệt ở Đông Á. Một sự thỏa thuận như vậy, nếu được thực hiện, có khi kẻ bị hy sinh đầu tiên là Việt Nam. Chắc chắn Mỹ không thể bỏ Nhật, Nam Triều Tiên và Úc – là những nước đồng minh lâu đời của Mỹ: Mỹ vẫn cần những nước ấy để kiềm chế Trung Quốc.
Nêu lên khả năng trên không phải để chúng ta tuyệt vọng. Nhưng đó là một cách nhắc nhở: Việt Nam không nên ỷ y là Mỹ cần mình. Không, để có được một liên minh cần thiết với Mỹ và các nước khác, Việt Nam cần phải cố gắng hết sức. Trong chính trị thế giới thời hiện đại, nếu chúng ta không có nhiệt tình, không ai tự dưng xông vào cứu mình cả.
* Blog của Tiến sĩ Nguyễn Hưng Quốc là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.

Khủng hoảng nợ công ở Việt Nam đang đến dần?


Trần Vinh Dự  -VOA

Đặc điểm nổi bật nhất về kinh tế vĩ mô của giai đoạn này là việc nền kinh tế đang ở trong trạng thái ổn định và, trên một vài phương diện, tốt dần lên một cách chậm chạp. Các biến số vĩ mô chính đều tương đối ổn. Thí dụ lạm phát giữ được ở mức 1 con số (kỳ vọng năm nay chỉ ở mức 5%). Cán cân thương mại có thặng dư ở mức thấp (xuất siêu nhẹ cả hai năm 2012 và 2013, 6 tháng đầu 2014 đạt 1,51 tỷ USD). Tăng trưởng GDP ổn định ở mức loanh quanh từ 5% đến 5,5% (5,03% năm 2012, 5,42% năm 2013, và kỳ vọng 5,4% năm 2014). Tỷ giá có một lần phá giá nhẹ giữa năm nay (có tác dụng tốt để tăng xuất khẩu) nhưng nhìn chung không bị áp lực gì lớn phải phá giá tiếp;
Tuy nhiên, có vẻ sự ổn định này đang ru ngủ nhiều người và nó che khuất những rủi ro ngầm bên dưới. Một trong những vấn đề vĩ mô đau đầu nhất đã được giới chuyên gia nói đến khá nhiều, nhưng hầu như công luận không mấy người để ý (và dù có để ý thì cũng không ý thức được mức độ nghiêm trọng của nó) là câu chuyện khủng hoảng nợ công của Việt Nam có vẻ như đang đến dần.

Theo Báo cáo Kinh tế Vĩ mô 2014 của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, cuộc khủng hoảng này có vẻ đang đến vì hai lý do: thu kém đi trong khi chi thì phình to liên tục.
Thu ngân sách của Việt Nam đang gặp nguy hiểm vì nhiều lẽ. Việt Nam dựa quá lớn (25% năm 2013) vào các nguồn thu không thường xuyên như bán tài sản nhà nước, giao quyền sử dụng đất, dầu thô… Các khoản này sẽ hết dần, không sinh sôi. Trong khi đó, thu thường xuyên (thuế và phí) giảm dần do giảm thuế để hỗ trợ doanh nghiệp và theo các cam kết của các hiệp định thương mại. Nhà nước tìm cách thu vét (truy thu thuế) tuy nhiên trong khi doanh nghiệp tư nhân còn chưa gượng lên được bao nhiêu sau khủng hoảng nên việc thu vét cũng dễ đẩy doanh nghiệp tư nhân vào chỗ kiệt quệ.
Chi ngân sách của Việt Nam thì đang ngày càng phình to vì nhiều lý do. Nghĩa vụ trả nợ vay quốc tế (cả gốc lẫn lãi) đang tăng dần với ngày càng nhiều khoản vay đáo hạn. Chi thường xuyên (thí dụ trả lương công chức và ngân sách hoạt động của bộ máy hành chính) chiếm tỷ trọng lớn và vẫn đang phình to, hiện đã vượt thu thường xuyên (thí dụ thuế và phí). Cơ cấu chi bất hợp lý vì về mặt tỷ trọng chi đầu tư thì giảm (chỉ còn 21,4% trong tổng chi) mà chi thường xuyên lại tăng, thể hiện nỗ lực “thắt lưng buộc bụng” của chính phủ về cơ bản không thành công. Đó là chưa kể với vấn đề Trung Quốc hiện nay, chi quốc phòng và an ninh sẽ buộc phải tăng lên, dễ rơi vào bẫy chạy đua vũ trang, chèn ép và lấy mất vốn của các lĩnh vực tạo giá trị thặng dư khác.
Vì cơ cấu thu chi như vậy dẫn đến chỗ thâm hụt ngân sách đang tăng dần. Từ 4,8% năm 2012 đã tăng lên 5,3% năm 2013. Tổng mức nợ công là 53,5%, vẫn thấp hơn ngưỡng an toàn 65%, nhưng đã tăng 26,89% so với năm 2012, là một tốc độ tăng quá lớn.
Có hai vấn đề lớn nhất trong chuyện này. Thứ nhất là cơ cấu chi ngân sách dùng để trả nợ vay đang sắp vượt ngưỡng cho phép (25% trong tổng chi ngân sách – ngưỡng an toàn do Ngân hàng Thế giới khuyến nghị và thủ tướng phê chuẩn). Sẽ rất tệ nếu một phần quá lớn của ngân sách được dùng để trả nợ cũ vì số tiền này không dùng để tái tạo giá trị cho tương lai. Thêm nữa, với nguồn thu yếu, Việt Nam đang phải đi vay thêm để trả nợ cũ (đảo nợ), biến cuộc chơi ngân sách thành một trò ponzi nguy hiểm;
Thứ hai, vì nền kinh tế không có dấu hiệu hồi phục đáng kể trong trung hạn, có khả năng rất cao là bức tranh ngân sách sẽ còn tiếp tục xấu đi do các khoản thu thường xuyên không tăng, các khoản thu không thường xuyên có thể giảm, trong khi chi ngân sách thì liên tục dưới áp lực phải phình to (để trả nợ, và thậm chí đơn giản như chi thường xuyên cũng không kiểm soát được và vì thế tiếp tục phình). Câu chuyện vượt ngưỡng 65% GDP có thể sẽ đến rất sớm nếu Việt Nam không kiểm soát mạnh được chi thường xuyên.
* Blog của Tiến sĩ Trần Vinh Dự là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.

Campuchia bác bỏ thông tin sẽ xử lý vụ đốt cờ VN

Đăng bởi Kent Pham vào Thứ Sáu, ngày 22 tháng 8 năm 2014

P-3.jpg
Ông Heng Samrin, Chủ tịch Quốc hội Campuchia về tới sân bay Quốc tế Phnom Penh chiều ngày 20/8/2014.
Chủ tịch Quốc hội Campuchia chiều ngày 20/8 đã bác bỏ những thông tin cho rằng Campuchia xử lý người biểu tình đốt cờ Việt Nam trước Đại sứ quán Việt Nam (ĐSQVN) tại Campuchia và mong chính phủ, nhân dân Việt Nam thông cảm.

Ông Chheang Vun, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại, Hợp tác quốc tế, Thông tin và Truyền thông, Đại biểu Quốc hội trả lời báo chí tại sân bay Quốc tế Phnom Penh sau khi tháp tùng Chủ tịch Quốc hội Campuchia Heng Samrin sang thăm chính thức Việt Nam từ ngày 18 đến ngày 20/8 rằng Campuchia và Việt Nam đã đạt được nhiều thỏa thuận về tăng cường hợp tác Quốc hội hai nước.

Hai nước tiếp tục ủng hộ nỗ lực chung trong việc hoạch định và phân giới cắm mốc trên đất liền giữa hai nước. Campuchia tiếp tục ủng hộ việc tìm kiếm, cất bốc, quy tập hơn 5.000 hài cốt quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Campuchia về nước và sẽ tạo điều kiện, giúp giải quyết địa vị pháp lý cho cộng đồng người Việt đang sinh sống tại nước này, phù hợp với luật pháp sở tại.

Nhưng ông Chheang Vun đã bác bỏ mọi thông tin đăng tải trên các trang báo của Việt Nam liên quan các tổ chức Khmer Kampuchia Krom và người dân Campuchia biểu tình chống Việt Nam tuần qua.

Trả lời câu hỏi phóng viên Quốc Việt của RFA, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại, Hợp tác quốc tế, Thông tin và Truyền thông, kiêm phát ngôn nhân Quốc hội Campuchia là ông Chheang Vun cho biết Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ có các biện pháp phù hợp để ngăn chặn, không để hành động biểu tình chống Việt Nam và đốt cờ Việt Nam tái diễn.

Đối với ý kiến và đề nghị trên, ông khẳng định Chủ tịch Quốc hội Heng Samrin chỉ lấy làm tiếc về hành động biểu tình đốt cờ Việt Nam nhưng Campuchia không được gọi người biểu tình là nhóm đối tượng quá khích, bị kích động bởi một số phần tử không hiểu biết về lịch sử hai nước. Theo ông, ông Heng Samrin cũng không hề có hứa với Việt Nam sẽ xử lý người đốt cờ Việt Nam hay có biện pháp ngăn chặn.

Ông Chheang Vun cho biết: “Đối với những thông tin phát đi rằng chính phủ Campuchia sẽ có biện pháp xử lý người biểu tình, nói người biểu tình không hiểu biết về lịch sử và Campuchia mong chính phủ Việt Nam và nhân dân Việt Nam hết sức thông cảm, tôi dám đảm bảo rằng Chủ tịch Quốc hội hoàn toàn không nói như vậy, tôi bác bỏ những tin tức trên.
P-8-400.jpg
Ông Chheang Vun trả lời báo chí ngày 20/8/2014. Photo by Quốc Việt
Campuchia là một nước dân chủ, pháp quyền, đa nguyên đa đảng. Chuyện biểu tình đốt cờ là chuyện bình thường. Nó không thể hiện quan điểm của chính phủ. Campuchia không thể cấm người dân biểu tình, không có biện pháp xử lý… Chính phủ chỉ nói với Việt Nam không chấp nhận biểu tình bạo lực và lấy làm tiếc.”

Trong khi nhiều người trong số người dân Campuchia và người Khmer Krom phẫn nộ quan chức sứ quán, tham tán đối ngoại, phát ngôn nhân ĐSQVN Trần Văn Thông, báo chí Việt Nam đã phát đi nhiều tin, ảnh của Chủ tịch Quốc hội Campuchia đang thăm chính thức Việt Nam và có nội dung khiến nhiều người Campuchia suy nghĩ lãnh đạo của họ, vốn lâu nay thân với Việt Nam là con rối của Việt Nam.

Trong số những nội dung được một số tờ báo tại Việt Nam nêu ra là tức Chủ tịch Quốc hội Campuchia đồng tình với đề nghị của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ có biện pháp ngăn chặn không để biểu tình chống Việt Nam; không để tái diễn biểu tình bài Việt, và đốt cờ Việt Nam.

Còn báo điện tử Chính phủ Việt Nam ngày 18/8 nói Chủ tịch Quốc hội Campuchia cho biết cá nhân ông và Quốc hội Campuchia hết sức bất bình về hành động trên, đồng thời Campuchia đã có các biện pháp mạnh mẽ để xử lý những hành vi và đối tượng đốt quốc kỳ Việt Nam, đồng thời hứa hẹn sẽ cố gắng hết sức, bằng luật pháp để từng bước hạn chế tối đa, ngăn chặn những hành động bạo lực và những hành vi tương tự tái diễn.

Báo điện tử Chính phủ Việt Nam còn trích lời Chủ tịch Quốc hội Campuchia Heng Samrin cho rằng đây là hành động của một nhóm đối tượng quá khích, bị kích động bởi một số phần tử không hiểu biết về lịch sử hai nước và mong Chính phủ và nhân dân Việt Nam thông cảm.

Câu chuyện khởi đi hồi ngày 4/6/2014, sau khi ông Trần Văn Thông phát biểu với RFA tiếng Việt rằng một số người Khmer Krom xuyên tạc lịch sử, kỷ niệm ngày Pháp bàn giao miền Nam cho Việt Nam vào ngày 4/6 là người không biết rõ về lịch sử, bị tuyên truyền, lôi kéo và lợi dụng. Ông nói vùng đất miền Nam đã thuộc về Việt Nam từ lâu.

Tuyên bố này gây phản ứng giận dữ đối với người Khmer Krom và người dân Campuchia sau khi ông Thông lập lại bằng tiếng Khmer với RFA tiếng Khmer vào ngày 6/6/2014.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại, Hợp tác quốc tế, Thông tin và Truyền thông là ông Chheang Vun cho biết cá nhân ông đã được trao đổi với ông Trần Văn Hằng, Ủy viên Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Việt Nam về vụ ông Trần Văn Thông lúc đang thăm Việt Nam.

Ông nói cá nhân ông đã yêu cầu phía Việt Nam gọi người phát ngôn này về nước để tránh sự việc leo thang. Về phía Việt Nam, ông Trần Văn Hằng nói người phát ngôn này cũng sắp mãn nhiệm. Việt Nam sẽ xem xét vụ này.

Được biết, Phó Thủ tướng kiêm Ngoại Campuchia Hor Namhong đã có cuộc gặp với lãnh đạo cộng đồng người Khmer Krom và đại diện sinh viên Campuchia vào ngày 19/8 về vụ này. Ngoại trưởng Campuchia hứa sẽ làm việc với ông Thạch Dư, sau khi ông này nhậm chức Đại sứ Việt Nam tại Campuchia sắp tới.

Còn các đại diện người biểu tình đã đồng tình với Ngoại trưởng để chính phủ làm việc. Nhưng phía người biểu tình cho biết họ sẽ tiếp tục xuống đường phản đối nếu phía Việt Nam không xin lỗi công khai trong hết tháng này.
Quốc Việt
(RFA)

Việt Nam: Luật sư đoàn phản đối Thông tư đe dọa nghề luật của bộ Công an

Tại Việt Nam, một thông tư của bộ Công an về « điều tra hình sự », liên quan đến hoạt động của luật sư được ban hành đầu tháng 7/2014, dự kiến có hiệu lực từ cuối tháng này, gây rất nhiều chỉ trích trong công luận. Trước phản ứng của các luật sư, đầu tháng 8, Liên đoàn Luật sư Việt Nam đã gửi bộ Công an một đề nghị yêu cầu « hủy bỏ » hoặc « sửa đổi » điều khoản 38 bất bình đẳng. Tổ chức bảo vệ nhân quyền HRW, hôm qua 20/08/2014, có nhận định phê phán điều 38  của Thông tư 28 của bộ Công an « trao quá nhiều quyền vào tay các điều tra viên công an », thu hẹp « vai trò của các luật sư bào chữa ».Trả lời RFI về vấn đề này, Luật sư Trần Vũ Hải nhận định.


Trả lời RFI, Luật sư Trần Vũ Hải cho biết « giới luật sư sẽ phản ứng mạnh mẽ hơn nữa », nếu bộ Công an không điều chỉnh điều 38 của Thông tư nói trên trước ngày 26/08. Nói về Thông tư 28 của bộ Công an cũng là dịp để nhắc một thực tế, tại Việt Nam hoàn toàn vắng bóng chế tài pháp lý để bảo vệ các luật sư trong khi hành nghề. Luật sư Trần Vũ Hải nêu bật "tình trạng chênh vênh về pháp lý", hết sức bất công đối với các luật sư. Trong khi có rất nhiều chế tài quy định xử phạt các sai phạm của luật sư, thì không hề có chế tài nào đối với các hành vi cản trở hoạt động của luật sư, hay không tạo điều kiện cho luật sư hoạt động.


Bộ Công an cần sửa Thông tư 28 trước ngày 26/08

RFI : Thưa luật sư, như Luật sư biết, bộ Công an Việt Nam vừa ban hành một thông tư hướng dẫn công việc điều tra hình sự của ngành công an, trong đó có quy định liên quan đến vai trò của các luật sư. Xin Luật sư cho biết các nhận định của Luật sư.

Luật sư Trần Vũ Hải : Liên đoàn Luật sư đã làm việc với bộ Công an một lần, đã nêu vấn đề này ra trong cuộc họp với Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang hồi đầu tháng 8, và hôm qua, khi một đoàn của Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp đến làm với Liên đoàn Luật sư, thì Liên đoàn Luật sư đã một lần nữa lại nêu ra (việc này). Theo nhận định của chúng tôi, điều 38 Thông tư 28 gây bất lợi cho các luật sư và các luật sư không có cách nào hơn là phải phản đối, không chấp nhận điều khoản vô hiệu hóa vai trò của luật sư trong giai đoạn điều tra.

Theo thông tin chúng tôi được biết, ông Bộ trưởng bộ Công an đã nhận được kiến nghị và những tham mưu từ cấp dưới chuyển lên, và theo thông tin không chính thức, thì ông Bộ trưởng cũng đã đồng ý rằng phải sửa đổi Thông tư này càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, mấy ngày vừa qua, ngành Công an kỷ niệm ngày thành lập của mình, nên có thể có những thiếu sót nào đó trong việc chậm ra văn bản. Tôi tin rằng họ sẽ phải điều chỉnh sớm Thông tư 28 này, thậm chí còn nhiều điều khoản khác cũng phải được điều chỉnh. Nhưng trước mắt, đối với giới luật sư, theo tôi, phải điều chỉnh điều 38 trước ngày 26/08/2014. Nếu không, các luật sư sẽ bị gây rất nhiều khó khăn, hoặc bị vô hiệu hóa trong giai đoạn điều tra, như chúng tôi đã thường xuyên chứng kiến.

Nếu Thông tư này có hiệu lực, sẽ hợp pháp hóa việc gây cản trở khó khăn, thậm chí đe dọa nghề nghiệp luật sư của chúng tôi. Chúng tôi hy vọng rằng bộ Công an sẽ có quyết định sớm trước ngày 26/08. Còn nếu để sau ngày 26/08, tôi e rằng giới luật sư sẽ phản ứng mạnh mẽ hơn nữa, và sẽ có nhiều biến chuyển bất ngờ.

Một số điểm tích cực và những điều cần bàn thêm của Thông tư 28

RFI : Luật sư có nói đến còn có một số điều khoản khác ?

Luật sư Trần Vũ Hải : Còn các điều khoản khác liên quan đến ngành kiểm sát, liên quan đến triệu tập công dân, liên quan đến vai trò của công an cấp xã… Có khá nhiều vấn đề.

Tuy nhiên, tôi cũng nói thêm rằng, thực ra Thông tư 28 này cũng có một số điểm tích cực, có một số điều khoản cấm các điều tra viên không được tiếp xúc, dưới mọi hình thức, với người nhà của đương sự, trong một vụ án. Tiếp xúc (được phép) phải ở những chỗ chính thức, ở cơ quan điều tra, hoặc cơ quan công an, ủy ban xã… Tức là không được phép uống bia la cà, đến nhà riêng… Ví dụ, có vụ mà chúng ta biết là ông Dương Chí Dũng đến thăm ông Phạm Quý Ngọ (Thứ trưởng bộ Công an, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra - ndr) nhiều lần tại nhà riêng…

 
Các luật sư không chấp nhận điều khoản vô hiệu hóa vai trò của luật sư trong giai đoạn điều tra
 

(Dù) thông tin ấy cũng có những điểm tích cực, nhưng dưới góc độ hành nghề luật sư chúng tôi không chấp nhận được, vì (các điều khoản như điều 38) có thể vô hiệu hóa luật sư, nghề luật sư của chúng tôi.

RFI : Nếu điều 38 trong Thông tư 28 được sửa đổi theo đề nghị của Liên đoàn Luật sư, thì sẽ nên theo hướng thế nào ?

Luật sư Trần Vũ Hải : Tôi cho rằng phải hủy bỏ điều này. Và (bộ Công an) phải thống nhất với Liên đoàn Luật sư là quy định như thế nào. Theo tôi là, phải quy định theo hướng tạo điều kiện cho luật sư.

Thứ nhất, cơ quan điều tra phải tạo điều kiện cho luật sư hoạt động. Thứ hai, các điều tra viên không được phép cản trở hoạt động của luật sư. Và thứ ba là, cho dù điều tra viên hay luật sư làm sai, thì đều có chế tài xử lý, nhưng chế tài xử lý như thế nào, thì Thông tư này không thể thi hành được, mà phải là một quy định khác.

Vì sao điều 38 rất nguy hiểm cho các luật sư ?

RFI : Vậy thì, một khung pháp lý theo hướng đúng sẽ phải xử lý ra sao mối quan hệ giữa điều tra viên và luật sư ?

Luật sư Trần Vũ Hải : Tôi cũng muốn nói thêm rằng, đáng tiếc là hiện nay Thông tư chưa nói rằng việc các điều tra viên cản trở hoạt động của luật sư – điều mà luật sư nào cũng cảm thấy hàng ngày, hàng tuần, hàng năm, bất kỳ vụ án điều tra nào cũng bị cản trở. Việc xử lý các điều tra viên đó, đáng nhẽ phải được quy định trong Thông tư này. Vì bộ Công an có quyền kỷ luật những người do mình quản lý.

Cho đến giờ phút này, theo nghiên cứu của chúng tôi, Luật, Pháp lệnh, Nghị định, Thông tư (ở Việt Nam) chưa có quy định nào đưa ra hướng xử lý các điều tra viên cản trở hoạt động hành nghề của luật sư trong rất nhiều tình huống. Chưa có, thì lẽ ra Thông tư này phải quy định. Thứ hai là, đối với trường hợp các luật sư sai. Thì điều này, đã có quy định trong Bộ luật Hình sự, nếu anh sai, thì có thể bị khởi tố, hoặc báo cáo lên Liên đoàn Luật sư, hoặc đoàn luật sư sở tại. Sai như thế nào, để đơn vị đó sẽ quyết định xử lý theo Luật luật sư hoặc là… Còn cái quyền lớn nhất của anh (của bộ Công an) hiện nay là thu hồi giấy chứng nhận luật sư, giấy chứng nhận bào chữa. Cá nhân tôi cho rằng quy định đó cũng không hợp lý, cơ quan điều tra, cơ quan pháp luật không thể có quyền thu hồi giấy chứng nhận này. Nhưng bởi vì hiện nay luật đã quy định rồi. (Theo quy định này), nếu luật sư vi phạm, thì… Mà việc vi phạm phải là rõ ràng, không cần điều tra thêm.

Còn hiện nay, Thông tư 28 với điều 38 này muốn các điều tra viên có quyền điều tra luật sư để thu thập chứng cứ, thế thì nguy hiểm lắm. Ví dụ, hôm nay, tôi đến Biên Hòa, tôi đang nói chuyện với các bị can, họ (nhân viên điều tra) có thể theo dõi tôi, họ có thể ghi âm tôi, ghi hình tôi trong các cuộc nói chuyện ấy, mà có khi cũng chẳng liên quan gì đến vụ án. Nhưng bởi vì họ (có thể) cho rằng, tôi nói với các bị can rằng là phải A, B, C, D… (phải thế này, thế kia). Nhưng họ bảo (dựa trên điều 38 Thông tư 28), do chúng tôi lo như thế, chúng tôi có quyền ghi âm, ghi hình và các biện pháp khác…. Cho nên chúng tôi cho rằng, điều 38 quy định quyền điều tra của điều tra viên đối với luật sư phải hủy bỏ hoàn toàn.

RFI : Trên truyền thông tại Việt Nam, có ý kiến là nên thực hiện việc thu âm, ghi hình các buổi điều tra viên làm việc với bị cáo, với sự có mặt của luật sư. Ý kiến của Luật sư về chuyện này ?

Luật sư Trần Vũ Hải : Tôi nghĩ rằng ghi âm, ghi hình là điều đã được ghi trong Bộ luật Tố tụng hình sự. Việc ghi âm, ghi hình chúng tôi không phản đối. Nhưng đây là điều bắt buộc cho tất cả, hay điều này cần thiết cho những lúc nào, cũng là một chuyện. Hồi xưa, tôi nhớ, khi tôi học ở Đức, tôi không biết ở Pháp thì thế nào, điều tra viên đã ghi âm rồi. Ghi âm, ghi hình hồi xưa tốn kém, bây giờ không tốn kém nữa.

Luật Tố tụng cho phép điều ấy, nhưng chưa bắt buộc. Nhưng anh đã ghi âm, ghi hình rồi, anh phải công khai cho đương sự biết là hôm nay ghi âm và ghi hình. Và việc này cũng phải lập biên bản theo luật, để tránh trường hợp anh ghi âm, ghi hình, nhưng anh lại cắt đi một số câu và giữ lại những câu nào có lợi cho anh. Ghi âm, ghi hình phải có lưu trữ hợp lệ và chính xác.

Hoạt động của luật sư tại Việt Nam hoàn toàn không có chế tài bảo vệ

RFI : Thưa Luật sư, vụ Thông tư 28 này, và đặc biệt là điều 38 liên quan đến các luật sư, dường như cho thấy hệ thống pháp lý Việt Nam còn ở trong trạng thái rất kém hoàn thiện trong vấn đề bảo vệ các luật sư khi hành nghề ?

Luật sư Trần Vũ Hải : Như chúng tôi đã nói, Luật Luật sư quy định cấm cản trở hoạt động hành nghề của luật sư, nhưng lại không có một điều luật nào, nghị định nào, thông tư nào, pháp lệnh nào, nói rằng, xử lý những hành động, hành vi cản trở hoạt động của luật sư. Không có ! Tức là không có chế tài !

Cho nên, (tình trạng này) khuyến khích cho những người, các cơ quan tố tụng - và cả các cơ quan khác chứ không chỉ cơ quan tố tụng - không tôn trọng hoạt động của luật sư. Vì họ không bị chế tài xử lý. Trong khi, trong các nghị định xử phạt trong tư pháp, lại có rất nhiều quy định xử phạt luật sư. Chúng tôi cho rằng điều này không công bằng. Họ biến luật sư – vốn là một trong những người góp phần bảo vệ công lý, bảo vệ các quyền công dân, con người – trở thành đối tượng có thể dễ dàng bị xử phạt. Trong khi những người xâm phạm đến hoạt động của luật sư lại không có chế tài, mặc dù những hành vi như vậy bị luật cấm.

 
ai cản trở luật sư cùng lắm là « rút kinh nghiệm »... Mỗi lần « rút kinh nghiệm » là một số phận con người.
 
Cho nên luật sư Việt Nam ở trong tình trạng chênh vênh về pháp lý. Họ đấu tranh, nhưng có thể vì sơ xuất nào đó, mà bị phạt rất nặng. Còn nếu ai có tìm cách cản trở họ thì sẽ… cùng lắm là « rút kinh nghiệm ». Ví dụ như Liên đoàn Luật sư có hàng chục vụ đưa lên, nhưng không thấy có kỷ luật các điều tra viên. Họ chỉ « rút kinh nghiệm » thôi. Chúng tôi muốn nói rằng, « rút kinh nghiệm » nhiều lần quá, các luật sư cũng chán không nói, không gửi khiếu nại lên. Mỗi lần « rút kinh nghiệm » là một số phận con người. Vì ví dụ như chúng tôi muốn tiếp cận ngay các bị can, bị cáo, nhưng cái (thời gian chờ đợi ?) có thể kéo dài hàng tháng, hàng năm trời, có thể ảnh hưởng đến việc điều tra vụ án, và có thể đến cả số phận (con người). Có thể các bị can, bị cáo trong tinh thần hoảng loạn, bị đàn áp, có thể họ tự tử, hoặc là họ có những lời khai bậy ảnh hưởng đến người khác…

Tôi muốn nhấn mạnh rằng, việc của chúng tôi không chỉ là các hoạt động riêng của chúng tôi mà bảo vệ công lý, giảm bớt tình trạng sai lệch trong hoạt động tư pháp, vi phạm quyền con người, cũng như có ảnh hưởng xấu khác trong các vụ án.

Cần quy định pháp lý xử phạt các hành vi cản trở luật sư

RFI : Xin Luật sư cho biết, chế tài nào để bảo vệ được việc hành nghề của các luật sư tại Việt Nam ?

Luật sư Trần Vũ Hải : Theo tôi, lẽ ra phải có (một) nghị định của chính phủ liệt kê được các hoạt động nào được coi là cản trở hoạt động của luật sư. Phải liệt kê các hoạt động xảy ra thường xuyên. Ví dụ như : chậm cấp giấy chứng nhận bào chữa, không bố trí cho luật sư gặp bị can, bị cáo, không cho đọc tài liệu, dọa dẫm luật sư, hoặc thúc ép bị can, bị cáo từ chối luật sư, hoặc khi ra tòa các kiểm sát viên không tranh luận với luật sư cũng là cản trở hoạt động của luật sư… Bởi vì hoạt động của luật sư là phản biện, mà khi chúng tôi phản biện rồi, anh không phản biện, tranh luận lại, thì không những cản trở mà anh còn khiến các hoạt động của chúng tôi thành vô ích.

Tôi nghĩ rằng, phải có một nghị định của chính phủ, hoặc quy định nào đó, ghi rõ hành vi nào là hành vi cản trở luật sư. Mà tốt nhất, mỗi hành vi là một mức xử phạt. Ví dụ như phạt tiền, xử lý kỷ luật, thậm chí có thể truy tố trách nhiệm hình sự. Hoặc bồi thường cho đương sự, hoặc bồi thường cho luật sư, vì những chi phí mà họ lẽ ra không phải chi phí. Ví dụ như tôi đang làm việc với vụ án này, phải đi lại rất nhiều lần, mỗi lần đi tốn kém hàng chục triệu đồng, vì đi lại nhiều. Người điều tra viên cản trở hoạt động của luật sư phải có trách nhiệm bồi thường, nếu luật sư chứng minh được rằng là họ không làm đúng, không tạo điều kiện.

Không tạo điều kiện là cản trở rồi. Nghĩa vụ của anh là phải tạo điều kiện.
RFI : Xin chân thành cảm ơn Luật sư Trần Vũ Hải.
Trọng Thành 
(RFI)

Việt Nam ‘lên án hành động vô nhân đạo’ trong vụ tàu cá

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao vừa ‘lên án mạnh mẽ những hành động vô nhân đạo nhằm vào tàu cá và ngư dân Việt Nam đang hoạt động hợp pháp trong vùng biển của Việt Nam’.

Ông Lê Hải Bình phát biểu như vậy hôm nay, 21/8, năm ngày sau khi một ngư dân trên đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, thông báo đã bị tàu Trung Quốc ‘tấn công và đập phá’ gần quần đảo Hoàng Sa.


Ông Bình cho biết thêm rằng Việt Nam ‘đang xác minh thông tin’.

Trong cuộc phỏng vấn với VOA Việt Ngữ đầu tuần này, ông Lê Khởi, chủ tàu, cho biết hơn 10 thuyền viên trên thuyền đánh cá của ông đã bị tàu của Trung Quốc ‘tấn công’ hôm 15/8 khi đang đánh bắt thủy sản tại đảo Cây Dừa thuộc quần đảo Hoàng Sa.

Ông kể: “Họ mặc đồng phục màu đen. Còn khi một tiếng đồng hồ sau thì có một chiếc tàu 46101 có người mặc đồng phục rằn ri. Đó là tàu chắc là không phải hải giám mà chắc là tàu của cảnh sát biển. Họ rượt đuổi thì tôi chạy, cố không cho họ đuổi kịp tàu, nhưng không thể tránh né được. Cuối cùng, khoảng nửa tiếng đồng hồ sau, họ lên tàu và họ đập cửa kính, họ khống chế, đánh đập. Họ lấy hết tài sản, và các thiết bị trên tàu, lấy cá, lấy hết”.

Đây là vụ việc mới nhất xảy ra sau khi Trung Quốc rút giàn khoan dầu gây tranh cãi từng gây ra cuộc đối đầu suốt hơn một tháng.

Khi được hỏi là vì sao ông nghĩ đó là tàu của Trung Quốc, ngư dân từ đảo lý sơn nói: “Có cờ Trung Quốc và quốc huy của Trung Quốc. Tôi là một ngư dân đã bị bắt bớ và đánh đập nhiều lần rồi và đã từng ở [bị giữ] trên đảo Hải Nam ba tháng nên bản thân tôi rất rành ba cái chuyện đó”.

Cho tới nay, Bắc Kinh chưa lên tiếng về cáo buộc của chủ tàu người Quảng Ngãi.

Về thông tin Trung Quốc diễn tập bắn đạn thật tại Vịnh Bắc bộ ngày 20/8, ông Bình nói rằng cuộc tập trận diễn ra tại vùng biển thuộc bán đảo Lôi Châu của nước này.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao nhấn mạnh: “Chúng tôi hy vọng với vị trí là một thành viên Hội đồng bảo an LHQ, Trung Quốc sẽ có đóng góp cho hòa bình và ổn định khu vực cũng như trên cũng như thế giới”.

Nguồn: MOFA, Người đưa tin, 
(VOA)