Bình Quân Đại Láo » Tác giả: Trần Khải Thanh Thủy » Dịch giả: » Thể lọai: Truyện ngắn » Số lần xem: 2065 1. Bình Quân Đại Láo Trong phòng hỏi cung, phía ngoài là một chiếc xe tù kềnh càng chắn ngay lối cửa ra vào, tên Bá (cán bộ an ninh trực thuộc bộ công an) cao giọng mỉa mai đầy đắc ý: - Chị cứ tưởng chị văn hay chữ tốt lắm, hoá ra chị toàn nhại thơ của người khác. Tại sao chị không tự sáng tác mà cứ phải lệ thuộc vào người khác như thế, lại còn dám viết bài phê phán bác là đạo chích thơ văn của người khác nữa chứ... - Tất nhiên, tôi điềm nhiên trả lời: - Đạo chích là ăn cắp, còn nhại, lại là sự sáng tạo và hoàn toàn được phép. - Giời ạ, hắn bĩu môi, đôi mắt lươn đầy lòng trắng: - Chị nói thế mà cũng nói được. Nhại còn bằng 4 ăn cắp ấy chứ. Nếu người ta có ăn cắp thật thì cũng chỉ ăn cắp một đoạn, một câu nào đó thôi. Còn chị nhại cả bài của tác giả. Nghĩa là chị không chỉ đạo trích mà còn là đại đạo trích... chị hiểu không? - Im đi, tôi nóng gáy quát: -Bình thường các người giả ngô giả ngọng, giả câm giả điếc tôi không thèm chấp, chỉ đọc thơ Trần Đăng Khoa cho các người nghe*, huống hồ bây giờ các người câm điếc thực sự. Bỏ qua ý mỉa mai trong câu trả lời của tôi, tên Bá tiếp tục mở miệng như mở máy: - Đây này, gã dúi vào tận tay tôi tập sách dày, khẳng định. - Cả tập "Hồ Chí Minh nhân vật trăm mặt nghìn tên" của chị viết riêng về đề tài bác, chiếm tới 1/3 là thơ nhại. Thử hỏi chị giỏi giang gì? Một đứa trẻ con cũng nhại được như chị. "Công an đúng là một lũ chó săn thật" - tôi thầm nghĩ- "chỉ được đào tạo huấn luyện theo 7 bước cơ bản về nghiệp vụ, để rình mò, cắn người theo lệnh chủ chứ có hiểu biết gì về đạo lý, nhân cách đâu. Nhất là trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật cứ ù ù, cạc cạc như vịt nghe sấm, như dã tràng nghe tôn giáo bể. Đã thế... tôi quyết định đập chết lũ chó... ngoan bác Hồ này, đập một đòn chết cả đôi luôn, cả cha lẫn lũ cháu con - những kẻ đang ngồi giỏng tai nghe ngóng trước mặt tôi đây, để hễ tôi sơ suất là nhâu nhâu vào cắn: - "Nhai lại của mình thì chóng chán, còn nhai lại của người người khác thì mất vệ sinh", biết không. Từ ngày đầu tiên cầm bút, tôi đã học được quy tắc này nên không bao giờ thèm nhai lại của mình hay đạo trích của người khác. Tôi chỉ nhại và trích dẫn trên cơ sở được phép. - Thôi đi, hắn bảo: - Chị đừng ảo tưởng, đừng nguỵ biện hay múa rìu qua mắt thợ. Phục vụ trong ngành an ninh lâu rồi, chúng tôi biết rất rõ: Hơn 1 vạn nhà văn, nhà báo Việt Nam, không ai lại thể hiện sự nhai lại như chị cả. Điên tiết, tôi nhấn mạnh: - Tôi đã nói rõ rồi, chỉ có lão cha già của các người là thích nhai lại thôi, những thứ mà nhân loại mửa ra từ mấy chục năm, thậm chí 300 năm, thì lão với tư tưởng chó loà, vẫn cứ thích nhai lại, bắt dân tộc phải nhai theo, đó là chủ nghĩa Mác Lê, là tà thuyết cộng sản, hay đơn giản nhất là câu nói hủ lậu của Khổng Tử từ thế kỷ 17: Chúng ta không sợ ít, không sợ thiếu, chỉ sợ không công bằng...sự công bằng đó chỉ áp dụng cho riêng lũ khốn các người thôi, cứ chăng biển hiệu xã hội chủ nghĩa và cờ đỏ sao vàng ra rồi lấy của công làm của riêng là công bằng nhất... - Thôi đi, hắn không nao núng, quyết dồn tôi vào thế bí: -Chị đừng lạc đề nữa, rõ ràng nói có sách, mách có chứng rành rành ra đây còn gì. Nếu giỏi, chị đã không phải mở ngoặc đề sau mỗi bài viết là nhại theo bài ấy bài nọ của tác giả nọ, tác giả kia, giỏi thì cứ viết theo đúng ý tưởng của mình ấy. Tôi phẩy tay cho sách rơi xuống bàn, bảo: - Giai điệu, cấu tứ là của người ta, nhưng lời là của tôi, rõ chưa? Không biết thế nào là "hồn Trương Ba, da Hàng Thịt", là làm sống lại một bài thơ cũ trên cơ sở lời sáng tác mới à? Nở nụ cười ngô nghê trên đôi môi "thị nở" Bá bày tỏ lòng hoài nghi: - Dù sao, người tự cho mình là nhà văn, trong quá trình sáng tác không nên lệ thuộc vào bất cứ điều gì, chẳng qua chị không đủ tài, đủ vốn sống để thể hiện sự sáng tạo nên mới phải dựa vào người khác như thế. Đã phải mượn châm ngôn thế giới ra để nói về sự khác biệt căn bản giữa hình thức nhại và sự "nhai lại", chúng vẫn không hiểu gì, thì có quỳ, có lạy, có giảng giải rách mép ra chúng vẫn không hiểu. Thôi, đành phải trả sự thật về cho sự thật, lấy những dẫn chứng thật để chứng minh vậy. Nghĩ sao làm vậy, tôi cầm tập bản thảo" mở mắt và nhỏ lệ" của mình, lật giở trang cuối, có bài "Bình... quân đại láo" bảo: - Được, tôi sẽ cho các người biết, tác dụng của sự nhại như thế nào, xem tôi có sáng tạo không? Có làm sống lại cả một bài thơ mới trên nền cảm xúc cũ không? Có thành công không? Có hay hơn khi tôi chỉ sáng tác đơn thuần, không có giai điệu, nguồn gốc không? Và tôi ung dung đọc Như: Đảng Cộng Sản ta từ trước Vốn sinh tật nói láo đã quen Tài sản, sông núi đã chia Hè phố, mặt đường cũng chiếm Trải từ Lê, Đỗ, Phan, Nông...mấy đời hại nước Cùng Thọ, Kiệt, Duyệt, Anh...tàn phá thẳng tay Tuy nhiều ít có lúc khác nhau Mà tàn bạo thằng nào cũng rứa Chúng há hốc miệng nghe nhưng vẫn chưa tin, tôi tiếp tục bình: Nền dân chủ đã trở thành dân chửi Chủ nghĩa nở ra từ họng súng vô hình Trại hoả lò nhốt tướng Kim Giang Thềm đại hội chết tươi phó Quốc (1) Chân lý bặt tăm, nhức nhối, hãi hùng Triều đình, chính trị bùng nhùng Để đến nỗi lòng dân oán thán Năm Cam thành bố già đảng ta Thuyết "chăn vua" đẻ ra Tần Thuỷ Hoàng giấu mặt Quyền lực đỏ đã hoá quyền lực đen Ra sức tác oai, bắn, giết lộng hành Vài kẻ cười cợt bỏ đi, cho cái sự bình lếu láo của tôi là không mấy quan trọng. Mặc, tôi tiếp tục mượn giọng của "Bình Ngô đại cáo" để bình quân đại láo là đám quan thầy khốn nạn của chúng: Ném dân đen trong bể khổ khốn cùng Vùi dân tộc dưới đáy cùng nhân loại (2) Dối Trời, lừa dân đủ muôn nghìn kế Động binh, gây oán, bắt giữ người ngay Tham nhũng, hôn quân, luồn sâu, đục khoét Tận thu thuế má 21 khoản thu Bù giấy vào lương, bù rơm vào thóc Người hiền thì khóc, kẻ ác lại cười - Thế nào tôi hất hàm hỏi: - Đã thấy chưa, còn muốn nghe sự đại láo của lũ quan thầy các người không? Không cần để chúng bày tỏ phản ứng, tôi đọc tiếp: Dân thiếu gỗ, vẫn ban hành lệnh xuất 28 năm rừng bỗng hoá... đất hoang Tàn phá cả côn trùng thảo mộc Độc ác hơn bè lũ tay sai Dân khổ trăm đường chúng ngồi ngất ngưởng Hút máu dân bòn rút quỹ công Ra tay xây dựng Ho-tel Đầu cơ tích đất, tiêu xài tiền đô (3) - Chị này... cán bộ Mai Thành Sơn góp ý, giọng điệu lạc lõng:- Viết gì cũng phải có chứng cớ chứ, chị chỉ lên mạng xem thông tin một chiều rồi kết luận con cái lãnh đạo đảng có khách sạn trải đủ 3 miền, còn bản thân các lãnh đạo đều có cả tỉ USD gửi ở ngân hàng nước ngoài, như thế không được. Mặc, tôi không thèm tranh luận, đọc tiếp: Nơi làng xóm âm thầm héo lụi Người bỏ đi vãn cả chùa chiền Vợ trẻ trông bóng chồng đỏ mắt Bầy con thơ ngơ ngác đói ăn Mẹ già ốm đâu tiền mua thuốc... Dừng lại một chút để lấy hơi, vì phổi tôi từ 4 tháng nay có vấn đề, tim đập nhanh nên hơi thở rất ngắn, tôi đọc tiếp, chẳng cần biết chúng có thèm nghe hay không: Tát cạn nước sông Hồng không rửa được oan khiên Chặt hết mía Lam Sơn khó ghi tày tội ác Bao bà mẹ Việt Nam nhận danh hiệu anh hùng Lại chết thảm nơi thềm nhà lãnh đạo Chân lý là chồng đơn tố cáo Hoá hương, vàng mã, tiễn mẹ đi Thần, người đều căm giận, trời đất chẳng dung tha Nay lụt lội, mai hạn hán, vỡ đê, Lúc mất mùa, khi cháy rừng, động đất Đất xói lở, bạc màu, hoang hoá Trùm điêu linh lên cuộc sống dân cày ... Có vẻ như chúng đã có ấn tượng trước sự bình "lếu láo" của tôi rồi, tôi quyết định phải ấn chúng... thành tượng luôn: Ta đây nhớ Ức Trai, nhắc lại Đã đến ngày không đội trời chung Thề lãnh đạo khó cùng chung sống Đau lòng nhức óc kể đã nhiều năm Nhịn đắng, nuốt cay phải đâu một buổi Đăm đăm nhiều bận, ngẫm kế dân sinh Nơi đỉnh núi Cao Bằng Bắc Cạn Hay đồng bằng... phương thức như nhau (Ô hô, lãnh đạo đại tài Hoà Bình, Minh Hải, không ngoài...Việt Nam Hiện tại, qúa khứ, tương lai Hoạch định kinh tế lấy tai... làm vần) Cho nên... Tôi tiếp tục đọc, không rời mắt khỏi trang sách, cũng không cần biết trước mặt mình, chúng biểu lộ thái độ, tâm trạng, cảm xúc ra sao: Dân đói khổ, lầm than dốt nát Đất nước ta thua thiệt đủ điều Dân thất học, lãnh đạo càng khinh học Giỏi ăn trên, ngồi trốc, làm càn Mặc tai tiếng nghìn năm sau còn để Đáng thương thay cho truyền thống giống nòi Con cháu rồng tiên không bằng con sâu cái kiến Lũ kiêu binh thoả sức lộng hành Bắt người ư? mồm tao là lệnh (3) Liệu hồn - quy tội chống đảng ngay Giam, cầm cố hàng năm không xử Mặc mẹ cha ngơ ngác, hoảng hồn Có vẻ như hồn của Ức Trai nguyễn Trãi đã bắt đầu lắng vào hồn chúng, nên tôi thản nhiên đọc tiếp: Bắt trận đầu - sạch sanh kỳ cựu (4) Bắt trận sau tan tác dân đen (5) Nhóm xét lại, chống đảng, nhân văn Bọn "gây rối an ninh" nổi loạn Cả nhà báo, luật sư, bắt tuốt Sạch sành sanh cho chúng khỏi ngu ngơ Thêm một kẻ nữa bỏ đi, những kẻ còn lại trong phòng vẫn cụp tai, nghe ngóng, tôi bình: Lấy xưa nghiệm nay, xét suy mọi cơ hưng phế Lúc này đây cộng sản mất thiêng Giải phóng rồi, nghèo đói càng tăng Đạo đức suy đồi, dân tình kiệt quệ Tấc đất biên cương đã vào tay Trung Quốc Nội bộ thù hằn, gây hấn đã lâu Thế mà Người dũng cảm như lá mùa thu Hào kiệt như sao buổi sớm Đôn đáo, trước sau đành đã thiếu người Trí đức nhân tâm lại càng thiếu tệ Thương dân để dạ, chí háo hức chẳng dám vùng lên Bao năm rồi vẫn nén lòng vì nhát sợ Tương lai vẫn mù mịt biển khơi Đếm đi tính lại chỉ vài hạt muối Giữa biển đông, nhạt thếch kiếp sống còn - Đấy nhớ tên Bá cắt ngang lời tôi bảo: - Chính chị cũng tự thú nhận là những người như chị chỉ đếm được trên đầu ngón tay vì đi ngược lại xu thế của dân tộc, ngược lại đường lối lãnh đạo của đảng: - Thôi đi, tôi bảo: Tôi không đi ngược lại xu thế của dân tộc, chỉ đi ngược lại xu thế của đảng cộng sản, đừng đánh đồng đất nước Việt Nam mà tôi yêu quý với cái chính đảng ăn cướp của các người. Hơn nữa, thời điểm tôi viết bài này đã cách đây tròn 4 năm rồi. Và tôi tiếp tục đọc để làm rõ ý tưởng trong bài nhại của mình: Trần Dũng Tiến, Phạm Quế Dương, Cao Quận Nguyễn Thanh Xuân, Trần Độ, Trần Khuê Sĩ Phu, Minh Chính, Thanh Giang Hồng Sơn, Minh Quốc, Chí Quang, Vũ Bình Lê Hồng Hà, Trung Thành, Hoàng Tiến Viễn Trí, Thiện Tâm, Nhân Đạo, Giản, Toàn Dù trong cảnh "nạn dân" quấy nhiễu Vẫn bền lòng cứu giúp nhân dân Giận hung đồ nên viết huyết tâm thư Chúng ngọ nguậy như đang ngồi trên ghế điện mà cầu dao có thể đóng vào bất cứ lúc nào, sợ chúng bỏ đi, tôi phải bảo: - Ngồi im, xem tôi tả cảnh ăn cướp của đảng đây này, xem có đúng câu thơ mà nhà thơ Nguyễn Chí thiện viết không: "Đảng thực chất chỉ là đảng cướp". Khi đang đêm bọn cướp xông vào Giường tủ lục tung, tịch thu tài liệu Lại lấy cả máy in, vi tính Cùng sổ tay ghi chép mọi điều Rồi dựng vụ, gán tội, hỏi cung Tự do rứa, ngôn luận là như rứa? Hớp môi một ngụm nước cho đỡ khô cổ, tôi hướng cái nhìn khinh bỉ về phía chúng, cao giọng đọc tiếp: Bởi trời đã chọn ta, cần kinh qua khổ luyện Lòng người sẽ hiểu ra, càng nên cố gắng Mở mắt cho dân, vạch mặt lũ đớn hèn Dùng mực thay lời, 64 tỉnh thành, anh em tìm hiểu Hoà chung trí tuệ, trí thức một dạ đồng tâm Rút cục: Lấy xu thế để thắng lụi tàn Lấy kiến thức để thay cho lạc hậu Trận Thái Bình lòng dân hể hả Trận Tây Nguyên, ác bá sợ run Chí khí lại càng hăng Dân ta càng nhớ kỹ Bọn lãnh đạo nghe tin mà bở vía Lũ hôn quân nín thở nổi da gà Thừa thắng ruổi dài, lòng dân ghi khắc Phản dân là chết, sóng to, bão lớn tràn bờ Vụ Thái Bình một vạn đảng viên vĩnh viễn khai trừ Nhà tù - người nhốt chật căng, dân đen bỏ mạng Bọn tham quan đứa về hưu, đứa nghỉ việc, đứa khai trừ Bao mặt nạ cùng rơi, cùng rụng Tai tiếng còn theo tận đáy mồ - Thôi đi. Tên Bá quát, quay sang cán bộ Mai Thành Sơn bảo: - Cậu yêu cầu chị ta làm việc cho nghiêm túc, nếu không chúng ta bắt buộc phải lập biên bản: Tôi bảo: - Đây là tôi nhại hồn của Nguyễn Trãi, thơ của Nguyễn Trãi, tức Ức Trai cơ mà, sao thân trai như các cậu phải ức? Bỏ qua vẻ mặt vừa bối rối vừa căng thẳng của chúng, tôi đọc tiếp: Tưởng lũ sâu mọt biết điều dừng lại Ngờ đâu vẫn hung ác để chuốc tai Cố chấp ý kiến để gỡ tội cho tù Tham lam quá tả để mưu cầu vật chất Làm cho chức tước vẻ vang cùng trôi đi mất Liền cho chủ tịch Nguyễn Văn An cũng phải giải trình* - Bác An đã nghỉ hưu rồi, chị đừng có nhắc đến nữa. Tên Sơn bày tỏ. Mặc, tôi tiếp tục dòng chảy vô tận của mình: Ra Quốc hội dặt một quân bậy bạ Chỉ tiền to, lo lót ghế ngồi Phạm Thế Duyệt bị khui 15 tội Trương Tấn Sang cũng thế kém gì Cũng cướp đất, cũng ăn chia Nhận tiền hối lộ, bao che tội đồ Phạm Văn Trà năm nhà, ba vợ Còn mạnh hơn quan lớn ở trên Cam tâm bán rẻ nhân quyền Còn lên đài báo oang oang cãi bừa (6) Biết khó có thể ngăn cản được tôi lúc "cố cùng liều thân" này, chúng quay đi, tỏ vẻ không nghe, tôi cao giọng bình tiếp như muốn thu hút sự chú ý của chúng: Ta tố chúng, chúng sun vòi lại Đứng dậy đi quần chúng, anh em Tổ kiến lửa sụt toang đê vỡ Trận gió rung trút sạch lá khô Bắt Đỗ Mười nộp thân chịu tội Lê Đức Anh tự trói cúi đầu Cả bè đảng lũ gian tham Phải khai cho hết việc làm thối thây Cửa Nội Bài chật căng nghẹt thở Máy bay không đủ chỗ chen chân Gíó mây biến sắc, mất thần Nhật nguyệt thảm đạm, cờ hồng lắt lay - Lại còn thế nữa, chị đúng là kẻ đối đầu với cơ quan an ninh thật rồi. Quả là với chị chúng tôi hết thuốc chữa. Trần Khải Thanh Thuỷ ơi là Trần Khải Thanh Thuỷ ơi. Tên Bá kêu to. - Kệ, tôi bị hút vào chính những dòng mà mình đã viết cách đây tròn 4 năm, ngay sau khi Lê Chí Quang bị bắt. Lũ hôn quân bị chặn lại trước cửa sân bay, kinh sợ mà vỡ mật Bọn quan tham bị vạch mặt trước toà, tan tác xéo lên nhau chạy để thoát thân Bọn theo đóm,lũ ăn tàn, vẫy đuôi cầu sống Quân cường hào, ác bá, được tha rồi còn phách lạc hồn kinh Kẻ đục nước, béo cò, lò dò về đến nhà còn tim đập, chân run - Không có chuyện ấy đâu, tên Bá lấy lại quyền uy, khẳng định: - Chúng tôi là những người bảo vệ chế độ, nên dù chế độ này có thế nào đi nữa, chúng tôi cũng quyết bảo vệ đến cùng: "Được" - tôi nghĩ: "Chúng bảo vệ chế độ đến cùng, còn tôi trong lúc này cũng bảo vệ quan điểm của mình đến cùng, để tiếp tục bình các quan đại láo trong triều đình bọn chúng” Đất nước giờ đang đổ vỡ Giang Sơn giờ đang bế tắc Càn khôn đã bĩ rồi đến ngày phải thái Nhật nguyệt dù lu mờ sẽ có lúc phải trong Để mở nền thái bình muôn thưở Để rửa nỗi sỉ nhục nghìn năm Một tương lai sáng lạn đang chờ Nếu 64 tỉnh thành cùng đua nhau dẫm chết Nấm mồ kia - chủ nghĩa hư vô Thẳng tiến tới chân trời Tư Bản Tên Bá đã tức giận bỏ đi từ lúc nào, cậu Sơn chán ngán cũng đứng lên để mặc tôi với bài "hịch" của mình. Tôi đọc nốt hai câu cuối khi bước chân Sơn còn chưa kịp bước qua ngưỡng cửa: Chúng chỉ là những xác thây thối rữa. Nào đứng lên đánh gục chúng đi... Còn lại một mình trong phòng, nhìn lên đồng hồ đã là 11 giờ kém 15: "Nhanh thật" - tôi nghĩ: - Chỉ còn 45 phút nữa là mình được buông tha, lên mạng nói chuyện với bà con qua sự giới thiệu của anh Nguyễn Nam Phong, như luật sư Nguyễn Văn Đài thông báo. Cửa sịch mở, cán bộ Mai Thành Sơn bước vào, tôi hỏi: - Thế nào, cậu Bá đâu? Có dám bảo tôi nhai lại hoặc đạo trích nữa không, hồn Nguyễn Trãi, mà da thịt tôi đấy. Từ 600 năm trước và 600 năm sau, cũng vẫn trên mảnh đất này, qua cách thể hiện của tôi, hồn Nguyễn Trãi vẫn lắng cùng sông núi, lắng trong hồn của 85 triệu đồng bào Việt Nam nhé. Như không nghe câu hỏi của tôi, cán bộ Sơn sắp xếp lại giấy tờ trên bàn rồi bảo: - Thôi hôm nay tạm nghỉ, chiều làm tiếp, chiều nay chị cố gắng lên sớm để còn làm nhớ, nhiều việc lắm. Tôi nhìn biên bản ghi lời khai trên tay Sơn, và bật cười vì nó chỉ được chưa đầy một gang tay. Nghĩa là vì khích bác tôi không giỏi giang, không có tính sáng tạo, chỉ dựa hơi người khác mới thai nghén ra tác phẩm cho mình, họ đã bị tôi phản thùng và cướp hết thời gian. Bây giờ có làm việc nữa cũng không kết quả, nên đành phải để đến chiều cho cảm xúc dịu đi, không khí lắng lại. Nếu không, cứ động vào văn chương, chữ nghĩa, là tôi - như con nhím xù lông thành một quả cầu gai- vừa lăn tròn, vừa bắn thẳng những chiếc lông cứng nhọn vào người họ, khiến họ không kịp mở mắt, trở tay. Rất nhiều kẻ trong số họ bị những mũi tên nhím của tôi găm vào tận óc, còn bày tỏ thái độ e ngại, sợ sệt, không muốn làm việc với tôi. Đơn giản vì từ 4 năm trước qua hai lần bị bắt (tháng 10-2002 và tháng 4-2006) họ đã biết lưỡi tôi mọc đầy gai, còn thơ mọc răng nanh, nên cả hàm răng trắng ởn nhọn hoắt cùng dùi cui, còng số 8 của cả bè lũ đánh thuê chẳng làm tôi sợ. Có lúc họ bộc lộ sự chán ngán với tôi chẳng khác gì với nhà văn Dương Thu Hương, vì lên làm việc thì ít mà cãi cọ thì nhiều. Hơn nữa thời điểm bắt Dương Thu Hương họ còn doạ dẫm nghiến chị thành tương ớt trong lọ, còn thời của tôi, họ mà nghiến, hẳn cái thứ tương ớt là tôi sẽ làm họ chết sặc vì cay, vì đắng, vì mùi vị tương ớt không những xộc vào tận cổ họng của các lãnh đạo đảng, mà còn khuếch tán trong không trung, lan toả tới tất cả các nơi có cộng đồng người Việt sinh sống. Thay vì lạc quan như thời của chị Hương (được quan thầy và chính đảng khuyến khích, bảo vệ) họ chỉ có nước lạc... vào quan tài của chính họ, do 85 triệu người dân cả trong và ngoài nước đem chôn. Ung dung tôi đạp xe ra về, bóng tôi đổ dài xuống lòng đường thấp thoáng bóng cây xanh, tạo thành những vệt loang lổ trên mặt đất, những bóng nắng như nụ cười sắc cạnh, như mảnh vụn thuỷ tinh cứa vào tim tôi buốt nhói: Bao giờ, bao giờ 82 triệu dân nước Nam quê hương tôi mới được làm người đây? Phải chờ đến tận đầu năm 2008, khi con quỷ Lê Đức Anh xuống vạc dầu, chịu sự trừng phạt của Diêm Vương, và gã người Tày từ chức thì lâu qúa, trong khi cuộc dạo chơi trên cõi thế của tôi đã đi hết 4/5 chặng đường rồi (4 cánh tàn, một cánh sắp sửa rơi). Mải nghĩ tôi không biết mình đã kịp về "hang đá" từ lúc nào. Đức Giang 3-10-2006 TKTT 2008-02-02 13:59:17