Tổng số lượt xem trang

Thứ Năm, 21 tháng 11, 2013

Có một bộ trưởng cần tinh giảm

imagesNguyên Bộ trưởng Trần Văn Tuấn có lần bảo “Không biết tinh giảm ai thì có khi người ta giảm anh trước”. Sau phiên chất vấn, cử tri chỉ ước lời ông Tuấn đáng lẽ không phải là một câu nói đùa

Một câu chuyện hài vừa diễn ra trước Quốc hội. Ấy là sau 3 năm thực hiện “tinh giảm biên chế”, chúng ta có được một kết quả: Giảm 28 ngàn. Tăng 69 ngàn. Tức là kết quả của “phép trừ tinh giảm” là một con số gấp 148% số trừ.
Chưa hết, sau khi sắp sếp bộ máy, “Phép trừ tinh giảm” cho ra kết quả: Giảm được 4 bộ, trong khi số Tổng cục từ con số 82 tăng lên thành 110.
Nhớ nửa năm trước, trong một hội nghị về tinh giảm biên chế của chính ngành Nội vụ, người tiền nhiệm của Bộ trưởng Bình là ông Trần Văn Tuấn đã “triết tự” như sau: “Phát biểu bên ngoài thì người ta dùng “giảm biên chế”, nhưng tại các diễn đàn thì nói “tinh giản biên chế”, nghĩa là có giảm có tăng, người nào không đáp ứng yêu cầu thì giảm, nhưng khi cần tăng vẫn phải tăng”.
“Trước ta cứ nói giảm 30%, nhưng chuẩn giảm không có, chỉ là sốt ruột, thấy đông thì bảo giảm. Nhưng tại sao đông thì cũng không ai lý giải”- ông Tuấn nói thêm.
Ra là chuyện tìm người kém để giảm, nhưng khó tìm quá. Bởi chính Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình có lần khẳng định như đinh đóng cột “tỷ lệ cán bộ, công chức không hoàn thành nhiệm vụ trên dưới 1%”.
Mở ngoặc nói thêm, trước câu hỏi về con số 30% công chức cắp ô, Bộ trưởng giải thích: “Đây không phải ý kiến của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Hôm qua, trước khi đi nước ngoài công tác Phó Thủ tướng cũng nói lại với chúng tôi là có ý kiến cho là như vậy. Tôi cho rằng đây là phản ảnh, kiến nghị, mong muốn cần đổi mới công vụ, công chức nhiều hơn”.
Như thế là chỉ 1% không hoàn thành nhiệm vụ, vậy thì bói đâu ra 29% nữa mà đặt chỉ tiêu giảm 30%.
Và kết quả tinh giảm được Bộ trưởng Nội vụ Nguyễn Thái Bình giải thích là “Tăng do nhu cầu phát triển ngành, lĩnh vực cần tập chung chuyên sâu để đảm bảo nhiệm vụ, đảm bảo cơ cấu”.
Nhưng như thế phải là “tinh tăng” chứ đẩu phải “tinh giảm”!
“Phép trừ tinh giảm” của chúng ta đang diễn ra trong hoàn cảnh dường như ai, bộ ngành, địa phương nào cũng nghĩ đó là “chuyện của hàng xóm”. Chính cựu Bộ trưởng Trần Văn Tuấn đã nói tới “cái đà” là “các tỉnh đều “phấn đấu trở thành thành phố trực thuôc trung ương”, nghĩa là tách phần nông thôn thành một tỉnh khác, là lại tăng tiền và bộ máy, trong khi kinh tế chưa chắc đã lên”. Còn các cơ quan đơn vị thì luôn nhiều cái lý. Cái lý nào cũng thấy hợp lý.
Thật trùng hợp, phiên chất vấn về đội ngũ cán bộ có quá nhiều khoảng lặng giữa các nhịp trả lời của Bộ trưởng. Rất nhiều điệu cười của ĐBQH. Chủ tịch QH liên tục nhắc Bộ trưởng trả lời thẳng vào câu hỏi. Cử tri đếm hết một bàn tay chưa hết những “Sẽ nghiên cứu”, “Sẽ có hướng dẫn”, “Sẽ ban hành”, “Trong thời gian tới”. Còn Bộ trưởng ê a thủng thẳng trả lời theo kiểu “nói có đầu có đuôi một chút”. (Đến nỗi ĐBQH Danh Út sốt ruột bảo rằng “Nghiên cứu 2 năm là đủ rồi”).
Nguyên Bộ trưởng Trần Văn Tuấn có lần bảo “Cứ bảo xác định vị trí việc làm là khó, nhưng một thủ trưởng không biết cơ quan mình cần bao nhiêu người thì làm thủ trưởng làm gì”. Và ông nói đùa “Không biết tinh giảm ai thì có khi người ta giảm anh trước”.
Phiên chất vấn đã không vô ích. Đồng bào cử tri nhân đó, cũng nhận ra nhiều điều. Rằng muốn tinh giảm thực sự là một phép trừ toán học, có thể, cần phải tinh giảm ngay hai chữ tinh giảm. Và rằng lời ông Tuấn đáng lẽ không phải là một câu nói đùa.

Thần chú nghị quyết” khiến tiêu cực hiện nguyên hình?

Có thể chống được chạy chức chạy quyền, chống được tiêu cực, tham nhũng bằng một chiếc “mũ ni”?

Ra tham nhũng, tiêu cực, đúng là chuyện nhà hàng xóm. Ra chạy chức chạy quyền là chuyện của ai đó, trừ ngành nội vụ. Đây là cảm giác của không ít cử tri sau khi chứng kiến Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình đã đọc thuộc lòng câu trả lời của người tiền nhiệm. Một câu trả lời, theo đó,  muốn hiểu là có cũng được mà không cũng chẳng sao. Kiểu trả lời có tên là “tài liệu gối đầu”.
“Có tham nhũng trong đội ngũ làm công tác tổ chức cán bộ không?”- ĐBQH Nguyễn Sơn Hà chất vấn công khai tại nghị trường.
Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình thủng thẳng chậm rãi đáp: “Chúng tôi đã đọc kỹ các đánh giá về thực trạng cán bộ, công chức trong các văn kiện của Đảng, trong đó có đánh giá tham nhũng, tiêu cực. Chúng tôi cho đây là quan điểm tư tưởng gối đầu của các cơ quan làm công tác tổ chức, của Bộ Nội vụ và Bộ trưởng…
Bị truy lần thứ 2, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình, vẫn với sự thủng thẳng rất thái bình: “Do đây là vấn đề nhạy cảm, tế nhị, chúng tôi đã đọc kỹ các văn kiện của Đảng. Báo cáo chính trị tại ĐH Đảng XI đánh giá cán bộ là khâu yếu, tình trạng chạy chức, chạy quyền chưa được khắc phục… Chúng tôi coi đây là tài liệu gối đầu để nghiên cứu giải pháp khắc phục”.
Cả Quốc hội đã bật cười. Còn Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng sau đó cũng phải nói: “Tuy bộ trưởng không khẳng định có tiêu cực nhưng việc Bộ trưởng dẫn nghị quyết ra đọc, tức là thừa nhận là có tiêu cực, có tham nhũng trong bộ máy CBCC”.
Phải trích dẫn dài dòng nội dung phần chất vấn này, là bởi giờ đây, việc chạy chức chạy quyền đã thành một cái nạn, thậm chí đã được lượng hóa, mà đến một chân cấp dưỡng, tạp vụ trong cơ quan ủy ban cũng phải chạy, chạy bằng rất nhiều tiền. Và “tiền sử chạy chức chạy quyền”, với những câu trả lời “bất hủ” đã có từ 2 đời tiền nhiệm.
Tháng 6.2006, Bộ trưởng Nội vụ, bấy giờ là ông Đỗ Quang Trung, cũng đã có một câu trả lời khiến người ta muốn té ghế: “dư luận nói là có… tôi chưa phát hiện và chưa có trường hợp chạy chức, chạy quyền nào đối với bản thân tôi”.
Thật thú vị, đến thời Bộ trưởng Trần Văn Tuấn, câu trả lời cho 4 chữ “chạy chức chạy quyền” như sau: Ban chấp hành TƯ khi nhận định về công tác cán bộ cũng đã nói tình trạng chạy chức chạy quyền, tiêu cực có xu hướng tăng”, song “yêu cầu chấm dứt là khó”, khó vì “công tác cán bộ là việc khó”, là bởi “người chạy có báo đâu mà biết”.
Hình như chính vì khó, vì chưa có trường hợp nào chạy với bộ trưởng, vì chẳng có ai chạy xong liền chạy đến mách, cho nên, chạy chức chạy quyền vẫn tồn tại khách quan ngoài ý muốn của các bộ trưởng, và giờ, lại đến sự tế nhị nhạy cảm trong câu trả lời bằng nghị quyết gối đầu.
Sau phiên chất vấn, Chủ tịch QH đã nói đến vai trò “cầm lái” của Bộ Nội vụ trong việc làm rõ “bộ phận không nhỏ” là ở bộ phận nào, cụ thể là bao nhiêu”.
Nhưng làm sao ngành Nội vụ có thể “cầm lái”, khi mà viên thuyền trưởng còn không biết con tàu của mình có gì.
Làm sao có thể chặn được tiêu cực tham nhũng trong công tác cán bộ khi chính ngành nội vụ còn coi đó là tế nhị, nhạy cảm.
Và làm sao có thể chống được chạy chức chạy quyền khi người ta chống bằng một chiếc “mũ ni”, coi đó là chuyện nhà hàng xóm. Trừ phi việc đọc thuộc lòng nghị quyết là một câu thần chú khiến tiêu cực phải hiện nguyên hình.

Thưa Bộ trưởng, cô giáo thờ ơ vì con tôi chỉ tặng sôcôla 20/11

Từ năm lớp 4, con tôi đã biết nhà bạn nào tặng thầy cô quà giá trị ra sao. Năm lớp 6, cháu muốn tự tay tặng cô quà nhân ngày 20/11.

Kính gửi Bộ Trưởng bộ Giáo dục và Đào tạo,
Nhân ngày 20/11, tôi xin được gửi tới ông và các cán bộ trong ngành, các thầy cô giáo những lời chúc tốt đẹp nhất.
Tối qua, tôi cũng cùng các bạn tôi tới thăm thầy giáo cũ của mình. Chúng tôi đã có một buổi tối thật vui vẻ bên cạnh người thầy mà chúng tôi yêu quý. Khi nhớ lại những giây phút đấy, tôi không khỏi không nghĩ tới con mình và những đứa trẻ cùng lứa.
Nhiều lần, khi nói chuyện về một số thầy cô giáo của cháu, tôi không thấy được sự kính trọng trong ánh mắt cháu mà đôi khi là sự bức bối, có lúc là sự thờ ơ. Ở nhiều đứa trẻ cùng lứa khác, khi nói tới thầy giáo, trong ánh mắt chúng là sự sợ hãi và những điều khác nữa.
Thật buồn khi nhắc tới điều này trong một ngày rất quan trọng đối với không chỉ các thầy cô giáo, với các học trò đang đến lớp mà cả với những người từ lâu đã rời xa trường lớp như chúng tôi. Thật sự tôi đã muốn viết thư gửi ông từ lâu rồi, và có lẽ đây là một dịp tốt để thực hiện việc này.
Con tôi năm nay học lớp 8 và vừa bước sang tuổi 14, cháu hiện là học sinh một trường trung học cơ sở có tiếng ở Hà Nội. Mỗi ngày cháu phải học chính khóa ở trường khoảng bốn tiếng. Ngoài ra cháu phải học thêm bốn môn khác ở trường, tôi xin nhấn mạnh chữ “phải” vì dù việc học thêm là tự nguyện nhưng không mấy phụ huynh dám không cho con học thêm ở trường.
Trong các môn học thêm thì toán và văn đều phải học 4 tiết/tuần, mỗi môn còn lại phải học 2 tiết/tuần. Như vậy, mỗi ngày trong tuần cháu phải học thêm hai tiết, hay một tiếng rưỡi. Để có thể làm hết bài tập và học thuộc các bài học, cháu cần phải tự học ít nhất là hai tiếng mỗi ngày ở nhà, bình thường là ba tiếng mỗi ngày. Như vậy, mỗi ngày cháu phải dành ra tám đến tám tiếng rưỡi cho việc học hành.
Nhưng dường như việc dạy thêm ở trường không phải để phục vụ cho mục đích học thêm nên để đảm bảo môn toán và văn đạt điểm giỏi, chúng tôi đành phải cho cháu học thêm khoảng bốn tiếng mỗi tuần cho cả hai môn. Thành ra mỗi ngày cháu phải học bình quân khoảng chín tiếng.
Tôi xin lưu ý là theo Luật lao động của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thời gian làm việc mỗi ngày được qui định là tám tiếng. Nếu làm thêm giờ thì tổng thời gian làm thêm giờ mỗi năm cũng bị hạn chế ở mức mà bình quân mỗi ngày chỉ được làm thêm gần một tiếng và tổng cộng thời gian lao động cho phép mỗi ngày là gần chín tiếng. Ngoài ra khối hành chính còn được nghỉ thứ 7.
Con tôi, một đứa trẻ mới qua tuổi 14, hiện phải làm việc cả ngày thứ 7 và làm việc khoảng chín tiếng mỗi ngày, tức cả hơn mức cho phép đối với người lớn. Cháu đã phải làm việc ở mức độ như vậy từ năm học lớp 6. Đương nhiên không phải chỉ mình con tôi mà rất nhiều các cháu đang phải học với thời lượng như vậy, thậm chí còn hơn.
Nếu muốn các cháu phát triển các năng khiếu khác, các cháu sẽ phải dành nhiều thời gian hơn nữa cho việc học. Nếu muốn phát triển khả năng ngoại ngữ, mỗi tuần các cháu phải học thêm ít nhất là một tiếng rưỡi nữa. Mỗi môn năng khiếu sẽ cần khoảng hai đến ba tiếng mỗi tuần. Nhưng cho dù không học thêm môn năng khiếu đi nữa, thì với thời lượng như vậy, lúc nào áp lực học cũng treo lơ lửng và lũ trẻ chẳng có đủ thời gian để chơi.
Năm nay, để tránh các qui định về dạy thêm của Bộ, trường con tôi tổ chức dạy thêm qua một trung tâm khác. Giáo viên thì vẫn là các thầy cô của trường, ai môn nào lớp nào thì vẫn dạy thêm môn đấy, lớp đấy và vẫn học tại trường. Việc học thêm vẫn như những năm trước nhưng vì có thêm một trung tâm bên ngoài nên tiền học tăng lên. Áp lực học hành lại cộng dồn thêm áp lực kinh tế.
Mỗi năm đến dịp khai trường, tôi nhìn lũ trẻ mà vừa cảm thấy vui, lại vừa thấy ngại ngần. Vui vì sau một mùa hè, lũ trẻ lớn vọt lên trông thấy, đến phải ngỡ ngàng. Ngại ngần vì áp lực học hành sẽ khiến chúng chẳng lớn thêm được bao nhiêu trong chín tháng của năm học. Tôi đã thấy điều này suốt bao nhiêu năm nay, kể từ khi con tôi trải qua mùa hè đầu tiên sau năm lớp một. Suốt chín tháng trời, sức lớn của lũ trẻ bị kìm hãm và trong ba tháng hè chúng phải lớn cho cả năm và lớn bù cho chín tháng học hành.
Những điều đã viết ở trên cho thấy sự tồn tại rõ ràng của những bất hợp lý. Khi việc học chính khóa không đảm bảo, việc học thêm phải diễn ra ở mức độ đại trà. Khi hầu hết lũ trẻ phải học thêm thì mới theo kịp chương trình hoặc mới đạt mức khá giỏi thì rõ ràng là việc giáo dục chính khóa đã có sai sót trầm trọng và mục đích của chương trình giáo dục do Bộ đề ra đã thất bại hoàn toàn.
Khi việc học hành kìm hãm khả năng tăng trưởng thể chất của lũ trẻ thì rõ ràng giáo dục trường lớp là điều có hại và không nên tồn tại. Thế nhưng dù sai sót trầm trọng, dù có hại thì chúng ta vẫn phải cho lũ trẻ đến trường. Thật là vô lý phải không ạ?
Có lẽ ông sẽ hỏi vì sao tôi muốn con tôi đạt mức học sinh giỏi làm gì để mà cháu phải học nhiều như vậy. Đơn giản là vì học sinh giỏi thì sẽ được cộng điểm khi thi vào bậc trung học phổ thông. Với cách tính điểm cộng cho học sinh giỏi hiện nay, các trường trung học phổ thông công lập tha hồ nâng mức điểm lên và các thầy cô giáo bậc trung học cơ sở lại có được quyền lực rất lớn khi có thể quyết định học lực của học sinh.
Chính vì có quyền lực này mà việc dạy thêm xảy ra tràn lan. Chính nhờ có quyền lực này mà các thầy cô có cách kiếm thêm tiền. Và cũng chính vì quyền lực này mà chúng tôi không dám cho con mình nghỉ học thêm ở trường.
Học thêm thay vì để giúp đỡ các học sinh yếu kém hay bồi dưỡng các học sinh giỏi đã trở thành công cụ để kiếm tiền. Muốn vào trường tốt, trường công lập thì phải có điểm cao, muốn đạt điểm cao thì phải là học sinh giỏi để được điểm thưởng, muốn là học sinh giỏi thì phải học thêm. Phụ huynh và học sinh cứ sa vào cái guồng quay do cơ chế giáo dục tạo ra.
Và điều này cũng phần nào lý giải ánh mắt của lũ trẻ khi nhắc tới một số thầy cô giáo. Cách đây không lâu, một cô giáo trẻ đã viết một bài về quyền được kiếm tiền của mình, và đã nhận được nhiều phản hồi. Ai cũng có quyền kiếm tiền và đó là điều cần được tôn trọng, nhưng khi các thầy cô ra giá cho mình, khi các thầy cô kiếm tiền từ lũ trẻ thì giá trị của các thầy cô được xác định bằng tiền, như một thứ hàng hóa.
Tôi đã cố giữ cho con tôi không phải tiếp xúc với những chuyện tiêu cực của người lớn vì muốn tuổi thơ của con mình được xây nên bởi những điều tốt đẹp. Nhưng cố gắng của tôi đã thất bại thảm hại. Từ năm lớp 4, cháu đã biết nhà bạn nào tặng thầy cô quà giá trị ra sao. Năm lớp 6, cháu muốn tự tay tặng cô quà nhân ngày 20/11 và nhận được sự thờ ơ khi chỉ tặng cô gói sôcôla.
Qua bọn trẻ cùng trường, cháu nhanh chóng biết được các thầy cô thích được tặng phong bì hay tiền hơn. Khi các thầy cô như vậy thì lũ trẻ sẽ được giáo dục điều gì? Thật rùng mình khi nghĩ tới câu trả lời.
Tôi được biết ông đang khởi động một chương trình cải cách giáo dục mới. Hơn ba mươi năm rồi, vẫn liên tục cải cách. Nhưng khi nền giáo dục đang khiến lũ trẻ phải học thêm ở mức đại trà, khi nền giáo dục đang kìm hãm sự phát triển của lũ trẻ, khi nền giáo dục đang gieo rắc văn hóa phong bì vào đầu lũ trẻ thì nền giáo dục đó cần được cải cách và chúng tôi đồng ý với điều đó.
Khi trả lời phỏng vấn về việc cải cách, dường như có lúc ông đã nói ông và các cộng sự sẵn sàng trả giá cho cải cách giáo dục. Tôi trộm nghĩ nếu điều xấu nhất xảy ra, khi cải cách thất bại, thì trả giá sẽ là vạn triệu học sinh của đất nước này, sẽ là cả tương lai của đất nước này.
Vì lẽ đó, tôi mong và chúc ông thực hiện cải cách giáo dục thành công. Tôi mong ông sẽ đem sự kính trọng và tin yêu trở lại trong ánh mắt của lũ trẻ, như ánh mắt chúng tôi khi nhìn người thầy của mình tối nay.
Một lần nữa xin được chúc mừng ông và các thầy cô giáo nhân ngày 20/11.
Trân trọng.
(VnExpress)
Đọc tuyển tập những lời phát biểu của Lý Quang Diệu
Đoàn Hưng Quốc

Lý Quang Diệu được xem là một chính trị gia lổi lạc của châu Á. Quyển sách dài 224 trang mang tựa đề “Lee Kuan Yew: The Grand Master's Insights on China, the United States, and the World” (Những nhận định của Lý Quang Diệu về Mỹ-Trung và thế giới) được ba học giả Mỹ góp nhặt từ các phát biểu của nhà lãnh đạo này trong nhiều năm, và là một tài liệu rất đáng đọc để suy nghỉ.
Lý Quang Diệu nổi tiếng là người sắt bén nói thẳng những suy nghĩ của mình mà không sợ bị đụng chạm. Ông nhận xét rằng Trung Quốc sẽ tiến lên hạng nhất nên Á Châu cùng thế giới phải tìm ra một  phương thức để sống chung với cường quốc lớn nhất trong lịch sử nhân loại.
Trong quyển sách lại không có nhiều những nhận định của Lý Quang Diệu về các tranh chấp đang xảy ra tại biển Đông Nam và Bắc Á, ngoại trừ ý kiến của ông cho rằng sự hiện diện của Mỹ rất cần thiết để tạo sức mạnh quân bình trong khu vực. Về mậu dịch ông cho rằng Á Châu không thể thoát khỏi rơi vào quỹ đạo của cường quốc kinh tế Hoa Lục vì sức hút khổng lồ của thị trường gồm 1.3 tỷ người - hoặc theo cách hiểu của người viết, các nước Đông Á sớm muộn cũng sẽ trở thành những chư hầu kinh tế của Trung Quốc. Giả sử Hoa Kỳ tổ chức vùng mậu dịch tự do từ thập niên 1970 thì còn có thể cưỡng chống lại nhưng nay mới bắt đầu thì đã muộn màng.
Một điều không được Lý Quang Diệu nói đến là tinh thần dân tộc của các nước Nhật Bản – Việt Nam vốn đã sống hàng ngàn năm bên cạnh Trung Hoa. Có lẻ vì Singapore vừa mới trở thành quốc gia độc lập từ năm 1965 nên Lý Quang Diệu khó cảm nhận được ý thức độc lập và tâm lý đề kháng vốn được nung nấu trong suốt chiều dài lịch sử mỗi lần va chạm với tham vọng bành trước của người láng giềng.
Lý Quang Diệu tán đồng đường lối trị nước của Đặng Tiểu Bình vì ông không ngần ngại cho rằng thể chế dân chủ sẽ làm tan rả Hoa Lục. Theo ông, nếu Đặng Tiểu Bình cần ra lệnh bắn giết 200000 sinh viên tại Thiên An Môn (thay vì 4000-5000 người bị sát hại vào năm 1989) thì cũng phải làm để tránh rơi vào nội loạn.
Nhìn sang tương lai, Lý Quang Diệu cho rằng Hoa Lục sẽ không phát triển ở mức độ nhanh chóng như trước đây. Thử thách lớn nhất sẽ là xây dựng được một nhà nước pháp quyền và hài hoà giữa các đặc quyền của phe phái, chủng tộc và do ảnh hưởng địa lý. Trung Quốc còn bị một thiệt thòi là chữ Hán khó học nên sẽ không được phổ biến rộng rãi để thu hút nhân tài trên thế giới.
Trái lại, Hoa Kỳ là một quốc gia sinh động và đầy sáng tạo. Không một nước nào khác mà một người gốc Ấn, Nga hay Hoa có thể đến sinh sống và hội nhập chỉ trong vòng vài tháng nếu họ có khả năng. Tiếng Anh lại là một ngôn ngữ dể học nên xứ Mỹ sẽ tiếp tục hội tụ nhân tài từ khắp mọi nơi.
Hoa Kỳ đang gặp nhiều khó khăn về ngân sách và nợ công nhưng Lý Quang Diệu tin rằng nước Mỹ sẽ hồi phục để tiếp tục đứng hàng đầu trên thế giới. Nền dân chủ gặp khó khăn vì các chính trị gia phải hứa hẹn ngon ngọt với cử tri để đắc cử thay vì đưa ra những liều thuốc đắng.
Theo Lý Quang Diệu thì với đà phát triển của thế giới thì việc trồng người và hun đúc các nhà lãnh đạo trong tương lai là quyết định cho năng lực và tính cạnh tranh của quốc gia nên ông không hề chểng mảng với trách nhiệm này đối với Singapore.
Người viết không đồng ý với vài nhận xét của Lý Quang Diệu nhưng vẫn kính trọng rằng ông nói thẳng không mập mờ không thiên lệch; đa số các quan điểm còn lại là tầm nhìn sâu rộng của một nhà hiền triết chính trị nên cần được giới thanh niên và các nhà lãnh đạo tương lai học hỏi.  
The New York Times 12-11-13
 
Lãnh đạo Trung Quốc thúc giục lấy kinh tế thị trường làm chủ đạo
 
(China’s Leaders Urge More Market Control of Economy)
Chris Buckley (tự phiên âm ra tiếng Tàu là Trữ Bách Lượng!)
Nổi lên trong hội nghị bốn ngày, kể từ hôm thứ Ba, là việc các nhà lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc đã long trọng tuyên bố đẩy mạnh cải cách để trao cho kinh tế thị trường “vai trò quyết định” trong nền kinh tế và đưa ra kế hoạch thành lập một ủy ban giám sát các vấn đề an ninh quốc gia.
Những quyết định này nằm trong những vấn đề được công bố đầu tiên trên phương tiện truyền thông nhà nước, vào cuối phiên họp kín của giới lãnh đạo, mà Chủ tịch Tập Cận Bình đã loan báo đó là cả một sự kiện mang tính đường lối trong nỗ lực của ông nhằm đưa Trung Quốc bước vào một giai đoạn tăng trưởng kinh tế mới.
Ông Tập và Thủ tướng Lý Khắc Cường cam kết sẽ “cai sữa” cho nền kinh tế Trung Quốc ra khỏi sự lệ thuộc vào các ngành công nghiệp đang gây ô nhiễm nặng, ngành xây dựng thường do nhà nước điều tiết và việc chiếm đoạt đất đai mà đền bù quá ít ỏi cho nông dân, đồng thời sẽ chia sẻ đầy đủ hơn những lợi ích của sự phát triển đô thị với những người ra đi từ nông thôn.
Các báo cáo ban đầu từ cuộc họp được gọi là Hội nghị lần thứ 3 của Ủy ban Trung ương Đảng chỉ đưa ra một bản tóm tắt sơ sài về những gì đã được thảo luận, rằng là khoảng 200 cán bộ cấp trung ương và cấp tỉnh tham dự hội nghị đã thông qua những đề xuất lớn nhằm tìm kiếm sự tăng trưởng cân bằng và công bằng hơn, thông qua cơ chế cạnh tranh thị trường mạnh hơn và một chính phủ hoàn thiện hơn. Bản tóm tắt cho biết những thay đổi theo dự kiến sẽ bao gồm cải cách thuế, hội nhập xã hội đô thị và nông thôn, cải thiện các dịch vụ công và xây dựng một hệ thống pháp luật hiệu quả hơn.
Bản thông cáo được cơ quan thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã tóm tắt cho hay: “Vấn đề cốt lõi là việc xử lý đúng cách mối quan hệ giữa chính phủ và thị trường. Hãy cho thị trường một vai trò quyết định trong việc phân bổ các nguồn lực, và tạo điều kiện tốt hơn cho vai trò của chính phủ.”
Các nhà lãnh đạo đã kêu gọi người dân chuẩn bị cho sự thay đổi có chừng mực, nhưng cũng nói rằng chính phủ muốn xây dựng một xã hội công bằng hơn.
Thông cáo của Tân Hoa Xã có đoạn viết: “Hãy coi việc thúc đẩy công bằng xã hội và công lý như điểm xuất phát và cũng là đích đến. Hãy đảm bảo rằng chính phủ sẽ xử lý xác đáng mối tương quan giữa phát triển và ổn định. Chúng ta phải táo bạo với bước những bước đi chắc chắn.”
Cùng với tuyên bố trẻ hóa nền kinh tế, ông Tập nỗ lực bóp nghẹt sự đối lập chính trị trong nước đồng thời có động thái cứng rắn hơn đối với nhiều vấn đề đối ngoại. Trong những gì dường như là một nỗ lực để áp đặt kiểm soát mạnh hơn đối với các lĩnh vực kể trên, các quan chức đã phê duyệt việc thành lập một ủy ban an ninh quốc gia mới. Tên chính thức của cơ quan mới là chưa rõ ràng, nhưng truyền thông nhà nước đã sử dụng cùng một cái tên (国家安全委员会) với Hội đồng An ninh Quốc gia của Hoa Kỳ. Trong nhiều năm các quan chức Trung Quốc đã nghiên cứu các cơ cấu hoạt động của cơ quan này và các hội đồng an ninh nước ngoài khác.
Các báo cáo ban đầu không giải thích vai trò của hội đồng mới hoặc là nó sẽ làm việc với ban lãnh đạo đảng hiện đang điều phối chính sách đối ngoại như thế nào.
Các báo cáo cũng đưa ra chi tiết ít ỏi về những thay đổi trong chính sách kinh tế. Tân Hoa Xã chỉ nói rằng các quan chức cấp cao đã phê chuẩn một quyết định cải cách “sâu sắc toàn diện”.
Ông Tập và ông Lý cho biết họ muốn giảm bớt sự kiểm soát của chính phủ trong lĩnh vực đầu tư và kinh doanh tư nhân, khuyến khích chi tiêu tiêu dùng mạnh hơn, và phá vỡ hàng rào ngăn cản hàng triệu người di cư từ nông thôn tiếp cận với trường học, phúc lợi xã hội và nhà ở tại các đô thị.
Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo đảng báo hiệu rằng, chính phủ và các công ty nhà nước sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế. Thông cáo cho biết, các khu vực ngoài nhà nước và nhà nước là “những nền tảng quan trọng của sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước”.
Hội nghị sẽ thiết lập cơ cấu đường lối làm việc rộng rãi cho ông Tập và ông Lý cho một thập niên họ có thể cầm quyền. Thông cáo nói rằng sẽ có “những thành quả dứt điểm” vào năm 2020 trong các lĩnh vực quan trọng nhất của cuộc cải cách. Tuy nhiên, những mục tiêu đó vẫn cần phải được bồi đắp thêm. Các vị lãnh đạo đảng cho biết họ sẽ thành lập một nhóm lãnh đạo mới để phối hợp với những nỗ lực cải cách.
TRẦN NGỌC ANH dịch
PHONG VỆ nhuận sắc
 

Thứ Năm, 21-11-2013 - “TÁI CÂN BẰNG” CHÂU Á-THÁI BÌNH DƯƠNG: GIẢM TỐC ĐỂ SỬA SAI?

CHÍNH TRỊ-PHÁP LUẬT
2Khai mạc triển lãm ảnh “Biển đảo Tổ quốc” tại Hà Nội (TTXVN).
<- Hoa Trường Sa mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam (QĐND).  - Ngày nhà giáo Việt Nam ở Trường Sa (TT).   -Tuổi trẻ Hải quan hướng về học sinh đảo Bé.
Số phận 6 Tàu đổ bộ hiện đại nhất Việt Nam & những chiến công (Trần Hùng).
Việt Nam ban hành nghị định xử phạt vi phạm trong vùng lãnh hải (TTXVN/VOA).
Đại tá Hải quân Indonesia đánh giá về tình hình Biển Đông (PT).
Ấn Độ Hướng Đông: Hướng về Nhật, Hàn hay Việt Nam? (ĐV).
Các lựa chọn của Toà án trước vụ kiện Trung Quốc (TQ).
Nhật Bản tích cực xích lại gần ASEAN (TQ).
Thương thảo vùng khai thác dầu khí chung khối ASEAN (TBKTSG).
Nỗ lực nhân đạo đầy kịch tính của Mỹ tại Philippines hỗ trợ cho chiến lược “xoay trục” hướng về châu Á (Boxitvn).
- Về tù nhân lương tâm Mai Thị Dung đang bị giam tại Trại giam Thanh Xuân với căn bệnh sỏi tú mật: Chắc Dung không kịp trở về (DLB). - Ngày về… (DLB).
- Phỏng vấn ông Shawn Crispin, đại diện cao cấp của CPJ tại khu vực Đông Nam Á: CPJ nêu trường hợp Điếu Cày để vận động tự do ngôn luận ở Việt Nam (VOA). “Hội đồng Nhân quyền LHQ đã trở thành một con hổ không răng khi cho phép một nước chà đạp nhân quyền như Việt Nam có một ghế tại Hội đồng. Đó là lý do mà chúng tôi vận động cộng đồng quốc tế tỏ rõ hơn nữa sự bất bình đối với tình trạng tiếp diễn đàn áp blogger và bóp nghẹt quyền tự do bày tỏ quan điểm tại Việt Nam”.
Nhà văn Nguyễn Xuân Nghĩa được trao giải Ngòi bút Can đảm Lưu Hiểu Ba (VOA).
Cực điểm của bất công (RFA).
Đảng, Nhà nước luôn bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng (TTXVN).
Ban thẩm tra vụ việc Nguyễn Ái Quốc ở Quốc tế Cộng sản (Xưa&Nay/ Diễn Đàn).
- Bùi Tín: Ngược đường thời đại (Blog VOA).
- Cựu giám đốc trung tâm văn hóa khoa học Nga Petr Tsvetov: “Cảm xúc riêng sẽ bền lâu hơn sự thông thái sách vở” (TTCT).
- Lê Phú Khải: Nhân chuyện hiến pháp-nhớ lại việc sửa đổi Hiến pháp Liên Xô cách đây 22 năm (DĐXHDS).
CẬP NHẬT NHỮNG PHÁT BIỂU ĐI VÀO LỊCH SỬ (Hồ Hải). - Quốc hội loài cừu (DLB). – Thanh Sơn:VỢ ÔNG NGHỊ LẠI DẶN CHỒNG (Nguyễn Tường Thụy). “Sơ xuất lần trước xin chừa!/ Lần này ‘ấn nút’ tôi thừa thông minh:/ Phải dùng hết sức bình sinh/ Ấn cho chập nút kêu rinh hội trường!/ Để mọi người đến khẩn trương/ Toàn dân phản đối… hết đường gian manh!  – Trời ơi! Mình quá thông minh!“    - LƠ… MƠ(Nguyễn Quang Vinh).
- Bộ Trưởng 4T Nguyễn Bắc Son: “Blog cá nhân hiện là một thách thức” (VnEco/DĐXHDS).  – Bộ trưởng Thông tin & Truyền thông: ‘Ánh sáng tỏa khắp nơi thì bóng tối không còn’ (VNN).  - Ngăn chặn thông tin độc hại trên mạng: “Lúa tốt thì không mọc cỏ dại” (QĐND).
Bộ trưởng Nội vụ lúng túng với chất vấn (TBKTSG).  - “Chạy chức là vấn đề nhạy cảm”! (NLĐ).  -  Quy rõ trách nhiệm về tình trạng chạy chức, chạy quyền (QĐND).  - Vì sao Bộ giảm, Tổng cục và Cục phình to?(ĐT).
- Nguyễn Hưng Quốc: Ðùa nhảm (Blog VOA). “Không bàn một cách nghiêm túc đến việc hạn chế quyền lực; mải lải nhải về những cách thức hạn chế tham nhũng chỉ là những cách đùa dai”. - Chống tham nhũng nhưng… “chớ vạch áo cho người xem lưng” (?!) (DT). 
Ngày 20 tháng 11 (Phi Vũ). - Nhân ngày Nhà giáo VN 20.11 (Blog RFA). - NGÀY CAO QUÝ (Nguyễn Quang Vinh). “Sẽ là ngày cao quý nếu tối nay (ví dụ thế) Bộ trưởng Bộ giáo dục lên ti vi nhận lỗi với nhân dân về những yếu kém không thể tha thứ của ngành mình, nhận lỗi về ‘phong trào’ người người thạc, người người tiến mà không hề sĩ như hiện nay, về những tệ nạn giáo dục, về chương trình sách giáo khoa lởm khởm đã hóa vàng hàng ngàn tỉ đồng thuế mà không bước qua được cái cơ bản nhất của kiến thức…“. - “Quà Toà án HN chúc mừng Ngày Nhà giáo” – “Trồng người hay Chôn người” ? (ANTĐ/ Trần Hùng).
Bản kiểm điểm của học sinh lớp 4 khiến ngành giáo dục Việt Nam phải suy ngẫm (Vieteva). Facebooker Nguyễn Xuân Bình: “Bài của mình là Án phạt ngày khai trường, bổn báo cóp lại, sửa tít dồi thêm đôi dòng cho ăn nhập với … 20-11. Cuối bài, chỗ ghi tên tác giả hay nguồn thì toen hoẻn 2 chữ ST??? Không biết nhà giáo nào đã dạy những nhà báo này?
SỨC MẠNH VÔ HÌNH NÀO ĐÃ KHUẤT PHỤC HAIYAN ? (Nguyễn Duy Xuân). “Cái gì đã làm nên sự thay đổi lạ lùng ấy của thiên nhiên ? Khi đặt ra câu hỏi này, tôi liền nghĩ đến một sức mạnh vô hình nào đó đã tác động đến uy lực của tạo hóa.  Sức mạnh vô hình ấy ở đâu ? Xin thưa, nó tỏa ra từ Vũng Chùa – nơi yên nghỉ của vị Đại tướng đã thành huyền thoại, đã hiển thánh trong lòng dân“.
Vậy là vĩnh viễn sẽ không có cơn bão nào dám bén mãng tới khu vực Vũng Chùa, Đảo Yến, Quảng Bình nữa vì đã có tướng Giáp nằm đó canh “đuổi bão”? Theo TS Đỗ Xuân Thọ thì, ông đã thuyết phục siêu bão Haiyan đi khỏi VN bằng ngôn ngữ “Tâm vũ trụ”. Rất tiếc là bão Haiyan không biết nói, nhưng có các nhà khoa học nói giúp các cơn bão về sự chuyển hướng của nó tại đây: Hurricane Movement. Nhờ bà con giúp dịch các tài liệu tương tự, giúp Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn và người dân VN có các kiến thức cơ bản về bão, để rủi sau này bão có vào tận Vũng Chùa, tướng Giáp khỏi bị oan là không còn linh hiển.
- Lê Diễn Đức: Tiếng kêu từ đại hồng thuỷ miền Trung (blog RFA). - Thủy điện Đắk Mi 4 phủ nhận trách nhiệm (NLĐ).  - Không thể né trách nhiệm.  - Lũ lịch sử tại miền Trung: Thủy điện không thể vô can! (NB&CL). - Câu hỏi lớn cho thủy điện nhỏ (DĐDN).  - 317 hồ chứa thực sự đang có vấn đề (TBKTSG).  - “Thiếu vốn thế nào cũng không thể để vỡ hồ đập” (VnEco).  - Dân đề nghị không cho xây dựng thêm thủy điện (Zing).
Sau lũ lụt miền trung: ai đồng nhất với bất công, ai kết mình với công lý? (Diễn ngôn/DĐXHDS). “Người trí thức không dám lên tiếng vì họ thấy đơn độc. Người nông dân cầu mong yên lành vì họ thấy bất lực…. Khi con người tụ họp, những thế lực đen tối sẽ lo sợ và chống đối vì quyền lực và lợi ích của họ bị đe dọa …  Suy cho cùng, xã hội dân sự phải bắt đầu từ người dân, và khởi xướng bởi người dân.”
Người dân Bình Thuận với thảm họa bùn đỏ (RFA). - Kiểm tra hiện trường vụ vỡ bờ moong bùn đỏ titan(TN).  - Công ty gây sự cố tràn bùn thải titan thiệt hại 5 tỷ đồng (TT).
Ngành y – người dân: Ai cần phải khoan dung? (NLĐ).
Ông Nguyễn Thanh Chấn ‘đòi bồi thường’ (BBC).  - ‘Ông Chấn có quyền kiện cơ quan tố tụng’.  - Án oan ám cả kiếp người: Né bồi thường? (NLĐ).  - Không tìm được vật chứng, vẫn… quyết xử.  - Một cựu giáo viên 10 năm kêu oan vì bị truy tố nhầm (TN).
Dân đi tù ‘vì cắn công an phường’ (BBC).
Luận văn của ông Nhu (5xu). - Hình xưa Qua ải này mới thành Tân Binh Vỏ Bị Quốc Gia (Nam Ròm).
Nhà văn Đỗ Phương Khanh: Quê hương tôi…đồng bào tôi…  (Nhật Tuấn).
Úc siết chặt chính sách thuyền nhân (RFA). - Số phận của các thuyền nhân khi về Việt Nam. - Indonesia ngưng hợp tác với Úc về thuyền nhân (RFI).
Trường đào tạo nhân cách và khả năng lãnh đạo cho thanh thiếu niên (RFA).
Viện Khổng Tử là công cụ tuyên truyền của Trung Cộng ở hải ngoại (Kỳ 1) (Nation/ Phạm Vũ Lửa Hạ). Facebooker Ngọc Thu bình luận về Viện Khổng Tử hôm qua: “Văn hóa Đông – Tây đều có cái hay, cái dở. Quan trọng là mình biết chọn những cái hay để học, lọc cái dở để bỏ ra. Không nhất thiết văn hóa Khổng tử hay hơn văn hóa phương Tây hay ngược lại văn hóa phương Tây hay hơn. Những điều Khổng Tử nói không phải tất cả đều đúng để rồi đưa cả Viện Khổng Tử vào VN và các nước trên thế giới dạy cho mọi người. Văn hóa mỗi nước đều có cái hay riêng, chẳng lẽ mình phải đưa văn hóa của 200 nước vào VN, lập 200 viện văn hóa khác nhau để học, như TQ đang làm đối với các nước?
Chưa kể nhiều điều Khổng Tử viết hơn 2.500 năm trước đã không còn phù hợp với XH hiện nay, chẳng hạn như Khổng Tử dạy về Tam Cương, Ngũ Thường… quan hệ Vua – Tôi là ‘Quân xử thần tử, thần bất tử, bất trung’, tức là khi vua xử bầy tôi chết, bầy tôi không chết là không trung. Nếu vua xử sai mà thì sao? Vua xử sai, bầy tôi biết mà vẫn phải chết (theo Khổng Tử dạy) thì đó là ngu trung. Tương tự, quan hệ Phụ – Tử như ‘Phụ xử tử vong, tử bất vong, bất hiếu’ cũng là triết lý sai lầm. 
Kinh Lễ trong Ngũ Kinh có câu ‘Bất hiếu hữu tam, vô hậu vi đại’, nghĩa là: trong ba tội bất hiếu, tội không có con trai nối dõi tông đường, thờ cúng Tổ Tiên là tội lớn nhất. Câu này cũng đã lỗi thời vì nếu người vợ không sinh con trai, không lẽ người chồng phạm luật bằng cách lấy vợ hai, vợ ba để có con trai (bởi hầu hết các nước không có chế độ đa thê)? Hay phải ly dị vợ để lấy vợ khác mà đẻ con trai? Để không ‘bất hiếu’ với cha mẹ, không thể làm điều ‘bất nghĩa’ với vợ chồng được“.
Trung Quốc : Bùng nổ xã hội đã cận kề (RFI). - Cải cách ở Trung Quốc : Tập Cận Bình muốn nối bước Đặng Tiểu Bình (RFI). – Trung Quốc: “Sứt đầu, mẻ trán” vì thi công chức (NLĐ).
FRANK YU * GIANG TRẠCH DÂN –  Một nhà sử học nói rằng chế độ thời Giang Trạch Dân là “tham nhũng nhất” (Sơn Trung). - Tòa án Tây Ban Nha ra lệnh truy nã quốc tế Giang Trạch Dân và Lý Bằng (RFI). - Tòa án Tây Ban Nha ra lệnh bắt cựu lãnh đạo Trung Quốc (NLĐ).
Đại sứ Mỹ ở Trung Quốc sắp từ nhiệm (BBC).  - Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc sắp từ chức (VOA).  - Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc từ chức vì “Bắc Kinh ô nhiễm”? (NLĐ).
Bắc Triều Tiên bắt một nhà truyền giáo Hàn Quốc bị cho là gián điệp (RFI). - Hàn Quốc nhận định Triều Tiên đã có khả năng chế tạo bom hạt nhân (Tin tức).
- Tiếp theo loạt bài “Nhật Bản – Ngoài tầm kiểm soát”: Tội phạm của băng nhóm điện nguyên tử (I) (Phan Ba).
Putin chinh phục Việt Nam (Pravda.Ru/ TCPT).

- TRANH CHẤP LÃNH THỔ TẠI BIỂN ĐÔNG VÀ BIỂN HOA ĐÔNG: Phải thành lập Ủy ban An ninh quốc gia? (PT).
- Vụ tràn bùn thải Titan: Chôn titan xuống đất làm gì? (TT).
- Tiếp tục trình diễn đúng dịp Quốc hội họp: Bộ trưởng Đinh La Thăng chỉ đích danh những người để đường xấu (DV).

Đại Vệ Chí Dị – tinh hoa khế ước (Người Buôn Gió). “Vương quay sang nói với Đường Hoang: ‘Giờ chỉ còn phần việc kết thúc của đại thần Sanh Hùng mà thôi.  Nhà Sản ta lại bền vững muôn đời’.  Đại hội dân biểu năm ấy nhà Sản thành công tốt đẹp, tuyệt đại đa số đều coi bản khế ước do Vương soạn ra là tinh hoa của nhân loại và nhất trí đồng tình“.
“Thần chú nghị quyết” khiến tiêu cực hiện nguyên hình? (Đào Tuấn). - Bao dung cho đến bao giờ?(Hà Hiển). “Thái Thượng hoàng: Thì ta đã nói rồi đấy thôi! Không biết đến hết thế kỷ này chúng ta có hoàn thiện hay không. Đề nghị các ngươi tiếp tục thấm nhuần và kiên định tinh thần bao dung và giáo dục các thế hệ con cháu các ngươi trường kỳ bao dung cho, phải chăng cũng phải vài trăm năm nữa?”
Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII: Có tiêu cực, tham nhũng trong công tác cán bộ (ĐĐK). - Có một bộ trưởng cần tinh giảm (Đào Tuấn). “Nguyên Bộ trưởng Trần Văn Tuấn có lần bảo ‘Cứ bảo xác định vị trí việc làm là khó, nhưng một thủ trưởng không biết cơ quan mình cần bao nhiêu người thì làm thủ trưởng làm gì’. Và ông nói đùa ‘Không biết tinh giảm ai thì có khi người ta giảm anh trước’.
Ý VĂN HỌC (Nguyễn Quang Vinh).
KINH TẾ
2Hệ lụy của việc đầu tư “ngẫu hứng” (TQ). =>
Ngân hàng Nhà nước được tăng thêm quyền hạn (TT).
Cổ phiếu đầu cơ tăng “điên cuồng” (NLĐ).  – Video: Phỏng vấn chuyên gia về thị trường chứng khoán(VTV).
Nhà ở xã hội : Mua khó như… “hái sao trên trời” (DĐDN).  - Kiều hối đã chán địa ốc (ĐT).
Minh bạch giá điện- bài toán chưa thể giải? (NB&CL).
Tranh cãi về nhập khẩu đường (NLĐ).
Nông dân trả ruộng vì các loại đóng góp (Tin tức).
Nhà mạng tìm cách tái cơ cấu (TBKTSG).
JP Morgan nộp phạt kỷ lục 13 tỷ đôla (BBC).  - JP Morgan bị phạt vạ kỷ lục 13 tỉ đôla (VOA).
Forbes- “bán mình” để tồn tại (NB&CL).
Phối hợp để chuyển hướng (RFA).


VĂN HÓA-THỂ THAO
Quản lý di tích: Khi nào mới hết điệp khúc “xót xa quá”? (VH).
“Việt Nam sẽ thành công ở vai trò thành viên Ủy ban Di sản thế giới” (TTXVN).
2<- Di sản Hội An từng lao đao như Đường Lâm, Đồng Văn (VOV).
“Ký ức nhà Lang” – Nghệ thuật nảy mầm từ cảnh hoang tàn (SK&ĐS).
Nghề chạm khắc dấu, triện ở Hà Nội (RFA).
Nhã Ca (Phan Nguyen).
NTK SĨ HOÀNG VÀ NHỮNG GIẤC MƠ NGHỆ SĨ (Sắc Việt).
DỌC MIỀN TRUNG (12) (Nguyễn Trọng Tạo).  - DỌC MIỀN TRUNG (13)
ĐỘNG THIÊN ĐƯỜNG-QUẢNG BÌNH (Sơn Trung).
Sàn kịch thoi thóp (NLĐ).
Cấm cũng bằng không! (PNTP).
Cuộc thi ảnh Di sản VN: Không cần BGK, giải vẫn được trao? (VH).
Mổ xẻ những lùm xùm của các nhà sư mượn áo cà sa để làm trái đạo (ĐSPL).
CNN: “Củ Chi – điểm du lịch ngầm hấp dẫn nhất TG” (KT).
‘Selfie’ được chọn là từ của năm (BBC).
Lionel Messi chính thức nhận giải thưởng Chiếc giày vàng (TTXVN).
Cúp Bóng đá Thế giới : Đội Pháp biến điều không thể thành chiến công (RFI).


Kẻ tàng hình – 3 (Quê Choa).
GIALAI CÀ KÊ 3 (Văn Công Hùng).
GIÁO DỤC-KHOA HỌC
“Tư lệnh” ngành giáo dục phát biểu gì trong ngày 20/11? (VnEco).  -  Bộ trưởng GD-ĐT: Học giả, bằng thật… là có thật (KP).
Giáo dục VN – Đập bỏ và xây mới? (BBC).  - Giáo dục tìm thuốc cho bệnh thành tích, hư danh (ĐT).  - Cải cách hành chính trong nhà trường (KTĐT).
Phân tầng, xếp hạng các trường đại học (ĐT).
20-11 (Nguyễn Tiến Dũng).
2Những nhà giáo đứng bên lề (PNTP).

Thầy trò nơi rốn lũ nghẹn lòng ngày Nhà giáo (NLĐ).  - Gia Lai: Ngày nhà giáo buồn ở Kbang (LĐ).

Mang chăn ấm, xây trường đẹp cho trẻ em vùng cao Tây Bắc(Tiin).  - Vượt bùn lầy mang con chữ tới trường (Tiin). - Cảm ơn các em vì đã đi học! (QĐND).  =>
Khẩn trương hỗ trợ gạo cho học sinh khu vực đặc biệt khó khăn (CP).
“Nhiều thầy cô bị coi thường vì cái phong bì“ (PLO).
Facebook – Cầu nối thầy trò thời đại số (Kênh 14).  - Thầy Khắc Hiếu tung clip hài ‘Thầy cô thời @’ (Zing).


Viết ngắn nhân ngày nhà giáo (Dr. Nikonian). – Phạm Xuân Trường: Gửi thầy giáo Khoa (Trần Nhương).
XÃ HỘI-MÔI TRƯỜNG
Bàn về trách nhiệm đối với vấn đề y đức (NB&CL).  - Đường dây nóng Bộ Y tế tiếp nhận hàng trăm phản ánh về tiêu cực! (PL&XH).
Chính phủ sẽ hỗ trợ miền Trung làm nhà tránh lũ (TT).  - Ngập nợ sau lũ (NLĐ).  - Quảng Ngãi xử lý gấp hàng chục ngàn giếng nước sau lũ (VOV).  - Trận Bão Thế Kỷ (Blog VOA).  - Haiyan và Thông tin.
Đình chỉ kinh doanh ‘hợp tác xã vui chơi’ (BBC).  - Cháy Zone 9: Lỗ hổng trong quản lý lao động tự do(TTXVN).  - Vụ cháy khu Zone 9 khiến 6 người chết: Do sơ suất của thợ hàn (TN).  - Vụ cháy khu Zone 9 khiến 6 người chết: Tang thương bao phủ xóm nghèo.
Bác sĩ đánh vợ kiện nhà báo, hòa giải không thành (TT).
Vì sao nhiều tai nạn giao thông? (BBC).  - Quản lý xe đạp điện: Vẫn loay hoay (CT).
Nghĩa trang Mai Dịch hết chỗ (BBC).
- Khu tập thể P16A Thụy Khuê bị lún, nứt do thi công cao ốc quốc tế Hồ Tây: Cần bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân (QĐND).
Học sinh lớp 9 treo cổ tự tử vì không được đi chơi xa? (NLĐ).
2<- Người dân lại xúc động chứng kiến Giáo hoàng ôm người đàn ông mặt biến dạng (PL&XH).
Bệnh AIDS ở châu Á Thái bình Dương ở vào ‘giai đoạn quyết định’ (VOA).
Thiện Giao & Ðinh Quang Anh Thái – Tìm ra hơn 30 người Việt Nam kẹt trong bão Haiyan (DĐTK). - Trần Mộng Tú – Trận Bão Thế Kỷ (DĐTK).  - THƯ MỜI Tham dự Bữa Cơm Gây Quỹ Giúp Nạn Nhân Bão Haiyan tại Phi Luật Tân (Trần Trung Đạo).
Bị chỉ trích vì viện trợ quá tệ, Bắc Kinh gởi lực lượng cứu hộ đến Philippines (RFI).
Hội nghị ở Việt Nam nêu bật căng thẳng khu vực về vấn đề xây đập (VOA). - Thủy điện Don Sahong : Nguy cơ tan vỡ của Hiệp ước Mêkông (RFI).
Italia: 6 người thiệt mạng vì lũ lụt trên đảo Sardinia (VOA).
Đảo Chrismas đỏ rực vì cua “hành hương” (NLĐ).


QUỐC TẾ 
Để ngỏ khả năng tiêu hủy vũ khí hóa học Syria trên biển (TTXVN).
Phương Tây và Iran đàm phán lần thứ ba về hạt nhân (RFI). - Obama kêu gọi khoan trừng phạt Iran(BBC).  - Mỹ-Iran đặt kỳ vọng cho các cuộc đàm phán hạt nhân (VOA).  - Iran bày tỏ lập trường cứng rắn về vấn đề hạt nhân (VOV).  - Thủ tướng Israel đến Nga để “bày tỏ” về vấn đề Iran.
LHQ: Hòa đàm Israel-Palestine đang ở ‘thời điểm tế nhị’ (VOA).  - Đại giáo chủ Iran cảnh báo “chính quyền Israel tất yếu sụp đổ” (TTXVN).
Giáo sư người Shia bị bắn chết tại Pakistan (VOA).
Hoa Kỳ, Afghanistan chưa đạt thỏa thuận an ninh (VOA).
Hoa Kỳ kỷ niệm 150 năm bài Diễn văn Gettysburg nổi tiếng (VOA).  - 150 năm Diễn văn Gettysburg(BBC).
Con gái cố Tổng thống Kennedy gặp Nhật hoàng Akihito (VOA).
2Vì sao Nga tuyệt đối không nên bán Su-35 cho Trung Quốc? (Soha).   - Ukraine sẵn sàng cho Trung Quốc thuê căn cứ quân sự (KT).   - Ấn Độ “tung” 80.000 quân áp sát Trung Quốc (VnM).
Pháp : Tiếp tục truy lùng kẻ nổ súng ở Paris (RFI).

Nga cho tại ngoại thuyền trưởng tàu Greenpeace (RFI).
Thủ tướng Ba Lan Tusk cải tổ nội các với quy mô lớn (TTXVN).

Bangladesh : Vải may nhuộm máu (RFI).
Cảnh sát Miến Điện bắt ba kẻ bị nghi có kế hoạch tấn công đền thờ Hồi giáo (RFI). =>
Thất vọng cho Thủ tướng Yingluck (BBC).  - Nữ Thủ tướng Thái thoát hiểm trong gang tấc (VnM).  -Đảng cầm quyền Thái Lan không bị giải tán (RFI).
Cử tri Nepal đi bỏ phiếu bầu Quốc hội (VOA).
Giới trung lưu Hồng Kông ồ ạt đi định cư ở các nước khác (VOA).


Video: + Bản tin video tối 19-11-2013; + Những con số trong tuần 19-11-2013; + Bản tin video sáng 20-11-2013;
* VTV:  + Chào buổi sáng – 20/11/2013;  + Cuộc sống thường ngày – 20/11/2013;  + 360 độ Thể thao – 20/11/2013;  + Tài chính tiêu dùng – 20/11/2013;  + Tài chính kinh doanh sáng – 20/11/2013;  + Tài chính kinh doanh trưa – 20/11/2013;  + Tài chính kinh doanh tối – 19/11/2013;  + Thời sự 12h – 20/11/2013;  +Thời sự 19h – 20/11/2013.

2120. “TÁI CÂN BẰNG” CHÂU Á-THÁI BÌNH DƯƠNG: GIẢM TỐC ĐỂ SỬA SAI?

THÔNG TẤN XÃ VIỆT NAM (Tài liệu tham khảo đặc biệt)
Chủ Nhật, ngày 17/11/2013
(Tạp chí “Nghiên cứu các vấn đề quốc tế”, Trung Quốc, số 2/2013)
Chiến lược “tái cân bằng” châu Á-Thái Bình Dương là biện pháp mang tính bước ngoặt quan trọng của việc điều chỉnh chiến lược toàn cầu trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Chiến lược này dựa trên giả thiết “Tương lai của châu Á-Thái Bình Dương ngày càng liên quan đến tương lai của Mỹ” và sự thực về việc bố trí quyền lực mất cân bằng trên toàn cầu của Mỹ (coi trọng Trung Đông, xem nhẹ châu Á-Thái Bình Dương); mong muốn tăng cường tiếp xúc toàn diện với các nước châu Á trên các linh vực chính trị, kinh tế và an ninh: về chính trị, lợi dụng sự bất đồng giữa các nước châu Á-Thái Bình Dương để thực hiện “ngoại giao tiền duyên” về an ninh lợi dụng sự “lo ngại” về tranh chấp lãnh thổ giữa các nước châu Á. .. để thực hiện sự “quay trở lại” bằng quân sự; về kinh tế, lợi dụng sự không đầy đủ của các cơ chế trong khu vực châu Á để thúc đẩy mở rộng “Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP). Mỹ tuyên bố mục tiêu của chiến lược “tái cân bằng” là duy trì sự ổn định và hòa bình của khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nhưng trên thực tế lại tạo ra sự căng thẳng và rối ren mới, trong nước Mỹ và cộng đồng quốc tế đã có không ít tiếng nói phê phán đối với chiến lược này, bước tiếp theo của chiến lược “tái cân bằng sẽ điều chỉnh ra sao đã đưa tới sự quan tâm rộng rãi của các học giả.
I. Sự thay đổi và điều chỉnh nhỏ của chiến lược “tái cấn bằng”
Từ bài diễn thuyết gần đây của Trợ lý Tổng thống Mỹ về an ninh quốc gia Thomas Donilon tại Hiệp hội châu Á và chuyến thăm châu Á đầu tiên của tân Ngoại trưởng Mỹ John Kerry có thể thấy luận điệu của Mỹ về việc thúc đẩy chiến lược “tái cân bằng” có phần giảm xuống, trong tiết tấu, nội dung và phương pháp đều xuất hiện sự điều chỉnh và thay đổi nhỏ.
1. Giọng điệu giảm xuống, ngôn từ có xu hướng ôn hòa
Khác với kiểu ngoại giao mang tính di sản như khi rút quân khỏi Iraq và Afghanistan, Chính quyền Obama cho rằng lần điều chỉnh này là biện pháp có ý nghĩa sáng tạo thực sự về ngoại giao của mình, vì vậy giọng điệu rất hùng hồn. Tại Nhật Bản, Obama từng tự cho rằng “mình là vị tổng thống đâu tiên của Thái Bình Dương trong lịch sử Mỹ”, “Mỹ đã và sẽ luôn là một quốc gia Thái Bình Dương trong tương lai”, “sẽ phát huy vai trò lâu dài và lớn hơn cho việc xây dựng khu vực châu Á-Thái Bình Dương và tương lai của khu vực này”. Cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton lần lượt đưa ra một loạt khái niệm nhận được sự quan tâm của mọi người như Mỹ “quay trở lại và thường trú tại châu Á”, “Ngoại giao tiền duyên”, “Thế kỷ Thái Bình Dương của Mỹ”, “Chuyển hướng chiến lược”… Bộ Quốc phòng Mỹ thì nhân cơ hội này thúc đẩy kế hoạch bố trí quân sự mới, đồng thời trong “Báo cáo đánh giá về chiến lược quốc phòng mới” chính thức đưa ra khái niệm “tái cân bằng” khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Khi giải thích về việc Mỹ và Australia tăng cường hợp tác quân sự, Phó Trợ lý Tổng thống Mỹ về an ninh quốc gia Ben Rhodes tỏ rõ hành động của Mỹ là “do nhu cầu đến từ bên trong khu vực”, “các nước trong khu vực này đã bầy tỏ, họ hy vọng sự hiện diện của Mỹ, và hy vọng tăng cường quan hệ đối tác với Mỹ trên nhiều mặt và tình hình”.
Nhưng gần đây, lời lẽ của giới chính trị Mỹ khi giải thích về chiến lược “tái cân bằng” có xu thế ôn hòa một cách rõ rệt. Trợ lý Tổng thống Mỹ về an ninh quốc gia Thomas Donilon không chỉ trực tiếp giải thích ý nghĩa của chiến lược “tái cân bằng”, mà còn gián tiếp nêu rõ chiến lược “tái cân bằng” “không có nghĩa là mối quan hệ giữa Mỹ với các đối tác quan trọng ở khu vực khác sẽ yếu đi, đồng thời không muốn kiềm chế Trung Quốc hoặc chỉ huy đối với khu vực châu Á, chiến lược này cũng không chỉ là vấn đề hiện diện quân sự”. Khi đọc diễn văn về “Quan hệ đối tác Thái Bình Dương trong thế kỷ 21” tại Nhật Bản, Tân Ngoại trưởng Mỹ John Kerry chỉ đề cập đến vấn đề “tái cân bằng” có một lần, “Tổng thống Obama đã đưa ra cam kết chiến lược sáng suốt, sự hứng thú và đầu tư của Mỹ sẽ tái cân bằng vào châu Á”. Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter nhấn mạnh tăng cường đầu tư chiến lược đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương là chỉ “các ban ngành chính phủ sẽ tái cân bằng thời gian, tinh lực, trí lực cũng như các nguồn lực khác vào khu vực châu Á-Thái Bình Dương”, chiến lược “tái cân bằng” không nhằm vào bất kỳ một quốc gia nào, cũng không nhằm vào bất kỳ tập đoàn quốc gia nào.
 2. Điều chỉnh tiết tấu, nguồn lực và tinh lực để quay trở lại một cách thích hợp
Tháng 12/2012, ngay sau khi Obama tranh cử thành công nhiệm kỳ thứ hai đã chọn châu Á làm nơi đi thăm nước ngoài đầu tiên, trước khi tham dự Hội nghị cấp cao Đông Á, Obama đến thăm 3 nước Thái Lan, Myanmar và Campuchia Hành động này thông thường được hiểu là ngoại giao trong nhiệm kỳ mới của Obama vẫn sẽ tập trung vào khu vực châu Á, Giám đốc Chương trình nghiên cứu Đông Nam Á của Trung tâm Nghiên cứu vấn đề quốc tế và chiến lược Mỹ (CSIS) Ernest Z. Bower nêu rõ: “Hành động đã chiến thắng những lời nói suông, chuyến thăm của Obama cho thấy trong nhiệm kỳ thứ hai, Obama vẫn coi trọng châu Á như trước kia”, về tính chất lâu dài của chiến lược “tái cân bằng” mà nói, sự phán đoán này hoàn toàn phù hợp với lôgích, nhưng hành động này của Obama cũng đã đặt dấu chấm mang tính giai đoạn đối với ngoại giao khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong nhiệm kỳ thứ nhất của mình, làm cơ sở cho việc làm chậm lại và điều chỉnh tiết tấu của chiến lược “tái cân bằng”. Tại phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ, khi đề cập đến chiến lược “tái cân bằng” khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry bầy tỏ “việc mở rộng sự hiện diện quân sự vẫn chưa phải là việc rất quan trọng”, số lượng căn cứ quân sự và quân đội của Mỹ tại châu Á-Thái Bình Dương đều “nhiều hơn so với bất kỳ một quốc gia nào khác trên thế giới bao gồm cả Trung Quốc”. Tại phiên điều trần bổ nhiệm mình, tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel bầy tỏ “việc ‘tái cân bằng’ khu vực châu Á-Thái Bình Dương là rất quan trọng đối với lợi ích của Mỹ trong tương lai”, nhưng đồng thời cho rằng có thể lợi dụng sức mạnh của lực lượng không quân, hải quân và sự phân bố địa lý hợp lý của lực lượng mặt đất của Mỹ để tiến hành “tái cân bằng”, không cần phải hy sinh sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Trung Đông.
Hai thành viên mới của nội các Mỹ, một người nhấn mạnh Mỹ không cần phải gấp rút tăng quân tới châu Á-Thái Bình Dương, một người thì nhấn mạnh không thể lấy việc hy sinh sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Trung Đông làm cái giá phải trả để thúc đẩy chiến lược “tái cân bằng” châu Á-Thái Bình Dương, hai người đều đã bộc lộ đường lối điều chỉnh tiết tấu của chiến lược “tái cân bằng”. Tại phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ, khi tiến hành đánh giá về “tái cân bằng” và “chuyển hướng”, nghiên cứu viên cao cấp của Trung tâm An ninh Mỹ mới (CNAS) Janine Davidson nêu rõ “tái cân bằng” phù hợp hơn “chuyển hướng”, vì “tái cân bằng” thể hiện rõ là một “quá trình tiệm tiến”, chứ không phải là “hành động bố trí lực lượng quân sự bất ngờ đơn giản”, thể hiện thái độ đồng tình của học giả đối với việc chuyển dịch quân sự sang phía Đông một cách tiệm tiến, vững chắc. Chuyến thăm đầu tiên sau khi John Kerry chính thức nhậm chức ngoại trưởng Mỹ là châu Âu và Trung Đông, chuyến thăm nước ngoài đầu tiên sau khi Tổng thống Obama chính thức điều hành Nhà Trắng trong nhiệm kỳ thứ hai cũng là Trung Đông, điều này chứng tỏ trong sự lựa chọn đối với hai vấn đề chiến lược lớn là “tái cân bằng” châu Á-Thái Bình Dương và xử lý vấn đề Trung Đông, Chính quyền Obama sẽ xác định lại thứ tự ưu tiên thực hiện. Tính chất lâu dài và tính chiến lược của vấn đề châu Á-Thái Bình Dương có ý nghĩa to lớn hơn, nhưng tính cấp bách của vấn đề Trung Đông lại lớn mạnh hơn.
3. Biện pháp “tái căn bằng” từ chỗ chú trọng ngoại giao và quân sự chuyển sang chú trọng lĩnh vực phát triển kinh tế, nhấn mạnh thúc đẩy cân bằng
 Do tiến độ thúc đẩy “tái cân bằng” quân sự và ngoại giao tương đối nhanh, nên tình hình bố trí quân sự và ngoại giao của Mỹ tại khu vực châu Á- Thái Bình Dương cơ bản đã định hình, nhưng từ tổng thể, ý nghĩa mang tính tượng trưng lớn hơn ý nghĩa chính trị và quân sự thực tế. Chiến lược “tái cân bằng” trong giai đoạn đầu của Mỹ chủ yếu dựa vào việc vận dụng “sức mạnh thông minh”, nhưng đàm phán TPP trên lĩnh vực thương mại vẫn còn lâu mới kết thúc, vì vậy, xét từ tính cân bằng trong nội dung chiến lược “tái cân bằng” mà nói, “sự kết dính” trên lĩnh vực kinh tế và phát triển còn thiếu hụt nghiêm trọng. Gần đây, chính phủ và người dân Mỹ đều nhấn mạnh “tái cân bằng” không chỉ là vấn đề hiện diện quân sự, mà là một chiến lược tổng hợp bao gồm tất cả các yếu tố như “quân sự, chính trị, thương mại, đầu tư, phát triển và quan niệm giá trị.. Nhân dịp đến thăm châu Á, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã khái quát lại bốn nguyên tắc “tăng trưởng công bằng, tăng trưởng rộng rãi, tăng trưởng bền vững và tăng trưởng dân chủ” do Tổng thống Obama đưa ra thành “tăng trưởng mạnh mẽ, tăng trưởng công bằng, tăng trưởng khôn khéo và tăng trưởng hợp lý”, cố tình tăng thêm sắc thái phát triển của chiến lược “tái cân bằng”.
 Trên thực tế, xu thế này đã được thể hiện rõ trong giai đoạn cuối của nhiệm kỳ thứ nhất của Tổng thống Obama. Năm 2012, Mỹ và ASEAN tuyên bố hoạch định kế hoạch mở rộng hợp tác kinh tế, coi “Thỏa thuận tiện lợi hóa thương mại Mỹ-ASEAN”, “Hiệp định đầu tư song phương Mỹ-ASEAN” và “Thỏa thuận công nghệ thông tin và tin học Mỹ-ASEAN” là những nội dung trọng điểm thảo luận trong chương trình nghị sự; công bố kế hoạch về “Quan hệ đối tác hợp tác toàn diện giữa Mỹ và khu vực châu Á-Thái Bình Dương hướng tới tương lai năng lượng bền vừng”, Mỹ có kế hoạch hỗ trợ 6 tỷ USD cho dự án này, trong đó trong 4 năm tới, Ngân hàng xuất nhập khẩu Mỹ sẽ hỗ trợ 5 tỷ USD với lãi suất ưu đãi cho khu vực này và Tập đoàn đầu tư nước ngoài (OPIC) ủng hộ 1 tỷ USD cho việc xây dựng cơ cở hạ tầng năng lượng bền vững. Từ đó có thể thấy lĩnh vực thương mại, đầu tư và phát triển sẽ trở thành nội dung trọng điểm của chiến lược “tái cân bằng” trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Barack Obama, và trở thành một xu thế lâu dài.
 4. Về  vấn đề tranh chấp lãnh thổ châu Á, chuyển từ gây chia rẽ sang quản lý kiểm soát
Với phong cách ngoại giao mạnh mẽ trong thời gian đảm nhiệm chức vụ của Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, cộng thêm việc Mỹ ra sức thúc đẩy chiến lược “tái cân bằng” quân sự đã khiến giọng điệu của Mỹ có lúc rất gay gắt khi can thiệp vào tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc và các nước xung quanh, như Ngoại trưởng Hillary Clinton ngang nhiên gọi Biển Đông là “Biên Tây Philippines”; trong vấn đề đảo Điếu Ngư (Senkaku), phá vỡ chính sách truyền thống không giữ lập trường về quyền chủ quyền, tuyên bố Mỹ “công nhận đảo Điếu Ngư trong phạm vi quản lý hành chính của Nhật Bản, phản đối bất kỳ một hành động đơn phương nào tìm cách phá hoại sự quản lý hành chính của Nhật Bản”, trang mạng của tạp chí Forbes Mỹ gọi hành động này là “món quà chia tay” mà Hillary Clinton tặng cho Nhật Bản; về tranh chấp Biển Đông giữa Trung Quốc và Việt Nam, Bộ Ngoại giao Mỹ lần đầu tiên ra tuyên bố về vấn đề Biển Đông, đơn phương chỉ trích phương án thành lập thành phố Tam Sa và Ban chỉ huy quân sự Tam Sa của Trung Quốc đã “làm trầm trọng thêm” tình hình căng thẳng của khu vực Biển Đông, hành động này lại một lần nữa đã phá vỡ lập trường “không can dự”, “không lựa chọn một bên nào” của Chính phủ Mỹ đối với vấn đề Biển Đông.
Từ nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Obama đến nay, lời nói và hành động của Chính phủ Mỹ về vấn đề tranh chấp lãnh thổ châu Á chuyển sang thận trọng. Trong thời gian Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida đến thăm Mỹ Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã đánh giá cao việc Nhật Bản duy trì sự kiềm chế trong vấn đề đảo Điếu Ngư, và không đề cập đến “Hiệp ước bảo đảm an ninh Mỹ-Nhật”; trong thời gian đến thăm Mỹ, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe liên tiếp đề cập đến vấn đề đảo Điếu Ngư, nhưng vẫn không nhận được sự hồi âm của Obama. Lập trường của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry về vấn đề đảo Điếu Ngư trong thời gian đến thăm Nhật Bản có thể khái quát thành: Mỹ không giữ lập trường về chủ quyền cuối cùng của đảo Điếu Ngư, nhưng công nhận đảo Điếu Ngư nằm trong sự -quản lý của Nhật Bản; hy vọng các bên giải quyết vấn đề tranh chấp lãnh thổ thông qua phương thức hòa bình; bất kỳ hành động nào làm cho tình hình căng thẳng, leo thang hoặc phán đoán sai lầm đều ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định và phồn vinh của toàn khu vực; phản đối bất kỳ hành động đơn phương hoặc mang tính cưỡng chế nào lấy việc thay đổi hiện trạng làm mục tiêu. Khi đến thăm Indonesia, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cũng cho rằng “Mỹ không giữ lập trường về vấn đề chủ trương lãnh thổ và lịch sử tranh chấp giữa các bên, nhưng giữ lập trường về vấn đề giải quyết hòa bình các tranh chấp dựa trên luật pháp quốc tế”, “kêu gọi kiềm chế và giải quyết tranh chấp bằng con đường ngoại giao, phản đối khiêu khích, gây sức ép và sử dụng vũ lực”. Chuyên gia Michael Auslin của Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI) cho rằng cần khích lệ Nhật Bản kiên trì chủ trương của nước này, kêu gọi Shinzo Abe cam kết Nhật Bản không nổ súng trước trong vấn đề đảo Điếu Ngư. Hiển nhiên, Mỹ tìm cách trên cơ sở duy trì hiện trạng, thông qua gây sức ép với hai phía để tiến hành quản lý và kiểm soát tranh chấp.
 5. Việc xác định vai trò của Trung Quốc có phần chuyển sang hướng tích cực
Trong nhiệm kỳ thứ nhất của Obama, trong khuôn khổ chiến lược “tái cân bằng”, việc xác định vai trò của Trung Quốc thiên về phản diện, tiêu cực. Trong diễn văn “Thế kỷ Thái Bình Dương của Mỹ”, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton từng cho rằng từ mặt chính diện cho thấy quan hệ Trung-Mỹ chỉ là một cặp quan hệ ngoài hệ thống đồng minh của Mỹ, trong quan hệ đối tác với rất nhiều nước mới nổi. nhưng từ mặt phản diện hoặc tiêu cực cho thấy lại là cặp “quan hệ song phương mà Mỹ chưa từng quản lý, mang tính thách thức lớn nhất và hậu quá lớn nhất”. Trong “Báo cáo đánh giá chiến lược quốc phòng mới” của Mỹ, vì Trung Quốc thực hiện chiến lược “chống tiếp cận xâm nhập khu vực” (A2/AD) nên đã bị liệt vào là “đối thủ tiềm tàng”, tạo nên thách thức đối với việc điều chuyển binh lực của Mỹ, “Trung Quốc trỗi dậy thành nước lớn khu vực sẽ khiến cho nước này có khả năng tiềm tàng ảnh hưởng đến kinh tế và an ninh của Mỹ từ các mặt khác nhau . Tóm lại, về chính trị Mỹ coi Trung Quốc là lực lượng mang tính không xác định và nước thách thức tiềm tàng địa vị lãnh đạo toàn cầu của Mỹ; về quân sự, coi Trung Quốc là đối thủ và nước cạnh tranh chiến lược tiềm tàng của Mỹ; về kinh tế, coi Trung Quốc là nước cạnh tranh “không tuân thủ quy tắc.
 Từ những phát biểu gần đây của giới chính trị Mỹ cho thấy việc xác định vị trí quan hệ Trung-Mỹ của Mỹ trong khuôn khổ “tái cân bằng” có dấu hiệu chuyển sang tích cực. Khi đọc diễn văn tại Hiệp hội châu Á, Trợ lý Tổng thống Mỹ về an ninh quốc gia Thomas Donilon lần đầu tiên đưa “việc thiết lập quan hệ Trung-Mỹ mang tính xây dựng” vào trụ cột thứ ba trong chiến lược “tái cân bằng” của Mỹ, đồng thời đưa ra sự hưởng ứng rõ ràng và tích cực đối với sáng kiến xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới của Trung Quốc, cho rằng “việc cố gắng xây dụng mối quan hệ kiểu mới giữa các nước lớn hiện nay với các nước lớn đang trỗi dậy là trách nhiệm chung của Trung Quốc và Mỹ . Khi diễn thuyết tại Trung tâm nghiên cứu quốc tế và chiến lược, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cũng cho rằng “Xây dựng và duy trì quan hệ hợp tác tích cực với Trung Quốc là điều rất quan trọng đối với sự thành công của chiến lược ‘tái cân bằng”. Những thay đổi nêu trên cho thấy Mỹ ngày càng nhận thức được rằng việc xử lý tốt quan hệ Trung-Mỹ là một trong những nhân tố then chốt quan trọng quyết định liệu chiến lược châu Á- Thái Bình Dương của Mỹ có thể thành công hay không?
 II. Nguyên nhân đưa tới những điều chỉnh và thay đổi nhỏ
Bắt đầu từ nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã phát ra tín hiệu tiến hành điều chỉnh đối với chiến lược “tái cân bằng”, nguyên nhân chủ yếu là do sự kiểm soát và quản lý chiến lược sai lệch của giai đoạn trước, khiến cho chiến lược “tái cân bằng” đưa tới hiệu ứng tiêu cực ngoài dự đoán và khó kiểm soát cho Mỹ; đồng thời, nhiệm kỳ mới của chính phủ cũng có nhu cầu chính trị muốn có sự thay đổi.
 1. Tính bền vững của chiến lược “tái cân bằng” bị hoài nghi
Thực chất của việc Chính quyền Obama điều chỉnh chiến lược toàn cầu là thu hẹp chiến lược, mục tiêu căn bản là giải quyết sự mở rộng chiến lược quá mức do hai cuộc chiến tranh ở Iraq và Afghanistan gây ra cho Mỹ. “Báo cáo chiến lược an ninh quốc gia” năm 2010 nêu rõ phải thông qua việc phục hồi nền tảng thực lực của Mỹ để khôi phục địa vị lãnh đạo toàn cầu. Vì vậy, báo cáo chiến lược quốc phòng mới nêu rõ điều chỉnh nhiệm vụ tác chiến của quân đội Mỹ từ “đồng thời đánh thắng 2 cuộc chiến tranh” thành “1,5 cuộc chiến tranh”, tức là “đồng thời với việc quân đội Mỹ tiến hành tác chiến trên quy mô lớn ở một khu vực, phải có khả năng không khiến cho nước xâm lược thực hiện mục đích ở một khu vực khác, hoặc khiến cho nước xâm lược phải trả cái giá khó có thể chịu đựng”. Từ bối cảnh chiến lược lớn này mà nói, mặc dù “chiến lược tái cân bằng” nhằm chuyển nguồn lực chiến lược từ việc rút khỏi Iraq và Afghanistan sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương, nhưng sự chuyển dịch nguồn lực này phải lấy việc không đột phá ranh giới cuối cùng của việc thu hẹp chiến lược làm giới hạn. Nhưng do Chính quyền obama khuếch trương thanh thế quá mức, chiến lược “tái cân bằng” vốn phải triển khai lâu dài đã được thực hiện vội vã vì lợi ích trước mắt, khiến cho tính khuếch trương chiến lược này tăng lên, nhanh chóng tăng thêm nhu cầu đối với việc đầu tư nguồn lực.
Bên cạnh đó, tài chính Mỹ đứng trước những khó khăn cắt giảm ngân sách. Do cơ chế cắt giảm thâm hụt của Mỹ đã bắt đầu có hiệu lực, trong 10 năm tới, Chính phủ Mỹ dự định lại cắt giảm 500 tỷ USD trên cơ sở đã cắt giảm 471 tỷ USD, trong đó chi phí quốc phòng chiếm đại đa số. Chịu ảnh hưởng của cơ chế này, Bộ Quốc phòng Mỹ đã bắt đầu cắt giảm các chuyến đi công vụ và chi phí duy tu bảo dưỡng cơ sở hạ tầng; thậm chí có thể giảm biên chế. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cho rằng “một trong những vấn đề lớn nhất mà việc cắt giảm ngân sách tạo nên đó là việc nhanh chóng cắt giảm chi tiêu với quy mô lớn, điều này có nghĩa là Bộ Quốc phòng sẽ phải xem xét việc thông qua cắt giảm một cách mạnh mẽ các hoạt động quân sự và các khoản chi hiện đại hóa thì mới có thể thực hiện mục tiêu này”, điều này sẽ liên quan đến việc chi tiêu của các hoạt động quân sự trọng tâm, và thay đổi vai trò và sứ mệnh truyền thống của quân đội”. Cho dù Chính phủ Mỹ nhiều lần nhấn mạnh chiến lược “tái cân bằng” sẽ không chịu ảnh hưởng bởi việc cắt giảm ngân sách, trong thời gian đến thăm các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines và Indonesia… Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter cũng tìm cách xóa bỏ sự lo ngại hoài nghi của những nước này đối với việc chiến lược “tái cân bằng” thiếu kinh phí hoạt động, nhưng “cho dù các quan chức chính phủ nói như thế nào, việc cắt giảm ngân sách quốc phòng sẽ tạo thành ảnh hưởng sâu sắc đối với tình hình quân sự của Mỹ ở châu Á”. Khi điều trần trước Hội đồng đánh giá an ninh kinh tế Trung-Mỹ, chuyên gia của Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI) Michael Auslin nêu rõ các nước châu Á hiểu rõ vấn đề suy thoái kinh tế, khó khăn ngân sách của Mỹ, và “hiểu rõ cơ chế cắt giảm ngân sách của Mỹ”, vì vậy họ không tin tưởng sự hiện diện quân sự của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương sẽ có những thay đổi mang tính thực chất, “nói quá lên một chút thì đó là Chính quyền Obama đang phải đối diện với việc thiếu hụt lòng tin ở châu Á”, các nước châu Á đang quan sát một cách thận trọng việc liệu Mỹ có thể thực hiện “lời nói đi đôi với hành động” hay không?
 2. Tình hình Trung Đông và Đông Bắc Á buộc Mỹ phải toan tính một cách thận trọng
Dự tính ban đầu của việc Mỹ thực hiện chiến lược “tái cân bằng” khu vực châu Á-Thái Bình Dương là chuyển trọng tâm bố trí nguồn lực chiến lược từ Trung Đông sang châu Á-Thái Bình Dương, đồng thời trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương chuyển dịch từ Đông Bắc Á sang Đông Nam Á. Nhưng từ tình hình thực hiện của chiến lược này trong 3 năm qua cho thấy việc bố trí tài nguyên chiến lược của Mỹ trong thời gian ngắn khó có thể thực hiện sự chuyển dịch thuận lợi, và càng không thể nhanh chóng thực hiện.
Về vấn đề Trung Đông, việc Mỹ rút quân khỏi Iraq không có nghĩa là các lợi ích chiến lược như dầu mỏ, chống khủng bố, mở rộng dân chủ, an ninh đồng minh… của Mỹ ở khu vực Trung Đông cũng sẽ rút theo, trái lại, do phong trào “Mùa Xuân Arập”, cuộc chiến Libya cũng như nội chiến Syria, toàn khu vực Trung Đông vẫn đang rối ren, khiến môi trường bảo vệ lợi ích chiến lược của Mỹ ở Trung Đông càng thêm phức tạp. Để tránh bị cuốn vào vấn đề Syria trên quy mô lớn, Mỹ luôn dựa vào biện pháp đa phương để quản lý và kiểm soát tình hình, tìm cách lợi dụng các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Hội nghị quốc tế “Những người bạn của Syria” và các tổ chức khu vực như Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC) để gây sức ép với Chính phủ Syria, và hợp tác với lực lượng phe đối lập Syria, còn sáng kiến thiết lập vùng cấm bay tại Syria của các nước như Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ… , đều bị Mỹ từ chối. Chính sách can dự có giới hạn này của Obama đứng trước sự phê phán ngày càng gay gắt ở trong nước, họ chỉ trích Chính quyền Obama dung túng cho việc “tàn sát”, thực hiện “tiêu chuẩn kép” trong vấn đề Libya và Syria.
Về vấn đề hạt nhân Iran, Chính quyền Netanyahu của Israel đang dần dần mất đi sự nhẫn nại, để làm yên lòng Israel, Mỹ buộc phải tiếp tục duy trì lực lượng răn đe quân sự hùng mạnh ở khu vực vùng Vịnh. Bộ Tư lệnh trung ương Mỹ cho rằng tổng cộng đã có 125.000 quân Mỹ được bố trí gần Iran, trong đó có 90.000 quân được bố trí ở Afghanistan và khu vực xung quanh, 20.000 quân được bố trí ở khu vực Trung Đông, 15.000 đến 20.000 quân đang đợi lệnh trên các tầu chiến; hai tầu sân bay của hải quân Mỹ tiếp tục đóng giữ vùng Vịnh và biển Arập, bố trí tầu vận tải lưỡng dụng USS Ponce làm cơ sở hậu cần cho máy bay trực thăng quét mìn, tầu cao tốc và lực lượng đột kích; tại căn cứ không quân Al Dhafra của Các Tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE), Mỹ đã bố trí máy bay chiến đấu tảng hình F-22 Raptor  “Chim ăn thịt” tiên tiến nhất, máy bay tiếp dầu KC-10, máy bay do thám U-2 và các loại máy bay do thám không người lái như Global Hawk….
 Sáu tháng cuối năm 2012, Trung Đông lại bùng nổ làn sóng chống Mỹ mới tại Libya, Ai Cập, Yemen, Tunisia, Maroc, Sudan, Iran, Iraq, Palestine liên tục diễn ra các cuộc biểu tình phản đối Mỹ; Đại sứ của Mỹ tại Libya Christopher Stevens thiệt mạng vì bị tấn công khủng bố; Palestine và Israel bùng nổ cuộc xung đột vũ trang mới. Tình hình Trung Đông liên tục rối ren, khiến cho chiến lược “tái cân bằng” “nói thì dễ mà làm thì khó”.
 Sự kiềm chế của tình hình bán đảo Triều Tiên đối với Mỹ cũng có gì đó giống như vấn đề Trung Đông. Từ đầu năm 2013 đến nay, trước việc Triều Tiên phóng thử vệ tinh và thử nghiệm hạt nhân lần thứ 3, Mỹ và Hàn Quốc đã phản ứng mạnh mẽ tăng cường răn đe, cuộc khủng hoảng của bán đảo Triều Tiên tăng lên, đến mức chưa từng có. Điều này cũng khiến cho Mỹ phải tỏ ra thận trọng khi tiến hành chuyển trọng tâm chiến lược sang Đông Nam Á, khi cần thiết thậm chí có thể điều chỉnh lại chiến lược.
3. Rủi ro của việc Mỹ bị lôi cuốn vào cuộc xung đột khu vực tăng lên do việc làm thiếu thận trọng của một số nước
Trong nhiệm kỳ thứ nhất của Tổng thống Obama, sắc thái quân sư trong chiến lược “tái cân bằng” rất được mọi người chú ý, Mỹ đã liên tiếp áp dụng các hành động quân sự vừa có ý nghĩa tượng trưng và vừa có ý nghĩa chiến thực tế: cử 2.500 lính thủy đánh bộ đến đồn trú tại Australia- tỷ lệ số lượng tầu chiến của hải quân Mỹ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương tăng từ 52% lên 60%; ưu tiên bố trí tầu chiến và trang thiết bị vũ khí tiên tiến nhất đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương, như kế hoạch điều 12 máy bay Osprey tới căn cứ Futenma ở Okinawa, máy bay chiến đấu tàng hình F-35 và máy bay trinh sát chống ngầm “Thần biển” đến Okinawa, sử dụng máy bay trinh sát không người lái “Global Hawk” của quân đội Mỹ đóng tại căn cứ Guam để giám sát tầu chiến của Trung Quốc và tầu thuyền của các nước khác triển khai trạm giám sát mặt đất trang bị rađa “C-band” không quân và bố trí kính viễn vọng giám sát không gian tại Australia; quay trở lại căn cứ hải quân ở vịnh Subie của Philippines… Báo cáo của Cơ quan nghiên cứu Quốc hội Mỹ (CRS) cho rằng “lĩnh vực quân sự là bộ phận có nội dung mang tính thực chất nhất trong chiến lược ‘tái cân bằng mà chính phủ tuyên bố”.
Điều rất quan trọng là mọi hành động “tái cấn bằng” quân sự của Mỹ phần lớn bị cho là “bao vây” Trung Quốc. “Cho dù các nhà lãnh đạo chính trị của Mỹ thường phủ nhận điều này, nhưng trên thực tế, quân đội Mỹ đang ra sức kiềm chế Trung Quốc ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương”. Quan điểm này đều rất phổ biến ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương và các khu vực khác trên thế giới, khiến cho các nước tồn tại tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc cho là có cơ hội có thể lợi dụng, muốn dựa vào sức mạnh của Mỹ để thách thức Trung Quốc. Việc Philippines gây ra sự kiện đối đầu ở bãi cạn Scarborough và Nhật Bản diễn màn kịch “mua đảo”, đều là sự phản ánh của tâm lý đầu cơ này. Mỹ phát ra tín hiệu sai lầm khiến cho những quốc gia này nẩy sinh sự mong đợi quá mức đối với Mỹ, họ hy vọng Mỹ không chỉ nói ngoài miệng, mà phải ủng hộ mạnh mẽ đồng minh trong các hành động thực tế. Mỹ vì nhân tố tứ 3 mà bị cuốn vào xung đột với Trung Quốc thậm chí là rủi ro chiến tranh cũng ngày càng tăng lên, và đây là cục diện Mỹ không muốn nhìn thấy nhất ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Ngoài ra, cạnh tranh gay gắt giữa Trung Quốc và Mỹ cũng gây nên sự lo ngại của một số quốc gia châu Á, họ không muốn bị ép buộc phải lựa chọn giữa Trung Quốc và Mỹ. Sự thay đổi thái độ của Singapore đối với chiến lược “tái cân bằng” của Mỹ đã phản ánh tình hình này. Năm 2009, chiến lược “tái cân bằng” của Mỹ vẫn chưa công khai, trong thời gian diễn ra hội nghị “Hội đồng thương mại Mỹ-ASEAN”, Bộ trưởng cố vấn trong nội các Singapore Lý Quang Diệu nhắc nhở Mỹ: “nếu không đến châu Á để kiềm chế và cân bằng sức mạnh quân sự và kinh tế của Trung Quốc, Mỹ sẽ có nguy cơ mất đi địa vị lãnh đạo toàn cầu”. Nhưng sau 4 năm Lý Quang Diệu lại khuyên Mỹ: “nếu Mỹ tìm cách làm nhục Trung Quốc, gây sức ép với Trung Quốc, Trung Quốc chắc chắn sẽ trở thành kẻ thù của Mỹ”, “sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ là không thể tránh khỏi, nhưng xung đột lại có thể tránh khỏi” Hiển nhiên, từ góc độ các nước nhỏ châu Á cho thấy việc buộc phải lựa chọn giữa Trung Quốc và Mỹ không phù hợp với lợi ích của họ, sự cạnh tranh ở mức độ thích hợp, có thể kiểm soát giữa Trung Quốc và Mỹ mới là lợi ích tốt nhất của họ.
 4. Sự nghi ngờ về mặt chiến lược giữa Trung Quốc và Mỹ ngày càng tăng, thúc đẩy Mỹ xem xét lại chính sách đối với Trung Quốc
Một quan điểm rất phổ biến của phương Tây cho rằng từ khi nổ ra cuộc khủng hoảng tài chính đến nay, sự ngạo mạn của Trung Quốc tăng lên, cho rằng “Mỹ sức cùng lực kiệt về kinh tế ngày càng không thể tiếp tục ở lại châu Á”, vì vậy về ngoại giao chuyển sang cứng rắn, gây nên sự lo ngại phổ biến của các nước châu Á-Thái Bình Dương, vì vậy những nước có tâm lý hoài nghi đối với Trung Quốc này đã “mời Mỹ quay trở lại châu Á”. Giáo sư Khoa Chính trị thuộc Học viện Boston Robert S. Ross cho rằng ở mức độ nào đó Mỹ muốn chứng minh với các nước đồng minh châu Á của mình rằng Mỹ “có thể duy trì thế cân bằng ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương”, nhưng chính sách này đã làm tăng lên không cần thiết cảm giác mất an ninh của Trung Quốc, và chỉ khuyến khích tính xâm lược của Trung Quốc, phá vỡ ổn định khu vực, giảm bớt khả năng hợp tác Trung-Mỹ. Từ sự phân tích của các học giả, chính trị gia phương Tây có thể thấy mục tiêu trực tiếp và ngắn hạn của chiến lược “tái cân bằng” nhằm vào Trung Quốc là: kiềm chế ảnh hưởng của Trung Quốc liên tục tăng lên từ cuộc khủng hoảng tài chính đến nay, đề phòng trật tự khu vực và quốc tế mà Mỹ chủ đạo bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Thiết kế lâu dài của chiến lược “tái cân bằng” cũng có ý đồ phòng ngừa Trung Quốc. Khi tuyên bố đưa quân đến Australia, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói “cách nhìn nhận cho rằng chúng tôi sợ Trung Quốc là sai lầm, cách nhìn nhận cho rằng chúng tôi tìm cách bài xích Trung Quốc cũng là sai lầm”. Khi đọc diễn văn trước Australia, Tổng thống Obama đã nêu rõ Mỹ sẽ nói một cách thẳng thắn với Trung Quốc về tầm quan trọng của việc tôn trọng các quy tắc quốc tế và tầm quan trọng của việc tôn trọng nhân quyền. Có thể thấy, cách nói chiến lược “tái cân bằng” có ý đồ nhằm vào Trung Quốc không phải là không có cơ sở, nhưng từ đó mà nhận định mục tiêu của Mỹ là kiềm chế Trung Quốc cũng không phù hợp hiện thực. Mục tiêu lâu dài của Mỹ là: thông qua việc xây dựng và hoàn thiện trật tự chính trị, kinh tế và an ninh của khu vực châu Á-Thái Bình Dương, chế định các quy tắc quốc tế, xây dựng một môi trường chiến lược tổng thể tác động và quy phạm phương hướng phát triển của Trung Quốc trong tương lai. Cuối cùng, Trung Quốc chỉ có hai lựa chọn chiến lược: hoặc là thông qua sự điều chỉnh và thay đổi của bản thân, tranh thủ hội nhập hệ thống mới; hoặc là làm bạn với một số nước, tách khởi hệ thống mới này. Điều này cũng có nghĩa là từ khi cải cách mở cửa đến nay, tiến trình hội nhập cộng đồng quốc tế liên tục của Trung Quốc vẫn ở “giai đoạn bước đầu”, liệu Trung Quốc có đồng ý hoặc liệu có thể chuyển tiếp lên giai đoạn cao hơn hay không, được quyết định bởi lựa chọn chiến lược của Trung Quốc.
 Những toan tính chiến lược của Mỹ là đặt Trung Quốc vào lựa chọn mới, và điều này nhìn từ góc độ Trung Quốc cho thấy lại thể hiện tính không xác định trong chiến lược của Mỹ đối với Trung Quốc. Ngoài ra, sự can thiệp tùy tiện cộng thêm sự tuyên truyền lệch lạc của các phương tiện thông tin đại chúng của Mỹ về sự tranh chấp lãnh thổ giữa Trung Quốc với các nước láng giềng, chắc chắn sẽ làm tăng hơn nữa sự hoài nghi chiến lược của Trung Quốc đối với Mỹ.
 5. Phong cách chính trị của êkíp ngoại giao mới ôn hòa giầu kinh nghiệm, có động lực nội tại tìm kiếm cái mới
Tuy Tổng thống Obama đồng ý chiến lược “tái cân bằng”, nhưng phong cách chính trị mạnh mẽ của Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton và nhu cầu tích lũy vốn chính trị cá nhân của mình đã hối thúc Hillary Clinton thực hiện đường lối ngoại giao với tư thế mạnh mẽ khiến cho chiến lược “tái cân bằng” mang đậm sắc thái cá nhân Hillary Clinton và Bộ Ngoại giao do bà lãnh đạo, nhưng các khái niệm như “quay trở lại”, “xoay trục chiến lược”… mà Bộ Ngoại giao Mỹ thường sử dụng lại không trở thành từ ngữ thông dụng của Nhà Trắng và Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC). Cùng với việc các nhân vật quan trọng chủ đạo chính sách châu Á-Thái Bình Dương như Hillary Clinton, Kurt Campbell… rời khỏi cương vị công tác, sự phai nhạt sắc thái của Hillary trong chiến lược “tái cân bằng” cũng là điều tất yếu.
Trái lại, tân Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel, do hai người đều từng tham gia Chiến tranh Việt Nam, có sự hiểu biết hơn đối với việc tránh để Mỹ bị cuốn vào các cuộc chiến tranh, vì vậy lời nói và hành động sẽ nghiêng về ôn hòa, thận trọng. So với Hillary Clinton, hai người này đều không có khát vọng cá nhân lớn hơn nữa trên sân khấu chính trị tương lại, vì vậy khi thực hiện chiến lược “tái cân bằng” không cần phải giống như Hillary vì khát vọng chính trị của cá nhân mà chỉ theo đuổi lợi ích trước mắt. Việc chế định và triển khai chính sách châu Á-Thái Bình Dương của Hillary đã cơ bản hoàn thành, đồng thời cũng đã thu được thành quả rất lớn, người kế nhiệm rất khó có sáng tạo và vượt qua được. Ngoài ra, sự hứng thú của John Kerry và Chuck Hagel lại nằm ở khu vực Trung Đông và Afghanistan, vì vậy họ sẽ điều chỉnh tập trung tinh lực và thời gian nhiều hơn vào khu vực Trung Đông.
III. Ảnh hưởng đối với quan hệ Trung-Mỹ
Từ sự điều chỉnh nhỏ “giảm tốc để sửa sai” trong chiến lược “tái cân bằng” cho thấy Obama đã chuẩn bị chuyển việc thực hiện sự chuyển dịch sang phía Đông theo “kiểu nhẩy vọt” sang thực hiện mang tính lâu dài ổn định hơn, chiến lược “tái cân bằng” trong nhiệm kỳ thứ hai của Obama sẽ phát triển theo hướng ổn định, cân bằng hơn.
Việc “tái cân bằng” quân sự sẽ duy trì xu thế ổn định, hóa giải những hiệu ứng tiêu cực do phô trương thanh thế quá mức mà giai đoạn trước gây nên. Do phải đối phó với các vấn đề có tính cấp bách như Syria, hạt nhân Iran và khủng hoảng bán đảo Triều Tiên, nên hiện nay, Trung Đông, Đông Bắc Á vẫn là khu vực ưu tiên trong bố trí nguồn lực chiến lược của Mỹ, tiến độ “tái cân bằng” quân sự của Mỹ sẽ được làm chậm lại ở mức độ thích hợp, để tránh đưa tới sự căng thẳng mới về nguồn lực, đồng thời cung cấp đẩy đủ thời gian để Mỹ hóa giải những hiệu ứng tiêu cực do việc phô trương thanh thế quá mức trước kia gây nên.
 Mức độ “tái cân bằng” kinh tế sẽ tiếp tục được đẩy mạnh, nhưng trọng điểm sẽ chuyển từ xây dựng chủ trương và xác định cơ chế sang tăng cường đầu tư và phát triển dự án. Thúc đẩy TPP mở rộng thành viên là nhiệm vụ quan trọng trong việc thúc đẩy chiến lược “tái cân bằng” khu vực châu Á-Thái Bình Dương về kinh tế của Mỹ, sau khi Nhật Bản chính thức tham gia đàm phán, tốc độ tiến triển của TPP sẽ giảm đi, nhưng ý nghĩa kinh tế và chiến lược tăng lên. Trong giai đoạn tiếp theo, Mỹ sẽ ưu tiên thúc đẩy các dự án phát triển đầu tư cụ thể, viện có sắc thái quân sự trong chiến lược “tái cân bằng” đang phai nhạt, để mở rộng sự hiện diện kinh tế của Mỹ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Khuynh hướng dựa vào pháp luật và kênh đa phương để quản lý và kiểm soát tranh chấp lãnh thổ châu Á sẽ ngày càng nổi bật. Việc trực tiếp tham gia tranh chấp khu vực dễ đưa tới cam kết quá mức của Mỹ và mong đợi quá mức của các nước đồng minh, khiến cho rủi ro Mỹ bị lôi cuốn vào xung đột tăng lên, điều này không phù hợp với lợi ích của Mỹ. Nhiệm kỳ thứ nhất của Chính quyền Obama từng tìm cách thúc đẩy Quốc hội phê chuẩn “Công ước Liên hợp quốc về Luật biển” (UNCLOS), để tăng cường địa vị pháp lý và đạo đức cho việc Mỹ can dự tranh chấp biển ở châu Á, trong tương lai nỗ lực này vẫn sẽ tiếp tục, và thuận theo tình thế thúc đẩy cơ chế tư pháp quốc tế để can dự vào tranh chấp lãnh thổ châu Á. Mỹ tăng cường thúc đẩy chức năng hóa các cơ chế an ninh châu Á, biến các cơ chế đa phương như “Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (mở rộng)”, “Hội nghị cấp cao Đông Á”… thành diễn đàn bình thường có thể thảo luận tranh chấp lãnh thổ.
 Những thay đổi và điều chỉnh nêu trên của chiến lược “tái cân bằng” là sự thay đổi nhịp nhàng, thay đổi có trọng điểm, thay đổi của biện pháp và thay đổi của tư thế, với mục đích là tiến hành sửa đổi và bổ sung đối với những sai lầm và mất cân bằng trong quá trình thực hiện chiến lược “tái cân bằng”. Những thay đổi này đều là những điều chính mang tính cục bộ, sẽ không thay đổi phương hướng tổng thể và bố cục cơ bản của việc Mỹ thúc đẩy chiến lược “tái cân bằng” khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Nhưng, những điều chỉnh và thay đổi nêu trên cũng có mặt tích cực:
Trước tiên, về bản chất, ý định của việc Mỹ quản lý và kiểm soát tranh chấp lãnh thổ ở châu Á là duy trì hiện trạng trật tự khu vực châu Á-Thái Bình Dương, tuy không giúp gì cho việc giải quyết tận gốc vấn đề, nhưng biện pháp giảm tốc để sửa sai, thận trọng trong lời nói và hành động của Mỹ có thể phát ra tín hiệu mạnh mẽ tới các nước châu Á rằng Mỹ hy vọng duy trì ổn định khu vực, không hy vọng bị cuốn vào xung đột khu vực mới, xóa bỏ suy nghĩ của một số nước tìm cách lợi dụng chiến lược “tái cân bằng” để trói buộc Mỹ, để thực hiện lợi ích của nước mình, thúc đẩy các nước tìm cách lợi dụng tranh chấp để làm to chuyện trở nên có lý tình hơn, tình hình khu vực châu Á-Thái Bình Dương có hy vọng ấm lên.
Thứ hai, xu thế của việc Trung Quốc và Mỹ tìm kiếm hợp tác an ninh khu vực châu Á-Thái Bình Dương có hy vọng phát triển hơn. Việc xác định vai trò của Trung Quốc trong khuôn khổ chiến lược “tái cân bằng” có xu hướng tích cực, điều này có nghĩa là Mỹ đã nhận thức được một cách đầy đủ rằng chiến lược “tái cân bằng” có thể thực hiện một cách thuận lợi hay không, mấu chối là ở việc liệu có thể xử lý ổn thỏa quan hệ Trung-Mỹ hay không, đây là mệnh đề trọng tâm liên quan đến xu hướng của khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong tương lai. Khi đọc diễn văn tại Đại học Công nghiệp Tokyo Nhật Bản, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đưa ra ý tưởng “Giấc mơ Thái Bình Dương”, phát đi thông điệp muốn cùng Trung Quốc xây dựng tương lai của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Hiện nay, Mỹ đã chính thức mời Trung Quốc tham gia tập trận ở Thái Bình Dương vào năm 2014, đây được coi là bước tiến thực chất mang tính xây dựng đối với việc bồi dưỡng niềm tin về an ninh giữa hai nước. Trong tương lai, chỉ cần hai bên có thể tôn trọng lợi ích cốt lõi của nhau, hai nước và quân đội hai nước có hy vọng tiếp tục mở rộng hợp tác, cùng tìm kiếm con đường chung sống hợp tác ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Cuối cùng, việc Trung Quốc và Mỹ xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới đang đứng trước cơ hội mới. Chiến lược “tái cân bằng” giảm tốc để sửa đổi có lợi cho việc làm giảm sự hoài nghi chiến lược giữa Trung Quốc và Mỹ, khi diễn thuyết tại Hiệp hội châu Á, Trợ lý Tổng thống Mỹ về an ninh quốc gia Thomas Donilon đã đưa ra những phản ửng rõ ràng và tích cực đối với sáng kiến xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới do Trung Quốc đề xuất, trong thời gian đến thăm Trung Quốc, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cũng bầy tỏ, Mỹ sẽ “xác định quan hệ Trung-Mỹ bằng tầm nhìn rộng rãi và quan điểm lâu dài hơn”, đồng thời muốn cùng phía Trung Quốc “xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới truyền sức sống mạnh mẽ cho cả Trung Quốc và Mỹ”. Cùng với sự hội tụ về nhận thức chung chiến lược này, Trung Quốc và Mỹ cũng đã thể hiện rõ thái độ tích cực hơn so với trước kia đối với việc quản lý và kiểm soát bất đồng, việc nhóm biến đổi khí hậu cấp cao và nhóm công tác an ninh mạng của Trung Quốc và Mỹ lần lượt được thành lập đã phản ánh xu thế tích cực này. Đương nhiên, quản lý kiểm soát và hóa giải sự nghi ngờ chiến lược không chỉ cần có bối cảnh chung, mà cần có hành động thực tế lâu dài, Trung Quốc và Mỹ xây dựng tin cậy chiến lược vẫn là nhiệm vụ nặng nề, nhưng cơ hội bước đầu để xây dựng quan hệ nước lớn kiểu mới giữa Trung Quốc và Mỹ đã được thể hiện rõ./.