Thế giới trong tuần: biển Đông nổi sóng Việt-Long - RFA 2011-06-01

Thế giới trong tuần: biển Đông nổi sóng

Việt-Long - RFA

2011-06-01

Những sự kiện ở biển Đông đang gây chú ý cho thế giới, nhất là tại châu Á. Công luận ở Việt Nam cũng như ở các cộng đồng người Viêt trên thế giới quan tâm đến thái độ của Mỹ cũng như các nước châu Á Thái Bình Dương.

Chinese websites

Vùng "lưỡi bò" do Trung Quốc áp đặt trên biển Đông- photo from Chinese websites

Tình hình leo thang đến vũ lực

Tin tức mới nhất cho biết Tư lệnh lực lượng Thái Bình Dương của Hoa kỳ, đô đốc Robert F. Willard, tuyên bố với báo chí tại thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia hôm thứ tư 1-6 rằng, Hoa Kỳ rất lo ngại khi biển Đông trở nên căng thẳng, có thể đưa đến nguy

Tư lệnh lực lượng Mỹ tại Thái Bình Dương: Đô đốc Willard-Wikipedia photo

cơ đối đầu bằng vũ lực, bởi vì đó là khu vực chiến lược hết sức quan trọng cho cả châu Á Thái Bình Dương. Tham dự Hội nghị Bàn tròn về chiến lược và quốc tế do một viện nghiên cứu tư nhân tổ chức tại thủ đô Malaysia, ông nhấn mạnh, bộ Tư Lệnh Thái Bình Dương của Hoa kỳ sẽ tiếp tục thực hiện vai trò không những giữ an ninh vùng biển mà còn bảo đảm cho mọi hải lộ thương mại tại Đông Nam Á được an toàn để các nước sử dụng.

Vị Tư lệnh Thái Bình Dương này của Mỹ hồi tháng chín năm ngoái đã tuyên bố rằng hành động tăng cường vũ trang và hoạt động của Trung Quốc ở biển Đông có thể khiến chính sách quốc phòng mềm mỏng của Hoa kỳ biến thành chính sách cứng rắn như trong thời chiến tranh lạnh.

Tuy nhiên từ lâu nay vị tư lệnh Mỹ này vẫn khẳng định là Hoa Kỳ không đứng về phía nào trong cuộc tranh chấp ở biển Đông, mà kêu gọi các bên tranh chấp giải quyết vấn đề bằng đường lối ngoại giao thay vì quân sự.

Trước đó, nhưng cũng sau khi xảy ra hành động áp chế của Trung quốc ở biển Đông đối với tàu Bình Minh của Việt nam, dư luận chú ý tới chuyến công du của Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates sang châu Á từ hôm thứ ba, để dự hội nghị quốc phòng Shangri-La tại Singapore. Ông Robert Gates sắp rời nhiệm sở vào cuối tháng này để nhường chỗ cho nhân vật được Tổng thống Obama chọn kế nhiệm, là nguyên Giám đốc Cơ quan tình báo Trung ương CIA, ông Leon Panetta.

Mỹ can dự lâu dài

Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ Robert Gates-Wikipedia photo

Trong chuyến đi cuối cùng này của ông sang châu Á với cương vị bộ trưởng quốc phòng Hoa kỳ, ông Gates có nhiệm vụ được hành pháp Mỹ giao phó, là chứng tỏ với các nước Á châu rằng Hoa kỳ vẫn giữ những cam kết với khu vực này, bằng sự hiện diện và can dự của Mỹ, cũng như những chính sách về ngoại giao, quốc phòng với châu Á vẫn không thay đổi.

Tại Hawaii là chỗ máy bay ghé qua trên đường sang Singapore, bộ trưởng Robert Gates tuyên bố với báo chí rằng ông muốn nói lên lập trường của Hoa kỳ là mặc dù phải cân nhắc việc cắt giảm ngân sách quốc phòng rất đáng kể, Hoa kỳ vẫn luôn luôn duy trì sự hiện diện tại châu Á.  Ông nhắc lại và nhấn mạnh thêm, rằng Hoa kỳ là một quốc gia Thái Bình Dương, Hoa Kỳ sẽ giữ vững mối liên quan và can dự tại châu Á, tiếp tục xây dựng mối quan hệ với các nước bạn, các đối tác và đồng minh ở châu Á.

Tại hội nghị ở Singapore cũng sẽ có mặt Trung Quốc cùng các nước khác, lời tuyên bố ấy có ý nghĩa thế nào?

Một nhân vật cao cấp trong bộ quốc phòng Mỹ, không muốn nêu tên, nói rằng ông Gates sẽ trình bảy tại hội nghị này những điều cam kết về sự liên tục trong chính sách của Hoa kỳ tại châu Á Thái Bình Dương. Ông sẽ nhấn mạnh rằng hành động của Hoa kỳ tại khu vực này đã từng chứng tỏ sự nhất quán trong một thời gian lâu dài, không tuỳ thuộc vào cá nhân nào lãnh đạo ngành quốc phòng hay ngoại giao của Mỹ.  Trong chiều hướng đó, cộng thêm dự đoán của giới quan sát rằng Trung quốc sẽ nỗ lực làm nổi bật vai trò của họ trong các vấn đề an ninh quốc phòng tại châu Á, có thể nói là cuộc thảo luận giữa Mỹ với Trung quốc tại hội nghị Shangri-La sắp tới đây sẽ chứa đựng ít nhiều mâu thuẫn, và có thể có những điều cảnh báo lẫn nhau, liên quan đến hành động bá quyền mới đây của Trung Quốc, mà nhiều nước châu Á rất quan ngại.

Quan hệ Mỹ Trung khó bền

Thực ra, các nước châu Á lo ngại về Trung quốc thì đồng thời cũng đã phải quan ngại về chính sách của Mỹ, sau khi các  nghị sĩ Hoa Kỳ Carl Levin, John McCain và Jim Webb gửi thư cho TổngThống Barack Obama cảnh báo rằng kế  hoạch của Mỹ về sự tái phối trí lực lượng ở Thái Bình Dương, cụ thể là các căn cứ tại Nhật, Nam Hàn và Guam, là kế hoạch không thực tế, không hiệu quả và không đủ chi phí, trong hoàn cảnh ngân sách hiện nay.

Ngư dân Đà Nẵng nhìn ra biển Đông-AFP photo

Viên chức quốc phòng cao cấp được nói đến ở trên cho biết là ông Gates hiểu rõ điều đó, và sẽ trực tiếp nói đến việc này để trấn an các nước châu Á, tất nhiên là không cần phải trấn an Trung Quốc, vì Trung Nam Hải là nguồn gốc mối lo ngại của các nước châu Á khác.

Nguồn tin này cũng cho biết thêm là khi thào luận với bộ trường quốc phòng Trung quốc Lương Quang Liệt, bộ trưởng Robert Gates sẽ nhắm củng cố nền móng những cuộc đối thoại song phương về an ninh chiến lược mà ông đã đề nghị lúc đi Bắc kinh hồi tháng giêng năm nay. Cuộc đối thoại này, theo như đã định, sẽ bao gồm những đề tài nhạy cảm như phòng thủ bằng hoả tiễn, chiến tranh trên mạng và trên không gian.

Tuy trên bề mặt là như thế, giới quan sát vẫn cảm thấy mối quan hệ quân sự giữa Mỹ với Trung quốc vẫn còn mong manh. Hai bên mới tái lập quan hệ này sau gần một năm gián đoạn vì Mỹ bá cho Đài Loan 6 tỉ 400 triệu đô la vũ khí. Nay xảy ra những vụ lấn áp ở biển Đông, sau khi Ngoại trưởng và bộ trưởng quốc phòng Hoa kỳ tuyên bố tại Việt nam những điều làm Bắc kinh không hài lòng, mối quan hệ Mỹ-Trung sẽ còn nhiều sóng gió.

Copyright © 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.